Το δώρο της αβεβαιότητας | Anastasios Stalikas | TEDxPatras /

: Υποτιτλισμός της Εθνικής Βασηλίας Κατά τον παιχνίδι τουесικούСα Ο κύριος της Εθνικής Βασηλίας Απλώδηση Μεγάλοι μου χαράκια, μεγάλοι μου ποιούνιου είμαι σήμερα εδώ. Τώρα και μετά όλα αυτά που έγιναν, ξέρετε, είστε όλοι ενθουσιασμένοι. Δεν ξέρω αν θα μπορέσω να σας ικανοποιήσω αρκετά, αλλά θα κάνω τ...

Πλήρης περιγραφή

Λεπτομέρειες βιβλιογραφικής εγγραφής
Γλώσσα:el
Φορέας:TEDx Patras
Μορφή:Video
Είδος:Μαρτυρίες/Συνεντεύξεις
Συλλογή: /
Ημερομηνία έκδοσης: TEDx Patras 2020
Θέματα:
Διαθέσιμο Online:https://www.youtube.com/watch?v=cqIDJd8qKlc&list=PLndeeREyJnDQHRCpDp3Xy2JQIUVIppA3Q
Απομαγνητοφώνηση
: Υποτιτλισμός της Εθνικής Βασηλίας Κατά τον παιχνίδι τουесικούСα Ο κύριος της Εθνικής Βασηλίας Απλώδηση Μεγάλοι μου χαράκια, μεγάλοι μου ποιούνιου είμαι σήμερα εδώ. Τώρα και μετά όλα αυτά που έγιναν, ξέρετε, είστε όλοι ενθουσιασμένοι. Δεν ξέρω αν θα μπορέσω να σας ικανοποιήσω αρκετά, αλλά θα κάνω το καλύτερο που μπορώ. Είμαι πολύ χαρούμενος που είμαστε σήμερα εδώ για δύο βασικούς λόγους. Ο πρώτος είναι γιατί θα μιλήσουμε για την αβεβαιότητα και ο δεύτερος είναι γιατί αγαπάω πολύ τη θετική ψυχολογία, γιατί θα μιλήσουμε, γιατί δεν μπορώ να μιλήσω εγώ για τη θετική ψυχολογία. Όταν λέω λοιπόν θα μιλήσουμε για την αβεβαιότητα, αυτό που θα προσπαθήσω να κάνω σήμερα θα είναι να απαντήσω σε τρία βασικά ερωτήματα. Ποια είναι η σχέση της θετικής ψυχολογίας με την αβεβαιότητα, ποιά είναι τελικά το δώρο ή τα δώρα της αβεβαιότητας και τελικά πώς καταπολεμάται η αβεβαιότητα. Πιο όμως εκεί, ας μιλήσουμε για τη θετική ψυχολογία. Προχθές σκέφτηκα για πρώτη μου φορά, και μην με κατηγορείστε ότι δεν σκέφτομαι πολύ γρήγορα, αλλά για πρώτη μου φορά το σκέφτηκα ότι η θετική ψυχολογία γεννήθηκε όταν εγώ ήμουνα ενήλικας και ήμουνα μάλιστα και πανεπιστημιακός και ερευνητής και όλα αυτά, και κάτι μου έκανε, λίγο ένιωσα μια πατρική φιγούρα να γεννιέται μέσα μου, λίγο ένιωσα ότι η θετική ψυχολογία την ξέρω από τα γενοφάσκια της και πολύ το χάρηκα να σας πω την αλήθεια. Βέβαια, όταν πηγαίνω στον κόσμο και του λέω ότι ξέρετε, είμαι της θετικής ψυχολογίας, ο κόσμος συνήθως γυρνάει και μου λέει ανε, είστε εσείς που λέτε να μην κάνουμε αδενητικές σκέψεις, ότι να μην έχουμε worries, ανε αυτό το ρημάδι, το ποτήρι που είναι ενισογεμάτο και δεν είναι μισοάδιο, ή να μην σκεφτόμαστε αρνητικά, ή επίσης μου λένε ξέρετε, ανε, θετική ενέργεια, yeah, ξέρεις ας πω, ή θετικές σκέψεις, ή οπτιμισμα, ή no problem, man, και λίγο τους κοιτάω με εμείς έτσι, να λίγο παιδιά, δεν είναι ακριβώς αυτό το πράγμα η θετική ψυχολογία, γιατί η θετική ψυχολογία είναι ένας επιστημονικός κλάδος, ένας κλάδος ψυχολογίας, που ασχολείται, εγώ θεωρώ, με πολύ σημαντικά ερωτήματα, όπως τι πρέπει να κάνουμε για να γίνω το καλύτερο που μπορώ να γίνω, τι πρέπει να κάνω για να μπορέσω να φτάσω στο μάξι μου, το δυναμικό μου, τι κάνουν οι άνθρωποι τελικά που είναι ευτυχισμένοι, ή ποια είναι τα βήματα για την ευτυχία, ή εντυάφει περίπτωση, δεν υπάρχει ευτυχία που να κόβεται στα τρία, είναι βασικά ερωτήματα, ξέρετε, αυτά που ακόμη δεν έχουμε καταφέρει να τα απαντήσουμε, τώρα θα μου πείτε καλά όλα αυτά ρε Σταλικά, αλλά η αβεβαιότητα που κολλάει με όλο αυτό, και θα έχετε και ένα δίκιο, ξέρετε, η αβεβαιότητα ίσως είναι το μόνο βέβαιο πράγμα στη ζωή μας, μαζί με το θάνατο, και όταν θα πληρώνετε φόρους, αυτά είναι τα τρία βασικά, η αβεβαιότητα είναι κάτι που υπήρχε και θα υπάρχει πριν από μας και μετά από μας, γεννηθήκαμε μέσα στην αβεβαιότητα, υπάρχουμε μέσα στην αβεβαιότητα, αν θέλετε, και αυτό είναι κάτι που θα πω ότι η αβεβαιότητα έκανε και καλό για την υπραξή μας σαν ανθρώπινο είδος, ίσως το ερώτημα δεν είναι αν μπορούμε να ξεριζώσουμε την αβεβαιότητα, αλλά το πραγματικό ερώτημα είναι το ανθρώπινο είδος, πως κατάφερε και επιβίωσε μέσα σε αυτό το κάδο της αβεβαιότητας, και σκεφτείτε το λίγο σοβαρά προς τη στιγμή, ούτε είμαστε τα πιο γρήγορα θηλαστικά, ούτε τα πιο δυνατά θηλαστικά, ούτε έχουμε τα πιο μεγάλα νύχια, τα πιο μεγάλα δόντια, κανονικά δεν θα πρέπει να είμαστε εμείς που έχουμε επιβιώσει σε αυτό το πλανήτη, είναι με ένα μυστήριο γενικά το ότι εμείς μπορέσαμε και επιβιώσαμε, πως επιβιώσαμε τελικά, και το μυστικό είναι ότι όχι μόνο επιβιώσαμε, αλλά και εξελιχθήκαμε και επικρατήσαμε και είμαστε λίγο αυτοί που κάνουν κουμπάντο από τα θηλαστικά σε αυτό το πλανήτη, ποιο είναι το μυστικό, πως έτσι και τα καταφέραμε, το μυστικό ή μάλλον ένα από τα μυστικά γιατί ποτέ οι απαντήσεις δεν είναι τόσο απλές, ένα από τα μυστικά είναι γιατί πολύ νωρίς το ανθρώπινο είδος αναγνώρισε την ανάγκη για να δημιουργήσει ομάδες, φτιάξαμε δηλαδή ομάδες, και αυτό που θέλω να σας πω είναι ότι αν δεν είχαμε την αβεβαιότητα σαν κάδρο, μπορεί να μη φτιάχναμε αυτές τις ομάδες που θεωρήσαμε ήταν απαραίτητες για να μπορέσουμε να ζήσουμε. Βλέπετε καταλάβαμε νωρίς ότι η μονάδα είναι αδύναμη, χρειάζεται να είμαστε μαζί, να χτίσουμε φυλές, οικογένειες, σόγια, ομάδες, όπως οι μέλης είναι με τις κυψέλες, έτσι και εμείς έχουμε ανάγκη από τους ανθρώπους μας. Τώρα όταν λέω σκεφτήκαμε, όταν μιλάμε για την εποχή των σπιλέων θα είναι δύσκολο να πούμε ότι σκεφτήκαμε πραγματικά. Ο καλός θεός ή το ΣΥΜΑ ή η ΣΥΜΕΝΤΣ, δεν ξέρω, αυτός που μας κατασκεύασε, μας έδωσε δύο μηχανισμούς, δύο πολύ ισχυρούς μηχανισμούς που μας βοηθήσαν να δημιουργήσουμε ομάδες. Οι πρώτοι είναι τα κατοπτρικά μας νεύρα. Τα κατοπτρικά μας νεύρα είναι κάπου εδώ αν θέλετε, είναι τα μύρου, είναι κάπου στο μεσομετοποιείο μας λοβό και τα οποία τι κάνουνε, ενεργοποιούνται είτε όταν εγώ κάνω κάτι είτε όταν εγώ παρατηρώ κάποιον άλλον να κάνει το ίδιο πράγμα. Όταν λοιπόν εγώ κάθομαι και τρώω ένα ωραίο προφητερόλ και λέω μμμ τι ωραίο που είναι εγώ το προφητερόλ και φαίνεται και άλλωστε, νιώθω μια ιδονία, έναν κατητής τέλος πάντων. Την ίδια ιδονία νιώθω όταν βλέπω κάποιον εκεί απέναντι μου να τρέω το προφητερόλ και το κοιτάω και του λέω ωραίο εε. Και αυτό το ωραίο το ξέρω γιατί αυτά τα κατοπτικά μου νεύρα έχουν ενεργοποιηθεί. Όπως έχετε καταλάβει όλη η βιομηχανία τον πορνό βασίζεται σε αυτήν ακριβώς στην αρχή. Το παρακολουθείς και λες τι σου κάνω τώρα, έτσι. Είναι ακριβώς αυτό. Τα κατοπτικά νεύρα αυτό που κάνουν είναι ότι μας βοηθούν να κατανοούμε τις προθέσεις των άλλων, μας βοηθούν να μαθαίνουμε μέσα από την παρατήρηση. Αποκτούμε εν συνέστηση, μπαίνουμε στα παπούτσια του άλλου και καταλαβαίνουμε πως νιώθει ο άλλος και τελικά βοηθούν στην επικοινωνία. Αυτό είναι το ένα το δώρο που είχαμε. Το άλλο σημαντικό στοιχείο που έγινε στη ζωή μας ήταν αυτό που λέμε η θαυματουργή οξυτοκίνη ή οκυτοκίνη, οξυτόσυν το λέμε στα Αγγλικά. Αυτή είναι μια περίεργη ορμόνη η οποία λειτουργεί σαν νευροδιοβιβαστής και τη λέμε the love hormone, είναι η ορμόνη της αγάπης. Εμφανίζεται σε διαφορετικές καταστάσεις και περίοδος στη ζωή μας. Αυτό μας ενδιαφέρει για τη σημερινή μας ομιλία είναι ότι εμφανίζεται όταν οι γυναίκες είναι έγκυες τον 7-8ο μήνα και πρόκειται να γίνουν μητέρες. Και σίγουρα έχουμε το μητρικό ένστικτο, δεν θα αφησευτεί κανείς, αλλά η μητέρα αφήσει λέει μωρέ είναι το μητρικό ένστικτο αλλά δεν ρίχνεις και λίγο οξυτοκίνη να βεβαιωθούμε ότι η μάνα θα αγαπήσει το με δίπλα γεννηθεί. Αυτή λοιπόν η οξυτοκίνη μας κάνει να συνδυόμαστε με τους ανθρώπους, να νιώθουμε εμπιστοσύνη, να τους αγαπάμε. Το ενδιαφέρον έβρημα που βρήκαμε στη θετική ψυχολογία είναι ότι τα ίδια ποσοστά οξυτοκίνης που βρίσκουμε σε μια γυναίκα η οποία είναι έγκυος τον 7-8ο μήνα έχουμε ακριβώς τα ίδια ποσοστά όταν κάποιος πάει να βοηθήσει κάποιον άλλο. Τι σας λέω δηλαδή, ότι κάθε φορά που με τη δική σας επιθυμία και διάθεση πάτε να βοηθήσετε κάποιον, καθώς τον βοηθάτε παίρνετε αυτά τα επίπεδα οξυτοκίνης αυξάνοντας στο οργανισμό σας και νιώθετε αυτή την αίσθηση του δεσμού, της ασφάλειας, της αγάπης προς τον άλλον. Είναι αυτό που λέμε όσο πιο πολύ σε βοηθάω, τόσο πιο πολύ σε αγαπάω. Και αυτό είναι σημαντικό, γιατί έτσι εμείς οι άνθρωποι ανακαλύψαμε την ευεργετική δράση της αλληλοβοήθειας, έτσι διεθύκαμε, έτσι γίναμε ομάδες. Και μέσα από την αλληλοβοήθεια χτίσαμε αυτό που ήταν πολύ απαραίτητο, ένα συνέστημα βασικό, το συνέστημα της ασφάλειας. Το να νιώθω ασφαλής, το να νιώθω ότι δεν κυνηγαίνουν τα νότα μου. Και έτσι πήραμε το ρίσκο να ζητήσουμε τη βοήθεια άλλων ανθρώπων, να ενωθούμε με άλλους ανθρώπους και να αποκτήσουμε την έννοια της εμπιστοσύνης. Το πρώτο δώρο που μας έδωσε η αβεβαιότητα είναι οι ανθρώπινες σχέσεις, είναι η ομάδα. Γιατί χωρίς αυτές οι ανθρώπινες σχέσεις δεν θα μπορούσαμε να έχουμε ζήσει. Και αν το περιβάλλον στο οποίο μεγαλώνουμε δεν είχε αυτή την αίσθηση της αβεβαιότητας, ίσως να μην είμαστε αγκινητοποιημένοι αρκετά για να φτιάξουμε αυτή την ομαδικότητα. Αυτό μας δεν είναι όλο. Στη συνέχεια, ξέρετε, ένα από τα πράγματα που εμείς σαν ομάδες έπρεπε να κινηθούμε είναι να δουλέψουμε με τα έσχηχτα και τα συναισθήματά μας. Μέσα στο πλαίσιο της αβεβαιότητας και πολλά συναισθήματα γεννηθήκαν και είναι η ίδια η αβεβαιότητα, έτσι θα σου συμβεί το άγνωστο, το απρέσβο, το απρόσμενο, ο φόβος, το ρίσκο που παίρνεις, τα οποία γέννησαν μια σειρά, μια μεγάλη παλέτα από διαφορετικά συναισθήματα, τόσο αρνητικά, όσο και θετικά. Αυτά τα συναισθήματα μάθαμε να τα εκφράζουμε, μάθαμε να τα τιθασεύουμε, μάθαμε να τα έχουμε. Έγινε μέρος του ο προστασίου μας και αυτό είναι το δεύτερο δώρο της αβεβαιότητας. Και ξέρετε, ένα από τα σημαντικά πράγματα με την αβεβαιότητα είναι ότι επειδή η αβεβαιότητα γιατί μας προβληματίζει, είναι γιατί μας δημιουργεί φόβο. Και το συνέστημα του φόβου είναι δύσκολο συνέστημα, είναι πρωτόγονο συνέστημα, συνδέεται άμεσα με την επιβίωσή μας. Και αυτό το φόβο μάθαμε να τη θασεύουμε μέσα από την ομάδα, μέσα από την ομαδικότητα και την ελληνική. Και το ενδιαφέρον έβρημα είναι ότι σε τελευταίες έργες που έχουν γίνει τώρα στην Ευρωεπιστήμη, έχουν δείξει ότι ο φόβος και ο ενθουσιασμός εδράζονται στο ίδιο σημείο του εγκεφάλου μας. Ακούστε το λίγο αυτό. Κάθε φορά που γίνεται κάτι και φοβάμαι, το ίδιο σημείο του εγκεφάλου μου αιρεθίζεται και το ίδιο σημείο του εγκεφάλου μου αιρεθίζεται όταν εγώ ενθουσιάζομαι. Μάλλα λόγια, το αιρέθισμα είναι το ίδιο. Αυτό που μου δίνει την ευκαιρία ήταν να φοβηθώ, αλλά θα μπορούσε κάλιστα να με κάνει ενθουσιαστό. Αυτό που κάνει την ιδοποιώ διαφορά είναι όταν το συνέστημα έρθει σε εκείνο το σημείο και νιώθω κάπως, να μπορέσω να το αφηγηθώ διαφορετικά, να το ερμηνεύσω διαφορετικά, να το νοηματοδοτήσω διαφορετικά. Αυτή όμως η διαδικασία της νοηματοδότησης, της ερμηνείας, της αφήγησης, χρειάζεται να έχω και το μυαλό για να μπορέσω να το κάνω. Αυτό είναι το τρίτο δώρο της αβεβαιότητας, η ανάπτυξη των γνωστικών ικανότητων. Είναι ακριβώς επειδή γεννηθήκαμε, μεγαλώσαμε, μεγαλογηθήκαμε σε ένα τέτοιο πλαίσιο αβεβαιότητας, που γίναμε εξυπνότεροι, που γίναμε πιο πονηροί, πιο μάγκες, πιο ευέλικτοι, που δημιουργήσαμε, ανακαλύψαμε τρόπους να λύνουμε προβλήματα πολλούς και διαφορετικούς. Γίναμε δημιουργικοί, γίναμε καινοτόμοι. Ήρθαμε να μπορούμε να διαχειριζόμαστε τα δύσκολα και να διαχειριζόμαστε τα διέξοδά μας. Έτσι, λοιπόν, η αβεβαιότητα μας έκανε τρία μεγάλα δώρα. Από την αύριά μας έμαθε να είμαστε παρέα, να είμαστε ομάδα. Από την άλλη μας ανέπτυξε τις συναισθηματικές μας ικανότητες και από την άλλη τις γνωστικές μας ικανότητες. Και δεν είναι μόνο αυτό. Αυτό που συμβαίνει όταν ζούμε μέσα σε μια αβεβαιότητα και επειδή ακριβώς δεν ξέρεις πώς θα τα φέρει η ζωή και όπως λέει και ο λόσμας σήμερα είσαι, αύριο δεν είσαι, πρέπει να κάνεις τις επιλογές σου. Και το να κάνεις τις επιλογές σου σημαίνει να παίρνεις την ευθύνη. Και το να πάρεις την ευθύνη σημαίνει να είσαι εσύ το αφεντικό του εαυτού σου, ο καπετάνιος του καραβιού που λέγεται η ζωή σου. Και όχι μόνο αυτό, πρέπει να βάρεις και προτεραιότητες στη ζωή σου. Να επιλέξεις με ποιους θα πας και ποιους θα φύσεις, ποιος θα έρχεται πρώτο και ποιος θα έρχεται δεύτερο. Και είναι σε εκείνες τις στιγμές της αβεβαιότητας που τα πράγματα πηγαίνουν είτε καλά είτε κακά δεν έχει σημασία, που αποχτάς αυτήν την απόσταση κάποια στιγμή και λες «επαιδί μου εκτιμώ βαθιά αυτό που μου συμβαίνει», αυτό που λέμε το «deep appreciation» σε άπτες στα ελληνικά. Μια βαθιά εκτίμηση αυτών των πραγμάτων που έχω κερδίσει και μια αίσθηση ευγνωμοσύνης για αυτούς που με βοήθησαν, για αυτού που είναι δίπλα μου και για αυτά που μου χάρισε η ζωή. Τι σας λέω δηλαδή, σας λέω ότι ξέρετε η αβεβαιότητα μας έχει χαρίσει πάρα πολλά πράγματα και μέσα από αυτά τα δώρα που μας έχει κάνει μας έχει βοηθήσει να αναπτυχθούμε, να γίνουμε καλύτεροι, να είμαστε πιο αναπτυγμένοι, πιο όρημοι και σαν άτομα αλλά και συνολικά σαν ανθρώπινο είδος. Θα μπορούσα να σταματήσω εδώ και να σας πω αυτό είναι η παρουσίασή μου. Αλλά νομίζω ότι ακούω μια φωνή εκεί στο βάθος η οποία λέει ρε Σταλίκα κάτσε τώρα, η αβεβαιότητα δεν είναι όλα καλά και χρυσά, έχει και τις δυσκολίες της. Σου έχει τύχει ποτέ να μην χρειάζεται να πάρεις τη δουλειά, αν θα σε αγαπάει, αν θα σου τηλεφωνήσει, αν θα γίνει αυτό ή αν θα γίνει άλλο και έχετε απόλυτο δίκιο. Η αβεβαιότητα έχει μια δυσκολία όπως και αν το κάνεις. Όταν πάμε λοιπόν στη θετική ψυχολογία να ρωτήσουμε ρε παιδί μου τι μπορεί να μας πει η θετική ψυχολογία για το τι να κάνουμε όταν είμαστε αβεβαιοί, πως μπορούμε να αντιμετωπίσουμε αυτή τη ρημάδα την αβεβαιότητα, η θετική ψυχολογία μας δίνει τέσσερις απαντήσεις. Οι έρευνες μας έχουν εδείξει το εξής, όταν νιώθουμε αβεβαιότητα, ανασφάλεια, δεν ξέρουμε τι πρόκειται να μας συμβεί, φοβόμαστε, αγωνιούμε, ο καλύτερος τρόπος για να μπορέσουμε να μειώσουμε αυτή την ανασφάλεια και αυτή την αβεβαιότητα είναι να μιλήσουμε με ένα φίλο. Είμαστε βαθιά κοινωνικά όντα και χρειαζόμαστε κάποιον άνθρωπο έναν όμο να κλάψουμε, έναν φίλο να μας πει και να μας παρηγορήσει, να εξηγήσουμε, να πούμε το πρόβλημά μας. Αυτό ισχύει και για εσάς όταν οι δικοί σας φίλοι είναι σε μια φάση αβεβαιότητας, γιατί τότε η θετική ψυχολογία μας προτείνει να πάμε να τους βρούμε, να τους κλάψουμε ένα μήνυμα, να τους πάρουμε ένα τηλέφωνο και να τους πούμε «Είμαι εδώ για εσένα». Είμαι εδώ, εγώ, για εσένα. Αυτές οι τέσσερις λέξεις έχουν πολύ μεγάλη σημασία γιατί φαίνεται ότι όταν νιώθουμε ότι κάποιος είναι εκεί για εμάς, η αβεβαιότητα μας πέφτει. Νιώθουμε καλύτερα, νιώθουμε μεγαλύτερη ασφάλεια. Το δεύτερο κομμάτι, η δεύτερη πρόταση από θετική ψυχολογία, είναι η δύναμη της ευγνωμοσύνης. Φαίνεται ότι η ευγνωμοσύνη και η αβεβαιότητα έχουν μια σχέση αντιθετική. Είναι διγαμεία. Δεν μπορείς να είσαι και να βιώνεις την αβεβαιότητά σου και να βιώνεις ευγνωμοσύνη. Αντίθετα, όσο πιο πολύ βιώνεις ευγνωμοσύνη, τόσο πέφτει η αβεβαιότητα. Άρα, όταν είσαι σε στιγμές αβεβαιότητας που δεν ξέρετε τι θα συμβεί, ανασφάλειας, κλείστε τα μάτια σας. Σκεφτείτε για πόσα πράγματα είστε ευγνώμονες σε ποιους γι' αυτά που σας έχει φέρει η ζωή σας μέχρι τώρα. Αν το κάνετε αυτό, τότε η αβεβαιότητά σας, σας εγγυώνουμε, θα πέσει. Το τελευταίο, ή το πρώτο τελευταίο, αν θέλετε, πράγμα που λέει η θετική ψυχολογία, είναι ότι οι άνθρωποι που ζουν στο εδώ και στο τώρα, που χαίρονται την παρουσία τους στο εδώ και στο τώρα, που χαίρονται τη ζωή τους, το σημερινό, δεν νιώθουν αβεβαιότητα. Και ότι η αβεβαιότητα που ένιωθαν είναι πολύ περαστική. Αν λοιπόν δεν θέλετε να βιώνετε αβεβαιότητα, ζήστε το εδώ και στο τώρα. Ενθουσιαστείτε. Και σε περίπτωση που είστε μόνοι σας, δεν έχετε κανέναν φίλο να σας πει ότι είναι εδώ για σας και σε περίπτωση που δεν έχετε καμία διάθεση να νιώσετε ευγνωμοσύνη για το τίποτα και που το σήμερα δεν σας είναι καθόλου κανοποιητικό, τουλάχιστον μπορείτε να κάνετε ένα τελευταίο πράγμα, που λέει η θετική ψυχολογία, που λέει να είστε λίγο αυτοσυμπονετικοί με τον εαυτό σας και ψηθυρίστε εκεί που είστε μόνοι και δεν σας ακούει κανείς, μη σας πάρουν στο ψυλό δηλαδή, ότι μιλάτε και μόνοι σας. Πείτε καθαρά στον εαυτό σας, όλα θα πάνε καλά στο τέλος. Επιβεβαιώσε τον εαυτό σας ότι όλα θα πάνε καλά στο τέλος. Αν το πείτε αυτό, τότε φαίνεται ότι αυτή η αίσθηση της αβεβαιότητας, της ανασφάλειας που έχετε θα μειωθεί, θα πέσει, θα νιώσετε πολύ καλά στο τέλος. Τι σας είπα λοιπόν σήμερα. Σας είπα στην ουσία ότι ξέρετε, η αβεβαιότητα είναι αυτό, το χρήσιμο πράγμα, όχι ευχάριστο, αλλά το χρήσιμο πράγμα, η χρήσιμη συνθήκη, μέσα από την οποία εμείς, οι άνθρωποι, ο καθένας από εμάς γινόμαστε καλύτεροι, γινόμαστε ξυπνότεροι, χτίζουμε σχέσεις, παίρνουμε ρίσκα, εμπιστευόμαστε, ονειρευόμαστε, φτιάχνουμε και δουλεύουμε τη ζωή μας για να μας οδηγήσει στη δική μας προσωπική ευτυχία. Και ξέρετε ποιο είναι το τελευταίο μυστικό. Ότι αυτή η ευτυχία εμπεριέχει την αβεβαιότητα. Ότι μια ευτυχία που την έχεις βεβέβαιη στο τσεπάκι σου, δεν είναι πραγματικά ευτυχία. Γιατί φαίνεται ότι η αβεβαιότητα είναι ένα απόσπαστο κομμάτι της ευτυχίας μας. Σκέφτομαι, κλείνοντας, ότι αν κάπου εδώ, σε κάποια γωνία, καθόταν ο φίλος μου, ο Άγγλος, θα καταλάβετε ποιο να λέω σε λίγο, και μας παρακολουθούσε και του έλεγα, εσύ τι λες για όλα αυτά. Θα μου έλεγε ότι ξέρεις, η αβεβαιότητα είναι ένα μέρος της ζωής μας και όταν κουβεντιάζουμε για την αβεβαιότητα είναι σαν να κουβεντιάζουμε για το αυτονόητο. Θα μου χαμογέλαγε και θα μου έλεγε διακριτικά, life is too important to be taken seriously. Σας ευχαριστώ πολύ.