| σύντομη περιγραφή: Λοιπόν, συνεχίζουμε στο σημερινό μάθημα, από εκεί που μείναμε την προηγούμενη Δετάρτη. Την προηγούμενη φορά μιλήσαμε για αυτό που λέγεται διάδραση, αλληλεπίδραση με το πλούσιο περιεχόμενο. Το πλούσιο περιεχόμενο προφανώς είναι πολύ μεσικό και είναι αυτό που δημιουργεί κυματισμούς δημιουργικότητας, δηλαδή από αυτό προκύπτουν συνεχώς νέα στοιχεία. Θα το συνδυάσουμε, την διάδραση με πλούσιο περιεχόμενο, την πλούσια διάδραση, όπως θέλετε πείτε το, με τη διαχείριση γνώσης που μας απασχόλησε το προηγούμενο εξάμινο. Δηλαδή, τι συνέπειες έχει ότι η τεχνολογία ρέει. Όλα αυτά δεν τα κάνουμε απλώς για να λέμε ότι έχουμε διάδραση με πλούσιο περιεχόμενο, τα κάνουμε για να δούμε ότι ρέει η τεχνολογία και αυτή η ροή της τεχνολογίας δημιουργεί επιστημονικό κεφάλαιο. Αυτή είναι μια διάσταση που εμείς δεν την βάζουμε τώρα υπόψη, δηλαδή υπάρχει σαφέστατα capital, όπου capital μπορεί να σημαίνει πολλά πράγματα, σημαίνει κεφαλιοποίηση αγαφών, οπότε ένας οικονομολόγος σε αυτό το capital θα έβλεπε χρήματα, δηλαδή αυτή η τεχνολογία που ρέει καταρρυπάς με κυματισμούς φέρνει χρήματα, δημιουργεί θέσης εργασίας, άρα δημιουργεί human capital. Και για πρώτη φορά είπαμε στη διαχείριση γνώσης του προηγούμενου εξαμίνου, ότι αυτοί οι δύο παράγοντες είναι πολύ σημαντικοί για εμάς, όταν λέω για εμάς πλέον είναι για την Ελλάδα, δηλαδή για πρώτη φορά μετράμε και το ευρώ που κυκλοφορεί, με αυτά που ώρες ώρες ακούγονται τραγελαφικά, μπορεί να ακούγονται τραγελαφικά, αλλά εμείς από τεχνικής πλευράς λέμε ότι ο απελπισμένος πιάνει από τα μαλλιά του, δηλαδή δημιουργεί προβλήματα μετανάστευσης, δηλαδή εσείς που είστε σε μεταπτυχιακό επίπεδο σκέφτεστε σοβαρά να μεταναστεύσετε και αυτό το βλέπω όταν έρχεστε και ζητάτε ιστατικές επιστολές και η πόμενη κουβέντα είναι πού θα πας. Και έχει δημιουργήσει και ανταγωνισμός το μεταπτυχιακό μας, δηλαδή πριν μερικά χρόνια πολλοί σκεφτόταν να κάνουν το μεταπτυχιακό μας, αλλά τώρα αυτοί έχουν λιγοστέψει γιατί έχει προκύψει αλλακτική λύση να πάνε στο εξωτερικό, σαφώς ξοδεύοντας περισσότερα χρήματα, άρα βλέπετε έχουμε και μια εκκροή χρημάτων, δηλαδή human capital φεύγει από την Ελλάδα, μαζί παίρνει και χρήματα και τα πηγαίνει στο εξωτερικό και πηγαίνει συνήθως στη δυτική Ευρώπη ή στην Αμερική λιγότερο, προσδοκώντας ότι πηγαίνοντας εκεί θα μπορέσει να βρει και κάποια εργασία, να συνδυάσει δηλαδή σπουδές με εργασία που εδώ αρχίζουν να συντονίζονται, δηλαδή σπουδές δεν σημαίνουν ότι θα υπάρξει εργασία σύντομα, αυτό είναι το ζητούμενο, δηλαδή σύντομα ο νέος άνθρωπος να βρει αυτό που θέλει. Υπάρχει λοιπόν οικονομική αιμορραγία στη συγκεκριμένη περίπτωση, υπάρχει human capital το οποίο έρχεται στην Ελλάδα και φεύγει, ας πούμε στην Ελλάδα τι human capital έρχεται, έρχεται και human capital υψηλής τάθμις, για παράδειγμα τώρα μάθαμε ότι το νούμερο 2 της Eurovision τελείωσε σχολείο στην Ελλάδα, αλλά η μαμά μου ήταν καθηγήτρια χορού στην Ελλάδα, άρα εδώ τελείωσε σχολείο έτσι, ήρθε κάποιο σημαντικό human capital, αλλά πολλές φορές το human capital που έρχεται εδώ πέρα δεν είναι υψηλής τάθμις, δεν υποτιμούν τους ανθρώπους που έρχονται, αλλά έρχονται ως απελπισμένοι, ως ταλαιπωρημένοι άνθρωποι και δημιουργούν προβλήματα στη πυραμίδα της κοινωνικής μας διάρθρωσης. Παρατηρείτε κάτι ενδιαφέρον, έτσι ταυτόχρονα έχουμε εκραιές αλλά έχουμε και ισροές, μπορεί ισροές να είναι υψηλής τάθμις, αρκετά υψηλής τάθμις, αλλά συνήθως είναι χαμηλής τάθμις, αντιθέτως οι εκραιές μας τίτρας τάθμις είναι? Υψηλής. Το human capital που φεύγει εσείς τα νέα παιδιά, ήδη οι γονείς σας έχουν επενδύσει πάνω σας κάποια χρήματα και αυτό το κεφάλαιο δεν μένει στον τόπο για να το δώσει όπως λέγαμε στη διαχείριση γνώσης, αλλά φεύγει και δύσκολα γυρίζει. Προσέξτε μπορεί γυρίσει μετά από 20 χρόνια, αλλά εδώ βάζουμε το τρίτο στοιχείο του capital το οποίο φεύγει, το οποίο λέει ότι το capital έχει και κάποια στάθμι, κάποιο επίπεδο. Δηλαδή όταν είσαι νέος η παραγωγική σου ικανότητα είναι μέγιστη. Για να φτάσεις στη μέγιστη ικανότητα που έχουν γίνει μεγάλες επενδύσεις από τη χώρα μας, δηλαδή έχει αφεμαχθεί χρήμα, έχουν αφεμαχθεί πόροι, καλώς ή κακώς, για να σπουβάζεις σε αυτήν την ωραία αέθουσα που είστε έτσι αυτό πώς τη ζει. Στους καθηγητές που το εκπαιδευτικό σύστημα στην Ελλάδα, να υπιστέψετε, ακόμα είναι γαλαντόμο, δεν μπορώ άλλη κουβέντα, δηλαδή παρέχει πολλά πράματα που σε άλλες χώρες πιο πλούσιες πλέον από εμάς δεν παρέχονται. Φτάνετε στα πανεπιστήμια με τόποια προβλή μετά τους, αλλά και με τα όποια καλά τους έχουν, εκεί και οι γονείς σας τις υποστηρίζουν πολύ, αλλά φεύγετε και στην παραγωγική σας ηλικία, εδώ δηλαδή, αυτό το human capital φεύγει. Δηλαδή εδώ είναι που έχουμε κροές σε αυτές τις ηλικίες, που είναι της ακνής σας. Για μας, αν φύγει ένας νέος επιστήμονας 25 ετών και τα επόμενα 20 έτη μέχρι να γίνει 45 βρίσκεται στο εξωτερικό, η χώρα κερδίζει κάποια πράματα, αλλά σημειώνεται και σε πολύ περισσότερα. Αυτή είναι η διάσταση της διάδρασης με πλούσιο περιοχόμενο. Πρώτα ξεκινήσαμε με τα στοιχεία της διαχείρισης γνώσης, αυτά που μας απασχόλησαν το προηγούμενο εξάμινο, αλλά αυτό το εξάμινο εμείς είδαμε ότι η επικοινωνία ανθρώπου υπολογιστή με πλούσιο περιοχόμενο, είναι ένας enabler τεχνολογίας, δηλαδή είναι μια κινητήρια δύναμη που παράγει νέες τεχνολογίες. Ήδη αυτό το βλέπουμε εμείς με το πόσα καινούργια μαθήματα έχουν έρθει και τα οποία στηρίζονται στην πλούσια διάδραση που έχετε, κυρίως με το διαδίκτυο. Προσέξτε όμως εκεί τι γίνεται. Αυτές οι τεχνολογίες είναι enabler, είναι δημιουργός, δηλαδή αυτές οι τεχνολογίες διευκολύνουν τη ζωή μας, αλλά εμάς μας ενδιαφέρει τι κάνουν όσον αφορά το capital. Δηλαδή παράγουν χρήμα, παράγουν ανθρώπινο capital, δημιουργούν δηλαδή αυξημένο επίπεδο στο ανθρώπινο δυναμικό. Πού εστιάζονται αυτές οι enabling technologists, δηλαδή τα τελευταία έτη που δημιουργήθηκε μια έκρηξη που μεταφράστηκε σε κίνηση κεφαλαίων, σε κίνηση ανθρώπινου δυναμικού και εντέλει αυτό που μας ενδιαφέρει εδώ, όταν λέμε επίπεδο, ουσιαστικά εμείς θέτουμε το θέμα του sustainability, δηλαδή το θέμα της βιωσιμότητας μιας δομής. Θα έλεγε κανείς, καλά, τι είναι αυτό που μας λες, μα δεν λέω κάτι, να το πω με απλά λόγια για να γίνει κατανοητό. Είναι ένα ενδεχόμενο, καλώς ή κακώς, δεν βλέπουμε την πολιτική του διάσταση, το Σεπτέμβριο θα ξεκινήσουν ξανά τα σχολεία, να έχουμε κάποια μείωση της χρηματοδότησης για τον όποιο λόγο. Αυτή η μείωση της χρηματοδότησης, πώς θα μεταφραστεί σε αυτό το περιβάλλον εργασίας που έχουμε. Φέρουμε ένα περιβάλλον εργασίας. Μπορούμε να φανταστούμε μια σοβαρή έλλειψη χρηματοδότησης για όποιον λόγο, πώς θα επηρεάσει το περιβάλλον εργασίας. Χωρίς να πάμε σε ακραίες καταστάσεις, δηλαδή δεν έχω επισκεφτεί σχολείο στη Συρία, να δω πώς ήταν πριν 6 χρόνια, τώρα μπορείτε να φανταστείτε πώς είναι ένα σχολείο στη Συρία. Δεν πάνε οι φοιτητές, ας πούμε, με το λάπτοπτος. Αυτό ήθελα να σας πω για αυτό, ρώτησα τι έχετε και τα λοιπά. Καταλαβαίνετε πού πάει το πράγμα. Αυτή είναι ακραία περίπτωση. Αν εμείς υποστηθούμε κάποια υποβάθμιση, δεν θα γίνουμε προφανώς Συρία, αλλά μπορούμε να γίνουμε ένα σωρό άλλες χώρες που τις έχουμε δει και είναι στη γειτονιά μας και ξέρουν ότι είναι σαφώς υποβαθμισμένες. Άρα, οι enabling technologies είναι αυτές που δημιουργούν χρήματα, human capital και επιπλέον sustainability. Δηλαδή, αυτή τη στιγμή, εμείς τι αγωνιζόμαστε να κρατήσουμε από τα τρία που ανέφερα. Από ότι φαίνεται τα πρώτα δύο τα χάσαμε, έτσι. Αυτό λένε οι δείκτες, δεν θέλω να πω τίποτα περισσότερο. Ποιο είναι αυτό που προσπαθούμε με νύχια και με δόντια να κρατήσουμε αυτή τη στιγμή. Το επίπεδο μας. Δηλαδή, μη δημιουργηθεί κάποιο σοβαρό πρόβλημα και ξαφνικά βρεθούμε πολύ πολύ κάτω. Αυτή τη στιγμή πιστέψτε με η Ελλάδα σε σχέση με χώρες που θεωρητικά είναι και πιο πλούσες από εμάς. Έχει τρομερή εκπαιδευτική δύναμη, ένα φοβερό δυναμικό, το οποίο μετρύεται. Δηλαδή, όσοι είστε στην εκπαίδευση, ιδιωτική είτε δημόσια, το βλέπετε αυτό εδώ. Υπάρχει ένα τρομερό δυναμικό. Άλλον εμείς δεν το χειριζόμαστε πάντοτε καλά. Είναι δυναμικού επιπέδου, βρισκόμαστε σε μια ψηλή σταθμή. Όσο δεν κάνουμε και ψηλότερη, θα μπορούσαμε να την κρατήσουμε ακόμα πιο όμορφη και με καλύτερη εξωτερική εμφάνιση, να είναι πιο θεληκτική. Αλλά μπάσου περίπου ας είμαστε σε ένα ψηλό επίπεδο. Και αυτό που διακυβεύεται αυτή τη στιγμή, γιατί στα άλλα δύο δύσκολα τα πράγματα, είναι να κρατήσουμε το επίπεδό μας. Σας θυμίζω τον καιρό που γεννιώσασταν εσείς και ρωτήστε τους γονείς σας, δηλαδή περίπου στο 1990, πάλι πέρασε η Ελλάδα μία σοβαρή κρίση, θεσμική πολιτική, όπως θέλετε πείτε το, η οποία είχε κάποιο αντίκτυπο στα τεκτενόμενα, αλλά σε εκείνη την κρίση που έπαιξε συμπλήν το 1990, δεν χάσαμε το επίπεδό μας. Υπήρξε μικρότερη αιμορραγία κεφαλαίων, υπήρξε μικρότερη αιμορραγία human capital και σιγά σιγά μάλιστα μπορέσαμε και αντιμετωπίσαμε την κρίση. Δεν είμαι οικονομολόγος να ξέρω σε τι οφείλονταν εκείνη η κρίση, γιατί μου έκανε εντύπωση τα ίδια έτη και οι χώρες του πρώτου κόσμου παρουσίασαν σοβαρή κρίση, αλλά εκεί είναι άλλες δομές λειτουργίας και δεν είναι κάτι που αφορά εμένα, τουλάχιστον από τα ερευνητικά αντικείμενα που έχω, και έτσι δεν μπορούσα να το πω με συβεβαιότητα και σιγουριά γιατί έγινε. Ήταν παγκόσμια κρίση και τώρα, και τώρα από παγκόσμια κρίση δεν ξεκίνησε, αλλά κάποιες χώρες όπως η δική μας επηρεάστηκαν πολύ περισσότερο. Τότε πιστέψτε με η Ελλάδα επηρεάστηκε μάλλον λίγο σε σχέση με άλλες χώρες προηγμένες ή σαν εμάς. Εμπάς περιπτώσει, για να γίνουμε πιο σαφείς, υπάρχουν enabling technologies, δηλαδή τεχνολογίες οι οποίες δημιούργησαν γνώση, λέγαμε στη διαχείριση γνώση του προηγούμενου εξαμίνου, και αυτή η γνώση μεταφράστηκε σε συγκεκριμένα προϊόντα, που με τη σειρά τους έφεραν κάποιο είδους τεχνολογική επανάσταση. Σε εμάς πλέον για να σωθεί η παρτίδα, θα πρέπει να γίνονται κάποιες επαναστάσεις. Μπορούμε να πούμε κάποιες ICT επαναστάσεις που γίνανε? Η πρώην επανάσταση που έγινε είναι επανάσταση των κινητών συσκευών, είτε εξετάζουμε το hardware των κινητών συσκευών, είτε εξετάζουμε τη διασυνδεσιμότητά τους, που έχει να κάνει και με δίκτυα, για όσους είστε την κατεύθυνη στο δικτύο, έχει να κάνει με interfaces, για όσους είστε δίκτυα, έχει να κάνει με προγραμματισμό, για όσους είστε από προγραμματισμό και ένα σωρό άλλα πράγματα. Και μάς περιπτώσει φαίνεται ότι οι έξυπνες συσκευές, δεν λέω smartphone, λέω οι ευφυείς συσκευές, είναι φορητές συσκευές και έχουν δημιουργήσει αυτή τη στιγμή τρομερό ρεύμα. Δηλαδή το ρεύμα σ' αυτές εδώ τις συσκευές, δεν απλώς συσκευές, είναι όλη η φιλολογία την οποία κάνει, το ξαναλέω, δεν κάνουν 300 ευρώ αυτές οι συσκευές, απλώς δημιουργούν ένα σωρό παράγωγα, όπως είναι το cloud, θα δούμε όπως είναι τα κοινωνικά δίκτυα, που το κάνουμε και ξεχωριστό μάθημα και παράγουν τρομερό input, έχουν τρομερή εσωτερική όσβωση και αυτή την όσβωση, τη μετατρέπουν σε χρήματα για κάποιους, τη μετατρέπουν σε ανθρώπινο κεφάλαιο και φυσικά κρατάνε και ένα επίπεδο. Άρα για τις εφυΐ συσκευές, για τις φορητές συσκευές και τα άλλα, δεν χρειάζεται νομίζω να πω περισσότερα. Ας πούμε στο τμήμα μας, μόνο έχουν δημιουργήσει 2-3 νέα μαθήματα, τα οποία στο χώρο της δημιουργείας έχουν δημιουργήσει έκρηξη. Στην στιγμή που μιλάμε, το 80% του υλικού που παράγεται στα λεγόμενα σοβαρά κανάλια, έτσι όπως και μικρά κανάλια ή sites και τα λοιπά, προέρχεται από φορητές συσκευές. Και είπαμε ότι η έκρηξη αυτή δημιουργήθηκε πρώτη φορά με την επανάσταση στην Αίγυπτο το 2011, αν δεν κάνω λάθος, για πρώτη φορά, δηλαδή άρχισε η υλικότητα να βγαίνει από τέτοιες συσκευές και έχει αλλάξει όλος τον τρόπο του κινήτη δημοσιογραφία. Αυτό το πράγμα είναι rich content, έτσι, είναι πλούσιο περιεχόμενο. Όλος να δείξει, δεν θέλει να λέει λόγια στο «Delete Edition», πρέπει να δείξει και κάποια πράγματα, όχι για να τα δείξει μόνο επειδή είναι πλούσιο μέσον, αλλά για να τα αποδείξει, έτσι. Η αποδεικτική ισχύση είναι που ανεβαίνει. Οπότε αυτή εδώ η μετατόπιση, ας πούμε, έχει φέρει χρήματα, έχει δημιουργήσει human capital, έχει ανθρώπους που στηρίζονται πάνω σε αυτά και έχει δημιουργήσει και ένα επίπεδο sustainability, που θα δούμε αυτό που υπάρχει. Μέχρι στιγμής αυτό θα μπορούσε να συμβεί και στην Ελλάδα, έτσι. Ας πούμε για τον χώρο μας τι σημαίνει, ότι εφόσον χρησιμοποιούν οι δημοσιογράφοι πλέον πολλοί τέτοιες συσκευές, που έχουμε πει σε προηγούμενα μαθήματα ότι η αξία τους οφείλεται στο ότι αυτές οι συσκευές είναι μεγαλύτερης αξίας από ότι είναι ονομαστική τους τιμή, έτσι. Αυτό σημαίνει ότι για τον χώρο μας μιλάω, ότι στο χώρο της δημοσιογραφίας πλέον σταδιοδρομούν άνθρωποι που έχουν τεχνικές γνώσεις υπολογιστών. Μπορείτε να φανταστείτε, ας πούμε, ένα ραδιοφωνικό σταθμό, έναν τηλεοπτικό σταθμό, πριν 10 χρόνια να σας προσλαμβάνει. Πριν 10 χρόνια ναι, πριν 20 ίσως όχι. Τώρα, πολλούς. Θέλουν κομπιτεράδες. Ή θέλουν δημοσιογράφους που έχουν γνώση, αυξημένη γνώση κυρισμού υπολογιστών, με ένας χώρος, λοιπόν, που χωρίς εμείς να κάνουμε τίποτα άλλο, όσον αφορά τον κλάδο μας, δημιουργεί προοπτικές εισοδήματος. Δεν φεύγει λοιπόν χρήμα στον κλάδο μας, αλλά έρχεται χρήμα. Δημιουργεί human capital, δηλαδή σε κάθε τέτοιον σταθμό θα χρειάζονται ένας, δύο, τρεις, τέσσερις κομπιτεράδες, κομπιτεράδες που θα γίνονται δημοσιογράφοι, δημοσιογράφοι που θα γίνονται κομπιτεράδες. Βρείτε το, δεν πρέπει να το απαντήσουμε. Και φυσικά θα δημιουργεί ένα επίπεδο sustainability για τον κλάδο μας αυτό εδώ. Για παράδειγμα, υπάρχει η συμφυτητή σας που δουλεύει στην ψηφιακή έρτα εδώ και τέσσερα-πέντε χρόνια, τότε που ξεκίνησε. Και αυτό το μοντέλο θα συνεχώς θα αυξάνει, θα μεγαλώνει και έτσι θα δημιουργεί τη sustainability. Αυτά για τον κλάδο μας, έτσι. Και αυτό μας δίνει κάποιες προοπτικές να κινηθούμε. Το δεύτερο πράγμα που δημιουργούν οι enabling technologies εκτός από τις φορητές συσκευές, διαπαφές και έξυπνες συσκευές κάθε είδους, είναι το cloud. Το οποίο cloud έχουμε πει τι πρόβλημα έχει. Κατερίνα να σπείτε. Πολλά. Προσέξτε, είναι άλλητα, όχι επειδή οι δικτυάδες δεν κάνουν καλά τη δουλειά τους, αλλά επειδή το cloud έχει εμφανίσει μία προβληματική πολυπλοκότητα. Δηλαδή, εξελιχθήκαμε σε ένα ακόμα πιο πολυπλοκοίδος. Αν για έναν δημοσιογράφο θα ήτανε πολυπλοκότητα το να χειρίζεται ηλεκτρονικά μέσα, αλλά αυτή είναι η νέα τάση πραγμάτων. Δηλαδή, εφόσον θα σταδιοδρομήσεις στον χώρο που είπαμε προηγουμένως, της ηλεκτρονικής δημοσιογραφίας, της ηλεκτρονικής μαζικής ενημέρωσης, πώς θέλετε να το πείτε το έτσι. Δηλαδή, δημιουργεί μία ηλεκτρονική βιομηχανία πληροφόρησης, στην οποία θα σταδιοδρομούν η ηλεκτρονική με όμικρον γιώτα, αυτοί που χειρίζονται ηλεκτρονικές συσκεδές, μπορεί να είναι δικτυάδες, μπορεί να είναι ηλεκτρολόγοι, μηχανικοί, μπορεί να είναι ηλεκτρονική, οτιδήποτε. Κομπιουτεράδες και οτιδήποτε άλλο, και ενδεχομένως με κάποια στοιχεία δημοσιογραφίας. Έτσι δημιουργείται πάντως μία βιομηχανία, η οποία βιομηχανή έχει θετικό πρόσημο. Αυτή τη στιγμή... Τώρα εδώ, μην μπλέξουμε πράγματα που δεν είναι της ειδικότητάς μου και θα μην τα ακουμπήσω, θα έλεγε κάποιος όμως όλα τα κανάλια της χώρας είναι καταχρεωμένα, όχι απλώς χρεωμένα, καταχρεωμένα, πώς δημιουργείται θετικό πρόσημο. Έτσι, η απάντηση δεν δημιουργείται πάντως θετικό πρόσημο. Είναι φανερό για τον κλάδο μας, ότι στο χώρο της ηλεκτρονικής βιομηχανίας ενημέρωσης, η πληροφόρησης, δημιουργούνται κατ' αυτόν εδώ πέρα τον τρόπο θέσεις εργασίας για εμάς. Η sustainability, προσέξτε, έχει σχέση με εμάς. Πώς έχει σχέση με εμάς η sustainability, δηλαδή ο χώρος τι περιμένει από εμάς να κάνουμε εκεί. Μπορεί να βρεις περιστασιακά μια δουλειά για 2-3-5 έτη, αλλά προφανώς η sustainability σου δεν είναι για 2-3-5 έτη, τώρα που βρίσκεσαι στην ακμή σου. Βλέπεις με μια προοπτική 20-25 αιτίας, έτσι για να πεις ότι χτίζω σε αυτήν εδώ πέρα τη δουλειά. Από εμάς τι θα περίμενε η ηλεκτρονική βιομηχανία ενημέρωσης, η ηλεκτρονική βιομηχανία πληροφόρησης, για να ορίσει, να μας πει καλώς ήρθατε. Δηλαδή δεν πρέπει να δώσουμε και εμείς κάτι. Όταν κάποιος σου λέει «έλα, you are welcome», εσύ δεν πρέπει να κάνεις κάτι για να μείνεις για πολύ καιρό welcome. Απάντηση, να φροντίσουμε να επιβιώσει η βιομηχανία αυτή με μικρότερο κόστος. Δηλαδή, όπως λέγαμε στη διαχείριση γνώσης, τι λέγαμε στο προηγούμενο εξάμινο, «προσλάβετε μας», γιατί εμείς εφαρμόζοντας τα μοντέλα διαχείρισης ICT, του PUE, στα ελληνικά επίτετα, όπως θέλετε, στην εκπαίδευση πηχή, θα σας ελαχιστοποιήσουμε το κόστος κατά ένα 30%. Οπότε, αν σας κάνουμε τέτοιο καλό, δεν μας δίνεται το 5% ως ανταποδοτικό τέλος. Άρα κι εσύ, πηγαίνοντας σε ένα ηλεκτρονικό μέσο μαζικής ενημέρωσης, πρέπει να φροντίσεις, να ανταποδοτήσεις τη θέση σου. Δηλαδή, να τους πεις «κοιτάξτε με εμένα», θα έχετε μία οικονομία κλίμακας. Και έτσι πρέπει κάθε δουλειά να προχωράει. Άρα το cloud, πολύ καλά είπατε, είναι έναν εφελόδες πράγμα, που φαίνεται ότι είναι μια καινούργια ήπειρος. Δηλαδή, όσο βυθιζόμαστε στο cloud, μας έρχεται θετικό πρόσημο. Μας βγαίνουν κάποιες θετικές απολύξεις. Όλα είναι θετικά στο cloud. Όχι, μιλήσαμε για τα ηλεκτρονικά συστήματα, έτσι, όπου το cloud είναι ο χειρότερος εχθρός τους. Δηλαδή, η πολυπλοκότητα που έχει προκύψει είναι τέτοια που μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα. Αυτό δεν μας κάνει τεχνοφοβικούς, μας κάνει προσεκτικούς. Με την έννοια ότι, αν επικρατήσει ένα τέτοιο σύστημα, μας επιστρέφει πίσω ανταποδοτικότητα. Φανταστείτε, ακόμα και οι ηλεκτρονικές ψηφοφορίες δεν συγκίνονται. Σημαίνει θέση εργασίας για εμάς. Θα θεωρείτε, ας πούμε, σχεδόν δεδομένο ότι, μόλις δημιουργηθεί πρόβλημα με την κλασική ψηφοφορία, αμέσως τρεφόμαστε στην ηλεκτρονική, με αυτή την έννοια. Δεν λέμε να δημιουργήσουμε νέα κουλτούρα, που θα μιλήσουμε για κουλτούρες σε λίγο. Αλλά το πρόβλημα που είναι και εμείς πρέπει να προσέξουμε πάρα πολύ, να μην δημιουργηθεί κατάρευση. Δηλαδή, άμα δημιουργηθεί κατάρευση, για κάποιον λόγο, δεν τηρήσει τις προσδοκόμενες, ας πούμε, επιδόσεις η ηλεκτρονική ψηφοφορία, βρεθεί ότι είναι διαβλητή, ότι έτσι αλλιώς αλλιώτικη, τι θα επέλθει κατάρευση. Οπότε, θα έχουμε εκκροή κεφαλαίων, δηλαδή όπως μπήκαν τα χρήματα και οι θέοι της εργασίας, θα φύγουν χρήματα, θα φύγει ανθρώπινο δυναμικό, δηλαδή εσείς, και θα πέσει το επίπεδο. Υπό αυτή την έννοια και εμείς κάνουμε κάποιες παρατηρήσεις οικονομικής φύσεως, γιατί η οικονομία μας πρέον είναι η οικονομία κυρίως εχνολογίας. Δεν είναι η οικονομία που στηρίζεται μόνο στη ζωική παραγωγή, στη φυτική παραγωγή, στις μεταφορές από πριν τα 20-30 χρόνια. Δηλαδή μπορεί και η κρίση που βιώσαμε το 1990, να ήταν και μια κρίση που ήταν αναμενόμενη. Επειδή βρισκόμουν τότε στο εξωτερικό, μου είπανε, ξέρετε, εμείς το έχουμε δεδομένο ότι κάθε 10 χρόνια θα περνάμε μια κρίση, 10 χρόνια συμπλήν. Γιατί? Γιατί αλλάζει η κοινωνία μας. Παλιά η κοινωνία μας άλλαζε κάθε 30 χρόνια, 20 χρόνια, τώρα αλλάζει κάθε 5-7 χρόνια. Οι αλλαγές τι δημιουργούν όλα αυτά τα προβλήματα που είπαμε εδώ. Δηλαδή, άλλοτε ισραίει χρήμα, άλλοτε εκραίει χρήμα, άλλοτε το human capital κινείται προς τα μέσα και δουλεύει θετικά, άλλοτε το human capital φεύγει και λειτουργεί αναδεικτικά. Δηλαδή, ακόμα και πολλές χώρες από τις οποίες φεύγουν οι μετανάστες και έρχονται στην Ελλάδα κάποια στιγμή να τους αναζητήσουν αυτές οι χώρες. Δε θα έχουν και αυτό το δυναμικό που θα θέλανε. Και αυτοί φίστανται ζημιά, όχι μόνο εμείς. Και, βυσικά, τι προκύπτει σε αυτή εδώ την περίπτωση, το τρίτο χαρακτηριστικό που είναι η κατάρευση. Αυτό βιώνουμε. Εμείς τα εξετάζουμε όλα αυτά εδώ σε σχέση με τις enabling technologies, με τις τεχνολογίες οι οποίες δημιουργούν εκαταστάσεις, δηλαδή με την οικονομία που εξαρτάται από την τεχνολογική πρόοδο, ειδικά στο χώρο μας. Και μπαίνουμε στο τρίτο στοιχείο το οποίο έρχεται, που είναι το Internet of Things. Δεν ξέρω αν έχετε μιλήσει σε κάποιο μάθημα για Internet of Things. Το έχετε ακούσει? Σαν όρο. Είναι το καινούργιο πράγμα που έρχεται, δηλαδή όλα τα πράγματα συνδέονται στο διαδίκτυο. Είναι πολύ καινούργιο πράγμα. Στην αρχή νομίζουμε ότι αφορά μόνο ψυγεία τα οποία συνδέονται, σένσωρες που συνδέονται, λάμπες φωτισμού, βρύσσες, ξέρω εγώ τίδήποτε. Αλλά είναι πιο σοβαρό πράγμα. Ας πούμε ένα Internet of Things από οικονομική έννοια, ξέρετε ποιο είναι? Τώρα δεν μας λένε να κάνουμε όλες τις πληρωμές με κάρτα. Από οικονομικής πλευράς αυτό είναι Internet of Things. Είναι πολύ σημαντικό όμως για μας, γιατί το κράτος προσπαθεί να ελέγξει κάποια πράγματα. Δηλαδή, βλέπετε, έχει τρομερή υστέρηση στα φορολογικά του έσοδα. Αν τα φορολογικά του έσοδα είναι τόσο χάλια, δεν μπορεί να κρατήσει, για να μην λέμε πολλά λόγια, το επίπεδο, δεν λέγαμε. Για παράδειγμα, τι νόημα έχει να έρθουν, ξέρω εγώ, 15 εκατομμύρια τουρίστες στην Ελλάδα που φαντάζουν σε ένα εκπληκτικό νούμερο, που θα φέρουν χρήμα στην Ελλάδα, έτσι εδώ θα ζήσουν, αν αυτοί οι τουρίστες πληρώνουν ΦΠΑ, των οποίων δεν εισπράττει το κράτος. Και από το ΦΠΑ, αυτό ξέρω εγώ, ή από τη φορολογία εισοδήματος, που είναι σημαντική πολλές φορές, το κράτος πληρώνει, για παράδειγμα, την εκπαίρευση. Άρα, αν δεν μπορεί να το κάνει αυτό το κράτος, τώρα που έρχονται οι τουρίστες, και θα είναι για λίγους μήνες στην Ελλάδα, δηλαδή χρυσοφόρα περίοδος της Ελλάδας, είναι πριν στέσσερις μήνες, αυτό είναι. Αν δεν μπορέσεις εσύ να τραβήξεις κεφάλαιο, θα επέθει το κακό, δηλαδή θα πέσει το επίπεδό μας. Αν μπορέσεις να το κάνεις, έτσι. Και τι σκέφτηκαν οι κυβερνόντες, ρωτάνε μας και λένε, ξέρω εγώ μπορείτε να κάνετε ένα Internet of Things οικονομικής φύσεως, δηλαδή όταν πληρώνουν με κάποιους είδους κάρτα. Αν πληρώνουν με κάποιους είδους κάρτα, πιο εύκολα θα εισπράξω τον ΦΠΑ. Είναι οικονομικής φύσεως θέμα, τι ΦΠΑ θα έχουμε, αν θα είναι 20% ή 10% θα έχουμε 2 ΦΠΑ ή 3 ΦΠΑ. Σε αυτό δεν μπαίνω, αυτό είναι θέμα των οικονομολόγων. Εμάς μας λένε, τι νόημα έχει εμείς να συζητάμε ένα μήνα, λένε οικονομολόγοι, για το αν ο ΦΠΑ θα είναι 10% ή 13% ή 20% ή 25% θα έχουμε 2 ή 3 ΦΠΑ, χαμηλό ή ψηλό ή όλα είναι ένα. Όταν εν τέλει ας πούμε φοροδιαφυγή χτυπάει κάτι νούμερα της τάξης, 80%. Δηλαδή στο 80% έχει νόημα να συζητάς αν ο ΦΠΑ θα είναι 20% ή 25%? Είναι κατάρρεψη εσόδων. Δηλαδή έχεις εκροές. Εκροές σημαίνουν εκροές human capital, γιατί απ' τα χρήματα αυτά το κράτος περίμενε να χρηματοδοτήσει την δύσκολη περίοδος που είναι η περίοδος του φθινόπωρου, το καλοκαίρι που τίθεται εισπράττουμε και το φθινόπωρο ξοδεύουμε. Αν δεν εισπράξουμε το καλοκαίρι, δεν θα έχουμε να ξοδέψουμε το φθινόπωρο. Και μετά έρχεται ο χειμώνας που εκδεύουμε πολλά λεφτά σε πράγματα που ας πούμε θέραμε. Άρα το Internet of Things αποκτά μια νέα εντυπωσιακή διάσταση, που σιγά σιγά αρχίζουμε να την καταλαβαίνουμε. Οι πρώτες εργασίες βέβαια που βλέπουμε είναι του στυλ έξυπνα ψυγεία, έξυπνα συστήματα διαχείρισης, φωτισμού, να ξοδεύεις λιγότερο ρεύμα και τα λοιπά. Αλλά αντιλαμβάνεστε ότι για εμάς είναι άλλο πράγμα το Internet of Things. Και γι' αυτό ανέφερα το παράδειγμα της κάρτας, ηλεκτρονικής κάρτας. Για να σας πω ότι μας αφορά και εμάς, δηλαδή εμείς γινόμαστε μέρος ενός παιχνιδιού. Και αυτό επίσης προσφέρει στεναμπύλητη στον κλάβο μας, γιατί θα προκύψουν θέσεις εργασίας. Ποιος θα χειρίζεται τις κάρτες. Με τις κάρτες θα γίνει και ένας κακός χαμός. Είναι για αυτό που λέγαμε προβλήματα. Να ρίξεις τη φοροδιαφυγή από το 80% στο 60% και 50% είναι κατόρθωμα, είναι ηράκλειος άλθλος. Θα γίνει με ανθρώπους σαν εσάς. Οπότε αν εσύ προσκομίσεις από το πουθενά 30% έσοδα περισσότερο στον κράτος, όχι 30%, εκεί που εισέπρατε ας πούμε 20% ΦΠΑ, τώρα θα εισέπρατε 20% ΦΠΑ. Τι αύξηση κερδών είναι? 100%. Είναι απίστευτο τι μπορείς να κάνεις. Μετά δεν δικαιούσες εσύ να πεις, κοίταξε σου πρόσφεραν όλη την τεχνογνωσία, όλη την τεχνολογία ως human capital, για να σου έρθουν χρήματα, δεν δικαιούμαι εγώ κάποια από αυτά. Δικαιούμαι την προμήθειά μου, δεν δικαιούμαι τίποτα. Αλλά για να σου έρθουν χρήματα, δεν δικαιούμαι εγώ κάποια από αυτά. Δικαιούμαι την προμήθειά μου. Για αυτό βλέπω ότι είναι πολύ σημαντικό πράγμα αυτό εδώ. Έχει και άλλες διαστάσεις. Έχει τη διάσταση της οικονομίας όμως, που είναι πολύ σημαντική. Το Internet of Things θα έκανε και το σπίτι μας πιο έξυπνο, που όχι μόνος ας πούμε πάλι θα μας δημιουργήσει προβλήματα. Ακούτε για σχολεία που δεν έχουνε θέρμανση. Έτσι δεν είναι πλέον κάτι που μας ξενίζει. Τα ακούγαμε για άλλες χώρες της περιοχής. Τώρα έγινε και σε εμάς πριν 10 χρόνια, ας πούμε, το να υπάρχει σχολείο χωρίς θέρμανση θα έβγαζε τον κόσμο στους δρόμους. Τώρα μπορεί και τα μισά σχολεία να έχουνε σοβαρά προβλήματα θέρμανσης. Οπότε και εκεί είναι τεχνικό ζήτημα. Θα μπορούσες με τα ίδια χρήματα να πετύχεις, ας πούμε, 30% αύξησης των ωρώ θέρμανσης. Έτσι, γιατί πολλές φορές στα σχολεία ξοδεύουνε πολλές θερμίδες, ξέρετε, τα πανεπιστημία, έτσι, χωρίς να υπάρχει λόγος. Δεν έχουμε σαφή έλεγχο των χώρων μας, έχουμε αβυσαλέα πολλούς χώρους, έγινε και αυτό, τους οποίους δεν μπορούμε να τους ελέγξουμε. Και για να μην λέω πολλά, κάντε μια βόλτα στο πανεπιστημίό μας. Και πόσους χώρους έχουμε, τους οποίους δεν μπορούμε να τους ελέγξουμε. Δεν πετυχαίνουμε οικονομία κλίμακας. Και ένα σωράλλο δεν σας τα λέω τώρα. Άρα λοιπόν, ο πρώτος άξονας που εξετάζουμε σήμερα είναι η τεχνολογία ICT, η τεχνολογία του ΠΟΕ, ή παρόμοιες τεχνολογίες ως enabling technologies, ως τεχνολογίες που είναι κυνητήριος μοχλός για να παράξουμε γνώση, να παράξουμε τεχνογνωσία και εντέλει να παράξουμε human capital, εντός της Ελλάδος, έτσι ώστε να φεύγει πάλι κάποιο capital, καθέναν σας δει στο χώρο που τι γίνεται, άρα στην πληροφορική θα θέλουμε αυτούς τους ανθρώπους, έτσι. Θα έλεγε κανείς ότι λίγο πολλοί αυτά που μας είπες όμως δεν έχουν σχέση με εμάς σαν κατεύθυνση του ΠΟΕ, αυτά θα μπορούσαν να γίνουν και στα δίκτυα και στα πληροφοριακά συστήματα, έτσι δεν είναι και ένας δικτυάς θα έλεγε, σε κάλλη στα αυτά που είπες να λεχθούν σε δικό μου χώρο, ένας του πληροφορικών συστημάτων θα έλεγε και του δικού μου χώρου αυτά, δηλαδή τι ιδιαίτερο έχει. Δεν είναι μια διαφωνία, είναι του χώρου της πληροφορικής. Οπότε πάμε εμείς να το εξειδικεύσουμε και να δούμε σαν κατεύθυνση ICT, πώς μπορούμε να γίνουμε technology enablers, δηλαδή άνθρωποι οι οποίοι θα δημιουργήσουν τεχνολογία. Μιλάμε για ποιο συγκεκριμένα πράγματα. Το πρώτο καθεστώς που έρχεται είναι το καθεστώς της αξιολόγησης ή της αξιοκρατίας, δηλαδή αυτό είναι ένα ζήτημα του πουέ που δεν έχει λυθεί. Εσείς νομίζετε ότι, και πάγαμε πολύ χρόνο την προηγούμενη εβδομάδα να το συζητήσουμε, εσείς νομίζετε ότι το σύστημα εδώ δουλεύει καλά, δηλαδή παρέχει αξιολόγηση, παρέχει αξιοκρατία, δεν λέμε τώρα για οτοπικές καταστάσεις, λέμε μία στοιχεία, ένα στοιχειώδες επίπεδο καλής διαχείρισης. Τι λέτε εσείς? Έχουμε συστήματα αξιολόγησης, ώστε να υπάρχει κάποια αίσθηση στοιχειώδους αξιοκρατίας και να μην υπάρχουν κοινωνικές αντιδράσεις. Είχατε εσάς στο συνέδριο που έγινε πέρυσι στο Νοέμβριο, δεν ακούσαμε κάτι εντυπωσιακές εργασίες. Τι λέγαν αυτές οι εργασίες, αυτό ήθελα να θυμίσω δηλαδή, δεν λέω δικές μου σκέψεις, λέω πορίσματα που κατατέθηκαν από Έλληνες και ξένους σε διεθνές συνέδρεις και καταγράφηκαν ως έρευνα. Τι μας είπαν οι άνθρωποι? Όχι, υπάρχει τρομερό πρόβλημα, έτσι θυμάστε τα νούμερα που είχανε πει. Ήτανε μπιαλιτικά. Έχει κάνει ολόκληρο σπέσιαλ σέσιο η ομάδα της καθηγήτριας από τα Γιάννενα και μας είπε ότι κάτι νούμερο 40% έτσι. Δηλαδή, όταν σε ένα ηλεκτρονικό τεστ, ας πούμε, υπάρχει τσίτινγ 40%. Αυτό πώς το βλέπετε, ξέρω εγώ. Υπάρχει σοβαρό πρόβλημα, γενικά με τις αξιολογήσεις, είναι σοβαρό πρόβλημα και είναι ένα θέμα το οποίο δεν το ακουμπάμε. Αλλά ακουμπώντας το, δεν θεραπεύουμε την κατάσταση. Ακόμα και η αξιολόγηση στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση πάει πίσω. Εκεί είναι πιο σοβαρό το θέμα. Δεν έχουμε μοντέλο αξιολόγησης, το οποίο χτυπάει πολύ και δεν φέρνει την αξιοκρατία. Θα έλεγε κανείς καλά, η άλλη κλάδια, ας πούμε, είναι σωστή. Όχι, αλλά υποτίθεται η εκπαίδευση, αν θέλουμε να έχει ασθεναμπήλτητας, πρωτοπόρος χώρος. Δηλαδή η εκπαίδευση έχει και θετικά χαρακτηριστικά, δεν έχει μόνο αρνητικά. Είναι ένας χώρος που δουλεύεις με νέους ανθρώπους. Οι νέοι άνθρωποι έχουν δυναμισμό, δεν έχουν ασθένειες. Έτσι, έχουν πολλά θετικά προσόντα. Άρα, είναι δυναμικός χώρος του, πώς θα δούλευαν αυτά τα πράγματα σε αυτόν τον χώρο, θα μπορούσε να είναι μοντέλο για να αξιολογηθούν και άλλοι χώροι. Το πρώτο ειδικό θέμα που ακουμπήσαμε εδώ πέρα ήταν αυτό της προηγούμενης φοράς, που είναι η διδακτική επάρκεια. Σε αυτό βγαίνει άκρη? Έτσι, δυσκολευόμαστε και αυτό να το βάλουμε σε τάξη. Η διδακτική επάρκεια τι είναι? Είναι μια αξιολόγηση, η οποία ξεκινάει σε επίπεδο μηδενικής βάσης μεσάς, δηλαδή για αυτούς που θέλουν να γίνουν εκπαιδευτικοί, αλλά υπάρχει και η διάσταση για όσους ήδη είστε, όσοι δεν συνεχιζόμενοι. Έχουμε απαντήσει εδώ πέρα. Άρα, πού αδηγεί αυτό εδώ πέρα το πράγμα, ότι αρνούμαστε την οποιαδήποτε μορφή αξιολόγηση. Αν δεν μπορούμε να βγάλουμε αξιολόγηση σε αυτό το δυναμικό χώρο του δημοσίου τομέα και του διδατικού τομέα, που είναι η εκπαίδευση, που έχει να κάνει με υγεία κοίταρα, έτσι, πώς θα κάνουμε αξιολόγηση σε άλλους χώρους που έχουν πιο μεγάλη προβληματική πολυπλοκότητα. Δηλαδή, στο χώρο της υγείας, εκεί εξωρισμού τα πράγματα είναι προβληματικά, όχι επειδή είναι προβληματική η γιατρία ή ο χώρος της υγείας, με έχουν να κάνουν αρρώστους με υπερίλικες, εκείνοι που βλέπεις τη διάλυση και την αποσάθρωση, έτσι. Δεν ξέρω για εκείνο το χώρο, δεν λέω περισσότερο, αλλά εμείς δυσκολευόμαστε να εφαρμόσουμε ένα μοντέλο αξιοκρατίας εν τέλει στο χώρο της εκπαίδευσης που όλα είναι υγιή υποτίθεται, με λίγα καρκυνικά κυκλώματα, έτσι, τα οποία αυξάνουν όμως, δηλαδή παιδιά που αδυνατούν πεινάνε έτσι, ζούμε λίγο άσχημες καταστάσεις, αλλά βάζουν λίγα τα προβλήματα. Αν εδώ δεν μπορούμε να εφαρμόσουμε ένα αξιολογικό μοντέλο που θα φέρει και την αξιοκρατία, έτσι πώς θα το εφαρμόσουμε σε πιο δύσκολους χώρους. Και δεν είπα τυχαία το χώρο της υγείας, γιατί μια κατάρρευση του χώρου της υγείας θα έχει τρομερές συνέπειες για όλους μας, για εσάς που είστε νέοι και ωραίοι και δεν πολύ συχνάζεται στους γιατρούς, αλλά τους γονείς σας, δεν βλέπετε αυτά, εκεί δεν συχνάω στα σχολεία, συχνάω στα νοσοκομεία. Και μια κατάρρευση εκεί πέρα θα φέρει πολλά προβλήματα. Άρα λοιπόν σαν κατεύθυνση, εκτός από νέα μοντέλα, εμείς γενικά ψάχνουμε νέες τεχνολογίες, έτσι. Για παράδειγμα η ηλεκτρονική ψηφοφορία, η ηλεκτρονική αξιολόγηση λύσανε πάρα πολλά προβλήματα. Ας πούμε, κάνω ένα σχόλιο, γιατί άμα η αξιολόγηση δεν ήταν ηλεκτρονική, τι πρόβλημα υπήρχε? Αυτό που ακούς και στο συνέδριο, δηλαδή μην βρεθεί κάποια επιστημονική εργασία από τρεις-τέσσερις επιστήμονες, Έλληνες και εξένους και πουν ότι έχουμε cheating 40% Η ηλεκτρονική αξιολόγηση βοηθάει στο να γίνει σωστά, προσέξτε, η συλλογή των στοιχείων. Ένας καλός στατιστικός επιστήμονας, ό,τι στοιχεία συλλέξει, μπορεί να τα επεξεργαστεί σωστά. Το πρόβλημα είναι αν θα συλλέξει τα σωστά στοιχεία. Και όσο αυξάνει αυτή η πολυπλοκότητα την οποία περιγράφουμε, τι δυσκολεύει, η στατιστική επεξεργασία ή η συλλογή στοιχείων? Η συλλογή στοιχείων. Η προβληματική αυτή η πολυπλοκότητα δημιουργεί αναδράσεις στο interface. Να σας πω ένα παράδειγμα που ζήσαμε πρόσφατα, οι εκλογές. Να σας έκανε εντύπωση πως όλες οι στατιστικές πέφτουν έξω. Πέφτουν πολύ έξω. Η συλλογή έχει κάποιο πρόβλημα. Κάτι δεν συλλέγουμε καλά. Οι ίδιοι οι επιστήμονες είναι οι ίδιες μεθοδολογίες, οι ίδιες εταιρίες. Γιατί πριν μερικά χρόνια βγάζαν καλύτερα αποτελέσματα. Άρα οι νέες τεχνολογίες, όπως είναι το e-voting, όπως είναι η ηλεκτρονική αξιολόγηση του ένα του άλλου, φέρνουν κάποιον έτσι μια νέα κατάσταση. Δημιουργούν κάποια ανατροφοδότηση. Δηλαδή, έρχονται νέα στοιχεία στα ICT και αυτά τα νέα στοιχεία τους μπροχνούν όλη την κατεύθυνση μαζί. Οι νέες τεχνολογίες, δηλαδή, εφαρμόζονται στο χώρο της παιδείας, που είναι ένας χώρος με θετικές ιδιαιτερότητες. Έχει πολυπλοκότητα, έχει δυναμισμό, έχει μια ιδιάζουσα διεπαφή. Άλλη, για παράδειγμα, η σχέση γιατρού ασθενούς, που τη βιώνουν οι γιατροί και την οποία εγώ δεν κατέχω, μόνο την βλέπω εξωτερικά. Και άλλη, είναι η σχέση μαθητή-καθηγητή-φοιτητή, αυτήν βιώνω και ξέρω, και τους πληροφορώνουν πολύ δυναμικοί, γιατί είστε νέοι άνθρωποι, έτσι. Τώρα είστε στην κορυφή, λυσιάζετε στην κορυφή, δεν έρχεστε στην κορυφή των δυνατοτήτων της και αυτό εγώ το εκμεταλλεύομαι. Είναι πολύ καλό το interface, αλλά βλέπετε τι σοβαρά προβλήματα βγάζει. Ο σταζίτος εκπαιδευτική τα βλέπετε, πολλές φορές δεν θα βουλιάξουμε. Δεν πάει άλλο αυτό το πράγμα. Πάλω που είναι θετικά τα στοιχεία, η ανάδραση όμως δεν είναι καλή. Αυτή η ανάδραση με νέες τεχνολογίες, σε οποίες εισέρχονται και μας βοηθάει σαν κατεύθυνση, δηλαδή να πηγαίνουμε αλλού. Σας πειροφορώ ότι πριν 6-7 χρόνια κάναμε άλλα μαθήματα και άλλα κάνουμε τώρα και το σημαντικότερο και τα μαθήματα να είναι ίδια. Αυτό που αλλάζει είναι το περιεχόμενο των μαθημάτων, εμπλουτίζεται και αποκτά φοβερή δυναμική και γίνεται πρωτοπόρο. Δηλαδή η ηλεκτρονική ψηφοφορία, η ηλεκτρονική αξιολόγηση είναι ένα μοντέλο που θα μπορούσε κάλλιστα να χρησιμοποιηθεί και στην ηλεκτρονική κάρτα. Ως ένα βαθμό. Γιατί είναι ένα πλούσιο μοντέλο, το βλέπουμε εμείς. Θα μπορούσε να γίνει και πιο πλούσιο. Λοιπόν, είπαμε ότι η τεχνολογία ως enabler χρησκάνει αυτά εδώ πέρα τα πράγματα που είδατε και τα βλέπουμε όλοι μας, σαν κατεύθυνση ICT που εφαρμόζεται, που εφαρμόζεται στην εκπαίδευση της τεχνολογίας, πληροφορίας και επικοινωνιών στην εκπαίδευση, δημιουργεί όλα αυτά εδώ πέρα τα θετικά πράγματα και μετά έρχεται και γίνεται κάποια στάση ζωής, γίνεται κάποια κουλτούρα όπως θα δούμε. Δηλαδή όλα αυτά τα δύο προκαταρακτικά στάδια που είπαμε, είτε αφορούν ηλεκτρονικές κάρτες, είτε φορούν εξέρωγο, διδακτική επάρκεια, αξιολόγηση νέες τεχνολογίας, αξιολόγηση το ένα το άλλο, όλα αυτά έρχονται και κατασταλάζουν σαν μια κουλτούρα, σαν μια στάση. Γίνονται ένας τύπος λειτουργίας της κοινωνίας και του κράτους. Γινόμαστε τύπος, γινόμαστε ένα πρωτοποριακό κομμάτι της κοινωνίας και του κράτους. Πώς ξεκίνησε αυτό, τη δεκαετία του 70 που είσα στα μικρά παιδιά, ξεκίνησε ως computer-based training, δηλαδή ο κόσμος άρχισε να εκπαιδεύεται μέσω υπολογιστών. Αγόραζε CD, έτσι, τα έβαζε στον υπολογιστή, μάθαινε κάποια πράγματα, υπήρχε διαδραστικότητα και ούτω καθεξής. Στη συνέχεια έγινε web-based training, δηλαδή πήγαμε σε τεχνολογίες web. Εμσωματώσαμε πολυμεσικές τεχνολογίες. Υποτίθεται ότι η μάθηση κατά αυτόν τον τρόπο πρέπει να εμσωματώνει πολυμεσικές τεχνολογίες. Γιατί εμσωματώσαμε τα πολυμέσα στην εκπαίδευση. Έτσι, όταν θέλεις εσύ να μετακινήσεις τον κόσμο από μια τεχνολογία σε μία άλλη, πρέπει να τονίσεις τα πλειονεκτήματα που έχει η νέα στάση ζωής. Δεν του λες, κοίταξε, εφόσον θα πας σε ηλεκτρονική μάθηση, σου προσφέρει κάτι παραπάνω, αλλιώς γιατί να πας, για να έχεις κάτι ανάλογο με αυτό που είχες με το βιβλίο. Και τότε έρθε το τρίτο στοιχείο, για παράδειγμα που είχε αναμορφώσει το χώρο των πανεπιστημίων, και είναι τα virtual learning environment. Τις δικοί μας φοιτητές τα έχετε κάνει και ξεχωριστά μαθήματα και βλέπετε, ας πούμε, τι φοβερή όθηση έχει δώσει το πανεπιστημιό μας η σωστή λειτουργία ενός virtual learning environment, το οποίο αυτή τη στιγμή δεν το πληρώνουμε κιόλας, δεν έχει ρόγια εις, οπότε όλο το κεφάλαιο, έτσι που εξοικονομούμε, πηγαίνει και γίνεται human capital. Ενώ μας τελείωσαν τα χρήματα που είχαμε για να στηρίζουμε τον Blackboard, με αυτά τα χρήματα στηρίζουμε το κέντρο ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, τα οποία δεν φεύγουν, έτσι, και όσο πιο καλά τα πάνε οι συνάδελφοί σας, θα δημιουργήσουν θετική ανατροφοδότηση, ώστε να αυξηθεί αυτός ο χώρος, να πάρει και άλλους που θα δουλεύουν είτε στο δημόσιο, είτε στο ινδιωτικό χώρο πάνω σε αυτά εδώ πέρα τα πράγματα. Και γι' αυτό σας ρώτησα, ας πούμε, για τα VLEs, τι ξέρετε, τι οικονομία κλίμακας επιτυχάνουνε. Όσοι είστε από το δικό μου περιβάλλον, ξέρετε, έχουν πετύχει 30% εξοικονόμηση πόρων. Στα VLEs βάζομαι και συστήματα που δεν ακριβώς VLE, όπως είναι, ας πούμε, ο Εύδοξος. Με τον Εύδοξο πετύχαμε μια εξοικονόμηση πόρων στη διανομή βιβλίων, της τάξης του 30% σε προοπτική δεκαετίας. Είναι απίστευτο πως ο Εύδοξος έδειξε πάρα πολλά λεφτά και έβγαλε το σύστημα με τα παραπάνωτα λεφτά του. Παραλαμβάνω, δεν μπαίνει στη λογική ότι ήταν ακριβό σύστημα, ευθύνο, αν κοστολογήθηκε σωστά ή όχι, πάντως έβγαλε με τα παραπάνωτα λεφτά του. Και υπό αυτή την έννοια, λειτουργεί ως ένα μοντέλο που λέει πώς μπορεί να υπάρχει αστατική ανατροφοδότηση. Τι άλλα VLEs ξέρετε? Τάξις. Τάξις, ναι, έτσι. Το Τάξις, ναι, αυτή τη στιγμή είναι ένα virtual learning environment οικονομικής φύσεως. Δηλαδή όλοι οι Έλληνες αναμορφωνόμαστε οικονομικά κάθε μέρα στο μέτρο που χτίζει σωστά interfaces. Εξυπηρετεί πολύ κόσμο, το έχουμε ξαναπεί, έτσι. Ένα λάθος το Τάξις μπορεί να επηρεάσει 200.000 ανθρώπους, ας πούμε, κατά την επηρικαίσταιρη εκτίμηση, και όλοι αυτοί να τρέχουν στις εφορίες να φωνάζουν να διαμαρτύρουν και τα λοιπά. Άρα μια έξυπνη λύση του interface του Τάξις, βλέπετε πόσο εξοικονομεί. Δηλαδή, που πολλοίς κόσμος κάνει τις συναλλαγές του μέσο Τάξις, χωρίς ακόμα να φτάσει επίπεδο ηλεκτρονικής κάρτας, έτσι, αλλά τις κάνει με έξυπνο τρόπο, που σημαίνει ότι ο κράτος κερδίζει έσοδα και οι πολίτες εξυπηρετούνται καλύτερα. Είναι το γεγονός ότι καταγράφεται και το interface τους με τον κράτος, που μέχρι τώρα δεν καταγραφότανε, το πολύ βασικό. Πολύ βασικό ότι καταγράφεται η διάδρασή τους με τον κράτος. Τι είχες δηλώσει, τι είπες, τι δεν είπες. Ας πούμε, με ηλεκτρονικά βοηθήματα κοίταξες, βρήκαμε ότι είχες πισίνα, ας πούμε, αυτά που λέγαμε, τις προάλλες, έτσι. Πώς εξηγείς ότι δήλωνες εισόδημα, ξέρω εγώ, 15.000 το χρόνο. Και το έκανες μία, δύο, τρεις φορές, άρα κάτι μπάει καλά, ας πούμε. Άρα το VLE που εμείς το ζήσαμε στην εκπαίδευση, δηλαδή με το VLE αυτά ζήσαμε, είπαμε του φοιτητή, κοίταξε, εσύ μην το παίζεις ότι έχεις βαθμό εμπλοκής με το μάθημα, αφού βλέπω στο VLE ότι πάτσεις μόνο στο 10% των παραδόσων. Χωρίς να παίρνεις παρουσίες, βρήκαμε έναν έμμεσο τρόπο, δεν έκανες τίποτα. Ας πούμε κάθε φορά στο τέλος του μαθήματος όλοι υποβάλλουν μία μικρή εργασία. Εσύ για να μην έχεις υποβάλλει εργασία, σημαίνουν ότι είσαι ουρανό. Τώρα πώς έρχεται να δώσεις το μάθημα με βαθμό εμπλοκής, ας πούμε 10% θέλεις να περάσεις και το μάθημα, δημιουργούνται προβλήματα. Άρα από το VLE, επειδή ακριβώς το VLE ήταν στο χώρο της παιδείας, που είναι χώρος με δυναμισμό όλα αυτά που λέγαμε προηγουμένως, δώσαμε το maximum της εμπλοκής, της διάδρασης με το interface. Και μετά το μεταφέρουμε αυτός σε άλλους χώρους, όπως είναι το TaxisNet, το οποίο σιγά-σιγά αποκτά ορειμότητα, έτσι και μπορεί να αναμορφωθεί. Απλώς και τα VLE και το TaxisNet τι φόβο αντιμετωπίζουμε, τι κίνδυνο, τι φοβόμαστε στο πίσω μέρος του μυαλού μας. Ένα σοβαρό πρόβλημα, έτσι δηλαδή θα το δούμε αυτό παρακάτω. Φωτιά, ζήτημα φωτιά, αυτό και συνέχεια χακάρουνε. Προχθές χακάρανε στην Αμερική. Έχει σημασία αυτό. Τι άλλο φοβόμαστε σε αυτά τα συστήματα, ορίστε, Κατερίνα. Θέλατε να σπάνε ασφαλή συστηματικότητα στον οικογένειο, στον οικογένειο της ΟΚΡΜΕΝΕ, ίσως την παραγωγιωτικότητα θα έρθει στον οικογένειο της ΟΚΡΜΕΝΕ, για να δημιουργηθούν άλλα πράγματα. Ότι ρέπνουν σε κάποιον είδους ολοκληρωτισμό. Άλλο σύστημα ή άλλο σχόλ? Άλλο σύστημα που βάζει στο σύστημα. Δηλαδή, αν κάποιες παιδίοι, για παράδειγμα, πάντως το My School είναι ένα σύστημα που δείχνει την αντοχή των τεχνολογιών τύπου τάξη. Η Μαϊσκούλα φοράει ένα εκατομμύριο ανθρώπους ημερισίως, δηλαδή η μέρα φόρτου του Μαϊσκούλα είναι ένα εκατομμύριο. Η μέρα του Μαϊσκούλα φοράει ένα εκατομμύριο ανθρώπους ημερισίως, δηλαδή η μέρα φόρτου του Μαϊσκούλα είναι ένα εκατομμύριο. Είναι παραπλήσιελικο σύστημα. Δηλαδή, το τάξης είναι τις μέρες μεγάλου φόρτου. Αυτά τα νούμερα στην Ελλάδα, 1,5 εκατομμύριο, 2 εκατομμύριο, πολύ ωραία, άλλο μέρος που τα βιελείς... Τι άλλα βιελείς, δηλαδή, κυκλοφορούν? Είπαμε στην εκπαίδευση, στην οικονομία, μήπως υπάρχει άλλο βιελεί, αυτά του δημόσιο τομέα, μήπως υπάρχει του ιδιωτικού τομέα. Τα κοινωνικά δίκτυα, τα οποία είναι του ιδιωτικού τομέα. Και εκεί η συμμετοχή σας είναι, προσέξτε, ακόμα πιο τρελή. Δηλαδή η Eurovision, ας πούμε, τι συμμετοχή είχε εκεί το Σαββατοκύρια, εκεί που πέρασε. Χαλαρά 20 με 50 εκατομμύρια, τέτοια νούμερα, μπορεί και περισσότερα. Δεν έχω ακριβή στοιχεία, μπορεί και 100 εκατομμύρια, μιλάμε για σύλλητα νούμερα. Προσέξτε, μπορεί να ψήφισε και 100 εκατομμύρια άνθρωποι, δεν ξέρω, δεν έχω στοιχεία. Αν έχει κάποιος πρόσβα στο ίντερνετ, ας μας πει πόση ψήφισαν στην Eurovision για να καταλάβουμε. Το βαθμό διάδραση, το βαθμό εμπλοκής. Κοιτάξτε, το βασικό όμως πρόβλημα είναι αυτό που θέσατε, ότι στην εκπαίδευση, όλα αυτά είναι enabling technologies, δηλαδή εκπαίδευση τι παρέχει κατά βάθος και τι διαχειρίζεται γνώση. Γνώση όμως προστατεύεται, απάντηση όχι. Δηλαδή, πόσα powerpoint κυκλοφορούν παγκοσμίως, ας πούμε. Λέγαμε την προηγούμενη φορά, το powerpoint είναι ένα λογισμικό που έχει κάποια σημασία, γιατί όλοι το powerpoint παρουσιάζουμε. Έχει αποσοστό διήσδυσης και εμπλοκής 90%. Πόσα powerpoint κυκλοφορούν στο διαδίκτυο. Άρα, οτιδήποτε θέλεις να παρουσιάσεις, το βρίσκεις. Είναι δικό σου? Εδώ αρχίζουν να είναι δύσκολα. Διότι εσύ ως δημιουργός που θέλεις να αξιολογηθείς, μπορεί να έχεις και 6 μήνες να δημιουργείς ένα σοβαρό powerpoint και αυτό δεν το προστατεύει κανένας και μάλιστα μπορούν να το αντιγράψουν με το πίτσι φυτήλι, ό,τι αυτό σημαίνει, πολύ γρήγορα, σε ώρες, σε μέρες. Πάρα πάρα πολλής κόσμος. Συνεπώς, όλη αυτή η κουλτούρα, αυτή η στάση ζωής, που σιγά σιγά εισέρχεται, τι δημιουργεί, τι παράγωγα βγάζει. Κοινωνικά δίκτυα, ένα κοινωνικό δίκτυο που είναι με καθυστέρηση, σε ενιάυσια βάση, είναι της Eurovision. Κάθε χρόνο γίνεται ο διαγωνισμός, οπότε όλοι ξέρουν πως κάθε χρόνο θα ψηφίσουν. Υπάρχει δηλαδή διάδραση μέσω του διαδικτύου. Ένα άλλο δίκτυο που σημαίνει όχι μόνο ετήσια εμπλοκή μας, αλλά και πολλές φορές πιο συχνή, είναι το Taxisnet. Παλιά φορά περνάγαμε από την εφορία μισθωτή, μια φορά το χρόνο. Οι άλλες κατηγορίες εργαζομένων πηγαίναν και δυο και τρεις και πέντε φορές και δέκα. Αλλά τώρα περνάμε από το Taxisnet πολύ πολύ πιο σιφνά και το κάνουμε χωρίς να δημιουργούμε μπλοκές και ουρές στις εφορίες. Τι κοινωνικά δίκτυα ξέρετε, μπορείτε να πούμε μερικά trade names. Facebook, έτσι, το πιο γνωστό. Το Facebook, με όλα αυτά που είπαμε, πώς θα το κρίνετε εσείς, δηλαδή είναι enabler, είναι δίκτυο αναδικατάστατο, αναπόδραστο, τι είναι? Υπάρχει άνθρωπος που μπορεί να ζήσει χωρίς να έχει εργασμό στο Facebook. Εντάξει, μπορούμε να δείξουμε ότι θα θέσουμε να το κάνουμε σε αυτό το σημείο, αλλά εντάξει, επηρεάζει πολύ κόσμο. Γιατί επηρεάζει πολύ κόσμο? Γιατί είναι έναν ιδέα, μετά θα κάνουμε πυρίως περισσότερα, γιατί θέλουμε και κάποιοι άτομα που αρέσει να βλέπουν το live να αισθάνονται... Μάλιστα. Θες να αισθάνεσαι καλύτερα? Είναι πολύ ισχυρικό, το κάποιο πράγμα που σ' αρρίβει. Είναι αυτοί οι οποίοι μπαίνουν σε κανονική εργασία, δηλαδή αυτό να δουν έναν κανάδο, να σχολιάσουν, να σχολιάσουν, να σχολιάσουν σε έναν κανάδο, και να κάνουν ένα στιγμό τόσο ευχάριστα στον πρόβλημα που έχουν βοηθήσει μέσα στη μέρα. Άλλα οι οποίοι που έρθουν στο facebook, επειδή δεν θυμόνι, και μέσα στο live που έχουν παρακαλεί, δεν είσαι μέσα στις παρέες, θα κάνεις και πρέπει να βλέπεις κανέναν άνθρωπο, θα σου δίνουν ότι έρχεσαι να θυμωναξιάσεις. Αυτό ουσιαστικά, ναι, μ' έκανε η θύμη μου, μπορεί να είναι και ως αυτήν την ημέρα που ουθήσει, αλλά δεν είναι ουσιαστική από την πόλη σου σε ανθρώπους, είναι πολύ ψυχιακό όλο αυτό, τα ψυχολογικά του να ψηφίσουν σε μάτια σχόλον, βοητά ή κάποιο άλλο θυμόνιστο. Ωστόσο είναι και η χρήση στο facebook και διπλανά από πολλές επιτυματίες, οι οποίοι δεν το έχουν εξαιρετικά εύκολο και αποδημοκρατωρία από τη δουλειά του, πολύ δημοκρατυπιστικά μέσα στο facebook και είναι πολλοί οι οποίοι κάνουν ένα εμπόριο δουλειά μέσα στο facebook να προωθήσεις όλη τη διάρκεια σου του δουλειά σου να πει είσαι συμμέριος, να σε πηχεί κάποια μαγαζιά, είτε είναι ρούχα ή διασκένταση, νομίζω ότι οι περισσότεροι του νέου θεωρούν ότι καταχυπητά θέλουν να παρέχονται να έχουν εις ελληνικές φαγητές και το μαγαζί τους και εκεί, να ενημερώνουν τους πελάτες τους, να τους ακολουθούν τι τους έχουν κάνει και το like που λένε, να έχουν φιλίες, προσφόρες, να ξεκινήσουν ότι είμαστε εδώ πέρα και περιμένουμε οι υπάλληλοι να κάνουν προωθήσεις, να κάνουν καινούργιο κόσμο μέσα, να προσκαλούν, είναι τεράστιο αυτό το πράγμα με κάθε εργατική ελληνική... Πολύ ωραία έτσι, άρα περάσαμε στο πρώτο μεγάλο ιδιωτικό δίκτυο, το Taxisnet δεν είναι ιδιωτικό δίκτυο, είναι δημόσιο δίκτυο δημόσιας χρήσης και βαριάς έτσι και σημαντικής, άλλο δίκτυο με μερικά ονόματα, Twitter έτσι, Instagram. Το Instagram τι καινούργιο φέρνει, δηλαδή μήπως υπάρχει κάποια καινούργια τεχνολογία, αυτό μας ενδιαφέρει, τα κάντε βέβαια και στο σχετικό μάθημα, μήπως το Instagram φέρνει κάτι καινούργιο, δημιουργεί κάποια καινούργια τεχνολογία, που είναι enabler, μια enabling technology, τι διάφορα δηλαδή έχει από το μοντέλο του Facebook που περιγράψατε, για να καταλάβουμε παράδειγμα τι σημαίνει enabling technology, έτσι το Taxisnet θα είναι, δεν βλέπουμε στο τώρα το μέλλον, να δημιουργηθεί κάποια άλλη enabling technology, ενδεχόμενη ας πούμε έτσι προσθήκτει η ηλεκτρονική κάρτα, και την πουλιά θα πιάσει έτσι, γιατί με 80% φόρου διαφυγή το καλοκαίρι, το μοντέλο δεν δουλεύει απλά, απλώς, ίσως τι να πω, ας πούμε στο Instagram τι καινούργιο βλέπετε σαν enabling technology, έχετε στίγμα, έχετε στάση ας πούμε, stance, style, type, κουλτούρα, θέση, δημοσίευση στο Instagram, μήπως δημιουργεί κάτι καινούργιο, τι εισάγει το Instagram που δεν το έκανε το Facebook μέχρι τώρα, κάνει τρομερή διαχείριση πολυμέσων, θα πει το Facebook δεν κάνει, όχι ακριβώς, το Facebook είναι να δείξεις στην παγκόσμια κοινότητα που είσαι, ότι υπάρχεις, το Instagram τι κάνει, φαίνεται η διαχείριση πληροφορίας και με το Facebook γίνεται, αλλά το Instagram έχει καλύτερο μοντέλο διάδρασης, δείτε το λίγο έτσι, δεν αφορά το δικό μου μάθημα, ένα άλλο δίκτυο, έχω γράψει το πρώτο γράμμα, τι κάνει αυτό εδώ, τι προσφέρει δηλαδή, δηλαδή είναι το επαγγελματικό δίκτυο και άλλα πολλά έτσι, Research Gate, ένας όλος τέτοια πράγματα τα οποία υπάρχουν, δεν χρειάζεται να πω περισσότερα, τι δημιουργεί όλη αυτή η κατάσταση που περιγράφουμε, δημιουργεί κουλτούρες, cultures, οι οποίες βρίσκονται in negotiation, δηλαδή τι θα πει negotiation, έχει κατασταλάξει η κοινωνία μας αν θέλει η ηλεκτρονική ψηφοφορία ή όχι, γι' αυτό τι απαντάει το πανεπιστήμιο που βρίσκεται στην πρωτοπορία της ηλεκτρονικής ψηφοφορίας, κοιτάξτε δεν την κάνουμε την ηλεκτρονική ψηφοφορία επειδή είναι κουλτούρα, αλλά την κάνουμε ως technology enabler, δηλαδή αφού βλέπουμε ότι δεν μπορούμε να ψηφίσουμε με το συμβατικό τρόπο, δύο λύσεις έχουμε, ή δεν ψηφίζουμε, που δεν γίνεται να μην ψηφίσουμε, ή εφαρμόζουμε ένα υποκατάστατο, το οποίο με αισθητείς μπορεί να είναι και καλύτερο, αλλού είναι χειρότερο, δηλαδή αυτή δεν είναι μια κουλτούρα, αυτό λέει το πανεπιστήμιό μας και έχει μια παγκόσμια πρωτιά το πανεπιστήμιό μας, είναι το πρώτο πανεπιστήμιο που το απέδειξε αυτό στην πράξη, δηλαδή είπε κοιτάξτε εγώ δεν έχω κουλτούρα να προωθώ την ηλεκτρονική ψηφοφορίας όντως και καλά, εμείς θέλουμε να ψηφίσουμε, άρα όταν δεν μπορούμε να δοκιμάσουμε μία, δύο, τρεις και δούμε ότι δημιουργούνταν υπέρβληκτα προβλήματα, οποιοδήποτε είδους, τότε καταφέρνουμε σε αυτήν και τελειώνει το παραμύθι. Αυτήν την κουλτούρα πέρα στο πανεπιστήμιο και αυτήν την κουλτούρα είναι παγκόσμια πρωτοπορία του Απιθήτα, αλλά πανεπιστήμια έχουν άλλη κουλτούρα, υπάρχουν άλλα που λένε εγώ δεν θέλω ηλεκτρονική ψηφοφορίας, άρα λένε μα τι είναι αυτά μόνο ηλεκτρονικά. Τα είπαμε την προηγούμενη φορά, μην τα επαναλαμβάνουμε. Αυτό εδώ δημιουργεί ένα negotiation, μία διαπραγμάτευση και προσέξτε τώρα, μπορεί αυτή η διαπραγμάτευση να επηρεάσει επάρκεια και επαγγελματικά δικαιώματα. Δηλαδή, πώς όλα αυτά εδώ πέρα μπορούν να επηρεάσουν, ας πούμε, την επάρκεια ενός επαγγελματίας ή τα επαγγελματικά του δικαιώματα. Ξεκολλήστε, όμως, την ηλεκτρονική ψηφοφορία, γιατί αυτή δεν έχει σχέση, απλώς την είπα σαν παράδειγμα. Απλώς όλες αυτές οι κουλτούρες, τα κοινωνικά δίκτυα, τα συστήματα εμπλοκής, τα πολυμέσα, τα VLEs, μπορούν εμμελοντικά να δημιουργήσουν προβλήματα σε αυτό που λέγεται επάρκεια ή επαγγελματικά δικαιώματα. Υπόσχεσαι, κύριέ μου. Όσον σκουράζει το τρίτο συνεχόδιο του πρόσφυγγμα, ο κόσμος σκουράζει κάποια πρόσφυγγμα, και με βάση αυτά, μπορούν τα καλύτερα ιστορικά δικαιώματα που συμβούλουν οι ένδυσες, μπορούν να συνεχίσουν να συμβεί κάποιες συνέδρες. Το πρώτο πρόσφυγγμα, δηλαδή, δεν είναι μία επόμενη αν είναι αληθινά, γιατί δεν ξέρω τι έχουμε να κάνουμε, αλλά το δεύτερο πρόσφυγγμα είναι να κάνουμε έναν ζωή κάτω στην καρδιά της και το πώς το κρίνει. Πολύ ωραία. Και αυτό το κάνει ιδιώτηση, έτσι, προσέξτε σημασία. Δύο βασικούς πόλους, τα ιδιωτικά δίκτυα, τα δημόσια και προκύπτουν, προσέξτε, και τα μικτά. Έτσι όμως το πανεπιστήμιο μας έχει και στο Facebook παρουσία. Μπορεί η τάξη να κάνει παρουσία στο Facebook, το δοκιμάσαμε και αυτό και σε άλλα δίκτυα που κατά καιρούς υπήρχαν και φύγανε. Πολύ ωραία, Κατερίνα, αλλά με την επάρκεια και τα επαγγελματικά δικαιώματα που κολλάει αυτό, προσέξτε ως κουλτούρα. Μας αποσχόλησε την προηγούμενη φορά, έτσι, μας μιλήσε ένα πολύ συγκεκριμένο επαγγελματικό δικαίωμα που είναι η διδακτική επάρκεια, αλλά μπορεί και η επάρκεια άλλου είδους. Πού βλέπετε αυτή η κουλτούρα της ηλεκτρονικής μάθησης, των ηλεκτρονικών δικτύων, της διάδρασης με τέτοιου είδους συστήματα, ότι μπορεί να δημιουργήσει ερωτηματικά με τη θετική και την αρνητική χρειά σε επαγγελματικά δικαιώματα. Είναι λίγο μακρινό, δεν το βλέπετε μπροστά σας, αλλά σκεφτείτε λίγο έτσι, ας πούμε, intuitively, με κάποια διέστηση. Ίσως επειδή όλες οι εταιρείες σχεδόν έχουν κάποιους άλλους στο Λιβέντα, σχολούν εθνικό εμβόλιο με αυτά, όσοι ασχολούν με κοινωνικά δίκτυα, κοινωνικά μωρούσμα που είναι η τεχνονογία, να τα έχουν καλύπτει τα διεθνικά δικαιώματα σε σχέση με τους άλλους. Τι λείπει για να γίνει αυτό που λες, δηλαδή, για να σας βοηθήσω, για το ελληνικό ανοιχτό πανεπιστήμιο έχετε ακούσει, πώς το θεωρούσαμε μέχρι τώρα, σαν φτωχό συγγενή έτσι, τώρα θα έλεγε με όλα αυτά που λέμε γίνεται ο ισότιμος συγγενής. Έτσι, μπράβο. Δηλαδή, όταν εμείς στα VLEs λέμε ότι εισάγουμε ένα μοντέλο, ένα μοντέλο, όπως λέγαμε το προηγούμενο εξάμινο, 70% κλασική εκπαίδευση, 30% ηλεκτρονική μάθηση, γιατί? Για να δημιουργήσουμε αυτά εδώ που λέγανε, human capital, εξοικονόμηση πόρων και να κρατήσουμε ένα επίπεδο. Και είπαμε ότι το πανεπιστήμιό μας πρωτοστατεί και το κατόρθωσε. Έχει από τα πιο προχωρημένα συστήματα παγκοσμίως ηλεκτρονικής μάθησης, έχει κακό marketing, τόσο υλικό που παράγεται, δεν το προωθούμε δυστυχώς. Και πετυχαίνει να δημιουργήσει και human capital, γιατί έχουμε το κέντρο ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, όχι μόνο δεν δίνουμε χρήματα, αλλά με τα χρήματα που ξοδέδαμε εκεί συντηρούμε μια δική μας μεγάλης επιστημονικής αξίας ομάδα, η οποία δημιουργεί μια οικονομία κλίμακα στις τάξεις του 30%. Και λέμε το κλασικό ας πούμε, αφού κέρδισες 30% δώσανε 5% σε εμένα. Αυτή εδώ η κουλτούρα δημιουργείται, αλλά όπως είπατε αρχίζει σιγά σιγά να περνάει ότι ξέρεις θα υπάρχει μάθηση σε λίγο που να μην έχει ένα πολυμεσοσικό κομμάτι με web based training. Οπότε ανεβαίνουν πολύ αυτές οι πλατφόρμες. Μπορεί να μην σου δίνει ένα τόσο στιβαρό πτυχίο κατευθείαν, αλλά θα αρχίζουν να δημιουργούνται τα λεγόμενα μικτά πτυχία. Δηλαδή θα παίρνει κάποιος μαθήματα από άλλα πανεπιστήμια, από άλλες χώρες, σπάντα σύνορα. Προσέξτε μπορεί τα πανεπιστήμια αυτά να αναγνωριστούν και υπάρχει ένα τρομερό ερωτηματικό που κανένας μας δεν το έχει απαντήσει. Που λέει, για παράδειγμα, αυτό το μάθημα που πήρες από το Στάνφορντ. Πόσα η CTS έχει και τι πιστοποίηση έχει. Δηλαδή είναι σαν να πήγες σε ράσμους και να πήρες ένα μάθημα. Δεν το έχει απαντήσει κανένας αυτό. Είναι όμως πολύ υπάρχει το θέμα. Δηλαδή εφόσον εμείς είπαμε ότι αν είσαι μαθητής, φοιτητής του, καθηγητής του ελληνικού ανοιχτού πανεπιστημίου μπορείς να δώσεις κάποιο τέτοιο είδους πιστοποίηση, μπορεί να πεθεί το θέμα γιατί να μην τη δώσει για παράδειγμα το Στάνφορντ. Και να πιστοποιήσει ότι δέκα μαθητές, δέκα φοιτητές έχουν πάρει και αυτά και αυτά τα μαθήματα και το πιστοποιούν με κάποιο τρόπο. Ακόμα δεν έχει γίνει, όλοι περιμένουμε τι τρομερές συνέπειες με τη θετική ή την αρνητικό πρόσωπο θα έχει. Αυτές είναι λοιπόν οι κουλτούρες που έρχονται και είναι υπό διαπραγμάτευση αυτή τη στιγμή. Προς το παρόν υπάρχουν επαγγελματικά δικαιώματα, δηλαδή για παράδειγμα ένας που τελείωσε πληροφορική από το ελληνικό ανοιχτό πανεπιστημίο, που θεωρείται σε σχέση με εμάς απόλυτα ισοδύναμος και ισάξιος όσον αφορά τα επαγγελματικά του δικαιώματα. Και πάμε λοιπόν στον τρίτο παράγοντα για να φτάσουμε εκεί που όλοι περιμένετε να ακούστε για τις εργασίες. Ο πρώτος παράγοντας είναι ότι δημιουργούνται κάποια σημαντικά δίκτυα στον κόσμο με όλες αυτές τις τεχνολογίες που αναφέραμε, οι οποίες παρουσιάζουν τη διασπορά που στη φυσική παρουσιάζουν τα μπλοχτυχώματα στον μαγνητισμό. Δηλαδή δημιουργούνται ορισμένες περιοχές οι οποίες είναι καλά περιφραγμένες. Ποιο είναι το κακό? Μέχρι τώρα η κουλτούρα που λέγαμε εμείς ήταν η κουλτούρα της απόλυτης διασποράς. Δηλαδή λέγαμε, κεφάλαια έρχονται, κεφάλαια φεύγουν αυτό που απασχολεί τους κονομολόγους τώρα. Ανθρώπινο δυναμικό έρχεται, ανθρώπινο δυναμικό φεύγει. Συνήθως έρχεται σε όλες τις χώρες της Δύσης ανθρώπινο δυναμικό χαμηλής στάθμις και φεύγει ανθρώπινο δυναμικό υψηλής στάθμις. Κοιτάει η Αιλία ποιο μπορεί να έχει τέτοια προβλήματα με εμάς και εκεί έρχονται άνθρωποι που κάνουν τις δουλειές, τις πρόχειρες, τις φθηνές, τα εργατικά χέρια και φεύγουν και εκεί καλοί τους επιστήμονες. Άρα στην Ελλάδα είναι κατακλεισμία το φαινόμενο, έτσι. Όμως παρόλα αυτά διαπιστώνουμε ότι δημιουργούνται μερικές περιοχές περιχαρακωμένες. Να γίνω πιο συγκεκριμένος, να αναπώ τη νούμερο 1 εταιρεία, Apple. Που βρίσκεται αυτή η εταιρεία? Στην Αμερική. Google. Έτσι να πούμε και να μην μπούμε σχεδόν απόλυτος κυρίαρχος του παιχνιδιού. Σε σημείο που θέλει να την σπάσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Τόσο πολύ έχει τρομάξει η Ευρώπη από την Google. Η Ευρώπη δηλαδή πιέζει για να χτυπήσει την Google. Δεν βλέπουμε άλλο τρόπο να τη σταματήσουμε. Δεν την έγραψα όμως εδώ την Google, γιατί η Google έχει μια ιδιαιτερότητα. Δεν έχει καμία εταιρεία στην Ευρώπη που να κάνει παρόμοια δουλειά. Εδώ βάζουμε εταιρείες που υπάρχουν ανάλογές τους στην Ευρώπη. Για να δείξουμε την ένδαση του φαινομένου. Microsoft. Έτσι, μας πήγε 20 χρόνια. Και μπορεί να κάνει κάτι εντυπωσιακό με τα Windows 10 που έρχονται. Oracle. Έτσι και αυτή η Αμερικανική Εταιρεία. Σύσκογες, ας πούμε, δικτυάδες. Τι προκάλεται εντύπωσης σε όλα αυτά που έγραψα εδώ πέρα. Ότι ενώ σε όλα τα άλλα τα πράγματα, κεφάλαια έρχονται και φεύγουν, ανθρώπινο δυναμικό έρχεται και φεύγει, διαχείεται, διασπείρεται, εδώ τι γίνεται. Αυτό είναι εντοπισμένο σε μια χώρα. Σε μια Ήπειρο, ας πούμε, οι κυνουμένες πολιτείες είναι σαν την Ευρώπη. Σε μέγεθος και διασπορά γεωγραφική και πληθυσμιακή. Δεν προκαλεί αυτό εντύπωση. Δηλαδή, στην Ευρώπη τι έχουμε εμείς, εκτός παραρτήματα αυτών των εταιρεών, δεν μπορούμε εμείς να κάνουμε κάτι σαν αυτούς. Ή τυχαίο που όλοι αυτοί βρίσκονται στην Αμερική. Παλιότερα υπήρχε υπολογιστής, ο Sinclair, τη δεκαετία του 80, για όσοι το θυμάστε, που ήταν ένας εντυπωσιακός υπολογιστής και έγινε ο Sinclair, που τον έβγαλε και σε έρα, ας πούμε, στην Αγγλία, τη δεκαετία του 80. Ακόμα θυμάμαι, σε mainframe δούλευα τότε, δεν υπήρχαν καλά καλά προσωπικοί υπολογιστές, που είχαν ένα Sinclair σπίτι μου, οθόνη τηλεόρασης και αποδικαιοτευτικό νοές στο κασετόφωνο. Πρωτοποριακές εποχές, αλλά τελείωσαν αυτά. Πάνε, έτσι, να πω, μια ελευθερία πολύ γνωστή, Siemens, ξεκίνησε να το παίξει το αντίπαλο βέος των Αμερικανών. Έβγαλε mainframe υπολογιστές στη δεκαετία του 80. Μετά έβγαλε, ξέρω εγώ πολύ καλά, λάπτοπς, τα Fujitsu Siemens, τα θυμάστε? Εξαιρετικά μηχανήματα. Όμως, τι όνομα έβγαλαν τα Fujitsu Siemens? Ναι, Air Condition, δηλαδή απαντούσαν πολύ, θέλω να πάρω υπολογιστή και όχι, Air Condition. Και ποιον υπολογιστή παίρνανε? Το Sony. Ο οποίος, Sony ακολουθούσε, ακριβώς αντίθετη πολιτική, με την Siemens Fujitsu στην ηγεσία τιμής, θυμάστε που μιλήσαμε για ηγεσία τιμής την προηγούμενη φορά? Τι γινόταν στην ηγεσία τιμής, η main Sony ανέβαζε την τιμή των προϊόντων της και παρ' όλα αυτά πουλούσε, οι Fujitsu Siemens κατέβαζε την τιμή των προϊόντων της, που ήταν εκπληκτικά για την τιμή τους, και όμως ο κόσμος τα θεωρούσε Air Condition. Και δεν τα έπαιρνε. Βλέπετε πως παίζει η ηγεσία τιμής. Μα αποτέλεσμα δεν ξέρω αν υπάρχουν αυτήν τη στιγμή. Υπάρχουν φορεί τα Siemens. Μάλλον όχι. Έτσι, έχουμε μια Siemens και αυτή αρκετά πεσμένη στο χώρο της Ευρώπης. Δεν έχουμε δει κάτι ανάλογο με αυτές τις εταιρίες της Αμερικής. Μήπως υπάρχουν κάποιες άλλες εταιρίες που πήγαινε καλά η Ευρώπη? Πήγαινε. Νόκια, νούμερο 1 κατασκευαστής, που σήμανε ότι η Ευρώπη είχε κάποια πρωτοπορία, προσέξτε, στη μικροελεκτρονική. Δηλαδή αυτό σημαίνει ότι είμασταν μπροστά σε μικροελεκτρονική. Γύρω στα 2000 είχαμε στριμώξει πολύ καλά αμερικανούς, Ιάπονες και όλους τους άλλους. Το καλύτερο κινητό παγκοσμίως ήταν το Νόκια. Και λίγο παλιότερα και το Ericsson. Είναι από πλευράς μικροελεκτρονικής, κατασκευαστικής, δηλαδή ηλεκτρονικών και τηλεπικοινωνιών, για να σας πω στα δίκτυα, που βρισκόταν το τείχωμα block στην Ευρώπη, στη βόρεια. Ευρώπη. Αυτή τη στιγμή αυτός ο θύλακας υπάρχει? Και ποίοι θύλακες έχουν δημιουργηθεί? Samsung, που φαντάζει αδιαφαλονίκητος παίκτης. Apple πάλι, γιατί κατασκευαστικά η Apple πού βγάζει τους υπολογιστές στα κινητά της? Στην Κίνα. Δηλαδή ενώ η Apple βλέπετε στο επίπεδο του software, εδράζεται στην Αμερική και δεν έχει αντίπαλο, είναι εξαρτημένη στην παραγωγή από πού από την Κίνα στην Ανατολική Ασία, όπου τα κάνει. Ξέρω ακριβώς. Ομοίως η LG. Εξαιρετική εταιρεία, αυτή από πού όμως είναι εξαρτημένη? Από την Αμερική όσον αφορά το λογισμικό. Αν δεν πάρει το λογισμικό από την Αμερική, δεν θα πάρει το cloud. Και αν δεν πάρει το cloud, δεν αποκτά την υπεραξία που έχει. Αυτό που λέγαμε, το κινητό δεν κάνει 300 ευρώ, κάνει τουλάχιστον 3.000 ευρώ για αυτές οι υπηρεσίες. Και φυσικά υπάρχει η Nvidia, την έγραψα για να δείξω ότι κατασκευαστικά οι υπολογιστές πάλι έχουν ένα μεγάλο στίγμα στην Ασία. Και οι HTC και οι άλλες Κινέζικες που ανεβαίνουν, οι οποίες προκαλούν σεισμούς. Προσέξτε αυτό τι σημαίνει. Ότι ο θύλακας των ηλεκτρονικών που βρίσκεται τώρα, έφυγε από την Ευρώπη, φέδια από την Αμερική αν δεν έφυγε, και βρίσκεται στην Ασία. Εκεί πήγε το χρήμα, εκεί πήγε το human capital και εκεί δημιουργήθηκε ένα επίπεδο sustainability. Άρα λοιπόν είναι κάποια σημασιολογικά δίκτυα εντός εισαγωγικών, που λένε ότι εκεί υπάρχει τεχνογνωσία και αυτή τη τεχνογνωσία δύσκολα θα φύγει από εκεί. Δηλαδή, θεωρείτε ότι οι χώρες που πήραν αυτή τη τεχνογνωσία, αυτό το ανθρώπινο κεφάλαιο θα το αφήσουν να φύγει. Εκεί θα αρμόζουν ανάποδη λογική, δεν θέλουν Facebook, θέλουν να τα κρατήσουν, αν μπορούν να τα περιορίσουν στα σύνορα τους. Και εδώ υπάρχουν κάποια ενδιαφέροντα σημεία, τα οποία δείχνουν ότι έχει πολύ σοβαρό πρόβλημα η Ευρώπη αυτή τη στιγμή. Δηλαδή, με αυτή εδώ την ανάλυση, φαίνεται πως η Ευρώπη είναι πολύ πολύ στριμωγμένη. Τεχνολογικά αυτή τη στιγμή η Ευρώπη παρουσιάζει, όχι η γεσσία της, η στέρηση. Δεν πάμε καλά. Και αυτό θα μας μηρουγήσει προβλήματα. Δηλαδή, εφαρμόζουμε πολύ καλά το Facebook, έχουν περισσότερο στίγμα στο Facebook, σαν Ευρωπαίοι, από ότι, για παράδειγμα, οι Ασιάτες. Αλλά είναι φανερό ότι τα χρήματα που διακινούνται στα κοινωνικά δίκτυα, καταλήγουν εν τέλει στην Ασία. Εμείς ξοβεύουμε, δηλαδή, από τα έτοιμα που έχουμε και τα δίνουμε σε μεγάλο βαθμό σε αυτούς. Και πάμε τώρα σε αυτό που μας απασχολεί, σαν μάθημα, έτσι κάναμε αυτήν την μακροσκελή εισαγωγή για να εξηγήσω τι εργασίες έχουμε από εδώ και πέρα να κάνουμε. Τα συστήματα παραγωγής γνώσης είναι συστήματα που παράγουν νέα γνώση, που είναι πρωτοφανέρωτοι. Για παράδειγμα, στο χώρο της ιατρικής. Θα έλεγα κανείς, μα τι καινούργιο πάρει στο χώρο της ιατρικής. Για παράδειγμα, μας έρχεται πάρα πολύ πολυμεσικό υλικό από τα χειρουργεία. Δηλαδή, οι νέες τεχνολογίες επιτρέπουν να βιντεοσκοπούμε όχι μόνο μαθήματα, να βιντεοσκοπούμε το τι γίνεται στα χειρουργεία. Μέχρι τώρα με το ζόρι μπορούσαμε να πάρουμε κάποιες φωτογραφίες. Τώρα δεν μιλάμε για φωτογραφίες, αλλά μιλάμε για βίντεο υψηλής τάθμης ή animation πολύ υψηλής τάθμης. Και αυτό για τέτοιες σας επιστήμες όπως η ιατρική έχει πάρα πολύ μεγάλη αξία. Δημιουργούνται μαθήματα στο χώρο της ιατρικής. Προσπαθούμε να δημιουργήσουμε μάθηση πολύ υψηλής τάθμης. Τι πρόβλημα δημιουργείται εδώ? Απάντηση, το υλικό πρέπει να είναι πρωτότυπο. Δηλαδή, όπως κλέβουμε εντός αγωγικών λογισμικών, όπως το 80% του λογισμικού που κυκλοφορεί παγκοσμίως είναι κλεψίτυπο, ομοίως και το υλικό που ως επιστημονικό υλικό παρουσιάζεται σε ποσοστό 80% είναι επίσης κλεψίτυπο. Οπότε οι ιατροί έρχονται εμάς και μας ρωτάνε, αν μπορούμε να κάνουμε τίποτα, ώστε το υλικό που θα παράγεται από το χώρο της ιατρικής να κατοχυρώνεται όσον αφορά την πνευματική ιδιοκτησία και το σημαντικότερο να τα εκμυριώνεται. Και το θέλει πολύ προσοχή. Δηλαδή, άλλο πράγμα είναι να κλέψουν το φορολογικό σου αρχείο, είτε σπάζοντας το Taxisnet, και εδώ σπάνε και φορολογικά αρχεία πολύ σοβαρών ιδιωτικών επιχειρήσεων, πως είναι τράπεζες, πιστωτικές κάρτες, Taxisnet άλλων χωρών. Και άλλο πράγμα είναι να κλέψουν, προσέξτε, τον ιατρικό σου φάκελο. Και τα πράγματα είναι καταστροφικά. Δηλαδή, ο ιατρικός φάκελος αποκαλύπτει αυτή την κατάσταση με μέσα και μπορεί αυτό να δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα. Ένας άνθρωπος, αν διαγνωστεί ότι έχει κάποια ασθένεια και βρίσκεται ακόμα εδώ, μπορεί να τον κρεμήσει. Άρα το τι παράγει ο ιατρικός φάκελος είναι τρομερό. Ένα σύστημα αξιολόγωσης μπορεί να έχει συνέπειες για τη ζωή σου. Έτσι τα παιδιά αυτή τη στιγμή περνά μια αγωνία που δίνουν πανελλήνες εξετάσεις και λένε πού θα περάσουν, τι θα κάνω. Τα περάστε κι εσείς και εμείς και τα ξέρετε. Αλλά εκεί και να συμβεί κάποιου είδους κακοτοπιά, υπάρχουν διορθωτικές κινήσεις. Δεν σταματάει η ζωή εκεί. Δημιουργεί σοβαρά πλήγματα και χτυπήματα, αλλά δεν σταματάει εκεί. Ενδεχομένως σε μια διαρροή του ιατρικού φακέλου, οι συνέπειες να είναι τρομακτικές. Άρα ο ιατρικός φάκελος έχει δύο προβλήματα να λύσει. Το πρώτο είναι ότι πρέπει να κατοχυρώσουμε εμείς την ιδιοκτησία μας. Μέχρι τώρα δεν υπήρχε τρόπος να γίνει αυτό εδώ. Και δεύτερον θα πρέπει να διασφυλαχθεί ως κόρινο φαλμού, γιατί αφορά πολύ εσωτερικά στοιχεία ενός ανθρώπου. Άρα λοιπόν έχουμε συστήματα διαχείρισης ιατρικού φακέλου, ιατρικής γνώσης, συστήματα κατοχύρωσης και τεκμηρίωσης ιατρικής γνώσης και το πιο βασικό, συστήματα παραγωγής. Δηλαδή πώς παράγεται αυτό το πράγμα. Ας πούμε όταν έχουμε ένα χειρουργείο, θα φωνάζουμε τη Χρυσάνθη κάθε φορά να βγάζει βίντεο. Κι αυτό μια άποψη, δημιουργεί μια κουλτούρα. Αλλά μήπως αυτό μπορεί να αυτοματοποιηθεί κατά κάποιον τρόπο. Γιατί εμείς ένα πείραμα συμμετέχουμε φέτος που βιντεοσκοπούμε τα μαθήματα, αλλά αυτό το πείραμα έχει ένα κόστος. Και αυτό το κόστος δυστυχώς είναι αυξημένο σε μια περίοδο που τα χρήματα αρχίζουν να λιγοστεύουν. Και κατά το μοντέλο 70-30 που προωθούμε ευκέρος-ακέρος, λέμε ότι για να είναι σαν στέιναμπουν ένα σύστημα παραγωγής, πρέπει να προσφέρει οικονομία κλίμακας. Αλλά ό,τι οικονομία κλίμακας και να προσφέρει, θα απαιτηθούν κάποια χρήματα για να γίνει η βιντεοσκόπηση. Αν εμείς δεν εξασφαλίσουμε την κατοχύρωση και την εκμηρίωση, εμείς θα υποστούμε την οικονομική αιμοραγία να το παράξουμε. Αλλά αυτό το πάρουν οι άλλοι. Και έχουν πρόβλημα. Εδώ υπάρχει σοβαρό πρόβλημα. Οπότε υπάρχει υλικό, υπάρχει λογισμικό, υπάρχουν οι μέθοδοι διάδρασης που εμάς ενδιαφέρουν και παραγωγής. Αυτοί είμαστε εμείς. Και εδώ αυτή τη στιγμή διαθένεται ότι η Ευρώπη θα πάει καλά. Δεν υπάρχει απόλυτη αμερικανική ηγεμονία σε αυτόν τον χώρο. Αλλά βγαίνουν και άλλοι πολλοί παίκτες στον χώρο. Αν δεν εξασφαλιστούν αυτά εδώ πέρα τα πράγματα, το πείραμα της βιντεοσκόπησης, που κάνουμε και σε αυτό το μάθημα, νομοτελειακά θα καταστεί, θα τελέσφορο και θα σβήσει. Αυτό το κλασικό ερώτημα που θέτουμε είναι γιατί απέτυχε η εκπαιδευτική τηλεόραση, που ήταν το προηγούμενο στάδιο. Απέτυχε, γιατί ακριβώς δεν εξασφάλισε αυτά τα πράγματα. Ενώ είχε ένα κόστος μεγάλο στη παραγωγή, είχε ένα μικρό στίγμα στην κουλτούρα της κοινωνίας, τα ζήσατε κι εσείς. Υπήρχε η εκπαιδευτική τηλεόραση, αλλά δεν τράβηξε ποτέ τον κόσμο. Συνεπώς, η λύση είναι για να λυθούν αυτά εδώ πέρα τα προβλήματα, πρώτα από όλα να υπάρξει μικρό κόστος, να επιτευχθεί μια οικονομία κλίμακας, δηλαδή εμείς να δείξουμε με τι συστήματα, με τι τεχνολογίες, με τι λογισμικό. Θα επιτευχθεί αυτό το κλαούντ της εκπαίδευσης, ώστε να πετύχει μια εξοικονόμηση κλίμακας 30% τουλάχιστον για αρχή και όταν την πετύχεις να πεις, αφού σε εξοικονόμησε 30% των χρημάτων, δώσε κάποια και σε. Μένα, αυτή είναι η βιώσιμη ενάπτυξη, δυστυχώς με τόσο δραστικές περικοπές. Άρα σε μας δεν ξαρτάται να δώσουμε την τεχνολογική πρωτοπορία σε αυτά εδώ πέρα τα θέματα, δηλαδή παραγωγής, κατοχύρωσης και τεκμηρίωσης και τρίτο, η μεθοδολογία, η όλη αλυσίδε παραγωγής, ώστε να παραχτούν αυτά εδώ πέρα τα πράγματα με μικρό κόστος. Ήδη κάποια από εσάς έχετε δουλέψει σε αυτά τα θέματα τα προηγούμενα έτη, τώρα θα γίνουμε πιο συγκεκριμένοι στις εργασίες που έχετε να κάνετε. Θα πάρετε δηλαδή την επόμενη φορά πολύ συγκεκριμένα θέματα και θα πρέπει σιγά-σιγά να αρχίζετε να τα βγάζετε σε γραμμή παραγωγής, σε ένα πρότυπο δηλαδή, θα μιλήσουμε δηλαδή για κάποιο prototype. Και αυτό το prototype θα επιβήξει αυτό το μοντέλο που επιφέρει την οικονομία κλίμακας. Θα το μοντέλο 70-30. Οπότε αρχίστε εσείς να ενσκύπτετε σε αυτά εδώ τα θέματα και την επόμενη φορά θα μιλήσουμε πολύ συγκεκριμένα για θέματα υπάρχουν. Κάντε από τώρα το κοινωνικό σας δίκτυο με ποιούς θα βρίσκετε, σκεφτείτε λίγο τι θα είναι και θα σας πω συγκεκριμένα πώς θα γίνουν. Θα χρησιμοποιήσουμε δύο τεχνολογίες για να δείξουμε αυτά εδώ πέρα πώς γίνονται, πώς διαχειρίζονται, πώς παράγονται. Απορίες πάνω σε αυτά που σας είπαμε σήμερα υπάρχουνε? Μάλλον τα καταλάβατε όλα ή μάλλον δεν σας έπισε για να τα καταλάβετε. Ενδιάμεση πάντως κατάσταση δεν υπάρχει, αλλά ό,τι και ναι εγώ σας λέω καλό απογείωμα. |
