| : Ψυχολογία σήμερα, η πολύ παθιελληνική οικογένεια, η οικογένεια που αγαπούμε να μισούμε, αυτή η οικογένεια ελληνική που είναι από τη μια πόλος σταθερότητας και από την άλλη και τροχοπέδι στην ανάπτυξη των ανθόμων. Θα ακούσουμε την Γιώτα να μας τα πει. Η Γιώτα Λιμπεροπούλου είναι λιβαδίτης στα ψυχολόγους, έχει σπουδάσει στο Πανεπανεπιστήμιο με ειδίκευση στην υπαρξέδριση στην ιτύχοσέδριση και εκπαίδευση στην θεραπεία ανθόμων, έλεγχους και οικογένειας. Έχει τον λόγο, ευχαριστώ. Θέλω έτσι να ευχαριστήσω πάρα πολύ την διευθύνη της υπαγκάς. Και ιδιαίτερα τον κύριο Ματύχο από την πρώτη στιγμή με καλοδέχθηκε και με επιστέχθηκε για να είμαι εδώ σήμερα μαζί σας και όλους βέβαια όσους συνεχάστηκαν από την Ιωθήκη για να οργανώσουμε τη σημερινή ομιλία. Και εσάς που είστε εδώ, το σημερινό θέμα είναι η σύγχρονη ελληνική οικογένεια σε μεταβατική βάση, αναζητώντας προοδεκτική και όχι ζητώντας, γιατί το ζητάω είναι λίγο το απαιτό, αλλά αναζητώντας που έχει μια περιπλάνηση μέσα, όπως αντιστοιχεί σε αυτό που περνάει η σημερινή οικογένεια. Λοιπόν, τα τελευταία χρόνια, κεντρικό θέμα για εμάς, τους Έλληνες, είναι οικονομική κρίση. Ακολούμε το παρελθόν, αγωνιούμε πάρα πολύ για το παρόν, αγχωνόμαστε για το μέλλον και πολλά πράγματα τα αναλύουμε με βάση την ύπαρξη όχι των χρημάτων. Σαν να μην υπάρχει συνέχεια, σαν να μην υπάρχει διαδοχή των πραγμάτων, γιατί εννοώ με αυτό. Σε ένα ατολικό επίπεδο, ο άνθρωπος έχει την ανάγκη να ξέρει από πού προήλθε, πώς εξελίχθηκε, για να συλλέξει πληροφορίες, να φτιάξει την ατολική του ταυτότητα και την προσωπική του ιστορία. Γιατί να συμβαίνει κάτι αντίθετο, λοιπόν, για την κοινωνία του σήμερα. Για να μπορούμε να καταλάβουμε την κοινωνία του σήμερα, χρειάζεται να δούμε τις δικές της αλλαγές, τις δικές της μεταβάσεις μέσα στο χρόνο. Για να μιλάμε για την οικογένεια του σήμερα, χρειάζεται να δούμε και εκείνη. Τι αλλαγές έχει δεχτεί από τι μεταβάσεις έχει περάσει. Με βάση σε αυτό το σκεφτικό, λοιπόν, σήμερα σας καλώ να κάνουμε μαζί ένα οδυπορικό, για να μιλήσουμε για τις αλλαγές που έχει δεχτεί η ελληνική κογένεια, με βάση στις αλλαγές που έχει δεχτεί η ελληνική κοινωνία. Σήμερα διόρθουμε συγκρούση σε σωτερικές μέσα μας και διαπροσωπικές, δηλαδή στον λόγο που σκεφιζόμαστε με τους άλλους, πολλοένα και μεγαλών. Παιδιά που αισθάνονται παγιδευμένα, αφιστελημένα, συχνά χωρίς καθοδήλυση και πρότυπα. Και με αυτόν τον τρόπο, παιδιά που κλείνονται στον εαυτό τους, πολύ συχνά με έναν τρόπο εχθρικό. Να κάθουμε δηλαδή μπροστά από έναν υπολογιστή, με λιώρες και να μην σχετίζομαι, να μην πιένω έξω, είναι εχθρικό προς τον εαυτό μας. Γονείς που αισθάνονται απόρριψη, γιατί τα παιδιά τους δεν δέχονται τις συμβουλές τους εύκολα και πολλές φορές δεν αναγνωρίζουν τις θυσίες τους. Εδώ σαγωϊκό το ακολουθούμε παρακάτει. Και νέοι που προβληματίζονται, ψάχνονται σαν παιγνωσμένα, να δουν νέους τρόπους να σχετισθούν. Έτσι είναι. Με τον σύντροφό τους αλλά και γενικότερα. Και πολλές φορές δεν το καταφέρνουν και μ' ατεώνουν. Πώς, λοιπόν, βελευτείκαν έτσι και δημιουργήθηκαν τόσα χάσματα στην επικοινωνία μας. Τις απαντήσεις, θα προσπαθήσουμε κάποιες από τις απαντήσεις, θα προσπαθήσουμε να τις ψάξουμε εστιάζοντας όχι στην οικονομική κρίση, που ναι, με έδινε σημείο τον καιρό μας, και θα μπορούσαμε να έχουμε μια άλλη ομιλία που αφορούσε μόνο την οικονομική κρίση, η οποία θα μπορούσε να γίνει λίγα χρόνια αργότερα, γιατί ακόμα δεν ξέρουμε τι ζούμε, έτσι δεν ξέρουμε τι εντός θα έχει ακριβώς, αλλά εστιάζοντας γίνοντας λίγο κάτω την κρίση στην υπαξιακή κρίση του ατόμου της κοινωνίας και της οικογένειας. Στόχο, λοιπόν, της σημερινής ομιλίας είναι να μιλήσουμε για τις αναγκαίες που έχει λεχθεί η ελληνική κοινωνία μέσα στις τελευταίες δεκαετίες, οι οποίες επηρέασαν την ορφή της οικογένειας και οι οποίες μέχρι η σειρά της, βέβαια, επηρέασαν τους ρόλους της γυναίκας του άντρου και του παιδού μέσα στην οικογένειά. Και πάει πειραμητικά, θα το δούμε γιατί. Μέσα σε δύο-τρεις δεκαετίες, η ελληνική κοινωνία περνάει από την αγροτική παραδοσιακή εποχή στην βιομηχανικιαστική εποχή και αργότερα στη σύγχρονη εποχή σε αυτή που είμαστε σήμερα, που ζούμε σήμερα. Αυτή η αλλαγή που σε άλλες δυτικές κοινωνίες έδινε μέσα σε 150 χρόνια περίπου. Στην Ελλάδα φανταστείτε ότι έχει γίνει από 1960 μέχρι 1990. Δηλαδή μιλάμε για πολύ βίαιη μετά μας. Αλλαγές που δεν προλαβαίνουμε να τους απομειώσουμε. Η αγροτική περίοδος δύρκει σε 1.000 ετίες. Αγροτικός τρόπος ζωής. Και στην Ελλάδα διαρκεί μέχρι περίπου το 1960. Για να μην πετρεφτείτε μιλάμε και τώρα. Η Ελλάδα ζει από την αγροδιά αλλά μιλάμε πώς χαρακτηρίζουμε μία εποχή με βάση τον τρόπο παραγωγής αγαπτών. Η διομηχανική αστική εποχή αρχίζει δηλαδή μετά το τέλος του πρώτου παγκοσμίου πολέμου το 1918. Διακόπτεται όμως λόγω του δεύτερου παγκοσμίου πολέμου. Και αρχίζει σταδιακά από το 1960 να αναπτύσσεται. Το 1990 όμως έρχεται στην Ελλάδα έγκωνα πια η τηροφορική στη ζωή μας. Και εκεί είναι η αλλαγή που γίνεται. Και μιλάμε πια για την εποχή της σύγχρονης, την εποχή της επικοινωνίας. Αυτοί που ζουνε μέχρι σήμερα. Έρχεται λίγο στα μυαλόσας της χρονολογίας. Και θα σας βοηθήσει στη σημερινή παρουσίαση. Επομένως, οι αλλαγές που δέχτηκαν οι ρόοι του παιδιού, της γυναίκας και του άνθρωπου μέσα στον χρόνο. Ήταν πολύ έντονες. Και φανταστείτε ότι στην Ελλάδα του 2015 υπάρχουν και οι τρεις γενναίες εν ζωή. Και τώρα, δηλαδή, στα χρονολογίωμα, υπάρχουν και οι τρεις γενναίες εν ζωή. Δηλαδή, κάποιος που σήμερα είναι 70, έγινε σε καταβάση και έχει βιώματα από μια πρωτική περίοδο. Κάποιος που σήμερα είναι 50, πειναστική. Κάποιος που είναι 20, απεσίνεται μια εποχή. Το γεγονός, λοιπόν, ότι και οι τρεις γενναίες είναι ακόμα εν ζωή, φανταστείτε πώς μπορεί να περιβλέπονται τα πράγματα. Λοιπόν, μιλώντας σήμερα για τις αλλαγές, λοιπόν που έχουν δεχτεί το παιδί, η γυναίκα και ο άντρας, θέλω να κρατήσετε πάρα πολύ καλά στο μυαλό σας ότι δεν έχουμε σκοπό να βγουν πορίσματα για το τι είναι σωστό και τι είναι λάθος. Να συγκρίνουμε ποια εποχή ήταν καλύτερη και ποια χειρότερη. Γιατί είναι σαν να συγκρίνουμε πορτοκάνι με μίλο. Είναι και τα δύο φρούτα, αλλά διαφορετικές ποικιλίες. Άρα, τι έχουμε να κάνουμε είναι να δούμε τι μπορούμε να κερδίσουμε από το φρούτο και τι μπορούμε να κερδίσουμε από το μίλο. Έτσι, αντίστοιχα, λοιπόν, το σημερινό ρηπορικό έχει ως βάση να καταλάβουμε τις αλλαγές και να δούμε τι έχουμε να κερδίσουμε στο σήμερα. Μιλώντας, λοιπόν, σήμερα μπορεί να σκεφτείτε τους δικούς σας γονείς, να σκεφτείτε εσάς ως γονείς, να σκεφτείτε εσάς ως παιδιά, να σκεφτείτε τα παιδιά σας. Επομένως, αφήστε αυτή τη διεργασία να συμβεί. Και πάμε, λοιπόν, να δούμε ένα ερώτημα που, αν θέλετε, με κάποιον τρόπο αφικονίζει πάρα πολύ καλά της διαφορετικής αντιλήψης του ερώτημα γιατί παντρεύονται οι άνθρωποι. Παθέας σε 70 ετών που αντιμετωπίζει τον αγωδικό και την αγωδική εποχή, την παραδοσιακή, λέει «Μα αυτός, παιδί μου, είναι ο νεογρονισμός του ανθρώπου». Ο γιος του τώρα, 50 ετών, που αντιμετωπίζει τη δυναστική περίοδο, απαντάει για να κάνουν παιδιά, να τα μεγαλώσουν, να τα μορφώσουν και να τα κάνουν χρήσιμους ανθρώποι στην κοινωνία, γιατί παντρεύονται για να κάνουν παιδιά. Ο πεντάχρονος τώρα γονός, φορέας της ίχρανης εποχής, λέει «Ο γάμος και τα παιδιά δεν μπορεί να αποτέλεσαν βασικό σκοπό. Αυτό που με ενδιαφέρει είναι να δημιουργηθεί με τον συντροφό μου μια καλή σχέση, η οποία να στηρίζεται στην ισότητα, στην ειρικρία και στην κατανότηση». Πώς, λοιπόν, να μην υπάρχουν συγκρούσεις μέσα σε μια οικογένεια, να δεν υπάρχουν τόσο διαφορετικές αντιλήψεις. Αλλά, το να έχουμε διαφορετικές αντιλήψεις δεν είναι κακό, το θέμα είναι για να μερθούν οι συγκρίσεις και το χάος που δημιουργείται στην επικοινωνία, να καταλάβουμε πώς μιλήθηκαν αυτές οι διαφορετικές αντιλήψεις. Αγροτική περίοδος μέσα σε παρένθεση παραδοσιακής κοινωνίας, παραδοσιακής οικογένειας. Καταλαβαίνετε λίγο αυτές τις εικόνες στο μυαλό σας, γιατί αποτυπώνουν αυτά που τα έχουμε παραγκάπη. Εκεί είναι μια οικογένεια, έτσι, σταχωράφη και εδώ είναι η ευρύτερη μορφή της οικογένειας, που έχει μέσα όχι μόνο πατέρα και μητέρα και παιδιά, έχει παππούδες, θυούς εδώ. Λοιπόν, συνοπτικά, στην αγροτική περίοδο, στο παραδοσιακό τρόπο ζωής λοιπόν, οι άνθρωποι ζούσαν σε μικρές κοινότητες, κυριαρχώς ή ένα από κοινούς συμφέροντος, όλοι για ένα και ένας για όλους, αυτό μόνο στο μυαλό σας. Και σε αυτό έπρεπε σημαντικό ρόλο ο τρόπος παραγωγής των αναρθών. Δηλαδή έπρεπε κυρίως ο αγροτικός τρόπος, όπου όλοι έπρεπε να βοηθήσει ο ένας τον άλλον για την επιβίωση. Και αυτό τους ένωνε πάρα πολλές δικασμένες ανθρώπους. Το άτομο προσφέροντας στην ομάδα εμίσκεται την αυτοεκδίμησή του, προσφέροντας στο σύνολο. Και έτσι λοιπόν η ομάδα δεν μπορούσε να υπάρχει χωρίς το άτομο, αλλά και το άτομο δεν μπορούσε να υπάρχει χωρίς την ομάδα. Πολύ βασικό, υπήρχε αγροϊκό στήριξη και αμυναιότητα στα μέλη της κοινωνίας. Ο ένας στήριζε τον άλλον. Οι ρόλοι τώρα των μελών μέσα στην οικογένεια ήταν ξεκάθαροι. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να μειώνει την αμφισβήτηση και η αίσθηση καταπιέζειας. Γιατί αν ξέρω μέχρι που πάω, αν ξέρω τι έχω να κάνω, έτσι, δεν νιώθω ότι ο ένας παίζει στα δικά μου τα χωράκια, δεν νιώθω ότι καταπιέζομαι. Έτσι λοιπόν τις σχέσεις βιώνονταν θετικά. Έχουμε κοινό στόχο να προσπαθήσουμε για το κοινό συμφέρον. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα οι εσωτερικές ατομικές συμβρούσεις να μην είναι έντονες. Θα θυσιάσω εντός οβολικών, γιατί παλαιά δεν υπήρχε η αίσθηση ας. Άρα λοιπόν θα θυσιάσω αν πρέπει τις επιθυμίες μου για την ομαλία του υγεία του συνόλου. Δεν υπάρχουν καταπίες. Και κυριαχεί η μορφή της ευρίας οικογένειας, η εικόνα που έδευε πριν. Πατέρας, μητέρα, παιδιά, παμπούδες, όλο το σόι. Και η έννοια των δικών μου ανθρώπων. Δεν ήταν απαραίτητο ότι έχουμε σχέση εξέματος, έτσι. Οι δικοί μου άνθρωποι μπορεί να ήτανε η γειτονιά μου. Μπορεί να ήταν οι άνθρωποι του καφεδίου. Άρα εγώ κρατήστε το κοινό συμφέρον, λειτουργεί το άτομο σε ομάδα και ρόλοι ξεκάσταλοι. Ο ρόλος της γυναίκας. Λοιπόν, η γυναική αταυτότητα βασίζεται σε δύο στοιχεία, την προσφορά και την δυνατότητα. Η γυναίκα είχε ταυτίσει τον εαυτό της με το συνεχείο στόχο. Έτσι. Στην οικογένεια της, στα παιδιά της, στον οικογένειό της, στο σύζυγο και στην οικονομία του σπιτιού, και στα οικονομικά του σπιτιού. Έγινε έξω στα φωράφια. Λόγω αντίξων καθημερινός ενθυκόρια, την ζωή ήταν πάρα πολύ δύσκολη, έπρεπε να είναι προσερμοστική να παίρνει πρωτοβουλίες και να μη σκυλίσεις. Όταν έπαιρνε κοτόπουλο, θα έπαιρνε το κρέας, θα έπαιρνε τα πούπουλα για να φτιάξει μαξιλάρι, θα έπαιρνε τα βγά, έτσι. Ο ρόλος της δυσκόριας είναι σημαντικός και οικονομικά και κοινωνικά μέσα στην οικογένεια, αλλά πρόσωπος της οικογένειας ήταν ο άντρας. Έξω, δηλαδή, στην κοινωνία ήταν ο άντρας που φαινόταν. Η γυναίκα έπαιρνε κοινωνική αναγνώριση και προστασία όταν γινόταν μητέρα. Σε μια έρευνα που είχε γίνει το 1966 στην Αθήνα, ενώ μιλούσαν για τη γυναίκα με αρνητικούς έτσι χαρακτηρισμούς, όταν η γυναίκα γινόταν μητέρα, άλλαζαν κατευθείαν τα χαρακτηριστικά της προσέδειας. Συμβασμό, εκτίμηση, και κυρίως όταν γινόταν μητέρα αγωριού, γιατί τα κορίτσια θα επιβάρυγαν και τον υποκοιλειό οικονομικά στην επραγωγή της ίσου. Εστανόταν καταπιεσμένη η γυναίκα στο παραδοσιακό χώρο. Δεν μπορούμε να απαντήσουμε, γιατί θα απαντήσουμε τα δικά μας ενδομένα τώρα. Μπορεί η γυναίκα, λοιπόν, να είχε πολλές κακοχείες, να έκανε πολλά πράγματα, αλλά επειδή ήταν πολύ ξεκάθαρος ο ρόλος που είχε, και πολύ ξεκάθαρο γιατί έπρεπε να αποηθήσει και πού έπρεπε να αποηθήσει, δεν είχε περιθώριο για εσωτερικές συγκρούσεις. Άρα καταπάντως λέμε ότι προσπαθώντας να πάμε στην εποχή εκείνη, ότι δεν είναι σταματά καταπιεσμένη. Ο ρόλος του άντρα, λοιπόν, ο ρόλος του άντρα και τότε και τώρα, ήταν κατά βάση κοινωνικός, ήταν αυτός που θα έβγαινε προς τα έξω. Ήταν αυτός που έπρεπε να εκπροσωπίσει και να προστατεύσει την οικογένειά του και τους δικούς του ανθρώπους, έτσι. Ήταν αυτός που θα έπρεπε σε οποιαδήποτε εξωτερική απειλή, εχθρός, κάποιος που πήγαινε να αφισβητήσει οικονομικά συμφέροντα ή τη δομή της οικογένειας, ήταν αυτός που έπρεπε να πει προς τα έξω και να προστατεύσει την οικογένειά του. Τι γινόταν όταν δεν τα κατάφερε την αμυλυχία, σπάνιο ότι χρειωνόταν εκείνος, για δύο λόγους. Πρώτον, υπήρχαν κοινές παραδεχτές αξίες. Τι σημαίνει την οικογένειας, ήταν ξεκάθαρο τότε. Και το κυριότερο, ότι η αποτυχία αποδιδόταν κυρίως στις εξωτερικές αδειξότητες. Δηλαδή, δεν πήγε κανένα το χωράφι, έφτυγε ο καιρός. Κάποιος αντίμεψε την οικογένειά μου, έφτυγε αυτός που ήρθε και που δουλεύτηκε. Την τιμή της οικογένειας. Άρα, την έργαζε με κάθε τρόπο άντρας, καθαρή. Γιατί, γιατί έτσι ήταν η πυσοδεία τότε. Λειτουργούσε, συνεχίσα, μάλλον στην καθημερινότά τους συνεργαζόταν στενά με ανθρώπους που είχαν κοινούς τόπους. Άρα, όταν έφυγε προς τα έξω, βρούσε μέσα σε ένα κλίμα που ένιωθε ασφάλεια, εμπιστοσύντιο, αλλά μικρή. Κρατήστε αυτά και θα τα δούμε μετά πώς αλλάζουν. Ο άντρας, λοιπόν, σε γενικές γραμμές, πετυχαίνει σε σαζαλή μαχαλοβάθμα και να έχει κύρος μέσα στην οικογένειά του και να τον σέβονται και να μπορεί να εμπροσωπίσει τους ρόλους του έξω κοινωνικά. Δηλαδή, δεν δεχόταν από τη σβήτηση. Όλος του παιδιού. Λοιπόν, βασική επιβίωση του παιδιού και συνησφορά στο κοινό χαλό. Από μικρό, το μαθαίνουν, να συνησφέται. Από περίπου 4 ετών που μπορεί και αναπτυξιακά να εξελίσσεται, να αυτονομείται, αρχίζει να το εφαρμόσουν και να το δίνουν κάποιες αργοδιότητες. Ό,τι μπορεί να μεταφέρει, για να βοηθάει στις καρμενές ανάγκες. Πολύ σημαντικό, το παιδί μαθαίνει δίπλα στους γονείς του. Μαθαίνει, δηλαδή παρατηρεί, βλέπει, αντιγράφει, δηλαδή μαθαίνει μέσα το βίωμα του. Αποδέχεται την πήρα των μεγάλων, γιατί δεν απεσβητεί τις προθέσεις του. Δεν υπάρχει, όπως υπάρχει σήμερα, η είναι της τιμωρίας. Δεχόταν αυτά που έλεγαν οι μεγαλύτεροι, γιατί έτσι θα γινόταν καλύτερος άνθρωπος. Ένιωθε χρέος του να αποπιάσει για το εγγονιό του και για τους μεγαλύτερους γενικότερους. Και φαίνεται ότι το παιδί, στην παραδοσιακή εποχή, είναι ισορροπημένο σε αυτά που νιώθει, στους τόπους που βάζει, στις ατυφημίες που έχεις. Και γιατί αυτό, γιατί το αρτανικό καλό, αυτό που θέλει δηλαδή το παιδί, ταχτίζεται με το κοινωνικό καλό, με την ομάδα, έτσι τον έχουμε μάθει από μικρό. Και πώς το παιδί θα νιώθει χρήσιμο και καταξιωμένο όταν βοηθάει στην επιβίωση, όταν συνδυσφέρει στην ομάδα. Και επειδή το παιδί λειτουργεί μέσα σε γειτονιές, μέσα σε κοινότητες που μειώνει την αλληλοϊποστήριξη, μειώνεται και το άγχος του για το αύριο, αν θα τα καταφέρει. Ή ξέρει ότι υπήρχοντας το ομάδα, ο ένας βοηθάει τον άλλο. Έτσι είναι. Το σχολείο δεν έχει τη μορφή που έχει σήμερα. Δεν υπάρχει αυτή η ανταγωνιστικότητα. Και το σχολείο είναι περισσότερο για τα παιδιά ένας χώρος για να κάνει σχέσεις, για να βρίσκεται με άλλα παιδιά. Άρα εδώ, αυτό που κυρίως θέλει να δυσκολάει το παιδί εκείνη την περίοδο, είναι αυτό που δυσκολεύει τους μεγάλους. Μερικές καταστροφές και την απώλεια κάποιου και που τον θέλει. Άρα κατέσσετε λοιπόν ότι η ρόλ είναι ξεκάθαρη. Υπάρχει ισορροπία ανάμεσα σε αυτό που θέλω εγώ και σε αυτό που θέλει η ομάδα και δεν υπάρχουν φιλασμομυριένι, έτσι, εσωτερικές υβρούς. Περνάμε στη βιομηχανική περίοδο, θυμηθείτε ότι αρχίζει γύρω στο 1960. Δεν είναι μια πολύ πετυχημένη εικόνα, αλλά τουλάχιστον δείχνει την ομορφή της οικογένειας, πλέον είναι παιδιά αγωνής και βλέπετε ότι εγκαταλείπτουμε τα χωράφια, κυρίως στο διαμερίσμα. Τι σημαίνει βιομηχανική περίοδος. Αλλά αφίζονται πλέον οι μεγάλες πόλεις και η αίσθηση της ομάδας αρχίζει να αλλιώνεται. Έτσι, πλέον στο άνθρωπο αρχίζουν οι μεγάλες πόλεις, πλέον εγκαταλείπτονται μόνο και μόνο οι αγροτικές δουλειές και οι άνθρωποι θέλουν να εργάζονται και σε άλλες δουλειές ή υπηρεσίες. Στο άνθρωπο πλέον δίνονται πολλές επιλογές και, προσέξτε, ενισχύεται πλέον η ατομική πρόοδος. Γιατί η ανάπτυξη φέρνει μια καταναλωτική κοινωνία, φέρνει πολύ ανταγωνισμό. Πλέον δεν υπάρχει κοινός στόχος, επειδή υπάρχει ο ανταγωνισμός. Και αφού δεν υπάρχει ο κοινός στόχος, αρχίζει και βγαίνει στην αιμάνια η αίσθηση της καταπίεσης, που πριν δεν τη νιώθαμε τόσο, και διεξάγονται οι εσωτερικές συμπρούσες του ατόμου. Ή θα κάνω αυτό που θες εσύ, οπότε δεν θα κάνω αυτό που θέλω εγώ, έτσι θα καταπιέσεις το εγώ, ή θα κάνω αυτό που θέλω εγώ, δε θα κάνω αυτό που θες εσύ και θα καταπιεστείς εσύ. Κάπως, λοιπόν, όταν μπαίνει ο ανταγωνισμός και ο ατομικός δρόμος πρόοδου, αρχίζει πλέον να μπαίνει αυτό εδώ ακριβώς ανάμεσα στη σχέση. Η οικογένεια χαρακτηρίζεται πέντος και δεύτερος, όλα για το παιδί. Θυμηθείτε τι λέει ο πενητάχουρας μας, γιατί παντρεύονται άνθρωποι, τι λέει κατευθείαν για να κάνουν παιδιά, να τα αξιώσουν στην κοινωνία. Άρα λοιπόν, όλα γύρω από το παιδί. Και τι γίνεται τώρα. Δύο άνθρωποι, ο άντρας και η γυναίκα, ενώνουν τις ζωές τους, γιατί? Για τη ζωή ενός τρίτου ανθρώπου, που είναι το παιδί τους, έτσι. Και αρχίζουν, σαν το συνεκτικό στοιχείο τους, να είναι τα παιδιά. Και το πιο πιο είναι ότι αρχίζουν να ζουν μέσα τα παιδιά. Δηλαδή μέσα από τις επιτυχίες των παιδιών, θα τραφούν τη ύπνη ψυχολογικά. Άρα, οι σχέσεις ανήλαι εξάρτησης. Γιατί είχα στην παραδοσιακή κοινωνία, σε βοηθάω με ο παιδιάς, έτσι. Άρχιζε, έχουμε ένα κοινό σκοπό, αρχίζουν και γίνονται σχέσεις εξάρτησης. Ζω μέσα τους. Στην αστική οικογένεια. Και γι' αυτό σκεφτείτε ότι δεν είναι τυχαίο που πολλά ζευγάρια, που αρχίζουν και κλονίζονται πάρα πολύ σχέσεις τους και πολλά καταλήγουν να χωρίσουν, έτσι. Όταν τα παιδιά τους κάνουν τα 18, βγαίνουν για να σπουδάσουν, για να εργαστούν, να κάνουν συγκέσεις στις οικογένειες, είχαμε πολλά παραδείγματα. Έχουμε πολλά παραδείγματα, τέτοιο περίπτωση. Άνθρωπο, δηλαδή, που τώρα είναι εξήνα. Ο ρόλος της γυναίκσης. Λοιπόν, ο άντρας βγαίνει προς τα έξω. Δηλαδή, είπαμε ότι πλέον αρχίζει να αλλάζει ο τρόπος που εργάζονται οι άντρες. Δεν είναι μόνο ο ανθρωτικός, όπου είναι και η γυναίκα μαζί. Και η γυναίκα αρχίζει να μένει πίσω, μέσα στο σπίτι. Και έχουμε μένει μέσα στο σπίτι, γιατί θα ασχοληθεί κυρίως το περίπτωση. Και πλέον η γυναίκα αρχίζει να έχει πολλές ευκολίες. Τώρα περνάει η ανάπτυξη. Ελεκτρικές συσκευές μέσα με τα φοράς. Εξασφαλισμένη οικονομικά από το σύζυγο. Αφού λοιπόν έχει τόσες ευκολίες, αρχίζει κι εκείνη να μιλέχει. Και πάρα πολλά να κάνει. Και ο ρόλος της αρχίζει να είναι κυρίως μητρικός. Και ο ρόλος της νοικοκυράς. Δηλαδή, αποδυναμώνεται ο ρόλος της, στην ουσία. Γιατί σκεφτείτε η γυναίκα του παροδοσιακού κόρου, που είπαμε πόσα πράγματα έπρεπε να κάνει. Η γυναίκα λοιπόν αρχίζει να έχει πολύ αγωνία με το αν είναι παρχής μητέρα. Και αρχίζει πλέον να έχει ως βασικό άξονα, για το αυτοπροσδιορισμού της, την καλή ανατροφή του παιδιού. Λέω, οι γυναίκες έχουν πολλές πληροφορίες για το πώς να μεγαλώσουν τα παιδιά. Αλλά όμως μπερδεύονται, γιατί πολλές από αυτές οι πληροφορίες είναι αλληλεξουβρώμενες. Και όχι μόνο αυτό, δεν έχουν την ασφάλεια που είχαν οι δικές τους μητέρες. Γιατί στον παραδοσιακό χώρο τα παιδιά μάθαιναν μέσα από το βίωμα. Οι μητέρες της γειτονιάς όλες μαζί θα μεγάλωναν τα παιδιά. Τώρα όμως θυμηθεί το ότι πάμε σε μια πιο ατομική πορεία ζωής. Η γυναίκα λοιπόν αρχίζει και αγχώνεται κατά το παιδί της. Δεν ξέρω αν έχετε εικόνες, όχι έχουμε μητέρων, να τρέχουν πίσω από τα ήλικα που λένε τα παιδιά τους με μια κοιτάλια αφαλιτό. Έτσι. Και η γυναίκα της κόλλης του πούν αρχίζει και προετοιμάζει το παιδί. Μάλλον προετοιμάζει πάρα το παιδί της επί 18 χρόνια. Και όταν αρχίζει να νιώθει ότι μπορεί να φύγει το παιδί της στα 18, πώς μπορεί να νιώθει μετέοδο και θα βρει λόγους για να παραμείνει χρήσιμο. Για παράδειγμα, να αναλάβει την ανατροφή των εγγονιών, να αναλάβει, να φροντίζει τον υποκυριό των παιδιών της. Και κυνηγείται πως το 18 εκεί είχαμε αύξηση των υποπέδων που προληθήκαν για την παροχή για να φτιαχθούν οι λεγόμενοι σκογενιακές και παιδικές. Όλοι μαζί με έναν τρόπο. Τι φίλουμε. Αλλά γινότανε με έναν τρόπο με λύση. Τραγματικά η γυναίκα ένιωθε αγωνία. Γιατί έφερκαν τα παιδιά της. Αυτό είχε μας ιδιοίως να κάνει και να γίνονταν εκείνοι. Η γυναίκα λοιπόν στις υπόλοιες αρχίζει να θέλει να βγει από το σπίτι σιγά σιγά. Να βρει εργασία για να βοηθάει και αυτή η πανομικά. Να βρει εργασία για να γεννήσει τις ελεύθερες ώρες τις που πια είναι πολλές. Να βρει εργασία γιατί κάποιες γυναίκες έχουν αρχίσει να σπουδάζουν και θέλουν να εργαστούν πάνω σε αυτό που σπουδάζουν. Τι γίνεται όμως όταν η γυναίκα προσπαθεί να βγει προς τα έξω. Θα έρθει αντιμέτωπη με τις αρέσκες του συζύγου και των δικών της. Γιατί τον λέχουν καχύποτα αυτό το άνοιγμά της. Αλλά θα έρθει αντιμέτωπη και με τις δικές της ενοχές. Γιατί φοβάται ότι θα στερήσει την προδίδα και το χρόνο από τα παιδιά της. Και τις περισσότερες φορές δεν τον μάρει το άνοιγμα αυτό. Γιατί φοβάται να συγκρουστεί με τους άλλους. Γιατί φοβάται ότι αν βγει προς τα έξω θα πρέπει λοιπόν να συγκρουστεί με τις δικές της ενοχές και με τη δυσαρέσκεια των υπολίπων. Για αυτό θα επιλέξει μια κατάσταση πολέματος. Ποια θα είναι αυτή. Θα γεννήσει τις ώρες της δυνατόπαιδιών, σπουζήμου, σπιτιού, μεψόνια, φίλους, κομματήρια κλπ. Και τελικά, αδύναμπο πήγε να συγκρουστεί με τους άλλους. Για να προχωρήσει θα συγκρουστεί με τα μηλιώδες των νέων δρόμων. Αρχίζει να ζητάει σχέση πιο κοντινή από το σύστημο. Γιατί νιώθει πολύ μόνη. Όμως, δυσκολεύεται να εφράσει τα συναισθήματά της. Δεν ξέρω να το κάνει, δεν θυμάται την δικιά της μητέρα να το κάνει. Πώς γίνεται αυτό. Η γυναίκα λοιπόν θα πάει να προσεγγίσει κατά πάσα πιθανότητα προς σύζυγο. Μέσα από παράπον, μέσα από κατηγορίες. Η γυναίκα που σιάζει ως σύζυγος πολλές ώρες. Και όταν πάει να προσεγγίσει έτσι από την άλλη πλευρά τι θα γίνει. Αντίστοιχα θα απαντήσει. Επομένως παγώνουν και οι δύο πλευρές. Και ο σύζυγος και η σύζυγος. Η γυναίκα απομονώνεται, αρχίζει να αισθάνεται ακόμα πιο μόνη και αυξάνεται η επιθυμία της να βρει συναισθηματική κάλυψη σε εξωγαμιαίο σύντροφο. Μπορεί λίγο σε πιο μικρές κοινωνίες αυτά να μην βγαίνουν προς τα έξω. Όμως, εκείνη την περίοδο όντως είχαμε την άκρηση εξωσυντήρικων σχέσεων. Το ασπαθεί να προσφέρει λοιπόν τα πάντα στην υπογένεια. Αλλά δεν παίρνει την αναγνώριση που έπαιρνε η δικιά της μητέρα. Θέλει να αναπτύξει και άλλες παραγωγικές της δυνάμεις. Δεν θέλει να είναι μόνο μητάρια και σύντροφος και νοικοκυρό. Αλλά δεν ξέρει πώς θα το κάνει. Χρειάζεται να συγκρουστεί λοιπόν με τις αδυλίξεις που έρχονται από το παραδοσιακό χώρο. Ότι ο βασικός άξονας από το προσθερισμό της γυναίκας είναι ο μητρικός της ρόλος και ο συνδροφικός της. Έτσι λοιπόν οι γυναίκα τα βασικά συναισθήματα που την καταπληγούν είναι θυμό, σεμιωχή, πληκτρία και τέλοχτα που βοήθησαν και δεν θα καταφέρουν. Η γυναίκα που το οδόντου ήταν 2-3 χρονών. Που σήμερα μπορεί να είναι μήτρα στα 60. Τι γίνεται με τον άνθρωπο. Λοιπόν ο άντρας όπως πάντα λοιπόν έγινε προς τα έξω στην κοινωνία. Τώρα όμως γίνει σε μια κοινωνία, όπως είπαμε, εξελίσσεται ραββαία και γίνεται πάρα πολύ ανταγωνιστική. Και γίνεται πάρα πολύ σκληρή. Και ζητάει από τον άντρα να γίνει ακόμα πιο σκληρός, ακόμα πιο δυνατός, για να τα καταφέρει. Και θυμηθείτε ότι εκείνη την περίοδο έχουμε πατέρες που μεγάλωναν τα αγόρια τους, τα παιδιά τους, με συμβουλές όπως ότι οι άντρες τα αγόρια είναι σκληρά, οι άντρες είναι σκληροί, δεν πρέπει να δείχνουν ποτέ την αδυναμία τους, να μην κλαίνε. Ήταν η δικιά τους ανασφάλεια, γιατί άρχισαν να νιώθουν πολύ απειλητικά πια τον κοινωνικό χώρο. Και είπαμε ότι θα αναπροστημάσουν τα ασφάλεια, γιατί ήταν περικτυγισμένοι όπως τους ιδιόκους. Αρχίζει λοιπόν να δυσκολεύεται να τα καταφέρει στον κοινωνικό χώρο, γιατί καλύτερα πλέον να συνειδηφερεθεί ανταγωνιστικά αυτόν και με τους συναδέλφους του. Αυτό που δεν το θυμάται να γίνεται με τον δικό του πατέρα. Αρχίζει να νιώθει το αφεντικό του όταν θυμεταλλεύεται, η έννοια της μικρής κοινότητας πλέον αρχίζει να χάνεται, άρα που θα βρει άλλη υποστήληξη. Και ο κύκλος τον δικό του ανθρώπου μικραίνει. Γιατί σκέφτεται και πολλούς ανθρώπους που φύγανε από τις επαρχίες και πήγανε στις πόδες, έτσι. Και σαν να μην έφτανα αυτό, αρχίζει να νιώθει ότι ο κύριος του κοινωνίζεται και μέσα στην οικογένειά του. Γιατί ο άντρας λείπει πολλές ώρες. Πλέον αυτός αναλαμβάνει κυρίως τα οικονομικά της στιγμή. Λείπει λοιπόν πολλές ώρες που προσπαθεί να προσφέρει τα πάντα και όταν γυρίζει στο σπίτι πολλές φορές νιώθει στα παιδιά του να έχουν συμμαχίσει με την γυναίκα του, να τον θεωρούν συναισθηματικά απόν. Τα παιδιά του να μην ικανοποιούνται και να βιάζονται να φύγουν για να αυτούν να μηθούν. Και η γυναίκα βέβαια, όπως υπονοχή, να νιώθει θυμό και μοναξιά, απειλώντας ότι θα βρει τον εαυτό της κάπου έξω από το σπίτι. Και ο άντρας, λοιπόν, που θα έχει βρει σφούρα, αν και αισθάνεται κόπωση και ξάρνιση και δεν ξέρει τώρα τι έκπλημβος γίνεται από αυτός που προσπαθεί, η οικογένειά του παραμένει εισαρεστημένη, δεν εξωτερικεύεται συναισθηματά του, δεν έχει μάθει, κυρίως ο άντρας δεν το κάνει αυτό ποτέ. Απομονώνεται, κλείνεται στον εαυτό του, κάποια φορά όταν φτάνει μέχρι εδώ μπορεί να αρχίσει λίγο να θυμώνει και να φωνάζει και διαλέγει κυρίως την παθητική αντίσταση. Τι σημαίνει αυτό. Θα προσπαθήσει να διατηρήσει στοιχεία από τον παραδοσιακό χώρο. Έλα θα βοηθήσει μέσα στο σπίτι, μη βάλει και πόδια και τον θεωρήσουν έτσι ότι δεν είναι άντρας, να μην τον πατήσουν κιόλας, γιατί έχει αυτές τις χρονές του παρελθόν, το οικογένειό του πατέρα, ή επιλέγει τη φυγή, παίρνει πολλές ώρες έξω από το σπίτι, κυρίως με τις πολλές ώρες δουλειάς. Αλλά αντιστέχει τα παθητικά. Στην ουσία δεν παίρνει θέση, όπως βλέπετε. Καθώς μεγαλώνει, ως παππούς, δεν έχει τίποτα ρόλο. Γιατί δεν ξέρει να φροντίζει τα μωρά, δεν ξέρει να κάνει εμβουλίες στο σπιτιού, όπως έχει η γιαγιά. Το μπορεί να του δώσουμε το εγγόνι να το πάει για βόλτα στο μπαρκό, έτσι. Άρα τι γίνεται και ως παππούς του. Και οι συμβουλές του και η πείρα του δεν έχουν πια τόσο σχέση λίγο από στο παραδοσιακό χώρο, γιατί πλέον η γνώση και η εξέλιξη τρέχουν ραχβέα. Υπάρχουν πλέον πολύ ειδικοί για τα θέματα. Άρα αυτό που λέμε ότι ο μεγάλος είναι σοφός, αρχίζει λίγο και φυ. Αναρωτιθείτε λοιπόν γιατί να δυσκολεύονται περισσότερο η άμφης από τη γυναίκα, όταν γένουσε σύννεξη, όταν πεθαίνει η γυναίκα. Η γυναίκα έχει και πολλά κρατήματα. Η γυναίκα που σήμερα είναι, όπως είπαμε, τριβή, τέτοια. Λοιπόν, άρα βλέπουμε με την αστική ανάπτυξη της βιομηχανίας, μια καταναλωτική σωή, να τρέχει ανάπτυξη αρδέα, να αρνάωθουμε σε έναν ατομικό τρόπο ζωής και οι ρόλοι αρχίζουν μέσα στην υποδένεια να μην είναι ξεκάθαροι. Γιατί αρχίζουν και βλέπουν καταπλησμένες επιθυμίες. Τι γίνεται με το παιδί? Το παιδί αρχίζει και στερεί και ξεκάθαρο πλέον προορισμού και σκοπός της ζωής του. Γιατί? Γιατί η προσωπική επιτυχία, αρχίζουν και του λένε από πολύ νωρίς, οδηγείται μέσα από τον δρόμο του ατομισμού. Όχι μέσα από το να προσφέρει στην ομάδα, στον κοινό σκοπό. Άρα λοιπόν, οι αξίες και οι ιστορικούς του παραδοσιακού χώρου, όλοι για έναν και ένας για όλους, αφήνουν και κλονίζονται. Άρα λοιπόν, αφού οι ατομικοί στόχοι συνδρούνται με τους ιστορικούς, δεν είναι αυτονόητο, ότι το ατομικό καλό είναι αυτος μας με το κοινωνικό καλό. Διαβολογείται ποιόν από τους γονείς τους, να επιτρέψει ότι η μέρα είναι νιώθω. Τι είναι καλό, παιδί μου, τι είναι καλό, ότι είναι σωστό, τι είναι λάθος και όλο λιγότερο μέσα στην άμεση εμπειρία. Δηλαδή, έλα να μάθεις δίπλα. Και του λένε οι γονείς του ότι πια η κοινωνική καταξίωση έχει την μέσα από την ακαδημαϊκή και την επεκκληματική επιτυχία. Να σπουδάζεις παιδί μου, γιατί έχω εφαρμοστεί να κάνεις τη ζωή σου, τώρα μπορώ να κάνεις και εσύ. Το σχολείο, λοιπόν, αρχίζει να γίνεται αβάσταρτη υποχρέωση. Η ατομική πορεία φαίνει πολύ μοναξιά, όμως, για το παιδί, που αρχίζει να φύγεται στον εαυτό του. Και μένουν ερωτήματα παγκοσιακά. Επιθυμή τη μοναξιά του ή τη συλλογικότητα. Μπορεί να τα καταφέρει μόνο του και τι είναι αυτό που το επιβιώνει. Λάει συνεχώς με το φα. Αδυνατότητας να φανταστεί, όμως, με συμβουλιά και αυτοπεποίθηση, τον εαυτό της στο μέλλον. Γιατί θυμουθείτε τη λέκα μου το παιδί του παραδοσιακού χώρου. Θα τα καταφέρει, γιατί έχει την αίσθηση της ομάδας. Οι εσωτερικές συγκρούσεις κορυφώνονται για το παιδί και συνοδεύονται από τις ολένα φεξανόμενες διαπροσωπικές συγκρούσεις, κυρίως με τους γονείς του. Γιατί, απ' την πια βιώνει τους γονείς ως δυνάστες και εμπόδια στη προσωπική του εστυχία, παιδί μου πρέπει να σπουδάσεις, αλλιώς δεν θα τα καταφέρεις. Και ελλοχοποιεί συγχρόνηστον εαυτό του για την έγιψη αρμονίας στη σχέση με τους γονείς του. Γιατί, θυμηθείτε ότι οι γονείς είναι έναν τρόπο, αρχίζουν και τρέχονται μέσα στο παιδί. Όλεγε το παιδί, ασυνείδητα περνάει αυτός το παιδί, σαν να οφείλει στους γονείς, έτσι. Σαν να νιώθει από πολύ νωρίς ότι εκείνο είναι ικανό να τους κάνει ευτυχισμένο. Ευτυχισμένος ή ευτυχισμένος, δεν είναι η αλήθεια αυτή. Όταν δείχνει λοιπόν τους γονείς ότι δεν τα καταφέρνουν, χρειώνεται πολύ από την αποτυχία των γονών. Αρχίζει λοιπόν να μην εμπιστεύεται πολύ τους γονείς και βιώνει τις συμβιλές για την καθοδήγηση πια ως καταπείες. Και προσέχει λίγο το καρδιάφιό, ότι προσπαθεί να εξομαρύνει τη συγχρόνηση που νιώθει μέσα του. Και στη σχέση, ελλιώς, με τους γονείς. Και όταν δεν τα καταφέρνει, η νεαρικολία αρχίζει και να δράσει ο καναστροφικάς. Το 1980 έχουμε αριστερά συναρκωτικό και έτσι, αν θυμάστε. Και αυτό δεν είναι τυχαία. Αντί να κάνω κακό σε εσένα, να κάνω κακό σε μένα. Αυτό που νιώθω το δύσκολο, το ξαναγυρνάω σε μένα. Έτσι. Άρα λοιπόν, οι ρόλοι εδώ πέρα δεν είναι ξεκάθαροι. Και οι σχέσεις ανάμεσα στον παιδί και στους γονείς αρχίζουν να μοιάζουν λίγο ακυβέρνητα. Δεν μπαίνουμε, δηλαδή, με τους καλύτερους ιωνούς στη σύγχρονη εποχή, στη μεταδιομηχανική. Ίσως και στη γονεϊκό εποχή. Λοιπόν, για αυτός ο περίοδος της επικοινωνίας. Έτσι, επειδή το τύμα της επικοινωνίας επειδή δεν είναι δημοφωρική στη μέση. Λοιπόν, μοιάζει τα χαρακτηριστικά συζητιά του. Πλέον οι εξελίξεις είναι πολύ γρήγορες, ραχδές. Είναι η αξία της λογικής. Και όλο και λιγότερο είναι η αξία σας η ασθήμα. Η βασική προσπάθεια του ανθόμου, όλο από την αρμία του ανθρώπου μας, είναι να ορνανώσουμε του πολύ πιο τη ζωή μας και να ορίσουμε τι είναι αυτό τελικά που θέλουμε από τον εαυτό μας και από τον άλλο. Στην ιδέα του 28ου αιώνα του γάμου μου, ο γάμος και η οικογένεια οικογένειας δεν θεωρείται πια αυτός ο σκοπός για τα νέα ζευγάρια. Τα νέα ζευγάρια θέλουν να φτιάξουν τον δικό τους τρόπο, απορρίκοντας τον τρόπο που έχουν ήδη από το ειδικό της βολής, αλλά είναι πάρα πολύ δύσκολο και φαίνεται ότι ξέρουν καλά τι δεν θέλουν, αλλά δεν είναι σίγουρο για αυτό που θέλουν. Η γυναίκα που ήδη έχει αρχίσει να δυσκολεύεται, πολύ, έχει πολύ αγχητικά συναισθήματα. Νιώθει δυνατή και αδύναμη. Είναι η γυναίκα που σημαίνει 30. Νιώθει δυνατή και αδύναμη. Δεν ξέρει αν θέλει να ιδιανοποιήσει τις δικές της ανάγκες ή τις ανάγκες στον άλλον. Καταβάζει τη μητέρα. Έχει μέσα από τη δουλειά έντονα φωνές καταπίεσης, θύμου και απογοήτευσης της δικιάς της μητέρας. Δεν θέλει να ζήσει όπως εσύ η τέτας, αλλά για την άλλη δεν ξέρει πώς το κάνει. Έτσι, πώς να δημιουργήσει την δικιά της ταυτότητα. Αλλά δεν μπορεί να απορρίψει το ρόλο της μητέρας της. Γιατί αν τον απορρίψει, που ήταν κυρίως ο μητρικός ρόλος, θα αρχάσει να γίνεται από τα απογοήτευση γυναίκα. Ο μητρικός ρόλος δεν μπορεί να απορριχθεί για τη γυναίκα. Δεν γίνεται αυτό. Αλλά δεν θεωρεί πια ότι είναι το βασικό κριτήριο για την αξιοσύνη της ως γυναίκα. Αν γίνει μητέρα, ξέρει, διεκτηγεί πλέον επαγγελματική αποκατάσταση και ισότητα με το αντικό φύλλο. Και τι γίνεται τώρα. Επιθυμεί ένας σύντροφος που θα την καταλαβαίνει, θα μοιράζεται μαζί και θα την αποδέχεται ως έχει, αλλά ακόμα έχει συναισθήματα καχυποψίας προς το σύστημα. Ότι δεν θα την καταλάβει και ότι θα σταθεί εγκόδιο στην προσωπική της ανέληξη. Ζητάει την ανεξαρτησία της και την αυτονόμηση της. Αλλά πολλές φορές το κάνει ακόμα με θυμό και αδύναση. Γιατί έχει δύο μηνύματα μέσα από τη μητέρα, στο οποίο όταν λέει, παιδί μου να σπουδάσεις, να δεις προς τα έξω, να είσαι αυτόνομι, να μην γραβίξεις αυτό που τράβεις εγώ. Και να λέει, παιδί μου όμως, πάνω από όλη η οικογένειά σου, τα παιδιά σου, να μην εγκαταλήξεις ποτέ. Και αυτόν δεν είναι σαν δίπολος στην ουσιά. Έτσι της το δίνει, όσο το καταλαβαίνει. Δεν θα έπρεπε να είναι δίπολος, όμως. Άρα, η γυναίκα που είναι όμως παλιμερμένη στο σημείο, θέλει να συνειδητοποιήσει ότι, ναι, βρίσκεται σε διέξοδο. Να καταλάβει ότι βρίσκεται στο μετέχνημα δημιουργίας μιας νέας ταυτότητας. Έχει κάτι νέο να δημιουργήσει. Δεν είναι ότι έχει να απορρίψει ή έχει να αντιγράψει. Το νέο που έχει να απορρίψει θα είναι κάτι εντελώς δικό της. Με δυο έσα το παρεθώνα, αλλά δικό της. Να ξεχωρίσει ποιες φωνές είναι δικές της και ποιες της μητέρας της. Είναι πάρα πολύ σημαντικό αυτό. Και αφού... είναι το πιο δύσκολο. Και αφού ξεχωρήσει, λοιπόν, ποιες είναι αυτές οι φωνές, θα βρει τον τρόπο να φτιάξει τον δικό της τρόπο. Και να ανάλαβει προσωπική εφήμι. Να της προσφέρει προοπτική. Όσο είναι μικρό κορίτσι, η δάση. Όσο όμως είναι νίκη, έχει τη δική αυτή. Δεν έχει μόνο, δηλαδή, να φορίζει τη μητέρα στον πατέρα της. Έχει να κάνει κάτι και αυτή. Για να δούμε και τον άντρα. Που κι αυτός έχει αρχίσει και βάλεται πολύ. Η αυτοκτονιστή του, λοιπόν, βάλεται ακόμα περισσότερο, γιατί δεν προσφέρει προς παλιά. Λέω ότι η γυναίκα έχει αρχίσει να δωράει δρασίας. Άρα, δεν είναι ο μόνος κουβαλιτής που λέγαμε του πανεπτότος. Ο άντρας θυμηθείται ότι πάντα έπαιρνε προφοδοσία από τον κοινωνικό του ρόλο. Και αν θέλετε, και λόγω της οικονομικής κρίσης, έχουμε αυτό που δεν περιμέναμε ποτέ να έχουμε. Άντρες άνεγοι, νέοι και αστυνογουλεύουν. Έτσι. Είναι μεγάλο πλήγμα με την αυτοκτονιστή του άντρα αυτόν. Και έχει μεγαλώσει με τα εξίζατευτα μηνύματα. Από την μία, ο παιδί του χρειάζεται προστασία. Η φωνή της υπερπροστατευτικής μητέρας του αστυκού χώρου. Το έλεγε και για το μωρό και για το παιδί. Και από την άλλη, η φωνή του ανασφαλίου πατέρα. Θυμάστε που είναι εμένα. Είσαι ικανός για όλα. Οι άντρες είναι γευνατοί. Οι άντρες δεν είναι γευνατοί. Βέβαια, το ότι μπορεί κάθε στιγμή να χρειάζεται προδίδα με προστασία, να χρειάζεται προδίδα, δεν σημαίνει ότι είναι γευνατός. Εκείνοι είναι γευνατοί. Και το πολύ επίσης δύσκολο και συνδυουσιακό για τον παιδά, είναι ότι... Μην την αγαπηστεί τώρα. Τα αστιζόμενος με τον πατέρα του, το θέλει αυτό, γιατί θέλει να συνεχίσει να προσταίρει όπως και εκείνος. Ήλες τα υγικά αγαθά, έτσι που χρειάζεται την οικογένειά του, οικονομικά. Από την άλλη, όμως, θυμάται ότι τον κατηγορούσε, που έλειπε πολλές ώρες, και ότι ήταν συναισθηματικά απόνοη. Άρα με ποιο να ταυτιστεί. Ας δούμε, άστε ότι μπορούμε να ταυτιστούμε με κομμάτια, με κάποια χαρακτηριστικά. Τώρα ταυτιζόμαστε τύφλα, με κάποια πρότυπα. Δεν είναι ο τρόπος, έτσι. Νιώθει λοιπόν ότι έχει αρχίσει και χάνει τον εαυτό του. Άμα βρει καταφύγιο στη γυναίκα του. Θα γυρίσε πιο στη γυναίκα. Προσπαθεί να καταλάβει τη γυναίκα του, επειδή είναι σημαντική. Αλλά συνεχίζει να δυσκολεύεται να την ακολουθήσει στον συναισθηματικό άνοιμα, γιατί ποτέ δεν έμαθε να το κάνει. Η γυναίκα πάντα ανοιγόταν και πολύ συναισθηματικά. Ο άντρας, όχι. Η γυναίκα, μέχρι τώρα όπως έχετε δει, είναι αυτή, που ξεκινάει τις πιο πολλές αλλαγές. Είναι ένα άνθρωπο που ακολουθεί. Και όταν ακολουθείς, δεν είναι πάντα το καλύτερο. Γιατί λίγο δεν μπορείς να ανοίσεις τα πράγματα. Έτσι, δεν παίρνεις παραμυλία. Οι άντρες, λοιπόν, τους ημέρα προσπαθούν όντως να έρθουν πιο κοντά στη γυναίκα τους. Συνεχίζουν όμως και δυσκολεύονται πιο πολύ από τη γυναίκα στον συναισθηματικό άνοιμα. Για αυτό να το θυμούνται οι νέες γυναίκες, οι οποίες νιώθουν απόλυψη, νιώθουν ότι ο άντρας δεν ξεκινάει συζητήσεις, συνεχίζει και δυσκολεύονται. Τι είναι ο ρόλος του παιδιού? Το παιδί... Το παιδί ξέρει τι δεν θέλει, αλλά δεν ξέρει τι θέλει. Κατανοεί ότι χρειάζεται να αρχίσει να αναδιαμορφώνει τις αξίες του, και τους τόπους της ζωής του. Αλλά πώς θα το κάνει τώρα αυτό? Μαθαίνει να μην ανοίγεται συναισθηματικά, γιατί βιώνει ότι αυτό το άνοιμα οδηγεί σε πόνο. Τη μάτια δηλαδή τη δικά του, η τέρα, να πηγαίνει της αστικής περιόδου, να πηγαίνει λοιπόν προς το σύζμο έτσι με θυμό, με ανάπτυση, και να γίνονται συγκρούσεις. Άρα γιατί να μπορώ τώρα εξωτερικές συναισθηματά μου, άμα είναι κάποιο θόημο, να πηγαίνει το άλλο, φέτα να δει. Και στην προσπάθειά του λοιπόν να μειώσει τις συγκρούσεις με τους μονείς του και τους άλλους, επιλέγει να αποκόψει τη σχέση μαζί του. Θυμηθείτε το παιδί της αστικής περίοδου, δηλαδή εσάς τώρα που είστε 30-40, θυμηθείτε ότι πήγαινε πιο πολύ στο αυτό καταστροφικό. Θυμάστε ότι λέγαμε έτσι, ρίσκο ζωή με δίσκο παιδέ του. Τώρα τα παιδιά αρχίζουν πιο πολύ να θέλουν να κόψουν τις σχέσεις. Βηχίζεται στην απάθεια γιατί νιώθει πως όποιο δρόμο και να διαλέξει θα πληγώσει ή θα πληγωθεί. Νιώθει αδιέξοδο επειδή υπάρχει έλλειψη προοπτικής. Και στην ουσία είναι έλλειψη προοπτικής επειδή δεν έχουν πρέπει να φτιάξουν κατηγορικό του. Και σκεφτείτε ότι στις μέρες μας υπάρχει και οικονομική κρίση. Και η έλλειψη προοπτικής είναι σε όλα πια πόσο ακόμα πιο δύσκολα είναι για ένα παιδί που είναι 20 χρονών και 18 χρονών. Από τη στιγμή τελά ανοίξει τα παιδιά. Και ακόμα και αν τα παιδιά σκεφτούν ως επίλυση του αδιεξόλογο που περιγράψαμε, να συνδυάσουν προσωπικές και κοινωνικές επιβιώσεις. Δηλαδή κάτι που έρχεται από τον παραδοσιακό χώρο, ότι να προσφέρω στην ομάδα για να μου προσφέρει και αυτή. Αδυνατούν να πιστέψουμε ότι μπορώ να καταφέρω. Γιατί πια έχουμε πει πολύ βαθιά στον ατομικό τρόπο ζωής. Και για να δούμε ένα διάλεγο λοιπόν μεταξύ μητέρας και 12 χρονουλιού, με κάποιο τρόπο καθευτείς αυτά που είπα να πει, νομίζω ότι θέλω να γίνω γιατρός. Μητέρα, μήπως είναι λίγο νωρίς, δεν θα στέλνω με τους οριζοτές σου. Εννοείς, λοιπόν, ίσως ο στόχος θα έπρεπε να είναι να γίνεις ένας επιτυχημένος άνθρωπος. Και λέει το παιδί, καλύτερα θα ήταν ο στόχος μου να γίνω άνθρωπος. Φαντάζετε δηλαδή πόσο υπαρξιακά ερωτήματα βάζει το παιδί, έτσι? Πόσο λες πολλές. Φοβεύοντας λοιπόν το στοχή, συνοχή να αποκεντρώσουμε στο πλαίγμα μας τα νέα ζευγάρι μας, που χρειάζευαν να αποσδορίσουν πρώτα τι θέλουν και τι περιμένουν από τον εαυτό τους και έπειτα να ζητάνε πώς ο χειμερατή προσδοχούν από τον συγγροφό τους. Και πάντα να μιλούνται οι προσδοκίες. Εδιμένουν πολλά στο ουστονόητο και πολλά σε αυτό που φανταζόμαστε. Φαντάζομαι ότι μπορείς να κάνεις αυτό. Ναι, είναι στη δική σου φαντασία. Δεν το έχεις πει, όμως. Και φαντάζεται και ο άνθρωπος και μπορεί να έχεις εσύ κάτι που είναι πάλι στη δική σου φαντασία. Άρα να μιλούνται οι προσδοκίες. Τι περιμένω από σένα και τι μπορώ να βάλω εσωτερικώς σένα σε εμάς. Χρειάζεται να καταληρήσουν να προσπαθούν να φτιάξουν ένα νέο μοντέλο. Γιατί να μιλήσουν ένα νέο μοντέλο συλλογικής σχέσης είναι αντιμέτωποι με το άγνωστο, με το αβέβαια. Πάντα θα διεγύρει άγχος, θα διεγύρει αγωνία. Δεν γίνεται αλλιώς. Δεν γίνεται κακά συναισθήματα αυτά. Χρειάζεται να το διαχειριστούν να είναι αζευμένο. Χρειάζεται, αυτό είναι πολύ σημαντικό, να ξεχωρίζουν πότε δέχονται οι κριτικοί που τη θεωρούν ως επίθεση από τον σύντροφο. Κάτι που γινόταν πολύ με τους δικούς τους μονείς, με το μοντέλο που έχουν από τους δικούς τους μονείς. Και πότε, το λεγόγονο καθρέφτησμα, είναι ό,τι καλύτερο μπορεί να κερδίσει το ζευγάρι με το καθρέφτησμα. Δηλαδή, να δεις τον εαυτό σου μέσα από τα μάτια του σύντροφου σου. Είναι όταν λειτουργεί έτσι ο σύντροφος σου. Και όταν λειτουργείς και εσύ έτσι για τον σύντροφο, είναι ό,τι δείτε. Και μέσα σαν καθρέφτης θα δεις και τις δυσκολίες σου, θα δεις και τις ατέλειές σου, αλλά θα δεις και τα δυνατά σου κομμάτια. Άρα, μη θυμάται να μπορείς να είσαι καθρέφτης για τον σύντροφο σου, που δεν έχει μέσα τα στοιχεία της εκπληκτικής και της επίθεσης. Πρέπει να σε ζητήσουμε για τους προσωπικούς τους τόπους και αξίες. Επειδή πια είμαστε σε πολύ ατομικό τρόπο ζωής, επειδή οι νέοι πια έχουν δυσκολευτεί πάρα πολύ από την αναζήτηση στην οποία βρίσκονται, ας αφήσουμε τώρα τις σχέσεις, ας χορευτούμε στην προσωπική εξέλιξη και πρόοδο. Αυτό είναι παγίδα και πρέπει να συζητάει το ζευγάρι τι στόχους έχει και τι αξίες. Για να αρχίσουν να βρίσκουν, λοιπόν, να συντονίζονται, να αρχίσουν να βρίσκουν κοινό τόπο. Ένα ζευγάρι, εγώ δεν πιστεύω στο μύθο, λέει, ότι τα υπερόνυμα έχονται, πιστεύω ότι τα ομώνυμα έχονται. Χρειάζεται να έχουμε κοινές βάσεις και αξίες και έπειτα, όμως, ότι δεν είμαστε ίδιοι, αλλά είμαστε ίσοι, να βρίσκουμε πού πληγώνει ο ένας με τον άλλο. Ποιά είναι τα δυνατά σου σημεία, ποιά είναι τα δικά μου δυνατά και το αντίστο. Έτσι, να έρθω να καλύψω την έλευση σου με το τρόπο. Και χρειάζεται να παραδεχθούν πόσο χαμένα τα έχουν στο κάτω κάτω. Τι να κάνουμε. Και πόσο φοβούνται να μην είναι οι μόοι τους. Γιατί πλέον έτσι βάζουμε έναν χειρό μπροστά μας, ο οποίος μπορεί να καταφέρει και μόνος, μόνιμο, τι υπάρχει ο φόβος. Ας είμαστε, λοιπόν, ειλικρινείς. Αυτό το ζητήριο πως κανάχαμε στη δάση. Είναι, λοιπόν, ένα βόσπασμα από τον Γιάννη Λίτσα, το καθυσμένο τσοκάλι, που λέει, «εδώ δεν είναι έναν εγώ πάνω από σένα, είναι εσύ πάνω από εμένα, εδώ είναι ένα άλλο μια θέλασσα μας πάνω από το νύχτο του». Ευχαριστώ πολύ για τη συμμετοχή σας και που την ένιωσα πάρα πολύ εκεί, σε μια πολύ ωραία σιωπή, πολύ ζωντανή σιωπή. Αυτά από εμένα, ό,τι θέλετε, μπορούμε έτσι να τους συζητήσουμε μαζί, με αυτούς οδικές σας σκέψεις, απολίες, παραμπάσεις. Είμαστε ενώ σε καθεόμενο, το πρόσωπο είναι όλες, τη στιγμή. Είναι πολύ σημαντικό, σε μια γυναϊκοκρατούμενη φιλιστηρική συνάντηση, τολμάει λοιπόν να το πάρει ένα τσάντες, που οι άντρες δύσκολα εξωτερικαίνουν, δεν λέω για εσάς προσωπικά, για αυτό πήγαμε. Και νομίζω ότι, ειδικά για τους άντρες που είναι σήμερα μαζί μας, έχουμε να τους προσκαλέσουμε ακόμα περισσότερο. Έχουν οι γυναίκες να τους προσκαλέσουν ακόμα περισσότερο, σε παρόμοιες έτσι συναντήσεις. Γιατί πολλές φορές οι γυναίκες, δηλαδή όντως όπως είδατε, δεν είναι αυτές που σπρώχνουν τα πράγματα, σαν να διώθουν ότι αυτές πρέπει να κάνουν σποτογλίες και να βγουν τους άνθρωποι προς τα έξω. Είναι γλυκίστα. Νομίζω ότι πολλές φορές οι άλλες μπορούν να σας εκπλήξουν. Είναι ωραίος πρότυπος. Γιατί η ελληνική οικογένεια φοβάται τόσο πολύ να δει τα παιδιά της αυτονομούνται, να εξυπροπηγούνται. Κάτι το βλέπουμε στο εξωτερικό δραστηριό. Στη ελληνική οικογένεια βλέπουμε ότι πάντα θα υπάρχει. Το πάντα θα υπάρχει, δεν είμαι τόσο σίγουροι. Η εξάρτηση, ας πούμε. Οι φωνές μέσα στο παιδί, το όνομα του οικογένειού. Βλέπεις έναν είδος τροποπέδιση στον οικογένειό σου. Βλέπετε αν έχετε κάποια παρόλυση. Λέω, υπάρχει κάτι στην οικογένεια από τις γονείς μας, ο οποίος είναι υποχωρομένος, να κάνει κάποια πράγματα σε δεσμένο. Και οι γονείς νομίζουν ότι νιώθουν μόνοι τους, να φοβούνται να νιώσουν να αντιμετωπίσουν το γύρος και την εξέλιξη της ζωής μόνοι τους. Αυτό βλέπω και από τις δικούς μου γονείς, δηλαδή υπάρχει αυτό. Σε αγαπούν, μεν, αλλά στην πραγματικότητα φοβούνται. Είναι αγάπη, αλλά η αγάπη περιορίζει την έκκρυψη, όταν λέει ότι φοβάμαι να είμαι μόνος μου και πώς θα μην αντιμετωπίζω τα πράγματα μου. Νομίζω ότι δεν είναι ακόμα. Είναι αυτό πάνω, γιατί είναι η εξάρτησή μας. Ότι σε αγαπάω με έναν τρόπο ασφιχτικό. Δεν είμαι δεδομένη. Ο γονεϊκός, η γονεϊκή αγάπη είναι, γιατί να μην είμαι δεδομένη. Γιατί, δηλαδή, χρειάζεται να βρίσκω την ώρα. Ναι, η γονεϊκή αγάπη είναι δεδομένη και αδύσκα και των παιδιών είναι δεδομένη η αγάπη. Έτσι, προς τους γονείς τους. Το θέμα λοιπόν είναι όταν τα πράγματα αρχίζουν και μένουν στο κομμάτι της εξάρτησης. Νομίζω ότι αρχίζει λοιπόν αυτό που λέμε, αρχίζει να γίνεται πολύ έντονο όταν αποσταθερωποιούνται τα πράγματα. Εκεί και έως το 90-2000 χιλιάδες. Που πλέον είναι αυτονόητο. Δεν μιλάμε για τις οικογένειες της ευρύτερες. Έχουμε φύγει από αυτό. Είμαστε στις φιλίδες της οικογένειας. Αυτό λοιπόν, νομίζω, μπορεί να αρχίσει να το δέχονται. Με κάποιο τρόπο, δηλαδή. Να αποστασεπηθούμε από τις πατρικές οικογένειες. Είναι κάτι που για τον Λουκέα καλά. Και λίγο και απέλαστορα δικά. Όμως, αντίστοιχους είδαμε που πλέον οι γονείς στηρίζουν πάρα πολλά στα παιδιά. Δηλαδή, τρέχονται μέσα από την οικογένεια ή όχι το κουριό. Από τη στιγμή που δεν έχουν μάθει να στέλνουν τις σχέσεις τους. Γιατί όταν φεύγει ένα παιδί, είναι αυτό που λέμε το σύγκρονο της άδειας σχολιάς. Εξήγηται όταν τα παιδιά έχουν και φεύγουν. Αρχίζω να πει ότι νιώθουμε θεώρη. Γιατί όλα αυτά τα χρόνια, η βασική τους έννοια εκεί η συζήτηση ήταν πώς θα κάνουμε λεφτά στην άκρη για να βγει τα ιδέα γράφων παιδιών, για την ακαδημαϊκή εξέλιξη των παιδιών και θέλουμε κάθε στιγμή να τους βοηθήσουμε σε ένα δικό τους άνοιμα, άμα είναι ξέρω εγώ στη δουλειά τους. Και είναι επειδή, είναι σαν να σου κόβουν, σαν να σου βάζουν πίερα το οικονομό του επαξίσου. Και επειδή οι νέοι πλέον αρχίζουν να αφήσουν να κόβουν σχέσεις, θέλουν να φύγουν, θέλουν να αρχίζουν να βάζουν όμως όρια. Προσέξτε τώρα, όταν βάζω όρια το παραβίαση, προσπαθώ να βάλω όρια για να έχω μια καλύτερη σχέση. Οι γονείς αυτά τα όρια τα βλέπουν σαν εμπόδιο. Τα όρια είναι για να φύγουμε από αυτή τη συγκονευτευμένη σχέση, έτσι, που υπάρχει, για να μπορούμε να αναπνέσουμε. Γιατί να τα βάλουν οι γονείς, οι γονείς δεν το κάνουν, γιατί φοβούνται ότι χωρίς τα παιδιά τους τελειώσαμε, έτσι, αρχίζουν να τα βάζουν οι νέοι άνθρωποι. Είναι η τελευταία ευκαιρία για να σωθεί η σχέση. Έχω νιώσει, δηλαδή, τόσο πολύ. Σ' έχω νιώσει τόσο από πάνω μου, χωρίς να το θες και εσύ. Έτσι δεν είναι ότι είδατε πώς εξελίχθηκαν τα πράγματα. Δεν είναι στόχος να ενοχοποιηθεί κανείς. Άρα, λοιπόν, τα παιδιά μου και βάζουν το όλο, και λένε, θέλω να αναπνεύσω. Γι' αυτό, λοιπόν, θα φύγω να σπουδάσω μακριά. Ναι, αλλά δεν αυτονομούνται πάλι. Θέλουν να βάλουν τα ώρες τους γονείς, αλλά με τα λεφτά τους γοντών. Δηλαδή, μη είσαι πίσω μου, να είσαι χρηματοδότης, να είσαι σκηνίτης, αλλά δεν θέλω και πολλά πολλά. Αν δεν τα αυτονομηθείς, κάνε όλα μου. Δηλαδή, έχουν φτάσει σαν τα τώρα αγήλικες με αυτές. Δεν έχουν μακροφωνέδες. Συνεχίζει και υπάρχει ο καθοδότης. Λοιπόν, δεν έχουμε τρόπο. Αλλά και τα παιδιά δεν πείσουν. Μακριά θα θέλουν να αυτονομηθούν πρέπει να πει κάτι. Ξέρετε κάτι? Δηλαδή, μπορούν να έρθουν. Ναι, μπορούν να έρθουν. Εντάξει, προφέρομαι τώρα. Καταρχάς, δεν μπορούμε να βάλουμε το σνιάλό μας, γιατί πέντε χρόνια έχουν έρθει τα πάνω κάτω. Είναι μια ιδιαίτερη κατάσταση. Είναι μια ιδιαίτερη, γιατί είναι πέντε χρόνια. Δεν είναι λίγο για τη στιγμή αυτό που ζούμε. Έχουν έρθει τα πάνω κάτω, έτσι. Πολλά παιδιά αρχίζουν πλέον εκεί που είχαν μια, ας πούμε λίγο στρωμένη η ζωή, να γυρνάνε προς τους γονείς, και οι γονείς να έχουν την πόλη, για να βοηθήσουν τα παιδιά. Αυτό τους κρατάει συνεχίσεις και τους κρατάει κρίσιμους. Συνεχίσεις και τους κρατάει της επάλισης. Είναι πολύ παγίδο αυτό το ζώμα τώρα. Και αγχωμένους όμως. Και αγχωμένους, γιατί να έχεις οικογένεια, και να έχεις μέσα του τριατάχρονου, που δεν είναι ιδιαίτερη, κόπνει μαγαλωτικά. Βέβαια υπάρχουν εξαιρετικές διακρίσεις. Άλλο είναι ο τριατάχρονος που εξάχνει, πώς πάει, κάνει αριστερά, και άλλο είναι ο τριατάχρονος που βολεύεται σε μία μητρική, πατρική φροντίδα. Υπάρχουν λίγο διαπαθμίσεις σε όλα αυτά. Γιατί, εντάξει, τώρα μιλάμε ότι το ένα τρίτο, δεν ξέρω και παραπάνω ότι είναι άνεργοι. Και ότι δεν υπάρχει πρακτική. Εντάξει, δεν είναι ότι τα έχουν κάνει μία λόγους. Στο τζούμα το. Νομίζω ότι αυτή τη στιγμή, προσπαθούμε να φτιάξουμε κάτι καινούργιο. Προσπαθούμε να φτιάξουμε μια νέα κατάσταση. Δηλαδή, σε καμιά δεκαετία, νομίζω ότι έχουμε αλλάξει. Θα δούμε λίγο πώς θα πάει και η οικονομική κρίση. Έτσι, πώς θα αλλάξει και αυτό. Αλλά σε μια δεκαετία μπορεί να μιλάμε, θα χρειαστεί να κάνουμε άλλη μία κόμμα διαφάνεια. Με τους τριατάχρονος, θα έχουμε πια παιδιά. Να πως έτσι θα αλλάσουμε. Και το πώς θα έχει εξελιθεί, γιατί θα πάνε και κοινωνικά τα πράγματα, πώς θα έχει εξελιθεί η κοινωνία μας. Η οικονομία μας. Δηλαδή, είναι όλα ρόλοι. Είναι όλα ρολέντα. Έχουμε πολλούς νέους που λένε ότι μεταναστεύουν. Και μένουν πίσω. Εκπαιδηματικό. Γιατί μένουν πίσω. Πάντως, σε γενικές δυναμές, με ένα άνδρεξο τόσο υπαγγεσιακό, να δεδάσκει μη μέλη τα παιδιά του, ώστε όταν πήγαινε να γίνει άνθρωπος. Είναι πολύ εύκολο να αντιπάσεις τον πόλεμο. Γιατί θέλει πολύ ψυχική δύναμη να φτιάξεις νέα καθορθήματα. Θέλει πολύ. Και όταν έχεις τον γωνιό από πίσω, ο οποίος με κάποιο τρόπο είναι εκεί πάντα για σένα. Με έναν οροτιότυπο τρόπο. Πώς αφήνει δύο να φάσουν και τα μοναδικά σου μέσα από εγώ, λοιπόν. Η ελληνική κολλή δεν είναι έτσι. Δεν έχει να κάνει με την κρίση. Δεν μπορούμε ακόμα έτσι. Σε ένα μεγάλο. Σε ένα μεγάλο, αλλά όχι οπωσιαστική. Έχουμε αλλάξει, όχι οπωσιαστική. Και παίζει λόγω συνομιλίου και κοινωνίες. Αλλιώς είναι σε μια μικρή πόλη, αλλιώς είναι σε μια μεγαλύτερη πόλη. Παίζει πολύ μεγάλο ρόλο. Σε πιο μικρές κοινωνίες, σε κάθε χώρο αυτή η αίσθηση των μικρών μας ανθρώπων, των μικρών γυνωτήτων. Έτσι υπάρχει ακόμα. Αυτό που έλεγες με τα όρια, όμως νιώθω ότι που δες τα παιδιά θέλουν να βάλουν όρια, νιώθω ότι δεν έχουν μάθει τα μέλη της σχολίας να βάζουν τα όρια μεταξύ τους. Ναι. Η Ρόνικα δεν ξεκάθαρε. Ναι. Βλέπω πολύ πάντα το να μην υπάρχουν όρια μεταξύ των μελών της σχολίας μας. Η μεγαλύτερη παγίδα είναι το ότι τα παιδιά πλέον άρχισαν να παίρνουν κεντρικό ρόλο μέσα στην οικογένεια. Ρόλο δηλαδή να παίρνουν αποφάσεις να κατορίζουν τα πράγματα. Γιατί όσο το ζευγάρι άρχισε να έχει, να το πλέον σχάσει, άρχισε να αφήνεται περιθώριο αυτό το κενό το συναισθηματικό να το καλέψουν τα παιδιά. Και αυτό κυρίως το διεκίνουσε η μητέρα. Γιατί ήταν αυτή που έμεινε πολύ μες στο σπίτι. Ήταν αυτή που... Το επέφυγε από σπίτι. Ήταν αυτή λοιπόν η οποία προσφέρουσε ποιο είναι τα παιδιά. Καλύπτοντας λοιπόν αυτά τα συναισθηματικά κενά, τα παιδιά ξαναέχουν διάφορους ρόλους. Συνδρόφους, ρόλους πονιούς μέσα στην οικογένεια, να αποφασίσουν. Και αυτό έρχεται και μπέρα στα μάγματα. Και κάπου εκεί λοιπόν, χάθηκε η μπάδα των αωρίων. Γιατί εγώ το λέω με μια πολύ καλή έννοια, ότι ο μονιός έχει εξουσία εντός στον οικογένειο. Έχει κύρος. Υπάρχει ένα κύρος μέσα στην οικογένεια. Εκεί λοιπόν κάπου χαθήκανε τα ταόρια. Και έχουμε τώρα τους νέους, οι οποίοι προσπαθούν, γιατί δεν ξέρω πώς θα κάνουν ακριβώς, να βάσουν λόγια λίγο με έναν τρόπο, αφού δεν καταλαβαίνεις τι είναι, ο Τρίστης. Από φόβο περισσότερο. Από φόβο νομίζω. Από φόβο περισσότερο. Ζήσουνε τις μητέρες, τους πίτερες. Γιατί το κοντά πληγώνει με έναν τρόπο που δεν περιβαίνει τα πράγματα. Και αυτό που μου είπατε πριν για κατά πόσο βολεύονται όλα αυτά τα παιδιά, εγώ νομίζω ότι παίζει και πάρα πολύ σημαντικό ρόλο πόσο από τις ενοχές που έχουν να μην απορρίψουν τη γονεϊκή προβλήδα, δέχονται και πράγματα. Αυτό να το έχετε ρίξει στο μοντός σας. Δηλαδή όταν έχονται 20 ταπεράκια από τη μητέρα, έχει πει 100 φορές. Και εγώ δεν το θέλω να συνεχίσω, δεν θέλω να τα πάρει τα τρία τέσσερα. Γιατί όταν βλέπει τη μητέρα του να μαραζώνει και να εξαντλείχνει, να έκανε τόσο κόκο. Εντάξει, γιατί η γυναίκα έχει ρόλες. Παίρνει ρόλο το ειδικό κομμάτι. Πάντα έκανε ρόλο το ειδικό κομμάτι. Όταν πάω να διαφοροποιηθώ. Είμαστε μοναδικές οι μαμάρες. Ε, οι μαμάρες. Ξέρετε, η γυναίκα έχει πολλές συμβουλές εσωτερικές και μεταβάσεις στους ρόλους τους. Και είναι κοντικό. Αυτό που δεν μπορεί ποτέ η γυναίκα να πάει έξω από τη ζωή. Γιατί οι γυναίκες σήμερα, όχι, οι γυναίκες σήμερα πάνε πάρα πολύ προς την καριέρα, την ατομική πορεία ζωής, για να κάνουν κάτι διαφορετικό από τη δικιά τους μητέρα. Και εκεί είναι τίποτα που συμβρούνται. Και το θέμα δεν είναι να απορρίψεις το μητρικό ρόλο σου, δεν είναι και το θέμα. Το θέμα είναι να βρεις τι σου ταιριάζει για σένα, πως θα το κάνεις διαφορετικά. Και γι' αυτό έχουμε παιδινίκες που είναι 45 χρονών, με φιλιάδι με μοναδικές οικογένειες, και δημιουργούνται σαν τίποτα ο τύπος. Είναι κοντικό για μένα να έχω παιδί. Και αυτό που φοβούνται στην ουσία είναι το σύνδρομο. Πώς να κατακαταφέρουμε τη συντροφική σχέση, που είναι η πιο μεγάλη δικαιοσογονία, το πιο μεγάλο. Ναι, χρησιμοποιώ μια χωρίς που έχει μια χώρα, τα 15-16 χρονών. Και είναι να διαλέξει τι θα ακολουθήσει στη ζωή του. Τη γαφήνεις να επιλέξει και βάζεις το τι θες, αρέσεις, έρευνες, αμφισκόπια, πρέπει να το κάνεις και με τη δικιά σου. Ή τι επάνειμμα έχει πιο πρόσφυθενότητες για να βρει διάστηση του μέλλου. Είστε δίκτυα στα παιδιά σας και δίνετε τόσες συμβουλές, ώστε αργότερα να μη σας κατηγορήσουν ότι φταίτε εσείς για ότι τίποτα δεν πάει καλά στη ζωή σου. Και μας μπορούμε να πούμε πώς θέλει. Και να μπορούμε να πούμε πώς θέλεις. Ε, καλά, τώρα που είναι το κρύο, το πιάτο που λένε, τη γρήξε. Άρα το παιδί σε αυτή την ηλικία που είναι έφηβος στην ουσία, χρειάζεται τη γνώμη του πόνου. Έτσι, τι χρειάζεται. Χρειάζεται να νιώθει τον πονιό δίπλα. Όσο έχεις δοσθέα, μήνες, κατάστασης, πανάστασης και ιστορίες, πάντα θέλει τον πονιό του, αλλά μην οδηγεί ο τρόπος. Δηλαδή, να τις παραθέσετε τα ενεργομένα. Ποια ενεργομένα, τι θες, σου αρέσει το μικροσκόπιο και όλα αυτά. Τι μπορείς να κάνεις με αυτά. Έτσι, περίμενε. Ωραία είναι όλα αυτά, αλλά τι μπορείς να κάνεις. Ποια είναι η σχολή. Είναι δύο-τρεις σχολές. Ωραία. Αφού διάθεσες τις σχολές, να μπούν να δουν το πρόγραμμα σπουδών, τα πράγματα που θα έπρεπε να γίνονται στο σχολείο, αλλά να μπούν να δουν πρόγραμμα στις μοδερές, το θέμα είναι να δοθεί μια απάντηση, θα κάνεις αυτό ή όχι. Γιατί, άμα πάρετε αυτόν τον ρόλο, θα χρειωθείτε μετά, για να το παιδί δεν είναι ικανοποιημένο από τη σχολή του. Φοβόντας ότι είναι το παιδί μας, δεν είναι ικανοποιημένο από τη σχολή του. Άρα, θα είστε δίπλα να οργανώσετε ένα βιβλίο. Την τελική ακόμα θα την πάρει ο μαγετής, αφού έχει διάφορα δεδομένα του, ότι λέγοντας αυτό, είναι πολύ πιθανό, φαίνεται ότι αυτή τη στιγμή, στην αγορά εργασίας, συμβαίνει αυτό. Είπα, αλλά το σημαντικό είναι να μπορείτε να ευθερώσετε το παιδί σας, να μπορεί να ακούει τον εαυτό του, σε αυτό που θέλει, και αναπάντα στη στιγμή να μπορεί να το ακολουθήσει. Δηλαδή, πολλοί νεοί μένουν σε σχολές, και από ψυχαναγκαστικό τρόπο τις τελειώνουν, χωρίς να είναι ικανοποιημένοι. Μπες στη σχολή μια χρόνο, και άμα δεις ότι δεις τους παιδιάς, γράψε. Είναι λίγα τα παιδιά αυτά που το κάνουν. Εκεί είναι για μένα το στίχημα, να μπορείτε να φορειάσετε τα παιδιά σας, να κάνουν τέτοιες ευελιξίες. Τέτοιες ανταβάσεις αυτού που καταλαβαίνουν οι νιώθεις. Από την Άγια, όμως, τα παιδιά, και τώρα αυτά, 15-18, τυλισούν την κατάσταση. Αφού βλέπεις τώρα και βράδυ να πήγαινε, ξέρω, στην Αφή να είναι πια, και λέει ότι δεν τιμωτικούν. Βία, είδαν τον Τζίπρα στη έξω και βουλή, και φανάζονται σύμφωνα, και άμα λίγο κοντραριστείς, γιατί να σπουδάσω, έχω ανευκούς θα ήμουν για παράδειγμα. Τι να κάνεις για παράδειγμα. Ναι, γιατί είχαμε συνδέσει την ακαδημαϊκή εξέλιξη με την επαγγελματική από κατάσταση. Και γι' αυτό έχουμε πολλούς ανθρώπους, οι οποίοι μπορεί να έχουν ένα δυο πτυχία και να πηγαίνουν την αίσθηση της μόρφωσης. Έτσι, άρα έχουμε συνδέσει, ότι αν δυσκουδάσεις παιδί, δεν θα κρατέναν έστειλμα στη ζωή σου. Και έχουμε πάρα πολλά παιδιά, τα οποία παίρνουν χαρτιά, οι οποίοι δεν χρειάζονται σπάντε, τελικά στην αγορά εργασίας, αυτή τη στιγμή, χωρίς πόλεμο. Η ακαδημαϊκή εξέλιξη, ονοίγει στην επαγγελματική από κατάσταση, που είναι αυτό να θεωρήσουμε στο σύνολο. Δεν είναι όπως παλιά. Δεν είναι όπως παλιά το 80-90, που υπήρχαν τόσες θέσεις εργασίας. Και στο κάτω-κάτω αυτό είναι η ακαδημαϊκή εξέλιξη. Δηλαδή, αν εγώ σπιδάσω και γίνω σε ροδονασκάλα και μετά θέλω να γίνω φωτογράφος, είναι κακό. Αλλά, να μπορώ να στηρίσω μια επιλογή μου. Δηλαδή, να μην γίνω φωτογράφος για δέκα χρόνια και να με τρέχει η μητέρα μου, για παράδειγμα. Έτσι, πώς το συνέπειες, ένας ξεκάθαρης συνενόησης με το παιδί είναι ένα πλάνο. Για τέσσερα χρόνια που όλοι σε βοηθήσω τόσο. Με το πέμπτο χρόνο, μισή του φωτογράφους οικονομική. Και αυτό το πλάνο είναι καλά για το παιδί. Συγγνώμη, θα σου πει, άμα στερήσουνε κάτι στο παιδί, θα έχετε πολύ σίγουρο στο παιδί. Ο άλλος πουνάζει το παιδί, ο άλλος δίνει 800 ευρώ, εγώ δεν την αντίνω 600, αλλά πέσουν και αυτά πάρα πολύ. Πρέπει να βγουν λίγο από αυτό. Αυτό είναι το ανταγωνιστικό που μας βάζει καν να είμαστε. Ευχαριστούμε πολύ, Γιώργο. Επειδή, ενώ έχουμε περάσει από την εποχή της ομάδας, που πήγε ο φιλός τόπους, οι βιβλίους και οι άλλοι, έχουμε περάσει μια εποχή που πάλι το χαρκτηριστικό είναι το πνεύμα του ατομισμού. Τώρα, ζωτές ο άνθρωπος μόνος του, μπορεί να είναι ικανοποιημένος, να μην έχει συγγνώσεις και λύπεις. Εγώ και στις ζευγάρια ακόμα, δηλαδή, βλέπω και στις ζευγάρια σ' ανθρώπους που ζουν κατά την ίδια στέγη, είναι όπως το νέο απ' έξω. Πλέστον, ζω καθένας μόνος του. Και έχουμε κάποια κοινωνία, όπως θέλαμε, όσον αφορά το θέμα του δουλειώ. Δεν υπάρχει κάποια άλλη σύνθεση και επικοινωνία, ακόμα και σ' ανθρώπους που δεν είναι κατά την ίδια στέγη. Είναι πολύ χρόνια. Και αυτό γινόταν πολύ πιο παλιά. Ξέρετε κάτι. Έχουμε πει ότι στην Ελλάδα οι αλλαγές έχουν γίνει πολύ βία, πολύ γρήγορα. Ακόμα, δηλαδή, μπλέκονται τα αστικά πρότυπα με τα σύγχρονα. Και ακόμα στις μικρές επαγγελίες, λειτουργεί ο πολύ βαστικός τρόπος ζωής. Ακόμα βλέπονται τα πράγματα. Είναι ένα τρόπος που είναι κοινωνικός. Θέλει το άλλο. Θέλει να συνεχιστεί. Επομένως, τώρα που η εποχή είναι… υπάρχει αγγενισμός, πώς θα ισορροπήσει ο άνθρωπος να ακούει κοινωνικό φων από τη μία, από την άλλη εποχή. Αλλά είναι πιο δύσκολη γυμνιά. Δεν είναι ότι δεν μπορούσαμε να περάσουμε. Είναι πιο συγκρουσιακό τα πράγματα. Είναι πιο απαιτητικά τα πράγματα. Γιατί η ζωή μας είναι πολύ πολύ πλουτή. Και χρειάζεται αυτό που είπατε στην αρχή. Ο καθένας πρώτα να αναγνωρίσανε αυτό το τι θέλει από αυτά τα ζωά. Γιατί είναι τόσο πολλή χειροκορία πια. Είναι τόσο πολλές οι απαιτήσεις από την κοινωνία μας. Που πρέπει πρώτα απ' όλα να μιλάμε τους εαυτούς μας. Αλλιώς δεν πιένει ο κόσμος. Και να κάνουμε καλά. Νομίζω ότι τα σημερινά ζευγάλια είναι αρκετά ταξευασμένα. Όσο και αν κάνουμε τα πάνω μαδίσκονα. Θεωρώ ότι σήμερα οι γάμοι οι οποίοι έχουν γίνει και θα είναι καλά είναι πολύ πιο ζεστημένοι του γάμου παρελθόντως. Δεν καταλαβαίνουν πολύ. Δεν καταλαβαίνουν πολύ. Δεν καταλαβαίνουν πολύ. Μα ακριβώς αυτό που θα διαβάζετε είχατε μια συγκεκριτική μελέτη. Δεν είναι τόσο πολλά τα διαζύγια όσο νομίζουμε, όσο φανταζόμαστε. Έχει αλλάξει πια η ηλικία χωρισμού. Δηλαδή αυτό που είμαστε στην αστυναστική ζωή ότι όταν αρχίζουν και φεύγουν τα παιδιά τα ζευγάλια διαβιώνται πιο παλιά δηλαδή είχαμε διαζύγια που ήταν 50-55. Τώρα έχουμε πολλά διαζύγια με το που έρχεται το πρώτο παιδί. 1.000. Δεν περιμένει πολύ τα ζευγάλια. Έχει αλλάξει πιο πολύ η ηλικία. Έχει αλλάξει πιο πολύ η ηλικία. Δεν αντέχει. Δεν αντέχει. Δεν αντέχει. Το μόνο σίγουρο είναι ότι όταν έρχεται ένα παιδί θα βρέπει στην επιφάνεια τις δυσκολίες ησυχικού μιας δυσκολεμένης σχέσης. Είναι μύθος αυτό λοιπόν το παιδί στο παρελθόν ότι το παιδί ενώνει την οικογένεια. Πιο παλιά όμως μπορεί όντως να είναι ένας παιδιός. Ήταν αυτοσκοπός να παντρευτούμε για να έχουμε παιδί. Ήταν μια βέσμενη συνεργία. Τώρα ο αυτοσκοπός είναι να βρω ένας σύντροπος που με ενδιαφέρει και πολύ. Όταν βλέπουν όταν έρχεται το παιδί και βλέπουν ότι τελικά δεν υφυρώνονται τα χύψη προβλήματα θα ήσουν αρθή μεταξύ τώρα. Και πλέον νιώθουν πιο σίγουροι οι γονείς να μαγαλώσουν μόνοι τους τα παιδιά. Η υγείας δεν είναι αυτό. Η υγείας δεν είναι με το καράβι να σε φέρουν να μαγαλώσουν τα παιδιά. Η υγείας για το παιδί είναι καλύτερα με δύο καλούς χωρισμούς γονείς και δύο κακούς συζήματα. Ναι, είναι καλύτερο. Εγώ όμως δεν θέλω αυτό, να διαδυμανίζεται με έναν τρόπο. Δηλαδή έχουμε και λίγο από τα μέσα ανημέρως που βλέπουμε να χωρίζουν, να φτιάχνουν να κάνουν δύο-τρεις οικογένειες ο καθένας. Και σαν να περνιέται λίγο ότι το διαζύγιο είναι και λίγο και τόσο επόδειμο. Το διαζύγιο είναι μια πολύ επόδειμη διαδικασία για το παιδί. Θα είναι πάντα ένα τραύμα το οποίο θα προσπαθεί να το ευκουλώσει, αλλά θα είναι ένα πόνο. Όσο και σημαντικό να είναι το διαζύγιο. Και είναι και πολύ δύσκολο και για τους γονείς που γορίζουν. Λοιπόν, δεν είναι εύκολο ένα διαζύγιο. Καλό είναι... Δεν μένουμε σε μια σχέση η οποία μας φιλεί καθημερινά. Αλλά καλό είναι λίγο να... Πριν. Γιατί υπάρχει αυτή η ευκολογία. Θα χωρίσω. Το πρώτος και το τελευταίο θα χωρίσω. Είναι αυτό πάρα πολύ εύκολο. Συμβαίνει αλλά αρχίζει και περνιέται. Εύκολο. Δεν είναι τόσο εύκολο. Ή ξέρω εγώ αυτό που λένε ευκολές γυναίκες. Εντάξει. Αν καταφέρω να κάνω παιδί κάθε στιγμή. Θα κάνω στους 40 φέντρους, στους 40 μόνους. Δεν είναι τόσο εύκολο. Επειδή μας δίνει η επιστήμη την δυνατότητα αυτή. Πάει να δείτε πως ψυχολογικά και συστηματικά είναι κάτι εύκολο. Δεν θέλω να πω ότι να είμαστε παλουσιακοί. Δεν θέλω να πω ότι να είμαστε παλουσιακοί. Δηλαδή ήθελα να πω. Καλό είναι. Αλλά με έναν τρόπο. Δεν πρέπει να πέφτεις τα καμιά πράγματα. Από και το ταρατεσιακό τρόπο. Λοιπόν δεν έγινε το γάμος. Έπαιξε το παιδί πρώτα τώρα. Και μετά πέφτω. Και μετά πέφτω. Τα ζευγάρια. Έχει μπει κάτι ένας έτσι. Εκειμένος. Ότι τα ζευγάρια. Δεν είναι ότι παντρεύονται στην αρχησία. Τα ζευγάρια. Παντρεύονται στην πορεία της ζωής τους. Συμβολικά παντρεύονται στην αρχησία. Συμβολικά παντρεύονται... Συμβαλείο αναλόγως του κανένας τους πεληθύσεις. Αλλά παντρεύονται στην πορεία της ζωής. Ο πάντρεμμα έχει άλλη ουσία. Επομένως... Είτε έρχεται ο παιδί πριν. Είτε έρχεται πιντά. Το θέμα είναι να μπορείς να παντρευτείς. Φαίνεται ότι ως καταμαντήρια παιδευόμαστε. Στο να διώσουμε ο εγχωρισμός του ο καθένας. Για να μπορέσουμε να σκεφτάσουμε. Ναι, γιατί είναι αυτό που... Είναι το πιο κοντροπέρος εμπειρία σε η καρδιά. Όσο είχε σημαντικό. Να καταλάβουμε ότι ο ένας έρχεται καρματικά για να κουμπώσει στις ελλείψεις του άλλου. Δεν έχουμε ελλείψεις ανάνθρωποι. Το καλύτερο πάντρεμμα είναι όταν αντιλαμβανόμαστε στις ελλείψεις μας και έρχεται ο άλλος να μας τις γεννήσει. Όχι σαν να με εξάρτησες, σαν να συνεργασίασες. Και το πιο σημαντικό είναι να διτουργεί ο σύντροφος ως ο καθρέφτης μας. Έτσι, που να τολμάμε να δουλέψουμε μέσα απ' τα μάτια μας ό,τι μας δυσκολεύει και ό,τι μας κάνει καλύτερο. Ζώνουμε πολύ σε πολύ ατομική χωρία ζωής και μη ξεχνάτε και τα αντιφατικά μητήματα που με χώμαστε. Αυτό που λέγαμε πριν. Πως η γυναίκα σήμερα έχει δεχτεί από την υπέρα της δύο διαφορετικά πράγματα. Γυρνά εξάρτητοι, να μην έχεις την ανάγκη καθαλώς. Μην ξεχνάς ποτέ το σπίτι σου, τα παιδιά σου. Και βλέπεις και η γυναίκα. Γιατί το θέμα δεν είναι να ακολουθείς το ένα το άλλο. Το θέμα είναι πως το παντρεύεις. Βλέπεις και για τον άλλο. Η ατομική χωρία ζωής, για να δούμε πως αλλιώς θα το κάνουμε, είναι υπέρβαση. Ζούμε στον καιρό των υπερβάσεων. Των ατομικών υπερβάσεων. Πολλά συλλογικές. Προσπαθούμε. Αλλά ζούμε στις ατομικές υπερβάσεις και ψάχνουμε κοινούς σκοπούς. Έτσι. Πάντως η ζωή σε νεπρές πόλεις βοηθάει στον κοινό σκοπό. Είναι πολύ διαφορετική αυτή η ομογένεια που γίνεται εδώ. Μου γνωρίζεστε 10-15 άτομα. Και είναι πολύ διαφορετική να γινότανε στην Αθήνα, σε γωνίου Καπαλούτη. Προσπαθήστε, φτιάξτε τις μικρές κοινότητες, διατηρήστε τις. Αλλά στο κομμάτι της αλληλεγγύης στήριξης. Όχι στον κομμάτι του καρονισμού. Άμα είναι έτσι. Ήλοι είμαστε σε ενδρομιστικές πορείες. Άμα είναι να δούμε σε μια ομάδα, πώς θα βραλαιώνει στην Αθήνα. Ευχαριστούμε πολύ. Ευχαριστούμε. Και το πρόγραμμα που έχουμε στον κομμάτι της αλληλεγγύης στήριξης, είπατε ότι υποθέτουν ότι μάλλον ήταν ικανοποιημένη. Όχι ότι μάλλον ήταν ικανοποιημένη. Ότι δεν ένιωθε καταπίεση. Ναι. Και αδικία. Αν τη βλέπανε δικαμάθηκε, θα σημασιάστηκε. Να μην γίνει κακό. Ξημάζει το πρωί, πάει μέχρι να το χρειάσει. Παρακολουθεί τα παιδιά του άντρα του, τα παιδερικά που μπορείς να ρωτήσεις στο σπίτι, τον αδερφό του άντρα, τον άλλον αδερφό. Γιατί δεν μπορεί να νιώθει κάποια... Δεν ξέρει τη λέξη κατάθλιψη ή τι είναι έννοια. Ίσα λέξη σαν... Μπορεί να μην την νιώθω. Δεν το προλάβει. Η κατάθλιψη είναι σαν σύστημα. Δεν είναι κακά. Η αγροτική περίοδος... Αυτή είναι η κατάθλιψη. Είναι όλες οι γυναίκες, όλοι οι δυνατοί. Όμως, όλοι οι άντρες. Δεν είναι κατάθλιψη τώρα. Πώς θα νιώθω να είμαι εγώ. Τώρα συγκρήγουμε. Μπορείς να συγκρήγεις. Προφανώς η εξέλιξη και η ανάπτυξη. Υπάρχουν και πολλά κατακάσματα. Δεν αφορίζουμε την ανάπτυξη. Προφανώς η γυναίκα έχει καταφέρει και έχει... διευδικήσει και έχει κερδίσει... ουσιαστικά πράγματα για τη ζωή της. Όμως, σκεφτείτε ότι οι αγροτικοί περίοδες που είπαμε... διαρκούσαν χιλιατίες. Δηλαδή, πολλά χρόνια. Επομένως, είναι αυτό ότι όντως δεν υπήρχε... το μεθοσύγκρισης. Σιγά-σιγά, όταν βοήθησε η κοινωνική αλλαγή... η κοινωνική ανάπτυξη... αρχίζει και υπάρχει η βιομηχανική... κοινωνία. Τότε έχουν δει αλλαγές και τότε η γυναίκα αρχίζει... να αλλάζει και εκείνη. Μια μπάντε τώρα... η γυναίκα... για σκεφτείτε αυτή τη γυναίκα που είχε μάθει έτσι. Έτσι είχε μάθει τη μητέρα. Έτσι μάθαινε τις χώρες της γενικότερα. Έτσι είχε μάθει. Φανταστείτε τώρα αυτή τη γυναίκα... έχουμε ακόμα τώρα περιπτώσεις. Ανθρώπους που ζούνε σε κολλιά... που δεν θέλουν να καταλήξουν κολλιά τους. Μένουν 80 χρονών, που τους λένε τα παιδιά τους... να πάει να αρμέξει, να πάει... θέλει αυτό. Όλα τα ολόκληρα σκέφτεται τόσο ξένο, τόσο... μηδιωματικά όλοι όσα έχουν. Μηδιωματικά είναι το παιδί. Μαθαίνεις, γεννιάσεις και μαθαίνεις κάτι... μπορείς να το ξέρεις, είναι το σωστό. Έτσι μαθαινίσου και κάνεις πράγματα... Αυτό να το σφιλώνεις. Και κάποια στιγμή όμως θα διαβιβληθούν οι συνθήκες... και άλλα θα ζητήσεις. Αν ξέρεις τον τρόπο ή τη σημασία να το αντιμετωπίσεις... θέλω να σε διαγραφείς. Δεν ξέρεις πώς να την αντιμετωπίσεις... όταν σωματοστείς την καινούργια οικονομία και τα ποιθόν... Τα ποιθόν... Η αλλαγή έχει αποσταθεροποίηση. Εγώ να πάω από εδώ... έχει αποσταθεροποίηση. Και κάτι θα γίνει. Σε αυτό που είπη η κυρία... από τη στιγμή που δεν έχει υπάρξει καμία κοινωνική μετάβαση... καμία κοινωνική αλλαγή... και μένουμε σε ένα συγκεκριμένο μοντύβο συνθηκών... δεν υπάρχει και καμία ατομική αλλαγή για τον καθένα... που επηράζει σε συλληλικό επίπεδο. Δεν υπάρχει κάτι που να πειροδοτεί... τη μετακίνηση. Είναι καλό να κοιτάμε τα πράγματα σφαιρικά. Να κοιτάμε τα πράγματα... με έναν τρόπο συστηρικά. Να κοιτάμε τα συστήματα. Πώς το ένα επηρέαζει το άλλο. Και για αυτό κάποιες αλλαγές αργούν να έρθουν. Πάρα πολύ. Κάποιες αλλαγές έρχονται πιο εύκολα. Αλλά νομίζω πια ότι επειδή ζούμε... λόγω της εξελισσόμενης γνώσης πια... οι εξελίξτες είναι και πολύ διαφορετικές τώρα. Τι θα κάνουμε? Όλοι. Αλλά δεν είναι τόσο κακά. Δεν είναι τόσο χαωτικά. Με την έννοια ότι πάντα υπάρχει δύναμη στον άνθρωπο. Να οργανώνει ό,τι αυτό είναι αυτό. Αφήνει την εμήνικη στάση ζωής. Αφήνει την εμήνικη στάση ζωής. |
