| σύντομη περιγραφή: Βρισκόμαστε από ό,τι βλέπω στο ένατό μας μάθημα, έχουμε δηλαδή άλλα τέσσερα μαθήματα και σήμερα στην ουσία θα κάνουμε το πρώτο μάθημα που είναι αποκλειστικά η Μεθόδευση της Διδασκαλίας. Υπενθυμίζω ότι και τα δύο προηγούμενα μάθηματά μας, δηλαδή και το μάθημα που αφορούσε στα διδακτικά υλικά και στα κριτήρια επιλογής των κειμένων που ήταν το προηγούμενο και το προ-προηγούμενο μάθημα που αφορούσε στην αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών και τα δύο λοιπόν προηγούμενα μαθήματά μας είχαν να κάνουμε τη Μεθόδευση της Διδασκαλίας. Αποτελούσαν δηλαδή μια ειπία εισαγωγής στην Μεθόδευση, όμως σήμερα θα μιλήσουμε είναι αυτό που λένε the real thing, έτσι θα μιλήσουμε, γιατί είστε τόσο πίσω, ελάτε λίγο πιο μπροστά, εδώ βλέπω όλες οι θέσεις είναι κενές, δεν είναι ωραίο πράγμα, σήμερα λοιπόν θα μιλήσουμε για την οργάνωση του μαθήματος και αυτό θα μας πάρει στην ουσία δύο συναντήσεις, δηλαδή τη σημερινή και την επόμενη, άρα δηλαδή έτσι όπως το βλέπετε στο διάγραμμα, το διάγραμμα δεν ξέρω αν το έχετε ξεχάσει, είναι πολύ σημαντικό και για τη μελέτη σας, μην το παραμελείτε να το κοιτάτε ποτε πότε, στο διάγραμμα λοιπόν λέει το ένα το μάθημα είναι σήμερα για το νέο πρόγραμμα και τη σχέση με τα άλλα μαθήματα και τη δημιουργία των διδακτικών ενωτήτων και το δέκατο μάθημα λέει η μεθόδευση της διδασκαλίας, η μέθοδος project και η ομάδος συνεργατική διδασκαλία. Αυτό στην ουσία είναι ένα πράγμα, δηλαδή δεν τα ξεχωρίζουμε τόσο όπως τα έχει εδώ, είναι στην ουσία το ίδιο πράγμα, θα το πάρουμε δηλαδή ολόκληρο το από το πως οργανώνουμε το μάθημα μέχρι τη μεθόδευση τα βήματα όλα αυτά θα τα πάρουμε ένα ένα βήμα βήμα προκειμένου να έχουμε στο μυαλό μας ένα τρόπο διδασκαλίας δηλαδή ο σκοπός είναι όταν θα τελειώσει το μάθημα να έχετε εσείς στο μυαλό σας να έχετε κατανοήσει έναν τρόπο διδασκαλίας της λογοτεχνίας, πιστεύω αρκετά σύγχρονο και αρκετά καινοτόμο. Έτσι. Έναν τρόπο διδασκαλίας ο οποίος θα διαφέρει θα το δείτε και μόνοι σας αρκετά από την σημερινή διδασκαλία. Και μετά αφού σε αυτά τα δύο μαθήματα όπως είπα το σημερινό και το επόμενο θα ξεκαθαρίσουμε το μοντέλο αυτό διδασκαλίας μετά στα επόμενά μας μαθήματα θα έχουμε να κάνουμε αυτό που λέμε τις λεπτομέρειες έτσι τα γεμίσματα δηλαδή να δούμε πως διαφοροποιείται η διδασκαλία της πίησης γιατί είναι ειδικό θέμα η πίηση άρα ένα μάθημα είναι γι' αυτό και ένα άλλο μάθημα θα είναι πάλι ειδικό για την μέθοδο της δραματοποίησης που χρειάζεται και αυτή κάπως περισσότερο να την εξηγήσουμε άρα λοιπόν ξαναλέω για αυτούς που ήρθαν τώρα ότι στο σημερινό και στο επόμενο μάθημα θα δούμε συνολικά το μοντέλο διδασκαλίας και μετά θα επιμείνουμε σε κάποιες λεπτομέρειες που έχουν να κάνουμε τη δρασκαλία της πίησης και με τη μέθοδο της δραματοποίησης εντάξει Λοιπόν θα αναγνωρίσετε σε αυτά που θα πούμε σήμερα θα αναγνωρίσετε πολλές από τις βασικές αρχές που έχουμε ήδη θύξει στα προηγούμενα μαθήματα δεν θα είναι κάτι το οποίο δεν θα υπάρχει η βάση για να το κατανοήσετε η βάση για να το κατανοήσετε θα υπάρχει λοιπόν στο νέο πρόγραμμα σπουδών για πρώτη φορά στην ελληνική εκπαίδευση την πρωτοβάθμια προβλέπεται μία ώρα την εβδομάδα για λογοτεχνία θα μου πείτε υπάρχει η ώρα της φιλανάγνωσίας ακριβώς αυτή η ώρα που πριν λεγόταν ώρα της φιλανάγνωσίας είναι η ώρα που κάνουμε λογοτεχνία δηλαδή το να τη λέμε φιλανάγνωσία ή να τη λέμε λογοτεχνία δεν παίζει κανένα ρόλο πως θα τη λέμε σημασία έχει ότι για αυτή την ώρα στην οποία ώρα ο κάθε εκπαιδευτικός άμα ήθελε την έκανε πολλά σχολεία το βλέπετε και σε αυτές τις παρατηρήσεις που κάνετε δεν την κάνουν καθόλου ο καθένας την κάνει όπως θέλει και τα λοιπά αυτή η ώρα λοιπόν τώρα έχει ένα πολύ πιο συγκεκριμένο πρόγραμμα που μπορεί κανείς να ακολουθήσει ένα πρόγραμμα βέβαια το οποίο θα δείτε ότι είναι πάρα πολύ ευέλικτο τώρα η ώρα αυτή την εβδομάδα δεν φτάνει έτσι δεν φτάνει ποτέ κάτι στην εκπαίδευση για κάτι στην εκπαίδευση ο χρόνος δεν είναι αρκετός πάντοτε νομίζουμε ότι μας λείπει χρόνος αυτό είναι ένα ψευδοπρόβλημα ως ένα βαθμό με την έννοια ότι είναι πάρα πολλά τα παιδεία πάρα πολλά τα αντικείμενα και πάντοτε κάθε αντικείμενο θα λέει ότι για το δικό μου αντικείμενο δεν είναι αρκετός ο χρόνος όταν όμως ο εκπαιδευτικός δεν σκέφτεται με βάση την οριέα διδασκαλία δηλαδή πόσες ώρες την εβδομάδα μου λέει το πρόγραμμα αλλά οργανώνει τη δουλειά του οργανώνει την ύλη του σε μεγαλύτερες ενότητες ας πούμε project ή οργανώνει την ύλη του με διαθεματικό τρόπο τότε οι ώρες στο πρόγραμμα που είναι εντελώς τυπικά χωρισμένες ώρα γεωγραφίας ώρα τάδε ώρα τάδε και τα λοιπά παίρνουν μία άλλη μορφή μπορεί δηλαδή κανείς να τις ανακατανήμη ανάλογα με το project το οποίο κάνει στη συγκεκριμένη περίπτωση για τη λογοτεχνία όπως είπαμε και το θυμάστε από το προηγούμενο μάθημα ασχολούμαστε με θέματα όταν λοιπόν ασχολούμαστε ένα θέμα αυτό το θέμα σίγουρα έχει να κάνει με άλλα μαθήματα δηλαδή μπορεί να έχει να κάνει το θέμα αυτό με το μάθημα της ιστορίας μπορεί να έχει να κάνει με το μάθημα της μελέτης περιβάλλοντος με το μάθημα της γεωγραφίας ακόμα και με τα μαθηματικά υπάρχουν κάποια ωραία project τα οποία συνδυάζουν λογοτεχνία με μαθηματικά άρα λοιπόν όταν κάνουμε μια τέτοια δουλειά έχουμε δηλαδή τρέχουμε ένα project θα πάρουμε ανάλογα θα κρατήσουμε τη μία ώρα της λογοτεχνίας και ανάλογα με το θέμα μπορούμε είτε να πάρουμε κάποιες ώρες από κάποιο άλλο μάθημα στο βαθμό που σχετίζεται είτε επειδή πολλές δραστηριότητες από αυτές που θα κάνουμε για τη λογοτεχνία είναι οικαστικές ή μουσικές μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε και την ώρα αυτών των μαθημάτων σε συνεργασία με τον διδάσκοντα αν υπάρχει άλλος διδάσκοντας ούτως ώστε ας πούμε στην ώρα παραδείγματος χάρη των οικαστικών αντί να ζωγραφίζουν τα παιδιά κάτι άσχετο μπορεί να ζωγραφίζουν τις οικαστικές δραστηριότητες που χρειαζόμαστε που έχουμε για τα λογοτεχνικά κείμενα που διαβάζουν άρα λοιπόν ή να μελοποιούν στο μάθημα της μουσικής να μελοποιούμε ένα πείμμα το οποίο το διαβάζουμε εκείνη την εποχή στο μάθημα της λογοτεχνίας άρα λοιπόν αυτό που λέμε χρόνος στο σχολείο εξαρτάται από τον τρόπο που διδάσκουμε ο χρόνος δεν είναι αντικειμενικός αυτό θα ήθελα πάρα πολύ καλά να το καταλάβετε και αν έχετε κάποια απορία να το συζητήσουμε δεν είναι ο χρόνος κάτι το αντικειμενικό το ξέρετε και από τη ζωή μας τον ίδιο χρόνο έχουμε όλοι 24 ώρες έχει για όλους η μέρα όμως κάποιος σε αυτές τις 24 ώρες κάνει περισσότερα πράγματα και κάποιος κάνει πολύ λιγότερα και αυτός που κάνει πολύ λιγότερα συνήθως είναι και αυτός που παραπονιέται ότι δεν τον φτάνουν οι ώρες της ημέρας και ότι ποτέ δεν έχει ελεύθερο χρόνο λοιπόν γιατί κάποιοι έχουν ελεύθερο χρόνο και κάποιοι δεν έχουν γιατί κάποιοι εκπαιδευτικοί αισθάνονται ότι προλαβαίνουν και κάποιοι εκπαιδευτικοί αισθάνονται ότι δεν προλαβαίνουν λοιπόν όλα αυτά καταλαβαίνετε ότι είναι πολύ υποκειμενικά αλλά είναι πάντοτε εξαρτώμενα από τη μεθοδολογία που ακολουθείς έτσι τι μεθοδολογία ακολουθείς γενικά στη διδασκαλία θέλετε να ρωτήσετε κάτι ως εδώ για τα θέματα αυτά των ορών του χρόνου είμαστε εντάξει έτσι προχωράμε τώρα αυτό που είπαμε για τη φυλαναγνωσία επειδή ακριβώς έτρεχε αυτό το πρόγραμμα φυλαναγνωσίας στα δημοτικά σχολεία και υπήρχαν κάποιες οδηγίες από το εθνικό κέντρο βιβλίου και τα λοιπά σας τα λέω αυτά τελείως ενημερωτικά κάποιοι εκπαιδευτικοί μπερδεύονταν και λέγανε μα τι να κάνω να κάνω τη φυλαναγνωσία ή να κάνω τη λογοτεχνία όπως εσείς με το νέο πρόγραμμα μας προτείνετε να κάνουμε αυτό είναι ένα ψεύτικο δίλημα έτσι τα ίδια πράγματα είναι άλλο πράγμα είναι απλώς ένα πρόγραμμα σπουδών είναι κάτι πιο οργανωμένο και πρέπει να είναι πιο οργανωμένο να έχει δηλαδή περισσότερη συνοχή έτσι αυτή η συνοχή που ζητάμε από το πρόγραμμα δηλαδή σκοπή περιεχόμενο μέθοδος να όλα αυτά να έχουν μια συνέπεια άλλο πράγμα λοιπόν είναι ένα πρόγραμμα και άλλο πράγμα είναι το να κάνεις δραστηριότητες οι οποίες είναι ας το πούμε διάφορες ή μία μετά την άλλη μπερδεμένες χωρίς να έχουν μια συνοχή παραδείγματος χάρη όπως έχετε δει μερικοί που πήγατε ήδη στα σχολεία σε πολλά σχολεία διαβάζουν τα παιδιά βιβλία διαλέγουν όποιο βιβλίο θέλουν το διαβάζουν το παρουσιάζουν όπως θέλουν με όποιο τρόπο θέλουν όποτε θέλουν κτλ κακό απλώς η διδασκαλία της λογοτεχνίας και ένα πρόγραμμα σπουδών προφανώς ζητάει κάτι περισσότερο ζητάει κάτι πιο συνεκτικό ξαναλέω και πιο οργανωμένο Λοιπόν αυτό είναι ένα τσιτάτο το οποίο θα ήθελα πολύ καλά να καταλάβετε και να το συζητήσουμε δηλαδή όλη η μέθοδος που θα ακολουθήσουμε στηρίζεται σε αυτήν την αρχή Δεν διδάσκουμε το κείμενο διδάσκουμε το μαθητή πως το καταλαβαίνετε αυτό τι σημαίνει αυτό το πράγμα γιατί εμείς ενώ εμείς ως ομάδα σχεδιασμού βάλαμε αυτό το μότο Ξέρετε τι είναι μότο μότο τι σημαίνει ξέρετε όταν βάζουμε μια φράση στην αρχή ενός κειμένου αυτό είναι μότο λέγεται λοιπόν βάλαμε αυτό το μότο στο πρόγραμμα πως το καταλαβαίνετε τι σημαίνει και γιατί το βάλαμε λέτε Τι λέτε κάποιος να πει πως την καταλαβαίνει αυτή τη φράση δεν διδάσκουμε το κείμενο διδάσκουμε το μαθητή ορίστε Να ευχαριστούμε όπως μας είναι να μπορέσουμε να κάνουμε το μαθητή να δεστιοποιηθεί να κατανοήσει αυτό το κείμενο δίδοστα επίσης να φέρνουμε να το κερδίσει αυτό το κείμενο και να δώσει την ανάγκη να συμμετέχει πάνω σε αυτό Ωραία η συνάδελφός σας τα είπε σχεδόν όλα θα τα πω και εγώ με δικά μου λόγια όχι με δικά μου με τα ίδια λόγια απλώς με άλλη σειρά Άρα λοιπόν βάζουμε πρώτα τις ανάγκες του μαθητή κοιτάμε τους μαθητές μας θυμάστε στο προηγούμενο μάθημα που συζητήσαμε επί μακρών ότι πρέπει να γνωρίσουμε τους μαθητές μας να δούμε τις ανάγκες τους να δούμε το αναγνωστικό τους επίπεδο τα γούστα τους και τα λοιπά Άρα λοιπόν ξεκινάμε από τους μαθητές και τις ανάγκες τους και δεν ξεκινάμε από τα κείμενα ξεκινώ από τα κείμενα τι σημαίνει πως είναι το αντίθετο δηλαδή πως γίνεται σήμερα ας πούμε σήμερα το μάθημα ξεκινάει από τα κείμενα τι σημαίνει αυτό το πράγμα δηλαδή τι κάνει σήμερα το μάθημα που ξεκινάει από τα κείμενα Πως σχεδιάζει δηλαδή εκπαιδευτικός σήμερα το μάθημα κανείς άλλος ναι διαλέγει πρώτα το κείμενο έτσι διαλέγει το κείμενο λέει δηλαδή ότι εγώ φέτος θέλω να διδάξω ή σκοπεύω να διδάξω αυτά τα κείμενα τα οποία συνήθως τα παίρνω από τα ανθολόγια και τα λοιπά δεν έχει σημασία παίρνω όμως τα κείμενα τα θεωρώ τα κείμενα ως αρχή και μετά βέβαια φυσικά θα σκεφτεί πως αυτά τα κείμενα θα τα διδάξω με έναν τρόπο εποφελεί για το μαθητή θα το σκεφτεί αυτό αλίμονο δεν λέω ότι δεν θα το σκεφτεί όμως ξεκινάει και λέει ειδικά στη μέση εκπαίδευση γίνεται αυτό βέβαια στο δημοτικό όχι τόσο αλλά στη μέση εκπαίδευση γίνεται 100% ποια κείμενα θα διδάξω λοιπόν είναι μια αντίθετη φορά της σκέψης ορίστε Μαρία σήμερα αυτό κάνουν οι μαθητές κάνουν έναν αγώνα δρόμου καταβάλουν όλο τον κόπο που χρειάζεται άλλες φορές περισσότερο άλλες λιγότερο ανάλογα με το αναγνωστικό τους επίπεδο κτλ προκειμένου να κατανοήσουν και να μπορέσουν να απαντήσουν στις εξετάσεις κτλ πάνω στις συγκεκριμένα κείμενα αυτή η αρχή σημαίνει ότι δεν έχουμε συγκεκριμένα κείμενα από την αρχή ξεκινάμε από τον μαθητή βλέπουμε οι μαθητές τι χρειάζονται βλέπουμε επίπεδο δυσκολίας και μαζί τους τα θέματα που τους ενδιαφέρουν και μαζί τους διαλέγουμε μετά σιγά σιγά και τα κείμενα παλιότερα για να σας δώσω ένα άλλο παράδειγμα να καταλάβετε τι εννοούμε παλιότερα λοιπόν γινόντουσαν με κάποιο άλλο τρόπο οι πρακτικές ασκήσεις και στη γλώσσα ειδικά γινόντουσαν πρακτικές ασκήσεις και ερχόντουσαν πολλοί φοιτητές και με ρωτούσανε αύριο έχω να κάνω πρακτική άσκηση ας πούμε στο σχολείο και έχω να διδάξω αυτό το κείμενο πως να το διδάξω αυτό το κείμενο αυτό το πήμα κυρία αποστολήδου βοηθήστε με να φτιάξω ένα σχέδιο διδασκαλίας αυτού του κειμένου δεν το καταλαβαίνετε αυτό τι είναι έτσι λοιπόν και έλεγα εγώ μάλλον τρεπόμουνα κι όλος να το πω αλλά το σκεφτόμουνα ότι πως εγώ δεν μπορώ να σας βοηθήσω τώρα σε αυτό που με ρωτάτε διότι δεν ξέρω την τάξη και τα παιδιά στα οποία θα πάτε να διδάξετε αυτό το κείμενο που εσείς έχετε πρό αποφασίσει ότι θα διδάξετε λοιπόν αυτή είναι η μεγάλη διαφορά στη μέθοδο έτσι δεν ξεκινάμε από τα κείμενα και μετά αρχίζουμε να αναρωτιόμαστε πως να διδάξω αυτό το κείμενο και αυτό είναι ένα λάθος που γίνεται βέβαια όπως και πολλά άλλα λάθη γίνονται στις εξετάσεις του ΑΣΕΠ διότι και στις εξετάσεις του ΑΣΕΠ έτσι κάνανε μέχρι τώρα δεν ξέρω έχουν να γίνουν και χρόνια οι εξετάσεις βάζανε ας πούμε λέγανε αυτό το κείμενο ξέρω εγώ ένα δυο κείμενα στη λογοτεχνία πως θα τα διδάξετε αυτά τα κείμενα και έπρεπε ας πούμε ο υποψήφιος να βγάλει ένα σχέδιο διδασκαλίας ξέρω εγώ γι αυτά τα κείμενα Λοιπόν τώρα λοιπόν είπαμε ξεκινάμε από τον μαθητή Λοιπόν η μεθοδολογική μας προσεγγίση βασίζεται όπως το έχετε αντιληφθεί γιατί έχουμε πει πολλές φορές κάποια πράγματα σχετικά στην διδασκαλία σε ομάδες στην λεγόμενη όμαδο συνεργατική διδασκαλία και στη μέθοδο project είναι δύο μέθοδοι πολύ δεν είναι καινούργιες είναι πολύ παλιές απλώς είναι οι πιο καινούργιες στην παιδαγωγική θα τα μάθετε αυτά πολύ καλά του χρόνου θα τα μάθετε στις πρακτικές ασκήσεις πολύ καλά αυτά λοιπόν τώρα τι σημαίνει αυτό το πράγμα δεν σημαίνει πως καταργείται η μετοπική διδασκαλία δεν πρέπει να είμαστε ουτοπιστές και παράλογοι δηλαδή η μετοπική διδασκαλία δεν θα καταργηθεί ποτέ δεν μπορεί να καταργηθεί δηλαδή τι εννοώ να καταργηθεί πάντοτε ο εκπαιδευτικός θα υπάρχουν στιγμές που θα απευθύνεται στην τάξη και θα μιλάει σε όλη την τάξη ο εκπαιδευτικός θα εξηγεί κάποια πράγματα αυτό θα υπάρχει πάντοτε ο εκπαιδευτικός θα εξηγεί κάποια πράγματα όμως ποια είναι η μεγάλη διαφορά από το σήμερα σήμερα στη μεγάλη πλειοψηφία των τάξεων όλο το μάθημα είναι οργανωμένο στην ουσία πάνω στη μετοπική διδασκαλία και η εργασία ας πούμε σε ομάδες είναι νησίδες είναι δηλαδή κάποια μονοχρονικά διαστήματα που εργάζονται και κάποιες ομάδες δηλαδή μέσα στη μετοπική η ομάδα συνεργατική είναι η εξαίρεση αυτό το οποίο προτείνω εγώ είναι όλο το μάθημα να είναι οργανωμένο πάνω στο project και πάνω και στις ομαδικές δραστηριότητες και η μετοπική διδασκαλία να είναι η εξαίρεση δηλαδή να είναι οι νησίδες άρα δουλεύουμε οργανωνόμαστε σύμφωνα με τις αρχές του project και από εκεί και πέρα τρία λεπτά πέντε λεπτά όχι παραπάνω μπορεί βέβαια να χρειάζεται ο εκπαιδευτικός και να μιλά να εξηγεί να διδάσκει κάτι σε όλους τους μαθητές η διαφορά άρα είναι πως οργανώνεις το μάθημα με ποιες αρχές παιδαγωγικές οργανώνεις το μάθημα λοιπόν πάμε λοιπόν τώρα σε αυτό που λέμε οργάνωση έτσι αυτή η οργάνωση η οργάνωση λοιπόν χρειάζεται μια μονάδα οργάνωσης καταλαβαίνετε τι εννοώ έτσι σήμερα ποια είναι η μονάδα οργάνωσης του μαθήματος της λογοτεχνίας πριν πάμε σε αυτή την μονάδα οργάνωσης που προτείνουμε θέλω να καταλάβετε σήμερα ποια είναι η μονάδα οργάνωσης τι λέτε σήμερα πως οργανώνει ένας εκπαιδευτικός το μάθημά του με ποια μονάδα οργάνωσης μοιάζει με το μάθημα της γλώσσας δηλαδή όπως το μάθημα της γλώσσας και το μάθημα της λογοτεχνίας έχουν την ίδια μονάδα οργάνωσης αν αυτό εννοείται έχουν την ίδια μονάδα οργάνωσης ποια είναι αυτή όμως Ναι στέλιο. Δεν νομίζω ότι είναι το θέμα, το θέμα σήμερα στα βιβλία είναι μια ομπρέλα που την καθορίζει το βιβλίο λέει δηλαδή το βιβλίο ότι ξέρω εγώ υπάρχει για 5-6-7 μαθήματα το θέμα τάδε είναι μια ομπρέλα αυτή όμως πρακτικά ο εκπαιδευτικός πως σκέφτεται λέει σήμερα τι θα κάνω ναι το σχολικό εγχειρίδιο είναι το εκπαιδευτικό υλικό από το οποίο αντλεί τα κείμενα το σχολικό εγχειρίδιο ακριβώς πως είναι χωρισμένο σε κείμενα σε κείμενα είναι χωρισμένο και κάθε κείμενο αντιστοιχεί σε μία ώρα διδασκαλίας ή το πολύ δύο καταλάβατε δεν μπορείτε να το σκεφτείτε και να το απαντήσετε διότι δεν μπορείτε να βγείτε από αυτό το μοντέλο όλοι μας όταν έχουμε ζήσει όλη μας τη ζωή σε αυτό το μοντέλο δηλαδή τι μάθημα έχω σήμερα έχω μάθημα λέμε και εννοούμε κείμενο λέει ο εκπαιδευτικός παιδιά στο μάθημά μας τώρα να διαβάσουμε το μάθημά μας και εννοεί το κείμενο έτσι δεν είναι δηλαδή είναι προσανατολισμένο όλο το μάθημα και της γλώσσης και της λογοτεχνίας πάνω σε ένα κείμενο το οποίο κρατάει η διδασκαλία του η ανάγνωση του η ερωτή και τα λοιπά κρατάνε μία ώρα ή τώρα τα τελευταία χρόνια τελευταία χρόνια μπορεί να έχουμε αυτά τα δύο ώρα που τα βάζουν μαζί στη γλώσσα και να κρατάει δύο ώρα αυτό είναι όμως μετά τελειώνουμε με αυτό το κείμενο πάμε σε άλλο κείμενο έτσι δεν κάνουμε γιατί με κοιτάτε παράξενα έτσι δεν γίνεται πάμε σε άλλο κείμενο μετά πάμε σε άλλο κείμενο αυτό εννοούμε όταν λέμε μονάδα οργάνωσης είναι το κείμενο και η οριέα διδασκαλία και πάμε τώρα να δούμε πως αυτό μπορεί να αλλάξει και να σκεφτούμε έναν άλλο τρόπο οργάνωσης του μαθήματος σκεφτήκαμε που λέτε σκεφτήκαμε κτλ και είπαμε ότι για διάφορους λόγους που θα σας εξηγήσω η τάξη δεν πρέπει να ασχολείται με ένα κείμενο την κάθε φορά αυτό πρέπει κάπως να το ξεπεράσουμε δηλαδή θα πρέπει να μπουνε περισσότερα κείμενα μέσα στην τάξη ταυτόχρονα και αυτά ακριβώς τα κείμενα να συνδιαλέγονται μεταξύ τους και μην ξεχνάτε επίσης και τον άλλο το σκοπό που έχουμε της διαφοροποιημένης διδασκαλίας δηλαδή ότι δεν έχουν όλα τα παιδιά τις ίδιες δεξιότητες δεν έχουν όλα τα παιδιά το ίδιο αναγνωστικό επίπεδο δεν έχουν τα παιδιά την ίδια προτίμηση στα κείμενα κτλ προσπαθώντας λοιπόν να ταιριάξουμε να συντεριάξουμε όλες αυτές τις απαιτήσεις που έχουμε βρήκαμε ακριβώς αυτή την ιδέα της διδακτικής ενότητας τι θα πει διδακτική ενότητα σε αυτό το πλαίσιο λοιπόν είναι ένας ορισμός θα τον διαβάσω γιατί έχει σημασία αυτός ορισμός αλλά μεγαλύτερη σημασία έχει βέβαια να το καταλάβετε τι είναι διδακτική ενότητα είναι μια ολοκληρωμένη αναγνωστική και μαθησιακή διαδικασία θα τον διαβάσω και μετά θα τον εξηγήσω η οποία δεν χρειάζεται να τα γράφετε υπάρχουν αυτά παντού υπάρχει στο πρόγραμμα κτλ εξηγείται η οποία στηρίζεται σε μια αρχική ιδέα που μπορεί να είναι ένα θέμα ή ένα λογοτεχνικό είδος πραγματοποιείται μέσα από ένα σύνολο ομοειδών ή ομόθεμων κειμένων και διαρκεί αρκετό χρονικό διάστημα είναι μια ολοκληρωμένη αναγνωστική και μαθησιακή διαδικασία γιατί βάζουμε και αναγνωστική και μαθησιακή αναγνωστική προφανώς αφού διαβάζουνε αλλά και μαθησιακή διότι υπάρχουν συγκεκριμένοι μαθησιακή στόχοι μαθαίνουν τα παιδιά διάφορα πράγματα στηρίζεται σε μια αρχική ιδέα κάθε project στηρίζεται σε μια αρχική ιδέα η ιδέα αυτή είναι συνήθως ένα θέμα που είναι το πιο συνηθισμένο ή είναι ένα λογοτεχνικό είδος αυτή η αρχική ιδέα δηλαδή τι σημαίνει αυτό λέμε συμφωνούμε με την τάξη ότι τώρα θα ασχοληθούμε με αυτό το θέμα ή συμφωνούμε ότι τώρα θα ασχοληθούμε με αυτό το είδος θα δώσουμε παρακάτω παραδείγματα και θεμάτων και ειδών και τα λοιπά λοιπόν άρα έχουμε ένα θέμα με το οποίο ασχολούμαστε πραγματοποιείται μέσα από ένα σύνολο λοιπόν αυτή επομένως η διαδικασία αυτή η εργασία η δουλειά που θα κάνουμε θα πραγματοποιηθεί όχι με ένα κείμενο αλλά με πολλά κείμενα έτσι είναι πολλά κείμενα πολλά θα δούμε πόσα δεν είναι αυτά τα κείμενα άσχετα μεταξύ τους προφανώς δεν είναι άσχετα γιατί δεν είναι άσχετα μεταξύ τους διότι είναι οι ομοειδοί αν ανήκουν στο ίδιο είδος που το λέει το είδος έτσι αν ανήκουν στο ίδιο είδος τότε τα κείμενα είναι ομοειδοί ή είναι ομόθεμα αν έχουμε θέμα σύμφωνοι άρα τα κείμενα με τα οποία θα ασχοληθούμε και τα οποία είναι ολόκληρα κείμενα ολόκληρα δεν είναι αποσπάσματα έτσι είναι ολόκληρα μπορεί να μικρά μεγάλα δεν έχει σημασία δεν είναι όμως αποσπάσματα αυτά λοιπόν τα κείμενα έχουν κοινά στοιχεία και αυτή όλη η διαδικασία διαρκεί αρκετό χρονικό διάστημα πόσο δυο μήνες τρεις μήνες ενάμιση μήνα εξαρτάται και πόσες ώρες την εβδομάδα αφιερώνουμε σε αυτό το πρότζεκτ Άρα λοιπόν έτσι αυτή είναι η μονάδα οργάνωσης μας δεν κάνω σήμερα ένα κείμενο άσχετο αύριο κάνω ένα άλλο κείμενο άσχετο με το χθεςινό μεθαύριο κάνω ένα τρίτο κείμενο άσχετο με τα άλλα Επί δυο μήνες ασχολούμαι με το ίδιο πράγμα. Επί δυο μήνες όλα όσα κάνω έχουν σχέση μεταξύ τους αυτό σημαίνει διδακτική ενότητα Τα κείμενα αυτά που έχουν όπως είπαμε κοινά στοιχεία είναι όμως διαφόρων επιπέδων δηλαδή υπάρχουν πιο εύκολα πιο δύσκολα πιο μεγάλα πιο μικρά κτλ Και τα παιδιά οι μαθητές θα έχουν τη δυνατότητα ακριβώς από αυτά τα κείμενα που θα έρθουν στην τάξη και θα προταθούν θα έχουν τη δυνατότητα οι μαθητές να επιλέξουν ποιο θα διαβάσουν Δεν θα διαβάσουν δηλαδή όλοι οι μαθητές όλα τα κείμενα. Εντάξει. Λοιπόν ακούω απορίες έως εδώ αυτό το σημείο τώρα είναι ένα σημείο κρίσιμο που μπορούμε να δώσουμε διευκρινήσεις και να συζητήσουμε ό,τι θέλετε. Υπάρχει καμιά απορία έως εδώ. Καμία τίποτα όλα είναι εντάξει τόσο ξεκάθαρα ορίστε. Εννοούμε όλο το project. Το όνομα δεν είναι και τίποτα σπουδαίο. Δηλαδή όσο όνομα δεν ξέρω πως αλλιώς όμως θα μπορούσαμε να το πούμε. Δεν μπορείς να το πεις project γιατί είναι και ξένη λέξη και το project είναι μέθοδος ενώ αυτό εννοούμε τα πάντα δηλαδή το θέμα, τη σκοποθεσία, τα βιβλία που εντάσουμε σε αυτήν την ενότητα, τις θεστηριότητες όλα αυτά αποτελούν αυτήν την ενότητα. Μια άλλη διευκρίνηση. Ναι Μαρία. Πώς θα προκύψει το θέμα για να αντιπροχωρηθεί η ευκαιρική ενότητα. Λοιπόν αυτή είναι πια πολύ ωραία ερώτηση. Πώς θα προκύψει το θέμα. Λοιπόν είπαμε στο προηγούμενο μάθημα ότι στην αρχή της σχολικής χρονιάς δεν μπορούμε την πρώτη μέρα να ξεκινήσουμε ένα project λογοτεχνίας. Γιατί δεν μπορούμε γιατί δεν ξέρουμε τα παιδιά εκτός και αν τα ξέρουμε από την περσινή χρονιά. Λοιπόν άρα στην αρχή της χρονιάς είπαμε ότι θα χρειαστούμε ένα χρονικό διάστημα 15 ημερών 20 ημερών κτλ που θα είναι ένα διάστημα διαγνωστικό. Θα κάνουμε είπαμε να μην τα ξαναλέω ένα ερωτηματολόγιο πιθανόν κάποια κείμενα διαβαθμισμένης δυσκολίας ανάκατα κτλ. Θα δούμε και τι θέματα απασχολούν τα παιδιά είναι δηλαδή εμείς κάνουμε ας πούμε πως το λένε γκάλοπ δηλαδή χωρίς να τους το λέμε βλέπουμε τα παιδιά της συγκεκριμένης τάξης τι περίπου τους απασχολήτη θέλουν πια είναι η τάση τους. Σκεφτόμαστε λοιπόν εμείς ξέρουμε και το πρόγραμμα ξέρουμε και τα θέματα της ενότητες που προτείνει το πρόγραμμα γιατί το πρόγραμμα προτείνει κάποιες διδακτικές ενότητες θα τις δούμε παρακάτω οι οποίες δεν είναι δεσμευτικές είναι παραδειγματικές. Λοιπόν ξέρουμε και αυτές σκεφτόμαστε κι άλλα πράγματα μπορεί να σκεφτούμε την επικαιρότητα έτσι την επικαιρότητα τι συμβαίνει κτλ γύρω μας. Και ερχόμαστε προς την τάξη και κάνουμε χαλαρά κανά δυο προτάσεις αφού τα σκεφτούμε όλα αυτά κάνουμε κανά δυο προτάσεις. Λέμε δηλαδή ρωτάμε στα παιδιά τι θέλετε παιδιά μήπως θέλετε να ασχοληθούμε με αυτό ή μήπως θέλετε να ασχοληθούμε με το άλλο. Τους λέμε τις συνδέσεις τις αφορμές με τις οποίες σκεφτήκαμε το α ή το β και τα λοιπά. Λένε και τα παιδιά δεν θέλουμε αυτό θέλουμε εκείνο κάποιοι θέλουν το ένα κάποιοι θέλουν το άλλο γίνεται δηλαδή μια ζήμωση. Έτσι και αλλιώς όπως έχουμε πει η τάξη λειτουργεί ως κοινότητα με βάση κάποιες αρχές. Έτσι κάποιες αρχές δημοκρατίας δηλαδή θα κάνουμε αυτό που θέλουν οι περισσότεροι και θα υποσχεθούμε ότι την επόμενη φορά θα κάνουμε κάποιο άλλο θέμα που θα θέλουν κάποιοι άλλοι. Άρα λοιπόν προσπαθούμε να δημιουργήσουμε και αυτό είναι το ταλέντο του εκπαιδευτικού να δημιουργήσουμε ένα κλίμα συνένεσης μέσα στην τάξη. Σίγουρα δεν κάνουμε αυτό που θα πω τώρα δηλαδή μπαίνω εγώ μια μέρα στην τάξη και λέω παιδιά από σήμερα θα ξεκινήσουμε να ασχολούμαστε με το θέμα περιβάλλον ας πούμε. Με το θέμα οικογένεια με το θέμα ταξίδι έτσι στα κουφά επειδή εγώ αποφάσισα να ασχοληθούμε με αυτό το θέμα θα μπω μια μέρα στην τάξη και θα τους πω ξέρετε με αυτό το θέμα θα ασχοληθούμε. Καταλάβατε εντάξει Μαρία. Άρα εκεί χρειάζεται να έχει ο εκπαιδευτικός προφανώς κάποιες προτάσεις όμως αυτές τις προτάσεις να μην τις επιβάλλει. Αφού κάθε ενότητα κρατάει όπως είπαμε δύο με τρεις μήνες ιδανικά σε ένα σχολικό έτος μπορούν να γίνουν τρεις διδακτικές ενότητες περίφου. Δηλαδή χωρίζουμε το σχολικό έτος σε τρία μέρη. Αυτό δεν σημαίνει ότι είναι υποχρεωτικό να γίνουν τρεις. Ειδικά στο δημοτικό σχολείο που λειτουργούμε όπως είπαμε και περισσότερο διαθεματικά και που έχουμε πολλά αντικείμενα να διδάξουμε και εννοείται ότι θα κάνουμε και άλλα project. Δεν θα κάνουμε μόνο συνεχώς project για τη λογοτεχνία. Έχουμε και άλλα αντικείμενα και τα άλλα αντικείμενα είναι απαιτητικά και ζητάν και εκείνα project. Άρα λοιπόν δεν σημαίνει ότι θα κάνουμε οπωσδήποτε τρία project λογοτεχνία σε κάθε έτος. Όμως αυτό το αναφέρουμε διότι υπάρχει και η μέση εκπαίδευση και διότι μπορεί ιδανικά κάποιος να θέλει να κάνει τρία ας πούμε. Αυτό είναι έτσι κι αλλιώς συμβατική διάκριση δηλαδή μπορεί να κάνεις δύο και να τα κάνεις πιο μεγάλα γιατί τα παιδιά δείχνουν ενδιαφέρον. Δεν θα το κόψεις με το ζόρι ένα project επειδή εσύ νομίζεις ότι πρέπει να κάνεις και ακόμα ένα. Δεν είναι θέμα ήλις δηλαδή πρέπει να πάψουμε να σκεφτόμαστε τουλάχιστον στη λογοτεχνία οπωσδήποτε δεν ξέρω στα άλλα μαθήματα πρέπει να πάψουμε να σκεφτόμαστε με τη λογική της ήλις να βγάλω την ήλι δεν υπάρχει ήλι υπάρχει μέθοδος. Τώρα είπαμε είναι σχεδιασμένη διδακτική ενότητα στη λογική του project είναι δύο με τρεις μήνες εξαρτάται και τα λοιπά. Όπως όλα τα project έτσι και αυτό η διδασκαλία μας αναπτύσσεται σε φάσεις. Η φάση τα στάδια είναι βασικό στοιχείο της διδασκαλίας και ειδικά της διδασκαλίας με τη μέθοδο project. Οι φάσεις αυτές τώρα στη λογοτεχνία είναι τρεις. Πριν όμως δούμε τις φάσεις να δούμε λίγο τις διδακτικές ενότητες που προτείνει το νέο πρόγραμμα σπουδών. Όπως είπα και προηγουμένως αυτές οι προτάσεις είναι παραδειγματικές. Δηλαδή δεν σημαίνει ότι οπωσδήποτε το θέμα οικογένεια πρέπει να γίνει στη δευτέρα τάξη. Μπορεί να γίνει και στην τρίτη, στην τετάρτη, στην πέμπτη. Όμως εμείς ως ομάδα σχεδιασμού έπρεπε αυτές τις ενότητες κάπως να τις μοιράσουμε στις διάφορες τάξεις. Ανάλογα για να δείξουμε ενδεχομένως και τη δυσκολία που έχουν κτλ. Δηλαδή υπάρχουν κάποιες ενότητες ας πούμε, υπάρχουν κάποια λογοτεχνικά ήδη, κάποια θέματα τα οποία είναι δύσκολα. Και τα οποία πάνε σε πιο μεγάλες τάξεις. Όχι, αλλά αυτά είναι όλα πολύ σχετικά, γιατί μπορεί να έχεις μια τάξη που να είναι πολύ προωθυμένη. Άρα λοιπόν με αυτά τα κριτήρια κάπως, της ευκολίας, της δυσκολίας των γνωστικών απαιτήσεων που έχει ένα θέμα, τοποθετήσαμε τα διάφορα θέματα και λογοτεχνικά ήδη που σκεφτήκαμε, τα τοποθετήσαμε σε τάξεις. Υπάρχουν κι άλλα προφανώς, έτσι. Υπάρχουν πολλά θέματα στη ζωή μας και όπως είπα ανάλογα με την επικαιρότητα βγαίνουν κι άλλα. Δηλαδή τώρα έχουμε την οικονομική κρίση ας πούμε, μεθαύριο δεν ξέρω τι θα έχουμε κτλ. Δεν μπορεί ένα πρόγραμμα σπουδών να τα προβλέψει όλα. Αλλά υπάρχουν και κάποια θέματα που είναι στάνταρ. Ας πούμε, είναι θέματα που πάντοτε έχουν ενδιαφέρον για τα παιδιά. Λοιπόν, προσέξτε τώρα εδώ, δυστυχώς δεν έχω τον χρόνο να επεκταθώ στο ζήτημα της πρώτης τάξης. Η πρώτη τάξη είναι μια ιδιαιτερότητα και στην πρώτη τάξη μπορεί να λειτουργούμε με αυτή τη λογική, αλλά πολύ πιο μικρά προτζεκτάκια κάνουμε. Δεν μπορούμε στα πρωτάκια επί δυο μήνες να ασχολούμαστε με το ίδιο θέμα ας πούμε, επειδή καταλάβατε ούτε τα πρωτάκια διαβάζουν μόνα τους κτλ. Άρα η πρώτη τάξη είναι μια ειδική περίπτωση, την αφήνουμε. Έχει το πρόγραμμα κάποιες προτάσεις, αν θέλετε δείτε τις. Στην ουσία αυτή η διάκριση σε τρεις διδακτικές ενότητες ξεκινάει από τη δευτέρα τάξη. Τα βλέπετε, δεν τα διαβάζω όλα. Κάποια είναι είδη, το παραμύθι είναι είδος, δεν είναι θέμα. Πίηση και τραγούδι είναι είδος. Οικογένεια είναι θέμα. Αυτά και τα τρία είναι θέματα. Τα κόμιξ είναι είδος. Το παιχνίδι εντάξει είναι θέμα. Ιστορίες άλλων λαών, τι είναι είδος ή θέμα, τι λέτε. Ιστορίες άλλων λαών, είναι είδος λογοτεχνικό ή είναι θέμα. Πώς σας φαίνεται πιο πολύ, ορίστε. Υπάρχουν κάποια που δεν είναι τόσο εύκολο να ξεχωρίσει να πεις αν είναι θέμα ή είδος. Θα σας πω ένα άλλο, που δεν το έχουμε στο πρόγραμμα, θα μπορούσαμε να το έχουμε, δεν γίνεται να το βάλεις όλα. Ο καραγκιόζης. Τι είναι ο καραγκιόζης, είναι θέμα ή είδος. Τι λέτε. Ορίστε. Λοιπόν, στο ελληνικό τουλάχιστο θέατρο σκιών, είναι ένα είδος οπωσδήποτε, που είναι το θέατρο σκιών και που είναι και το θεατρικό κείμενο του καραγκιόζης. Ο καραγκιόζης δηλαδή, φούρναρης αν το πάρετε, θα το βρείτε, είναι ένα θεατρικό κείμενο και ως τέτοιο είναι είδος. Όμως ο καραγκιόζης μπορεί να είναι θέμα σε άλλα κείμενα, δηλαδή να έχουμε άλλα αφηγηματικά κείμενα, όχι πλέον το θεατρικό κείμενο του καραγκιόζης, να έχουμε ένα άλλο κείμενο που κάποιος να διηγείται τις εμπειρίες του από όταν ήταν μικρός και έβλεπε καραγκιόζης. Εκεί είναι θέμα. Άρα, αν έχεις μία διδακτική ενότητα καραγκιόζης, μπορεί να έχεις κείμενα του καραγκιόζης, θεατρικά κείμενα, θα έχεις οπωσδήποτε βίντεο που θα δείχουν παραστάσεις καραγκιόζης, μπορεί όμως να έχεις και κείμενα αφηγηματικά που να μιλούν για τον καραγκιόζη. Έτσι. Λοιπόν, χιουμοριστικές ιστορίες είναι είδος, χιούμορ, το χιούμορ είναι αστείες ιστορίες θα μπορούσαμε να τις πούμε, είναι είδος. Η πίηση ως παιχνίδι λέξεων και εικόνων είναι είδος για την πίηση, είναι μόνο πίηση εδώ. Λογοτεχνία και κινηματογράφος είναι πάλι μια διδακτική ενότητα που δεν είναι εύκολο να την κατατάξουμε σε θέμα και είδος. Λογοτεχνία και κινηματογράφος αυτή η ενότητα τι θέλει να κάνει, παίρνει λογοτεχνικά κείμενα που γυρίστηκαν σε ταινίες. Σε ταινίες είτε κινηματογραφικές είτε τηλεοπτικές είτε κινούμενα σχέδια. Λοιπόν και εξετάζει η κάθε ομάδα από τους μαθητές θα πάρει ένα κείμενο και θα πάρει και την ταινία που έχει γυριστεί πάνω στο κείμενο και οι περισσότερες δραστηριότητές της θα είναι ακριβώς συγκριτικές να συγκρίνει το κείμενο και την ταινία. Αυτή είναι αυτή η ενότητα, αυτό είναι το concept. Κάθε διδακτική ενότητα, καταλαβαίνετε τώρα καλύτερα καθώς τις βλέπουμε, βασίζεται ακριβώς σε ένα concept. Αυτή είναι που λέμε η αρχική ιδέα και στην έκτη τάξη εικόνες του τόπου μου και αυτή είναι λίγο περίεργη αλλά είναι θέμα βασικά δηλαδή είναι ο τόπος μου. Και όταν λέμε ο τόπος μου δεν εννοούμε η Ελλάδα, η Ελλάδα είναι η χώρα μας, ο τόπος μου είναι κάτι πιο μικρό από την Ελλάδα, είναι η περιοχή στην οποία ζω, μεγάλωσα, η ιδιαίτερη πατρίδα μου κτλ. Ο τόπος μου επιστημονική φαντασία είναι είδος το science fiction, ο ξένος είναι θέμα και απλώς θα το λέω για να το ξέρετε να έχετε μια συνολική εικόνα ότι με αυτό τον τρόπο συνεχίζεται η δουλειά και στο γυμνάσιο και στο λύκειο. Δεν είναι δηλαδή άλλο πράγμα στο δημοτικό και άλλο πράγμα στη μέση εκπαίδευση, ο τρόπος δουλειάς είναι ο ίδιος. Πάλι με διδακτικές ενότητες οργανώνουμε το μάθημα, πάλι με τρεις διδακτικές ενότητες σε κάθε τάξη, αλλά βέβαια με θέματα άλλα και με κείμενα για πιο μεγάλα παιδιά και αργότερα και για ενήλικες και τα λοιπά λογοτεχνία για ενήλικες. Άρα λοιπόν εδώ πέρα προτείνουμε έναν τρόπο δουλειάς ο οποίος ξεκινάει στην ουσία από τη Δευτέρα Δημοτικού και μπορεί να είναι ίδιος μέχρι και την τρίτη ηλικίου μέχρι και το πανεπιστήμιο. Δηλαδή εγώ όταν κάνω κάποια επιλεγόμενα μαθήματα λογοτεχνίας, όχι διδακτικής της λογοτεχνίας που κάνουμε τώρα αλλά λογοτεχνίας κάποιοι από εσάς έχουν κάνει, έτσι δουλεύουμε πάλι με διδακτική, δηλαδή όλο το μάθημα ας πούμε είναι μία βέβαια διδακτική ενότητα. Θέλετε να ρωτήστε κάτι ως εδώ, είναι τώρα σαφέστερη η διδακτική ενότητα τι είναι, τι σημαίνει θέμα, τι σημαίνει είδος. Στο προηγούμενο μάθημα είχαμε δώσει και μία άλλη δυνατότητα την οποία το πρόγραμμα δεν την έχει ρητά, μήπως θυμάστε πια λέω, είχαμε πει ότι μπορεί να είναι ένα θέμα, ένα είδος ή ένας συγγραφέας, δηλαδή όντως μπορείς να κάνεις μία διδακτική ενότητα πάνω σε ένας συγγραφέας. Ξέρω εγώ, στην Αλκιζέι, να πάρεις κείμενα της Αλκιζέι και να ασχολείσαι με αυτά επί ένα χρονικό διάστημα, του Ευγένιου Τριβιζά, της Ωρσαρή, του Βαγγέλη Λοιόπουλου. Εμείς όμως το πρόγραμμα δεν το λέμε αυτό καθαρά, μήπως μπορείτε να φανταστείτε γιατί δεν το λέμε καθαρά. Γιατί δεν το λέμε καθαρά αυτό, αν λέγαμε και συγγραφέα τι θα έπρεπε μετά να κάνουμε. Ναι. Τι ρώτησα εγώ, τι απαντάτε τώρα εσείς, εγώ τι ρώτησα. Ναι, εγώ ρωτώ γιατί στο πρόγραμμα δεν δίνουμε, δεν επεξεργαζόμαστε και την ιδέα αυτή του συγγραφέα, ως βάση για μια διδακτική ενότητα, δηλαδή να έχουμε και κάποιες διδακτικές ενότητες για συγγραφή. Γιατί δεν το κάνουμε αυτό. Τι κίνδυνος θα υπήρχε, τι κίνδυνος θα υπήρχε. Ναι, πολύ λίγη αναγκαστικά εμείς, τι θα έλεγες Τέλιο, αναγκαστικά εμείς θα έπρεπε να δώσουμε κάποια παραδείγματα. Έτσι να πούμε ας πούμε και διδακτικές ενότητες για συγγραφή, έτσι, δεν θα πρέπει όμως να πούμε και δυο τρεις. Αν λέγαμε δυο τρεις, τι θα ήτανε. Θα ήτανε σαν να φτιάχνουμε λογοτεχνικό κανόνα και θα έπρεπε και όλοι οι άλλοι που δεν θα τους αναφέραμε θα ξεσηκωρώντουσαν και θα λέγανε και γιατί αναφέρεται αυτούς τους τρεις και όχι και τους άλλους 153. Καταλάβατε το πιάσατε. Δηλαδή μπαίνεις εκεί σε μια διαδικασία από την ώρα που θα πρέπει να αναφέρεις και κάποια ονόματα, είναι σαν να φτιάχνεις ένα μίνι κανόνα αναγκαστικά πολύ μικρό, διότι δεν μπορείς να δώσεις και πολλά παραδείγματα και αυτό δημιουργεί μετά, μπορεί να δημιουργήσει πάρα πολλές παρεξηγήσεις. Να πούνε κάποιοι μα γιατί αναφέρεται αυτούς ενώ έπρεπε να προτείνετε κάποιους άλλους κτλ κτλ. Άρα λοιπόν αυτό με το συγγραφέα μπορεί κανείς να το εννοήσει και μπορεί φυσικά να επιλέξει έναν συγγραφέα όποιον θέλει και να κάνει μια δρακτική ενότητα για έναν συγγραφέα, όμως εμείς δεν προτείνουμε συγκεκριμένους συγγραφείς. Εντάξει είναι κατανοητό αυτό. Θέλετε να ρωτήστε κάτι άλλο για αυτές τις ενότητες. Ξαναλέω υπάρχουν και άλλα θέματα και υπάρχουν συνδυασμοί πολύ ωραίοι συνδυασμοί θεμάτων. Όμως αυτά είναι τα βασικά μπορεί κανείς να τα πάρει ως βάση. Λοιπόν τώρα είπαμε ότι κάθε project αυτή η διδακτική ενότητα αυτή η ολοκληρωμένη όπως είπαμε διαδικασία κτλ κτλ αποτελείται αποφάσεις. Οι φάσεις λοιπόν είναι τρεις αυτές που βλέπετε η πρώτη φάση πριν από την ανάγνωση η δεύτερη φάση η ανάγνωση και η παρουσίαση των κειμένων και η τρίτη φάση είναι μετά την ανάγνωση. Είναι πολύ σημαντικό να κρατήσουμε αυτές τις τρεις φάσεις. Να μην παραλείψουμε δεύτερη φάση αποκλείται να την παραλείψουμε. Το καταλαβαίνουμε είναι η κεντρική φάση όμως έχει σημασία να μην παραλείψουμε την πρώτη φάση και την τρίτη φάση. Είναι μισή δουλειά η πρώτη φάση θα τα πούμε τώρα θα κάνουμε το διάλειμμα και μετά αυτά θα πούμε η πρώτη φάση είναι πολύ σημαντική για να βγάλουν τα παιδιά νόημα από τα κείμενα που θα διαβάσουν στη δεύτερη φάση. Και η τρίτη φάση είναι πολύ σημαντική για να ολοκληρώσουν στο μυαλό τους τις διαδικασίες όλες όσες έγιναν και να κλείσουμε το project. Ένα project δεν κλείνει απότομα ένα project κλείνει με μια ορισμένη διαδικασία αναστοχασμού και τα λοιπά αξιολόγησης και τα λοιπά. Όχι αξιολόγησης τεστ καμία σχέση έτσι αξιολόγησης αναστοχασμού τι έκανα τι κατάλαβα τι άλλαξε μέσα μου και τα λοιπά. Πριν κάνουμε το διάλειμμα να μην το ξεχάσω την πέμπτη το απόγευμα στη βιβλιοθήκη έχει ο κύριος Αλεξίου μία παρουσίαση βιβλίου ενός θεωρητικού βιβλίου για τη λογοτεχνία του Μπαχτί είναι ένας πολύ σημαντικός θεωρητικός. Θα κουβεντιάσει ο κύριος Αλεξίου με μια άλλη καθηγήτη από το γαλλικό τμήμα θα είναι μια ωραία συζήτηση σας παρακαλώ να στηρίξετε την εκδήλωση όσοι μπορείτε να πάτε στη βιβλιοθήκη είναι μια σειρά παρουσιάσεων αυτή είναι η τρίτη παρουσίαση που κάνουμε είναι πολύ ενδιαφέρουσες συζητήσεις. 7 η ώρα θα σας το πει και ο κύριος Αλεξίου την 5η στις 7 λοιπόν το απόγευμα είναι αυτή η συζήτηση λοιπόν να κάνουμε το διάλειμμα. Έχετε διδαχτεί σε άλλο μάθημα κάτι για τη μέθοδο project γνωρίζετε όχι ακόμα. Λοιπόν δυο λόγια μόνο θα πω δεν μπορώ βέβαια δεν είναι τώρα η δικιά μου η δουλειά να εξηγήσω όλα τα παιδαγωγικά γύρω από τη μέθοδο project. Απλώς να πούμε ότι είναι μια για να καταλάβετε αυτά που θα ακολουθήσουν είναι μια ανοιχτή διαδικασία μάθησης. Δεν έχει αυστηρά όρια εξελίσσεται ανάλογα με τις διαθέσεις και την κατάσταση στην οποία βρίσκεται η τάξη δηλαδή πόσο ενδιαφέρον θα δείξει. Τι προτιμήσεις έχει διότι ας πούμε ένα θέμα έτσι ένα θέμα μπορεί κανείς να το πιάσει από τη μία πλευρά να το πιάσει από την άλλη πλευρά να το πιάσει από την τρίτη πλευρά. Σας πω ένα παράδειγμα ας πούμε το θέμα οικογένεια οικογένεια σκέτο οικογένεια δεν λέει και πολλά είναι τεράστιο. Μπορεί κανείς η τάξη πάλι να αποφασίσει να ασχοληθεί ας πούμε περισσότερο με τη σύγχρονη οικογένεια με σύγχρονες μορφές οικογένειας. Ή μπορεί να θέλει να ασχοληθεί με την οικογένεια σε διάφορες ιστορικές περιόδους δηλαδή με παλιότερες μορφές οικογένειας και με σύγχρονες μπορεί να θέλει να ασχοληθεί με τη σχέση με τη μητέρα μόνο η σχέση με τη μητέρα. Η σχέση με το πατέρα ή να θέλει να ασχοληθεί με το θέμα χωρίς οικογένεια χωρίς οικογένεια. Άρα λοιπόν θέλω να πω ότι το πως θα εξελιχθεί ένα project εξαρτάται ακριβώς από τα ενδιαφέροντα και τα λοιπά των συμμετεχόντων. Συμμετέχει όλη η τάξη και όλη η τάξη είναι υπεύθυνη για την εξέλιξη του. Αυτό λίγο θέλω να το τονίσω το οποίο βέβαια σχετίζεται και με την ομαδοσυνεργατική διδασκαλία ότι σε αυτές τις μεθόδους όλη η τάξη συμμετέχει. Στη μετοπική διδασκαλία το ξέρουμε το έχουμε ζήσει ποτέ δεν συμμετέχει όλη η τάξη. Η μετοπική διδασκαλία γίνεται το πολύ με το 80% της τάξης. Κάποιοι πάντα δεν συμμετέχουν για διάφορους λόγους. Έτσι δεν ενδιαφέρονται έχουν μείνει πολύ πίσω και τα λοιπά. Αυτές οι μέθοδοι θα δείτε πως έχουν τον τρόπο να κάνουν και τον πιο αδύνατο μαθητή να συμμετέχει. Μπορεί όχι με τον ίδιο τρόπο που θα συμμετέχει κάποιος άλλος αλλά οπωσδήποτε θα συμμετέχει. Δεν γίνεται να μείνεις έξω από αυτή τη διαδικασία. Λοιπόν, το βάρος στη Method Project δεν πέφτει στη διδασκαλία, πέφτει στη μάθηση και στην ανακάλυψη. Δηλαδή ο εκπαιδευτικός όταν βρίσκεται σε μια διαδικασία Project αισθάνεται σαν να μη διδάσκει. Δηλαδή επειδή το έχω κάνει ας πούμε κυρίως σε σεμινάρια εκπαιδευτικών προσομοιώσης κτλ λες μα τώρα έκανα μάθημα δίδαξα. Γιατί δεν μιλάς πολύ όταν πραγματοποιείται ένα Project ο εκπαιδευτικός δεν μιλάει όπως μιλάω εγώ τώρα. Άρα όταν τελειώνει η ώρα του μαθήματος λες και τώρα άρα γιατί έγινε μήπως δεν έκανα καλά τη δουλειά μου. Μήπως γιατί δεν αισθάνεσαι αυτή την κούραση που αισθάνεσαι όταν μιλάς. Δουλεύουν τα παιδιά μιλάς πιο σιγανά διότι πηγαίνεις από τη μια ομάδα στην άλλη και άρα δεν χρειάζεται να φωνάζεις μιλάς πιο λίγο και πιο σιγανά. Και μπορεί την συγκεκριμένη μέρα να έχουν γίνει ελάχιστα μες στην τάξη. Μια άλλη μέρα μπορεί να γίνουν βέβαια περισσότερα διότι το Project δεν κρίνεται από τη μια ώρα. Αφού είναι μια εξέλιξη που παίρνει πολλές ώρες το αποτέλεσμα θα φανεί στο τέλος της εξέλιξης και μπορεί ενδιάμεσα να νομίζεις ότι δεν δουλεύει η τάξη και τόσο. Ή μπορεί να νομίζεις ότι δεν φαίνεται άμεσο αποτέλεσμα. Όλη η ανακαλυπτική μάθηση σημαίνει ακριβώς ότι σιγά σιγά τα παιδιά μόνα τους φτιάχνουν κάτι, ανακαλύπτουν κάτι, παράγουν κάτι. Επίσης το Project έχει, αυτό που λέγαμε στην τρίτη φάση, έχει μια τελική παρουσίαση. Δηλαδή γι' αυτό βλέπετε το Project συνδέεται με αυτό που λέμε παραγωγή, παράγουμε κάτι. Αυτό που παράγουμε πρέπει κάποια στιγμή να το δείξουμε. Άρα λοιπόν μας χρειάζεται ακριβώς μια τελική φάση όπου τι θα κάνουμε. Θα δείξουμε αυτό το οποίο έχουμε παράξει, την δουλειά μας. Που θα τη δείξουμε? Ανάλογα. Ή θα τη δείξουμε μεταξύ μας ο ένας τον άλλον ή μία ομάδα στην άλλη. Ή μπορεί να τη δείξουμε σε μία άλλη τάξη ή μπορεί να τη δείξουμε σε μία εκδήλωση σε ολόκληρο το σχολείο. Ή σε μία εκδήλωση προς τους γονείς, να φωνάξουμε τους γονείς μας για να δείξουμε τη δουλειά μας. Ή μπορεί να κάνουμε μία έκθεση. Άρα λοιπόν υπάρχει στο τέλος ακριβώς αυτό το στοιχείο της ευρύτερης κοινότητας που αυτό που κάναμε το δείχνουμε στην ευρύτερη κοινότητα. Ο ρόλος του δασκάλου λοιπόν είναι από κύριος καθοδηγητής γίνεται συντονιστής και εμψυχωτής. Και καθοδηγητής φυσικά είναι, εννοείτο ότι είναι και καθοδηγητής, αλλά είναι συντονιστής διότι συντονίζει οι ομάδες παιδιά σίγουρα χρειάζονται συντονισμό. Τώρα αυτή η ομάδα θα δουλέψει μετά, αυτή η ομάδα θα παρουσιάσει έτσι εσύ, έτσι εσύ και τα λοιπά. Αυτό σημαίνει συντονισμός. Συντονισμός επίσης σημαίνει να βάζω, μάλλον να τους βάζω, κυρίως τους βάζω όλοι μαζί, τους βάζουμε όπως θέλετε πείτε το, όμως εγώ τουλάχιστον τυρώ, εγγυώ με την τύριση των κανόνων. Τα project έχουν κανόνες λειτουργίας, δηλαδή δεν κάνει ο καθένας όποτε θέλει, ό,τι θέλει. Αυτή οι κανόνες είναι συμφωνημένοι, δηλαδή τώρα θα κάνουμε αυτό, μετά θα κάνουμε εκείνο, μετά θα κάνουμε εκείνο και αυτό ακριβώς όλο ο δάσκαλος το συντονίζει και προσέχει να τυρούνται αυτοί οι κανόνες. Εμψυχωτής είναι, οπωσδήποτε είναι εμψυχωτής διότι τα παιδιά είναι παιδιά, δηλαδή τι μπορεί να πάθουν τα παιδιά. Τα παιδιά μπορεί να χάσουν κάπως το ενδιαφέρον τους παροδικά, να κουραστούν, λίγο να βαρεθούν, να μαλώσουν, να αποθαρρυνθούν γιατί δεν ξέρουν πως να κάνουν κάτι. Λοιπόν, εμψυχωτής σημαίνει ότι στέκεσαι δίπλα στα παιδιά, στην ώρα της δουλειάς τους και τους συνεχώς προσπαθείς να τα βοηθάς. Το ζήσατε εσείς αυτό, δεν το ζήσατε, αυτό δεν ζήσατε. Τα παιδιά, θα μας τα πείτε, τα παιδιά πολλές φορές δεν ξέρουν πως να κάνουν κάτι ή χάνουν το κουράγιο τους. Λοιπόν, χρειάζεται συνεχώς τι έγινε, πως θα γίνει αυτό, πως θα γίνει το άλλο, εσύ τι θα κάνεις Γιώργο μέσα στο πλαίσιο της ομάδας, εσύ Χριστίνα το έκανες αυτό, πως θα το κάνεις, πως σκέφτεσαι να το κάνεις, θα το κάνεις έτσι ή θα το κάνεις αλλιώς, αυτό σημαίνει στέκομαι δίπλα. Σήμερα τι κάνουνε οι δάσκαλοι, αναθέτουνε τις εργασίες, ό,τι και να αναφταίς, ασκήσεις, γράψτε αυτό, γράψτε εκείνο, το αναθέτουνε, υποτίθεται ότι τα παιδιά πρέπει στο σπίτι να το κάνουνε και πάνε μετά και το φέρουν την άλλη μέρα ξέρω εγώ στο σχολείο και το λένε, το δείχνουνε. Τι σημαίνει αυτό, σημαίνει ότι το ρόλο του εμψυχωτή τον έχει παίξει ο γονιός, αυτό σημαίνει. Αυτό σημαίνει και αυτό το έχουμε ζήσει όλοι μας, έτσι δεν είναι. Λοιπόν, οι γονείς στην ουσία εμψυχώνουν τα παιδιά, ο δάσκαλος δεν εμψυχώνει κανέναν, ο δάσκαλος αναθέτει, εξηγεί βέβαια, αναθέτει και εξετάζει και λέει αν κάτι είναι καλό ή δεν είναι καλό. Την ώρα όμως της δουλειάς, όταν το παιδί γράφει κάτι, όταν το παιδί παράγει κάτι, ο δάσκαλος δεν είναι κοντά του να το εμψυχώσει. Δεν φταίει αυτός, έτσι είναι ο τρόπος που ακολουθείτε. Άρα λοιπόν η Methodos Project ακριβώς αλλάζει όλη αυτή τη διαδικασία. Αυτό δεν σημαίνει στη Methodos Project ότι δεν κάνουν τα παιδιά και κάτι στο σπίτι. Προσέξτε, δεν σημαίνει ότι δεν κάνουν και κάτι στο σπίτι. Πάντα θα χρειαστεί να κάνεις και κάτι στο σπίτι, όμως είναι τελείως διαφορετικό. Τώρα τι γίνεται, αυτό που έχω να κάνω, το κάνω στο σπίτι ολόκληρο. Και έχω εγώ μόνος μου την ευθύνη για αυτό που θα κάνω στο σπίτι. Στη Methodos Project στο σπίτι κάνεις ορισμένες λεπτομέρειες μόνο, ενός μιας ευρύτερης εργασίας που απλώς δεν μπορεί να τελειώσει στο σχολείο, διότι δεν φτάνει ο χρόνος ή διότι δεν υπάρχουν τα τεχνικά μέσα. Δηλαδή χρειάζεται ας πούμε να γίνει μια έρευνα στο ίντερνετ και δεν προλαβαίνεις ή δεν μπορείς να την κάνεις την έρευνα στο ίντερνετ στο σχολείο διότι εκείνη την ώρα δεν έχεις την πρόσβαση στον υπολογιστή κτλ. Άρα μπορεί να χρειαστεί να την κάνεις στο σπίτι, όμως αυτή η έρευνα είναι ένα μικρό κομμάτι της όλης εργασίας που έχει να κάνει η ομάδα. Ο συντονισμός, η δουλειά, η ένταξη αυτής της έρευνας μέσα στην όλη δουλειά της ομάδας, αυτά όλα θα γίνουν στο σχολείο. Άρα την ευθύνη την έχει η ομάδα που δουλεύει στο σχολείο, ασχέτως αν κάποια μικρά πράγματα μπορούν να γίνουν στο σπίτι. Τώρα, η σχέση ομάδος συνεργατικής διδασκαλίας και μεθόδου project. Τα παίρνουμε σαν να είναι μαζί, όμως δεν είναι μαζί, δεν είναι ίδια, δεν ταυτίζονται. Δηλαδή, θα το δείτε γιατί άμα το ρωτήσω. Λοιπόν, στη μέθοδο project έχουμε πάντα ομάδος συνεργατική διδασκαλία. Δηλαδή, δεν γίνεται να έχεις project χωρίς ομάδος συνεργατική, δεν υπάρχει. Project με μετοπική δεν υπάρχει, όμως το αντίθετο υπάρχει. Δηλαδή, μπορεί να έχεις εργασία σε ομάδες χωρίς να έχεις project. Μπορεί να έχεις εργασία σε ομάδες και στο πλαίσιο παραδοσιακά οργανωμένων διδασκαλιών. Δηλαδή, κάνουμε κανονικά το μάθημα παραδοσιακά, ας πούμε το εγχειρίδιο της γλώσσας. Κανονικά όλα το κάνουμε και όταν φτάνουμε στις δραστηριότητες, στις ασκήσεις ας πούμε που έχει το βιβλίο από κάτω, λέμε στα παιδιά τώρα θα χωριστείτε σε ομάδες και θα προσπαθείτε ομαδικά να συμπληρώσετε αυτή την άσκηση. Αυτό δεν είναι project. Αυτό είναι μια ομαδοσυνεργατική διδασκαλία, είναι μια εργασία σε ομάδες, η οποία όμως γίνεται στο πλαίσιο μιας παραδοσιακής οργάνωσης του μαθήματος. Αυτή είναι η διαφορά. Ορίστε. Και βέβαια υπάρχουν ατομικές δραστηριότητες. Στο πλαίσιο της ομάδας, η ομάδα δεν μπορεί να τα κάνει όλα τα είδη των εργασιών, δεν μπορεί να τα κάνει από κοινού. Η ομάδα έχει τον κοινό στόχο, έχει το κοινό αποτέλεσμα που θέλει να βγάλει στο τέλος. Στην περίπτωση της λογοτεχνίας, για να μην σας συνενοούμεστε καλύτερα, στην περίπτωση της λογοτεχνίας ο σκοπός της ομάδας είναι να παρουσιάσει το βιβλίο. Αυτός είναι ο σκοπός. Δηλαδή, όλες οι εργασίες που θα κάνει η ομάδα, θα καταλήξουν στο να παρουσιάσει το βιβλίο που έχει αναλάβει. Όμως, πώς θα το παρουσιάσει, θα το παρουσιάσει με διάφορες δραστηριότητες που θα δουλέψει. Κάποιες από αυτές θα είναι ομαδικές, κάποιες από αυτές θα είναι ατομικές, κάποιες από αυτές θα είναι αναζεύγοι. Όπως έρθουν τα πράγματα. Δεν υπάρχει κανόνας και όπως βολεύει και στα συγκεκριμένα παιδιά. Δηλαδή, υπάρχει, ας πούμε, η πρόταση, πες, η ιδέα να γραφτεί ένα κείμενο. Αυτό το κείμενο μπορεί να γραφτεί από ένα παιδί της ομάδας. Μπορεί να γραφτεί από ένα ζευγάρι, ένα δύο παιδιά που θα δουλέψουν οι δυο τους. Σπάνιο είναι ένα κείμενο να γραφτεί και από τα πέντε, ας πούμε, παιδιά της ομάδας μαζί. Μπορεί όμως και αυτό να γίνει, καταλάβατε. Δεν υπάρχει κανόνας και ατομικές εργασίες υπάρχουν. Ειδικά στη συγγραφή κειμένων δεν είναι πολύ εύκολο να δουλέψουν όλοι μαζί για να συγγράψουν ένα κείμενο. Η συγγραφή, όπως και η ανάγνωση, έχει κάτι το μοναχικό. Χρειάζεται κάποιος να απομονωθεί λίγο, να συγκεντρωθεί για να κάνει κάτι. Άλλο είναι αν όλοι μετά μαζί το διορθώσουν. Είναι όπως τα δημοτικά τραγούδια που κάποιος το έχει φτιάξει, όπως λέγαμε, το δημοτικό τραγούδι. Και μετά όλοι μπορεί άλλοι να το αλλάξουν, να το διαπλάσσουν, να το διασκευάσουν κτλ. Το ίδιο είναι και στην ομαδική εργασία. Πρέπει λιγάκι να το καταλάβετε αυτό, να μην νομίζετε ότι η ομαδική εργασία σημαίνει ότι όλοι τα κάνουν όλα από κοινού. Αυτό δεν γίνεται, είναι ουτοπία αυτό το πράγμα. Το να δουλεύω σε ομάδα σημαίνει ότι είμαι ομάδα, έχω έναν κοινό στόχο και οργανώνω τη δουλειά μου όσο το δυνατόν καλύτερα μπορώ. Και ανάλογα με τις δυνατότητες μου και τις κλήσεις του καθενός, αν πρέπει να χωρίσω κάποιες δουλειές και ο καθένας να κάνει μία από αυτές, θα το κάνω έτσι. Ανάλογα πως αποφασίζω ότι θα δουλέψω. Πολλοί λένε ότι η εργασία σε ομάδες δεν ταιριάζει στην λογοτεχνία. Δηλαδή ότι η λογοτεχνία, εντάξει υπάρχει σε αυτό μία βάση. Η λογοτεχνία είναι λένε μία μοναχική απασχόληση. Διαβάζω το κείμενο και είμαι μόνος μου όταν διαβάζω και αυτό δεν αλλάζει. Διαβάζω το κείμενο και έχω, αναπτύσσω μία προσωπική σχέση με το διάβασμα με το κείμενο, βγάζω το προσωπικό μου νόημα και αυτό είναι μοναχικό. Άρα λοιπόν λένε κάποιοι τι ομάδες μας λέτε και τη λογοτεχνία. Μήπως δεν ταιριάζει. Λοιπόν, προσέξτε τι γίνεται. Δεν πρέπει να μπερδεύουμε τον τρόπο που βιώνει τη λογοτεχνία ένας ενήλικας στη ζωή του με το σχολείο και με τα μικρότερα παιδιά που έχουμε να εκπαιδεύσουμε. Δηλαδή, είμαστε αναγκασμένοι αφού είναι σχολείο, είμαστε αναγκασμένοι να βάλουμε και τη λογοτεχνία μέσα σε ένα σχολικό πλαίσιο. Και όταν λέω σχολικό πλαίσιο το εννοώ με την πιο απλή του σημασία. Στο σχολείο είμαστε όλοι μαζί. Είμαστε τάξη. Δεν είναι ο καθένας μόνος του. Συμβιώνουμε. Αποτελούμε όπως λέγαμε σε άλλο μάθημα μια κοινότητα. Άρα θα πρέπει να εκμεταλλευτούμε αυτά τα στοιχεία που μας τα παρέχει το σχολείο και όχι να τα αγνοήσουμε. Σήμερα το σχολείο δεν τα εκμεταλλεύεται. Ή τα εκμεταλλεύεται μόνο για να δημιουργήσει ανταγωνισμό. Το γνωστό ανταγωνισμό. Για τους βαθμούς και τα λοιπά. Όμως μπορούμε να τα εκμεταλλευτούμε για καλό. Να τα εκμεταλλευτούμε για συνεργασία. Καταλάβατε και να τα εκμεταλλευτούμε για να δημιουργήσουμε κίνητρα για ανάγνωση. Ειδικά στα μικρά παιδιά. Τα μικρά παιδιά τρελαίνονται με τα παιχνίδια. Τρελαίνονται με τη συμμετοχή. Τρελαίνονται με το να παίρνουν μέρος σε ομάδες. Αυτό πρέπει να το εκμεταλλευτούμε. Και όχι να τα βάζουμε από μικρά σε αυτή τη θέση του μοναχικού αναγνώστη που είναι μόνος με το κείμενο και πρέπει μόνος του να σκεφτεί το νόημα και πρέπει μόνος του να απαντήσει όταν ο δάσκαλος θα κάνει τις ερωτήσεις. Λοιπόν, άρα πρέπει να βγούμε από αυτό το μοντέλο και να μπούμε σε ένα άλλο μοντέλο και να δούμε τι έχουνε οι ομάδες ακριβώς να μας βοηθήσουνε σε αυτά. Πρώτα πρώτα, στο άγχος του νοήματος. Είναι αυτό που είπα προηγουμένως, ότι ο καθένας είναι μόνος του, διαβάζει λοιπόν ένα κείμενο, διαβάζει ο δάσκαλος ή ξέρω εγώ όποιος και να το διαβάζει μέσα στην τάξη και ο μαθητής ήδη, σίγουρα το έχει τελειώσει αυτό, ήδη καθώς το κείμενο προχωράει και πάει να τελειώσει, τον έχει πια στο άγχος. Τι θα απαντήσω αν με ρωτήσει, δηλαδή έχει πάψει να παρακολουθεί το κείμενο χαλαρά, όπως ο κάθε αναγνώστης και έχει μπει στο ρόλο του εξεταζόμενου. Τι θα απαντήσω αν με ρωτήσει, αυτό είναι το άγχος του νοήματος. Μειώνεται λοιπόν το άγχος του νοήματος, έτσι, διότι δεν πρέπει να απαντήσει ο κάθε μαθητής μόνος του στο τέλος ενός κειμένου. Άλλο πλεονέκτημα των ομάδων, ασκείται ένας ήπιος έλεγχος στο μαθητή από τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας, ως προς το αν διάβασε το λογοτεχνικό κείμενο που έχουν αναλάβει. Ο δάσκαλος δεν κυνηγάει τα παιδιά να διαβάσουν το κείμενο. Δεν θα μπούμε σε αυτή τη διαδικασία. Τι έγινε παιδιά, το διάβασες εσύ, πού είσαι σε αυτή τη σελίδα, άντε ακόμα δεν προχώρησες, πότε θα το τελειώσεις. Όχι, δεν μπαίνουμε σε αυτή τη διαδικασία, διότι είναι μια διαδικασία ψυχοφθόρα και χαλάει όλη την ατμόσφαιρα. Το ότι κάποια παιδιά δεν θα διαβάσουν το κείμενο, το θεωρούμε δεδομένο. Είναι φυσιολογικό, στον καθένα μπορεί να συμβεί, διότι αρρώστησε, διότι δεν πρόλαβε, διότι του φάνηκε δύσκολο, δεν του άρεσε, παρόλο ότι είχε διαλέξει το κείμενο αυτό, δεν έχει σημασία, κάνουμε και λάθη στις επιλογές μας. Το διάλεξα, αλλά το ξεκίνησα να το διαβάσω και στο τέλος δεν μ' άρεσε και μετά βαρέθηκε και το άφησα μισό. Και τι έγινε, συμβαίνουν αυτά. Άρα δεν κυνηγάμε τους μαθητές να διαβάσουν το κείμενο με την σπάσα από πάνω. Όμως η ομάδα έχει να κάνει μια δουλειά όπως είπαμε, η ομάδα έχει αναλάβει ένα έργο και προφανώς σε αυτό το έργο πρέπει να συμβάλουν και όλα τα μέλη. Άρα εκεί υπάρχει ένας έλεγχος των μελών της ομάδας μεταξύ τους και αυτό που θέλω να τονίσω είναι ότι σε αυτόν τον τρόπο βουλιάς, ακόμα κι αν δεν έχεις διαβάσει το κείμενο, ακόμα κι αν δεν έχεις ολοκληρώσει το διάβασμα και το άφησες στη μέση, μπορείς να συμμετέχεις όμως στην ομάδα. Δεν σε ξοπετάει η ομάδα έξω επειδή δεν διάβασες το κείμενο. Υπάρχουν δουλειές που μπορεί να κάνει στην ομάδα και κάποιος που δεν το διάβασε. Γι' αυτό και είπα προηγουμένως ότι στην ομαδοσυνεργατική όλοι συμμετέχουν. Δηλαδή είναι πολύ σπάνιο κάποιος να μη συμμετέχει καθόλου. Μπορεί να έχει κάποιο χοντρό πρόβλημα. Αλλά είναι σπάνιο διότι υπάρχει τρόπος να συμμετέχει και να κάνει κάτι ακόμα κι αν δεν έχει διαβάσει το λογοτεχνικό κείμενο. Φυσικά αυτό που θέλουμε να δούμε είναι η πρόοδος των παιδιών. Σε αυτό που λέμε ανάγνωση. Δηλαδή την πρώτη φορά που δουλεύω με αυτόν τον τρόπο, την πρώτη φορά που κάνω ένα project μπορεί να υπάρξουν και πέντε και έξι παιδιά που δεν θα διαβάσουν. Διότι βέβαια η τάση ολονών μας είναι να λουφάρουμε και σου λέει να βαριέσαι, εντάξει. Και το λένε αυτό διότι δεν ξέρουν κιόλας επειδή είναι η πρώτη φορά, δεν ξέρουν πως θα εξελιχτεί η δουλειά αυτή των ομάδων και πως θα γίνουν οι παρουσιάσεις και τα λοιπά. Όμως μετά την πρώτη φορά που θα δούνε και θα καταλάβουν ότι αν δεν έχεις διαβάσει το κείμενο, εντάξει μπορεί να μην είσαι απομονωμένος, όμως βέβαια δεν θα έχεις και να πεις και πολλά στη συζήτηση. Κάποιοι άλλοι που θα έχουν διαβάσει θα έχουν πιο πρωταγωνιστικό ρόλο. Άρα λοιπόν τη δεύτερη φορά που θα επαναληφθεί αυτή η διαδικασία, που θα ξανακάνουμε ένα παρόμοιο project μπορεί τα παιδιά που δεν θα διαβάσουνε να είναι όχι πέντε που ήταν την πρώτη φορά αλλά να είναι τρία και μετά να είναι λιγότερα. Καταλάβατε τι εννοώ πρόοδος, η πρόοδος αυτή ακριβώς είναι σταδιακή. Πάντοτε υπάρχει και η περίπτωση του να μην διαβάσουνε κάποια παιδιά, δεν μπορούμε με καμία μέθοδο να προβλέψουμε τα πάντα. Ειδικά σε θέματα ανάγνωσης. Ποτέ δεν μπορούμε να προβλέψουμε ότι όλοι οι μαθητές θα είμαστε βέβαιοι ότι όλοι οι μαθητές θα έχουν διαβάσει αυτό που θα έχουν αναλάβει να διαβάσουν. Οι μαθητές στο εσωτερικό της ομάδας διαπραγματεύονται τα νοήματα του κειμένου και μέσα από τη συζήτηση φτάνουν σε μια πιο ολοκληρωμένη προσωπική ερμηνεία. Η ομάδα λειτουργεί σαν ένας μικρός θύλακας που προστατεύει το άτομο από την έκθεση στο σύνολο της τάξης. Δηλαδή είναι σαν να κάνεις πρόβα κάποια πράγματα πριν βγεις δηλαδή μπροστά στην τάξη και πεις αυτό που έχεις να πεις το οποίο δεν ξέρεις και ποιο είναι. Δεν το ξέρεις εύκολα αυτό τι θες να πεις. Αυτό σημαίνει διαπραγμάτευση του νοήματος στο εσωτερικό της ομάδας. Μέσα στην ομάδα συζητάς με την αφορμή των εργασιών που έχετε να κάνετε. Συζητάς λέει ο καθένας τη γνώμη του λέει κάποιος κάτι λέει καταλαβαίνει ότι αυτό που είπε ήταν λίγο βλακία βλέπει τους άλλους άντε μορσικά δεν ισχύει αυτό το δοκίμασε μέσα στην ομάδα το δοκίμασε θα το αλλάξει. Θα το πει διαφορετικά. Όταν λοιπόν η ομάδα αυτή θα βγει προστά στην τάξη να μιλήσει και να παρουσιάσει το βιβλίο της και να παρουσιάσει τις ερμηνείες της και τα λοιπά τότε ακριβώς θα έχει το κάθε παιδί ήδη κάνει τις προεργασίες του θα έχει κάνει τις επεξεργασίες του και θα έχουν διαπραγματευτεί κάποιο νόημα. Δεν σημαίνει ότι όλα τα παιδιά της ομάδας πρέπει να συμφωνούν μεταξύ τους στα νοήματα. Δεν σημαίνει αυτό το πράγμα. Μπορεί να βγει μια ομάδα να παρουσιάσει το βιβλίο και τα λοιπά και για κάποιο θέμα του βιβλίου για ένα πρόσωπο ας πούμε για ένα χαρακτήρα για οτιδήποτε να υπάρχουν διαφορετικές απόψεις των παιδιών της ομάδας. Δεν σημαίνει ότι όλοι σαν και κάπερ να συμφωνήσουν. Όμως ακόμα και αν υπάρχουν διαφορετικές απόψεις σημαίνει ότι αυτές τις διαφορετικές τις έχουν ήδη δοκιμάσει μέσα στην ομάδα. Και αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό και για την αυτοπεποίθησή τους και για όλα. Με αυτό τον τρόπο επίσης αυτής της ομαδικής διδασκαλίας υπάρχει δυνατότητα η τάξη στο σύνολό της να ασχοληθεί με περισσότερα κείμενα καθώς η κάθε ομάδα θα μελετήσει διαφορετικό κείμενο. Εδώ δεν ξέρω αν το είχατε αυτό καταλάβει από πιο πριν. Τώρα όμως το λέμε καθαρά. Δηλαδή η κάθε ομάδα μέσα στην τάξη θα διαβάσει ένα διαφορετικό κείμενο. Άρα είναι πέντε ομάδες ανάλογα με τι μέγεθος τάξης μιλάμε. Είναι πέντε ομάδες πέντε βιβλία. Είναι έξι ομάδες έξι βιβλία. Είναι μικρή τάξη είναι τρεις ομάδες τρία βιβλία. Αυτό ακριβώς βοηθάει σε αυτό που λέγαμε προηγουμένως ότι συνεξετάζουμε τα κείμενα. Βλέπουμε το θέμα μας αυτό που έχουμε διαλέξει και τα λοιπά. Το βλέπουμε από πολλές πλευρές διότι κάθε κείμενο μας δίνει μια άλλη πλευρά του θέματος. Έτσι μας δίνει μια άλλη οπτική. Άρα λοιπόν έχουμε μια πιο πλατιά οπτική. Εκτός από αυτό όμως έχουμε τη δυνατότητα και να συγκρίνουμε τα κείμενα μεταξύ τους. Μέσα από τη σύγκριση βγαίνει και η αξιολόγηση. Μέσα από τη σύγκριση δημιουργεί ο καθένας και το προσωπικό του γούστο. Μπορεί δηλαδή να πει κάποιος ότι εμένα αυτό δεν μ' άρεσε το κείμενο μ' άρεσε το άλλο. Ακόμα κι αν μπορεί αυτό που διάβασε τελικά να μην του αρέσει πολύ και να ακούσει την παρουσίαση ενός άλλου κειμένου που θα την κάνει μια άλλη ομάδα και να πει πω πω ρε παιδί μου τι ωραίο που είναι αυτό το κείμενο ποιο πολύ θα μ' άρεσε να το διάβαζα. Ίσως κάποια στιγμή το διαβάσω. Ίσως το Πάσχα να το πάρω να το διαβάσω. Και αυτό ακριβώς είναι που δίνει κίνητρα για ανάγνωση. Διότι οι μαθητές ακούν τους συμμαθητές τους να παρουσιάζουν και να συστήνουν λογοτεχνικά βιβλία. Και όλες οι έρευνες μας λένε ότι τα παιδιά αποκτούν κίνητρο να διαβάσουν όταν ένα άλλο παιδί τους πει πω πω αυτό το βιβλίο είναι πάρα πολύ ωραίο πάρ' το να το διαβάσεις. Αν τους το πει ένας ενήλικας διωγονιός ή ο δάσκαλος είναι λιγότερο αποτελεσματικό. Ενώ αν ακούσουν τον συνομήλικο τους να λέει πω πω τι ωραίο που ήταν αυτό το βιβλίο μου άρεσε πάρα πολύ είναι πολύ πιο πιθανόν να θελήσουν να το διαβάσουν. Άρα βλέπετε πόσα πολλά πλεονεκτήματα έχει η ομαδοσυνεργατική διδασκαλία στο μάθημα της λογοτεχνίας παιδιά. Την πιστεύω πάρα πολύ πραγματικά σας λέω την πιστεύω πάρα πολύ γι' αυτό και οι ομάδες θα το πούμε και αργότερα αυτό αλλά το λέω και από τώρα αφήνουμε τα παιδιά να κάνουν τις ομάδες ελεύθερα να κάνουν τις ομάδες με τους φίλους τους. Αν θέλουν διότι έχει σημασία στη λογοτεχνία να είσαι μια ομάδα με ανθρώπους που συμφωνείς με ανθρώπους που συνενοείσαι για να μπορείς να δουλέψεις πάνω στα κείμενα και πάνω στα νοήματα που μπορεί να έχουν και σχέση με προσωπικά βιώματα και τα λοιπά και να μοιραστούμε ακριβώς αυτά τα βιώματα και αυτές τις ερμηνείες μας και αυτό έχει μας δίνει μια πολύ μεγάλη ευχαρίστηση. Πολλές έρευνες για την ανάγνωση μας λένε ότι κάποιος διάβασε ένα βιβλίο, κάποιοι γίναν αναγνώστες επειδή θέλανε να έρθουν κοντά σε κάποιον άνθρωπο. Νομίζω και άλλη φορά το έχω πει αυτό. Δηλαδή συμπαθώ κάποιον, αυτός ο κάποιος διαβάζει ένα βιβλίο ή του αρέσει ένα βιβλίο και θέλω να τον πλησιάσω, θέλω να με προσέξει και διαβάζω και εγώ το ίδιο βιβλίο. Αυτό έχει πολλές παραλλαγές ερωτικές, σχέση δασκάλου μαθητή, φίλων, μεγαλύτερων φίλων, έτσι δηλαδή κάποιον μεγαλύτερο φίλο τον οποίο θαυμάζεις και τα λοιπά, έχει πολλές παραλλαγές, όμως αυτό που θέλω να τονίσω είναι ότι η ανάγνωση βασίζεται στις προσωπικές σχέσεις. Αν μέσα στην τάξη δεν υπάρχει ένα κλίμα συνεργασίας και ομοψυχίας και μοιράσματος, δεν πρόκειται να κάνουμε αναγνώστες τον αιώνα τον άπαντα. Αναγνώστες με ανταγωνισμό, με εξετάσεις, με τεστ με βαθμούς δεν γίνονται. Λοιπόν αυτό το πράγμα αν δεν το καταλάβουμε δεν πρόκειται ποτέ στη χώρα μας να βελτιωθεί η κατάσταση με την ανάγνωση. Δεν έχει σημασία και εδώ θα τελειώσω το σημερινό μάθημα, δεν έχει σημασία ούτε τι διαβάζουμε, ποιο κείμενο διαβάζουμε, αλλά έχει σημασία πως διαβάζουμε και κυρίως πως διαχειριζόμαστε το μαζί. Το μαζί δηλαδή τις σχέσεις μας μέσα στην τάξη κατά τη διάρκεια της ανάγνωσης, τις σχέσεις των παιδιών μεταξύ τους και βέβαια και τη σχέση του δασκάλου με τους μαθητές. Γιατί ο δάσκαλος ο οποίος λέει τα νοήματα και τα λοιπά τελείωσε, έτσι αυτά πάνε τελειώσανε πάλι και εκεί έχει χαθεί το παιχνίδι εντελώς. Λοιπόν σας ευχαριστώ πολύ. |
