Διάλεξη 4 / Διάλεξη 4 / Διάλεξη 4

Διάλεξη 4: Στο σημερινό μάθημα θα ασχοληθούμε με μια πολύ ενκεφαίνουσα ομάδα κοιμένων ή οδαρικών, τα οποία έχουν μια ιδιαίτερη σχέση με τα κίνα της κοινής διεθνικής, έχουν προκαλέσει πολύ μεγάλη συζήτηση στην έρεπνα και επομένως θεωρούνται και ένα κομμάτι πολύ σημαντικό στη συζήτηση του αρχαίγονου τ...

Πλήρης περιγραφή

Λεπτομέρειες βιβλιογραφικής εγγραφής
Κύριος δημιουργός: Τσαλαμπούνη Αικατερίνη (Επίκουρη Καθηγήτρια)
Γλώσσα:el
Φορέας:Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
Είδος:Ανοικτά μαθήματα
Συλλογή:Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας / Ερμηνεία Αποκαλυπτικών κειμένων της Καινής Διαθήκης
Ημερομηνία έκδοσης: ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2014
Θέματα:
Άδεια Χρήσης:Αναφορά-Παρόμοια Διανομή
Διαθέσιμο Online:https://delos.it.auth.gr/opendelos/videolecture/show?rid=740d5feb
Απομαγνητοφώνηση
Διάλεξη 4: Στο σημερινό μάθημα θα ασχοληθούμε με μια πολύ ενκεφαίνουσα ομάδα κοιμένων ή οδαρικών, τα οποία έχουν μια ιδιαίτερη σχέση με τα κίνα της κοινής διεθνικής, έχουν προκαλέσει πολύ μεγάλη συζήτηση στην έρεπνα και επομένως θεωρούνται και ένα κομμάτι πολύ σημαντικό στη συζήτηση του αρχαίγονου του κοινισμού και του κειμένου γενικότητα της κοινής διαθήκης ή των θεωρολογικών ιδεών που υπάρχουν στα κείμενα της κοινής διαθήκης και κυρίως όσον αφορά στα αποκανειπτικά θέματα που βρίσκουμε και σε κείμενα της κοινής διαθήκης και τα οποία θα δούμε και σε αυτά τα κειμένα. Πρόκειται λοιπόν για κείμενα τα οποία προέρχονται από το Ογγουστός Λόγος Κορδαν. Είναι μια ανακάλυψη που έγινε στα μέσα του Βελγκούς του αιώνα και η οποία ήταν πάρα πολύ σημαντική, διότι άλλαξε το εδομένα στην έρεπνα βυσικά σε πολλές προκτώσεις. Το διαφορά με αυτά τα κείμενα είναι ότι προέρχονται από μια κοινότητα, γιατί θα μιλήσουμε στη συνέχεια, η οποία κοινότητα σε ένα μεγάλο της μέρος είναι σύγχρονη με την πρώτη εκκλησία. Στην Παλαιστίνη οι πιο μεταφρόντα κείμενα προφανώς ή και τις προπορικές παρακάσεις που υπάρχουν για τον Ιησού, ο οποίος προέρχεται για μια κοινότητα η οποία κινείται παράλληλα και στα κείμενα αυτά, αυτό που από εδώ το κατευθυνθεί με ενδιαφέρον στοιχείο, είναι ότι βρίσκουμε ιδέες οι οποίες τις ξανασυνατούμε στην κελή διαθήκη με διαφορετικές φυσικά ερμηνίες ή ανθρώπινο περιεχόμενο, αλλά σε κάθε περίπτωση υπάρχει μια συγγένεια η οποία δεν περιορίζει, όπως θα δούμε στη συνέχεια, μονάχα στο επίπεδο του φραστικού και του γλωσσικού. Η κοινότητα λοιπόν αυτή, η οποία γύρω στο 70 εγκαταλείπει τις εγκαταστάσεις της στην περιοχή του Κουμπρανου και αποτικεύει τα κείμενά της στις πηλές γύρω-γύρω από τον οικισμό που έχουν, κοινότητα λοιπόν αυτή μας άφησε πίσω μια πολύ σημαντική βιεθύκη, αλλά το πρόβλημα είναι ότι ακριβώς επειδή χάθηκε και δεν υπάρχει καμία αλλημαρτυρία του φιλάνου, τουλάχιστον άμεση για αυτήν την κοινότητα, γνωρίζουμε πάρα πολύ λίγα, υπάρχουν πάρα πολλές υποθέσεις για το τι ήταν αυτή η κοινότητα και κυρίως φυσικά στριζόμαστε στα ίδια τα κοινότητα της κοινότητας, τα οποία βρέθηκαν αποθηκευμένα όπως είπα σε ρόγους παπίρου γραμμένα στις γύρω σπηλές. Σήμερα είμαστε στην ευτυχή θέση να πούμε ό,τι ακούμε τα φραστή, στο μεγαλύτερο του σώματος ή όλα τα κείμενα του Κουμπρανου, λογωμένως υπάρχει δυνατότητα πρόσβασης σε αυτά και δυνατότητα μελέτης και βαθύτερη συζήτησή τους. Ξεκινώντας λοιπόν από το ποια είναι αυτή η κοινότητα, γιατί αυτό θα μας βοηθήσει να δούμε την αποκαλυπτική χρυά των κειμένων της κοινότητας αυτής, το πιο χαρακτηριστικό κομμάτι απόσπασμα που υπάρχει γι' αυτή βρίσκεται στο κείμενο το λεγό μας της Θεμασκού, είναι ένα κείμενο της κοινότητας, εξωπροδοκόλως κεφάλαιο, όπου λέγεται χαρακτηριστικά, διαβάζουμε, ο Θεός άφησε ένα κατάλυπο στην Ισραήλ και δεν το διατήρησε για να καταστραφεί και τη στιγμή της οργής, 390 χρόνια μετά την παράδοσή τους από αυτός στα χέρια του βασιλιά της Βατυλώδας Δακοδομόσου, τους επισκέφτηκε και έκανε ένα βλαστό να βρίσει από τον Ισραήλ και τον Μααρών, για να κληρονομήσει τη γη του και για να ευημερήσει πάνω στη γη και έλεγξαν τον εαυτό τους και αναγνώρισαν ότι ήταν ένοχοι και όμως για 20 χρόνια ήταν ως τυφλή που ψηλαφώντας έψαχναν τον δρόμο τους. Αυτό το κείμενο παρουσιάζει ενδιαίτερο ενδιαφέρον, όπως είπα, γιατί ακριβώς μας δίνει κάποια στοιχεία για το πώς αντιλαμβανόταν η ίδια η κοινότητα τον εαυτό της, το ρόλο της αλλά και τη θέση της μέσα στην ιστορία. Και μάλιστα μας δίνει και ορισμένες χρονικές συντεταρμένες στο συγκεκριμένο κείμενο. Έτσι λοιπόν το πρώτο και βασικότερο είναι ότι 390 χρόνια μετά την Βαβυλώνια χρονωσία εμφανίζεται αυτή η ομάδα, αυτός ο βλαστός ο οποίος αυτοί και ο οποίος θα κλεονομήσει τη γη. Ποιος είναι όμως τώρα ο αριθμός 390, είναι ένας πραγματικός αριθμός ή ένας ευβολικός αριθμός, δεν είναι μεγάλο αριθμό. Αν χορηγήσουμε ότι είναι πραγματικός αριθμός, αν όμως δηλαδή το 390 είναι ο αριθμός που αντιστοιχεί σε πραγματικά χρόνια, τότε θα πρέπει να το αποθετήσουμε τις απαρχές αυτής της κοινότητας κάπου στις αρχές του 2ου αιώνα π.Χ. και όμως θα δούμε μία συγγένεια, θα μπορούσαμε τότε σε αυτή την περίπτωση, να διεχθούμε την άποψη εκείνων, οι οποίοι δέχονται μία συγγένεια αυτής της ομάδας του Κοράν, με μία αντίστοιχη ομάδα η οποία εμφανίζεται στα κείμενα του Λοχ και όπου εκείνη λέγεται η εκλεκτή δίκαιη από το εκλεκτό δένδρο της δικαιοσύνης. Αν τώρα πάλι θεωρήσουμε ότι αυτός ο αριθμός είναι συμβολικός και σε αυτή την υπόθεση μας οδηγεί το γεγονός ότι ήδη των αριθμούτων απαντούμε και στο Λιζική 4-5, τότε καταλαβαίνουμε ότι δεν υπάρχει λόγος να συνδέσουμε αυτήν την ομάδα, την ομάδα του Κοράν, τόσο στενά με την ομάδα του Κοενό. Όπως είχαμε στο προηγούμενο μας μάθημα μπορεί να συνδέεται με την παραγωγή και την συγγραφή των κειμένων αυτών που ανοίγουν στη λογική παράγωση. Βλέπουμε το θέμα της σχέσης ενοχ και κουλάν και τη συζητάμε αυτή τη σχέση γιατί ακριβώς όπως είχαμε στο προηγούμενο άνθρωπο το α-ενοχ είναι ένα κείμενο με έντονα οργανωτικά στοιχεία και στοιχεία τα οποία παρουσιάζουν μεγάλη συγγένεια με κείμενα της Κυρίας Διαθήκης. Όπως έλεγα λοιπόν η σχέση ενοχ και κουλάν είναι μια σέση η οποία έχει απασχολήσει ιδιαίτερα. Έχουν γίνει πολλές συζητήσεις γύρω από αυτό το θέμα και δεν μπορούμε να πούμε βέβαια ότι έχουμε κλείσει τη συζήτηση. Σύνδουρα όμως έχουμε καταλήξει σωσμένα πολύ σημαντικά συμπεράσματα. Οπωσδήποτε ανάμεσα στο ενοχ και στο κουλάν υπάρχει μια ιδεολογική συνέχεια αυτό κανείς δεν μπορεί να το αρνηθεί. Είναι ακριβώς υπάρχουν πάρα πολλά κοινά θέματα και πολλά κοινά ενδιαφέροντα μεταξύ της ομάδας η οποία φαίνεται να υπάρχει πίσω από τα κείμενα του κύκλου του ενοχ και τα κείμενα της κοινότητας του κουμπράβου. Έτσι για παράδειγμα και οι ομάδες παρουσιάζουν ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον, όπως είπαμε, σε σχέση με το ΕΝΤ για το υγειακό ημερολόγιο. Επίσης παρουσιάζουν πολλές ομοιότητες στην κοσμολογία τους και στην αγγελολογία τους, τον τρόπο που καταλαβαίνουν τους δαίμονες, τις λοπτοκότες αγγέλους, το ρόλο γενικότερα των αγγέλων, στην ιστορία κλπ. Και επίσης και τελευταίο χαρακτηριστικό στοιχείο ομοιότητας είναι ότι και στις δύο ομάδες κλειμένων έχουμε μια κρίση και αυτή η κρίση είναι κατά τα έσχατα όποτε αναμένεται και η τιμωρία των ομαδονών και η αποκατάσταση των δικαιωμάτων. Δεν υπάρχει λίγο πολύ το ίδιο, θα λέγαμε, έσχατο λογικό όραμα όσον αφορά την αγώδωση της δικαιοσύνης. Από την άλλη μεριά, όμως, υπάρχουν και πολλές διαφορές. Οι διαφορές αυτές, λοιπόν, μας αναγκάζουν να είμαστε λίγο προσεκτικοί όσον αφορά στην ταύτιση των δύο ομάδων, της ομάδας του κλπ. Έτσι, για παράδειγμα, μπορεί με μια αγγελολογία τους να μοιάζει, έχει όμως αυτές οι διαφορές όσον αφορά τους δαίμονες και επίσης αρκετές διαφορές υπάρχουν και στην αισκατολογία. Υπάρχει ένα γενικό, θα λέγαμε, πλαίσιο της τελικής τιμωρίας και απόδοσης της δικαιοσύνης. Υπάρχουν πολλές διαφοροποιήσεις ισοφερικά, οι οποίες είναι αρκετά σημαντικές για να πούμε ότι πρόκειται για την ίδια ομάδα. Ένα άλλο στοιχείο, ιδιαίτερα ενδιαφέρον, είναι ότι στο κουμπραν, αυτό το οποίο θα λέγαμε ότι είναι χαρακτηριστικά δύο στοιχεία. Όσον αφορά στη μελέτα του νόμου και της Παλαιάς Διαθήκης και όσον αφορά στην αυτοσυνειδεσία της κοινότητας. Αυτό που κυριαρχεί στο κουμπραν είναι τα λεγόμενα πεσαρίν και η χαλακτική, θα λέγαμε, παράδοση. Τα πεσαρίν, θα πούμε και στη συνέχεια, είναι ουσιαστικά ο εγκομματισμός και η ρηγεία κυρίως προφητικών κοινένων. Η δε χαλακά είναι όλη η συζήτηση, όλες οι οργείες, οι κανονισμοί και τα λοιπά, που αφορούν στην, θα λέγαμε, ηθική ζωή και στην ηθική τάξη μέσα σε μια κοινότητα. Και ένα επιπλέον στοιχείο, το οποίο είναι διαφορετικό στο κουμπραν, είναι ότι, και δεν το βρίσκουμε στο Άνθο Ενόχλη και στα υπόλοιπα κείμενα που συνδέονται με αυτοί τον κύκλο, είναι ότι στο κουμπραν υπάρχει μια οργανημένη ιεραρχία, υπάρχει μια οργανημένη κοινότητα, κάτι το οποίο δεν φαίνεται να αντικατοχρίζεται μέσα στα κείμενα του Ενόχλη. Επομένως, αυτά μας οδηγούν σε αρκετά σημαντικά, όπως είπα, συμπεράσματα. Σήμερα στην έρευνα κυριακούν δύο απόψεις. Φυσικά, είχε καταληφθεί η θέση ότι ταυτίζονται οι δύο ομάδες, αλλά η μία ομάδα, η ομάδα του Kronikin, υποστηρίζει ότι τα κείμενα του Ενόχλη ουσιαστικά ανήκουν στην ίδια ομάδα, αλλά αντικατοχρίζουν μία πρώιμη περίοδο, μία πρώιμη φάση αυτής της ομάδας. Ο Μιστός Μαρτίνες, ο οποίος είναι και ηδικός, δηλαδή μεγαλύτερος ειδικός στο θέμα του Kronikin, υποστηρίζει αυτή τη θέση. Ενώ, αντίθετα, μία άλλη μεγάλη ομάδα ρευνητών διαπιστώνει μία πιο χαλαρή σχέση ανάμεσα στα κείμενα του Kronikin και στα κείμενα του Ενόχλη. Και αυτό γιατί, αυτή τη στιγμή, αν κοιτάξουμε τα κείμενα του Κουμπλάν θα βρούμε ότι στα κείμενα αυτά, το βιβλίο του Ενόχλη, δεν έχει τη θέση αποκάλυψης όπου βρίσκουμε για παράδειγμα στο κείμενο του Κουμπλάν. Ενώ, όντως, το κείμενο είναι σημαντικό αυτό, αλλά αν περίμενε κανείς και πίστευε ότι όντως που το κείμενο αποτελεί, θα λέγαμε, τον πρόγρομο των κειμένων του Κουμπλάν, προφανώς θα είχε μια θέση αυθεντίας μέσα στα κείμενα του Κουμπλάν, η οποία όμως δεν φαίνεται να κατέχει, παρ' ό,τι η αυθεντία είναι πολύ διαφορετική στο κείμενο του Κουμπλάν. Και το δεύτερο στοιχείο είναι ότι στα κείμενα του Κουμπλάν διακρίνουμε υπηρεσίες, όχι μόνα χ από το ΑΕΝΟ, αλλά και πολλές άλλες υπηρεσίες. Και ουσιαστικά υπάρχει ένα πλέγμα παραγόντων και πλέγμα παραδόσων, το οποίο υπάρχει και το οποίο ουσιαστικά επηρεάζει με τον ένα ή τον άλλο τρόπο τα κείμενα του Κουμπλάν. Και σε αυτό το πλέγμα των παραδόσων θα πρέπει να εντάξουμε και να οικολογήσουμε το δανείλ, το βιβλίο του δανείλ, το οποίο μάλιστα το έχουμε βρει και σε πολλά αντίγρασματα στο κουμπλάν, το οποίο διαβαζόταν στην κοινότητα, διάφορες χαλακικές παραδόσεις, κυρίως της ομάδας των Σατουκέων και οπωσδήποτε υπάρχουν και άλλες επιρροές από νευρύτερο, θα λέγαμε, ιδελοϊκό χώρο. Θα δούμε συνέχεια, ας πούμε, να μιλήσουν για στεναικές ιδέες, οι οποίες έχουν να κάνουν αποκαλυπτική, ιδέες οι οποίες μπορούν να έχουν να κάνουν το ζωράσταρισμό και ούτε κατέξις. Επομένως, αυτό που μπορούμε να πούμε σήμερα είναι ότι υπάρχει μια συνέχεια μεταξύ του Άνθρα Ινότ και των κοινών του κουμπλάν, υπάρχουν σαφώς σημεία συνάντησης, δεν μπορούμε όμως με ιδεότητα να ταυτίσουμε τις ομάδες που κρύβονται πίσω από αυτά τα κείμενα, όπως δεν μπορούμε να ταυτίσουμε αυτή την ομάδα, την ομάδα του κουμπλάν, και με άλλες ομάδες γνωστές από τον χαίρο μεταισμό, όπως, για παράδειγμα, ο μαύρος του Αισαίαν, και επομένως είμαστε υποχρεωμένοι να περιοριστούμε, σε όσα ευρωμένα μας νέανε τα κείμενα και όσες πληροφορίες μας δίνουνε και τα αρχαιολογικά ευρύματα. Και περνώντας αυτό το κομμάτι των αρχαιολογικών και των παλλογραφικών ενδείξεων, αυτά τα οποία προκύπτουν από την έρευνα είναι τα εξής. Πρώτα απ' όλα τα αρχαιολογικά ευρύματα, και σε αυτά κυρίως εννοούμε νομίσματα που έχουμε βρεθεί στην περιοχή του κουμπλάν, οδηγούν στη χρονολόγηση τουλάχιστον των απαρχών της εκατάστασης της ομάδας, κάπου πριν θα λέγαμε από την εποχή του Αλέξανδρου του Ιαννέου, δηλαδή το 103 μ.Χ. και ίσως ήδη στην εποχή του Βοάννη του Ιρπανού, δηλαδή το 134 μ.Χ. Όμως, κάπου σε αυτή την εποχή θα πρέπει να τοποθετήσουμε την εγκατάσταση αυτής της ομάδας στην περιοχή. Είναι πιο ενδιαφέρον και σε αυτό που είπαμε μέχρι τώρα συνεχωρή και το γεγονός ότι κανένα χηλόγραφο του κουμπλάν και κυρίως τα Πεσαρίν, δεν μπορεί να τοποθετηθεί πριν από τον 1ο αιώνα π.Χ. Και επιπλέον αυτό που προκύπτει από τα αρχαιολογικά εμπλήματα είναι ότι η προκυπηλιοχή εγκαταλείπεται κάπου στα τέλη του 1ο αιώνα π.Χ. για άγνιστους λόγους. Μια υπόθεση είναι κάποιο σεισμός καταστροφικός, ίσως κάποια επιδρομή, εκεί η οποία τους αναγκάζει να εγκαταλείψουν το χώρο. Επανέρχονται όμως σύντομα τα μέλη της ομάδας και παραμένουν εκεί μέχρι την καταστροφή της ομάδας γύρω στο 1968 μετά Χριστό από τους Ζωμαίους. Οι συμφίκες κάτω από τις οποίες έγινε το τελευταίο αυτό ειδικονός μας είναι άγνωστοι, υπάρχουν πολλές συγκρασίες, όλες όλες κλεινούνται στο χώρο του νοικοφέσου και ο κομμένος πρέπει να είμαστε εξαιρετικά προσεκτικοί όταν μιλάμε για εφραγγεστήματα. Υπάρχουν μέσα στα κείμενα του Κουμπραν δύο πολύ ενδιαφέρουσες μορφές και είναι ενδιαφέρουσες γιατί μας έχουν οδηγήσει διάφορες υποθέσεις όσον αφορά το παρελθόν και τις απαρχές αυτής της ομάδας που εγκαταστάθηκε στο κουμπραν. Η πρώτη και βασική προσωπικότητα η οποία καταλαμβάνει κυρίερχη θέση μέσα στα κείμενα του Κουμπραν είναι ο δάσκαλος της δικαιοσύνης, ο οποίος αν επανέφερνε στο κείμενο που διαβάζει ανακλικά εμφανίζεται στην ομάδα λίγο μετά την εγκατάσταση της ομάδας στην περιοχή ή λίγο μετά τη σύσταξη της ομάδας καλύτερα, 20 χρόνια, δηλαδή σχεδόν μισή γενιά από τότε όπου η ομάδα συστήμαται. Αυτός, λοιπόν, ο δάσκαλος της δικαιοσύνης για τον οποίο διαδίνονται πολλές πληροφορίες είναι το πρόσωπο αυτό, το οποίο δίνει μία νέα ερμηνεία στις γραφές τους δίνει μία διαφορετική οπτική στα πράγματα και η ομάδα στη συνέχεια οργανώνεται γύρω από αυτό και αποσύρρει την έρημο. Στην έρημο που βρίσκεται στην ομορφή του Κουμπραντ, να πούμε εδώ, την έρημος ουγενικά στον Ισραήλ να τα λαμβάνει μία πάρα πολύ σημαντική θέση είναι ο τόπος της αποκάνηψης των ευστηρίων του Θεού ειδικής την Παλαιά Διαθήκη και των θελήματων του Θεού και είναι ο τόπος σύστασης, θα λέγαμε, του νέου λαού του Ισραήλ. Μέσα από αυτή την πορεία, δηλαδή το 40 χρόνο του λαού στην έρημο ο λαός σημειώνακε σύσφυγονται οι σχέσεις με τον Θεό και ουσιαστικά αφού βγά σε τη νοηματική της Παλαιάς Διαθήκης την αυτοσυνειδεσία του. Μόλις και αυτή η κοινότητα, όπως βλέπετε στον Κουμπραντ, είναι μάλιστα πολύ ενδιαφέρον και νομίζω ότι έχει ιδιαίτερες σχέσεις με την ευρωλογία των ποιούς που είναι και στην Καινή Διαθήκη, όταν τα μέλη της κοινότητας αυτοχροζεύονται, τα μέλη της εκκλησιαστικής δραστημάτας, παραμορφωνομιώτες, στον Κουμπραντ, πολύ συχνά τα μέλη της κοινότητας ονομάζονται οι Άγιοι του Υψίστου ή οι Άγιοι της Διαθήκης ή ακόμα από ενδιαφέρον όρος, οι Ήδοι του Φωτός ή οι Εκλεκτοί του Θεού, αλλά και πολλοί άλλοι χαρακτήρες. Όλα αυτά φυσικά είναι πολύ ενδιαφέροντα διότι μας δίνουν από εγώ στο στήμα αυτής της κοινότητας και κυρίως τον τρόπο με τον οποίο αυτή η κοινότητα αυτό που μας διορίζει. Το ενδιαφέρον λοιπόν είναι ότι αυτός ο δάσκαλος της δικαιοσύνης, ο οποίος ουσιαστικά κατήχει την ικανότητα, την φοβερή ικανότητα, την ερμηνεύει με έναν ιδιαίτερο και μοναδικό τρόπο τις γραφές, πολύ συχνά μέσα στα κείμενα του Κουμπραντ εμφανίζεται να έρχεται σε σύνουση με τον πονηρό αρχιερέ. Ο πονηρός αρχιερέας είναι μια πολύ δύσκολη συζήτηση στην έρευνα και είναι εξίσως ενηματική μορφή όπως και ο δάσκαλος της δικαιοσύνης. Γιατί ακριβώς τα κείμενα μιλούν με αυτόν τον συμβολικό τρόπο με θα λέγαμε έναν συθηματικό τρόπο και εδώ θα πω ότι αυτός ο τρόπος επικοινωνίας μεταξύ των μελών θα λέγαμε αυτό το ιδιόλεκτο μεταξύ των μελών εσκληστής κοινότητες είναι χαρακτηστικό στα αποκαλυπτικά κείμενα αρκεί εδώ να θυμηθούμε από την άλλη πλευρά το γνωστό όροφδέγευμα της Ελλημόσιος που υπήρχε στον Δαϊλ αλλά και στη συνέχεια μέσα στα αποκαλυπτικά κείμενα της Καινής Διαθήκης ή το ακόμα πιο ενηματικό αρισμό 666 στην Αποκάλυψη το οποίο προφανώς στους πρώτους αναγνώστες ήταν κατανοητός και σημαίνει κάτι πολύ σαφές το οποίους πλέον σήμερα δεν σημαίνει τίποτα για εμάς ή έχουν δοθεί πάρα πολλές αγγλυμίες ακριβώς γιατί δεν γνωρίζουμε το αρχικό και ουστορικό πλαίσιο της αστροβουλίας Αυτό λοιπόν σημαίνει και με τον πονηρό αρχιερέα όπως και με τον δάσκαλο της Φακεοσύνης μας είναι άγνωστος ποιος είναι αυτός ο πονηρός αρχιερέας προφανώς εδώ έχουμε ένα εβραϊκό λογοπαίδιο και πίσω από αυτό προφανώς κρύβεται κάποιο πρόσωπο το οποίο είναι αρχιερέας δηλαδή κατέχει το αρχιερετικό βάξιμα και με τον οποίο έρχεται ατιμέτο πως και συγκρούεται ο δάσκαλος της Φακεοσύνης ο οποίος τον τρόπο με τον οποίο περιγράφεται μέσα στον κύρινο μάλλον θα πρέπει να θεωρήσουμε ότι αντικεί στον κύκλο των ιερέων λοιπόν ουσιαστικά η εσύγκρουση που υπάρχει είναι μια εσύγκρουση καθαρά εσωτερική μέσα στους ιερατικούς κύκλους της Ισραήτης δεν μπορούμε να ταυτίσουμε με βεβαιότητα βέβαια τον πονηρό αρχιερέα με κάποιον συγκεκριμένο αρχιερέα της μακαβαϊκής ή της ασμωναϊκής περιόδου υπάρχουν πολλές υποθέσεις οι πιο πιθανοί πονηροί αρχιερείς οι οποίοι κατά καιρούς υποστηρίθηκαν στην αρχιερέα είναι είτε ο Ιμωνάθαν Μακαβαίος ή ο Σίμωνι Μακαβαίος ή ακόμη και ο Αλέξανδρος Ιανέως δύο τελευταίοι μάλλον έχουν κερδί πολλές πιθανότητες αλλά υπάρχει την Ιμουνής και η Βομάδα οι οποίοι υποστηρίζονταν την πρώτη εβδομάδα Αυτό που καταλαβαίνω είναι ότι ο λόγος διαμάχησης μεταξύ τους δεν ήταν τόσο η αφθισβήτηση του αρχιερατικού αξιώμεντος το που καταλάβανε προφανώς κάποιος αλλά τα θέματα τα οποία προκάλεσαν την μεγάλη συζήτηση ήταν θέματα ημερολογίου και ήταν και θέματα καθαρότητας αυτά δηλαδή τα δύο σημεία τα λέγαμε δύο άξιονες είναι οι γύρω από τους οποίους κινούνται όλες τις συζητήσεις μέσα στα κείμενα του Κουμπρά στους οποίες βλέπουμε τον δάσκαλο της δημοσύνης να έρχεται αντιμέτωπος και να αντιμετωπίζει την αρνητική και πολύ επιθετική στάση του πονηρού αρχιερέ και ξέρουμε ότι επομένως αυτά τα θέματα προκάλεσαν τη σύγνωση και προφανώς εξαιτίας αυτών των θεμάτων η ομάδα αποχωρεί στην έρημο, μάλλον στην εποχή όπως είπαμε του Ασμονέου, ίσως δηλαδή και στην εποχή του Ιωάννικου Καλλού ή κάπου εκεί όπως είδη είπαμε νωρίτερα αυτή λοιπόν η ομάδα παράγει μια σειρά από κείμενα τα οποία σήμερα διασώζονται ήταν προσωριντικά ιτερωτότρα γιατί πολλά έχουν υποστήκει την κατασταθή με το πέρασμα του χρόνου και φυσικά την πολύ πρόχειρη φύλαξή τους από την ομάδα η οποία ίσως περίμενε ότι θα επιστρέψει και γι'αυτό έκλειψε πολύ διαστικά τα κείμενά της μέσα στις σπηλές δεν γύρισε ποτέ και επομένως οι πρώτα κείμενα έμειναν να λέγαμε εκδεδημένα στο πρόγραμμα και στο πέρασμα της ιστορίας οπότε πάρα πολλά αυτά είναι αποστοχωρημένα πάρα πολλά όμως διασώζονται σε πολύ μεγάλη ιδιαιότητα και επομένως εγώ μπορούμε να συγκρατήσουμε μια αρκετά καλή εικόνα. Στη σημερινή μας συζήτηση, στο σημερινό μας μάθημα, εμείς θα περιοριστούμε όχι σε όλα βέβαια, θα μπορούμε να δούμε όλα τα θέματα τα οποία, τουριστεροϊκές ιδέες, τις οποίες βρίσκουμε στο πιγράμμα, στα κοινά του πιγράμμα, είναι τεράστιος όμως, απλά θα περιοριστούμε σε οδηγισμένα βασικά θέματα τα οποία συνδέονται, έχουν αποκαλυπτικό ενδιαφέρον, προσέχονται αποκαλυπτικό ενδιαφέρον και επιπλέον γι' αυτόν τον λόγο είναι σημαντικά για την συζήτηση που θα έχουμε στα επόμενα μάθηματα όσον αφορά τα αποκαλυπτικά κείμενα της Κοινωνίας Διαθήκης. Έτσι λοιπόν, μέσα στα κείμενα του Κουμπραν, ένα πολύ σημαντικό θέμα είναι τα Μυστήρια του Θεού. Και όταν εις τα κείμενα του Κουμπραν γίνεται λόγος για τα Μυστήρια του Θεού, και εδώ, όπως δείτε, αυτή η ιδέα δεν είναι πρωτότυπη στο Κουμπραν, δεν βρίσκονται ήδη στο Κουμπρανίερ, στο ίδιο αστέριχος που τέταρτο κυφάλαιο, που πάρα πολύ έντονα, λοιπόν, όταν εις το κουμπρανίερ τα Μυστήρια του Θεού είναι ουσιαστικά το σχέδιο του ίδιου του Θεού, και σήμερα λοιπόν με την θεολογική αντίληψη του Κουμπρανιτών, όλα τα πράγματα του Κουμπρανίου διθμίζονται από αυτά τα Μυστήρια του Θεού. Και είναι ένα σχέδιο, ας το λέγαμε, καθολικό χριστιασφρόνιας, και μέσα σε αυτό το καθολικό σχέδιο χριστιασφρόνιας, δεν εντάσσεται μόνο ο κόσμος των ανθρώπων, ή αν θέλετε γη διάσταση αυτού του κόσμου, αλλά εντάσσονται και άλλες πραγματικότητες, όπως είναι ο κόσμος των Αγγέλων, αλλά επίσης αυτό που λυθμίζουν τα Μυστήρια του Θεού, είναι και την λειτουργία ολόκληρη του κόσμου, δεν την κίνηση των αστεριών, την διαμόρφωση και την οργάνωση και την εργάρχηση του κόσμου, όπως θα αντιλαμβάνονται οι άνθρωποι του Κουμπρανιτών και ούτω κατ' εξής. Και εδώ θα παραθέσω ένα πολύ μικρό κείμενο από το λεγόμενο Πεσέρ Αβακούμ, δηλαδή το υπόμνημα που υπάρχει στο Κουμπραντ, στο κείμενο του Αβακούμ, όπου εκεί δίνεται μια απάντηση στο ερώτημα ποιος μπορεί να μοιάζει αυτά τα Μυστήρια του Θεού και πώς αυτά τα Μυστήρια αποκαλύπτουν. Έτσι λοιπόν, στο κείμενο του Κουμπραντ, αυτό το όμνημα του Αβακούμ λέγεται χαρακτηριστικά. Και όταν λέει, έτσι ώστε να μπορεί να τρέξει αυτός που τα διαβάζει, η ερμηνεία του χορείου αφορά στον δάσκαλο της δικαιοσύνης, στον οποίο ο Θεός φανέρωσε όλα τα Μυστήρια των λόγων των βουλήτων των προφητών. Επομένως λοιπόν, μην πολύ ξέρετε τώρα εδώ, ότι τα Μυστήρια του Θεού, τα οποία εκφράστηκαν μέσα από τα προφητικά λόγια, και επομένως όλα αυτά τα υπομνήματα έρχονται να ερμηνεύσουν από τα προφητικά λόγια, ουσιαστικά αποκαλύπτονται, εξηγούνται και ερμηνεύονται από τον δάσκαλο της δικαιοσύνης. Ο δάσκαλος της δικαιοσύνης είναι αυτός ο οποίος μεταφέρει την αποκάνηψη των Μυστήρια του Θεού στην κοινότητα. Είναι δηλαδή θα λέγαμε η απόλυτη αυθεντία μέσα στην κοινότητα, είναι ο αυθεντικός ερμηνευτής στον γραφό, αυτός ο οποίος βάζει τα πημέλια μιας νέας κατανοήσεως των γραμμάτων και αυτό που είναι ενδιαφέρον στην προίκτωση του κουμπρά και το διαφοροποιεί από τα υπόλοιπα αποκαλυπτικά κείμενα είναι ότι αυτός ο δάσκαλος της δικαιοσύνης είναι με τέτοια αυθεντία, ώστε δεν έχει ανάγκη ερμηνευτή αγγέλου. Βλέπουμε στα αποκαλυπτικά κείμενα υπάρχει πάντα σε ερμηνευτής άγγελος, όπως είπαμε στο πρώτο μας χρόνος μάθημα, ο οποίος θα ερμηνεύσει και θα εξηγήσει τι είναι αυτό το οποίο φανερώνεται, το πιστήριο που φανερώνεται, γιατί ο Ρομ δεν έχει τη δυνατότητα μόνος να το ερμηνεύσεις, αυτό δεν ισχύει για την περίπτωση του δάσκαλου της δικαιοσύνης. Ο δάσκαλος της δικαιοσύνης δέχεται όλοι που κλείνουν την αποκάλυψη του θεού και αυτός είναι εκείνος ο οποίος στη συνέχεια την ακαλείται στη κοινότητα. Και ένας τρόπος με τον οποίο μεταδίδεται αυτή η αποκάλυψη στη κοινότητα είναι τα λεγόμενα πεσαρήμα. Όπως είπα και πριν τα πεσαρήμα είναι υπομνήματα των φωτωτικών βιβλίων. Λέει λοιπόν χαρακτηριστικά στον πεσαρήμου Αμπακούμου, δηλαδή στο πόνυμα στον μορφήτη Αμπακούμου. «Ο γιαχφέ μου είπε» εδώ μιλάει ο δάσκαλος της δικαιοσύνης «γράψε τώρα και κάνε το σαφές επάνω στις πλάκες, έτσι ώστε με ευκολία να μπορεί να τον διαβάσει κάποιος». Η ερμηνεία του πεσαίρ είναι εδώ, ο Θεός είπε στον Αμπακούμου να γράψει ό,τι θα συμβεί στη γενιά που έρχεται. Δεν έκανε όμως σαφές πότε θα έρθει αυτή η εποχή. Η ερμηνεία αναφέρεται στον δάσκαλο της δικαιοσύνης, στον οποίο ο Θεός φανέρωσε όλα τα μυστηρία του προφητό. Είναι προφανές εδώ ότι αυτά τα πεσαίρ, αυτός ο υπομνηματισμός, αυτή η ερμηνεία των προφητικών κειμένων, έχει ως σημείο αναφεράς τον ίδιο τον δάσκαλο της δικαιοσύνης. Αυτό που είναι ενδιαφέρος στα πεσαίρ είναι ότι ουσιαστικά, θα πρέπει να το πούμε ξεκάθαρα από την αρχή, ότι δεν προέρχεται για καθαρτοπροκαλυπτικά κείμενα. Η αισχατολογία δεν είναι το κύριο θέμα τον Πεστρίμ, αλλά περισσότερο σε αυτά τα κείμενα, ουσιαστικά τι γίνεται. Το βιβλικό κείμενο εφαρμόζεται μέσα στον ισπρικό παρόν της κοινότητας του κουμπρά. Αλλά ο τρόπος με τον οποίο γίνεται αυτή η εφαρμογή και ο τρόπος με τον οποίο ερμηνεύονται τα κείμενα και ακόμα και η συζήτηση του ποιος είναι η αφηλυντία για να αποκαλύψει το βαθύτερο νόημα του ουγουφό, είναι καθαρά το καλυπτικός. Γιατί? Γιατί οι πηγές της αποκάλυψης σαφώς, αυτό είναι ένα σκηπρό επόμενση, καλύπτουνται από ένα μυστήριο. Δεν είναι δηλαδή προσβάση στα αέρα μου και στον κάθε απλό νου. Και επομένως, επειδή καλύπτουνται από αυτό το μυστήριο, έχουν ανάγκη μιας βαθύτερης αρνημίας. Πρέπει να υπάρξει κάποιος ο οποίος να τις δίσει κάτω από τις λέξεις και να ζητήσει το βαθύτερο νόημα. Και αυτός που θα το κάνει αυτό, δεν είναι κανένας άλλος, αλλά ο βάσκαλος της δικαιοσύνης. Γιατί αυτός και μόνο αυτός, μπορεί να δώσει την πραγματική εμπειρία. Αυτό λοιπόν είναι μια πάρα πολύ ενδιαφέρουσα ιδέα στο κουμπρά. Αυτή η κεντρική μορφή του δασκάλου της δικαιοσύνης, η οποία μορφή διαδραματίζει ένα τόσο σημαντικό ρόλο, όχι μόνο στην φάση, θα λέγαμε, της σύστασης αυτής της ομάδας, αλλά και σε όλη την πορεία αυτής της ομάδας μέσα στην ιστορία, καθώς αποτελεί το σημείο αναφοράς και τον αυθεντικό ρυθμιστή το αρθόν. Μια άλλη πολύ ενδιαφέρουσα ιδέα, καθαρά αποκαλυπτική, την οποία απαντούμε στο κουμπρά, είναι η αντίληψη περί των δύο πνευμάτων. Διαβάζουμε λοιπόν σε ένα άλλο κείμενο του κουμπρά, στο λεγόμενο κανονισμό της κοινότητας. Από το Θεό έρχεται όλη η γνώση για όσα υπάρχουν και όσα θα γίνουν. Πριν υπάξει οτιδήποτε, ο Θεός όρισε το σχέδιο του και όταν αυτά όλα έρχονται στην ύπαρξη, αυτό γίνεται σύμφωνα με το ένδοξο σχέδιο, ώστε αυτά να το εκπληρώσουν παράλληλα. Έφτιαξε τον άνθρωπο να κυβερνά στον κόσμο και έφτιασε σε αυτόν δύο πνεύματα για να πορεύεται μέχρι την ημέρα που θα έφτιασε αυτόν. Τα πνεύματα της αλήθειας και της πονηρίας. Είναι πάρα πολύ ενδιαφέρου κείμενο στον κανονισμό της κοινότητας, στο τρίτο κεφάλαιο, στους τύχους 15 έως 19. Γιατί εδώ βλέπουμε ακριβώς με πολύ ξεκάθαρο τρόπο την αντίληψη της κοινότητας ότι υπάρχουν δύο πνεύματα σε αυτόν τον κόσμο, το πνεύμα της αλήθειας και το πνεύμα της πονηρίας. Στη συνέχεια το κείμενο θα συνέσσει αυτά τα δύο πνεύματα και με δύο άλλες έννοιες, την έννοια του φωτός και την έννοια του σκότου. Λοιπόν, το πνεύμα της αλήθειας, και αυτός ο όνος μας παραπέμπει φυσικά σε ανάλογη ονολογία στον κατά Ιωάννη Ευαγγέλιο, όπου μιλάει ως πνεύμα αλήθειας χαρακτηρίζει το παράδειγμα, συνδέεται με τον άρχοντα του φωτός. Αλλά ταυτόχρονα αυτός ο άρχοντας του φωτός είναι αυτός ο οποίος ουσιαστικά προστατεύει και καθοδηγεί. Είναι ο αρχηγός, θα λέγαμε, των Υιών του φωτός. Και επίσης, σε ένα επίπεδο αγγελικό, αυτή η ομάδα των Υιών του φωτός και αυτό το πνεύμα της αλήθειας συνδέεται και με τον Μουστό και από άλλα βιβλικά κείμενα, αρχάγγελου Γαοπδηγαΐπ. Από την άλλη μεριά υπάρχει το πνεύμα της Πολυερίας, όπου εκεί πλέον αυτό συνδέεται άμεσα με τον άρχοντα του σκότους, ο οποίος ουσιαστικά είναι υπεύθυνος, είναι ο αρχηγός, αυτός που καθοδηγεί, τους Υιούς του σκότους. Και σε ένα, πάλι, δαιμονικό επίπεδο, αυτός ο οποίος ουσιαστικά εκπροσωπεί αυτό το πνεύμα της Πολυερίας και όλη αυτή την ομάδα τους σκότους, είναι ο Βελία. Είναι ενδιαφέρον ότι καταρχάς σε ένανθροπολογικό επίπεδο, τα κείμενα του Οκουνάλ κατανοούμε ότι αυτά τα δύο πνεύματα τόσο το πνεύμα της Αληθείας, τόσο και το πνεύμα της Πολυερίας, κατοικούν μέσα στον άνθρωπο. Και ουσιαστικά υπάρχει ένας πόλεμος, ο οποίος, σήφωνα με τα κείμενα πάλι του Οκουνάλ, λαμβάνει χώρα μέσα στην καρδιά του ανθρώπου. Εδώ με μικρή συνείωση, αυτή η καρδιά, στον ανθρωπολογικό μοντέλο των ανθρώπων της Παλαιστίνης και γενικότερα της Ανατολικής Λεκάνης της Μεσολούης, η καρδιά είναι ο χώρος, είναι ένα πάρα πολύ σημαντικό όργανο στους ανθρώπους, δεν έχει καμία φυσικά σχέση με αυτό που σήμερα κατανοεί ο σύγχρονος άνθρωπος ως καρδιά. Είναι ο χώρος όπου ευράζονται όλα τα συναισθήματα, αλλά κυρίως εκεί οκουλαμβάνονται όλες οι μεγάλες αποφάσεις του ανθρώπου. Για τον Ιουρδέο, η καρδιά, ο άνθρωπος σκέφτεται με την καρδιά του. Παίρνει αποφάσεις με την καρδιά του και ευθύνεται επομένως για αυτές τις αποφάσεις απλώς και αυτή η καρδιά του, η οποία μπορεί να είναι πανηρή, η οποία μπορεί να είναι καθαρή και ούτω κάθε ξενά κατανοούμε επομένως και αυτόν τον όρο, η ανθρώπινη παράσταση, η οποία πολύ συχνά απαντά μέσα στα εθνικά κείμενα, αλλά και στα ιουραϊκά κείμενα της εποχής. Αυτά λοιπόν τα δύο πνεύματα, επανταχώμενες στο θέμα μας, κατοικούν μέσα στον άνθρωπο. Μέσα στον άνθρωπο λαμβάνει η χώρα μία πάλη, μία μεγάλη πάλη μεταξύ αυτών των δύο πνευμάτων, η οποία όμως θα έχει προέκταση και σε ένα ισχατολονικό επίπεδο, αν θέλετε και σε ένα ισχατολονικό επίπεδο, γιατί θα υπάρξει και μια τελική σύμβουση των δύο πνευμάτων και όσων εφόσον τα δύο πνεύματα. Αλλά μια πρώτη κρίση υπάρχει έτσι κι αλλιώς μετά τον θάνατο, όπου μετά τον θάνατο έχουμε την τιμωρία του να δείχουν και εδώ υπάρχει η εικόνα του αιωνίου πυρός και του σκότους. Και από την άλλη πλευρά έχουμε την αποκατάσταση των δικαίων και τη συμμετοχή τους στη δόξα του χερόνου. Αυτά τα δύο πνεύματα και όλη η ορουργία, όλος ο συμβολισμός που συνδέεται με αυτά τα δύο πνεύματα είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον και θα πρέπει να πούμε εδώ ότι οι απαχές του υπάρχουν σε άλλα κείμενα της ίδιας περιόδου ή λίγο νωρίτερα. Έτσι ας πούμε αυτόν τον διαλυσμό των βουλμάτων θα τον βρούμε και στο Α ενό, καθώς επίσης και στον βιβλίο των ημουβιλέων. Και θα πρέπει πλέον εδώ να θεωρήσουμε ότι μία ακόμη επίδραση εδώ είναι η κίνηση της οικογραμματίας. Στης οικογραμματίας βρίσκουμε αυτή τη θεοσοδική σύγκρουση του ανθρώπου, ο οποίος πρέπει να επιλέξει ανάμεσα στην πονηρία και ανάμεσα στο καλό και στο αγαθό. Σαφώς εδώ υπάρχουν στοιχεία που έρχονται από ζωνραστηρισμό, αλλά όχι όμως ανεχώς ζωνραστηρικά. Προκειται για κείμενα, παραστάσεις και θέματα τα οποία τα έχει προσλάβει ο ηλουδαϊσμός και στη συνέχεια τα επεξεργάστηκε. Εδώ έχουμε μια επεξεργασμένη μοτοσυκλέτα των ιδεών. Αυτό που είναι σημαντικό είναι ότι σύμφωνα με το Κουμουράν ο Θεός δημιουργεί και το καλό και το καρπό. Δημιουργεί και τα δύο πνεύματα. Αυτό είναι ένα ιδιαίτερο πρόβλημα θεολογικό. Και τι ακριβώς αυτό γίνα μετά και μία άλλη ερώτηση. Πώς ελεύθερψε τελικά ο άνθρωπος να επιλέξει. Μπορεί τελικά να επιλέξει εφόσον θα λέγαμε στα κείμενα του Κουμουράν βλέπουμε ότι υπάρχει κάποιος λαμθάνοντο τελμηνισμός. Υπάρχουν, έχουν δημιουργηθεί από τον Θεό, πώς μπορεί ο άνθρωπος να επιλέξει. Προφανώς τα μέλη της κοινότητας θεωρούν την Πολή. Εδώ ακριβώς θεωρούν υπεύθυνο τον κάθε ένα ο οποίος δεν παίρνει θέση και δεν συντάσσεται με το σιόνι του φωτός. Υπάρχει μεγάλη συζήτηση στην έρευνα κατά πόσο τα δύο αυτά πνεύματα είναι όντως και δικό θεολογικό σύντημα στο Κουμουρά. Είναι γεγονός ότι δεν απαντά η ιδέα αυτή σε όλα τα κείμενα. Αυτό είναι δεδομένο. Απνένι, όμως, μεριά, ξέρουμε ότι καταλαβαίνουμε ότι προϋποτίθηται σε πάρα πολλά από τα κείμενα του Κουμουρά ακόμη και όταν δεν αναφέρεται. Έτσι ώστε σήμερα να μπορούμε να πούμε ότι είναι μια κεντρική θέση στη θεολογία του Κουμουρά. Μια θέση που ίσως μπορεί από την αρχή να μην υπάρχει στις πρώτες φάσεις διδασκαλίας της κοινότητας, αλλά σίγουρα έχει ανακτηθεί πριν από τις αρχές του 1ου αιώνα π.Χ. Είναι ενδιαφέρουσα αυτή η αντίληψη, όχι μόνο ως φασιολογία, αλλά και ως αντίληψη του κόσμου, γιατί ακριβώς αυτή θα λέγαμε η παρουσία δύου πραγματικοτήτων, του φωτός και του σκότους, οι οποίες ανημάχονται μία την άλλη, είναι εξαιρετικά έντονη στο κατά Ιωάννη Ευαγγέλιου, μόνο στα κενοκίνα της Καινής Διαθήκης. Και για οι αλληλούς του φωτός και οι αλληλούς του σκότους κάνει λόγο και ο Παύλος, επαρρηγημένες στα κείμενά του, έτσι ώστε να μπορούμε σήμερα να αναγνώσουμε και για αποκαλυπτική γλώσσα στον Παύλο. Βέβαια, είναι δύσκολο σήμερα, είναι δύνατο να βρουμε οποιασδήποτε άμυση συνέσεις μεταξύ Ουράν και Παύλου, η Κουμνά και η Ιωάννη, υπάρχουν μια πληθώρα μελετών επάνω στο θέμα, χωρίς φυσικά η συζήτηση να έχει κατανοήσει σε πολύ συγκεκριμένα και βέβαια συμμετάσματα. Αυτό το οποίο όμως είναι βέβαιο, είναι ότι εδώ έχουμε κοινές παραστάσεις και μία κοινή γλώσσα. Και φυσικά δεν πρέπει να έχουμε πάντοτε ένα πράγμα, η κοινότητα μας, ότι εξαιτίας των υποσχετικών προσπαθματικών χαρακτηριών, των πληροφοριών που έχουμε για τη λεγόμενη μεσοδιακτική περίοδο του Ιουδαϊτσμού, μας λείπουν. Μας λείπουν πάρα πολύ με ένα αποτέλεσμα να μην είμαστε πάντοτε σίγουροι για το που πλησικόμαστε και πώς χορευόμαστε. Και επομένως να μπορούμε με ευκολία να τραβήξουμε γραμμές σύνδεσης, απεθείας σύνδεσης, των δύο πραγματικοτήτων, των χριστιανικών κειμενών και των κυβραντικών κειμενών στην άλλη μορδιά ή και των άλλων κειμενών του Ιουδαϊτσμού. Και σε κάθε περίπτωση μας είναι πάρα πολύ με εύκολο σήμερα να παραγάπουμε με ασφάλεια και να παραστήσουμε με ασφάλεια τον Ιουδαϊτσμό εκείνη της εποχής μας. Μας δείχνουν πάρα πολλά στοιχεία, είναι πολύ επιλεκτικές οι πληροφορίες που μας δίνανε μέσα στα κείμενα και επομένως πολύ αποσπασματική η πληροφόρησή μας. Αυτός ο πόλεμος των δύο πραγματικοτήτων, των δίπλων μάτων και των λιών, των σκότων και των λιών του φωτός, έχει να κάνει και με μία αντίληψη που υπάρχει στο κουμπάνο όσον αφορά στην ιστορία. Είναι πάρα πολύ ενδιαφέρον ότι και στο κουμπάνο και στα κείμενα του κουμπάνο και στα υπόλοιπα οδηγιωτικά κείμενα υπάρχει μια συγκεκριμένη αντίληψη, μπορεί να διαφέρει κάθε φορά όσο στο μοντέλο, αλλά υπάρχει μια συγκεκριμένη αντίληψη για το πώς κατανοείται η ιστορία και η δέση της συγκάστων τεκίνητας ή του ορώντος και αυτού που διαβάζουν τα κείμενα του μια συστημαστορία. Έτσι λοιπόν αυτό που λέγεται ξεκάθαρα όσον αφορά τα δύο πνεύματα είναι ότι αυτά τα δύο πνεύματα θα πολεμούν μεταξύ τους σε όλη τη διάρκεια της ιστορίας και μέχρι τα έσκατα όπως τα έσκατα θα υπάρχει μια μεγάλη και οριστική μάχη. Επίσης αυτή η μάχη, αυτή η σύραξη, αυτή η σύμβουση που παρατηρείς σε όλη τη διάρκεια της ιστορίας έχει να κάνει με διάφορες περιόδους της ιστορίας. Έτσι λοιπόν για παράδειγμα στο Qumran η ιστορία χωρίζεται σε περιόδους κατά ανάλογο τρόπου όπως σε περιόδους χωρίζεται και στο Daniel 9. Ήδη στο Daniel 9 είναι πάρα πολύ ξεκάθαρη η αντίληψη της ιστορίας μέσα σε μια περιοδική θα λέμε, σε μια περιοδική κατανόηση. Στο Qumran η ιστορία χωρίζεται σε 10 Ιωβιλέ. Κάτι αντίστοιχο με τις 10 εβδομάδες στην αποκάλυψη των εβδομάδων. Και επομένως αυτή η αντίληψη περί Ιωβιλέων είναι αυτή που ουσιαστικά ρυθμίζει τον τρόπο που κατανοεί η κοινότητα την ιστορία και μάλιστα σημαντικό είναι το 10ο Ιωβιλέο, το τελευταίο Ιωβιλέο στο οποίο στο τέλος του θα υπάρξει η μέρα της εξηλέωσης. Σε εκείνη την ημέρα λοιπόν της εξηλέωσης σύμφωνα με το όραμα ανθρώπων του Qumran θα υπάρξει η αποκατάσταση της γενιάς του Μελθυσεντέχ. Μελθυσεντέχ λοιπόν είναι μια πολύ ενδιαφέρουσα μοφή, εξαιρετικά ενεγματική, αναφέρεται πολύ λίγο, ελάχιστα μέσα στην ιστορία του Αβραάμ στο βιβλίο της Εννέσος και ακριβώς το γεγονός ότι αναφέρεται τόσο λίγο είχε σαν αποτέλεσμα να αρτηθεί γύρω από το πρόσωπο του μια ιδιαίτερη παράδοση σύμφωνα με την οποία ο Μελθυσεντέχ αποκτά κάποια ουράνια χαρακτηριστικά και μάθω τα ουράνια χαρακτηριστικά του Μελθυσεντέχ στο Qumran τόσο που σχεδόν ή απόλυτα να ταυτίζεται με τον άρχοντα του Φωτός και τον Μιχαή. Θα θυμίσω εδώ πώς και ο Ιησούς στην προσεγγραφή της Επιστολής συνδέεται και ταυτίζεται με τον Μελθυσεντέχ ο οποίος κατανοείται ως τύπους του Ιησού, του Μεγάλου Αρχιερέα. Η κοινότητα, και αυτό είναι πολύ ενδιαφέρον, θεωρεί ότι ήδη ζει στο δέκατο Ιωβιλέο. Θεωρεί δηλαδή ότι ζει ήτοι στα αίσθητα. Κατανοεί όμως, και αυτό είναι το δεύτερο στοιχείο που είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον, ότι υπάρχει μια καθυστέρηση στην έρευση της ταινικής κρίσης. Και αυτό είναι ένα στοιχείο που το είδαμε και όταν συναντούσαμε το κοινωνικό μοντέλο μέσα από το οποίο θα μπορούσαμε να κατανοήσουμε τις αιτίες που οδηγούν στη γέννηση των αποκαλυπτικών κειμένων. Έτσι λοιπόν και εδώ βρίσκουμε αυτήν τη διάσταση που είχαμε δει και εκεί και αυτήν την αντίφαση μεταξύ της βεβαιότητας, περιεσθάτων και της πραγματικότητας την οποία βιώνει η κοινότητα. Έχουμε λοιπόν μια καθυστέρηση στην έρευση των αιτισκάτων και αυτή η καθυστέρηση βέβαια δεν θα αποτρέψει το τέλος. Σε καμία περίπτωση το οποίο τέλος θα φέρει την κρίση των ανθρώπων, έναν ισχατονοϊκό πόνο με τον Ιόν του Φοδός με τους εθνικούς, που ίσως εδώ κατανοούμε ως τέτοιοι και οι Ρουμπέι, και μια στη συνέχεια αποκατάσταση του νόνιμου ιερατίου Στενόδου, Σιουρσαλή, και μια αποκατάσταση επίσης της Δαβυρικής βασιλείας. Γράφει λοιπόν χαρακτηριστικά σε ένα κείμενο του Κουμπραν, συγκεκριμένα σε ένα κείμενο το οποίο πάλι συνδέεται με τον Προφήτη Αλαγούμ. Υπάρχει ακόμα ένα όραμα όσον αφορά στον ορισμένο χρόνο. Μαρτυρεί για το τέλος του χρόνου και δεν παραπλαμάνει. Σύμφωνα με αυτήν την εμμονία, το τέλος θα παραταθεί και θα είναι μεγαλύτερο από οτιδήποτε προφήτευσαν οι προφήτες. Για τα μυστήρια του Θεού είναι φοβερά. Αν αργεί να το περιμένετε, γιατί θα έρθει σήμερα και δεν θα αργήσει. Η ερμηνεία το αφορά στους ανθρώπους της αλήθειας, αυτούς που τηρούν τον νόμο, που τα χέρια τους δεν κουράζονται να εργάζουν την αλήθεια όταν θα πλησιάζει το τέλος του κόσμου, γιατί αυτό θα έρθει σύμφωνα με το ορισμένο σχέδιο. Εδώ ακριβώς βλέπουμε αυτήν την διάσταση. Από μια μεριά η βεβαιότητα ότι το τέλος θα έρθει και το τέλος περιγράφει τόσο η αποκατάσταση που αντικέπτει. Αυτό είναι ξεκάθαρο. Από την άλλη μεριά υπάρχει και η φωνή εκείνη μέσα στο κείμενο, οι ρεαλιστικοί θα λέγουν. Η φωνή της καθυστέρησης, της έλευσης αυτών των εισάτων. Θα δούμε έχουμε υπόψη ότι ακριβώς αυτή η διάσταση είναι εμφανής και σε πάρα πολλά κείμενα της καινής διαφύγας. Σε πάρα πολλά κείμενα θα δούμε πάλι την ίδια βεβαιότητα ότι το τέλος έρχεται. Ότι τα έσκατα είναι ήδη παράντα και είναι ενδιαφέρον ότι η κοινότητα του Κουμπρά αισθάνεται ότι ζει τα έσκατα. Κατά ανάλογο του λόγου όπως και οι κοινότητες, οι πρώτες αρχιστιανικές κοινότητες βλιώνουν τα έσκατα ως παρούσα κατάσταση. Και ταυτόχουνα. Υπάρχει και η βεβαιότητα, η συνειτοποίηση της καθυστέρησης των εσχάτων που είναι μία κοινή ιδέα τόσο στο Κουμπρά όσο και στον αρχαίβολο χριστιανισμό. Η έλευση των εσχάτων σημαίνει και οπωσδήποτε έχει και ένα μεσιανικό γνωματισμό. Βέβαια οι μεσιανικές προσδοκίες είναι ιδιαίτερα έντονας μέσα στα κείμενα τα υλοδαϊκά και στα κείμενα της Παλαιάς Διαθήκης. Και είναι αλήθεια ότι η γή της στην Παλαιά Διαθήκη, αυτές οι μεσιανικές προσδοκίες συνδέθηκαν με τον πρόσωπο του Δαβίτ και με τη Γενιά. Οι μεσιανικές αυτές προσδοκίες υποχωρούν στα χρόνια κυρίως της Ελληναδοσίας και θα βγουν και αμέσως από την παψιά και θα αναβιώσουν πάρα πολύ ένταση κυρίως κατά τον 1ο αιώνα π.Χ. και αυτό φαίνεται πάρα πολύ καθαρά σε κείμενα αυτές της περιόδου, όπως είναι τα κείμενα του Κοβραντ ή και οι περίφημοι Ψαλμίς Ολουμόντως. Και αυτό ίδιως έχει να κάνει με το ότι υπάρχει σε αυτή την περίοδο μια μεγάλη απογοήτευση από τους αστυνομέρους και από τη βασιλεία τους, η οποία προφανώς ενοχλεί και δημιουργεί προβλήματα τελευταία στους ευσεβείς ημερώς, την ομάδα των ανθρώπων αυτών που τυλούν το νόμο με αυστηρότητα και δυσκολεύονται να διαχειριστούν αυτή τη νέα κατάσταση. Το ενδιαφέρος του Κοβραντ είναι ότι έχουμε δύο νησίες και όχι έναν, όπως συνήθως γνωρίζουμε από τα υπόλοιπα κείμενα του Λιδαΐσμού. Έχουμε έναν ιερατικής προέλευσης, Μεσσία, και έναν βασιλικής δαβητικής προέλευσης, ο οποίος είναι και πολεμιστής της Μεσσίας. Εδώ αυτή η ιδέα του Κοβραντ δεν είναι μόνο δικιά την ιδέα του, δεν μπορώ να πω ότι είναι για πρώτη φορά, είναι μια εντελώς καινούργια αντίληψη. Οι ΣΑΙΣΑΙΓΙΑΝΤΕΣΕΙ να θεωρούν ότι θα πρέπει να θεωρήσουν ως πρόδρομο αυτής της ιδέας, το Ζαχαρίας 4.14 και εκεί πάλι υπάρχει αυτή η λογική. Και υποθέτουμε ότι αυτή η αντίληψη περί δύο νησιών στην περίπτωση του κουλάν ίσως αποτελεί μια αντίδραση στην ασμωναϊκή πολιτική και τακτική, όπου οι ασμωναίοι άρχοντες συνδύαζαν την πολιτική εξουσία με την ιερατική και με την αρχιερατική αξία των ταυτόχροντας και βασινές και αρχιερείς του Ισραήμ. Και αυτή προφανώς η απογοήτευση από την αστία των ασμωναίων σε συνδυασμό και με την πολιτική, σε συνδυασμό και με όλη την αντίληψη περί Εσχάκων και Κουβράν, βλέπει σε αυτό που έχουμε τώρα υπόθεση δηλαδή, πάντε αυτό, σε αυτό που έχουμε εδώ δηλαδή την προσδοκία και δύο Μεσσίες. Αυτοί οι δύο Μεσσίες θα έρθουν στο τέλος τον καιρό. Και μάλιστα, τον εργομό τους θα τον αναγκύνει μια αρκετά μυστηριώτης μορφή σωσμένα κείμενα του Κουβράν, η οποία ταυτίζεται με τον προφήτη Ηλία. Προκειται για έναν Ηλία Ρεντιβίβους και γιατί ο Ηλίας, ο Ηλίας είναι ένα πρόσωπο το οποίο ξέρουμε και μέσα στη Λυναική Παράδοση, κατάλαβα μια κεντρική θέση παρόμοια να μην αποδίδει σε αυτόν κανένα προφητικό κείμενο, αλλά είναι ένα πρόσωπο σεβαστό και έχει ένα άλλο χαρακτηριστικό παρόμοια με τον ενώ. Ο Ηλίας έχει αναγκυφθεί, δεν έχει πεθάνει, είναι έναν πρόσωπο δηλαδή που κατέχει μια ιδιαίτερη θέση και έχει μια ιδιαίτερη σχέση για τον θεϊκό κόσμο και τον κόσμο του κοινού. Αυτός λοιπόν ο Ηλίας είναι αυτός που θα προναγγείρει την ελεύση των δύο μεσιών και στη συνέχεια θα υπάρξει αυτός ο πόλεμος και η κυριαρχία αυτών των δύο μεσιών. Εδώ είναι πάρα πολύ ενδιαφέρον να θυμηθούμε το ρόλο που διαγραμματίζει ο Ηλίας και στην Αρχαίγονη Εκκλησία και στην Αρχαία Χριστιανική Παράδοση, όπου ο Ηλίας σε πάρα πολλές περιπτώσεις ταυτίζεται ή συνδέεται, για να το πούμε καλύτερα, με τον Ιωάννη τον Πρόδρομο. Αν διαβάσουμε το Καταμάρκο με τα Γκέιδερ για παράδειγμα είναι προφανές ότι ο Ιωάννης ο Πρόδρομος, παράλληλα ότι δεν λέγεται τελικά, συνδέεται με τον Ιωάννη τον Κοφίδι, γιατί ακριβώς αποδίδονται στον Ιωάννη τον Πρόδρομο στην αρχή, με τον Τίσιμ, όποια παράδειγμα, την τροφή, τον τόπο που ζει, το αποδίδονται χαρακτηριστικά, τα οποία ουσιαστικά οδηγούν το συγγραφέ, τον αναγνώστη στο πρόσωπο του Ηλία και στην περιγραφή που έχουμε γι' αυτό στα Λευδία του Βασιλειώ. Ο Μένας λοιπόν, η ιδέα αυτή υπάρχει και μέσα στον Αρχαίο Βασιλεισμό και νομίζω ότι είναι ένα ακόμα επιπλέον ενδιαφέρον στοιχείο. Όσον αφορά τους δύο Μεσσίες και τον έναν Μεσσία της Καινής Διαθήκης, οπωσδήποτε η διαφορά δεν είναι μόνο ποσοτική, το ότι το Κουμρά περιμένει δύο Μεσσίες ενώ η Καινή Διαθήκη περιμένει ένα, αλλά είναι και πληρωτική γιατί ο Μεσσίας της Καινής Διαθήκης, ο Ζωστός είναι διαφορετικός κατά πολύ από τους δύο Μεσσίες του Κουμπραν, η αυθεντία του είναι μεγαλύτερη, ουσιαστικά είναι απόλυτη. Από κει και πέρα όμως υπάρχουν πάρα πολλά ενδιαφέροντα στοιχεία τα οποία ομοιάζουν. Υπάρχουν ενδιαφορετικά συγγένεια στον τρόπο που κατανοείται ο Μεσσίας και ένα ενδιαφέρον σημείο της συνάντησης είναι ο λιγόμενος Υιός του Θεού. Υπάρχει ένα αρκετά πολυματικό κείμενο, το οποίο βρέθηκε στο τέταρτο σπήλαιο. Τα έχουμε αριθμίσει τα σπήλαια στο Κουμπράς, στο τέταρτο σπήλαιο. Έχει βρεθεί ένα κείμενο, το οποίο έχει υποστεί φθορά βέβαια, αλλά το κομμάτι του μας ενδιαφέρεται σώστητα στο μεγάλο του μέρος του και εκεί είναι ο λιγός για τον Υιό του Θεού, ο οποίος, Υιός του Θεού, στην προκειμένη περίπτωση θα πρέπει με κάποιον τρόπο να θεωρήσουμε ότι συνδέεται και με τον Δαβηδικό Μεσσία, τον πολεμιστή Μεσσία απόγονου του Δαβή. Λέγεται λοιπόν εκεί για τον Υιό του Θεού. Υιό του Θεού θα τον ονομάσου, θα τον καλέσουν Υιό του υψήσου. Σαν τη σπίτις που είδες τώρα μάσου, έτσι θα είδε το βασίλειο. Θα κυβερνήσουν στη γη για χρόνια, θα τα ποδοπατήσουν όλα. Προφανώς αναφέρεται στους υγούς τους κόκους. Οι άνθρωποι θα ποδοποτήσουν τους ανθρώπους κι είναι μια πόλη την άλλη. Μέχρι που ο λαός του Θεού θα γελθεί και θα σταματήσει το ξύφος. Το βασίλειό του θα είναι ένα αιώνιο βασίλειο και οι δρόμοι του αλήθεια. Θα κρίνει τη γη με αλήθεια, τώρα εδώ προφανώς αναφέρεται στον Υιό του Θεού και πάλι και θα έφτει η ρή. Θα πάψει το ξύφος στη γη και όλες οι πόλεις θα τον προσκυνήσουν. Ο μεγάλος Θεός θα είναι η δύναμη. Θα κάνει πόλεμο στο όνομα του Θεού. Θα παραδώσει τα έθνη στα χέρια του και θα τους ρίξει όλους προς τα. Η βασιλεία του θα είναι αιώνια. Πρόκειται και να εξαιρετικά εγκεφαλεί το κείμενο. Γιατί και μόνο μια απλή ανάγνωση δημιουργεί αυτόματα συνεργμούς με κείμενα της Καινής Διαθήκης. Καταρχάς ο χαρακτησμός ως Υιός του Υψίστου, αυτή η ψαγγελία του ερχομού ενός Υιού του Θεού, ο οποίος είναι και ο Υιός του Υψίστου και ο οποίος θα φέρει την ειρήνη στον λαό του Ισαήμ, είναι μια ιδέα που κυριαρχεί στον Καταλοκάν Ευαγγέλιο. Και στον Ευαγγελισμό του Στεροτόχου και στον Πορτοκύριο του Ιησού Στεμαζαρέτη. Άρχον της ειρήνης. Ανομάζεται και χαρακτηρίζεται και περιγράφεται με αυτόν τον τρόπο ο Ιησούς και στον Καταλοκάν Ευαγγέλιο και η ιδέα αυτή του πολέμου μέσα από τον οποίο όλα τα έθνη θα προσκυνήσουν τελικά, θα υποταχθούν και θα οδηγηθούν στον Θεό και όλες οι δυνάμεις αυτού του κόσμου, υπάρχει ακόμα και στον ίδιο τον Παύλο όταν στην προσκοληθεί ους ακριβώς περιγράφει αυτό το όραμά του, ότι βρισκόμαστε τώρα στη βασιλεία του Ιησού, θα υπάρχει μια μάχη η οποία γίνεται και ουσιαστικά στο τέλος ο Ιησούς θα πεθακοτάξει τα πάντα στα πόδια του Θεού και θα έρθει τελικά η βασιλεία του Θεού. Υπάρχει μια περβοκινή ατμόσφαιρα, υπάρχουν κοινά μοτήβα, κοινές θεολογικές ιδέες που νομίζω ότι είναι εξαιρετικά ενδιαφέρονες. Αυτό που υπάρχει θα λέγαμε στο αισχατολογικό όραμα του Κουμπραν είναι αυτός ο πόλεμος. Ο πόλεμος του φωτός και του σκότους. Μια διάσταση μεταξύ των δύο πραγματικών παιδιών που βρίσκονται και, όπως είπαμε νωρίτερα, και στο ίδιο το κατά Ιωάννη με Βαγγέλη. Στο Κουμπραν υπάρχει η ιδέα ότι θα υπάρχει στο τέλος, θα γίνει ένας τελικός πόλεμος μεταξύ του Ισραή, από τη μία μεριά του λαού του Θεού, δηλαδή είναι η ίδιο του φωτός και των ιών του σκότους, οι οποίοι μάλιστα σε πάρα πολλά κείμενα ταυτίζονται με τους εθνικούς, συχνά ονομάζονται κητοί, που ξέραμε ρίσκο Κουμπρά, κητοί, οι Ρωμαίοι. Το κείμενο το οποίο κάνει ιδιαίτερη αναφορά και περιγράφει με μεγάλες λεπτομέρειες αυτόν τον πόλεμο, αυτόν τον Ασχατολογικό πόλεμο, είναι το λεγόμενο εγχειρίδιο του πόλεμου, στο οποίο ο κείμενος, ας πούμε, περιγράφεται με κάθε λεπτομέρεια, το τρόπος που πρέπει να οδηγηθούν οι ίδιοι του φωτός, το τι πρέπει να φτιακάνουν ώστε να μπορέσουν να πολεμήσουν και να νικηφόροι μέσα δικητές, μέσα από τη σύραξή τους με τους ιδιούς τους σκότους. Και με βάση σε αυτό το κείμενο διαπιστώνει κανείς ότι υπάρχει μια περιγραφή σαφώς και μια γνώση της τέχνης του πόλεμου, σε ελληνιστική εποχή, σε της εποχής του Μακαδέο, αλλά ταυτόχρονα υπάρχουν και πάρα πολλά τελετουργικά στοιχεία, δηλαδή το κείμενο αυτό έχει περίπου ένα τελετουργικό χαρακτήρα, έχει πάρα πολλές θυσίες, καλαμισμούς για το πώς πρέπει να γίνουν αυτές οι θυσίες και ένα κυρίαρχο στοιχείο μέσα σε αυτό το κείμενο είναι το κείμενο στιγμής της προσευχής. Η προσευχή είναι τα ιματά όπλα των αιών του φωτός μέσα σε αυτό το κείμενο. Αναφέρεται ότι αυτός ο πόλεμος θα διαρκέσει 40 χρονών από 40 μητσιγκονίσεις, που είναι σημαντικός αρχμός στην Ουδαική παράδοση, ο οποίος μάλιστα έχει και 7 σαβατικά έτη. Και αυτή η σύραξη είναι πολύ σημαντική και μέσα σε αυτή τη σύραξη, η οποία θα έχει παγκόσμιο χαρακτήρα, πέσει σημαντικό ρόλο ο δαγελικός Μησίας. Μάλιστα, ο πόλεμος θα γίνει σε δύο επίπεδες. Θα γίνει στο επίπεδο του κόσμου, του ανθρώπου, στο επίπεδο της υγείας, αλλά και σε ένα επίπεδο αγγένου. Δηλαδή, θα εμπλακούν, θα λέγαμε, όλα τα στοιχεία αυτού του κόσμου και της νομιλίας σε αυτόν τον πόλεμο, σε αυτή τη σύραξη. Δεν ιδιωρίζουμε βέβαια, και υπάρχει μεγάλη συζήτηση στην έρευνα, πώς καντιλαμβάνουν τα μέλη της καινούτητας αυτού του κείμενου. Το κατανοήσαμε κυριολεκτικά, ώστε όταν έγινε η Ευδαϊκή Επανάσταση, συμμετείχαν και αυτοί στις συράξεις και μπήραν τα όπλα, με αποτέλεσμα προφανώς αυτό να οδήγησε και στην τελική τους καταστροφή, περίμεναν κάπως αλλιώς αυτόν τον πόλεμο να γίνει. Δεν το γνωρίζουμε. Αυτό είναι κάτι το οποίο παραμένει σε μας άρνηστο καθώς δεν γνωρίζουμε τίποτε για το τι συνέβη με αυτή την κοινότητα. Και επίσης, αρκετά ασαφές μέσα στα κείμενα είναι ο τρόπος με τον οποίο περιγράφονται τα έσκατα. Υπάρχουν βέβαια τα έσκατα και οπωσδήποτε με μία προσδοκία, αλλά στα έσκατα αναμένεται η τιμωρία των αδίκων, σαφώς, και μάλιστα υπάρχει αυτή η έννοια του πυρός και του σκοταδίπου, που είναι οι τιμωρίες οι οποίες θα επιβληθούν στους αδίκους. Από την άλλη μοναδιά υπάρχει και η αποκατάσταση, και όλοι πρέπει να κάνουν τη συμμετοχή στη δόξα του Θεού, και οπωσδήποτε στην αποκατάσταση του ιερτήρ μου και στην τελειουργική καθαρότητα και στην έναξη του γραμμιδικού βασιλείου. Ταυτόχρονα μέσα στα κείμενα, κυρίως τους ήμους των κυρίων του Πουμπραν, υπάρχει ένα λεξιρόλιο το οποίο παρακέντει στην έννοια της Ανάστασης. Η έννοια της Ανάστασης είναι αρκετά ασαφής μέσα στα κείμενα του Πουμπραν, δεν εξεκάνθαται, δηλαδή, αν είναι για μια συλλογική με την Ανάσταση ενός λαού ή αν είναι μια ανάσταση σωματική και ατομική. Αυτό παραμείνει αρκετά ασαφές. Υπάρχουν και οι ερευνητές οι οποίοι αφισβητούν την ύπαρση αυτού του θέματος που έχουμε, καλύτερα να το έχουμε μέσα στα κείμενα του Πουμπραν. Όμως, οι περισσότεροι ερευνητές υποστηρίζουν ότι εδώ, εξαιτής ακριβώς αυτού του λεξιμίου, θα πρέπει να υποθέσουν ότι όντως στον Πουμπραν υπάρχει υποφόσχευτη ιδέα της Ανάστασης, χωρίς, βέβαια, να είναι εξαιρετικά ασαφής. Αυτό που είναι σημαντικό και είναι εξαιρετικά σημαντικό και νομίζω αυτό αποτελεί και ένα σημείο συναντήσεις με τον πιστέσμο, είναι η βεβαιότητα της κοινότητας ότι ήδη ζουν στα έσκαδα και ότι ήδη ζουν αυτά που θα ζήσουν οι δίκαιοι την ημέρα της εξηλέωσης, όπως είπαμε, στο τέλος δηλαδή της ιστορίας, στο τέλος των εσχάτων. Και αυτοί, τα μέρη της κοινότητας, ουσιαστικά αισθάνονται ότι έχουν κοινωνία, ότι ζουν στην κοινωνία των αγγέλων. Κλείνοντας αυτήν την παρουσίαση του σημερινό μας μάθημα, νομίζω ότι κατέστησα φαίως ότι τα κείμενα του Πουμπραν εξαιρετικά ενδιαφέρονται και εξαιρετικά σημαντικά κείμενα, όχι μόνο για την ιστορία του λαϊσμού αλλά και αυτή του αρχαίου λαϊσμού, μας δίνουν αρκετά θέματα θεωρητικά, αρκετά μυθήματα, τα οποία συναντούμε ξανά στην Καινή Διαθήκη. Η συζήτηση, όπως είπα και στην αρχή, είναι μεγάλη κατά πόσο και με ποιον τρόπο τα κείμενα του Πουμπραν μπορεί να επηρέασαν τα κείμενα της Αρχαίας Εκκλησίας. Υπάρχουν υποθέσεις, για παράδειγμα, ότι κάποια μέλη της Αρχαίας Εκκλησίας τέτοια μέλη της κοινωνικής κοινότητας, ή ακόμη ότι ο Άννης ο τορατιστής συνδέεται με τις ίδιες κ.τ.λ., αυτά όλα σήμερα αντιμετωπίζονται στην έρευνα με μεγάλη επιβιβλίαση και πολύ σκεφτετισμό. Είναι δύσκολο να βρούμε απευθείας συνδέσεις μεταξύ των κοινωνικών κειμένων και των κειμένων της Καινής Διαθήκης από γνάνιμους παιδιά. Είναι ενδιαφέρον το γεγονός ότι έχουμε συγγένειες, θεματολογικές και προσωπές. Υπάρχουν κοινείς συμβουλισμίες καταξύ αφολοτιμένων. Κάτι, λοιπόν, που μπορεί να μας ονομίσει σε ενδιαφέροντα συνεράσματα, διότι μπορεί να μας βοηθήσει να καταμιούσουμε καλύτερα τη σκέψη των πρώτων χριστιανών εγγραφέων, τη σκέψη των Ευαγγελιστών, ή τη σκέψη, αν θέλετε, του Παύλου, όταν μιλά για υιούς του φωτός και υιούς του σκότους, ή ακόμα και τη σκέψη του συγγραφέα της Αποκάλυψης. Οπωσδήποτε, οι μεγαλύτερες σημειότητες, μεταξύ Κουμπάν και Κενής Διαθήκης, συντοπίζονται στον κατά Ιωάννη Μαυαγγέλιο, όσο λέγονται περί πνευμάτων, όσο λέγονται περί υιών του φωτός και υιών του σκότους, αλλά και στον Παύλο, ο οποίος σκεφτός κατανοεί τον παρόν, ως έναν τόπο σύραξης και σύγκρουσης του φωτός και του σκότους, των υιών του φωτός και του σκότους. Από εκεί πέρα, πέρα από το κοινό, θα λέγαμε, ιδεολογικό πλαίσιο, στο οποίο κοινούνται αυτές οι δύο ομάδες και εμένα, και Κενής Διαθήκης, δεν μπορούμε να προχωρήσουμε σε τα μία άλλη, βέβαια, σύνδεση, αλλά θα μπορούσε κανείς να πει, και είναι αναγκαία μία τέτοια άμεση σύνδεση, καθώς ήδη αυτή η συγγέλεια και αυτή η συνέχεια που υπάρχει, είναι αρκετή και να μας βοηθήσει να καταλάβουμε, να εμμινευστούμε, να επανακοσδιοθήσουμε ολους-βένους όλους, που απαντούμε μέσα στην Κενή Διαθήκη. Στο επόμενό μας μάθημα, θα έχουμε την ευκαιρία να, τελμώντας πλάω στα καθαρά κυβερνητικά κείμενα, να δούμε με μεγαλύτερη υποσοκή και με μεγαλύτερη λεπτομέρεια, πως ιδέες υπάρχουν κοινές, τόσο στα κοινά της Κενής Διαθήκης και στα Ιουδαϊκά κείμενα, να ζητήσουμε να τρέξουμε στις πιθανές συνδέσεις και να ζητήσουμε να χρησιμοποιήσουμε τις πληροφορίες που μας δίνει το Ιουδαϊκό αυτό περιβάλλον, στο ότι για να κατανοήσουμε καλύτερα τους όμους έτσι όπως απαντούν μέσα στη Κενή Διαθήκη.