| Εκκλησιαστικό Δίκαιο ΙΙ (Μεταπτυχιακό): Υπόσχεσθαι ο διευθυντήτης του Εκκλησιαστικού Δικαίου Πρότου Έτους Αρινού Εξαμίνου. Γεια σας, αγαπητές φίλες και φίλοι. Στην 7η διάλεξη του Μεταπτυχιακού του Εκκλησιαστικού Δικαίου Πρότου Έτους Αρινού Εξαμίνου θα ασχοληθούμε με την ανάλυση και τον σχολιασμό μιας άλλης έκθεσης του ειδικού εισηγητή για τη θρησκευτική ελευθερία της Επιτροπής Ανθρωπίων Δικαιωμάτων, το ΕΕ, που αφορά την επίσκεψή του στην Μολδαβία και είναι το έτους 1912. Από την έκθεση αυτή του ειδικού εισηγητή βλέπουμε το τμήμα 3, που αφορά το εσωτερικό νομικό πλαίσιο της ελευθερίας, θρησκείας ή υπεποίθησης. Παράγραφος 13. Με γενικούς όρους. Το εθνικό νομικό πλαίσιο της Δημοκρατίας της Μολδαβίας προλέπει μια ευρία προστασία της ελευθερίας, θρησκείας ή κοσμοθεωρίας. Το σύνταμα του 1994 εγγυάται την ελευθερία της θρησκείας ή κοσμοθεωρίας, άρθρο 31, καθώς και άλλων ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως την ισότητα ενώπιον του νόμου. Στο ίδιο άρθρο η Δημοκρατία της Μολδαβίας ορίζεται ως κοσμικό κράτος, στο οποίο οι θρησκευτικές κοινότητες και οι κρατικοί θεσμοί είναι χωρισμένοι. Το σύνταμα επίσης προβλέπει ότι ο νόμος θα απαγορεύει και θα διώκει την παρακίνηση σε θρησκευτικό μίσος και διακρίσεις. Ο σεβασμός για τα ανθρώπινα δικαιώματα απεραιτέρω ενισχύεται από την κρατική επικύρωση των διεθνών και περιφερειακών πράξεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε καταστάσεις σύγκρουσης, σε περιπτώσεις ασυμφωνίας μεταξύ εθνικών και διεθνών διατάξεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Το σύνταμα ρητά δίνει προτεραιότητα στο διεθνές δίκιο. Παράγραφος 14. Ο νόμος για τα θρησκεύματα και τα συνηστώντα μέρη τους και τα συστατικά μέρη τους του 2007 επαναλαμβάνει την κρατική δέσμευση για την ελευθερία θρησκείας ή κοσμοθεωρίες και δίνει τις λεπτομερείς νομικές προϋποθέσεις σε ορισμένους τομείς. Σε αυτό το πλαίσιο, ο νόμος διασαφίζει ότι η ελευθερία θρησκείας ή κοσμοθεωρίας περιλαμβάνει μεταξύ άλλου το δικαίωμα αλλαγής θρησκείας ή κοσμοθεωρίας και ομολογίας και εκδηλώσεως των συγκεκριτικών επιθύσεων, ιδιωτικά ή δημόσια, ατομικά ή από κοινού με άλλους, καθώς και το δικαίωμα μη ομολογίας θρησκείας ή κοσμοθεωρίας. Όπως το σύνταμα, ο νόμος δίνει προτεραιότητα στους διεθνείς κανόνες ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε περίπτωση οποιασδήποτε σύγκρουσης ή ασυμφωνίας. Παράγραφος 15 της έκθεσης. Ο νόμος του 2007 για τα θρησκεύματα ρυθμίζει την ίδρυση και καταχώρηση, δηλαδή την απόκτηση νομικής προσωπικότητας των θρησκευμάτων και των συνιστόντων μέρων τους. Ορίζει επίσης ότι η θρησκευτική μισαλοδοξία που εκδηλώνεται μέσω πράξεων που παραβιάζουν ελεύθερη άσκηση της θρησκευτικής λατρείας και η επίκληση θρησκευτικού μίσους συνιστούν εγκλήματα και θα πρέπει να τιμωρούν σε συμφωνία με την υφιστάμενη νομοθεσία. Παράγραφος 16 έκθεσης. Όπως μία μελέτη που έγινε από το Υπουργείο Δικαιοσύνης, κατέληξε ότι το παραπάνω αναφερόμενο νομικό πλαίσιο μπορεί περαιτέρω να βελτιωθεί. Ο ειδικός ηγητής χαιρετίζει τη διαδικασία μεταρρύθμισης για την αναθεώρηση του νόμου του 2007, προκειμένου να καθορίσει ένα πιο ρητό νομικό πλαίσιο προκειμένου να διασφαλίσει την ελεύθερη άσκηση όλων των πλευρών της ελευθερίας, θρησκείας ή κοσμοθεωρίας. Ο ειδικός ηγητής καλωσορίζει επίσης τις προσπάθειες της κυβέρνησης να υιοθετήσει ένα συνεκτικό νόμο εναντίον των διακρίσεων και προσβλέπει σε μία σύντομη υιοθέτηση ενός τέτοιου νόμου, σε πλήρη συμφωνία με το σχετικό διεθνές νομικό πλαίσιο. Παράγραφος 17 της έκθεσης. Ο Επινικός Κώδικας περιέχει μερικές διατάξεις που σχετίζονται με την ελευθερία, θρησκείας ή κοσμοθεωρίας, ειδικά το άρθρο 346 για τις εκπροθέσεως πράξεις που αποβλέπουν σε παρακίνηση εθνικού, φιλετικού, εχθρικής, σε παρακίνηση εθνικής, φιλετικής ή θρησκευτικής εχθρότητας ή κοινωνικής διαφωνίας. Και το άρθρο 222 για τη βεβίλωση των τάφων. Σύμφωνα με το άρθρο 77 του Ποινικού Κώδικα, η διάπραξη ενός εγκλήματος που βασίζεται στο θρησκευτικό μίσος, θα έπρεπε να θεωρείται ως επιβαρνητική περίσταση σε σχέση με την επιβολή ποινής. Διάφορα άλλα άρθρα που σχετίζονται με συγκεκριμένα εγκλήματα προβλέπουν πιο σοβαρές ποινές για εγκλήματα που διαπράττονται με τη δικαιολογία του θρησκευτικού μίσους. Αυτό το νομικό πλαίσιο συμπληρώνεται από το άρθρο 54 του Κώδικα για τα διοικητικά εγκλήματα που αφορά την παραβίαση της νομοθεσίας για τα θρησκεύματα. Παράγραφος 18 της έκθεσης. Η Δημοκρατία της Μολδαβίας έχει οθετήσει ένα εθνικό σχέδιο δράσης για τα ανθρώπινα δικαιώματα για την περίοδο 2010-2014. Ενώ το σχέδιο περιέχει μια γενική δέσμευση στην προαγωγή και προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, δεν περιέχει οποιαδήποτε συγκεκριμένη αναφορά στην ελευθερία θρησκείας ή κοσμοθεωρίας. Στην έκταση που το σχέδιο περιλαμβάνει διατάξεις για την τροποποίησή του. Ύστερα από την συνολική περίοδο ανασκόπησης, ο ειδικός εισηγητής περιμένει ότι τα στοιχεία που λείπουν για την ελευθερία θρησκείας ή κοσμοθεωρίας μπορούν τώρα να περιληφθούν και συνιστά όπως ληφθούν ρητά μέτρα σχετικώς στο αναθεωρημένο σχέδιο. Παράγραφος 19 της έκθεσης, αναφορικά με την περιοχή της «Τρασνίστρια» ή στα ελληνικά «Υπερδνηστερίας» της Δημοκρατίας της Μολδαβίας, έχουν διακηρύξει την προσχώρησή τους στις κύριες διεθνείς συνθήκες ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Το νομικό πλαίσιο σε αυτή την περιφέρεια περιλαμβάνει επίσης μια νομική σειρά κανόνων που σχετίζονται με τα θρησκευτικά ζητήματα που υιοθετήθηκαν το 2009, που καθορίζουν μεταξύ άλλων πρόσθετες προϋποθέσεις για την καταχώρηση των θρησκευτικών οργανισμών, περιλαμβανομένης της επανακαταχώρησης. Συγκεκριμένα, αυτοί είναι οι κανόνες θεσπίζουν μια δοκιμαστική περίοδο δέκα ετών θρησκευτικές κοινότητες από την ημερομηνία της αρχικής καταχώρησης. Κατά διάρκεια της οποίας οι κοινότητες απαγορεύονται να σκούν διάφορες μορφές δημόσιας επικοινωνίας. Περιλαμβανομένης της διανομής θρησκευτικών εγγράφων ή εμφανίσεων στα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Ο εμφανής σκοπός αυτών των κανόνων είναι να διασφαλίσουν ότι η θρησκευτική κοινότητα είναι νομιμόφρων στην κοινωνία και να αποτρέψουν τον εκστρεμισμό. Αυτοί οι νέοι κανόνες προσβάλλουν το δικαίωμα στην ελευθερία θρησκείας ή κοσμοθεωρίας και έχουν ένα θεμελιωδός αρνητικό αποτέλεσμα στην άσκηση άλλων δικαιωμάτων όπως είναι η ελευθερία της γνώμης και της έκπρασης. Περαιτέρω, σύμφωνα με τους νέους κανόνες, το Υπουργείο Δικαιοσύνησης, σε εισαγωγικά, είναι υπεύθυνο για τα ζητήματα καταχώρησης και μπορεί να διεξάγει μια θρησκευτική αξιολόγηση των θρησκευτικών κοινοτήτων, η οποία μπορεί περαιτέρω να καθυστερήσει τη διαδικασία καταχώρησης. Μετά την παρουσίαση αυτού του τμήματος ή κεφαλαίου της έκθεσης του ειδικού εισηγητή για το εσωτερικό νομικό πλαίσιο που αφορά τηλευθερία θρησκείας ή κοσμοθεωρίας, πατηρούμε ότι ο ειδικός εισηγητής θεωρεί ότι το Σύνταγμα προστατεύει επαρκώς τηλευθερία θρησκείας ή κοσμοθεωρίας. Διεψητώνει ότι υπάρχει και ο νόμος του 2007 για τα θρησκεύματα και τα συνηστώντα μέρη τους και θεωρεί ότι η πρόθεση της κυβέρνησης για την βελτίωση αυτού του νόμου, προκειμένου να γίνει ακριβέστερος, κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση. Στη συνέχεια, αναφέρεται στην ποινική προστασία και στην διοικητική προστασία της ηλευθερίας, θρησκείας ή κοσμοθεωρίας, με βάση, δηλαδή, των ποινικών κώδικα και με βάση των κώδικα διοικητικών εγκλημάτων. Ακολούθως, διαπιστώνει ότι στο εθνικό σχέδιο δράσης για τα ανθρώπινα δικαιώματα της περίοδου 2010-2014, η Κυβέρνηση της Δημοκρατίας Μορδαβίας παρέλειψε να περιλάβει και την ελευθερία θρησκείας ή κοσμοθεωρίας και συνιστά να λάβει ρητά μέτρα για την ελευθερία θρησκείας ή κοσμοθεωρίας στο αναθεωρημένο σχέδιο. Ακολούθως, ο ειδικός εισηγητής αναφέρεται στην προστασία της ελευθερίας θρησκείας ή κοσμοθεωρίας στην περιφέρεια της Τρασνίστρια, την οποίαν χαρακτηρίζει περιφέρεια της Δημοκρατίας Μορδαβίας, ενώ de facto δεν είναι. Είναι de jure, από πλευράς δυτικών χωρών αναγνωρισμένη de jure, από πλευράς Ρωσίας είναι και de jure. Ξεχωριστό κράτος, ανεξάρτητο κράτος, η Τρασνίστρια. Και ο ειδικός εισηγητής επισημένει ότι έχουν προσχωρήσει οι αρχές και αρχές της βάσης εισαγωγικά, επειδή δεν αναγνωρίζεται η Τρασνίστρια στον εξάρτητο κράτος από τη Δύση. Οι αρχές, αναφέρει ο δικός εισηγητής της Τρασνίστρια, έχουν διακηρύξει την προσχώρησή τους στις κύριες συνθήκες, διεθνείς συνθήκες για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Όσον αφορά την απόκτηση νομικής προσωπικότητας από τους σκεφτικούς οργανισμούς, αναφέρει ότι οι σχετικοί κανόνες υιοθετήθηκαν το 2009 και ότι έρχονται σε αντίθεση με τα διεθνή standards για την απόκτηση νομικής προσωπικότητας από τους σκεφτικούς οργανισμούς, αφού θεσπίζουν προϋποθέσεις οι οποίες δεν συμβιβάζονται με αυτά τα διεθνή standards, όπως μια δοκιμαστική περίοδος 10 ετών από την ημερομηνία αρχικής καταχώρησης, καδιάρχια της οποίας στερούνται ορισμένων ανθρωπίνων δικαιωμάτων τους, όπως να διανέμουν θεσκευτικό υλικό ή να εμφανίζονται στα μέσα ενημέρωσης. Και σύμφωνα με αυτούς τους κανόνες για την καταχώρηση, αρμόδιο για την καταχώρηση είναι το Υπουργείο Δικαιοσύνης, το βάζει και αυτός εισαγωγικά, επειδή η Δύση δεν θεωρεί ανεξάρτητο το κράτος αυτό τη στρασνίστρια. Είναι παρόμοια περίπτωση με το Κόσοβο. Το Κόσοβο από τη Δύση θεωρείται ανεξάρτητο, δεν θεωρείται από τη Ρωσία. Η τρασνίστρια θεωρείται ανεξάρτητο το κράτος από τη Ρωσία, δεν θεωρείται από τη Δύση. Στη συνέχεια θα προχωρήσουμε σε κάποια άλλα ζητήματα, όπως είναι το προνομιακό καθεστώς της Μολδαβικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, το οποίο πραγματεύεται η έκθεση του ειδικού εισηγητή. Παράγραφος 28. Σύμφωνα με το Σύνταγμα, η Δημοκρατία της Μολδαβίας είναι ένα κοσμικό κράτος, στο οποίο η ελευθερία θρησκείας ή κοσμοθεωρίας είναι εγγυημένη για τον καθένα. Το Σύνταγμα προβλέπει επίσης ίσα δικαιώματα για όλους τους πολίτες. Συγχρόνως, όμως, ο νόμος του 2007 για τα θρησκεύματα ρητός αναγνωρίζει την ειδική σημασία και τον ηγετικό ρόλο της ορθόδοξης χριστιανικής θρησκείας και αντιστοίκως της Μολδαβικής Ορθόδοξης Εκκλησίας στην ζωή, την ιστορία και τον πολιτισμό της Δημοκρατίας της Μολδαβίας. Άρθρο 15, παράγραφος 5. Η σημασία του ορθόδοξου χριστιανισμού στο παρελθόν και το παρόν της χώρας είναι ένα καλά θεμελιωμένο ιστορικό γεγονός από την προοπτική των ανθρωπιών δικαιωμάτων, όμως. Το πρόβλημα είναι ότι η τυπική εκτίμηση της ορθοδοξίας, αξιολόγησης ορθοδοξίας σε ένα νομικό κείμενο μπορεί εύκολα να θεωρηθεί ότι δικαιολογεί η προνομιακή μεταχείριση μιας θρησκευτικής παράδοσης σε βάρος των αρχών της ισότητας και της απαγόρευσης των διακρίσεων. Παράγραφος 29 της έκθεσης. Ο ειδικός ηγετής άκουσε πολλές μαρτυρίες που επιβεβαιώνουν ότι αυτό είναι σε μεγάλη έκταση πραγματικότητα από διάφορα ορθόδοξα θρησκεύματα που υπάρχουν στη χώρα, η Μητρόπολη Σισινάου και Πάσης Μολδαβίας, η Μολδαβική Ορθόδοξη Εκκλησία που υπάγεται στο Πατριαρχείο της Μόσχας, απολαμβάνει προνομιακής μεταχείρισης σε πολλούς τομείς περιλαμβανομένης της αποκατάστασης της περιουσίας που κατασχέθηκε κατά τη διάρκεια της σοβιετικής εποχής, των ιερέων που υπηρετούν στο στρατό, της παρουσίας ιερέων σε δημόσια σχολεία και στη συμμετοχής στη διαχείριση των δημοτικών κοιμητηρίων. Παράγραφος 30 της έκθεσης. Συγκρούσεις έχουν επίσης ανακύπτει μεταξύ των διαφόρων εκκλησιών που αντιπροσωπεύουν την ορθόδοξη παράδοση στη χώρα. Η Μητροπολιτική Εκκλησία της Βεσαραβίας που υπάγεται στο Πατριαρχείο Βουκουρεστίου Ρουμανίας έπρεπε να προσφύγει στο δικαστήριο προκειμένου να αποκτήσει νομική προσωπικότητα ως θρησκευτική κοινότητα. Παρά την πείσμονα αντίθεση της Μολδαβικής Ορθόδοξης Εκκλησίας και μερών των προηγούμενων κυβερνήσεων, μετά από χρόνια εθνικής αντίθεσης, εθνικής διεκδίκησης ενώπιον των δικαστηρίων δηλαδή των εθνικών, δηλαδή αφού εξαντλήθηκαν τα ένδικα μέσα, η υπόθεση αυτή τελικώς κρίθηκε το Δεκεύριο του 2001 με την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστήριου Αθροπίνων Δικαιωμάτων, η οποία αποφάσισε υπέρ της Μητροπολιτικής Εκκλησίας της Βεσαραβίας. Όμως, ακόμη κι αν η Μορδαβική Ορθόδοξη Εκκλησία δεν μονοπολεί την Ορθόδοξη παράδοση στην χώρα, δεδομένης της παρουσίας της Μητροπολιτικής Εκκλησίας της Βεσαραβίας και ενός αριθμού άλλων ορθοδόξων θρησκευμάτων, συνεχίζει να διεκδικεί ένα ειδικό καθεστώς, de facto και de jure. Για παράδειγμα, συνεχίζουν δίκες. Υπάρχει δηλαδή εκκρεμοδικία που αφορά τη νοημότητα της διοίκησης από την Μορδαβική Ορθόδοξη Εκκλησία της Περιουσίας, που διεκδικήθηκε από τη Μητροπολιτική Εκκλησία της Βεσαραβίας. Επίσης, σύμφωνα με ενημέρωση που λήφθηκε από το Υπουργείο Άμινας, όλοι οι ιερείς που προσφέρουν σήμερα την υπηρεσία τους μέσα στο στρατό, ανήκουν στη Μορδαβική Ορθοδόξη Εκκλησία. Ο Μολδαβός Μητροπολίτης απολαμβάνει επίσης διπλωματικού καθεστότος. Εκτός 31 της έκθεσης. Εκτός των παραδειγμάτων μιας τυπικός προνομιακής θέσης της Ορθόδοξης Εκκλησίας, ειδικά ο κλάδος της, ο Μητροπολιτικός της Μολδαβίας. Φαίνεται να υπάρχει μια ένταση σε ορισμένα τμήματα της κοινωνίας για την απλή εξίσωση της εθνικής ταυτότητας με την Ορθόδοξη παράδοση. Πάλι, ενώ ο ειδικός ισυγητής δεν βλέπει ένα πρόβλημα στην αξιολόγηση της σημασίας του Ορθόδοξου χριστιανισμού ως ενός μίζωνος παράγοντος της ιστορίας και της κουλτούρας της χώρας, η επίκληση της Ορθοδοξίας προς το συμφέρον της πολιτικής συλλογικής ταυτότητας μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες για την εφαρμογή της ελευθερίας της θρησκείας και της κοσμοθεωρίας χωρίς διακρίσεις για τον καθένα. Μπορεί επιπλέον να παρεμποδίσει την ανάπτυξη μιας δημόσιας κουλτούρας σεβασμού της διαφορετικότητας. Πράγματι, όπως καταδείχθηκε από εκπροσώπους της κοινωνίας των πολιτών, η ύπαρξη και ανάδυση της διαφορετικότητας στη χώρα δεν έχει ακόμη επαρκώς υιοθετηθεί από την κοινωνία. Γι' αυτό το λόγο, η δικός εισηγητής προσβλέπει στην περαιτέρω διασάφιση αυτού του ζητήματος, όπως τίθεται ο στόχος στο νέο νόμο που υιοθετήθηκε από το Κοινοβούλιο στις 21 Δεκεμβρίου 2011. Στο στιγμίο αυτό, τελείωσε ο χρόνος της 7ης διάλεξης του μετατυχιακού του εκκλησιαστικού δικαίου π.Ε. Ερνού Εξαμίνου και θα συνεχίσουμε στην 8η διάλεξη την παρουσίαση του υπόλοιπου μέρους από την έκθεση του ειδικού εισηγητή, που αφορά την προνομιακή θέση της Μορδαβικής Ορθόδοξης Εκκλησίας και εν συνεχεία θα προχωρήσουμε στο σχολιασμό αυτούτηματος της έκθεσης του ειδικού εισηγητή. Σας ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας. |
