: Πολύ πολύ καλησπέρα σας. Έχω την ιδιαίτερη τιμή αλλά και τη χαρά να έχω δίπλα μου τον κ. Γιονίση Σιμόπουλο, ένας σύγχρονος αστροφυσικός αλλά και επίτιμος διευθυντή του Ευγενιβίου Πλανιταρίου. Κύριε Σιμόπουλο καλησπέρα σας. Γεια και χαρά. Η χθεσινή σας παρουσία και τόσο στην Πάτρα αλλά και η παρουσία του συγκεκριμένου βιβλίου, που μιλάμε για το νέο σας βιβλίο «Είμαστε αστρός, κονησύμπαν, μια ιστορία χωρίς τέλος», ήταν πραγματικά ένα ταξίδι στο σύμπαν, ήταν μαγευτική, νομίζω κερδίσατε τις εντυπώδεις και πετύχατε και τον προσωπικό σας σκοπό να μας μιλήσετε για την επιστήμη σας. Το κύριο συστατικό ήταν οι δύο συνομιλητές μου, ο Γιώργος ο Δάσιος και ο Ανδρέας ο Παπαλάμπρου, οι οποίοι με παρουσίασαν λιγάκι καλύτερο από ό,τι είμαι στην πραγματικότητα επειδή είναι παλιοί και καλοί φίλοι, ο μένα ένας από τα παιδικά μου ακόμη χρόνια, ο δε άλλος νεότερος. Να πούμε κιόλας ότι και να ευχαριστήσουμε για τη φιλοξενία, το πέμπτο Σύστημα Ευρωπροσκόπων Πάτρες την παλιά σας ομάδα. Ακριβώς. Φιλοξενικομένως το περιβάλλουνε πάρα πολύ κιόλια εσάς και χαιρόμαστε πάρα πολύ που μοιράζεστε τις σκέψεις σας στο πανεπιστημιακό κανάλι ΥΑΠΟΥΑΠΤΗΜΗΚΗ του Πανεπιστημίου Πατρό. Δική μου ευχαρίστηση. Ας ξεκινήσουμε με την παρουσίαση του βιβλίου σας. Κύριε Σύμμα, πολυτελικά είμαστε αστρόσκονοι. Και παρόλο που πολλοί παραξενεύονται με τον τίτλο, στην ουσία είναι ένας πραγματικός τίτλος. Δεν είναι δηλαδή κάτι εξοπραγματικό ή κάτι ποιητικό όπως νομίζουν ορισμένοι. Το είμαστε αστρόσκονοι παρουσιάζει ακριβώς αυτό που είμαστε. Γιατί? Γιατί το σώμα μας αποτελείται από χημικά στοιχεία. Χημικά στοιχεία τα οποία γεννήθηκαν είτε στο εσωτερικό των άστρων, στη διάρκεια των θερμοπυρηνικών αντιδράσεων που υπάρχουν εκεί, είτε στην γέννηση του σύμπαντος, τα τρία πρώτα λεπτά της ύπαρξης του σύμπαντος πριν από 13,82 δισεκατομμύρια χρόνια. Που σημαίνει ότι το σώμα μας αποτελείται κατά 99% από 4 χημικά στοιχεία. Το ιδρογόνο που είναι περίπου το 62%, το οξυγόνο, τον άνθρακα και το άζωτο. 99% λοιπόν των στοιχείων του σώματος μας είναι αυτά τα 4 χημικά στοιχεία. Και καμιά 32 ακόμη χημικά στοιχεία που έτσι για αλατοπίπερο, για πικυλία. Ακόμη και ο σίδηρος. Γιατί το αίμα, το οποίο είναι η τροφοδοσία του ανθρώπινου σώματος, το αίμα αποτελείται από σίδηρο. Και τα αιμοσφαίρια έχουν στοιχεία σιδηρού. Ακόμη και χρυσό, χρυσάφι. Χρυσάφι το οποίο παράγεται στη διάρκεια της σύγκρουσης δύο άστρων νετρονίων. Δηλαδή πράγματα τα οποία στην ουσία τα μάθαμε στη διάρκεια των τελευταίων 50-60 περίπου ετών. Αλλά επίσης και πριν από δύο-τρεις μήνες περίπου μάθαμε πώς δημιουργήθηκαν ορισμένα χημικά στοιχεία πάνω από το 26ο τον σίδηρο. Έτσι λοιπόν πράγματι είμαστε αστρόσκονοι. Είναι τόσο εύστοχος επιστημονικά τεκμηριωμένος ο τίτλος του συγκεκριμένου βιβλίου, αλλά συνάμα και τόσο ποιητικός, έτσι ώστε να καταφτήσουν τις καρδιές όλου του κοινού. Και νομίζω ότι πραγματικά θα τα καταφέρετε. Ελπίζουμε. Κύριε Σιμόπουλε, πώς διαβάζει κανείς το σύμπανε. Το διαβάζουμε με τις ακτινοβολίες που έρχονται από εκεί έξω. Υπάρχουν, ξέρετε, τέσσερες θεμελιώδεις δυνάμεις ή τέσσερες θεμελιώδεις αλληλεπιδράσεις, όπως τους λέμε. Είναι φυσικά ο ηλεκτρομαγνητισμός, η βαρύτητα και στο εσωτερικό του ατόμου υπάρχουν δύο δυνάμεις, οι ισχυροί και οι ασθενείς. Ας αφήσουμε προς το παρόν αυτό που δεν φαίνεται, δηλαδή στο εσωτερικό του ατόμου και ας συγκεκριμενοποιήσουμε τις ακτινοβολίες, τον ηλεκτρομαγνητισμό και στην βαρύτητα. Ο ηλεκτρομαγνητισμός είναι όπως ξέρετε όλες οι ακτινοβολίες που υπάρχουν από τις ακτίνες Γ, ακτίνες Χ, περιόδες ακτινοβολίες, οι οπτικές ακτινοβολίες που βλέπουν τα μάτια μας, οι υπέρυθρες, όλες αυτές οι ακτινοβολίες αποτελούν το ηλεκτρομαγνητικό φάσμα. Οι περισσότερες από αυτές τις ακτινοβολίες εμποδίζονται να φτάσουν στην επιφάνεια της γύμνησης λόγω της ατμόσφαιρας που έχουμε και ευτυχώς γιατί είναι ιδιαίτερα επικίνδυνες. Γι' αυτό στην ουσία τα τελευταία πενήντα χρόνια έχουμε κατορθώσει να συλλάβουμε τις ακτινοβολίες Γ και οι περιόδες ακτινοβολίες με τα τηλεσκόπια τα οποία έχουμε τοποθετήσει στο διάστημα. Τα τροχιακά δηλαδιάστηροσκοπία μας έχουν βοηθήσει και έχουν πολλαπλασιάσει τις γνώσεις μας. Να σας δω να καταλάβετε, εάν μπορούσαμε να συγκεντρώσουμε όλες τις γνώσεις που είχαμε την εποχή που ήμουν και εγώ στο Πανεπιστήμιο, δεκαετία του 1960, σε ένα τόμο, σήμερα, πενήντα χρόνια αργότερα, μόνο πενήντα χρόνια θα χρειαζόμασταν μια βιβλιοθήκη με 1,2 δισεκατομμύρια τόμους για να περιλάβουμε τις γνώσεις που έχουμε αποκομίσει τα τελευταία πενήντα χρόνια. Όπως είναι κατανοητό, δεν μπορεί ένας άνθρωπος να γνωρίζει όλα, αλλά η γενική εικόνα μπορεί να αποδοθεί και να αποδοθεί με απλό τρόπο, όχι απλοϊκό, με απλό τρόπο, ώστε να γίνει κατανοητό το επίτευμα αυτός της επιστήμης, όχι μόνο από ανθρώπους οι οποίοι έχουν τελειώσει κάποιο πανεπιστήμιο, αλλά και απόφυτους δημοτικού, οποιαδήποτε κι αν είναι η ηλικία τους, από παιδιά μικρά μέχρι ενήλικες των 100 ετών. Αρκεί να διαβάσουν αυτό το βιβλίο και να μάθουν από πού προορκόμαστε και γιατί λέω ότι είμαστε αστρόσκονοι. Μα αυτό είναι και το σημαντικό ότι δεν είναι σίγουρα ένα επιστημονικό βιβλίο, αλλά με απλό τρόπο καταγεγραμμένο, έτσι ώστε να απευθύνεται στον απλό πολίτη που δεν έχει σπουδάσει την επιστήμη της φυσικής. Εκλαϊκευμένο ακριβώς. Και επειδή συζητάμε για τη μελέτη του σύμπαντος, ποια είναι η τελευταία λέξη της τεχνολογίας που βοηθά εσάς, ποιο είναι δηλαδή το πιο σύγχρονο εργαλείο που έχετε στα χέρια σας σε αυτή τη στιγμή. Κάτι που δεν απάντησα προηγουμένως στην ερώτησή σας, η οποία ήταν πολύ ξεκάθαρη, όλες αυτές λοιπόν οι ακτινοβολίες πρέπει να συλλεχτούν και να τις μελετήσουμε με τη βοήθεια οργάνων. Αυτά τα όργανα είναι στην ουσία τα τηλεσκόπια μας, είτε στην επιφάνεια της γης, όπως είπα, είτε στο διάστημα. Και έτσι συλλαμβάνοντας αυτές τις ακτινοβολίες μπορούμε κατά κάποιον τρόπο να διαβάσουμε ή να ακούσουμε μάλλον τη γλώσσα των άστρων. Γιατί οι ακτινοβολίες είναι η γλώσσα με την οποία επικοινωνούμε με τα άστρα ή μάλλον τα άστρα επικοινωνούν με εμάς. Και τώρα τελευταία, τα δύο τελευταία χρόνια έχουμε και ένα δεύτερο παράθυρο. Ένα παράθυρο το οποίο υπολόγησε ακόμη και ο Αϊνστάιν το 1915 όταν δημιούργησε την Γενική Θεωρία της Σχετικότητας, ότι θα πρέπει να υπάρχουν από την μετακίνηση μεγάλων μαζών, πρέπει να υπάρχουν βαρυτικά κύματα. Όπως υπάρχουν οι ηλεκτρομαγνητικά κύματα, έτσι και η βαρύτητα θα πρέπει να δημιουργεί βαρυτικά κύματα από την μετακίνηση μεγάλων μαζών. Μαύρες τρύπες, άστρα ανετρονίων κ.ο.κ. Αλλά ένα χρόνο αργότερα το 1916 είπε ότι η βαρύτητα είναι τόσο αδύναμη σε σύγκριση με τον ηλεκτρομαγνητισμό, ώστε τα βαρυτικά κύματα θα ήταν σχεδόν αδύνατον να μπορέσουμε να τα καταγράψουμε. Παρ' όλα αυτά η γενική θεωρία της σχετικότητας το προέβλεψε την ύπαρξη βαρυτικών κυμάτων. Επί 100 χρόνια προσπαθούσαμε να εντοπίσουμε βαρυτικά κύματα αλλά που με τίποτα. Ακόμη και στο Πανεπιστήμιο όταν ήμουν εγώ φοιτητής, ένας από τους καθηγητές μου είχε την έμπνευση κατά κάποιον τρόπο να δημιουργήσει ορισμένους ανοιχνευτές τηλεσκόπια αν θέλετε βαρυτικών κυμάτων, αλλά ήταν πάρα πολύ μικρά. Σήμερα χρειαζόμαστε τεραστίων διαστάσεων τέτοια εργαστήρια, τα οποία πράγματι στις 14 Σεπτεμβρίου του 2015 κατέγραψαν για πρώτη φορά αυτά τα βαρυτικά κύματα. Και έκτοτε έχουμε συλλάβει περίπου πέντε τέτοιες μετακινήσεις και συγκρούσεις μαύρων τρυπών με τη δημιουργία βαρυτικών κυμάτων. Έτσι λοιπόν τώρα έχουμε δύο καταπληκτικά όργανα τα οποία μας βοηθούν αφενός με να συλλάβουμε τα ηλεκτρομαγνητικά κύματα, αφετέλου τα βαρυτικά κύματα και αυτά μας πληροφορούν πράγματα που μέχρι τώρα δεν γνωρίζαμε. Φαντάσου δηλαδή το τι θα γίνει στα επόμενα μερικά χρόνια. Εσείς δηλαδή οι νέοι θα έχετε την ευκαιρία να μάθετε απαντήσεις σε ερωτήματα που ούτε καν μπορούσαμε εμείς να φανταστούμε πριν από μερικά χρόνια. Είναι υπέροχος ο τρόπος αυτός και αυτό το έτσι, αν θέλετε, ο στόχος που έτσι υπάρχει στην επιστήμη και να κατακτάται και να συνεχίζεται και έτσι συμβεστικά κεντρίζεται και η γνώση πάντα. Και δεν είναι μόνο τα όργανα αυτά που είπαμε δηλαδή η σύλληψη με τα τηλεσκόπια ή τα εργαστήρια βαρυτικών κυμάτων, αλλά έχουμε επίσης κατορθώσει να πάμε πολύ βαθιά μέσα στα αρχικά μικροδευτερόλεπτα του πρώτου δευτερολέπτου της γέννησης του σύμπαντος, στους επιταχυντές που υπάρχουν, όπως είναι αυτός του ΣΕΝ στα Γαλλοελβετικά σύνορα, όπου εκεί αναπαριστάμε, κατά κάποιον τρόπο, τις συνθήκες που επικρατούσαν το πρώτο τρεις εκατομμυριοστό του τρεις εκατομμυριοστού του τρεις εκατομμυριοστού του πρώτου δευτερολέπτου. Κάνουμε δηλαδή εξομοιώσεις εκείνης της στιγμής, έτσι μελετάμε κατά κάποιον τρόπο την ιστορική εξέλιξη του σύμπαντος. Έχουμε χονδροϊδή μοντέλα, μην νομίζεις ότι τα έχουμε εξερευνήσει όλα, χονδροϊδή μοντέλα πρότυπα, τα οποία όμως πρότυπα μας βοηθάνε να δημιουργήσουμε καινούργιες ερωτήσεις να δώσουμε απαντήσεις στις νέες αυτές ερωτήσεις και ούτω καθεξής. Ελπίζουμε όμως την νεολαία γιατί παρόλο που έχουμε μάθει τόσα πολλά μέχρι τώρα, εν τούτης αν κοιτάξεις αυτό το σύμπλεγμα που ονομάζεται σύμπαν, στην ουσία αποτελεί όλο αυτό που έχουμε γνωρίσει, όλα δηλαδή τα τρεις εκατομμύρια των άστρων, των γαλαξιών και δεν σημαζεύεται, είναι στην ουσία τί, ένα πολύ μικρό ποσοστό των συστατικών του σύμπαντος, πέντε της εκατό. Το εικοσιεφτά της εκατό είναι κάτι υλικά τα οποία δεν ξέρουμε από τι αποτελείται, που ονομάζεται σκοτεινή υλή, γιατί δεν ξέρουμε τι στο καλό είναι, 68 της εκατό υπάρχει μία ενέργεια, ένα είδος ενέργειας, μία αποθητική δυναμή, που και αυτοί δεν ξέρουμε τι στο καλό είναι, γι' αυτό και τη λέμε σκοτεινή ενέργεια και το πέντε της εκατό μόνο είναι γνωστό, το 95 της εκατό είναι ακόμη άγνωστο, γι' αυτό ελπίζουμε στους νέους, ελπίζουμε δηλαδή ότι στα επόμενα 15, 20, 30 χρόνια θα μπορέσουν να δώσουν απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα που έχουμε σήμερα. Έτσι, πολύ σημαντικό. Και επειδή συζητάμε για την γλώσσα επικοινωνίας των άστρων μαζί μας και αντίστοιχα γιατί πάντα υπάρχει αυτή η διάδραση και η λεπίδραση μεταξύ των πραγμάτων, τα άστρα τι έχουν να μας πούμε, ποια είναι η δική τους ιστορία? Τραγουδάνε, τραγουδάνε ωραία τραγούδια, τραγούδια τα οποία μας έχουν γοητεύσει όλα αυτά τα χρόνια, όπως έλεγε και ο Αριστοτέλης πριν από 2.300 χρόνια, ο άνθρωπος του ηδένε ορέγεται φύση, είναι στη φύση του ανθρώπου να θέλει να μάθει και αυτή η τάση μας είναι στην ουσία ένα τραγούδι που έρχεται από το σύμπαν. Μου έλεγε πριν από μερικά χρόνια ο Βαγγέλης ο Παπαθανασίου όταν του έλεγα τι ωραία μουσική που γράφεις, μου λέει μα δεν είναι δική μου η μουσική, η μουσική υπάρχει εκεί έξω και εγώ είμαι απλώς το μέσο μέσα από το οποίο το σύμπαν μας μιλάει. Είναι λίγο ποιητικό αλλά η έκφρασή του ήταν τόσο επιβεβαιωτική ώστε πρέπει να ομολογήσω ότι με έπεισε. Άλλωστε η μουσική πηγαίζει και από μέσα μας και υπάρχει παντού τριγύρω μας και άλλωστε είμαι στις άποψεις ότι τα πάντα συνδυάζουν μεταξύ τους, και η επιστήμη με τις τέχνες και αντίστροφα επομένως υπάρχει παντού τριγύρω μας. Ακριβώς. Τι είναι το πιο εντυπωσιακό κύριε Σιμώ που λέει από επιστημονικής άποψης το σύμπαν αλλά και για τον καθάνα που ο ξεχωριστατή είναι αυτό που κεντρίζει περισσότερο το ενδιαφέρον. Δεν μπορεί να πει κανείς ότι είναι κάτι το συγκεκριμένο. Ο κάθε ένας από εμάς, ιδιαίτερα οι επίσημοι ερευνητές που ψάχνουν απαντήσεις για τα ερωτήματα που έχουμε για το σύμπαν, στην ουσία ο καθένας έχει και δικές του αν θέλεις ειδικά το ενδιαφέροντα. Για αυτό άλλωστε μερικοί μελετάνε τον ήλιο, άλλοι μελετάνε τα άστρα, άλλοι μελετάνε το τι συμβαίνει στο εσωτερικό των άστρων, άλλοι μελετάνε τι συμβαίνει όταν πεθαίνουν τα άστρα με εκκρήξη σούπερ Νόβα. Έτσι λοιπόν δεν μπορώ να πω ότι κάτι είναι το συγκεκριμένο που θα ήταν ενδιαφέρον για όλους. Οπότε και δεν θα έχει και ενδιαφέρον να πω τι είναι το συγκεκριμένο για μένα. Εκείνο που ενδιαφέρει πάντως τους ερευνητές είναι να μάθουν απαντήσεις σε βασικές ερωτήσεις. Από πού ερχόμαστε, πού πηγαίνουμε, ποιο είναι το μέλλον μας, από τι αποτελείται όλο αυτό το δημιούργημα που ονομάζουμε σύμπαν. Αν υπάρχουν παράγειρα σύμπαντα για παράδειγμα, όπως λένε ορισμένες θεωρητικές εκτιμήσεις, όλα αυτά είναι ενδιαφέροντα της επιστήμης. Επίσης τώρα τελευταία, διάφορες νέες θεωρητικές εκτιμήσεις, όπως είναι για παράδειγμα αυτά που μας λένε η θεωρία των υπερχορδών, εάν υπάρχουν περισσότερες των τεσσάρων διαστάσεων που γνωρίζουμε. Γνωρίζουμε φυσικά τις τρεις διαστάσεις του χώρου, γνωρίζουμε την τέταρτη διάσταση που είναι ο χρόνος, αλλά υπάρχουν θεωρητικές εκτιμήσεις που μας λένε ότι για να υπάρχουν όλα αυτά που βλέπουμε πρέπει να υπάρχουν έντεκα συνολικά διαστάσεις, εκ των οποίων οι έξι διαστάσεις είναι συμπυκνωμένες σε κάθε γεωμετρικό σημείο του σύμπαντος, αλλά τόσο πολύ μικρές ώστε δεν μπορούν να εμφανιστούν γιατί θα χρειάζονταν τόσο πολύ ενέργεια όσοι και η γέννηση του σύμπαντος, που σημαίνει ότι θα είναι αδύνατο να δούμε αυτές τις έξτρα διαστάσεις. Μπορούμε όμως με διάφορα όργανα όπως είναι το ΣΕΝ να παρατηρήσουμε τέτοιου είδους εξηγήσεις για την ύπαρξη πολλαπλών διαστάσεων, αλλά και αυτό για το μέλλον. Ωραία. Μιας και αναφερθήκατε στα παράλληλα σύμπαντα, κι άλλωστε θα σας έκανα κι εγώ την ερώτηση, επειδή πάντα γύρω από αυτά τα ζητήματα υπάρχει ένα περαιτέρω μυστήριο, άραγε κατεπέκταση ενδιαφέρον για τον πολίτη, τι έχετε να μας πείτε γι' αυτό. Κοιτάξτε, υπάρχουν περίπου 100 διαφορετικές θεωρητικές εκτιμήσεις σήμερα, οι οποίες μιλάνε για τέτοιου είδους ύπαρξη παράγενων συμπάντων. Τι εννοούμε, ότι τις πρώτες στιγμές της δημιουργίας, στην ουσία όταν σταμάτησε αυτή η μεγάλη θερμοκρασία που επικρατούσε στα πρώτα στάδια, και σταμάτησε επίσης η μεγάλη πληθοριστική, όπως ονομάζεται, διαστολή, δημιουργήθηκαν συγχρόνως ένας αριθμός συμπάντων, μερικοί λένε ένας αριθμός παράλληλων συμπάντων, η μονάδα ακολουθούμενη από 506 μηδενικά, άλλοι λένε ακόμα πιο περισσότερο, η μονάδα ακολουθούμενη από 3 εκατομμύρια μηδενικά, τόσα παράλληλα σύμπαντα. Λέμε παράλληλα γιατί δεν μπορούμε να επικοινωνήσουμε. Τη στιγμή δηλαδή που θα επικοινωνήσεις με ένα τέτοιο σύμπαν, τότε περιλαμβάνεται λόγω της επικοινωνίας αυτό το σύμπαν στο δικό μας σύμπαν, που σημαίνει ότι είναι αδύνατο να δούμε κάποιο άλλο σύμπαν. Τα πρέπει δηλαδή η ύπαρξη τέτοιων παράλληλων συμπάντων να αποδειχθεί στο δικό μας σύμπαν. Να υπάρχει κάποιο είδος δακτυλικού αποτυπώματος στο δικό μας σύμπαν για την ύπαρξη αυτών των παράλληλων συμπάντων. Μέχρι τότε λοιπόν είναι θέμα θεωρίας. Γιατί μην ξεχνάμε ότι η επιστήμη απαιτεί απόδειξη είτε με πείραμα είτε με παρατηρήσεις. Χωρίς αποδείξεις ο καθένας μπορεί να σηκωθεί, να πει το μακρύ του και το κοντό του, αλλά ο κανλάβης παρά του μηέχοντος. Υπάρχουν πολλές θεωρίες, αλλά πάντα πρέπει να υπάρχει η επιστήμη. Πολλές φορές στη καθημερινή μας ζωή συνηθίσουμε να λέμε είναι τυχερό, το φέρνει τύχη και όλα τα σχετικά. Εσείς πιστεύετε στην τύχη. Είδες, χρησιμοποίησα την λέξη κλειδί πιστεύω. Το τι πιστεύω εγώ, το τι πιστεύεις εσύ, το τι πιστεύει οποιοςδήποτε. 7,5 δισεκατομμύρια άνθρωποι στον κόσμο. Ο καθένας έχει τις δικές του δοξασίες, τα δικά του πιστεύω, το δικό του φίλτρο της διανόησης, μεταφράζει αν θέλετε το περιβάλλον του με διαφορετικό τρόπο. Δεν έχει σημασία τα πιστεύω του καθενός μας, εκτός για τον εαυτό μας. Έτσι λοιπόν, αν με ρωτάτε ως επιστήμονα κάτι το οποίο μπορώ να αποδείξω, μπορώ να το αποδεχθώ. Όταν λέω εγώ, γιατί αναφέρθηκε και χθες από τον φίλο συνομιλητή μας τον Ανδρέα τον Παπαλάμπρου, όταν αναφέρομαι ότι ήμουν τυχερός, ήμουν πράγματι τυχερός, γιατί ήμουν κατά κάποιον τρόπο στη ζωή μου, στη στάση του λεωφορίου και μπορούσε φυσικά το λεωφορείο να σταματήσει και να ανέβω στο λεωφορείο. Αν βρισκόμουν ανάμεσα σε δύο στάσεις, δεν θα μπορούσε να πάρω το λεωφορείο. Με αυτή την έννοια λοιπόν, εννοούσα ότι στη διάρκεια της ζωής μου ήμουν πολλές φορές στη σωστή θέση, στο σωστό σημείο, στη σωστή στάση για να πάρω το λεωφορείο. Με αυτή λοιπόν την έννοια θα έλεγα ήμουν τυχερός. Αλλά εντάξει, η τύχη υπάρχει επίσης και η διανόηση που μπαίνει μέσα στο παιχνίδι. Άλλωστα νομίζω, με τις άποψες ότι αν την προκαλέσεις λίγο και την τύχη, με την άποψη, εγώ το πάω για εμάς, ήτανε άτομα, τίποτα δεν είναι τυχαίο, πρέπει να μοχθήσεις για τα όνειρά σου ή να καταφέσαι να τα υλοποιήσεις. Επομένως, με αυτή την άποψη, χρειάζεται και μια μικρή πρόκληση εκ μέρους σου, έτσι, ώστε να καταφέσαι να πεδίσεις τα όνειρά σου. Αυτό που λέμε, συναθηνά και χειρακίνη και φυσικά να χαλάσεις πολλά παντελόνια και πολλές φούστες, εσείς οι κυρίες, για να μπορέσει κανείς να προχωρήσει τη ζωή του. Δεν γίνεται χωρίς να δουλέψει κανείς, λέγεται άλλωστε ότι σε οτιδήποτε και αν κάνεις, το 5% είναι το ταλέντο και 95% είναι η δρότας. Επομένως, αφού ανοίξαμε αυτό το κεφάλαιο για τα νέα άτομα, τι θέλετε να πείτε στους φιλιτές του Πανεπιστημίου Πατρών, στους φίλους τηλεθεατές του AppWebTV, για την επίτευξη των στόχων. Δουλειά, δουλειά και τίποτε άλλο. Στην ουσία, δουλειά όμως και να μην ξεχνάνε και το σημαντικό, να ζήσουν τη ζωή τους. Γιατί κακά τα ψέματα, καλή είναι η δουλειά, καλή είναι η επίτευξη των ονείρων του καθενός μας, καλά είναι η επιστήμη ή η τέχνη ή οτιδήποτε ακολουθήσει κανείς, αλλά να μην ξεχνάνε να ζουν. Να ζουν κάθε λεπτό και κάθε δευτερόλεπτο της ζωής τους. Μάλιστα. Στην θεσσινή σας παρουσία, εσύ εδώ στην Πάτρα, αναφέρθηκαν πάρα πολλά πράγματα, πάρα πολύ σημαντικά, στο τέλος και όλα στις βραδιές υπήρξε και μια πάρα πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση που είχατε με το κοινό και τσιμπώθηκαν πάρα πολλά πράγματα. Ένα από αυτό που σημειώσα και κράτησα ήταν ότι, που αναφέρατε κι εσείς και θα ήθελα να το μοιραστείτε με τους φίλους του UpGuard TV, είμαστε τυχεροί που ζούμε αυτή την χρονική περίοδο από τη σκοπιά του Σύμπαντος, φυσικά, αναφέρομαι. Βρισκόμαστε σχεδόν 14 δισεκατομμύρια χρόνια μετά τη γέννηση του Σύμπαντος, κοιτάζουμε στο Σύμπαν και βλέπουμε κυριολεκτικά δισεκατομμύρια δισεκατομμυρίων γαλαξίες, κάθε γαλαξία με δισεκατομμύρια άστρα, τα οποία όμως όλοι αυτοί οι γαλαξίες διασκορπίζονται στο διάστημα. Διασκορπίζονται, μάλιστα, και εδώ για 6,5 δισεκατομμύρια χρόνια, έχουν αρχίσει τα δισεκατομμύρια και τα τρισεκατομμύρια να γίνονται εύκολα, ναι, καραμέδες ακριβώς, αλλά παρόλα αυτά είναι αριθμοί οι οποίοι είναι αστρονομικοί αριθμοί, αλλά πραγματικοί. Η διαστολή λοιπόν του σύμπαντος, εδώ και 6,5 δισεκατομμύρια χρόνια, έχει αρχίσει μία επιτάχυνση, μία επιτάχυνση η οποία συνεχίζεται, έχει βάλει γκάζι όπως λέω το σύμπαν, να διασταλούν όλοι αυτοί οι γαλαξίες. Που σημαίνει ότι στο μέλλον, σε μερικά δισεκατομμύρια χρόνια από σήμερα, οι παρατηρητές του ουρανού, παρατηρητές, απόγονοι μπορεί του ανθρώπου ή απόγονοι κάποιας άλλης λογικής φίλης, σε κάποιο άλλο σημείο του σύμπαντος, δεν θα βλέπουν όλους τους γαλαξίες που βλέπουμε εμείς σήμερα, αλλά θα βλέπουν μόνο τους γειτονικούς τους γαλαξίες. Τους γαλαξίες, για παράδειγμα στη δική μας περίπτωση, τους γαλαξίες της τοπικής μας ομάδας, αλλά και ούτε και αυτούς. Φαντάσω ότι στα επόμενα μερικά δισεκατομμύρια χρόνια, οι μεγάλοι γαλαξίες θα συγκρουστούν. Ο δικός μας γαλαξίας, ο γαλαξίας της Ανδρομέδας, ο γαλαξίας του Τριγόνου και μια τριανταριά περίπου μικρότερη γαλαξίες θα συγκρουστούν, θα δημιουργήσουν έναν και μοναδικό γαλαξία στην τοπική μας ομάδα, και δεν θα λέγεται τότε τοπική ομάδα, αλλά ο γαλαξίας μας. Λοιπόν, σε δισεκατομμύρια χρόνια από σήμερα, όταν όλοι οι άλλοι γαλαξίες θα έχουν φύγει, θα έχουν αποσηφθεί σε πολύ μεγάλες αποστάσεις, το μόνο πράγμα που θα βλέπουν οι μελωδικοί παρατηρητές θα είναι τα άστρα του ενός και μόνου αυτού γαλαξία. Όλοι οι άλλοι γαλαξίες δεν θα φαίνονται στα οργανά τους. Άρα, είμαστε τυχεροί που ζούμε στην άνοιξη του σύμπαντος, όπως λέω. Αναμένουμε και επίσημα την άνοιξη σε λίγες μέρες. Επομένως, ήταν πολύ ωραίο το σχολείό σας περί της άνοιξης. Άλλωστε, αυτό θα είναι και το σκηνικό, το μακρινό μέλλον, το σκηνικό του σύμπαντος, έτσι όπως μας το περιγράψατε. Και όχι μόνο το σύμπαντο μπορεί να αποτελείται από όλα αυτά τα δισεκατομμύρια των γαλαξιών, επειδή θα είναι πέρα και από την ορατότητά μας, δεν θα μας ενδιαφέρει τι συμβαίνει. Γεγονός είναι ένα, ότι κάποια στιγμή στο μέλλον, σε τρισεκατομμύρια χρόνια από σήμερα, όλοι αυτοί οι γαλαξίες, όλα αυτά τα άστρα, οι πλανήτες και λοιπά, παρόλο που μπορεί να μην τους βλέπουμε, στην ουσία θα έχουν απορροφηθεί από μεγάλες μαύρες τρύπες, τις γιγάντιες μαύρες τρύπες στα κέντρα των γαλαξιών. Και σιγά σιγά αυτές οι μαύρες τρύπες, στην ουσία τι, θα εξαηλωθούν σιγά σιγά. Με αυτό που ονομάζουμε ατινοβολία Χόκκιν, πολύ αργή εξαήλωση των υλικών, η οποία όμως θα κάνει το σύμπαν να αποτελείται από υλικά τα οποία δεν θα έχουν την δυνατότητα να δημιουργήσουν νέα άστρα, νέους πλανήτες ή νέα είδη ζωής, που σημαίνει ότι το σύμπαν θα διαστέλεται, συνεχίζει να διαστέλεται πάπυρον, αλλά η μέση θερμοκρασία θα είναι ένα τρισεκατομμυριοστό του τρισεκατομμυριοστού του ενός βαθμούς κερσίου, που σημαίνει θα έχουμε φτάσει σχεδόν στο απόλυτο μηδέν. Μάλιστα. Και για να επιστρέψουμε πάλι, μετά από αυτό το τόσο μακρινό και άκρως ενδιαφέρον ταξίδι πίσω στον πλανήτη Γη, ο άνθρωπος πώς επιδρά στον πλανήτη. Σύμφωνα με τα τόσα περιβαλλοντικά προβλήματα που είναι στο επίκεντρο της δημοσιότητας αυτή τη στιγμή, καταρχάς επιδρά? Εσύ που είσαι με το περιβάλλον και ασχολείσαι με το περιβάλλον θα ξέρεις πολύ καλύτερα ότι εδώ και 100 περίπου χρόνια έχουμε βαλθεί εμείς οι άνθρωποι, το ανθρώπινο είδος, υποτίθεται το πιο λογικό όν εδώ πάνω στον πλανήτη με τα ίδια μας τα χεράκια να βγάλουμε τα ματάκια μας. Και φυσικά η Γη, λέμε ότι καταστρέφεται η Γη, όχι δεν καταστρέφεται η Γη, η Γη δεν την νοιάζει, δεν της σκέγεται καρφί της Γης για το τι κάνουμε εμείς. Βγάζουμε εμείς τα μάτια μας γιατί σε 1 εκατομμύριο χρόνια από σήμερα, όταν θα έχουμε καταστραφεί από τις δραστηριότητες τις δικές μας, η Γη θα συνεχίσει ανενόχλητη, θα φτιάξει, θα κάνει αυτά που είναι να κάνει και θα μας έχει ξεχάσει τελείως. Και κλείνοντας αυτήν την τόσο ενδιαφέρουσα επιστημονική συζήτηση αλλά πραγματικά κοντά στον φοιτητή, ποια είναι αυτά τα κύρια χαρακτηριστικά που μπορεί να έχουν τα νέα άτομα έτσι ώστε να καταφέρουν να ζήσουν το όνειρο. Να έχουν το ψώνιο, να έχουν ψώνιο για αυτό που κάνουν, να αγαπάνε δηλαδή αυτό που κάνουν. Όχι να είναι γραφική φυσικά αλλά όταν λέω ψώνιο να το ενδιαφέρουν τους να είναι πραγματικά μεγάλο. Αν δεν ενδιαφέρεσαι για αυτό που κάνεις δεν πρόκειται να πετύχεις ό,τι και να κάνεις. Μπορεί να αποκτήσεις πολλά χρήματα αλλά στην ουσία δεν θα πετύχεις τίποτε άλλο παρά απλώς χρήματα. Αν αυτό είναι ο στόχος σου και το όνειρό σου με γεια σου με χαρά σου, γεγονός είναι ένα πρέπει να αγαπάς αυτό που κάνεις. Οι περισσότερες φορές, εμείς οι άντρες ξυριζόμαστε. Μερικοί αφήνουν γένια, είναι πιο έξυπνοι, αλλά οι περισσότεροι από εμάς ξυριζόμαστε. Εσείς οι γυναίκες βάφεστε, βάφετε ξέρω εγώ, κάνετε το μακηγιάς που κάνετε. Άρα κοιτάζετε κάθε πρωί τη φάτσα σας στον καθρέφτη. Όλοι μας λίγο πολύ κοιταζόμαστε στον καθρέφτη. Εάν λοιπόν τον βλέπουμε αυτό το είδωλο στον καθρέφτη και τον φτύνουμε, δεν είναι και τόσο καλό μέλλον για οποιοδήποτε. Αντίθετα, το κύριο συστατικό που πρέπει να έχει ο οποιοδήποτε νέος είναι να αγαπάει αυτό που κάνει γιατί κάθε μέρα θα πηγαίνει στη δουλειά του. Και έχω, όπως είπα εδώ στα παιδιά προηγουμένως, έχω καλά νέα για εσάς και για τους ακροατές σας, θεατές σας, καλά νέα αλλά επίσης και άσχημα νέα. Σας πω τα καλά νέα πρώτα. Θα ζήσετε μέχρι 120 ετών, γεγονός αυτό. Οι βιολόγοι μας λένε ότι η επιμήκυνση της ζωής του ανθρώπου είναι σίγουρη. Άρα στην ηλικία σας θα ζήσετε 120 χρονών. Φυσικά θα δουλεύετε μέχρι τα 80 σας. Αυτά είναι τα άσχημα νέα. Και ξέρετε ποιο είναι το πρόβλημα. Δεν είναι ότι θα δουλεύετε μέχρι τα 80 σας. Το πρόβλημα θα είναι από τα 80 μέχρι τα 120. Τι θα κάνετε. Αυτά τα τελευταία 40 χρόνια της ζωής σας θα είναι προβληματικά αν δεν έχετε κάποιο ψώνιο, κάποιο ενδιαφέρον πέρα από τη δουλειά σας, πέρα από τα ενδιαφέροντά σας. Και κάτι ακόμη. Στην διάρκεια της ζωής σας, της εργασιακής ζωής σας, της επαγγελματικής ζωής σας, θα αλλάξετε τέσσερα επαγγέλματα. Όχι τέσσερις εργοδότες, αλλά τέσσερα επαγγέλματα. Δηλαδή μπορεί να ασχοληθείτε αυτή τη στιγμή με την δημοσιογραφία, όπως εσείς καλή ώρα, που μπορεί να την συνεχίσετε για μια δεκαετία. Στο τέλος της δεκαετίας θα αρχίσετε μια καινούργια καριέρα, με καινούργια ενδιαφέροντα. Και στο τέλος μιας άγιος δεκαετίας ή είκοσα αιτίας, μια τρίτη και ούτω καθεξής. Τέσσερες καριέρες, καθένας και κάθε μία από μας, θα έχουν στη ζωή τους. Εγώ φυσικά βρίσκομαι στη δύση της ζωής μου, αλλά εσείς έχετε όλο το μέλλον μπροστά και πρέπει να ξέρετε ότι μέχρι τα ογδόντα σας δεν θα αλλάξετε απλώς τέσσεριους εργοδότες, αλλά τέσσερις καριέρες. Μάλιστα. Ήθελα να κλείσουμε με αυτό το μήνυμα προς τα νέα άτομα. Σας ευχαριστούμε πάρα πολύ για την παρουσία σας στο AppWebTV, στο πανεπιστημιακό διοικτυπτικό κανάλι του Πανεπιστημίου Ποτρώου. Να ευχηθώ καλή συνέχεια στο βιβλίο σας, αλλά και στα επόμενα που τα αναμένουμε με πάρα πολύ μεγάλη ανεπομονησία. Και πραγματικά να σας ευχαριστήσω και να σας ευχηθώ ότι καλύτερο και πάντα επιτυχίες και ακόμη περισσότερες διακρίσεις. Να είσαι καλά. Σας ευχαριστούμε πάρα πολύ για την παρουσία σας στο AppWebTV. |