Μέθοδοι διδασκαλίας V / Διάλεξη 7 / σύντομη περιγραφή

σύντομη περιγραφή: Παρτίσιπατοι Απρότζ. Παρτίσιπατοι Απρότζ. Παρτίσιπατοι Απρότζ. Παρτίσιπατοι Απρότζ. Παρτίσιπατοι Απρότζ. Παρτίσιπατοι Απρότζ. Παρτίσιπατοι Απρότζ. Παρτίσιπατοι Απρότζ. Παρτίσιπατοι Απρότζ. Παρτίσιπατοι Απρότζ. Παρτίσιπατοι Απρότζ. Παρτίσιπατοι Απρότζ. Παρτίσιπατοι Απρότζ. Παρτίσιπ...

Πλήρης περιγραφή

Λεπτομέρειες βιβλιογραφικής εγγραφής
Κύριος δημιουργός: Υψηλάντης Γεώργιος (Αναπληρωτής Καθηγητής)
Γλώσσα:el
Φορέας:Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
Είδος:Ανοικτά μαθήματα
Συλλογή:Ιταλικής Γλώσσας και Φιλολογίας / Εισαγωγή στη διδακτική των γλωσσών
Ημερομηνία έκδοσης: ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2015
Θέματα:
Άδεια Χρήσης:Αναφορά-Παρόμοια Διανομή
Διαθέσιμο Online:https://delos.it.auth.gr/opendelos/videolecture/show?rid=71ab5abb
Απομαγνητοφώνηση
σύντομη περιγραφή: Παρτίσιπατοι Απρότζ. Παρτίσιπατοι Απρότζ. Παρτίσιπατοι Απρότζ. Παρτίσιπατοι Απρότζ. Παρτίσιπατοι Απρότζ. Παρτίσιπατοι Απρότζ. Παρτίσιπατοι Απρότζ. Παρτίσιπατοι Απρότζ. Παρτίσιπατοι Απρότζ. Παρτίσιπατοι Απρότζ. Παρτίσιπατοι Απρότζ. Παρτίσιπατοι Απρότζ. Παρτίσιπατοι Απρότζ. Παρτίσιπατοι Απρότζ. Παρτίσιπατοι Απρότζ. Παρτίσιπατοι Απρότζ. Απρ Brenda. Παρτίσιπατοι Απρότζ. Βλέπετε ότι σε κανένα σημείο δεν τους λένε κάντε, όπως λέει στο κείμενο σε μία στιγμή, κάντε κλειστές δοκιμασίες, συμπληρώστε τα κενά. Ωραία. Είδατε πουθενά συμπληρώσεις των κενών. Η δραστηριότητα στην οποία μπλέκονται σε τι αφορά, αφορά σε ένα θέμα της γνώσης, αφορά σε ένα θέμα της δραστηριότητας, αφορά σε ένα θέμα της δραστηριότητας, σε τι αφορά, αφορά σε ένα θέμα της γλώσσας ή σε κάτι άλλο, σε κάτι άλλο, σε κάτι που μπορεί να τους φανεί χρήσιμο έξω από την τάξη. Δεν κάνουν δηλαδή μέσα στην τάξη για τη γλώσσα, μέσα στην τάξη χρησιμοποιούν τη γλώσσα γιατί, για να πετύχουν μία γλωσσική δραστηριότητα που θα τους φανεί χρήσιμη στον έξω κόσμο. Μπορεί να γράφουν τις ιδέες τους πάνω σε ένα θέμα για παράδειγμα. Ωραία. Επομένως, ένα βασικό είναι ότι υπάρχει μία γλωσσική δραστηριότητα με συντάξη, που τους αφορά, δεν είναι κάτι που αφορά τη γλώσσα, έτσι. Δεν υπάρχουν κλειστές δοκιμασίες, δεν υπάρχει δασκαλία από το δάσκαλο προς μαθητές, οι μαθητές δουλεύουν μεταξύ τους. Ωραία. Το δεύτερο που ήθελες να πεις, πες το. Work together. Work together. Βλέπετε, λοιπόν, ότι δεν υπάρχει ο δάσκαλος, υπάρχουν αρτετές, βλέπετε πως είναι δομμένοι συντάξεις. Θρανία, στρόγυλα θρανία, στα οποία κάθεται μεταξύ τους οι μαθητές και εργάζονται. Δεν υπάρχει αυτό το μεσαιονικό περιβάλλον που είδαμε την προηγούμενη φορά, στο οποίο ο δάσκαλος κάθεται εδώ μπροστά και οι μαθητές κάτω και τον ακούν. Ωραία. Είδατε αν μιλάει καθόλου ο δάσκαλος. Ποιος μιλάει περισσότερο με συντάξη? Οι μαθητές μεταξύ τους. Γιατί η γλώσσα είναι κάτι το οποίο το χρειάζονται οι μαθητές. Στις περισσότερες παραδοσιακές γλωσσικές τάξεις τύπου αυτού, τι κάνει? Περισσότερο μιλούν ο δάσκαλος και οι μαθητές κάθονται και σου παίρνουν, ακούν. Ωραία. Είναι δύσκολο να μάθεις μία γλώσσα μόνο ακούγοντας. Ωραία. Κάποιες μη, πρέπει να μιλήσεις. Εδώ ο χρόνος λοιπόν είναι υπέρ των μαθητών. Άλλο. Πες, ναι, αφού ξεκινήσαμε από σένα, αν κάποιος άλλος θέλει να πει, θα λέει. Μην να περιμένετε. Invited to share experiences. Invited to share experiences. Εδώ τους προσκαλεί δηλαδή ο δάσκαλος να μοιραστούν τις δικές τους εμπειρίες. Ωραία. Αυτό γιατί νομίζετε ότι είναι σημαντικό? Νομίζω γιατί εκφράζονται. Ακριβώς. Λένε αυτά που θέλουν να πούν. Όχι αυτά που λέει το βιβλίο. Δεν επαναλαμβάνουν αυτά που λέει το βιβλίο. Εκφράζονται. Λένε αυτά που θέλουν να πούν. Λένε τη δική τους αλήθεια, χρησιμοποιώντας τη γλώσσα. Ωραία. Πολύ ωραία. Άλλο. There are also right articles. Right articles. Αυτό σημαίνει ότι στο τέλος μιας τάξης, γλωσσικής τάξης παραδοσιακής, φεύγουν όλοι με μια σειρά από καινούργιες λέξεις που πρέπει να μάθουν μετά, να χρησιμοποιούν ή με καινούρις γραμματικός κανόνες που πρέπει να τους εντάξουν στη μάθησή τους. Ωραία. Σε μια τέτοια τάξη το αποτέλεσμα είναι ένα πραγματικό προϊόν. Μπορεί δηλαδή να δουλέψουν συνεργατικά και να γράψουν ένα άνθρωπο πάνω σε ένα θέμα που τους ενδιαφέρει αυτούς. Ωραία. Τους ρωτάει δηλαδή ο δάσκαλος, γιατί θέλετε να μιλήσετε σήμερα, λένε αυτός μας απασχολεί, μας αυτό. Μπορεί κάποιος να πει, μας απασχολεί και εκείνο και το άλλο. Αν υπάρχουν δύο-τρία θέματα, τα μοιράζονται, ποιοι θέλουν να συνδύσουν γι' αυτό, ποιοι γι' αυτό, ποιοι γι' αυτό, κάθονται στα κατάλληλα θρανία και ξεκινάνε να βουλεύουν πάνω σε αυτό. Υπάρχει ένα τελικό προϊόν που ή μπορεί να είναι με τη μορφή, το είδατε αυτόν τον πάζελ που δημιουργούν με τα διάφορα χαρτονάκια, τα οποία στην αρχή μπορεί να σας φαίνεται ότι είναι αδύνατον να γράψουμε κάτι εμείς πάνω σε αυτό το θέμα, αλλά ξεκινήστε να δουλεύετε με αυτόν τον τρόπο, θα δείτε ότι και οι μαθητές σας αρχίζουν να παίρνουν θάρρος, γιατί καθώς συμπληρώνουν τα χαρτονάκια, καθώς γράφουν πάνω σε αυτό το θέμα, μπορεί να το τέλος, το τελικό προϊόν θα τους εκπλήξει όλους και θα πουν «Α, είχαμε εμείς όλες αυτές τις ιδέες πάνω σε αυτό το θέμα». Ωραία. Άλλο. Εντάξει, ο παιχνίδι όχι όμως με τη μορφή του παιχνιδιού που βλέπουμε τα γλωσσικά παιχνίδια, στα οποία λένε «Παίξε εσύ αυτό το ρόλο», «Παίξε εσύ τον άλλο ρόλο» και θα αρχίσουν να το σητάμε, αλλά σίγουρα θα πρέπει να είναι με τη μορφή παιχνιδιού, δηλαδή ότι δεν είναι κάτι τόσο πολύ απαιτητικό. Κάτι άλλο που παρατηρήσατε? Ωραία, μια τέτοιου είδους δραστηριότητα, γιατί αυτή που είδατε αφορούσε, ήταν μια μορφή γραμπτου λόγου, αποκομμένου θα λέγαμε, γιατί γράφανε πάνω σε χαρτονάκια, τα ακολούσαν μετά και αυτό τους δημιουργούσε ιδέες. Μπορεί εμείς στη συνέχεια να τους ζητήσουμε να γράψουν ένα άρθρο με βάση της ιδέες, με βάση ιδέες με τη μορφή λέξεων κλειδιών που έγραψαν και παρουσίασαν και να μας το παρουσιάσουν ολοκληρωμένο, για να είναι μια ολοκληρωμένη μορφή γραπτου λόγου. Μπορούμε ακόμα να τους πούμε, και αυτό νομίζω ότι τους αρέσει, δεν ξέρω αν θα την κάνετε αυτήν την ιδέα, να γράψουν μια ιστορία. Δεν θα το έχετε δει, γιατί είναι πολύ παλιά η ταινία. Υπάρχει η ταινία «Out of Africa» με τον Robert Redford, η οποία έπαιξε και πρόσφατα το ρόλο της Lady Thatcher. Έπαιζε ο Robert Redford και η Meryl Streep, όταν ήταν και οι δυο πολύ νέοι. Σε αυτήν την ταινία θα μπορούσε να την πει κάποιος ή αφήγημα, όχι βιογραφική, γιατί αφορά την βιογραφία μιας συγγραφέως. Δανείς, η οποία πηγαίνει στην Αφρική, τα παραδάει, όλα πάει στην Αφρική, χωρίζει με τον Άντρας και γνωρίζει τον Robert Redford. Η πρώτη τους γνωριμία αφορά σε αυτό. Της λέει αυτός ότι του αρέσουν τα παραμύθια. Ξέρετε σε πολλούς λόγους αρέσουν τα παραμύθια στην Κίνα. Υπάρχουν τα υποτεία, κάθεσαι πινστάι και είναι ένας τύπος στη μέση που λέει ένα μεγάλο παραμύθι. Το οποίο βέβαια είναι αρκετά μεγάλο, αλλά μπορεί να παραγουθεί σε ένα μικρό κομμάτι του. Λοιπόν, της λέει αυτός λοιπόν ότι του αρέσουν τα παραμύθια. Λέει αυτή, εγώ γράφω παραμύθια, ήταν οι συγγραφές αυτές και λέει μπορώ να σου γράψω ένα παραμύθι από τίδήποτε. Λέει αυτός από τίδήποτε. Λέει ναι, πώς θα γίνει αυτό. Λέει κάνε μου εσύ, πες μου εσύ την αρχή και εγώ θα σου γράψω όλο το παραμύθι. Λέει, ωραία, ένα σπιτόκοτο και ξεκινάει αυτή και λέει το σπιτόκοτο αυτό ήταν σε μια μεριά του δρόμου, σε λέει μια πόλη. Το βρήκε, λέει ένα όνομα, ο Ήρος και με αυτό άναψε το τελευταίο τσιγάρο που είχε αγοράσει με τα χρήματά και αρχίζει να γράφει μια ιστορία πάντως σε αυτό. Έτσι λοιπόν μπορούμε να κάνουμε και εμείς με τους μαθητές μας να δημιουργήσουμε μια ιστορία. Πώς? Μπορούμε να δημιουργήσουμε ή να δώσουμε στους μαθητές μας την ευκαιρία να γράψουνε κομμάτια μιας ιστορίας, να ξεκινήσει δηλαδή κάποιος μια ιστορία και μετά συνέχεια να γράφουν αυτή τα κομμάτια της ιστορίας και να προχωράει η ιστορία. Και πολύ πιθανόν όχι όπως την είχε αρχικά σκεφτεί ο πρώτος που έγραψε το πρώτο κομμάτι, να γράφουνε οι μαθητές μας δηλαδή από 2-3 παραγράφεις ο καθένας και εσύ θα προχωράει η ιστορία ανεξέλεγκτα πλέον, γιατί είναι στο χέρι του κάθε συγγραφέ να το κάνει. Θα μου πείτε πώς μπορεί να γίνει αυτό. Μπορεί να γίνει με ένα wiki. Δεν ξέρω αν έχετε τα wikis, έχεις συναντήσει κανένα wiki. Βάζετε στο διαδίκτυο Google wiki και θα δείτε ότι είναι ένας χώρος στον οποίο μπορούμε να ανεβάσουμε εμείς ένα αρχείο Word, να γράψουμε εμείς την πρώτη ή δεύτερη πρόταση και μετά να μπαίνουν οι μαθητές μας και να γράφουν αυτοί, μπορούμε να τους δώσουμε τον κάθε έναν εξεχωριστό χρώμα έτσι ώστε να αναγνωρίζουμε ποιος γράφεται ή σε κάποιο σημείο να γράφει το όνομά του και αυτό το αρχείο Word που θα είναι κάπου στο διαδίκτυο να μπορεί να το βλέπει ο καθένας, ο κάθημα της και να συμπληρώνει αυτός μέρος της ιστορίας. Και έτσι να γράφεται η ιστορία δηλαδή παράλληλα από όλους τους μαθητές. Στο τέλος το καλό με το Wiki είναι ότι αν κάποιος μπει μέσα και σβήσει αυτά που γράψανε όλοι οι προηγούμενοι, αυτός που το χειρίζεται μπορεί πάντα να ζητήσει να πάει στην τελευταία φορά πριν γίνει αυτή η ζημιά. Έτσι λοιπόν δεν κυνηγούμε να χάσουμε όλη την ιστορία κάποια στιγμή, αλλά η ιστορία συμπληρώνεται από όλους, δηλαδή δίνουμε το δικαίωμα την ελεύθερη πρόταση σε όλους και όλοι γράφουν αυτή την ιστορία γιατί αν πάρουμε να το κάνουμε με ένα χαρτί θα είναι λίγο πιο δύσκολο. Αν και αυτό θα ήταν εφικτό, αλλά θα ήταν πιο δύσκολο γιατί θα έπρεπε να μοιράσουμε συνεχώς ένα τετράδιο στο οποίο κάθε λίγο και λιγάκι θα έγραφε ένας μία ιστορία. Οι ιστορίες αυτές μπορεί να είναι πραγματικά ενδιαφέρονσες. Ωραία. Κάτι άλλο που παρατηρήσατε? Τίποτα? Κι έλεγες, στρώνεις μαλλί ή θες να πεις κάτι? Στρώνεις μαλλί. Λοιπόν, βασικές αρχές αυτής της μεθόδου για να τις δούμε τώρα μία-μία και να δούμε αν μπορούμε να τις αναγνωρίσουμε. Πρώτον, το γλωσσικό υλικό θα πρέπει να έχει σχέση με τον εξωκόσμο. Το γλωσσικό υλικό δηλαδή δεν είναι ένα βιβλίο που αφορά στους μαθητές όσο βρίσκονται μέσα στην τάξη. Είναι κάτι που θα πρέπει να τους είναι χρήσιμο και έξω από την τάξη. Ωραία. Δεύτερον, το αναγνωριστικό πρόγραμμα δομίται σε σχέση με τις ανάγκες των μαθητών. Δεν ζητούμε από τους μαθητές να κάνουν κάτι το οποίο τους είναι εντελώς άχρηστο. Είναι αδύνατο να εμπλέξουμε μαθητές και να έχουν το ίδιο κίνητρο για μάθηση αν τους ζητάμε να συνεχώς να συμπληρώνουν και να... που δεν βλέπουν πραγματικά τη χρησιμότητα. Βέβαια κάποιος θα μπορούσε να ισχυριστεί ότι η χρησιμότητα είναι να μάθουν πώς λειτουργούν οι κανόνες. Εδώ, σε αυτή την περίπτωση, οι μαθητές μαθαίνουν για τους κανόνες για τη γλώσσα όπως ασχολούνται, όπως τη χρησιμοποιούν, καθώς τη χρησιμοποιούν. Τρίτον, η μόρφωση είναι πιο αποτελεσματική όταν συνδέεται με τις πραγματικάς ανάγκες των μαθητών. Αυτό έχει σχέση με το προηγούμενο. Αφού έχει σχέση το υλικό δηλαδή που δομίται από τους μαθητές, που δημιουργείται από τους μαθητές έχει σχέση με τις ανάγκες τους, άρα θα είναι το κινητό τους υψηλότερο. Οι μαθητές βλέπουν τον εαυτό τους ως κοινωνικά όντα που βρίσκουν φωνή στη γλώσσα στόχο. Αυτό το γεγονός στα κοινωνικά όντα. Βλέπετε ότι όλοι οι μαθητές σε αυτό το βίντεο ήταν μεγάλοι. Και οι μεγάλοι μαθητές είναι δύσκολα να παίζουν συνεχώς το ρόλο του αιωνίου μαθητή ο οποίος πρέπει να κάθεται μέσα στην τάξη και συνεχώς να μαθαίνει χωρίς να συμμετέχει ενεργά στα τεκτονόμενα. Κάποια στιγμή είπε και η συνάδελφος εδώ ότι λένε το δικό τους λόγο. Έχουν αυτήν την ελευθερία να πούν το δικό τους λόγο, να είναι ο εαυτός τους δηλαδή. Η εστίαση στη δομή γίνεται παράλληλα με την εστίαση στο περιοχόμενο. Οι δεξιότητες διδάσκονται στην υπηρεσία της δράσης και όχι αποσπασματικά. Λέω λοιπόν ότι εδώ το κύρο όλο το παίζει δράση όπου μέσα από αυτή τη δραστηριότητα καθώς εμπλέκεται σε αυτή τη δραστηριότητα η γλώσσα είναι το βασικό στοιχείο πρέπει να υπάρχει μια γλωσσική δραστηριότητα. Δεν τους λέμε δηλαδή πηδήξτε σχοινάκι γιατί εκεί δεν μαθαίνουν κάτι εκτός από το να πηδάνε πάνω κάτω. Πρέπει να είναι μια γλωσσική δραστηριότητα να προάγει τη χρήση της γλώσσας. Εδώ οι κανόνες μαθαίνονται πότε μέσα από την εμπλοκή τους με τη γλώσσα. Δεν τους διδάσκουμε δηλαδή αποσπασματικά. Ελάτε τώρα να σας δείξω τον ενισότητα διαρκίας. Πού θα το χρησιμοποιήσει, πώς θα το χρησιμοποιήσει, πώς αυτός χρησιμοποιεί στην πράξη δεν αφορά σε κανένα. Εδώ μαθαίνουν να το χρησιμοποιούν την ώρα που το κάνουν. Κάνουν αυτή τη δραστηριότητα διπλωσική. Οι μαθητές δημιουργούν το δικό τους υλικό που στη συνέχεια γίνεται υλικό για άλλους μαθητές. Ένα άλλο καλό είναι ότι αυτή την ιστορία, αυτό το προϊόν, το τελικό προϊόν, μπορεί να το, θα δείτε σε τέτοιου είδους τάξεις, τις κρεμάνε συνήθως στον τοίχο και έτσι τις βλέπουν και άλλοι μαθητές ή τις χρησιμοποιούν για να θυμηθούν τι κάνανε. Αλλά μπορώ να το χρησιμοποιήσει κάποιος και τον επόμενο χρόνο. Τι κάνανε οι μαθητές σε σχέση με αυτό το θέμα και να πούνε να διαφορετηθούμε, να κάνουμε κάτι διαφορετικό ή θα το επεκτείνουμε. Μπορούμε να κάνουμε ακόμη και διαφημίσεις. Να ζητήσουμε από τους μαθητές μας να κάνουμε διαφημίσεις. Φανταστείτε, δηλαδή, αν έρθει κάποια στιγμή ο δάσκαλος ιταλικής στο συντάξειο και σας πείτε σήμερα θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε σε ομάδες, να χρησιμοποιήσετε σε ομάδες και να φτιάξετε μια διαφήμιση για μία οδοντόκρεμα. Και συζητήστε μεταξύ σας στα ιταλικά τι είδους διαφήμιση θα είναι αυτή. Μπορεί κάποιος να πει, ωραία, εμείς θα κάνουμε μια διαφήμιση, διαφήμιση σε ένα περιοδικό. Όλα αυτά στα ιταλικά, έτσι. Ναι, θα είναι για παιδιά. Άρα, αφού είναι για παιδιά, πρέπει να έχει ωραία γεύση, δροσερία, εύκολη και έτσι. Τι θα έχει μέσα, θα δώσει, ας το πούμε, εθναστιάσεις να είναι τα δόντια κάτασταρα, να είναι, ξέρω εγώ, ταούλα, να κάνει καλώς ταούλα, θα τη χρησιμοποιεί για το πρωί, είναι για το βράδυ. Τι θα γράψουμε σε αυτό το διαφημιστικό υλικό. Δεν μπορούμε να γράψουμε και πολλά, γιατί τα παιδιά δεν θα διαβάσουν. Θέλω να υπάρχει μία εικόνα, αλλά αυτή η εικόνα να παραπέμπει και σε ένα μικρό κείμενο, που θα τους φτιάζει ότι πρόκειται για... Όλη αυτή η συζήτηση, για να κάνουμε μια τέτοια διαφήμιση, που μπορεί να είναι σε χαρτί, μπορεί κάπως να σχεδιάσει μία διαφήμιση που να την βιντεοσκοπίσει κιόλας στα ιταλικά, έτσι. Όλη αυτή η διαδικασία γίνεται στα ιταλικά, ωραία. Έχει αυτή την... Και στο τέλος μπορεί κάπως, στο ιταλικό, να δημιουργηθεί μία βιβλιοθήκη με διαφημίσεις που έχουν κάνει οι μαθητές για διάφορα προϊόντα, είτε σε βίντεο, είτε σε χαρτί, είτε για το ραδιόφωνο, έτσι. Τέλος, ο στόχος είναι η αυτοδιόρθωση και η αυτοδιάθεση σχέση με το μελλοντικό υλικό. Πώς γίνεται η αυτοδιόρθωση? Γίνεται μέσα όπως γίνεται με φυσικό τρόπο. Όταν εσείς μιλάτε με φυσικούς ομιλητές της ιταλικής, ιταλούς, την ώρα που μιλάτε, είτε εσείς διορθώνετε τον εαυτό σας, γιατί αυτή είναι μια διαδικασία που την κάνουμε αυτόματα, έτσι. Πολλές φορές, ακόμη και όταν μιλάμε ελληνικά, δεν λέμε αν αυτό το είπα λάθος, δεν λέγεται έτσι, έτσι και το διορθώνουμε. Αυτό το ίδιο κάνουμε και όταν μιλάμε μία ξένη γλώσσα. Διορθώνουμε πρώτα εμείς τον εαυτό μας. Δεν μπορούμε να διορθώσουμε τον εαυτό μας όταν έχουμε ένα γλωσσικό κενό. Δεν ξέρουμε δηλαδή, μας λείπει ο γραμματικός κανόνας. Όταν το διορθώνουμε μόνοι μας, έχουμε αυτοδιόρθωση και αυτό γίνεται αυτόματα. Το μυαλό μας δηλαδή, αυτόματα ελέγχει αυτό που λέμε και εξετάζει αν αυτό που είπαμε είναι σωστό. Είναι μία αυτόματα η διαδικασία αυτή. Από την άλλη πλευρά όμως, μπορεί να συνομιλήσουμε με κάποιον φυσικό μιλητή, να πούμε εμείς κάτι, αυτός να μην μας διορθώσει, αλλά να πει το σωστό. Πώς λέγεται με το σωστό τρόπο. Και εμείς τι κάνουμε, αυτόματα το χρησιμοποιούμε με το σωστό τρόπο. Έτσι λοιπόν γίνεται η διορθώση. Τώρα, η ρόλη του δασκάλου. Όπως είδατε εδώ, ο δάσκαλος είναι σχεδόν ανύπαρκτος. Είναι βοηθός, βοηθάει να προχωρήσει στη συζήτηση, βοηθάει να διεκπαιρεωθεί, την είπα για αυτή λέξη. Η συγκεκριμένη γλωσσική δραστηριότητα δεν επεμβαίνει. Είναι σύμβουλος, γιατί τους βοηθάει, τους συμβουλεύει, αν τους λείπει κάποια λέξη ή πώς να δομίσουν κάτι, όταν αυτοί το ζητούν και φυσικά είναι συμμέτοχος και συνένοχος, γιατί συμμετέχει στην όλη διαδικασία για να βγει το τελικό προϊόν. Η διάδραση. Τι είδους διάδραση υπάρχει μέσα στην τάξη, κυρίως ανάμεσα στους μαθητές. Βλέπετε, και το δάσκαλο μπορούσατε να το εντοπίσετε. Μπορούσατε να βρείτε δηλαδή ποιος είναι ο δάσκαλος. Δύσκολο δεν ήταν, δεν τον είδαμε πουθενά. Πιο πολύ βλέπουμε αυτούς. Κυρίως, λοιπόν, η διάδραση είναι ανάμεσα στους μαθητές, αλλά και ανάμεσα στο δάσκαλο στους μαθητές, όταν ο δάσκαλος χρειάζεται να επέμβει για να βοηθήσει μία εγκατάσταση. Η γλώσσα επικοινωνίας. Ακούσατε κάποια άλλη γλώσσα εκτός από τα αγγλικά. Όχι. Δεν θα υπήρχε άλλη γλώσσα με συντάξει, μόνο τα ιταλικά. Ωραία. Θα πει κάποιος, ναι, εντάξει, αλλά αυτοί ξέραν να μιλάνε αγγλικά σε ένα υψηλό επίπεδο. Και έτσι, ίσως, αυτά οι μέθοδες θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθεί σε ιδιαίτερα υψηλό επίπεδο. Κάποιος θα μπορούσε να το πει αυτό. Όμως, μπορούμε να σχεδιάσουμε και απλές γλωσσικές δραστηριότητες, που να μην έχουν ιδιαίτερα υψηλές απαιτήσεις σε σχέση με τη γλώσσα και να τις βελτιώνουμε σιγά-σιγά. Εμείς τώρα είδαμε ένα υψηλό επίπεδο, αλλά δεν σημαίνει ότι πρέπει να είναι πάντα σε υψηλό επίπεδο. Ωραία. Πάντως, ξεκινάμε να χρησιμοποιούμε κυρίως τη γλώσσα στόχο και, έτσι ώστε, να υπάρχει αυτό που λένε uptake, δηλαδή να μπορούν να ακούνε κάτι από τον δάσκαλο και συνέχεια να το χρησιμοποιήσουν άμεσα μέσα στο δικό τους λόγο. Ιδιόρθωση των λάθων. Ανωχεί στα λάθη, τα οποία διωθούν ανάλογα με τις ανάγκες. Βλέπετε ότι ο δάσκαλος δεν επεμβαίνει. Δεν σταματάει το ματή να τον πει, ξέρεις κάτι, αυτό που είπες είναι λάθος, δεν λέγεται έτσι και πρέπει να το διορθώσεις, λέγεται αλλιώς. Ωραία. Δεν υπάρχει αυτή η επέμβαση του δασκάλου, υπάρχει ανωχή και η ιδιόρθωση γίνεται είτε μόνη μας, κάνουμε την ιδιόρθωση του εαυτού μας, εφόσον βέβαια κατέχουμε το συγκεκριμένο υλικό που θα μας βοηθήσει να διορθούμε, ή η ιδιόρθωση γίνεται ανάλογα με τις ανάγκες από τον δάσκαλο, με αυτόν τον τρόπο που εξήγησα, είναι ο τρόπος που χρησιμοποιούν και οι μαμάτες για να διορθώσουν τα παιδιά τους. Όταν ένα παιδί λέει θέλω μπλτου, το οι μαμάτες δεν το λένε έτσι, το λένε ρορ, λένε ναι ρορ θες. Δηλαδή τι λένε, λένε το σωστό έτσι ώστε το παιδί μπορέσει να ακούσει και να διορθώσει τον εαυτό του. Θα μου πείτε, ναι, αλλά οι μαμάτες δεν έχουν εκπαιδευτεί ως δάσκαλοι, παρότι δεν έχουν εκπαιδευτεί ως δάσκαλοι, οι μαμάτες κάνουν πολύ καλή δουλειά. Αρκεί να σκεφτούμε ότι τα παιδιά όταν, από την ώρα που γεννιούνται μέχρι την ώρα που πάνε σχολείο, στην πρώτη τάξη σχολείο, έξι-εφτά χρόνια πώς πάνε σχολείο, τα παιδιά βρίσκονται σε ένα ιδιαίτερο υψηλό επίπεδο σε σχέση με την πρώτη τους γλώσσα, χωρίς να έχουνε ώρα διδασκαλίας, τουλάχιστον τυπικής διδασκαλίας με τη σχέση δάσκαλο και μαθητή. Αφού, λοιπόν, οι μαμάτες το καταφέρουν αυτό, σημαίνει ότι κάνουν πάρα πολύ καλή δουλειά. Οι μαμάτες είναι λίγο, εκεί υπάρχει μια σχέση ανάμεσα, γιατί στους μαμάτες αρέσει περισσότερο να παίζουν αγιάσου, στους μαμάτες αρέσει περισσότερο να παίζουν παιχνιδάκια που κάνουν θόρυβ, δεν ασχολούνται πολύ με τη γλώσσα. Οι μαμάτες είναι αυτούς που παίζουν γλωσσικά παιχνίδια, ασχολούνται με τα παιδιά, τα μιλάνε. Δεν είναι αυτό αποκλειστικό πλειονέκτημά τους, υπάρχουν μαμάτες που κάνουν εξίσουδο και καλύτερο δουλειά. Αλλά λέμε τώρα συνήθως, έτσι. Τα λέω πιτροχάτι γιατί έχασα λίγο χρόνο. Και θα πάω τώρα γρήγορα σε αυτή τη μέθοδο, την οποία δεν θα βρείτε σε αυτό το βιβλίο που υπάρχει στη βιβλιογραφία και σας έχω δώσει. Δεν θα τη βρείτε γιατί είναι μια μέθοση που είναι σχετικά πρόσφατη. Και θα δούμε τώρα σε τι αφορά η ενασχόληση βέβαια με τον ανθρώπινο γέφαλο από επιστήμονες διαφορετικών ειδών διαφορετικών προελεύσεων, ας το πούμε γνωστικών αντικειμένων, δεν είναι πρόσφατη. Πάρα πολλοί άνθρωποι έχουν ασχοληθεί με τον ανθρώπινο γέφαλο πριν από αυτή τη μέθοδο. Αυτή η μέθοδος όμως που στην πραγματικότητα δεν είναι μια έτοιμη μέθος, μη ολοκληρωμένη μέθος ακόμη, αλλά υπάρχει σε όλους αυτή η διαδικασία, αυτό το ενδιαφέρον. Στοχεύει κυρίως να εμπλέξει ευρήματα που αφορούν τη λειτουργία στον ανθρώπινο γέφαλο με τη γλωσσική πρόσκληση. Θέλουμε δηλαδή πρώτα να μάθουμε πώς λειτουργεί ο ανθρώπινος γέφαλος και μετά να δούμε αν αυτό μπορεί να μας βοηθήσει στην γλωσσική απόκτηση. Μήπως κάποιος μπορεί να φανταστεί τι είναι το δυναμικό σε αυτή τη μέθοδο, αν υπάρχει κάποιο δυναμικό στοιχείο που δεν φαίνεται να υπάρχει σε άλλους μεθόδους. Υπάρχει κάτι που βλέπετε κάποιο δυναμικό στοιχείο. Έχετε ακούσει αρκετές μεθόδους μέχρι τώρα, έτσι. Και ίσως αυτό να σας κάνει να σκέφτεστε τελικά πώς έχουν δημιουργηθεί αυτές οι μέθοδοι, πώς εφαρμόζονται και τι πάει να κάνει αυτό το νέο ενδιαφέρον σε σχέση με τις ανθρώπινες εγκεφαλικές δημιουργίες. Πείτε ό,τι σας έρχεται στο μυαλό όταν... Μπορείτε να μιλήσετε και μεταξύ σας μέχρι να βάλετε μια απόφαση. Υπάρχει κάποιο δυναμικό στοιχείο, υπάρχει κάτι που σας κεντρίζει το ενδιαφέρον σε σχέση με αυτή τη μέθοδο, αφού τώρα ακούσατε ότι θέλει να εντάξει μέσα σε αυτήν τις ανθρώπινες εγκεφαλικές δημιουργίες. Δεν υπάρχει γραμματική. Ωραία, δεν έχει γραμματική. Αυτή τώρα είναι μία ξεχωριστή με αυτός, δεν είναι το πατήσει-πατώει ή πατήσει πέτωρι, είναι το brain-based learning. Αυτό με βάση της εγκεφαλικές δημιουργίες. Προσέξτε να δείτε ένα βασικό χαρακτηριστικό των μεθόδων που αναπτύχθηκαν. Όπως φαίνεται, πρώτα αναπτύχθηκε μία μέθοδος στο κεφάλι ενός ανθρώπου ή πολλών ανθρώπων μαζί ή αρχικά στο κεφάλι ενός ανθρώπου και μετά συνέβαλαν και σε αυτό κάποιοι άλλοι και μετά αυτές οι μέθοδοι χρησιμοποιήθηκαν μέσα στην τάξη. Άλλοτε με αποτελέσματα, μετρήσιμα, άλλοτε χωρίς να είναι μετρήσιμα αποτελέσματα κτλ. Πάντως το βασικό εδώ είναι ότι εν αρχή δημιουργείται μία μέθοδος, δημιουργείται μία θεωρία και μετά αυτή η θεωρία πάει να εφαρμοζεί μέσα στην τάξη. Και βλέπουμε, μετράμε εμείς πως αυτό πήγε καλά. Συνήθως όταν συμβαίνει αυτό, επειδή εμείς είμαστε προκατηλημένοι, βλέπουμε τα θετικά αυτής της μεθόδου και την προτείνουμε. Ή όντως έχει αυτά τα θετικά και μας αρέσουν περισσότερα από κάποια άλλα θετικά. Ωραία. Πάντως πρώτα δημιουργείται η θεωρία και μετά εφαρμόζεται στην πράξη. Εντάξει. Επειδή όμως είπαμε στο προηγούμενο μάθημα ότι αυτό το επάγγελμα το δικό μας, υπάρχει λόγος να υπάρχει μόνο για ένα. Υπάρχει μόνο ένας λόγος για να υπάρχει, τώρα το είπα καλύτερα. Ποιος είναι αυτός? Να υποστηρίξει τη διαδικασία της μάθησης. Δεν διδάσκουμε για να δείσουμε στους άλλους πόσα από όλα ξέρουμε εμείς, διδάσκουμε γιατί για να τους βοηθήσουμε να μάθουν. Ωραία. Άρα λοιπόν θα πρέπει να λάβουμε υπόψιν μας τι. Πώς γίνεται η μάθηση. Όλες αυτές οι θεωρίες που σχεδιάστηκαν, αυτές που αναπτύχθηκαν μέσα στην τάξη τις προηγούμενες εβδομάδες, έλαβαν υπόψιν τους πώς γίνεται η μάθηση μέσα στον ανθρώπινο κέφαλο. Όχι. Αυτό το κομμάτι της μάθησης για πολλά χρόνια φαινόταν να μη μας ενδιαφέρει. Εμείς θεωρούσαμε ότι η δουλειά μας τελειώνει όταν τελειώνει η διδασκαλία μας. Η δουλειά μας είναι να διδάξουμε. Η μάθηση θεωρούσαμε ότι είναι κάτι που αφορά τους μαθητές, δεν αφορά εμάς. Ωραία. Και έτσι λοιπόν αυτό φαίνεται από το γεγονός ότι οι θεωρίες που αναπτύχθηκαν δεν έλαβαν υπόψιν τους και τα λιγοστά ευρήματα που υπήρχαν για τη διαδικασία της μάθησης που συμβαίνει μέσα στον ανθρώπινο κέφαλο. Τους ενδιέφερε να αναπτύξουν περισσότερο μια θεωρία και αυτή η θεωρία να βρει εφαρμογή μέσα στην τάξη. Και μετά να μετρουθεί. Ναι. Δηλαδή αυτή είναι μια θεωρία πάνω στην οποία γίνονται άλλες θεωρίες. Στην πραγματικότητα δεν είναι θεωρία ακόμα με την έννοια της ολοκληρωμένης θεωρίας. Είναι πολύ νωρίς για να πει κάποιος ότι αυτό αποτελεί μια θεωρία ή μια μέθοδο ή κάτι σχετικό έτσι. Είναι πολύ νωρίς και θα δούμε ποια είναι τα προβλήματα. Το σημαντικό όμως αυτή την προσέγγιση εδώ πέρα, ας το πούμε ένα αρχικό ενδιαφέρον είναι ότι μας ενδιαφέρει να δούμε τι τους εκεφαλικές λειτουργίες συμβαίνουν κατά τη διαδικασία της μάθης μέσα στον ανθρώπινο κέφαλο και να δούμε μετά, εφόσον τις χαρτογραφίσουμε αυτές, να δούμε μετά πως εμείς αυτές μπορούμε να τις εφαρμόσουμε μέσα στη γλωσσική τάξη και να υποστηρίξουμε αυτή τη διαδικασία της μάθης που ούτως ή άλλως συμβαίνει στον ανθρώπινο κέφαλο. Το βασικό είναι ότι θέλουμε να τις λάβουμε υπόψη μας. Ενώ μέχρι τώρα φαινόντας να μας ενδιαφέρον. Ωραία. Αυτό είναι το βασικό. Τώρα θα δούμε εδώ τρία βίντεο. Θα τα δούμε όμως σταδιακά, δηλαδή θα βλέπουμε λίγο, μετά θα το ζητάμε και θα προχωράμε με αυτόν τον τρόπο. Έτσι ώστε να δωθεί η ευκαιρία σε όλους να κατανοούν τι λέει και να το επεξεργαζόμαστε. Γι' αυτό θέλω πάλι την προσοχή σας. Μπορείτε να γράφετε κιόλας καθόλου τη διάρκεια. Γιατί τα διάρκεια σας μπουν χωρίς να πιστεύετε για αυτό? Τι είναι αυτό που σας κάνει χαρούμενος, ή σκληρός, ή ακόμα σκληρός. Το μυαλό σας είναι σε δικασία με αυτά τα πράγματα και πολλά περισσότερα. Στην πραγματικότητα, το μυαλό σας δουλεύει το σώμα σας και μπορεί να δείξει μόνο ό,τι κάνετε. Ακόμα και όταν κοιμάσαι. Και όταν προσπαθείς να μάθεις, το μυαλό σας είναι το πιο σημαντικό μέρος του σώματος, γιατί είναι εκεί όλα τα πράγματα που σκέφτεσαι και θεωρείς και αισθάνεσαι. Ποιο είναι το πρώτο πράγμα που μας λέει αυτό το πρώτο βίντεο, η εισαγωγή, ότι... Αυτό σκεφτόμαστε, ελέγχετε από τον εγκέφαλο όμως, έτσι. Το ότι ακολουθούμε τον ίδιο τη διαδρομή όταν πάμε σχολείο. Τις πρώτες μέρες όταν πάμε σε ένα καινούργιο σχολείο, όταν ήρθατε εδώ στο πανεπιστήμιο. Συν αρχαία ακολουθούσετε μία άλλη, μία... Ψάχνετε να βρείτε τη διαδρομή. Αφού την βρήκατε, με τι κάνετε, πάντε συνεχώς, πηγαίνετε συνεχώς από τη διαδρομή. Όταν αρχίσασταν on alert, σκεφτόσασταν αν να στρίψω από εδώ να πάω από εκεί να κάνω εκείνο, μετά τι γίνεται, τα πόδια σας πηγαίνουν και εσείς ακολουθείτε. Ωραία, γίνεται δηλαδή αυτό. Η μόνη μου διαφωνία, λέει σε κάπου σημείο το βίντεο, ότι ελέγχουμε εμείς τις πράξεις μας πλήρως μέσω του εγκέφαλου. Εδώ έχω μία βασική διαφωνία και σας την είπα την προηγούμενη φορά, ότι ο εγκέφαλος μπορεί να είναι δικός μας, αλλά δεν τον ελέγχουμε πλήρως. Ο εγκέφαλος, ο ανθρώπινος εγκέφαλος φαίνεται να έχει ένα μυαλό δικό του. Το αρέσει να κάνει πράγματα που δεν είναι πάντα απαραίτητα να αρέσουν και στον κατοχό του. Και είπα μερικά παραδείγματα για εμάς. Ναι, αλλά επιτουσιές είμαστε ο εγκέφαλός μας. Οπότε, ό,τι ακόμα και αν παίρνουμε, μπορεί να είναι δικιά μας. Τα πράγματα εγκέφαλα δεν είναι από την εγκέφαλό μας. Υπάρχουν πράγματα για εμάς, το σώμα μας δίνει τίποτα από την εγκέφαλό μας, αλλά δεν μπορούμε να επιτουσιστούμε από την εγκέφαλό μας. Αυτό είναι πολύ σημαντικό. Άρα ό,τι εγκέφαλος και αν παίρνουμε, δικιά μας είναι απλά με άλλο τρόπο. Φιλοσοφική η προσέγγιση αυτή. Αλλά να δούμε εδώ τι συμβαίνει στην πράξη. Πολλές φορές λες εσύ στον εγκέφαλό σου να μη σκέφτεται κάτι, ας πούμε ότι είχες ένα πρόβλημα με ένα φίλο σου, ή με τη Φιλινάρος, ή με την πολιτική, ή με το ξέρω εγώ, και λες στον εγκέφαλό σου να μην το σκέφτεται αυτό. Αυτός δεν σταματάει όμως να το σκέφτεται. Αυτό όμως δεν θα το σκέφτομαι, τι σημαίνει αυτό. Γιατί όμως να λες στον εγκέφαλό σου να σταματάει να το σκέφτεται. Ναι, κατάλαβα. Για να πάω με ένα άλλο παράδειγμα. Θα έχετε ακούσει μαθητές οι οποίοι λένε στις εξετάσεις, κύριε, κύριε, να γράψω εκείνο που υπήρχε σελίδα 95 που είχε πάνω μια εικονίτσα, μετά έλεγε εκείνο, εκείνο, εκείνο και μετά υπήρχε μία παράγραφο, εκείνο θέλεις να γράψω. Και να λέει ο δάσκαλος, ναι. Α, δεν το θυμάμαι. Πώς είναι δυνατόν και είμαι σίγουρος ότι δίπλα σε εκείνη την παράγραφο υπήρχε ένα σος, SOS, σωσάρα. Πώς είναι δυνατόν να θυμάται να έχει απομνημονεύσει με τόσο μεγάλη λεπτομέρεια όλα τα άλλα τα παρέμφερη και αυτό που τον διατάξαμε να θυμάται, δηλαδή εκείνο θυμίσουτο το δικό μας εγκέφαλο να αρνείται να το θυμίσει. Έχει λοιπόν μία δική του λειτουργία. Εγώ είμαι πεπισμένος σχεδόν πλέον ότι ο ανθρώπινος εγκέφαλος ανήκει σε αυτόν που φέρει το σώμα, αλλά δεν είναι απόλυτα δικός του. Όσο ένα σημείο μας βοηθάει, μπορεί και να τον ελέγχουμε ως ένα σημείο, αλλά όχι όπως ελέγχουμε τους άλλους εγκέφαλους εμείς. Αλλά τις εγκέφαλες όμως τις κάναμε χωρίς να σκέφτομαι ότι θέλουμε να τις κάναμε γιατί τις κάνει ο εγκέφαλος. Όχι, δεν μιλάω γι' αυτό, γιατί αυτό θα το εξηγήσει σε λίγο ένα άλλο βίντεο ή ίσως το ίδιο αυτό εδώ. Βλέπετε τελικά πόσο ο εγκέφαλος ξεκινάει να προσεγγίζει την καινούργια μάθηση, να δημιουργεί ένα δικό του path και από τη στιγμή που έχει δημιουργήσει ένα δικό του path, η κίνηση να γίνεται αυτόματα. Δεν μιλάω γι' αυτό, αυτό είναι κάτι άλλο. Αυτό αποτελεί ένα μέρος μάθησης και μετά εφόσον πετύχουμε εμείς αυτή τη μάθηση, εφόσον πετύχει δηλαδή ο ανθρώπινος εγκέφαλος αυτή τη μάθηση, μετά τι κάνει, συνεχίζει, επαναλαμβάνει αυτή τη μάθηση χωρίς να υδρώνει και πολύ, έτσι, χωρίς να υδρώνει με μεγαλύτερη ευκολία. Εντάξει, πάντως λέμε ότι είναι ένα βασικό, καταλαβαίνουμε ότι είναι ένα βασικό όργανο του εαυτού μας, γιατί γιατί μας βοηθάει να κάνουμε όλες αυτές τις περίπλογες ενέργειες. Ωραία λοιπόν, άρα ο εγκέφαλος υπάρχει σε όλα τα όντα σχεδόν, έχει διαφορετικό μέγεθος, στο δικό μας είναι περίπου 3 πάντς, έτσι, και παράγει ενέργεια, αυτό είναι πολύ σημαντικό ότι παράγει ενέργεια και γι' αυτό μπορούμε και να κάνουμε τις διαδικασίες που θα δούμε σε λίγο. Εδώ υπάρχει ένα παράδοξο, ποιο είναι? Βλέπουμε ότι το cerebrum αυτό ο εγκέφαλος χωρίζεται σε βασικά πόσα μέρη? Δύο μέρη, το αριστερό και το δεξί, το αριστερό μισφαίριο και το δεξί μισφαίριο. Ποιο είναι το παράδοξο εδώ? Το αριστερό με το δεξιά πλατράμ, και το δεξί. Ωραία, άρα τα πάντα η Σοφία δεν επίσης να ορίσει ένα μικρό λαδάκι εκεί. Εντάξει, χρησιμοποιούμε τον εγκέφαλό μας για να κάνουμε μια σειρά από abstract tasks, αλλά και για πολύ συγκεκριμένους όπως να λύσουμε ένα μαθηματικό πρόβλημα. Υσυχία αυτό που λένε κάτι ότι το αριστερό με το κυφάριο συνέβη με το δεξι και το δεξί με τη φαντασία και με την καλλιτεκτική έκθεση. Καταρχήν κατανοούμε ότι υπάρχουν δύο ημισφέρια, το ένα είναι το αριστερό και το ένα το δεξί. Η υπόθεση είναι εδώ ότι το αριστερό μέρος, καταρχήν όταν ο άνθρωπος γεννιέται λένε ότι λειτουργεί το δεξί μέρος στον εγκεφάλαιο. Μετά από κάποια ηλικία λένε ότι είναι αυτή η ηλικία των 12, η γλώσσα περνάει στο αριστερό εμβυσφαίριο. Τώρα, πώς το γνωρίζουν αυτό? Το γνωρίζουν με παιδιά που έχουν προβλήματα γλώσσας μετά από κάποιο αφασικό γεγονός. Είχαν ένα στροκ, ένα κάτι εγκεφαλικό και όταν ήταν σε ηλικία κάτω από 12 και ήτανε το στροκ, αυτό το εγκεφαλικό ήταν στο δεξί ημισφαίριο, χάνανε τη γλώσσα τους. Ενώ όταν ήταν στο αριστερό, η γλώσσα δεν υπηριαζόταν. Όταν μετά την ηλικία των 12, όταν παθαίνανε στο αριστερό χάνανε τη γλώσσα. Οπότε είπαν ότι μπορεί στην αρχή να γίνεται αυτό και μετά να το χωράει. Τα δύο ημισφέρια ξέρουμε ότι δουλεύουν και τα δύο. Υπάρχουν όμως άνθρωποι που έχουνε dominance και κυριαρχία. Σε κάποιους ανθρώπους υπάρχει η κυριαρχία του αριστερού ημισφαιρίου, σε κάποιους υπάρχει η κυριαρχία του δεξίου ημισφαιρίου. Λένε ότι στο αριστερό ημισφαίριο γίνονται όλες οι λογικές πράξεις. Είναι συστηματικό το αριστερό ημισφαιρίο και όσοι έχουνε dominance στο αριστερό τους αρέσουν περισσότερο οι επιστήμες όπως είναι τα μαθηματικά, η φυσική κτλ. Αντίθετα όποιοι έχουνε δεξιό ημισφαίριο τους αρέσουν περισσότερο οι γλυστικές επιστήμες όπως είναι για παράδειγμα μπορεί η γλώσσα να θεωρείται περισσότερο γλυστική, η γλωσσολογία όμως να ξέρετε είναι μαθηματική επιστήμη. Η φιλολογία, η λογοτεχνία όχι. Αυτοί που ασχολούν με τη λογοτεχνία, με τη ζωγραφική, με τις τέχνες κτλ. Λένε ότι είναι περισσότερο δεξιό μυαλό. Και είπα πάλι dominance, δεν μιλάμε ότι δεν δουλεύει το άλλο και τα δύο δουλεύουν. Εντάξει. Και υπάρχουν βυσικά αυτοί οι τυχεροί που έχουν και το ένα και το άλλο. Πάντως, ναι υπάρχει αυτή η υπόθεση. Τα λέω αυτά με αυτόν τον τρόπο γιατί θα δείτε ότι δεν είμαστε σίγουροι. Όλα αυτά είναι δικές μας υποθέσεις ακόμα. Είμαστε στο επίπεδο της υπόθεσης. Μερικά έχουν επηρεαβευθεί μέσα από μπειρικές έρευνες, είμαι πολύ δυστακτικός να τα πω σαν definite results, σαν τελικά αποτελέσματα. Κάτι πολύ βασικό, υπάρχουν δύο επίπεδα memory, μνήμης. Η short memory, οι βραχυπρόθεσμοι και οι μακροπρόθεσμοι. Όταν μαθαίνουμε γλώσσες, οι δάσκαλοι μας μας διδάσκουν ελεξιλόγιο. Δείτε λίγο τώρα πώς λειτουργεί. Οι στρατηγικές που χρησιμοποιούν για να μας διδάξουν μια καινούργια λέξη, μπορεί να μας βοηθούν να τη θυμόμαστε βραχυπρόθεσμα την ώρα που μας συνεξηγούν. Το ερώτημα είναι, μας βοηθούν όμως να τη θυμόμαστε μακροπρόθεσμα. Τι γίνεται μετά από μια ή δύο εβδομάδες, τη θυμόμαστε ή έχει φύγει από το memory αυτή η καινούργια λέξη, ωραία. Πάντως βλέπουμε εδώ ότι υπάρχει η μνήμη. Βλέπετε λοιπόν τι κάνει ο εγέφαλος. Δημιουργεί αυτά τα νεούρων. Έτσι, αυτά τα νεούρων, ο τρόπος που συνδέονται αυτά μεταξύ τους, δημιουργεί ένα, βλέπετε λέει pathway, ένα μονοπάτι μάθησης. Και όταν αυτό δημιουργεί αυτά τα νεούρων, ο τρόπος που συνδέονται αυτά μεταξύ τους, δημιουργεί ένα, βλέπετε λέει pathway, ένα μονοπάτι μάθησης. Και όταν αυτό υπάρχει, όταν δημιουργηθεί αυτό το μονοπάτι μάθησης, με βάση τι έχουμε ήδη μέσα στον εγκέφαλο και ποιο είναι το καινούργιο, το οποίο θέλουμε να μάθουμε, αυτά τα νεούρων ταξιδεύουν από το ένα στο άλλο. Φαίνεται δηλαδή, και θα δούμε πως φαίνεται, γιατί το λέμε αυτό, φαίνεται ταξιδεύουν από το ένα στο άλλο. Δημιουργείται δηλαδή ένα μονοπάτι μάθησης. Εμείς λοιπόν τι πρέπει να κάνουμε στους μαθητές μας, στην πραγματικότητα, να δημιουργήσουμε μονοπάτια μάθησης, έτσι ώστε να μπορούν αυτοί να τα χρησιμοποιούν και να τα θυμούνται. Το παράδειγμα που φέρνει εδώ είναι σε σχέση με το ποδήλατο. Ποιες είναι οι ιδιαίτερες δεξιότητες που πρέπει κάποιος να μάθει να χρησιμοποιήσει μονοπάτια μάθησης, ποιες είναι οι ιδιαίτερες δεξιότητες που πρέπει κάποιος να μάθει να χρησιμοποιήσει μονοπάτια μάθησης, ποιες είναι οι ιδιαίτερες δεξιότητες που πρέπει κάποιος να μάθει να χρησιμοποιήσει μονοπάτια μάθησης, ποιες είναι οι ιδιαίτερες δεξιότητες που πρέπει κάποιος να μάθει να χρησιμοποιήσει μονοπάτια μάθησης, ποιες είναι οι ιδιαίτερες δεξιότητες που πρέπει κάποιος να μάθει να χρησιμοποιήσει μονοπάτια μάθησης, ποιες είναι οι ιδιαίτερες δεξιότητες που πρέπει κάποιος να μάθει να χρησιμοποιήσει μονοπάτια μάθησης, ποιες είναι οι ιδιαίτερες δεξιότητες που πρέπει κάποιος να μάθει να χρησιμοποιήσει μονοπάτια μάθησης, ποιες είναι οι ιδιαίτερες δεξιότητες που πρέπει κάποιος να μάθει να χρησιμοποιήσει μονοπάτια μάθησης, ποιες είναι οι ιδιαίτερες δεξιότητες που πρέπει κάποιος να μάθει να χρησιμοποιήσει μονοπάτια μάθησης, ποιες είναι οι ιδιαίτερες δεξιότητες που πρέπει κάποιος να μάθει να χρησιμοποιήσει μονοπάτια μάθησης, ποιες είναι οι ιδιαίτερες δεξιότητες που πρέπει κάποιος να μάθει να χρησιμοποιήσει μονοπάτια μάθησης, ποιες είναι οι ιδιαίτερες δεξιότητες που πρέπει κάποιος να μάθει να χρησιμοποιήσει μονοπάτια μάθησης, ποιες είναι οι ιδιαίτερες δεξιότητες που πρέπει κάποιος να μάθει να χρησιμοποιήσει μονοπάτια μάθησης, ποιες είναι οι ιδιαίτερες δεξιότητες που πρέπει κάποιος να μάθει να χρησιμοποιήσει μονοπάτια μάθησης, ποιες είναι οι ιδιαίτερες δεξιότητες που πρέπει να μάθει να χρησιμοποιήσει μονοπάτια μάθησης, ποιες είναι οι ιδιαίτερες δεξιότητες που πρέπει να μάθει να χρησιμοποιήσει μονοπάτια μάθησης, ποιες είναι οι ιδιαίτερες δεξιότητες που πρέπει να μάθει να χρησιμοποιήσει μονοπάτια μάθησης, ποιες είναι οι ιδιαίτερες δεξιότητες που πρέπει να μάθει να χρησιμοποιήσει μονοπάτια μάθησης, ποιες είναι οι ιδιαίτερες δεξιότητες που πρέπει να μάθει να χρησιμοποιήσει μονοπάτια μάθησης, ποιες είναι οι ιδιαίτερες δεξιότητες που πρέπει να μάθει να χρησιμοποιήσει μονοπάτια μάθησης, ποιες είναι οι ιδιαίτερες δεξιότητες που πρέπει να μάθει να χρησιμοποιήσει μονοπάτια μάθησης, ποιες είναι οι ιδιαίτερες δεξιότητες που πρέπει να μάθει να χρησιμοποιήσει μονοπάτια μάθησης, ποιες είναι οι ιδιαίτερες δεξιότητες που πρέπει να μάθει να χρησιμοποιήσει μονοπάτια μάθησης, ποιες είναι οι ιδιαίτερες δεξιότητες που πρέπει να μάθει να χρησιμοποιήσει μονοπάτια μάθησης, ποιες είναι οι ιδιαίτερες δεξιότητες που πρέπει να μάθει να χρησιμοποιήσει μονοπάτια μάθησης, ποιες είναι οι ιδιαίτερες δεξιότητες που πρέπει να μάθει να χρησιμοποιήσει μονοπάτια μάθησης, ποιες είναι οι ιδιαίτερες δεξιότητες που πρέπει να μάθει να χρησιμοποιήσει μονοπάτια μάθησης, ποιες είναι οι ιδιαίτερες δεξιότητες που πρέπει να μάθει να χρησιμοποιήσει μονοπάτια μάθησης, ποιες είναι οι ιδιαίτερες δεξιότητες που πρέπει να μάθει να χρησιμοποιήσει μονοπάτια μάθησης, ποιες είναι οι ιδιαίτερες δεξιότητες που πρέπει να μάθει να χρησιμοποιήσει μονοπάτια μάθησης, ποιες είναι οι ιδιαίτερες δεξιότητες που πρέπει να μάθει να χρησιμοποιήσει μονοπάτια μάθησης, ποιες είναι οι ιδιαίτερες δεξιότητες που πρέπει να μάθει να χρησιμοποιήσει μονοπάτια μάθησης, ποιες είναι οι ιδιαίτερες δεξιότητες που πρέπει να μάθει να χρησιμοποιήσει μονοπάτια μάθησης, ποιες είναι οι ιδιαίτερες δεξιότητες που πρέπει να μάθει να χρησιμοποιήσει μονοπάτια μάθησης, ποιες είναι οι ιδιαίτερες δεξιότητες που πρέπει να μάθει να χρησιμοποιήσει μονοπάτια μάθησης, ποιες είναι οι ιδιαίτερες δεξιότητες που πρέπει να μάθει να χρησιμοποιήσει μονοπάτια μάθησης, ποιες είναι οι ιδιαίτερες δεξιότητες που πρέπει να μάθει να χρησιμοποιήσει μονοπάτια μάθησης, ποιες είναι οι ιδιαίτερες δεξιότητες που πρέπει να μάθει να χρησιμοποιήσει μονοπάτια μάθησης, ποιες είναι οι ιδιαίτερες δεξιότητες που πρέπει να μάθει να χρησιμοποιήσει μονοπάτια μάθησης, ποιες είναι οι ιδιαίτερες δεξιότητες που πρέπει να μάθει να χρησιμοποιήσει μονοπάτια μάθησης, ποιες είναι οι ιδιαίτερες δεξιότητες που πρέπει να μάθει να χρησιμοποιήσει μονοπάτια μάθησης, ποιες είναι οι ιδιαίτερες δεξιότητες που πρέπει να μάθει να χρησιμοποιήσει μονοπάτια μάθησης, ποιες είναι οι ιδιαίτερες δεξιότητες που πρέπει να μάθει να χρησιμοποιήσει μονοπάτια μάθησης, ποιες είναι οι ιδιαίτερες δεξιότητες που πρέπει να μάθει να χρησιμοποιήσει μονοπάτια μάθησης, ποιες είναι οι ιδιαίτερες δεξιότητες που πρέπει να μάθει να χρησιμοποιήσει μονοπάτια μάθησης ποιες είναι οι ιδιαίτερες δεξιότητες που πρέπει να μάθει να χρησιμοποιήσει μονοπάτια μάθησης, ποιες είναι οι ιδιαίτερες δεξιότητες που πρέπει να μάθει να χρησιμοποιήσει μονοπάτια μάθησης, ποιες είναι οι ιδιαίτερες δεξιότητες που πρέπει να μάθει να χρησιμοποιήσει μονοπάτια μάθησης, ποιες είναι οι ιδιαίτερες δεξιότητες που πρέπει να μάθει να χρησιμοποιήσει μονοπάτια μάθησης, ποιες είναι οι ιδιαίτερες δεξιότητες που πρέπει να μάθει να χρησιμοποιήσει μονοπάτια μάθησης, ποιες είναι οι ιδιαίτερες δεξιότητες που πρέπει να μάθει να χρησιμοποιήσει μονοπάτια μάθησης ποιες είναι οι ιδιαίτερες δεξιότητες που πρέπει να μάθει να χρησιμοποιήσει μονοπάτια μάθησης. Είναι καλό να χρησιμοποιήσεις μονοπάτια μάθησης που πρέπει να μάθει να χρησιμοποιήσεις μονοπάτια μάθησης, ποιες είναι οι ιδιαίτερες δεξιότητες που πρέπει να μάθει να χρησιμοποιήσει μονοπάτια μάθησης ποιες είναι οι ιδιαίτερες δεξιότητες που πρέπει να μάθει να χρησιμοποιήσει μονοπάτια μάθησης. Το επόμενο σημαντικό είναι η άσκηση. Δεν θα πρέπει να επεκουράζουμε το οργανισμό μας διαβάλλοντας συνεχώς, θα πρέπει να κάνουμε κάποια breakdance που σημαίνει ότι πρέπει κάποιοι στιγμές να χαλαρώνουμε, να κάνουμε κάτι άλλο, να αφήσουμε το διάστημα και προτείνει μια νέα ασκησία. Λένε ότι συμβαίνει αυτό και οι αρχαίοι λέγανε νους υγείας σε σώμα τη γη, το σημαντικό όμως είναι ότι φεύγουμε από αυτό που κάναμε. Το να διαβάζουμε ώρες ατέλειωτες και να ασχολούμαστε με ένα ίδιο κείμενο ώρες ατέλειωτες είναι αντιπαραγωγικό, δεν θα το θυμόμαστε μετά από λίγη ώρα. Θα πρέπει να δούμε στον εαυτό μας διαλύματα σε τακτά χρονικά διαστήματα που αυτό μπορεί να σημαίνει ότι θα βγούμε να περπατήσουμε, να κάνουμε μια βόλτα, να μιλήσουμε, να ασχοληθούμε σίγουρα με κάτι άλλο, να αφήσουμε δηλαδή αυτό που κάνουμε. Αυτό το έχω παρατηρήσει και εγώ. Πολλές φορές που το μυαλό μου κολλάει πάνω σε ένα θέμα όταν γράφω κάτι και δεν μπορώ να βρω τη λύση, δεν μπορώ να καταλάβω τι συμβαίνει. Τα αφήνω όπως είναι όλα, φεύγω, κάνω μια βόλτα, μπορεί με αυτή η βόλτα διαρκές και μερικές μέρες και επανέρχομαι και βλέπω με καινούργιο μάτι αυτό που είχα αφήσει στη μέση και αναρωτιάμαι και λέω γιατί είναι τόσο απλό. Βρίσκω αμέσως στη λύση. Επίσης κάτι από δική μου παρατήρηση, ότι το μυαλό μας δουλεύει πολύ γρήγορα το πρωί. Όταν ήμουν στην Αγγλία, το πρώτο χρόνο έμενα σε ένα σπίτι που ανήκει στο Πανεπιστήμιο. Ήταν το Hall of Residence. Σε αυτό με έναν διάφορε, ας πούμε δύο Ισπανοί, ένας Ισταλός, ένας από το Covid, εγώ, αυτοί είμαστε όμως. Με το ένα το παιδί τον Ισπανό, διαβάζαμε μαζί παράλληλα. Στην αρχή λέγαμε θα καθόμαστε μέχρι εργά το βράδυ και αντί να κάνουμε μόνιμα διάλειμμα για να μην κοιμηθεί ο ένας και ο άλλος, θα κάνουμε διαλείματα μαζί. Πότε έρχονταν με χτυπούσε την πόρτα και κάναμε διάλειμμα μαζί, πήραμε κανένα τσα, ξέρω εγώ λέγαμε κανένα αυτό και πένω σε ώρα. Ήδιο αρχίσαμε να παρατηρούμε όμως ότι δεν μπορούσαμε να προχωρήσουμε στη μελέτη μας. Προχωρούσαμε πολύ αργά, το μυαλό μας ερνότανε δηλαδή. Κάποια στιγμή μας ήρθε μια φανή ιδέα, είπαμε ρε Ψι γιατί να μην δοκιμάσουμε να κοιμόμαστε μετά το τι. Τι στην Αγγλία είναι το τσαι, αλλά που σημαίνει το σάπρες, πραγματικό είναι το φαγητό του απογευματινώσουμε. Είναι πενταίρμιση έξι ώρα το σερβίρ το πανεπιστήμιο. Μετά το τι, να πηγαίνουμε κατευθείαν για ύπνο και να ξυπνάμε πολύ νωρίς το πρωί, τρεις, τέσσερις ώρες το πρωί και να αρχίσουμε να διαβάθουμε έως στο οχτώ που κάνουμε τον πανεπιστήμιο για να βγούμε έξω να πάμε στα μαθήματα. Και δοκιμάσαμε αυτό το σύστημα. Το μυαλό μας έτρεχε με χίλια. Με χίλια. Δεν μπορείτε να φανταστείτε πόσο γρήγορα περνούσαμε τις ιδέες, πώς βρίσκαμε τις λύσεις, πώς γράφαμε πολύ γρήγορα αυτό που θέλουμε να γράψουμε. Καμία διαφορά. Ίσως από το γεγονός ότι υπήρχε η ξεκούραση, η οποία ήταν το βράδυ και μετά πρώτα το πρωί ήτανε φρέσκο δηλαδή, να μην έχει σχέση με την ώρα, να έχει σχέση με το γεγονός ότι υπήρχε αυτή η μεγάλη ας πούμε περίοδος ξεκούρασης και τελικά αυτό σημαίνει ότι ο ανθρώπινος εγκέφαλος τι κάνει, κουράζεται. Όταν τον υπερφορτώσουμε κουράζεται και δεν μπορεί να αποδώσει. Άρα λοιπόν είναι απόλυτα φυσιολογικό να έχουμε, όσο μεγαλύτερη είναι αυτή η ξεκούραση το διάλειμμα, αυτό μπορεί να είναι καλύτερο για εμάς. Αυτό είναι μια δική μου προσωπική ιδέα έτσι. Άρα λοιπόν challenge your brain λέει δηλαδή δοκιμάστε να κάνετε πιο περίπλοκα πράγματα, δοκιμάστε να διαβάσετε από μόνοι σας πιο περίπλοκες δομές της Ιταλικής, πιο πολύ για την Ιταλική. Αυτή η ενασχόλησή σας σίγουρα θα βοηθεί στον εγκέφαλός να δημιουργήσει καινούργια μονοπάτια. Δεύτερον, be ambitious, να έχετε φιλοδοξίες. Έρχεται κάποιος να κάνει εντακτορικό μαζί μου να δει συνεργασία μου και έρχεται στην αρχή να λέει δεν θέλω να γίνω, δεν το κάνω για να γίνω καθηγητής στο πανεπιστήμιο, δεν με ενδιαφέρει αυτό. Και αυτό υπήρχε στην Ελλάδα γιατί, γιατί αν κάποιος έδειχνε από την αρχή το ενδιαφέρον, θέλω να γίνω καθηγητής στο πανεπιστήμιο, γι' αυτό θέλω να το κάνω. Εμείς το θεωρούσαμε πολύ αμπίσιος, πολύ… πείτε το. Εσείς, έλα. Αμπίσιος. Όχι, ασυόδοξο, ας το πούμε αμπίσιο, ότι είχε υψηλές φιλοδοξίες, φιλόδοξο. Είχε πολύ υψηλές φιλοδοξίες και συνέβη στον κόφα με τα πόδια. Αντίθετα, να έχετε υψηλές φιλοδοξίες. Να έχετε υψηλούς στόχους. Να μην έχετε στόχους να παίζετε στην τέτοια, να έχετε στόχους να παίξετε στην πρώτη ομάδα και καλύτερα από αυτούς που παίζουν. Δεν υπάρχει κανένας λόγος να είστε εδώ, αλλά να γίνετε καλύτερα από αυτούς που κάθονται απέναντί σας. Και αφού αυτοί τα κατάφεραν, μπορείτε κι εσείς να τα καταφέρετε πολύ καλύτερα. Ωραία. Να έχετε targets. Να έχετε στόχους. Να έχετε στόχους από την αρχή. Δεν έχει σημασία αν δεν τους στηρίσετε στο επακρόν, αλλά το να μην έχετε στόχους δεν θα σας πάει πουθενά. Έλεγε κάποια στιγμή ένας συνάδελφος, βγήκε η σύνταξη σε ένα φιντί του. Όταν ψάχνεις ένα διεκτορικό, μπορεί ξαφνικά να βρεις πετρέλο. Τότε αφήνεις αυτό που έψαγνες και κυνηγάς το πετρέλο. Μετά μπορεί να βρεις χρυσό. Και συνεχίζω εγώ. Αφήνεις το πετρέλο, ψάχνεις το χρυσό. Μετά τι κάνεις, βρίσκεις πλατίνα. Λες άσε το χρυσό στην πλατίνα. Μετά κάτι άλλο. Τελικά που πας, πουθενά. Διαμάδια. Έτσι. Να έχετε στόχους, να ολοκληρώνετε αυτούς τους στόχους και μετά να συνεχίζετε με καινούργιους στόχους. Αν δεν ολοκληρώνετε τους στόχους σας, αν δεν έχετε στόχους πηγαίνετε όπου σας πάει ο άνεμος. Αν έχετε στόχους και δεν τους ολοκληρώνετε, τουλάχιστον θα ξέρετε πόσο μακριά είστε από αυτούς. Το να ξέρετε πόσο μακριά είστε από τους στόχους σας, είναι και αυτό σημαντικό. Να πείτε δηλαδή έχω φτάσει 80% από τους στόχους που είχα θέσει για φέτος. Δεν πειράζει. Αλλά τουλάχιστον έχετε μία μετρήσιμη κατάσταση. Και φυσικά χρησιμοποιήστε τη φαντασία σας. Φανταστείτε ό,τι καλύτερο μπορείτε για τον εαυτό σας και να το πετύχετε. Μην παραδίνεστε επειδή περάσατε στο ιταλικό ενέχατε στόχο να περάσετε στην ιατρική ή στο αγγλικό. Το ιταλικό είναι ένα πολύ καλό stepping stone, δηλαδή είναι μια πέτρα στην οποία μπορείτε να πατήσετε για να την ακτήσετε πιο ψηλά. Μην το βλέπετε σαν ένα flat και μένουμε εδώ και τελείωσε. Εντάξει. Και αυτό συμβαίνει σε όλες οι ηλικίες και σε όλους τους ανθρώπους. Λοιπόν, συνεχίζουμε. Λέπετε λοιπόν, όλες αυτές οι δραστηριότητες βοηθούν το μυαλό σας να λειτουργήσει. Μάλιστα έχετε ακούσει ότι αυτοί που σε μεγάλες ηλικίες κάνουν ακόμη και σταυρόριξο όταν λύνουν βοηθούν το μυαλό τους να περάσει σε ιατρική άνοια ακόμη πιο αργά από ότι ένας άλλος που δεν ασχολείται καθόλου και δεν το χρησιμοποιεί. Σωρα χρησιμοποιείτε λοιπόν το μυαλό σας. Άρα λοιπόν, καλή διατροφή, πολύ νερό, άσκηση, όχι σε σημείο που να σας κουράζει. Εντάξει. Χωρίστε αυτό που θέλετε να μάθετε σε κομμάτια δηλαδή αν έχετε να διαβάσετε ένα βιβλίο και λέτε ότι αυτό το βιβλίο έχει 360 σελίδες. Εγώ θέλω να το διαβάσω τουλάχιστον τρεις φορές, να το περάσω τουλάχιστον τρεις φορές, αυτό είναι 900 σελίδες, τώρα λέω έτσι, αυτό σημαίνει ότι έχω 12 μέρες στη διάθεσή μου, πρέπει τουλάχιστον κάθε μέρα να διαβάζω και να κατανώ όχι μόνο να διαβάζω για να περνάω, να διαβάζω και να κατανώ τόσες σελίδες. Έτσι, βάρτε στόχους συγκεκριμένους για να δείτε πόσο μακριά είστε. Όλα αυτά είναι θέματα που θα συζητούσαμε κάποτε σε ένα κέντρο υποστήριξης μάθησης, είχα κάνει την πρόταση για να γίνει στο ιταλικό, πέρασε αυτό στην κοσμητεία, τελικά εδώ και δύο χρόνια δεν έχει γίνει τίποτα. Γιατί είναι θέματα που αφορούν τους μαθητές, χωρίς όμως να αφορούν κάποιο συγκεκριμένο γνωστικό θέμα με το οποίο ασχολούνται. Δηλαδή πώς να οργανώνουν το χρόνο τους, πώς να οργανώνουν τη μάθησή τους, πώς να οργανώνουν το μαθησιακό υλικό, πώς να προετοιμάζονται για τις εξετάσεις, πώς να φροντίζουν το σώμα τους για να αποδίδει καλύτερα. Όλα αυτά εμείς σας ζητάμε να τα χρησιμοποιήσετε για να αποδώσετε τις εξετάσεις και σας ζητάμε περισσότερα από ό,τι σας ζητάει στο Λύκιο κάποιος, όμως δεν σας τα διδάσκουμε. Τα απαιτούμε από σας χωρίς να σας τα διδάσκουμε. Βλέπετε λοιπόν ότι αυτές οι δεξιότητες είναι πολύ χρήσιμες αλλά δεν διδάσκονται πουθενά. Στο εξωτερικό υπάρχουν ανάλογα κέντρα που το φροντίζουν αυτό. Άρα λοιπόν μην χρησιμοποιείτε μόνο μία πηγή, δηλαδή μόνο ακούσματα. Χρησιμοποιήστε ακουστικό υλικό, χρησιμοποιήστε υλικό που μπορείτε να διαβάσετε, χρησιμοποιήστε υλικό με το οποίο μπορείτε να κάνετε κάτι. Να χρησιμοποιήσετε τα χέρια σας, να κάνετε κάτι. Και όταν τα κάνετε όλα αυτά μαζί, αυτά θα βοηθήσουν την ποιότητα της μάθησης. Πολλά παιδάκια. Εγώ επειδή έχω πολλούς φίλους οι οποίοι έχουν παιδιά και τα παιδιά τους πάνε να δώσουν κοιτάσια, όταν βλέπεις ότι όταν, ειδικά για τα κοριτσάκια ή για τα αγοράκια, όσο είναι μέσα στο σπίτι και δεν έχουν ενδιαφέρον για το αντίθετο φίλο, είναι συγκεκριμένα να κάνουν. Μόλις αποκτήσουν ενδιαφέρον συγκεκριμένο για το αντίθετο φίλο, τι γίνεται, αρχίζουν να δείχνουν παρατά. Είναι μία διαχείριση που πρέπει να μάθει να την κάνει κανείς για να μην περάσει από τη μία όχθη στην άλλη. Είναι μία διαχείριση προσωπική, αλλά επειδή έχει σχέση με τα αισήματά μας και τα συναισθήματά μας και σε αυτές τις ηλικίες θεωρούμε ότι αυτός που θα γνωρίζουμε είναι ο μοναδικός και ο πρώτος. Μετά, βέβαια, όταν περάσει ο πρώτος, ο δεύτερος, ο δύτερος, μετά λέμε εντάξει, πάνε εδώ και λέμε αν τα έχουμε ξανακούσει αυτά, ωραία, πες μας κάτι άλλο ας πούμε, ωραία. Αυτό ήταν το πρώτο βίντεο, ελπίζω να σας φάνηκε χρήσιμο. Τώρα είχα σκοπό να σας δείξω ένα άλλο βίντεο το οποίο όμως είναι περισσότερο θεωρητικό και ίσως να σας κουράσει σε αυτή τη φάση, καθώς το να κάνετε διαλήματα σημαίνει ότι όχι μόνο όταν εσείς διαβάζετε πρέπει να κάνετε διαλήματα, ένας καλός δάσκαλος πρέπει να κάνει φυσικά διαλήματα στους μαθητές του την ώρα που διδάσκει. Αν δεν τους δίνει φυσικά διαλήματα να ξεκουραστεί ο εγκέφαλός τους και τους φορτίζει συνεχώς με νέο υλικό τι κάνουν οι μαθητές, κουράζονται, υπερφορτώνονται ο εγκέφαλός τους και σταματά να μαθαίνουν, σταματάει να λειτουργεί. Γι' αυτό θα πρέπει να κάνετε φυσικά διαλήματα. Δείτε τις αντιδράσεις των μαθητών σας, ανοίξτε τα μάτια σας και δείτε πώς αντιδρούν οι μαθητές σας, μη μένετε σε αυτό που θέλετε να κάνετε εσείς, δείτε πώς αντιδρούν και αν βλέπετε ότι δεν παρακολουθούν, δεν συμπετέχουν, τότε μπορείτε να κάνετε τέτοιου είδους φυσικά διαλήματα χωρίς να φύγετε από την τάξη. Τώρα θα παρακολουθήσουμε μαζί ένα βίντεο στο οποίο κάποιος διδάσκει γλώσσα με αυτόν τον τρόπο, λαμβάνοντας υπόψη του όλα αυτά που αρχικά είδαμε θεωρητικά για τη λειτουργία του κεφάλου, είδαμε με πρακτικά τίπς, συμβουλές για το τι πρέπει να κάνει κάποιος, να δούμε πώς αυτά μπορούν να εφαρισμοστούν μέσα στην τάξη για να διδάξουμε με έναν καινούργιο τρόπο, λαμβάνοντας υπόψη τις ακεφαλικές λειτουργίες που συμβαίνουν στους μαθητές μας. Είμαστε έτοιμοι γι' αυτό. Ξανά μια κόλλα χαρτί, ό,τι βλέπετε και ό,τι παρατηρείτε, ό,τι σας κάνει εντύπηση, ό,τι θέλετε να ζητήσετε, να έχετε το θάρρος να το πείτε. Μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε χαρτί, μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε χαρτί και μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε σε διάγνωμα. Μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε χαρτί και μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε σε διάγνωμα. Μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε χαρτί και μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε σε διάγνωμα. Μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε χαρτί και μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε σε διάγνωμα. Μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε χαρτί και μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε σε διάγνωμα. Μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε χαρτί και μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε σε διάγνωμα. Μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε χαρτί και μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε σε διάγνωμα. Μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε χαρτί και μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε σε διάγνωμα. Μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε χαρτί και μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε σε διάγνωμα. Μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε χαρτί και μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε σε διάγνωμα. Μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε χαρτί και μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε σε διάγνωμα. Μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε χαρτί και μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε σε διάγνωμα. Μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε χαρτί και μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε σε διάγνωμα. Μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε χαρτί και μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε σε διάγνωμα. Μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε χαρτί και μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε σε διάγνωμα. Μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε χαρτί και μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε σε διάγνωμα. Μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε χαρτί και μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε σε διάγνωμα. Μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε χαρτί και μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε σε διάγνωμα. Μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε χαρτί και μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε σε διάγνωμα. Μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε χαρτί και μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε σε διάγνωμα. Μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε χαρτί και μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε σε διάγνωμα. Μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε χαρτί και μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε σε διάγνωμα. Μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε χαρτί και μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε σε διάγνωμα. Μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε χαρτί και μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε σε διάγνωμα. Μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε χαρτί και μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε σε διάγνωμα. Μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε χαρτί και μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε σε διάγνωμα. Μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε χαρτί και μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε σε διάγνωμα. Μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε χαρτί και μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε σε διάγνωμα. Μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε χαρτί και μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε σε διάγνωμα. Μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε χαρτί και μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε σε διάγνωμα. Μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε χαρτί και μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε σε διάγνωμα. Μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε χαρτί και μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε σε διάγνωμα. Μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε χαρτί και μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε σε διάγνωμα. Μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε χαρτί και μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε σε διάγνωμα. Μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε χαρτί και μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε σε διάγνωμα. Μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε χαρτί και μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε σε διάγνωμα. Μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε χαρτί και μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε σε διάγνωμα. Μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε χαρτί και μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε σε διάγνωμα. Μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε χαρτί και μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε σε διάγνωμα. Μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε χαρτί και μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε σε διάγνωμα. Μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε χαρτί και μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε σε διάγνωμα. Μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε χαρτί και μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε σε διάγνωμα. Μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε χαρτί και μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε σε διάγνωμα. Μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε χαρτί και μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε σε διάγνωμα. Μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε χαρτί και μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε σε διάγνωμα. Μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε χαρτί και μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε σε διάγνωμα. Μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε χαρτί και μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε σε διάγνωμα. Μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε χαρτί και μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε σε διάγνωμα. Μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε χαρτί και μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε σε διάγνωμα. Μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε χαρτί και μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε σε διάγνωμα. Μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε χαρτί και μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε σε διάγνωμα. Μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε χαρτί και μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε σε διάγνωμα. Μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε χαρτί και μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε σε διάγνωμα. Μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε χαρτί και μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε σε διάγνωμα. Μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε χαρτί και μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε σε διάγνωμα. Μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε χαρτί και μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε σε διάγνωμα. Μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε χαρτί και μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε σε διάγνωμα. Μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε χαρτί και μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε σε διάγνωμα. Μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε χαρτί και μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε σε διάγνωμα. Μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε χαρτί και μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε σε διάγνωμα. Μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε χαρτί και μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε σε διάγνωμα. Μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε χαρτί και μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε σε διάγνωμα. Μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε χαρτί και μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε σε διάγνωμα. Μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε χαρτί και μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε σε διάγνωμα. Μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε χαρτί και μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε σε διάγνωμα. Μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε χαρτί και μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε σε διάγνωμα. Μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε χαρτί και μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε σε διάγνωμα. Μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε χαρτί και μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε σε διάγνωμα. Μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε χαρτί και μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε σε διάγνωμα. Μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε χαρτί και μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε σε διάγνωμα. Μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε χαρτί και μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε σε διάγνωμα. Μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε χαρτί και μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε σε διάγνωμα. Μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε χαρτί και μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε σε διάγνωμα. Μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε χαρτί και μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε σε διάγνωμα. Μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε χαρτί και μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε σε διάγνωμα. Μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε χαρτί και μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε σε διάγνωμα. Μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε χαρτί και μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε σε διάγνωμα. Μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε χαρτί και μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε σε διάγνωμα. Μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε χαρτί και μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε σε διάγνωμα. Μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε χαρτί και μερικές λειτουργίες μπορούν να πάνε σε διάγνωμα.