| Διάλεξη 3: Παρακαλώ, αδερφή μου, ευχαριστούμε πολύ για τη διάλεξη του Εκκλησιαστικού Δικαίου του δευτερό έτους εαρνού εξαμήνου. Θα παρουσιάσω με το κεφάλαιο του αυτοκαθορισμού των θρησκευμάτων κατά την ταλική νομή τάξη από το άρθρο του καθηγητή Σίλβιου Φεράρι για το κράτος και τα θρησκεύματα στην Ιταλία. Και, εν συνεχεία, θα σχολιάσω με τα σημαντικότερα σημεία τα οποία χρειζούν ενός ιδιαίτερου σχολιασμού. Το δικαίωμα του αυτοκαθορισμού, με τον ίδιο τρόπο όπως το άρθρο 7 παράγραφος 1 του Συντάγματος που αναγνωρίζει την κυριαρχία και την ανεξαρτησία της Καθολικής Εκκλησίας στη δική της ένομη τάξη, το άρθρο 8 παράγραφος 2 που χορηγεί σε όλα τα άλλα θρησκεύματα το δικαίωμα της αυτοοργάνωσης, σύμφωνα με τα δικά τους καταστατικά, στο βαθμό που δεν έρχονται σε σύγκλουση με το ιταλικό δίκαιο, παρέχει στα θρησκεύματα εγγύηση υψηλού βαθμού εσωτερικής αυτονομίας. Δεν ελεύθερα να οργανώνονται με τον τρόπο που θερούν κατάλληλο και προστατεύονται από οποιαδήποτε διεκδίκηση δικαιοδοσίας από το κράτος. Αλλά ακόμα ισχυρότερα από τις διατάξεις που μόλις αναφέρθηκαν, η αυτονομία των θρησκευμάτων είναι εγγυημένη από τις τελευταίες παραγράφους των άρθρων 7 και 8 αντίστοιχα. Αυτές προβλέπτουν ότι το κράτος μπορεί να ασχολείται με τη νομική οργάνωση θρησκεύματος μόνο μέσω συμφωνίας, δηλαδή υπό τον όρο της επίτευξης συμφωνίας με εκείνο το θρήσκευμα. Οι δύο παράγραφοι επίσης προβλέπουν ότι μόλις επιτευχθεί αυτή η συμφωνία, είτε περιγράφεται ως συμφωνία, είτε ως κονκορδάτο. Οποιαδήποτε τροποποίηση μπορεί να γίνει μόνο στη βάση συμφωνίας μεταξύ του κράτους και του θρησκεύματος. Τροποποίησης δεν επιτρέπεται να γίνονται με μονομερή πρωτοβουλία του κράτους, εκτός βεβαίως εάν είναι δυνατό να τροποποιηθούν τα άθρα 7 και 8 με τη διαδικασία της συνταγματικής αναθεώρησης. Με αυτόν τον τρόπο η Καθολική Εκκλησία και τα έξι θρησκεύματα που έχουν συνάψει συμφωνία, με συγχωρείτε έντεκα θρησκεύματα, έξι, έγραφε ο καθηγητής Ιρων Φεράρη στο άρθρο του, διότι τότε ήταν έξι, τώρα είναι έντεκα. Με αυτόν τον τρόπο η Καθολική Εκκλησία και τα έντεκα θρησκεύματα που έχουν συνάψει συμφωνία με το κράτος, έχουν την ασφάλεια ότι το νομικό καθεστώς που έχουν προς το παρόν δεν θα μεταβληθεί επιταχύρω, εν πέγιους, εναντίον της βουλήσεώς τους. Αυτός είναι ένας περαιτέρω παράγον που διαφροπεί αυτά τα θρησκεύματα από τα άλλα, που δεν εποφελούνται από παρόμοια εγγύηση. Εν τέλει πρέπει να παρατηρηθεί ότι σε αντίθεση με άλλες χώρες, τα ιδρύματα, νοσοκομεία, σχολεία κλπ. που εξαρτώνται από την Καθολική Εκκλησία και τα άλλα θρησκεύματα, δεν έχουν ειδική αυτονομία. Σε αυτό το μικρό κεφάλαιο που αφορά το δικαίωμα του αυτοκαθορισμού των θρησκευμάτων στην ιταλική ένωμη τάξη, ο καθηγητής Σίριο Φεράρι, μας λέγει ότι το δικαίωμα του αυτοκαθορισμού, ή αλλιώς της αυτονομίας των εκκλησιών ή θρησκευτικών κοινοτήτων, σύμφωνα με το ιταλικό δίκαιο, καταλαμβάνει μόνο τις καθαρά θρησκευτικές δραστηριότητες των θρησκευμάτων στην Ιταλία. Ως νωστόν υπάρχουν τρία είδη δραστηριοτήτων των θρησκευμάτων. Το ένα είδος είναι οι καθαρά θρησκευτικές δραστηριότητες. Το δεύτερο είδος είναι οι θρησκευτικά αιτιολογούμενες δραστηριότητες, όπως είναι η εκπαίδευση, η φιλανθρωπία, η ενημέρωση. Όταν αυτές οι θρησκευτικά αιτιολογούμενες δραστηριότητες, εννοείται, ασκούνται θεσμικά. Παράδειγμα, όταν για να σκηθεί η φιλανθρωπία θεσμικά, ιδρύονται νοσοκομεία, γυροκομεία κλπ. Ή όταν για να σκηθεί η εκπαίδευση, ιδρύονται σχολεία γενικής εκπαίδευσης ολοντοβαθμίδων. Ή όταν για να σκηθεί η ενημέρωση, ιδρύονται μέσα μαζικής ενημέρωσης, ραδιοφωνική, τηλεοπτική σταθμή κλπ. Και η τρίτη κατηγορία δραστηριοτήτων των θρησκευμάτων είναι εκείνη που αφορά κοσμικές δραστηριότητες, δηλαδή και αρθοσκοπικές δραστηριότητες, όπως είναι η ίδρυση τραπεζών, όπως είναι η ίδρυση εμπορικών εταιριών. Ο καθηγητής Ε. Φεράνι μας λέει ότι το δικαίωμα της αυτονομίας ή του αυτοκαθορισμού στην τελική νομική τάξη, περιορίζεται μόνο στις καθαρά θρησκευτικές δραστηριότητες των θρησκευμάτων. Δηλαδή το δικαίωμα του αυτοκαθορισμού ή της αυτονομίας των θρησκευμάτων δεν καταλαμβάνει την δεύτερη ομάδα δραστηριοτήτων των θρησκευμάτων, τις θρησκευτικά αιτιολογούμενες, λόγο δηλαδή φιλανθρωπίας, εκπαίδευσης, ενημέρωσης θεσμικά σκούμενες και φυσικά που δεν οι καταλαμβάνει τις κοσμικές δραστηριότητες των θρησκευμάτων. Αυτό σημαίνει ότι για να σκυθούν οι θρησκευτικά αιτιολογούμενες δραστηριότητες λόγω φιλανθρωπίας, εκπαίδευσης, ενημέρωσης, θα πρέπει να τηρείται η νομοθεσία η Ιταλική που αφορά τις προϋποθέσεις και τη διαδικασία ασκήσεως αυτών των δραστηριοτήτων. Π.χ. για να ιδρυθεί, για να σκυθεί η θρησκευτικά αιτιολογούμενη δραστηριότητα της ίδρυσης και λειτουργίας νοσοκομείου θα πρέπει να τηρηθεί η Ιταλική νομοθεσία για την ίδρυση, δηλαδή για τις προϋποθέσεις ιδρύσεως και τη διαδικασία ιδρύσεως καθώς και λειτουργίας νοσοκομείας. Αν θέλει ένα θρίσκευμα να ιδρύσει τράπεζα που είναι κοσμική δραστηριότητα εδώ δεν υπάρχει καμία έννοια αυτονομίας. Θα πρέπει να ιδρυθεί η τράπεζα από το θρίσκευμα που το επιθυμεί ή καλύτερα από τον θρησκευτικό οργανισμό που το επιθυμεί και την ιδρύση της νομοθεσίας του Ιταλικού κράτους που αφορά τις προϋποθέσεις και τη διαδικασία ιδρύσεως καθώς και λειτουργίας βεβαίως των τραπεζών. Το δικαίωμα του αυτοκαθαρισμού ή της αυτονομίας των θρησκευμάτων μας λέγει επίσης ο καθηγητής Ιλιοφεράρη ότι είναι κατοχυρωμένο στα άρθρα 7 και 8-7 για την Καθολική Εκκλησία, 8 για τα άλλα θρησκεύματα του Ιταλικού Συντάγματος. Αυτά τα δύο άρθρα, το ΜΕΝ1 το άρθρο 7 αναγνωρίζει την κυριαρχία και την ανεξαρτησία της Καθολικής Εκκλησίας, η ανομή τάξη, το διάνθρωπο 8 χωρίζει σε όλα τα θρησκεύματα το δικαίωμα αυτοοργάνωσης με τα δικά τους καταστατικά. Εφόσον αυτά βεβαίως δεν έρχονται σε σύγκρουση με το Ιταλικό Δίκιο. Αυτές λοιπόν οι δύο συνταγματικές διατάξεις παρέχουν στα θρησκεύματα, τόσο το καθολικό όσο και τα υπόλοιπα, εγγυήσεις υψηλού βαθμού εσωτερικής αυτονομίας. Αλλά ο καθηγητής Σίλβιο Φεράρη υποστηρίζει ότι πιο ισχυρές είναι οι διατάξεις εκείνων των τελευταίων παραγράφων, των άνθρωπων 7 και 8 του Ιταλικού Συντάγματος, οι οποίες προβλέπουν ότι το Ιταλικό Κράτος μπορεί να ασχολείται με τη νομική οργάνωση ενός θρησκεύματος μόνο μέσω συμφωνίας. Δηλαδή συμφωνεί το Ιταλικό Κράτος μέσω της τελικής κυβέρνησης με το αντίστοιχο θρησκεύμα, τη νομική οργάνωση του θρησκεύματος και αυτή η συμφωνία δεν επιτρέπεται μονομερός να τροποποιηθεί, αλλά οποιαδήποτε τροποτροπήση της μπορεί να γίνει πάλι με συμφωνία μεταξύ των δύο μερών. Έτσι λοιπόν, τόσο η Καθολική Εκκλησία όσο και τα 11 θρησκεύματα που έχουν συνάψει συμφωνία με το Κράτος, έχουν συνταγματική εγγύηση ότι το νομικό τους καθεστώς δεν θα χειροτερέψει αντίθετα με τη βούλησή τους. Στο σημείο αυτό ολοκληρώσαμε την παρουσίαση και τον σχολιασμό των κεφαλαίων από το άρθρο του καθηγητή Σίλιο Φεράρι για το Κράτος και τα θρησκεύματα στην Ιταλία που αφορά τα κεφάλαια νομικές πηγές, νομικό καθεστώς των θρησκευτικών κοινοτήτων και δικαίωμα του αυτοκαθορισμού. Και θα εισέλθουμε τώρα στην παρουσίαση και τον σχολιασμό του άρθρου του καθηγητή Ρίγκολς Μπαλώδης για το Κράτος και τα θρησκεύματα στη Λετωνία. Και ξεκινάμε με το κεφάλαιο για τις νομικές πηγές. Πρώτον, νομικές αρχές. Η σχέση κράτους θρησκευμάτων στη δημοκρατία της Λετωνίας βασίζεται στις ακόλουθες αρχές. Πρώτον, χωρισμός. Δεύτερον, θρησκευτική ελευθερία. Τρίτον, η έννοια της παραδοσιακής θρησκείας ή αλλιώς παραδοσιακότητα. Τέταρτον, ουδετερότητα με σεβασμό προς τα θρησκεύματα και τις κοσμοθεωρίες ή αλλιώς φιλοσοφίες ζωής. Πέμπτον, ανάθεση ειδικών αρμοδιωτήτων. Στη συνέχεια ο καθηγητής Ρίγκολς Μπαλώδης μας εξηγεί αυτές τις νομικές αρχές. Ξεκινά με την αρχή του χωρισμού. Ο χωρισμός θρησκευμάτων και κράτους δεν συνεπάγεται ποτέ το διαχωρισμό της θρησκείας από την κοινωνία ή τον πλήρη αποκλεισμό των θρησκευμάτων από την κοινωνική ζωή. Αυτό δεν θα ήταν δυνατό σε δημοκρατική χώρα, καθώς η θρησκεία και οι θρησκευτικές συνενόσεις αποτελούν ένα από τα δομικά στοιχεία της κοινωνίας. Στη λετωνία κράτος και θρησκεύματα είναι χωρισμένα. Πράγμα το οποίο συνεπάγεται ότι οι κρατικοί θεσμοί έχουν κοσμικό χαρακτήρα και οι θρησκευτικοί θεσμοί μπορούν να εκπληρώνουν τις αρμοδιώτητες του κράτους μόνο σε ειδικές περιπτώσεις που προβλέπονται από το νόμο. Οι κρατικοί θεσμοί εποπτεύουν και ελέγχουν τη συμμόρφωση των δραστηριοτήτων των θρησκευτικών οργανισμών με την εφαρμοστέα νομοθεσία. Το Συμβούλιο Θρησκευτικών Υποθέσεων είναι επιφορτισμένο με το χειρισμό των σχέσεων μεταξύ του κράτους και των θρησκευτικών οργανισμών. Και αν οι θρησκευτικοί οργανισμοί των ζητήσεων παρέχει βοήθεια στην επίλυση οργανωτικών, νομικών και άλλων ζητημάτων. Όσον αφορά την αρχή του χωρισμού, ο καθηγητής Ρίγκολτς Μπαλώδης μας εξηγεί ότι χωρισμός δεν σημαίνει διαχωρισμός της θρησκείας από την κοινωνία ή αποκλεισμός των θρησκευμάτων από την κοινωνική ζωή, γιατί αυτό είναι αντίθετο στην έννοια της δημοκρατίας. Διότι η δημοκρατία περιέχει το χώρο της κοινωνίας των πολιτών, των οποίων τα άτομα και οι ομάδες οι κοινωνικές έχουν δικαίωμα στην αυτονομή, δηλαδή έχουν δικαίωμα στο σεβασμό της αξιοπρέπειας, η οποία απαρτίζεται από το σύνολο των δικαιωμάτων, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που έχουν με βάση τη φύση τους, με βάση το χαρακτήρα τους, αν είναι φυσικά ή νομικά πρόσωπα. Επίσης, η έννοια του χωρισμού σημαίνει ότι οι κρατικοί θεσμοί έχουν κοσμικό χαρακτήρα και οι θρησκευτικοί οργανισμοί μπορούν κατηξέρεση να εκπληρώνουν κρατικές αρμοδιότητες, τις οποίες αναθέτει σε αυτούς το κράτος. Για τον χειρισμό των σχέσεων του κράτους με τα θρησκέματα, αρμόδιος είναι ένας διοικητικός οργανισμός που λέγεται Συμβούλιο Θρησκευτικών Υποθέσεων. Στη συνέχεια, ο καθηγητής Ρίγκολτς-Παλώντης προχωρεί στην εξήγηση της δεύτερης αρχής του νομικού συστήματος των σχέσεων μεταξύ κράτους-θεσκευμάτων στη Λετωνία, δηλαδή στην αρχή της θρησκευτικής ελευθερίας. Σύμφωνα με την έκθεση για τη Διεθνή Θρησκευτική Ελευθερία του 2002, που δημοσιεύτηκε από το Γραφείο για τη Δημοκρατία, τα ανθρώπινα δικαιώματα και την εργασία, το Σύνταγμα της Δημοκρατίας της Λετωνίας προβλέπει την ελευθερία της θρησκείας και η Κυβέρνηση σέβεται γενικά αυτό το δικαίωμα στην πράξη. Η Δημοκρατία της Λετωνίας εγγυάται το δικαίωμα στην ελευθερία της θρησκείας, περιλαμβανομένου του δικαιώματος προσχώρησης σε συγκεκριμένη θρησκεία ατομικά ή από κοινού με άλλους ή του δικαιώματος να μην ανήκει κανείς σε κάποια θρησκεία, στην ελεύθερη αλλαγή θρησκείας ή επίθεσης, καθώς και στην ελεύθερη έκφραση θρησκευτικής γνώμης σύμφωνα με τους υφιστάμενους νόμους. Σύμφωνα με το άρθρο 4 του νόμου για τους θρησκευτικούς οργανισμούς, απαγορεύονται οριτός ή σιωπηρός περιορισμός των δικαιωμάτων των κατοίκων ή παροχή προνομίων προς τους κατοίκους, καθώς και η προσβολή των συναισθημάτων τους ή υποδαύληση μίσους οφειλόμενου στη στάση τους έναντι της θρησκείας. Η ένοχη παραβίαιση αυτής της διάταξης είναι υπεύθυνη, σύμφωνα με τη διαδικασία που προβλέπεται από τον νόμο. Δεν μπορεί να γίνεται αναφορά στη στάση προσώπου έναντι της θρησκείας ή τη θρησκευτική του ένταξη στα έγγραφα ταυτότητάς του που εκδίδονται από το κράτος. Όμως προβλέπεται και στο άρθρο 4, παράγραφο 4 του νόμου για τους θρησκευτικούς οργανισμούς, ότι το κράτος και οι δημοτικές αρχές, οι μη κυβερνητικές οργανώσεις, οι επιχειρήσεις και οι εμπορικές εταιρίες δεν μπορούν να απαιτούν από το προσωπικό τους και άλλα άτομα πληροφορίες που αφορούν τη στάση τους έναντι της θρησκείας ή τη θρησκευτική τους ένταξη. Ο καθηγητής Ρίγκορτς Μπαλώντης, εξηγώντας τη δεύτερη αρχή του συστήματος του νομικού των σχέσεων κράτων θρησκευμάτων στη Λετωνία, μας λέει ότι αυτή είναι κατοχυρωμένη από το σύνταγμα, αναγνωρισμένη από το σύνταγμα της Δημοκρατίας Λετωνίας και οι δικότερες πτυχές, οι δικότερα δικαιώματα που αποραίουν ή εμπεριέχονται στη θρησκευτική ελευθερία αναπτύσσονται στο νόμο για τους θρησκευτικούς οργανισμούς της Λετωνίας. Στη συνέχεια προχωρά στην τρίτη αρχή του νομικού σχέσεων κράτων θρησκευμάτων στη Λετωνία ο καθηγητής Ρίγκορτς Μπαλώντης, δηλαδή στην αρχή των παραδοσιακών θρησκιών ή αλλιώς της παραδοσιακότητας. Δεν υπάρχει, αναφέρει, κρατική θρησκεία. Το σύνταγμα της Δημοκρατίας της Λετωνίας δεν μνημονεύει οποιαδήποτε συγκεκριμένη θρησκεία. Η Λετωνική Νομοθεσία αντίθετα προς εκείνη της Λειθουανίας δεν περιέχει την έννοια των παραδοσιακών θρησκευμάτων. Ο νόμος για τους θρησκευτικούς οργανισμούς δεν κάνει τέτοια διάκριση και δεν απαριθμί θρησκείες ή θρησκεύματα που θεωρούνται ως παραδοσιακά. Και του τα θρησκεύματα που περιλαμβάνονται στο άρθρο 51 του Αστικού Κόδικα, ως έχοντα το δικαίωμα να τελούν τους γάμους των μελών τους, καλούνται παραδοσιακά. Αυτά είναι η Λουθερανική Εκκλησία, η Καθολική Εκκλησία, η Ορθόδοξη Εκκλησία, η Εκκλησία των Παλιοπιστών, η Εκκλησία των Μεθοδιστών, η Εκκλησία των Βαπτιστών, η Εκκλησία των Ατβεντιστών της 7ης ημέρας και οι ιδοαϊκές θρησκευτικές κοινότητες. Ως γνωστόν το σύστημα σχέσεων κράτους θρησκευμάτων στην Λετωνία είναι εκείνο που επικρατήσει στην πλειονότητα των χωρών της Ευρώπης, δηλαδή του χωρισμού με αναγνώριση ορισμένων θρησκευμάτων. Με παραχώρηση προνομίων σε ορισμένα θρησκεύματα, δηλαδή με παραχώρηση επιπλέον σκεφτικών δικαιωμάτων πέραν εκείνων που αναγνωρίζονται από το Σύνταγμα και από το Διεθνές Δίκαιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Ενώ λοιπόν ο νόμος για τους σκεφτικούς οργανισμούς της Λετωνίας δεν κάνει τη διάκριση που υπάρχει στη Λειθουανία μεταξύ παραδοσιακών και μη παραδοσιακών θρησκευμάτων, εντούτοις αυτή η διάκριση υπάρχει, γίνεται αποδεκτή, σύμφωνα με το άθρο 51 του αστικού κώδικα της Λετωνίας. Τα παραδοσιακά λοιπόν θρησκεύματα της Λετωνίας κατά το άθρο 51 του αστικού κώδικα, κατά το οποίο έχουν το δικαίωμα να τελούν τους γάνους των μελών τους, είναι τα αναφερόμενα από τον καθηγητή Ρίγκολς Μπαλόντις θρησκεύματα. Λουθυρανική εκκλησία, Καθολική εκκλησία, Αρθοδόξη εκκλησία, Εκκλησία Παλαιοπιστών, Εκκλησία Μεθοδιστών, Εκκλησία Βαπτιστών, Εκκλησία Διβεντιστών, Εβδομησημέρας, Ιουδαϊκές θρησκευτικές κοινότητες. Αυτό που δεν διευκρινίζει ο καθηγητής Ρίγκολς Μπαλόντις είναι ότι τα λεγόμενα παραδοσιακά θρησκεύματα, αν και τυπικά δεν γίνεται αυτή η διάκριση στο νόμο της λετωνίας για τους σκεφτικούς οργανισμούς, αλλά γίνεται η διάκριση όμως με βάση του άρθρο 51 του αστικού κώδικα της λετωνίας, τα λεγόμενα λοιπόν παραδοσιακά θρησκεύματα, αναγνωρίζοντας παραδοσιακά, επειδή έχουν αποκτήσει το δικαίωμα να τελούν γάμους των μελών τους, οι οποίοι αναγνωρίζονται από το κράτος. Αυτό αποτελεί επίδραση από τη δανεία, η οποία δανεία βέβαιος δεν έχει το σύστημα του χωρισμού με αναγνώριση οργανισμένων θρησκευμάτων, αλλά έχει το σύστημα της κρατικής εκκλησίας. Η αναγνώριση λοιπόν ορισμένων θρησκευμάτων στη λετωνία ως παραδοσιακών κατά το άθρο 51 του αστικού κώδικα αποτελεί μία μορφή αναγνώρισης θρησκευμάτων. Και τα αναγνωρισμένα θρησκεύματα, τα οποία χαρακτηρίζονται παραδοσιακά, πάντοτε σε αναφορά με το άθρο 51 του αστικού κώδικα της λετωνίας, είναι αυτά τα οποία έχουν δικαίωμα να τελούν γάμους των μελών τους που αναγνωρίζονται από το κράτος. Στη συνέχεια ο καθηγητής Ρίγκολς Μπαλώντης εξηγεί την 4η αρχή του νομικού συστήματος σχέσεων κράτους και σχευμάτων της λετωνίας, δηλαδή την κρατηγίου δετεροότητα με σεβασμό προς τα θρησκεύματα και τις φιλοσοφίες ζωής. Και αναφέρει, οι σχέσεις μεταξύ των διαφόρων θρησκευτικών κοινοτήτων είναι γενικά φιλικές. Ο οικουμενισμός είναι ακόμη η νέα έννοια στη χώρα και οι παραδοσιακές θρησκείες έχουν υιοθετήσει φανερά επιφυλακτική στάση εναντί αυτής. Τις αμοιβαίες σχέσεις του κράτους και των θρησκευτικών οργανισμών της χειρίζεται ο κυβερνητικός οργανισμός για τις θρησκευτικές υποθέσεις, ο οποίος κατέτηση των θρησκευτικών οργανισμών τους παρέχει βοήθεια, την οποία μπορεί να χρειάζονται για την αντιμετώπιση οργανωτικών, νομικών και άλλων ζητημάτων. Το κράτος αναγνωρίζει το δικαίωμα των γονέων και των νόμιμων κειδαιμόνων να εκπαιδεύουν τα παιδιά τους σύμφωνα με τις σκεφτικές τους υπεμπειθήσεις. Σύμφωνα με το άρθρο 5 παραγραφοστρία του νόμου για τις θρησκευτικούς οργανισμούς, το κράτος αναγνωρίζει το δικαίωμα των γονέων και κειδαιμόνων να ανατρέφουν τα παιδιά τους σύμφωνα με τη θρησκευτική τους πίστη. Καθηγητής Λίγκον Σπαλώδης, ενώ θέλει να εξηγήσει την έννοια της κρατικής ουδετερότητας με σεβασμό προς τα θρησκεύματα και τις φιλοσοφίες της ζωής, έχω την εντύπωση ότι δεν μας εξηγεί αυτήν την έννοια, αλλά ως εξήγηση μας παρέχει άλλα θέματα. Μας λέει ότι ο οικουμενισμός, δηλαδή η λεγόμενη οικουμενική κίνηση, δηλαδή η κίνηση προς την κατεύθυνση της ενώσεως των χριστιανικών δογμάτων σε έναν χριστιανισμό, δηλαδή ο οικουμενισμός με τη διαχριστιανική έννοια, είναι καινούριος και ότι οι παραδοσιακές θρησκείες είναι επιφλακτικές απέναντι αυτού. Στη συνέχεια μας αναφέρει για τον κυβερνητικό οργανισμό για τις σκεφτικές υποθέσεις, ο οποίος είναι αρμόδιος για τις σχέσεις του κράτους με τα θρησκεύματα και παρέχει σε αυτές, στους σκεφτικούς οργανισμούς παρέχει βοήθεια αν το ζητήσουν και συνέχεια μας μιλά για το δικαίωμα των γονέων και των όμων κοινωντικών δαιμόνων, μας μιλά για ένα δικαίωμα συνταγματικό και διεθνές, το δικαίωμα των γονέων ή νόμων κοινωνικών δαιμόνων να καθορίζουν τη μόρφωση και την εκπαίδευση των παιδιών τους σύμφωνα με τις θρησκευτικές τους υπεπιθύσεις, πράγμα το οποίο γίνεται, αναγνωρίζεται και από σχετική διάταξη του νόμου για τους σκεφτικούς οργανισμούς. Δεν μπορώ να βρω δηλαδή μια εξήγηση αυτής της αρχής της ουδετερότητας με σεβασμό προς τα θρησκεύματα και της φιλοσοφίας της ζωής, την οποία είχε την πρόθεση να κάνει ο καθηγητής Ρίγ Γκολμπαλώδης. Στη συνέχεια ο καθηγητής Γκολμπαλώδης εξηγεί την πέμπτη αρχή του Συστήματος Σχέσεων Κράτους Συσκευμάτων στη Λετωνία, την ανάθεση δηλαδή ειδικών αρμοδιωτήτων. Και αναφέρει, η Κυβέρνηση έχει αναθέσει την αρμοδιώτητα καταχώρησης γάμων μόνο σε μερικά θρησκεύματα, οι κληρικοί των οποίων εκπληρώνουν τα καθήκοντα κρατικών αξιωματούχων, αλλά δεν εις πράττων αμοιβές ή χρηματικές παροχές από το κράτος. Στο Σύνταγμα της Δημοκρατίας της Λετωνίας, η θρησκή αναφέρεται μόνο στο άρθρο 99, το οποίο ορίζει ότι καθένας έχει το δικαίωμα στην ελευθερία σκέψης, συνείδησης και θρησκείας. Η εκκλησία θα είναι χωρισμένη από το κράτος. Αυτή η διάταξη υπεριλήφθηκε στο Σύνταγμα του 1998, όταν προσθέθηκε στο Σύνταγμα νέο μέρος για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Η αρχή της ελευθερίας θρησκείας εξειδικεύεται στο νόμο για τους θρησκευτικούς οργανισμούς της 7ης Σεπτεμβρίου του 1995. Στο άρθρο 2 ορίζεται ότι το αντικείμενο του νόμου είναι η αναγνώριση στους κατοίκους Λετωνίας του δικαιώματος στην ελευθερία θρησκείας, περιλαμβανομένων του δικαιώματός τους να δηλώνουν ελεύθερα τη στάση τους, έναντι της θρησκείας, να προσχωρούν σε κάποια θρησκεία ατομικά ή από κοινού με άλλους ή να μην προσχωρούν σε οποιαδήποτε θρησκεία, να αλλάζουν ελεύθερα θρησκεία σύμφωνα με την υφιστάμενη νομοθεσία. Ο νόμος για τους θρησκευτικούς οργανισμούς συμμορφούμενους με το Σύνταγμα, καθώς και με τις διεθνείς συμφωνίες που αφορούν τα ανθρώπινα δικαιώματα σε σφέρα της θρησκείας, ρυθμίζει τις κοινωνικές σχέσεις που αναπτύσσονται μέσω της άσκησης του δικαιώματος, της ευθρίας συνείδησης και μέσω της συμμετοχής στις δραστηριότητες των θρησκευτικών οργανισμών. Το κράτος προστατεύει τα νόμα δικαιώματα των θρησκευτικών οργανισμών. Το κράτος, οι δήμοι και οι οργανισμοί τους, οι μη κυβερνητικές και άλλες οργανώσεις, δεν επιτρέπεται να παρεβένουν σε σκεφτικές δραστηριότητες των θρησκευτικών οργανισμών. Η Λετωνία είναι κράτος μερικού χωρισμού, που ως συνταγματικά διακυρυγμένος χωρισμός κράτους και θρησκευμάτων δεν λειτουργεί στην πράξη. Η Λετωνία δεν συνδέεται με ποιαδήποτε συγκεκριμένη θρησκεία και το ζήτημα δεν αφορά τη θρησκευτική ανοχή, αλλά την ερμηνεία του άρθρου για το χωρισμό θρησκευμάτων και κράτους στο Σύνταγμα. Διότι δεν υπάρχει σαφής άποψη για το πού θα πρέπει να χαρακτεί αυστηρά η διαχωριστική γραμμή μεταξύ κράτους και θρησκευμάτων. Το κράτος και τα θρησκεύματα είναι χωρισμένα. Όμως, αν μιλούμε για τους κύριους όρους που μπορούν να διασφαλίσουν το χωρισμό των θρησκευμάτων από το κράτος, τότε πρακτικά κανένας από αυτούς τους όρους δεν υπάρχει στη Λετωνία. Αυτό είναι κατανοητό, λαμβάνοντας υπόψη ότι η Δημοκρατία της Λετωνίας είναι ακόμη νέα. Δεν είναι δυνατό να επιτευχθεί τέλεια ισορροπία θεωρίας και πράξεις αμέσως. Απαιτεί χρόνο η ανάπτυξη κατάλληλων ομοθητικών κανόνων με συγκεκριμένο κοινωνικό περιβάλλον. Η κρατική πρακτική συγκρουέται με τις αρχές που διακυρίσσονται στο άρθρο 99 του Συντάγματος. Για παράδειγμα, μόνο ένα θρησκευτικό σωματείο μπορεί να καταχωρηθεί για κάθε θρησκευμά. Επειδή όμως σε αυτό το σημείο πέρασε ο χρόνος της τρίτης διάλεξης του μεταπτυχιακού του εκκλησιαστικού δικαίου Δευτέρο έτους Ιερινού Εξαμίνου, γι' αυτό την αρχή, την πέμπτη αρχή των σχέσεων κράτων θρησκευμάτων στην Λετωνία, που αφορά την ανάθεση ειρικών αρμοδιοθήτων και την οποία παρουσιάσαμε από το άρθρο του καθηγητή Ρίγκολος Μπαλώδης για το κράτος και τα θρησκεύματα στη Λετωνία, θα σχολιάσουμε στην επόμενη τέταρτη διάλεξη του ίδιου μεταπτυχιακού. Σας ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας. |
