| Διάλεξη 6: Τώρα, γενικότερα, ενώ παλιά λέγαμε ότι μετάφραση είναι να πάρουμε ένα κείμενο και να το στείλουμε σε μία άλλη γλώσσα, σήμερα οι εκδόσεις και οι εκδοτικές στρατηγικές χρησιμοποιούν και άλλες τυπολογίες παρεμβάσεων όταν δημοσιεύεται μία μετάφραση. Για παράδειγμα, συνηθίζουν οι εκδότες, όταν έχουμε καλούς μεταφραστές και ενδιαφέροντα έργα, να ζητούν από το μεταφραστή και έναν άλλο πρόλογο, πέρα από τον πρόλογο που μεταφράζεται και που είναι του αρχικού συγγραφέα. Άρα, ένα είναι οι πρόλογοι που γράφουν στις μεταφράσεις, οι μεταφραστές ή οι επιμελητές των μεταφράσεων. Μετάφραση, επομένως, είναι κάτι παραπάνω. Δεύτερο είναι υπό σημειώσεις που γράφουν οι μεταφραστές για να σχολιάσουν κάποιες επιλογές τους ή για να βοηθήσουν τον αναγνώστη να καταλάβει πράγματα στο πρωτότυπο ή από το πρωτότυπο, που με μία πρώτη ματιά, με ένα πρώτο άκουσμα στα ελληνικά, δεν είναι προσιτά για το μυαλό μας, δεν είναι προσιτά για τον κόσμο που εμείς έχουμε αποκτήσει σαν εικόνα του δικού μας χώρου, της δικής μας ζωής, της δικής μας γλώσσας, του δικού μας πολιτισμού πίσω από τη γλώσσα, έτσι. Λοιπόν, και επίσης υπάρχουν και οι σημειώσεις τέλους, που σε κάποιες πάρα πολύ καλές μεταφράσεις θα δούμε και σημειώσεις τέλους. Συνήθως οι σημειώσεις τέλους περιγράφουν τον πραγματικό κόσμο που σκιαγραφείται μέσα από το πρωτότυπο, έτσι. Λοιπόν, αλλάζει επομένως η αντίληψη που είχαμε για τη μετάφραση ακόμα και για το πώς παρουσιάζουμε μία μετάφραση και αλλάζει οπωσδήποτε η αντίληψη μας γύρω από το ποιος μελετάει τις μεταφράσεις. Τώρα πια αντικείμενο μελέτης μεταφράσεων έχει και μία ξεχωριστή επιστήμη. Δεν είναι πια μόνο η φιλολογία, δεν είναι πια μόνο η γλωσσολογία, δεν είναι πια μόνο η ψυχογλωσσολογία, δεν είναι πια μόνο η ιστορία του πολιτισμού, δεν είναι πια μόνο η κείμενογλωσσολογία. Τι είναι? Ανάμεσα σε όλα τα άλλα, αντικείμενο την ίδια τη μελέτη των μεταφράσεων έχει και η θεωρία της μετάφρασης. Η θεωρία της μετάφρασης, λοιπόν, έχει διεπιστημονική βάση και όχι μόνον έχει διεπιστημονική βάση, αλλά δανείζεται μεθόδους από όλες τις επιστήμες πάνω στις οποίες θεμελιώθηκε. Καμιά φορά χρησιμοποιεί και η ίδια ορολογία με αυτές τις επιστήμες. Καμιά φορά δανείζεται μεθόδους από αυτές τις επιστήμες και άλλοτε δανείζει σε αυτές τις επιστήμες οι ίδια μεθόδους. Για να δούμε λοιπόν λίγο ποιες περιοχές έρευνας προσφέρει η θεωρία της μετάφρασης, στηρίζει, υποστηρίζει. Ένα είναι της ανάλυσης κειμένων. Αγγλικά την ορολογία εδώ θα τη βρείτε σαν text analysis and translation. Δεν έχουμε μόνο έναν τύπο ανάλυσης κειμένων στη μετάφραση. Έχουμε πολλούς τύπους ανάλυσης κειμένων στη μετάφραση. Ένας είναι η ανάλυση του κειμένου πηγή. Γιατί μας ενδιαφέρει στη θεωρία της μετάφρασης η ανάλυση του κειμένου πηγή. Η ανάλυση του κειμένου πηγή λοιπόν μας ενδιαφέρει γιατί θέλουμε να διαπιστώσουμε πριν καν μεταφράσουμε ή πριν καν εκτιμήσουμε πόσο καλά φτιαγμένη είναι μια μετάφραση. Μας ενδιαφέρει να ξέρουμε τι μεταφραστικές δυσκολίες τουλάχιστον για μας παρουσιάζει κάθε πρωτότυπο. Δεν μπορείς ποτέ να φτάσεις σε μεταφραστικές επιλογές, να ξέρεις τι προβλήματα και τι δυσκολίες που βαλά ένα πρωτότυπο. Τα προβλήματα είναι καθολικά από γλώσσα σε γλώσσα. Οι δυσκολίες όμως είναι υποκειμενικές. Εξαρτώνται από αυτόν που γράφει το πρωτότυπο, από αυτόν που το διαβάζει το πρωτότυπο. Εξαρτώνται από τις γνώσεις που έχει ο μεταφραστής. Αυτή είναι η εποχή που γίνεται η μετάφραση. Η ανάληση τώρα εκκλημένων των πρωτοτύπων είναι πάρα πολύ χρήσιμη όταν εκπαιδεύουμε μεταφραστές. Δηλαδή είναι από εκείνα τα μέρη της μεθοδολογίας, από εκείνα τα τουήματα της μεθοδολογίας, που υπηρετούν σκοπούς κυρίως διδακτικής της μετάφρασης αν δεν υπηρετούν πραγματικούς μεταφραστικούς σκοπούς. Αν υπηρετούν πραγματικούς μεταφραστικούς σκοπούς είναι αυτό που κάνουμε στο γραφείο μας όταν θέλουμε κάτι να μεταφράσουμε. Αναλύουμε το πρωτότυπο για να εντοπίσουμε τις μεταφραστικές του δυσκολίες. Καλώς. Όταν λοιπόν δεν το κάνουμε γιατί έχουμε πραγματικά μια μετάφραση να υπηρεώσουμε, έχουμε πάρει μια μεταφραστική εντολή, τότε τι είναι. Είναι μια διαδικασία που τη χρησιμοποιούμε για να εκπαιδεύσουμε μεταφραστές. Είναι μια διαδικασία την οποία χρησιμοποιούμε για να κριθεί μια μετάφραση. Εφόσον είπαμε ότι αναλύοντας κριτικά το πρωτότυπο μπορούμε να εντοπίσουμε τις μεταφραστικές δυσκολίες που κουβαλάμε μαζί με αυτό το πρωτότυπο. Αφού λοιπόν εντοπίζουμε τις μεταφραστικές δυσκολίες βρίσκουμε και πώς θα τις ξεπεράσουμε. Άρα μετά από αυτό το στάδι μπορούμε είτε να μεταφράσουμε είτε να κρύβουμε μια μετάφραση. Επομένως ό,τι κι αν είναι είτε εξετάσουμε ένα κείμενο για να το μεταφράσουμε. Είτε εξετάσουμε μια μετάφραση για να την αξιολογήσουμε. Είτε πολλές μεταφράσεις για να τις αξιολογήσουμε συγκριτικά. Το πρώτο και βασικό που πρέπει να κάνουμε είναι να καταλάβουμε τι δυσκολίες γεννάει σε εμάς υποκειμενικά το πρωτότυπο. Γιατί σε εμάς υποκειμενικά. Δεν μπορεί κανένας άνθρωπος να είναι όμοιος με οποιοδήποτε άλλο και δεν μπορεί κανένα κείμενο να δημιουργεί τις ίδιες δυσκολίες σε όλους τους μεταφραστές. Γι' αυτό και σας συνέστησα αυτά τα έργα για να δείτε τι γίνεται όταν έχουμε πολλούς μεταφραστές και το ίδιο κείμενο. Λοιπόν, για να ετοιμάσουμε λοιπόν ένα κείμενο είτε για μετάφραση είτε για κριτική αξιολόγηση της μετάφρασης του, τι κάνουμε. Συνταχτική ανάλυση, σημασιολογική ανάλυση, υφολογική ανάλυση του πρωτοτύπου αρχικός. Αυτό με μία λέξη πολλές φορές θα το βρείτε σε βιβλία σαν ανάλυση της περίστασης επικοινωνίας της μετάφρασης. Εντάξει, ωραία. Ένας τύπος λοιπόν ανάλυσης είναι αυτός. Θα κάνει κανείς τέτοιον τύπο ανάλυσης στη μεθοδολογία του. Όταν λες ότι θα πάρεις τρεις μεταφραστές για να τους συγκρίνω, με βάση τι θα τους συγκρίνεις. Αυτό δεν ξέρω. Αν τους συγκρίνεις με βάση το πρωτότυπο, δεν φτάνει αυτό. Πρέπει το πρωτότυπο να το έχεις αναλύσει κριτικά. Δηλαδή πρέπει να έχεις αποφασίσει τουλάχιστον εσένα τι μεταφραστικές δυσκολίες σου δημιουργεί το πρωτότυπο. Και εκεί επάνω να φτάσεις να βρεις μία λύση και εκεί επάνω μετά αρχίσεις να συγκρίνεις τους μεταφραστές. Ποτέ δεν μπορείς να κρίνεις ή να συγκρίνεις μεταφραστές εάν ο ίδιος δεν έχεις κάνει τη μετάφραση. Εκτός αν είμαστε από τους ανθρώπους που θέλουμε να μιλούμε ανεγκυδωτικά και καθόμαστε και λέμε ή γράφουμε καλή μετάφραση, κακή μετάφραση. Δεν υπάρχει τέτοιο πράγμα. Σύγκριση τώρα κειμένων, στόχου και κειμένων πηγής, έτσι. Εδώ τώρα έχουμε διάφορα. Μπορούμε να κρίνουμε μία μετάφραση και τότε είναι μια απλή σύγκριση κειμένων στόχου και κειμένων πηγής. Μπορεί να κάνουμε πολλαπλή σύγκριση και μπορεί να έχουμε ένα κείμενο πηγή και τουλάχιστον δύο κείμενα στόχου. Αυτό είναι άλλο πράγμα. Ούτως ή άλλως, όταν έχουμε συγκρίσει μεταφράσεων, το πρώτο που κάνουμε είναι να συγκρίνουμε, το πρώτο που κάνουμε είναι να κάνουμε ανάλυση, κειμενική ανάλυση του πρωτοτύπου. Η συγκρίση λοιπόν των μεταφράσεων μεθοδολογικά, το πρώτο που έχουμε σαν σταύλ, είναι μεθοδολογικά έχουν την κριτική ανάλυση του πρωτοτύπου. Η σύγκριση τώρα των μεταφράσεων συνήθως συνδέεται με πολλές μεταφράσεις. Όταν θα γίνει διάλειμμα θέλω κάποιος που είναι καλός στους υπολογιστές να πάει κάτω από τη βιβλιοθήκη και να φέρει Bible translation, μετάφραση βίβλου και να φέρει comparison of Bible verses, 1,1 Corinthians. Γιατί το λέω αυτό. Θα δείτε όταν θα κατέβει αυτό τον τρόπο με τον οποίο η βιβλική εταιρεία στην Αγγλία και στην Αμερική είναι διαφορετικά μέλη σε κάθε τέτοια χώρα που ανέφερα, παίρνουν έναν ένα στίχο από τη βίβλο, έχουν ας πούμε 15 μεταφράσεις, παράδειγμα. Παίρνουν λοιπόν 15 φορές τον ίδιο στίχο και τον συγκρίνουν. Αυτό είναι πολλαπλή σύγκριση μεταφράσεων με την πηγή τους και η πηγή τους είναι το ελληνιστικό κείμενο της βίβλου, της Καινής Διαθήκης. Για παράδειγμα υπάρχουν μεταφράσεις που εμφανίζουν το Χριστό σαν Χρουσιφάνη σταυρωμένα. Υπάρχουν μεταφράσεις που λένε απλώς Christ και εκεί υπάρχει ολόκληρη σκέψη. Οι θεολόγοι το δικαιολογούν γιατί σε αυτή τη μετάφραση έλλου φαίνεται σαν Χρουσιφάνη και έλλου φαίνεται σαν Χριστ. Το δικαιολογούν ως εξής, για αυτούς που είναι χριστιανοί όταν μιλούμε για τον Χριστό, για τον Ιησού, δεν μιλούμε για μία μονοδιάσταση που ήταν ιεσταυρωμένη, μιλούμε για όλες τις διαστάσεις του. Άρα ο μεταφραστής που τον βλέπει σε όλες τις διαστάσεις του, τον Χριστό, τι κάνει στη μετάφραση? Δεν χρειάζεται να βάλει το επίθετο crucified. Θα δείτε ότι στην σύγκριση των μεταφράσεων που έγιναν στην ελληνική γλώσσα για τον Ρωμαίο και την Ιουλιέτα, οι τρεις μεταφραστές που υπάρχουν στα παραδείγματα του βιβλίου στο οποίο παραπέμπω τώρα, θα δείτε ότι όχι απλώς δεν χρησιμοποιούν ακριβώς την ίδια σύνταξη για την ίδια σκηνή, αλλά ο Σέξπιρ έχει και οδηγίες για το πώς θα στιθούν πάνω στο πάλκο οι ηθοποιοί. Ακόμα και αυτό μεταφράζεται διαφορετικά από μεταφραστή σε μεταφραστή. Δηλαδή, το πώς αντιλαμβάνεται πίχη ο κάθε μεταφραστής, την προσβολή, την εξάρτηση από άλλους, το φόβο στο πρόσωπο άλλων, την δουλικότητα, την δολειότητα, τον θυμό, την απαξίωση, όλα αυτά, αλλάζει και τις οδηγίες ο κάθε μεταφραστής σε αυτά τα σημεία του πώς θα στιθούν οι ηθοποιοί και τι θα κάνουν. Αυτό που μας προκύπτει από την πολλαπλή σύγκριση μεταφράσεων, επομένως, είναι οι μεταφραστικές στρατηγικές. Μπορείτε να δείτε μεταφραστικές στρατηγικές από συγγραφείς Γάλλους, Γερμανούς, Αυστριακούς, Άγγλους. Μεταφραστικές στρατηγικές ατέλειωτες, πραγματικά, να διαβάζεις και να λες δεν τελειώνει ο κατάλογος. Έχει γράψει γι' αυτές ο Νιούμαρκ. Ωστόσο είναι πάρα πολλές, μα πάρα πολλές. Έχουν γράψει και Γάλλοι συγγραφείς, όπως σας ανέφερα, και αυτά θα έχετε την ευκαιρία να τα ακούσετε από άλλα μαθήματα, όπως της Μεθοδολογίας ή του Οπτικού Γραμματισμού. Ωστόσο, γιατί εκεί υπάρχουν και τα κόμικ και οι φωτογραφίες και οι εικόνες που έχουν λεζάντες και λοιπά, ή τα κόμικ που έχουν συννεφάκια, και εκεί προσφέρεται πάρα πολύ το υλικό για τέτοιο είδους ανάλυση. Το προτέρημα που έχουν οι πολλαπλές μεταφράσεις όταν τις συγκρίνουμε είναι λοιπόν που μας αποκαλύπτουν τις μεταφραστικές στρατηγικές. Και οι μεταφραστικές στρατηγικές που εδώ θα χρησιμοποιήσουμε, θέλω να μάθετε να χρησιμοποιείτε όλες τις τυπολογίες μεταφραστικών στρατηγικών και θα έχετε την ευκαιρία σε άλλα μαθήματα να ακολουθήσετε άλλες στρατηγικές. Εγώ θέλω στο επόμενο μάθημα να έχετε δει και να μου έχετε περιγράψει ποιες είναι οι στρατηγικές που χρησιμοποιεί ο Νιουμαρκ. Όχι χρησιμοποιεί λάθος έκφραση που περιγράφει ο Νιουμαρκ. Εγώ θα ήθελα να συνεχίσετε να δουλεύετε πάνω σε κάτι που πιθανόν θυμάστε ακόμη και από τα μαθήματα. Τα προπτυχία κάνω. Οι στρατηγικές με τις οποίες περιγράφει μεταφραστικές επιλογές ο Κάινγκλ είναι οι εξής. Ρεπετήτσιο, παίρνεις κάτι και το μεταφράζεις κατά γράμμα είτε σωστά είτε λάθος. Σαπστητούτσιο, παίρνεις κάτι και το μεταφράζεις ελεύθερα είτε σωστό είτε λάθος. Αντιέξιο, προσθήκει. Δελέτσιο, απαλυφεί. Δε τράξιο, λογοφυσία. Τρανσμιτάξιο, μετατόπιση. Τι είναι τώρα η μετατόπιση. Η μετατόπιση έχει να κάνει με αλλαγή συντακτικών κατηγοριών. Πολλές φορές όταν δυσκολευόμαστε να μεταφράσουμε κάτι σαν ρήμα το κάνουμε όνομα και το αντίθετο. Ένα αυτό. Δεύτερο, το τετράξιο δεν θα το βρείτε εύκολα γιατί έχει να κάνει με λογοκρισία. Το δελέτσιο θα το βρείτε συχνά. Θα το βρείτε ακόμα και στη δική σας μεταφραστική πράξη γιατί δεν μπορούν όλα τα ιταλικά να μεταφραστούν σε ελληνικά. Το αντιέκτησιο θα το βρείτε συνήθως όταν ο μεταφραστής κάτι φοβάται. Όταν ο μεταφραστής δεν αισθάνεται σίγουρος γι' αυτό που κάνει. Αυτό είναι το προσθεκή. Ναι, αντιέκτηση. Συνήθως οι μεταφραστές που προσθέτουν πολλά πράγματα δεν είναι καθόλου σίγουροι γι' αυτό που κάνουν. Τώρα, μία άλλη μέθοδος πέρα από αυτή που είναι τον πολλαπλών μεταφράσεων σύνδυση. Μία άλλη μέθοδος είναι σύνδυση μεταφράσεων και μη μεταφρασμένων κειμένων. Δύο τρόπους έχουμε για να συγκρίνουμε μεταφράσεις με μη μεταφρασμένα κείμενα. Ο ένας τρόπος έχει να κάνει με μεταφράσεις που έχουμε ήδη πραγματοποιήσει, που έχουμε ολοκληρώσει και παίρνουμε μετά παράλληλα κείμενα στη γλώσσα που μεταφράσαμε για να ελέγξουμε αν είναι όλα σωστά. Ή τουλάχιστον εκεί που αισθανόμαστε αμφιβολίες να κάνουμε έλεγχο. Ή εκεί που αισθανόμαστε εμείς σίγουροι και αυτός που μας ελέγχει λέει ότι κάναμε λάθος, χρειαζόμαστε τα παράλληλα κείμενα, τα μη μεταφρασμένα παράλληλα κείμενα, για να μπορέσουμε να αποδείξουμε ότι δεν έχουμε λάθος και ότι κάναμε κάτι δόκιμο. Το επόμενο θέμα είναι τώρα μετάφραση με σχολιασμό, σχολιασμένη μετάφραση. Σχολιασμένη μετάφραση κάνατε εσείς όταν κάνατε με την Λύνη την Καζαρτή το δίγημα και σχολιάσατε συνέχεια με πρωτόκολλα, αν θυμάστε, τις μεταφραστικές σας επιλογές, στρατηγικές και διαδικασίες. Το θυμάστε και μάθατε πράγματα τότε, έτσι, μάθατε πράγματα. Επομένως είναι πάρα πολύ σημαντική αυτή η στρατηγική στην ανάλυση κειμένου και μετάφραση, η μετάφραση με σχολιασμό, έτσι. Συνήθως χρησιμοποιείται για την αυτοεπέδευση μεταφραστών ή χρησιμοποιείται σε έρευνες, ή χρησιμοποιείται για εκπώνηση διπλωματικών. Υπάρχει ένας τύπος διπλωματικής που λέγεται σχολιασμένη μετάφραση. Θα ήθελα στο επόμενο μάθημα να φέρεις τη δική σου σχολιασμένη μετάφραση από εκείνη την τάξη. Το έχεις, έτσι δεν είναι, ωραία, εκείνο θα ήθελα να φέρεις. Εγώ τώρα θα σας φέρω μία εικόνα από την Βιβλική Εταιρεία Αμερικής για τους στίχους του 1-1 Κορινθίων, που θα κάνει σύγκριση τον ίδιο στίχο και από κάτω θα δείτε πώς σχολιάζονται αυτά. Όπως φαίνεται και από τον τρόπο που σταθήκαμε στα γραφεία μας, έχουμε γυρίσει από το διάλειμμα. Αυτό που ξαφνικά έθεσε η Βασιλική, χρειάστηκε στο διάλειμμα να πάω να το κάνω φωτοτυπίες. Αν μου το είχε πει νωρίτερα τι συγκεκριμένο πρόβλημα υπήρχε, γιατί τώρα το ψάχνει, θα το είχα φέρει από την προηγούμενη μέρα και θα σας το είχα μοιράσει. Ή θα το είχανε βάσει στην πλατφόρμα ακόμα καλύτερα και θα το είχατε κατεβάσει οι ίδιες. Λοιπόν, αναφέρθηκα στο 1-1 των Κορινθίων, έτσι δεν είναι επιστολή προς Κορινθίους 1-1, αν το θυμάστε. Έψαξα μέσα στο διαδίκτυο και βρήκα το 1-1. Το 1-1 όμως δεν το βρήκα στην Αγγλική Γλώσσα, που το είχα υπόψη μου εγώ στο σπίτι μου καθώς το μελέτησα άλλη φορά για τις πολλαπλές μεταφράσεις. Το βρήκα στα Ισπανικά. Αυτό δεν είναι κακό. Λοιπόν, θα ήθελα τώρα η Βασιλική πολύ γρήγορα να μας εξηγήσει πώς χειριζόμαστε τις πολλαπλές μεταφράσεις. Γράφουμε πάντοτε πρώτα, πριν κάνουμε σχόλιο για πολλαπλές μεταφράσεις, τι πράγμα, γράφουμε... Τι είναι αυτό? Δεν καταλάβατε γιατί αυτό. Τι γράφουμε πρώτα, αυτά είναι τα κεφάλαια πολλαπλών σχολιασμών. Ποιο είναι το πρώτο κεφάλαιο? Ισαγωγή. Μπράβο. Ισαγωγή για έναν κορινθίος. Όταν έχουμε να κάνουμε με πολλαπλές μεταφράσεις, γράφουμε πρώτα εισαγωγή. Στην εισαγωγή θα ήθελα να θυμάστε πάντοτε ότι ο Τσέστερμαν δηλώνει ρητά ότι πρέπει να μιλούμε στην κριτική ανάλυση του πρωτοτύπου με όρους περίστασης επικοινωνίας. Ξέρεις ισπανικά? Δεν ξέρω, ναι. Ωραία. Μπορείς να μας πεις τι περιέχει η εισαγωγή, τώρα, κοιτάζοντας αμέσως με say translation, τώρα αμέσως. Εντάξει, δεν είμαι και σε ευχαριστώ αυτό. Αυτό που είσαι. Ε, λοιπόν, κλειδροτουθιώνω. Α, πριν ο κορινθίος, κορινθίος, λοιπόν, κονσέχος πράκτηκος. Όχι, δεν θέλω τέτοια πράγματα, θέλω απευθείας να μου πεις τι κάνεις στην εισαγωγή. Κοίτα το και πες μου. Στην εισαγωγή, τι κάνει? Το πρώτο, δίνει πρακτικές συμβουλές. Γιατί? Για να μπορέσει αυτός που θα διαβάσει την κριτική των πολλαπλών μεταφράσεων, τι να κατανοήσει? Να κατανοήσει την προβληματική τους. Ναι, εδώ λέει πρακτικές συμβουλές. Δεν θέλω να ακούσω τι λέει. Εγώ ήθελα να ακούσω, απλά, εφόσον είπες ότι θέλεις να κάνεις πολλαπλές μεταφράσεις, αν μπορείς να κατανοήσεις την τυπολογία των πολλαπλών μεταφράσεων, μέσα από ένα κείμενο που σχολιάζει πολλαπλές μεταφράσεις. Προφανώς το κατανοείς, γιατί ήδη βλέπεις τι λέει και τι κάνει. Απλώς για να κερδίσουμε χρόνο και να προχωρήσουμε σε αυτό που έχω δώσει στην όλγα, κάνω το εξής. Το πρώτο που χρειάζεται, επαναλαμβάνω, να κάνουμε είναι να δούμε τη μετάφραση με το original σαν περίσταση επικοινωνίας. Αν το δούμε σαν περίσταση επικοινωνίας, τι κάνουμε, όπως στη γλωσσοδιδακτική ορίζουμε το πλαίσιο, εδώ τι θα κάνουμε, μια εισαγωγή. Στην εισαγωγή τι θα πούμε, θα μιλήσουμε για τα ειδικά προβλήματα. Τα ειδικά προβλήματα, λοιπόν, ποια μπορεί να είναι. Αν σε μια γλωσσοδιδακτική περίσταση, αν σε ένα ακείμενο που πάμε να μεταφράσουμε τα προβλήματα είναι υποκειμενικά, στις πολλαπλές μεταφράσεις υπάρχουν και αντικειμενικά προβλήματα πάνω από τα υποκείμενα, πάνω από το μεταφραστή, πάνω από οποιοδήποτε. Και ποια θα μπορούσε να είναι τα προβλήματα που πραγματικά αξίζει να έχουμε υπόψη μας, αν διαβάσουμε κριτική πολλαπλών μεταφράσεων. Θα πρέπει κανονικά να ξέρουμε με ποια κριτήρια ορίζουμε την εγκυρότητα των πρωτοτύπων. Τι είναι αυτό, μια μεγάλη θρησκεία, δεν είναι ο χριστιανισμός. Δεν με ενδιαφέρει αν είμαστε χριστιανοί ή όχι. Είναι μια μεγάλη θρησκεία και ο μουσουλμανισμός δεν είναι μια μεγάλη θρησκεία. Θα πρέπει, επομένως, κάθε φορά που κοιτάζουμε μια μεγάλη θρησκεία και τις πηγές της, να μπορούμε να ορίσουμε, και αυτό αποτελεί το πλαίσιο επικοινωνίας μας, σε μια μεταφραστική πράξη ή μεταφραστική κριτική, τι να ορίσουμε την εγκυρότητα των πηγών. Άρα η προβληματική στις πολλαπλές μεταφράσεις από πού ξεκινάει? Από το σχολιασμό της εγκυρότητας των πηγών. Το δεύτερο που θα πρέπει να ορίσουμε ποιο είναι. Γυρνάμε ξανά στον Δελχάιμ και σκεφτόμαστε την περίσταση επικοινωνίας, όπως την ξέραμε και από τη γλωσσική επικοινωνία. Εδώ γλωσσική, διαγλωσσική, ό,τι θέλει να είναι. Τι έχουμε? Έχουμε αυτόν που παράγει το μήνυμα. Ποιος γράφει τις επιστολές? Ο Παύλος. Μπράβο. Έχουμε το θέμα. Ποιο είναι το θέμα? Πάντα είναι κάτι που έχει να κάνει με Χριστό, έτσι δεν είναι. Με Χριστό, με χριστιανική ηθική και λοιπά. Λοιπόν, ποιοι είναι οι αποδέκτες? Πάντα είναι κάποια κοινότητα. Έτσι και επίσης ποιο είναι το κλειδί, ποιο είναι το κλειδί ανάγνωσης. Το κλειδί ανάγνωσης είναι αυτές οι ιδιαίτερες ιστορικές πραγματικότητες που υπάρχουν πίσω από το κείμενο και αυτή η ιδιαίτερη κοινότητα που λαμβάνει κάθε φορά την επιστολή πριν από μας πάντα για αυτή μέσα από μια συγκεκριμένη ιστορική συγκυρία. Το κλειδί ανάγνωσης είναι αυτό. Έτσι. Λοιπόν, για να δούμε λίγο το κλειδί ανάγνωσης σε σχέση με το πλαίσιο. Δεν είναι στην Ιουδαία. Υπάρχει η Ιουδαική κοινότητα εκεί πέρα, υπάρχει η Χριστιανική κοινότητα, δεν είναι όμως στην Ιουδαία η Κόρινθος. Δεν χρειάζεται τώρα εγώ να κάνω γεωγραφία για το πού είναι η Κόρινθος, στην Πελοπόννησο είναι. Ο Παύλος όμως δεν μένει στην Πελοπόννησο. Άρα τι έχουμε, έχουμε μια γεωγραφική απόσταση, έχουμε και μια χρονική απόσταση, γιατί τη γράφει και κάποτε φτάνει με τα μέσα που έφτανε εκείνη την εποχή η επιστολή. Έχουν συμβεί δηλαδή τα γεγονότα. Οπότε και μια πολιτισμική απόσταση. Και επίσης, εφόσον δεν είναι μια περιοχή Ιουδαϊκή, έχουμε όχι απλώς μια άλλη πολιτισμική απόσταση. Οι κεντρικοί άξονες που διαχειρίζονται τα θέματα πολιτικής ηθικής εκεί για την καθημερινότητα είναι διαφορετικοί από την πολιτική ηθική που ορίζει το τι συμβαίνει στην Ιουδαία, έτσι, το τι συμβαίνει γενικά στην Παλαιστίνη ή στο Ισραήλ οπουδήποτε. Λοιπόν, άρα τι γίνεται τώρα. Πρώτα να έχουμε αυτή την απόσταση. Δεύτερον η επιστολή ήρθε με απόσταση. Τρίτον, πως θα διαδοθεί, εγώ πήγα κάτω έκανα μια εκτύπωση, δυστυχώς για λόγους ας πούμε οικονομίας δεν μπορούσα να κάνω και δεύτερη εκτύπωση γιατί έφερα άλλο θέμα για τη δεύτερη εκτύπωση, είναι οι κανόνες που ισχύουν για όλους άρα ισχύουν και για σας. Μου το είπε σήμερα η Βασιλική, το τι συγκεκριμένο περνάει άρα σήμερα έπρεπε να βρω αυτό το κείμενο, άλλη φορά θα μου το γράφει και θα τα βρίσκω πριν από το μάθημα οπότε θα τα κατεβάζετε μόνοι σας με δικά σας έξοδα στο σπίτι σας. Αυτή τη στιγμή, επομένως, τι έχουμε. Είμαστε σε μια χρονική στιγμή που δεν υπάρχουν αντιγραφές. Επομένως, ποιος κάθεται και γράφει χειρόγραφα αυτό και αφού το γράψει χειρόγραφα σε εκείνη την εποχή που το πήραν αρχίζει και διαδίδεται και κυκλοφορεί και πάει από στόμα σε στόμα. Δεν είναι, επομένως, πάντοτε δεδομένο ότι πάει με την πιο έγκυρη αντιγραφή από στόμα σε στόμα εκείνη την εποχή, κατανοητό. Ωραία. Η ανάγνωση κλειδί τώρα που συμβαίνει εκεί είναι η ανάγνωση κλειδί για την αρχή της συντροφικότητας. Κομπανιερίσμο. Η αρχή της συντροφικότητας. Με ποια είναι η αρχή της συντροφικότητας. Ο ένας να βοηθάει τον άλλο, ο ένας να αγαπάει τον άλλο, ο ένας να στηρίζει τον άλλο. Έτσι. Αυτό είναι το κλειδί της ανάγνωσης. Εδώ παιδιά τώρα από γλώσσα σε γλώσσα να ξέρετε ότι θα υπάρχει μεγάλη ένταση. Άρα ένα επαιδείο πολλαπλής κριτικής ανάγνωσης μεταφράσεων είναι αυτό. Και μόνο η αρχή της συντροφικότητας. Ένα δεύτερο η σύγκριση των πηγών, έτσι. Κατανοητό μέχρι εδώ. Ωραία. Λοιπόν. Τι μας χρειάζεται για να μπορέσουμε να κάνουμε μια κριτική ανάγνωση πολλαπλών μεταφράσεων με βάση και το πρωτότυπο. Τι μας χρειάζεται. Το ιστορικό πλαίσιο. Πίσω από κάθε μετάφραση υπάρχει παιδιά ιστορία. Σε δύο επίπεδα. Η ιστορία της μετάφρασης και η ιστορία του πλαίσιου. Κατανοητό. Επομένως για να γίνει σωστά αυτή εδώ η μετάφραση όλες οι χρονικές στιγμές των προσώπων που αναφέρονται σε αυτή την επιστολή ιστορικά μας ενδιαφέρουν. Είναι το μονοπάτι μας για να μπούμε μέσα στο πρωτότυπο. Η βιογραφία του Παύλου. Η βιογραφία των ανθρώπων που αναφέρονται εκεί μέσα. Η βιογραφία, τα ιστορικά της κοινότητας της Ιουδαϊκής στην Κόρινθο. Των πρωτοχριστιανών στην Κόρινθο. Κατανοητά όλα αυτά. Ωραία. Πληροφορίες γύρω από την ακρόπολη της Κορίνθου. Πληροφορίες γύρω από τις συνήθειες, τις ειδωλολατρικές και τις παραδόσεις άλλων θρησκευτικών δοξασιών εκεί πέρα, έτσι? Πεπιθύσεων. Ωραία. Τα κάνουμε όλα αυτά. Το βασικό είναι να μπορέσουμε να μείνουμε στον συγγραφέα και στα πρόσωπα που ονοματίζει μέσα στην επιστολή του. Γιατί εκεί είναι ένα άλλο επίπεδο μικροπερίστασης. Αν δηλαδή η μεγάλη περίσταση είναι ο Παύλος και η Κορίνθη, μια δεύτερη περίσταση είναι η συντροφικότητα, που έχει δύο σκαλοπάτια. Ένα, γενικά νοθεσίες προς τους Κορυνθίους και δεύτερο, ειδικά αυτούς τους οποίους αναφέρεται. Κατανοητό? Εκεί πρέπει να μάθουμε πώς τους γνωρίζει, να βρούμε πηγές για το ποιοι ήταν αυτοί, τι κάνανε. Δηλαδή, όταν κάνουμε μια πολλαπλή σύγκριση μεταφράσεων, ψάχνουμε τα πάντα. Έχετε διαβάσει ποτέ το μεταφραστικές στρατηγικές και μεταφραστικό διακείμενο από τις εκδόσεις του University Studio Press? Λογικά αυτό πρέπει να το βρείτε στη βιβλιοθήκη. Εκεί θα δείτε πώς ξετυνάζεται το ιστορικό πλαίσιο των πρόσωπων που παρεμβάλλονται ως μεταφραστές μέσα στο πλαίσιο σύγκρισης που συμβαίνει σε εκείνο το βιβλίο. Εντάξει? Λοιπόν, οπότε για να κάνουμε σωστά αυτή τη δουλειά, επομένως τι είχαμε, είχαμε time restricted πλαίσιο, η χρονική στιγμή και η χρονική απόσταση παράλληλα. Είχαμε mid restricted πλαίσιο γιατί είχαμε την επιστολή που έφτασε με έναν συγκεκριμένο τρόπο και που φτάνει στα χέρια μας με διάφορες αντιγραφές, έτσι? Είχαμε θεματικά περιορισμένο πλαίσιο, η συντροφικότητα. Είχαμε κειμενικό είδος. Εδώ είναι το μεγάλο μπέρδεμα. Την εποχή που γράφτηκε αυτό ήταν μια επιστολή. Την εποχή που κρίνουμε τη μετάφραση είναι ένα θρησκευτικό κείμενο. Εντάξει, κατανοητό? Ωραία. Αυτά όλα έχουν να κάνουν με κέντρο των συγγραφέων όλη την έρευνα που πρέπει να προοργανώσουμε για να φτάσουμε μετά στην κριτική των πολλαπλών μεταφράσεων. Οι πολλαπλές μεταφράσεις τώρα θέλουν πάρα πολύ καλή περιγραφή. Πάρα, πάρα, πάρα πολύ καλή περιγραφή. Δηλαδή, ποιες εκδόσεις της μετάφρασης του Ευαγγελίου είναι, ποιοι κάνανε τη μετάφραση των επιστολών, ποια εποχή έγινε η μετάφραση των επιστολών, από ποιους εγκρίθηκε η μετάφραση των επιστολών. Εγκρίθηκε πώς? Εγκρίθηκε μέσα από μια θρησκευτική κοινότητα. Με ποια έννοια, κάθε φορά που γίνεται μια μετάφραση, είναι δεκτή ή δεν είναι δεκτή από μια θρησκευτική κοινότητα. Λοιπόν, πολύ καλή μελέτη των αποδεκτών. Πάρα πολύ καλή μελέτη των αποδεκτών. Εθνογραφική, ιστορική, πολιτική, θρησκευτική, τα πάντα. Βιογραφική, τα πάντα. Και σε ποιο πλαίσιο είμαστε θεσμικά? Ρωμαϊκή αυτοκρατορία. Η σκοπή για τους οποίους γράφτηκε το κείμενο, το λέει ο ίδιος, τότε ήταν πολύ καθαρά, από την αρχή. Σχεδόν όπως κάνουν σήμερα οι Αμερικάνοι, όταν γράφουν μια επιστολή εμπορική. Από την αρχή λέει, εγώ σας γράφω γι' αυτό το λόγο. Αφού τους χαιρετάει και τους λέει ότι τους αγαπάει, ότι τους σκέφτηκε. Λοιπόν μετά λέει γιατί σας γράφω. Αυτό έχει να κάνει με πάρα πολλά ζητήματα. Δεν μπορεί να μεταφραστεί αυτή η επιστολή από τα αρχαία ελληνικά, τα ελληνιστικά ελληνικά, δεν μπορεί να μεταφραστεί αυτή η επιστολή σε μία άλλη γλώσσα, εάν δεν πάμε στην Βολγγάρε της εποχής. Δεν γίνεται. Θα πρέπει δηλαδή να ξέρουμε εκείνη την εποχή, αν υπήρχε Βολγγάρε και αν δεν υπήρχε Βολγγάρε σε ποια γλώσσα τότε μεταφράσα τα λατινικά. Ωραία, να τη δούμε λατινικά. Εάν κάποια στιγμή εγκρίθηκαν σε Βολγγάρε μεταφράσεις, δημοτική δηλαδή, να το δούμε έτσι. Να πάρουμε όμως πραγματικά εγκεκριμένες μεταφράσεις για να τις συγκρίνουμε. Δεν θα είναι μία και δυο, θα είναι πολλές. Θα είναι πολλές, σίγουρα θα είναι πολλές, έτσι. Αυτή η άσκηση έχει να κάνει με πολλαπλές μεταφράσεις. Και η πολλαπλές μεταφράση, όπως ακριβώς και η πράξη της μετάφρασης, όπως και κάθε πράξη ανάγνωσης, έχει ένα πλαίσιο ιστορικό, κοινωνικό, ιδεολογικό, διαφοροποιείται ανάλογα με το ποιος κάνει την ανάγνωση, ποιος γράφει το κείμενο, για ποιον γράφεται το κείμενο. Και μετά ο καθένας μας δεν καταλαβαίνει τα ίδια πράγματα από κάθε ανάγνωση, που σημαίνει ότι αν εδώ πέρα έχουμε τέσσερα άτομα και εγώ μαζί, τέσσερα άτομα θα καταλάβουν διαφορετικά πράγματα. Τέσσερα άτομα θα σταματήσουν σε διαφορετικά σημεία των κειμένων. Και αυτό είναι μια πολύ δυνατή σύγκρουση και πολύ δυναμική σύγκρουση, σύγκρουση είπαμε, συγχωρείτε, σύγκριση ήθελα να πω, έτσι. Λοιπόν, αυτό είναι που με ενδιαφέρει να κάνουμε. Θα ήθελα να δείτε μέσα από τα ισπανικά, τις διάφορες συγκρίσεις που υπάρχουν εδώ, έτσι. Λοιπόν, οι συγκρίσεις από τους διάφορους στίχους που βγάζουν προβλήματα, είναι στη σελίδα, δεν υπάρχει σελίδα. Δείτε το τέσσερα, αν θέλετε, το τέσσερα. Α, εσείς δεν το έχετε, με συγχωρείτε. Θα σας το δώσω μετά και θα πάρουμε το δικό σας. Ή θα έρθω εγώ από εκεί. Τέλος πάντων, υπάρχουν διάφορα παραδείγματα που μεταφράστηκαν διαφορετικά από διαφορετικούς μεταφραστές. Και υπάρχει στο τέλος ένα συμπέρασμα που πρέπει να βγάλετε εσείς. Πρέπει δηλαδή να δημιουργήσετε μια άποψη τεκμηριωμένη για το αν όλοι οι μεταφραστές είδανε τον Παύλο να κάνει πλημαντικό έργο μέσα από αυτή την επιστολή του ή αν είδανε τον Παύλο να γίνεται ένας φορέας της πολιτισμικής παράδοσης και τίποτα άλλο, ένας δηλαδή συντηρητικός άνθρωπος φορέας της πολιτισμικής παράδοσης της εποχής του και του τόπου του. Αυτό το πράγμα θα πρέπει να ψάξει κανείς να βρει στον κάθε μεταφραστή. Ο κάθε μεταφραστής διαβάζει με συγκεκριμένο μοτίβο ένα κείμενο. Αν ένας το διαβάζει βλέποντάς το σαν πειμένα, αλλιώς παιδιά θα κάνει τη μετάφραση. Αν ένας μεταφράζει βλέποντάς το σαν ένα συντηρητικό πρόσωπο που προσπαθεί να συντηρήσει αυτά που υπάρχουν σαν ισχυρά στερεότυπα στην κοινωνία του, αλλιώς θα γίνει η μετάφραση. Κατανοητό? Για παράδειγμα, υπάρχουν σημεία που ο Παύλος δείχνει την έκπληξή του για συμπεριφορές που δεν της αποδέχεται ηθικά. Χρηματισμούς και λοιπά, έτσι? Λοιπόν, ένα το κρατούμενο. Δεύτερο, υπάρχουν ερωτήματα ηθικής τάξεως που θέτεις τους χριστιανούς. Τρίτο, υπάρχουν ζητήματα χριστιανικής ελευθερίας. Πώς εννοείται η ελευθερία στην κοινότητα των χριστιανών εκείνης της εποχής. Υπάρχουν ζητήματα της ανθρώπινης σεξουαλικότητας μέσα στο κείμενο. Υπάρχουν ζητήματα της χριστιανικής λατρείας και της πνευματικότητας όπως εννοείται στους χριστιανικούς κόσμους εκείνης της εποχής μέσα στο κείμενο. Λοιπόν, αυτά όλα δεν μπορεί ο κάθε μεταφραστής να τα είδε με τον ίδιο τρόπο. Αυτά θα έχουν αλλαγές. Κατανοητό? Εγώ θα ήθελα ακόμα και το 1-1 των Κορινθίων να το πάρετε από το ελληνιστικό κείμενο και να το φέρετε ελληνικά γραμμένο. Μπορείτε? Μην πάρετε αντιγραφή από άλλες μεταφράσεις, υπάρχουν και πολύ ωραίες μεταφράσεις. Εγώ θέλω να το παλέψετε, χωρίς να ξεχάσετε όμως τη δική σας ιδεολογία όταν θα το παλεύετε. Δηλαδή ο καθένας δεν μπορεί να αφήσει όπως αφήνουμε έξω από την πόρτα τα παπούτσια, την ιδεολογία του θα τη φέρει στη μετάφραση για να μπορέσουμε να μιλήσουμε σοβαρά. Να κάνουμε δηλαδή ένα παράδειγμα σύγκρισης. Τώρα, η κύκλια ανάγνωσης που κάνει για τις πολλαπλές μεταφράσεις ο κριτικός, είναι πρώτος κύκλος ανάγνωσης, είναι δεύτερος κύκλος ανάγνωσης και ύστερα βγάζει τα συμπεράσματά του. Είναι όπως ακριβώς όταν μεταφράζουμε. Ποτέ δεν μπορούμε να παραδώσουμε μια μετάφραση με την πρώτη κίνηση, να συνοψήσουμε. Επομένως, όταν έχουμε να κάνουμε πολλαπλές μεταφράσεις να τις κρίνουμε, τι θέλουμε? Πρώτον, να θυμόμαστε το πλαίσιο επικοινωνίας του Ντελχάιμ. Το ξέρετε, δεν το ξέρετε, το ξέρετε, τι σπούδασες εσύ, ωραία. Λοιπόν, ωστόσο, έχει να κάνει με τις περιστάσεις επικοινωνίας, οι οποίες μπορεί να διαφοροποιούνται ανάλογο με το θέμα και τους ανθρώπους που συζητούνε ή επικοινωνούνε, αλλά έχει κάποια σταθερές παραμέτρους. Οι άνθρωποι που επικοινωνούνε, ο ρόλος τους ο κοινωνικός, τα συναισθήματά τους, το κύρος τους, η γνώση τους πάνω στο θέμα, η σύγκρουση συμφερόντων που μπορεί να έχουνε, το ίδιο το θέμα, η διάρκεια της συζήτησης, η απόσταση που μπορεί να έχουνε ο ένας από τον άλλον. Αλλιώς μιλάμε στο τηλέφωνο, αλλιώς μιλούμε εδώ μέσα, αλλιώς μιλούμε μέσα από το skype, κλπ κλπ. Λοιπόν, οπότε τι γίνεται τώρα, την πρώτη φορά, το πρώτο που κάνουμε είναι να ορίσουμε το πλαίσιο, το δεύτερο που κάνουμε είναι να αποφασίσουμε ότι όντως είναι η μετάφραση του Καζαντζάκη, ότι όντως είναι η μετάφραση του Βουτσινά, ότι όντως είναι η μετάφραση του Παπατσώνη, ότι όντως είναι η μετάφραση του Τρέμπελλα, ότι όντως είναι η μετάφραση του ΤΑΔΕ. Ιστορικό πλαίσιο, πλαίσιο επικοινωνίας, εγκυρότητα των πηγών. Και μετά τι κάνουμε, τα κλειδιά, ποια είναι τα κλειδιά στο θέμα, είπαμε η συντροφικότητα και ζητήματα χριστιανικής ηθικής και σεξουαλικότητας, εντάξει, τα είπαμε όλα αυτά. Τώρα, πάμε παρακάτω. Έχουμε διάφορα ζητήματα τα οποία πρέπει να λύσουμε για το ιστορικό πλαίσιο. Δεν φτάνει το κείμενο, πρέπει να μπούμε στη γενική ιστορία. Έχουμε ζητήματα που πρέπει να λύσουμε για το κοινωνικό πλαίσιο, για το ιδεολογικό πλαίσιο, για το θρησκευτικό πλαίσιο και πάει λέγοντας, δεν φτάνει πάλι μόνο η γενική ιστορία. Πρέπει να δούμε άλλα πράγματα, δηλαδή οι πρώτοις χριστιανικές κοινότητες στην Ελλάδα ή σεξουαλικότητα και ελληνικός πολιτισμός το 100, καταλαβαίνετε, ή εργασία και δουλεία στην Ελλάδα το 100. Και παράλληλα κείμενα και ιστορικό πλαίσιο. Το διαβάζουμε μια φορά, εγώ με μια φορά δεν καταλαβαίνω σχεδόν τίποτα, νομίζω ότι μου τραβάνε το χαλί κάτω από τα πόδια. Το διαβάζουμε και δεύτερη φορά. Να θυμάστε πάντοτε αυτά που συμβαίνουν με τις βιβλικές μεταφράσεις, να θυμάστε πάντα τον Νάιντα, που στην ουσία είναι αυτός που διέδωσε την ιστορία και τη μεθοδολογία των μεταφράσεων της βίβλου σε όλο τον κόσμο, μεγάλος γλωσσολόγος Αμερικανός, ο οποίος όμως δούλεψε πάρα πολύ εντατικά και να ξέρετε ότι η θεωρία της μετάφρασης στον 20ο αιώνα δεν αναδείχθηκε, παιδιά, από τη λογοτεχνία. Αναδείχθηκε από δύο συμφάντα. Το ένα ήταν η δίκη της Νιρεμβέργης, γιατί εκεί υπήρχε διαρμηνεία και ειδικά κείμενα νομικά και το άλλο τι ήτανε, η μετάφραση της βίβλου. Τι κάνει ο προσιληκτισμός, παιδιά, ακόμα και αν το πούμε ευημαντικό εργό, πώς θέλετε πείτε το, τι κάνει, παίρνει κείμενα από μια κοινότητα και τα πάει σε άλλη κοινότητα, παίρνει κείμενα από μένα και τα πάει σε εσένα. Και τι προσπαθεί να σε πείς, να τα διαβάσεις ως ορθά. Άρα εκεί η μετάφραση είναι ένα πράγμα που το προσέχουν πάρα πολύ, είτε για λόγους θρησκευτικούς είτε για λόγους στόχων. Κατανοητό? Το καταλαβαίνετε αυτό, ε? Συμφωνούμε, ωραία. Επομένως είναι μεγάλο κεφάλαιο αυτό, πολύ μεγάλο κεφάλαιο. Υπάρχει η Διεθνής Βιβλική Εταιρεία και υπάρχουν οι κατατόπους βιβλικές εταιρείες Το έργο μετάφρασης που κάνουν αυτές οι εταιρείες δεν με ενδιαφέρει αν είμαστε χριστιανοί, δεν είμαστε χριστιανοί, δεν με ενδιαφέρει καθόλου αυτή η ιστορία. Το έργο που κάνουν αυτές οι εταιρείες είναι καταπληκτικό και είναι μια συνεχής ανατροφοδότηση της θεωρίας της μετάφρασης. Το κάτι άλλο είναι αυτό που κάνουν. Το τι προσφέρουν στη θεωρία της μετάφρασης ακόμα δεν έχει καταγραφεί. Λοιπόν τι γίνεται τώρα. Φανταστείτε ότι υπάρχει βιβλική εταιρεία και στην Ιταλία, έτσι. Και τι κάνουν αυτοί οι άνθρωποι. Μεταφράζουν συνέχεια, ανανεώνουν συνέχεια το βιβλικό κείμενο. Πώς το ανανεώνουνε. Δεν είναι δυνατόν παιδιά. Η γλώσσα αλλάζει, ο πολιτισμός αλλάζει, τα πάντα αλλάζουνε. Δεν είναι δυνατόν αυτό το κείμενο με τον ίδιο τρόπο να το καταλαβαίνει ένας δεκαεξάρης σήμερα διαβάζοντας ένα κείμενο όταν το 60 πήγαινα σχολείο μας το κάνανε στο σχολείο στα ελληνιστικά. Έτσι δεν είναι. Λοιπόν επομένως αυτό μεταφράζεται συνέχεια και πρέπει να μεταφράζεται συνέχεια. Για να μπορούνε να το προσλαμβάνουνε κάθε θρησκευτικό κείμενο σε κάθε θρησκευτική κοινότητα πρέπει να μεταφράζεται συνέχεια. Πρέπει να μπορεί συνέχεια να είναι προσιτό, ανοιχτό στον αναγνώστη τον συγχρονικό του. Δεν θα ήθελα λοιπόν να φανταστείτε ότι μόνο μια μετάφραση στην καθαρεύουσα του 40 ή του 30 μπορεί να διαβάσει ένας άνθρωπος γιατί καμία άλλη δεν θα είναι έγκυρη. Η εγκυρότητα της μετάφρασης δεν εξαρτάται από ιδεολογικά προβλήματά μας. Εξαρτάται από όλα αυτά που είδαμε πριν. Επομένως υπάρχει και στην Ελλάδα βιβλική εταιρεία και κάνει πάρα πολύ καλές μεταφράσεις. Να θυμηθείτε να πάτε να δείτε τη μετάφραση της βίβλου που έκαναν στην θεολογία από τον τομέα ερμηνευτικής η οποία όχι απλώς είναι πάρα πολύ προσεκτική μετάφραση, ό,τι καλύτερο έχω δει σε μετάφραση βιβλικού κειμένου, αλλά έχει και επίμετρο, δηλαδή τα χαρακτηριστικά της πολύ επιμελημένης μετάφρασης, με μέτρα, σταθμά, τα πάντα. Βλέπετε, υπάρχουν κείμενα εκεί μέσα με μέτρα και σταθμά που δεν καταλαβαίνουμε τι είναι, έτσι. Υπάρχει πίσω επίμετρο. Αυτά όλα είναι συνισφορές στη θεωρία της μετάφρασης. Τι σας έλεγα πριν ότι σοβαρές μεταφράσεις έχουν επίμετρο. Και η ελληνική βιβλική εταιρία και η ιταλική βιβλική εταιρία και η αμερικανική και η αγγλική, τι είναι, είναι κμήματα, παραρτήματα της Ομοσπονδίας Βιβλικών Εταιρειών της Παγκόσμιας. Μπράβο. Αυτά θέλω να τα ξέρετε. Άρα το πάτε κι αυτό εκεί. Υπάρχουν πολλά άλλα ζητήματα μεθοδολογίας της μετάφρασης. Δεν μπορεί να τελειώσει αυτό, γιατί τώρα μιλήσαμε για τις πολλαπλές συγκρίσεις μεταφράσεων. Υπάρχουν πάνω από 15-20 τυπολογίες έρευνα στη μετάφραση. Και θα ήθελα σιγά σιγά αυτό το πράγμα να το δούμε. Αλλά να το δούμε μέσα από ρεαλιστικά πραγματικά γεγονότα. Μην το δούμε σαν θεωρία, γιατί εμένα με στεναχωρεί ιδιαίτερα να ξέρω ότι αγαπάτε τη μετάφραση. Και να ξέρω ότι μπορεί να εξελιχθεί το μάθημα σε μια εγκυκλοπαίδεια. Δεν θέλω να εξελιχθεί σε μια εγκυκλοπαίδεια. Θέλω να γίνει κάτι βιωματικό. Γι' αυτό σας ζητώ κάθε φορά. Τώρα ξέρετε ότι την άλλη φορά πρέπει το ένα κορινθείο να το μεταφράσετε όλοι στα νέα ελληνικά. Και αν μπορείτε να βρείτε οτιδήποτε άλλο από το διαδίκτυο που να έχει μετάφραση του ένα, αφού κάνετε τη δική σας μετάφραση, για να κάνετε μια πολλαπλή σύγκριση, να το κάνετε παιδιά. Θα το χαρώ πάρα πολύ αυτό. Αλλά κυρίως να βρείτε το πλαίσιο, να βρείτε πληροφορίες τέτοιες που να σας ξεκαθαρίζουν το σκηνικό της μετάφρασης που θα εκτελέσετε. Εντάξει. Είναι καθαρό αυτό? Ωραία, εμείς τελειώσαμε για σήμερα. |
