| Διάλεξη 10: Υπόσχεσθαι, αγαπητές φίλες και φίλοι. Στη δέκατη διάλεξη του μεταπτυχιακού των θεσμών ευρωπαϊκών λαών πρώτου έτους, συνεχίζομαι την εξέταση του θεσμού των Καρδιναλίων ως άμεσον βοηθόν του Πάπα στη διακυβέρνηση από αυτόν της Καθολικής Εκκλησίας και βρισκόμαστε στον κανόνα 357. Στην παράγραφο 1, το πρωτότυπο ο κείμενο του οποίου είχαμε μελετήσει στην προηγούμενη ένα τη διάλεξη. Η απόδοση της παραγράφου 1 του κανόνα 357 έχει ως εξής. Οι Καρδινάλοι, στους οποίους ανατέθηκε ως τίτλος μια προαστιακή Εκκλησία, μια γειτονική Επισκοπή της Ρώμης, ή ένας ναός στην πόλη στον τίτλο τους ως Καρδιναλίων Πρεσβυτέρων, αφού λάβουν την κατοχή της προαστιακής Εκκλησίας ή της ενωρίας, ας προάγουν το καλό το συμφέρον αυτών των Εκκλησιαστικών Επαρχιών, αυτών των Επισκοπών ή Ναών, διαμέσου της συμβουλής και της προστασίας. Αν και δεν έχουν σε αυτές καμιά εξουσία διακυβέρνησης και για κανέναν λόγο να μην παρεμβαίνουν σε ό,τι αφορά τη διαχείριση των αγαθών, την πειθαρχία ή την υπηρεσία των Ναών. Και αυτό είναι εύλογο, διότι αυτές είναι τυπικές αναθέσεις μόνο για τους τίτλους των Καρδιναλίων, ως Καρδιναλίων Επισκόπων ή ως Καρδιναλίων Πρεσβυτέρων Ναών της Ρώμης, Καρδιναλίων Επισκόπων Προαστιακών Επαρχιών ή ως Καρδιναλίων Πρεσβυτέρων Ναών της Ρώμης. Συνεχίζουμε με την παράγραφο 2 του Άρθου 357. «Καρδινάλες, έξτρα ούρβε μ' και έξτρα πρόπρια μ' διώσισι μ' δε γέντες, ειν' εἰς κοῖα τ' σοῦι περζόνα μ' πέρτινε δ' εἰξέμπτης σοῦντ, ἀποτεστάται ρετζύμιν εἰς ἐπίσκοποι διώσισις, εἰς κομωράντουρ». Οι Καρδιναλίοι που βρίσκονται έξω από την πόλη της Ρώμης και έξω από τη δική τους επισκοπή. Σε ό,τι αφορά το πρόσωπό τους, εξερούνται από την εξουσία διακυβέρνησης του Επισκόπου της Επισκοπής, στην οποίαν διαμένουν κανόνας 358. «Καρδιναλίοι, κοῖα Ρωμανό ποντίφησι, ὁ κομμούνους κομμούτητοῦρ οὐτ ἐν ἁλίκου ἀσολέμνη τσελεμπρασίονε, βὲ ἐλ Περσονάρων τσέτου, ἔγιους περζόνα μ' σοῦστεινεατ, οὐτοῖ λεγάτους ἀλλάτεραι, σοίλοι τσε τάμκα μ' ἔγιους ἄλτεραι ἐγώ, σοίκους ἐτ σοίλοι κοῖ ἀδυμπλέντου μ' κομκρέτητοῦρ τάμκα μ' εἰψίους μ' εἰσοσπεσιάλοι, τσέρτου μοῦνους Παστοράλαι, ἔα τάντου μ' κόμπετον, κοῖα Πίψο Ρωμανί ποντίφησι, ἔιδε μ' δεμανδάνδουρ». Στον Καρδινάλιος, τον οποίον ο Ρωμαίος ποντίφηκας αναθέτη να τον εκπροσωπίσει σε κάποια επίσημη τελετή, σε κάποια συνέλευση προσώπων, ως λεγάτους ἀλλάτεραι, δηλαδή σαν να ήταν αυτοπροσώπος ο Πάπας ο ίδιος, καθώς επίσης στον Καρδινάλιος, τον οποίον ανατήθεται η εκπλήρωση ενός καθορισμένου πειμαντικού έργου, ως ειδικού απεσταλμένου του, αρμόζει μόνο ό,τι του ανατήθεται από τον Πάπα. ΓΑΝΟΝΑΣ 359 ΣΕΝΤΕ ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΑ ΒΑΚΑΝΤΕ ΚΑΡΔΙΝΑΛΙΟΥΜ ΚΟΛΕΓΖΙΟΥΜ ΕΑ ΤΑΝΤΟΥΜ ΕΙΝ ΕΕΚΛΕΖΙΑ ΓΑΩΤΕΤ ΠΟΤΕΣΤΑΤΕ ΚΟΙΛΕ ΠΕΚΟΙΑΡΙ ΛΕΓΖΕ ΕΕΙΤΕΝ ΤΡΙ�μΠΟΙ ΕΙΟΠΙΑ ΑΠΟΝΕΜΕΤΕ ΣΕ ΑΥΤΟΝ ΤΟΝ ΣΥΡΟΓΟ ΤΟΝ ΚΑΡΔΙΝΑΛΙΕΟΝ ΑΠΟ ΤΟΝ ΙΔΙΚΟ ΝΩΜΟ, ΑΠΟ ΤΟΝ Ιδιαίτερο ΝΩΜΟ. Αυτός ο ιδιαίτερος νόμος είναι ο νόμος του Πάπα, ο οποίος είχε εκδοθεί ενός ο Πάπας κατήχε το αξιωμά του που αφορά τη χειρία της Αποστολικής Έδρας και την εκλογή του τώρα θεσμού, ο οποίος βοηθά τον Πάπα στην άσκηση της ανώτατης εξουσίας του στην Καθολική Εκκλησία και είναι η Ρωμαϊκή Κουρία. Η Ρωμαϊκή Κουρία είναι η κεντρική οργάνωση και διοίκηση της Καθολικής Εκκλησίας. Σύμφωνα με τον κανόνα 360, η Κουρία Ρωμανά, όπου ο πρόεδρος της Εκκλησίας, η Ευρωπαϊκή Κουρία, σούμους πόντιφ εξεσπεδίρες ώλετ, ετ κουανόμινε τα οκτωριτάτε ειψίους μούνους έξπλετ, in borum, in servicium Ecclesiarum, constat, secretaria status eu papali, consilio propublicis Ecclesiae negociis, Congregationibus, Tribunalibus, aliisque Institutis quorum omnium Constitutio et Competentia, legge peculiari definiuntur. Η Ρωμαϊκή Κουρία, μέσω της οποίας συνηθίζει ο Πάπας να διεκπεραιώνει τις υποθέσεις της Παγκόσμιας Εκκλησίας και που εξωρώματός του και που με την αυθεντία του εκπληρώνει την αποστολή της προς το συμφέρον και για την υπηρεσία των εκκλησιών αποτελείται από την Γραμματεία του Κράτους ή Παππική Γραμματεία από το Συμβούλιο για τις δημόσιας υποθέσεις της Εκκλησίας από τα Υπουργεία, τα Δικαστήρια και τους άλλους οργανισμούς, των οποίων όλων η σύσταση και η ερμοδιότητα ορίζονται από ιδιαίτερο νόμο. Αυτός ο ιδιαίτερος νόμος είναι η αποστολική διάταξη, η Παππικός Νόμος για τη Ρωμαϊκή Κουρία, ο οποίος συμπληρώνεται με τον Γενικό Κανονισμό της Ρωμαϊκής Κουρίας, ο οποίος έχει εκδοθεί από τον Καρδινάλιο, Γραμματεία του Κράτους. Ο Καρδινάλιος, Γραμματείας του Κράτους, εξομοιώνεται με Πρωθυπουργό και Υπουργό εξωτερικών. Η Ρωμαϊκή Κουρία, λοιπόν, αποτελείται από το σύνολο των οργανισμών, των αξιωματούχων και των υπαλλήλων, που αποτελούν και στελεχώνουν την κεντρική οργάνωση και διοίκηση της Καθολικής Εκκλησίας και η Ρωμαϊκή Κουρία είναι αυτή που βοηθά τον Πάπα στο χειρισμό των υποθέσεων που αφορούν την Παγκόσμια Καθολική Εκκλησία, κάθε ένας οργανισμός, ανάλογα με την αρμοδιότητα την οποία έχει σύμφωνα με τον ιδιαίτερο παππικό νόμο, την ιδιαίτερη αποστολική διάταξη για την Ρωμαϊκή Κουρία. Κανόνας 361. Νόμινε Σέδης Αποστολίτσε, Βελσάνκτη Σέδη, Συγχοκόδητσε, Βένιον νόν σόλουν Ρωμανούς Πόντιφεξ, Σετ έτσι αμνήσει εξ ρέινα τούρα, βελσερμόνης κοντέξτου, αλλιούτ απάραιατ, σεκρεταρία στάτους, κονσίλιουν προπούμπλητης Εκκλέζειεν εγκότσις, αλλιάκουε Ρωμανε Κουρία Ινστιτούτα. Με το όνομα της Αποστολικής Έδρας ή της Αγίας Έδρας, σε αυτό τον κώδικα εννοούνται όχι μόνο ο Πάπας, αλλά και η Γραμματεία του Κράτους, το Συμβούλιο για τις Δημόσιας Υποθέσεις Εκκλησίας και οι άλλοι οργανισμοί της Ρωμαϊκής Κουρίας, εκτός εάν από τη φύση του πράγματος ή από τα συμφραζόμενα προκύπτει κάτι άλλο. Στη συνέχεια περνάμε σε έναν άλλο θεσμό που βοηθά τον Πάπα στην άσκηση της ανώτατης εξουσίας του στην Καθολική Εκκλησία και είναι η Απεσταλμένη του Ρωμαίου Ποντίφηκα, το Απεσταλμένη του Πάπα. Ρωμάνη Ποντίφηκης Λεγγάτη, σύμφωνα με τον Κανόνα 362, Ρωμανό Ποντίφητη εις εις νατύβου ειν' ινδεπένδενς, λεγγάτος σουος δομινάντι, ακ μητέντι, σύβε αδ' εκκλησίας παρτικουλάρες, εν βάρις νατσιόνιμους, βελ ρεζιόνιμους, σύβελ σύμουλ ατσιβιτάτες, ετ' ατπούλικας αοκτοριτάτες, ειτέμκου εεως τρανσφερέντι εν τρεβοκάντι, σερβάτες κουίντι μνόρμιης γιούριης Ιντερνατσιονάλης, κοντάτινετ' ατμισιόναιμ εν τρεβοκατσιόναιμ λεγγατόρουμ, από τρες πούμπλικας κόνστιτουτόρουμ. Ο Ρωμαίος Ποντίφικας, δηλαδή ο Πάπας, έχει το φυσικό και ανεξάρτητο δικαίωμα να διορίζει και να αποστέλει απεσταλμένους του, είτε στις επιμέρους εκκλησίες σε διάφορα έθνη ή περιφέρειες, είτε και στα κράτη και τις δημόσια αρχές, καθώς επίσης και να μεταθέτει ή να ανακαλεί αυτούς, ενώ βεβαίως στηρούνται οι διατάξεις του διεθνούς δικαίου σε ό,τι αφορά την αποστολή και την ανάκληση των απεσταλμένων, των διαπιστευμένων στις κυβερνήσεις. 263, παράγραφος 1, «Λεγκάτης Ρωμάνι ποντίφησις οφίτσιου κομμήτητουρ, ειψίους Ρωμάνι ποντίφησις σταύλη μόντο γερεντή Περσόναμ, απόδ εκλέζειας παρτικουλάρες, αὐτ έτσι αὐτ τσιβητάτες ἐτ πούβληκας αοκτοριτάτες ἀτ κοὰς μύσις σοῦντ». Στους απεσταλμένους του Πάπα ανατίθεται το καθήκον να εκπροσωπούν μόνιμα τον ίδιο τον Πάπα στις επιμέρους εκκλησίες ή ακόμη και στα κράτη και τις δημόσια αρχές στις οποίες αποστέλονται. Παράγραφος 2 του Άρθο 363 «Περσόναμ τζέρουν τ' Αποστόλικε σέντις εἰ κοῦ ὁ κοῖε, κοῖν ποντίφικα μισιόναι μ' οὐν τελεγάτι αὐτ ὑπιζερβατόρες δεπουτάντουρ, αὐτ κονσίλια ἐντερνατσιονάλια, αὐτ ἀπὸ τ' κονφερεντσίας ἐτ κονβέντους». Εκπροσωπούν την Αγία Έδρα και εκείνοι που τους έχει ανατεθεί μια ποντιφική αποστολή ως πληρεξούσιοι ή παρατηρητές σε διεθνείς συμβούλιας, σε διεθνείς οργανισμούς ή σε διασκέψεις και συνέδρια. Κανόνας 364. «Πρεσσίπου μούνους λεγάτη ποντιφίσι εἰς οὐ τ' φιρμιόρα ἐτ ἐφικατσιόρα ἐν διῆς ρεδάντουρ οὐνιτάτης βίγκουλα, εἰς ἀποστόλικα καὶ ἐκκλησίας παρτικουλάραις ἐντερξέδουντ. Ἀτ ποντιφίσιου μ' ἔργο λεγάτου πέρτεινετ πρὸς οὐ ἀδίτσιονε. Πρὶμου, ἀδ' ἀποστόλικα μ' ἐσέδαιμ νοτήτσιας μύτεραι δὲ κοντισιόνιμους ἐν κοὶ εἶπους βερσάντουρ ἐκκλησία παρτικουλάραις, δὲ κοὶ ὁμνίμους κοὶ εἶψαν βίτα μ' ἐκκλησία ἐτ βόννου ἀνημάρου ἀτιγάντ. Σεκοῦντον, ἐπίσκοπις ἀκτιῶν ἐτ κονσίλειο ἀδέσαι, ἴντεγρο κοὶ εἶδαιμ μ' ἀνέντε ὁρῶντες λεγίτημα ἐποθεστάτης ἐξερσίτιον. Τέρτιον, κρὴπρας φοβερὲ ρερασίονες κοὺν ἐπισκοπῶρων κονφερεντίας, ἐἶδαιμ ὁμνίμοντας ὁπερὰν πρὶ μὲν τοῦ. Κοὺρτοῦν ἀνδομινασίοναι μ' ἐπισκοπῶρων κοὺν ἀτσινετ νόμινα κανδιδατορῶν ἀποστολίτσαι σέδη τρασμήτραι, βερ προπόνεραι νεκνῶν πρὸς ἔσουν εἰνφορματιβοῦν, πρὸς ἔσουν εἰνφορματιβοῦν, δὲ πρῶμοβεντις ἐνστροῦραι, σέκουδουν νόρμας αὐαποστολίκας ἔδαι δάτας. Κουίνδουν. Ἀνίτι οὖν πρὸμοβεάντουρ ρέσκου ἔατ προγρέσου μὲν ἐν κονσοσιάταν ποπιλόρου μὲν ὁπερὰν σπέκταν. Σέκστουν ὁπερὰν κονφέρε κοὺν ἐπίσκοπης, οὗτο πορτοοῦνα φοβεάντουρ κομμέρτσια ἤντερ ἐκκλησίαν καθόλικα μετ' ἄλλιες ἐκκλησίας, βελ κομμονιτάτες ἐκκλησιάλαις, ἦμο, ἐτ' ρελιγιόνες, νῶν χριστιανὰς. Σέπτημουν. ἔα κοὶ πέρτεινεν τ' ἐκκλησίαι τ' ἀποστολίκας ἔδης μισιῶναιν, κονσοτσιάτα κοὺμ' ἐπίσκοπης ἀξιῶναι, ἄπου τ' μορτερατόρες σιβητάτης τοῦ ἔρη, ἔτ' ἐξερτσέραι πρετέρια φακουλτάτες, ἐτσέτρα ἐξπλέραι μαντάτσα, κοὶ ἦ ύψι ἀποστολίκας ἔδε κομμητάντουρ. Με απόδοση στην ελληνική του άρθρου του κανόνα 364. Το κύριο έργο του παππικού απεσταλμένου είναι το να κάνει όλο και πιο σταθερούς και αποτελεσματικούς τους δεσμούς ενότητας, που υπάρχουν ανάμεσα στην Αποστολική Έδρα και τις επιμέρους εκκλησίες. Στον παππικό απεσταλμένο, εξ αυτού του λόγου, ανήκουν στα πλαίσια της τοπικής αρμοδιότητάς του. Πρώτον, να ενημερώνει την Αποστολική Έδρα για την κατάσταση στην οποία βρίσκονται οι επιμέρους εκκλησίες, καθώς και για όλα όσα αναφέρονται στην ίδια την ζωή της εκκλησίας και το καλό και το συμφέρον των ψυχών. Δεύτερον, να βοηθά τους επισκόπους με τη δράση και τη συμβουλή. Χωρίς όμως να αναμυγνείται στην άσκηση της νόμιμης εξουσίας τους από αυτούς. Τρίτον, να ενθαρρύνει τις συχνές σχέσεις με την επισκοπική συνδυάσκεψη παρέχοντάς της όλη την δυνατή βοήθεια. Τέταρτον, όσον αφορά την ονομασία των επισκόπων, όσον αφορά τον διορισμό των επισκόπων, να διαβιβάζει τα ονόματα των υποψηφίων στην Αγία Έδρα ή να τα προτείνει, καθώς και να διεξάγει ενημερωτική διαδικασία για τους προακτέους. Σύμφωνα με τις διατάξεις Αποστολικής Έδρας, να ασχολείται για να προάγει ό,τι αφορά την ειρήνη, την πρόοδο και τη συνεργασία των λαών, έκτον να συνεργάζεται με τους επισκόπους, για να ενθαρρύνει ενδεδειγμένες ανταλλαγές, ενδεδειγμένες σχέσεις ανάμεσα στην Καθολική Εκκλησία και τις άλλες εκκλησίες ή εκκλησιαστικές κοινότητες, μάλιστα και με τις μη χριστιανικές θρησκείες. Εύδομον, με κοινή δράση με τους επισκόπους να υπερασπίζεται έναντι όσων κυβερνούν τα κράτη, έναντι δηλαδή των κυβερνήσεων, ό,τι αφορά την Αποστολή της Εκκλησίας και της Αγίας Έδρας. Και όγδον, να ασκεί επιπλέον τα δικαιώματα και να εκπληρώνει τις άλλες αναθέσεις που το ανατέθηκαν από την Αποστολική Έδρα. Κανόνας 365. «Λεγάτι ποντιφίτσι, κοίσιμου λεγατσιόναι μ' από τσιβιτάτες, γι' ούκστρα γι' ούρις Ιντερνατσιονάλις, νόρμας εξιόρτσετ, μούνους κοέκουε πεκουλιάραι ἔστ. Προμόβεραι ἐτ φοβεραι νετσαισίτουδιναι σύνδερ Ἀποστόλικα μ' σέδαιμ, ἐτ ἀοκτοριτάτες ρεῖ πούβληκαι. Σεκούντου μ' κουέσσιονες περτρακτάραι, κοῖ ἐτ ρελασιόναις σύνδερ ἐκκλησία μ' ετσιβιτάτε μ' πέρτεινετ, ἐτ πεκουλιάραι μόδο ἄτζεραι, δὲ κογκορδάτης ἀλλ' εἰς κοῖ ουσμῳ τῇ κονβετσιόνιμους κονφησιέντης ἐτ ἀτεφέκτου μ' δεδουσιέντης. Εἶναι καθήκον τοῦ Παππικοῦ ἀπεσταλμένου, που αρχίσει χρόνος εκπροσώπιση στα κράτη σύμφωνα με τους κανόνες του διεθνούς δικαίου. Πρώτον, να προάγει και να ενθαρρύνει τις σχέσεις ανάμεσα στην Αποστολική Έδρα και τις κρατικές αρχές. Δεύτερον, να αντιμετωπίζει ζητήματα που αφορούν τις σχέσεις ανάμεσα στην εκκλησία και το κράτος. Να πραγματεύεται με ιδιαίτερο τρόπο τη σύναψη και την εκτέλεση των κογκορδάτων και των άλλων παρόμοιων συμβάσεων. Παράγραφος 2 του άρθρου 365 «Ειν εγγότσις δεκοίμους, ειν παράγραφου πρήμαν εξπεδιέντις, πράου τ' αδιούμπτα Σουάδιαν, τλεγάτους ποντιφίσιους, σεντέντσιαν, τσιόνις, εκκλησιάστικι εξ κοίραιραι νεομίτατ, εὐσκοί δε νεγκοτσιόρουμ κούρσου τσερτιόρες φάτσιατ». Στην αντιμετώπιση των ζητημάτων της παράγραφου 1 του άρθρου 365, αναφέρει παράγραφος 2 του ίδιου κανόνα. Αν το απαιτούν οι περιστάσεις ο παππικός απεσταλμένος να μην παραλείπει να ζητά τη γνώμη και τη συμβουλή των επισκόπων της τοπικής αρμοδιότητάς του και να τους ενημερώνει για την πορεία των εργασιών. Κανόνας 366. «Ατέντα πεκουλιάρει λεγάτσι μούνερεις ίνδολε. Πρίμου μ'σέντες λεγατσιόνις ποντίφυκη ἀποτεστάται ρετζύμινης ορδινάρει λότσι ἐξέμπτα ἐστ, νῆσια γάττουρ δὲ ματρυμόνις τσελεμπράντης. Σεκούντου μ'λεγάττο ποντιφύκιο φασέστ πρεμονίτις, κόντου φύρει ὑπόθεστ λοκόρου μ'ορδινάρεις ἐν όμνιμους ἐκλέσῃ ἐσοῦ ἐλεγατσιόνις λιτουργικὰς τσελεμπράντης ἐτσι ἀμὴν ποντιφικάλιμπούς περάτζεραι». Λαβάνδος υπόψη τον ειδικό χαρακτήρα του αξιώματος του απεσταλμένου. Η έδρα της παππικής αποστολής εξαιρείται από την εξουσία διακυβέρνησης του τοπικού ιεράρχη, εκτός αν πρόκειται για την τέλεση γάμων. Δεύτερον, ο παππικός απεσταλμένος μπορεί να τελεί σε όλες τις εκκλησίες, σε όλους τους ναούς της αποστολής του λατρευτικές ακολουθίες, ακόμη και αρχιερατικές, αφού ειδοποιήσει, εφόσον μπορεί να γίνει, τους ιεράρχιες τους τοπικούς. Κανόνας 367 «Ποντιφίτσι λεγκάτι μούνους νον έξπηρα τ' βακάνδεσέ δ' αποστόλοι, κανείς η άλλοιου την λύτερης ποντιφίτσι στατουάτουρ, ξέσα τ' άωτε μ' εξπλέτο μαντάτο, ρε ευοκατσιόναι ειδε μ' εντιμάτα, ρενουντσιατσιόναι ρομάνο ποντιφίτσι ατσεπτάτα». Το αξίωμα του παππικού απεσταλμένου δεν πάβει όταν χειρεύσει η αποστολική έδρα, εκτός εάν προβλέπεται κάτι άλλο στα ποντιφικά, στα παππικά γράμματα του διορισμού του. Πάβει όμως το αξίωμα του παππικού απεσταλμένου όταν λήξει η εντολή ανάθεσης, όταν ανακλειθεί η εντολή και γνωστοποιηθεί η ανάκληση σε αυτόν και όταν γίνει αποδεκτή από τον Πάπα η παρέτησή του. Στο σημείο αυτό, αφού είδαμε και τους κανόνες του Κόδικα Κανονικού Δικαίου της ΔΕΚ που αφορούν τους απεσταλμένους του Ρωμαίου Ποντίφικα και προηγουμένως τη Ρωμαϊκή Κουρία και προηγουμένως το θεσμό των Καρδιναλίων και προηγουμένως τη Σύνοδο των Επισκόπων, ολοκληρώσαμε την εξέταση των οργάνων που βοηθούν τον Πάπα στην άσκηση της ανώτατης εξουσίας του στην Καθολική Εκκλησία. Συγκρίσεις μεταξύ των οργάνων της Κεντρικής Οργάνωσης της Καθολικής Εκκλησίας και της Κεντρικής Οργάνωσης της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ρωσίας, δεν έχουμε χρόνο να κάνουμε στην παρούσα διάλεξη. Αυτό θα γίνει στην επόμενη διάλεξη. Σας ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας. |
