| : Τα σχολεία έχουν ξεκινήσει, οι μαθητές έχουν πάρει τις πρώτες τους εργασίες, γυρίζουν στο σπίτι, μελετούν, διαβάζουν, οι γονείς είναι δίπλα τους, άλλοι περισσότερο, άλλοι λιγότερο, έτσι χρονικά ενώ, όχι όσον αφορά την ουσία. Παρ' όλα αυτά, πολλές φορές συμβαίνει το εξής που προβληματίζει και ανησυχεί πάρα πολύ τους γονείς. Ποιο είναι αυτό? Το ότι ενώ το παιδί έχει διαβάσει στο σπίτι, έχει μελετήσει, έχει κατανοήσει το μάθημα, ωστόσο μέσα στην τάξη, όταν ο δάσκαλος ρωτάει, δεν σηκώνει το χέρι του. Εάν τύχει ο δάσκαλος να τον ρωτήσει από μόνος του, η δασκάλα, τότε το παιδί δεν τα αποκρίνεται. Πολλές φορές οι δάσκαλοι το αναφέρουν αυτούς τους τους γονείς και οι γονείς δίνουν την εξής ερμηνεία, το παιδί μου αγχώνεται. Είναι μια ιδιαίτερη μορφή άγχος, το σχολικό άγχος, αλλά πολύ συχνή η μορφή. Στέφανε, όπως το ξέρεις κι εσύ, είναι στην ουσία ένας καλυμμένος φόβος των παιδιών να εκφράσουν αυτά που νιώθουν. Το ζητούμενο δεν είναι τι ακριβώς είναι το σχολικό άγχος, γιατί λίγο πολύ όλοι καταλαβαίνουμε τι μπορεί να είναι. Γιατί αφορά μόνο την αλληλεπίδραση στο σχολείο και αφορά μόνο το πλαίσιο του σχολείου. Το ζητούμενο είναι να δούμε πώς θα το πάρουμε αγκαλιά όλο αυτό, πώς θα το πλαισιώσουμε. Στην ουσία, αν αυτό δεν πλαισιωθεί, μπορεί να οδηγήσει και σε κάτι χρόνιο, ένα χρόνιο άγχος έξω πλέον από τα σχολικά πλαίσια. Πολύ σωστό, όμως επαναδιατυπώνω για την κατανόηση. Επειδή μιλάς για ένα χρόνιο αυτή τη στιγμή άγχος, να μην μπερδευτούν οι γονείς. Δεν μιλάμε για ένα παιδί το οποίο αγχώνεται, το άγχος μάλλον είναι στοιχείο της προσωπικότητάς του. Ακριβώς. Όταν δηλαδή στο σχολείο αγχώνεται στην παιδική χαρά που θα πάει να παίξει στο φροντιστήριο ή οπουδήποτε αλλού σε μια οικογενειακή γιορτή που θα έρθουν πολλοί κόσμος. Μιλάμε για ένα άγχος το οποίο συνδέεται αποκλαιστικά με τη σχολική δραστηριότητα, με τη σχολική ζωή, με τη διαδικασία της εκπαίδευσης. Αυτό είναι το σχολικό άγχος και αυτό είναι για το οποίο συζητάμε σήμερα. Ένα άγχος δηλαδή που έχει να κάνει με την προσαρμογή του παιδιού στο σχολικό του περιβάλλον αλλά φέρει τα εντός εισαγωγικών συμπτώματα, σημεία που έχει και ένα κοινό άγχος. Δηλαδή ένα παιδί μπορεί να παραπονεθεί ότι έχει σωματοποιηθεί. Ο φόβος του έχει στωμαχόπονο, πονάει το κεφάλι του, δεν μπορεί να κοιμηθεί και πιάνοντας αυτήν την αίσθηση που έχει ότι πονάει, αρνείται να πάει και στο σχολείο του. Αλλά να μην μπερδευτείτε. Επειδή αυτές είναι πολύ συχνές αντιδράσεις των παιδιών, μεμονωμένες, παραμονή ενός διαγωνίσματος, επειδή θέλουν να κάτσουν σπίτι για οποιοδήποτε λόγο, μην μπερδευτείτε και νομίζετε ότι αυτό είναι σχολικό άγχος. Το σχολικό άγχος δεν εμπανίζεται και ξαφανίζεται σαφνικά. Δεν είναι ένα άγχος που έχει να κάνει με την παραμονή ενός διαγωνίσματος, το παιδί δεν θέλει να πάει στο σχολείο για να αποφύγει την δοκιμασία. Μιλάμε για μια σταθερή κατάσταση. Ένα παιδί που φοβάται δεν μπορεί να διαχειριστεί εύκολα την κατάσταση μέσα στο σχολείο. Έχει να κάνει και με όλο αυτό που είπαμε στην παλαιότερη εκπομπή μας και που μπορείτε να τη δείτε για τη σχολική προσαρμογή, που συνδέονται πάρα πολύ αυτά τα δύο θέματα. Και το ζητούμενο είναι ακριβώς το σημείο του τι κάνουμε γι' αυτό. Δηλαδή κανένας γονιός δεν έχει να φοβηθεί τίποτα για το αν αυτό όντως αρχίζει και χρονίζει. Άρα εκεί, αν δεν μπορέσει με κάποιο τρόπο να το πλαισιώσει, όπως θα συζητήσουμε και παρακάτω μεταξύ μας, ποιοι τρόποι υπάρχουν απλοι και ανθρώπινοι να πλαισιώθει αρχικά το παιδί, τότε πρέπει να ζητήσει βοήθεια από έναν ειδικό, πρωτίστως από εμάς, την Εθνική Τελεφωνική Γραμμή ΣΟΣ 1566, για να τον κατευθύνουμε και αν χρειαστεί μετά και διαζώσης δηλαδή από κοντά. Όσο πιο νωρίς, τόσο πιο εύκολο, εντός εισαγωγικών, θα ήταν να μετριάσουμε αυτόν τον φόβο που νιώθει το παιδί. Προσπαθώ να πω, το εξής, οι γονείς δεν έχουν να φοβούνται για τίποτα. Σίγουρα, σίγουρα. Για τίποτα. Η επιστήμη έχει προχωρήσει πολύ, έχουμε λύσεις, έχουμε απαντήσεις, έχουμε κατευθύνσεις, δεν είναι μόνοι τους. Στη Γραμμή 1056, γενικά, όλες οι υπηρεσίες του χαμόγελου, του παιδιού, δωρεάν, είναι διαθέσιμες 24 ώρες στις 24 ώρες, οπότε κανένας γονιός δεν έχει να φοβηθεί τίποτα, το μόνο που έχει να κάνει είναι να καλέσει και να ζητήσει τη στήριξη σε ένα θέμα που δεν ξέρει πόσο ίδιος να χειριστεί. Κάτι το οποίο γίνεται και συχνά, δε, έχουμε πολύ συχνά ερωτήσεις, κατευθύνσεις στη Γραμμή 1056. Σχετικά με αυτό που συζητούμε, πολύ συχνή είναι η ερώτηση ότι το παιδί μου έχει το προφίλ του επιμελούς μαθητή, του μαθητή του καλού, ο οποίος γνωρίζει πάρα πολύ καλά την ύλη. Αλλά όταν ο δάσκαλος του ζητάει να πει κάτι μέσα στην τάξη, το παιδί παγώνει, δεν σηκώνει το χέρι του, άρα τι να κάνει εκεί, μας ρωτούν. Βέβαια, για να μην τα αποδίδουμε όλα και σε ένα άγχος, νομίζω ότι πάρα πολύ σημαντικό είναι να διερευνήσουμε τους λόγους που δεν το κάνει το παιδί. Έχει να κάνει με άγχος και αυτό το άγχος συνδέεται με τι, με το φόβο για έκθεση, συνδέεται με την αντίδραση, το φόβο αντίδρασης, την ανησυχία αντίδρασης του εκπαιδευτικού, την ανησυχία αντίδρασης του γονέα, στην ανατροφοδότηση που θα δώσει ο εκπαιδευτικός στο αν ήξερε ή όχι το παιδί το μάθημα. Γιατί ξέρετε, όσο μεγαλώνουν οι τάξεις, όσο προχωρούν τα παιδιά, αλλάζει λίγο και το προφίλ του γονέα. Η μαμά στον υπιαγωγή υποδέχεται το παιδί με αγάπη, πώς πέρασες, τι έκανες, το έχουμε ξαναπεί εδώ. Και από το δημοτικό και πέρα αρχίζει το πώς πήγες, γιατί δεν το είπες, τι έγινε, δηλαδή είναι ένα άγχος που τελικά εμφυτεύεται στο παιδί και του γίνεται εκτήμα του και μετά ο γονιός ανησυχεί πώς έγινε εκτήμα του. Προσέξτε αυτό το ιδιαίτερο σημείο, είναι πάρα πολύ σημαντικό. Η δική σας τάση μπορεί να είναι από μόνη της βοηθητική, το παιδί λειτουργεί σε ένα σύστημα. Μην το ξεχνάτε ποτέ αυτό. Και πάνω σε αυτό που λες είναι ακριβώς αυτή η ερώτηση που κάνουν για το αν στην ουσία οι γονείς μπορούν να ρωτήσουν το παιδί μου είναι στο σχολικό περιβάλλον έξω από την τάξη και στα διαλήματα. Κανένας στην αυλή. Ναι, στην αυλή στο διάλειμμα και εκεί δεν μπορεί να λεπιδράσει καλά με τα άλλα παιδιά τι να κάνω και εκεί ακούς και πολλούς γονείς οι οποίοι μεταφέρουν αυτό το άγχος που είναι κατανοητό να μεταφέρετε. Αυτό που τους λέμε στη δεδομένη ερώτηση είναι να αρχίσουν να παρατηρούν και τον δικό τους εαυτό, δηλαδή αν μεταδίδουν οι ίδιοι κάποιον άγχος. Κάποια χρόνο στο παιδί σας να προσαρμοστεί σε ένα περιβάλλον, να αρχίσει να εγκληματίζεται σε αυτό το περιβάλλον, να αρχίσει να συνδρέεται με ανθρώπους και επικροτίστε το, δηλαδή βοηθήστε το. Αντί να ρωτάτε συνέχεια πράγματα, καλό είναι να δώσετε και κάποιες απαντήσεις, ανοιχτές απαντήσεις, δηλαδή φροντιστικές απαντήσεις όπως πώς θα ήθελες σήμερα να γίνει αυτό, θα ήθελες να γίνει με τον τάδε τρόπο. Να δίνουμε δηλαδή κάποιες απαντήσεις εμείς. Χωρίς να κατευθύνουμε τη σκέψη του παιδιού. Νιώθοντας σαν γονείς, οι γονείς ξέρουν κάποια πράγματα για το παιδί τους, άρα καλό θα ήταν να μην το κολλάμε στον τοίχο και να μην το πιέζουμε με ερωτήσεις. Ή μπορούμε να του δώσουμε επιλογές, πολλές, και όχι μία. Θα ήθελες αυτό, αυτό ή αυτό. Είναι πάρα πολύ σημαντικό. Γιατί μην ξεχνάτε το σχολικό άγχος, το οποίο σχετίζεται και με μία ερώτηση που πρόσφατα μας έκανε μία μητέρα στην εθνική γραμμή 1056, το ότι αν το σχολικό άγχος μπορεί να εμφανιστεί ξαφνικά, γιατί το παιδί της άρχισε να αγχώνεται κάπου εκεί στο γυμνάσιο. Κάτι το οποίο δεν το είχε στο δημοτικό και η ίδια προβληματίστηκε για το τι ακριβώς συμβαίνει. Μια που δεν το είχε το παιδί. Η απάντηση είναι ότι και βέβαια το σχολικό άγχος μπορεί να εμφανιστεί ξαφνικά, γιατί συνταλούν πάρα πολλοί παράγοντες και έξω από το σχολείο. Ήδη μιλάμε, ήδη σας είπα και το δημοτικό και το γυμνάσιο, οπότε μιλάμε για δύο διαφορετικά συστήματα εκπαίδευσης. Στο δημοτικό έχουμε έναν δάσκαλο σταθερό, ο οποίος έχει και μια γονεϊκή φροντίδα έτσι απέναντι στα παιδιά, γνωρίζει πολύ καλά τα παιδιά, την προσωπικότητά τους, προσαρμόζεται σε αυτά. Αντίθετα στο γυμνάσιο έχουμε μια αναλλαγή εκπαιδευτικών, οπότε και μόνο αυτή η αλλαγή μπορεί να χώσει το παιδί. Μέσα στο σπίτι μπορεί να υπάρχουν συναλλαγές, κάποια αρρώστια, διαζύγιο, θάνατος, καταστάσεις που επηρεάζουν όλους μας και άρα θα επηρεάσουν και το παιδί. Θα ήθελα πάρα πολύ να έχετε υπόψη σας ότι όταν μιλάμε για σχολικό άγχος θα ήταν πολύ βοηθητικό να διερευνήσετε και την πιθανότητα ύπαξης σχολικού εκφοβισμού, είτε ως παιδί που εκφοβίζει, είτε ως παιδί που εκφοβίζεται. Μπορεί να συνδέονται πάρα πολύ αυτές οι δύο έννοιες. Όπως και να έχει, μιλώντας για τη σπουδαιότητα που είχε ο γονέας στο πώς θα φροντίσει και θα προσεγγίσει το παιδί του με μια ησυχία και με μια ασφάλεια, γιατί αυτό είναι και το κλειδί νομίζω, Στέφανε, με τη ησυχία θα προσεγγίσουμε το παιδί μας. Εμείς είμαστε εδώ στο χαμόγελο του παιδιού αν χρειαστείτε το τίδήποτε, είτε είστε γονείας, είτε είστε ένα παιδί το οποίο θέλει να μιλήσει, ή κάποιος φίλο σου ξέρεις ότι θέλει να μιλήσει, στο 1056 στην εθνική τηλεφωνική γραμμή σωσ από το χαμόγελο του παιδιού, δωρεάν, 24 ώρα και ανώνυμα. Δεν θα σου ζητήσουμε τίποτα παραπάνω να πεις, μόνο αυτά που θέλεις εσύ. Και τη λύση θα τη βρούμε μαζί, πάντα στο 1056. |
