| Διάλεξη 8: Συνεχίζουμε στην ανόητα των μαθησιακών δυσκολιών, όπως είπαμε και στα προηγούμενα μαθήματα, το θέμα των μαθησιακών δυσκολιών απασχολεί πολύ και τη σχολική ψυχολογία και τους σχολικούς ψυχολογούς στα σχολεία. Και, απλώς, συνολικά την εκπαίδευση και τους μελετρούς εκπαιδευτικούς, γιατί θα συναντήσουν περιπτώσεις παιδιών που θα δυσκολεύονται και θα πρέπει με κάποιο τρόπο να διαχειριστούν τα ζητήματα τους. Έτσι, το θέμα της αξιολόγησης των μαθησιακών δυσκολιών πραγματικά αποτελεί ένα ευαίσθητο ζήτημα, πολύ ευαίσθητο ζήτημα, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και διεθνώς θα πρέπει να σας πω. Και γι' αυτό θα αναφερθούμε σήρα σε αυτή την ανόητα, στην ανόητα της αξιολόγησης των μαθησιακών δυσκολιών. Βεβαίως, μπορώ καταπολικά να πω, γιατί εδώ έχουμε και ψυχολόγους και μοναδικούς εκπαιδευτικούς, το θέμα της αξιολόγησης των μαθησιακών δυσκολιών εμπίπτει βεβαίως στις υπηρεσίες που μας φέρει ο σχολικός ψυχολόγος. Ο σχολικός ψυχολόγος και ο πιο εκπαιδευτικός ο εκπαιδευτικός είναι συνεργάτης στη διαδικασία αυτή, γιατί θα αποτελέσει πηγή πληροφόρησης για τον σχολικό ψυχολόγο, ο πρωτίστος βεβαίως θα αποτελέσει ενεχωμένος το άτομο μαζί με τους γονείς, που θα εντοπίσει ότι κάτι συμβαίνει στον παιδί και στη συνεργασία με τους γονείς, το παιδί θα παραπληρωθεί στη διαδικασία αξιολόγησης με στόχο να καταλήξουν σε κάποια εκτίμηση. Λοιπόν, εξατήσει λέμε ότι η αξιολόγηση των μαθησιακών δυσκολιών είναι δημιουργία του σχολικού ψυχολόγου. Δεν εννοούμε αξιολόγηση. Αξιολόγηση, το οποίο σχεδάζουμε ότι όλοι έχετε στο νου σας διανοούμε, είναι θεωρούμε κάθε διαδικασία συλλογής πληροφοριών για ένα άτομο με στόχο τη διαγνωστική εκτίμηση για το σχεδιασμό ενός κατάλληλου εξατουλικημένου προγράμματος. Άρα, λοιπόν, όπως βλέπετε, η αξιολόγηση δεν είναι μόνο η αξιολόγηση. Άρα, αν δεν σταματάει στη διαγνωστική εκτίμηση, κανονικά σημαίνει αξιολογώ το παιδί που έχω μπροστά μου, προσπαθώ να εκτιμήσω τις δυσκολίες του, τις δυνατόιτές του, να δω το προφίλ του παιδιού που έχω μπροστά μου και αναλόγως να προχωρήσω στο σχεδιασμό ενός προγράμματος που θα είναι εξατομικευμένος στη συγκεκριμένη παιδιά που έχω μπροστά μου. Άρα, λοιπόν, η αξιολόγηση του μαθησιακών δυσκολιών ολοκληρώνεται με ένα κατάλληλα εξατομικευμένο πρόγραμμα για το κάθε παιδί το οποίο αξιολογείται. Καταλαβαίνετε, λοιπόν, ότι η αξιολόγηση δεν είναι μια εύκολη υπόθεση, είναι ένα πολύ σύνδετο έργο. Και είναι πολύ σύνδετο έργο γιατί εμπλέκονται και όλα τα συνθήματα που δοδιάζαμε στα προηγούμενα μαθήματα. Δηλαδή τα προβλήματα εννοιολογικού προσδιορισμού που ανεφέρασταν, τα οποία αναφερθήκαμε από την αρχή, καταλαβαίνετε ότι σχεδένω το έργο κάπου. Είναι το ίδιο πράγμα να προσπαθώ να εκτιμήσω μια κατάσταση αν ξέρω με μεγάλη ακρίβεια και σαφήμια ποια είναι τα χαρακτηριστικά αυτής της κατάστασης και δεν έχω προβλήματα εννοιολογικού προσδιορισμού και είναι το ίδιο πράγμα να προσπαθώ να αξιολογήσω ένα παιδί όταν ξέρω ότι για το θέμα αυτό υπάρχουν ζητήματα εννοιολογικά ακόμη, υπάρχει μια σύγχυση διεθνώς και για το πώς προσδιορίζονται και ποια είναι τα κρίσιμα χαρακτηριστικά και τι θα πρέπει να λάβω υπόψη. Άρα λοιπόν, για τα προβλήματα εννοιολογικού προσδιορισμού στα οποία αναφερθήκαμε από τα πρώτα μαθηματικές της Μαθυσιακής της Κολίας παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στη συνθετώτητα του έργου της αξιολόγησης. Από την άλλη, η ετερογένεια που επίσης συνδέεται με τα ζητήματα εννοιολογικού προσδιορισμού με τα προβλήματα, έτσι, μου είπαμε ότι οι μαθηματικές της Κολίας έχουν πολλά πρόσωπα, έτσι. Και είναι πολύ σημαντικό κάθε φορά να παίρνω υπόψη με το παιδί που έχω μπροστά. Άρα λοιπόν, το λεγονός ότι οι μαθηματικές της Κολίας μπορεί να είναι διαφορετικού τύπου, διαφορετικών μορφών, έτσι. Και αυτό δυσκαιρένει πολύ περισσότερο την διαδικασία της αξιολόγησης. Και βεβαίως, τα ένδυα της σχολικής αποτυχίας μπορεί να είναι πολλά. Δεν σημαίνει ότι κάθε παιδί το οποίο προτιμχάνει στο σχολείο σύνδελκα λέγει με τις ένδυες της Κολίας. Άρα λοιπόν, μπορεί, ως εκπαιδευτικός για παράδειγμα, να είχε και να δει τώρα παιδί το οποίο είναι αδιάφορο, να ρωτήσουμε στα κλίντρα που λέγαμε, έτσι, δεν τον ενδιαφέρει το σχολείο. Δεν θέλει να σχολείται με τα ένδυα της σχολείας του υποχρός, από την χάρη. Επίσης, η οικογένειά του δεν έχει έναν ποσονατολισμό προς τη μάθηση, ούτε εκτιμά ότι η σχολική μάθηση συνδέεται με την εκτυχία στη ζωή γενικότερα. Και δεν είναι αξιόλογη συγχάρη πολύ σημαντικό. Άρα λοιπόν, έχουμε ένα παιδί το οποίο αποτυλχάνει στο σχολείο. Μπορεί να αποτυλχάνει και γιατί έχει ειδικές πατσέκτες στις σχολείες, αλλά για τους χώρους που είπαμε, γιατί είναι ένα παιδί το οποίο δεν έχει κανένα ενδιαφέρον το σχολείο, έχει καμπλά κίνδρα, το οικογενειακό του περιβάλλον δεν δίνει καμιά αξία, δεν αποδείχνει καμιά αξία στη σχολική μάθηση και τη σχολική επιτυχία. Άρα λοιπόν, έτσι, για αυτούς τους λόγους, αυτή η λόγη είναι υπεραρκετή για να αποτύχει ένα παιδί στη σχολή. Τώρα το ότι στην πορεία, ένα προφή παιδιού με αυτά τα χαρακτηριστικά που είπαμε, με τις αδιαφορίες του μειωμένου ενδιαφέροντος του οικογενειακού πλαισίου που δεν αξιολογεί τη μάθηση, εάν στην πορεία το παιδί αυτό αρχίζει και συσσορέχει κενά, βεβαίως είστε και στις σχολείες ξανά. Όμως, αυτά τα κενά και οι δυσκολίες που έχεις στην πορεία, δεν θα οφείλονται σόνι και καλά σε ειδικές μαθησιακές δυσκολίες, δυσκολίες, δυσκολίες, δυσκολίες, δυσκολίες ή δυαταρχής παιδιών της ένδροσας. Εντάξει. Και η φωνή μου σημαίνει ότι μπορείτε να έχει πολύ, μα ακούτε όμως. Λοιπόν, ποιοι είναι τώρα οι στόχοι της αξιολόγησης. Δηλαδή, δεν είναι μισθό αραβία σε κορυφό, όλο ο στόχος είναι μέχρι. Ποιοι είναι οι στόχοι της μαθησιακής αξιολόγησης, έτσι. Πρώτον, αναλυτική περιγραφή των διαξιοτήτων που θεωρητικά συνδέονται με τις μαθησιακές δυσκολίες. Άρα λοιπόν, θυμάστε τα χαρακτηριστικά που είχαμε την προηγούμενη φορά. Θυμάστε που μιλήσαμε γιατί χαρακτηριστικά είχαμε την προηγούμενη φορά. Γνωστικά, μεταγνωστικά, διαστάσεις κινήτρων, έτσι. Στο πιο εισεγολικό μάθημα έχουμε εμείς οι αντιεπτικές δυσκολίες, έτσι γεννημονικές δυσκολίες, όπως βλέπετε, στα γνωστικά χαρακτηριστικά. Άρα λοιπόν, θα πρέπει να εξετάσω το παιδί, να αξιολογήσω το παιδί που έχω μπροστά μου, ωστόσο όλες αυτές οι δεξιότητες, οι οποίες θεωρητικά συνδέονται με τις μαθησιακές δυσκολίες. Τι σημαίνει αυτό, θεωρητικά συνδέονται, ότι είναι, αποτελούν χαρακτηριστικά το μαθησιακό δυσκολίο, είναι ότι τα παιδιά τα οποία έχουν μαθησιακές δυσκολίες, έχουν ελειμματικές κάποιες συγκεκριμένες γνωστικές ή μεταγνωστικές δεργασίες. Άρα λοιπόν, θα πρέπει να τις εξετάσω αυτές για να δω που βρίσκονται και να έχω μια αναλυτική καταγραφή το επίπεδο των συγκεκριμένων δεξιωτήτων του παιδιού. Ο δεύτερος, αφού προηγηθεί αυτός που είναι ο πιο θεμελιώδης και βασικός στόχος, περιγραφικός δηλαδή, μετά θα πρέπει να περάσω στο διάδομος, δηλαδή βασισμένη, στο προφίλ που έχω αναλύσει. Και που εδώ αυτό το προφίλ των δεξιωτήτων του παιδιού, δεν θα περιλαμβάνει μόνο τις αδυναμίες, αλλά πολλές φορές έχουμε πει τι άλλο θα περιλαμβάνει. Και αυτά που μπορεί έτσι και τις δυνατότητες του, γιατί το εξετάζω εγώ όσο όλο αυτό το φάσμα δεξιωτήτων που θεωρτικά συνδέεται με τις σημαντικές δυσκολίες, δεν σημαίνει ότι το παιδί που έχω περαντύπωσε όλα τα υπολίπετα. Είδατε πόσο μεγάλη ατερογένεια συναντήσαμε είπαμε στα προηγούμενα μαθήματα, μπορεί σε κάποια να υπολίπεται, σε κάποια που δεν έχει καμία δυσκολία. Άρα λοιπόν συνθέτω αυτό το αναλυτικό προφίλ δεξιωτήτων του παιδιού, το οποίο προφίλ δεξιωτήτων, αδυναμιών και δυνατοτήτων θέλει να οδηγήσει σε μια απόφαση για το αν το παιδί πληρεί ή όχι τα κριτήρια μιας διαταραχής. Έτσι λοιπόν αυτό είναι η διάγνωση, η απόφαση που παίρνει ο ειδικός μετά την αναλυτική περιγραφή των δεξιωτήτων κατά πόσο το παιδί που έχει μπροστά του πραγματικά πληρεί τα κριτήρια μιας μαθησιακής διαταραχής. Μπορεί να είναι της ανάγνωσης, μπορεί να είναι από τις έκπλησες, μπορεί να είναι από τα μαθηματικά. Βεβαίως πολλές φορές δεν σημαίνει ότι όλα τα παιδιά τα οποία καταλήγουν σε μια υπηρεσία για αξιολόγηση θα διαγνωστούν και με τις έκπλησες της σχολίας. Άρα λοιπόν πρέπει να πάρει μια απόφαση για το αν πληρούνται ή δεν πληρούνται τα κριτήρια μιας διαταραχής. Και το τρίτο στόχο της διαδικασίας της αξιολόγησης είναι ο σχεδιασμός και η εφαρμογή μιας διδακτικής παρέμβασης. Είπαμε ότι με αυτό το τρίτο βήμα ολοκληρώνονται στην πραγματικότητα η διαδικασία της αξιολόγησης. Θα πρέπει λοιπόν αφού έχουν περιγραφεί αναλυτικά οι δυνατότητες και οι αδυναμίες του παιδιού. Τι δεν μπορεί, τι μπορεί, που υπολείπεται, τι μπορούμε να αξιοποιήσουμε. Πρέπει να καταλήξει για το αν ικανοποιούνται τα κριτήρια μιας διαταραχής. Έτσι, στην πορεία τι θα πρέπει να κάνω, να περάσω στις συστάσεις, να περάσω σε ένα πρόγραμμα δράσης, σε ένα πρόγραμμα παρέμβασης. Ωραία, ξέρω τι μπορεί και τι δεν μπορεί να κάνει το παιδί αυτό. Άρα δεν θα πρέπει να σχεδιάσω ένα πρόγραμμα για να το διευκολύνω να μάθει. Τι είπαμε, η λογική πίσω από όλες αυτές τις ιδιαιτερότητες είναι ότι όλα τα παιδιά έχουν δικαίωμη στη μάθηση, ανεξαρτήτως των δυσκολιών που έχουν και των αδυναμιών που έχουν. Άρα λοιπόν εμείς, ως σχολείο, ως εκπαιδευτικός πλαίσιο, θέλουμε να διαμορφώσουμε ευνοϊκές συνθήκες, ώστε τα παιδιά να μπορούν να μάθουν. Άρα λοιπόν θα πρέπει να σχεδιάσω μια διδακτική παρέμβαση, η οποία θα εφαρμοστεί στην πορεία, σαν εκπαιδευτικούς τάξης, από τον ειδικό παιδογογό, αν υπάρχει, έτσι και από τους σπίτους του μαθμού που οι γονείς συμπλέκονται με τα μαθησιακά καθήκοντα του περίου. Και αυτή η διδακτική παρέμβαση περιλαμβάνει και την απόφαση για την ένταξη όλη του περίου σε συγκεκριμένο εκπαιδευτικό πλαίσιο στις αντακτήματα ένταξης. Το άνα παιδί δηλαδή θα φοιτήσει σε τμήμα ένταξης. Ξέρουμε τι είναι τα τμήματα ένταξης για τα παιδιά που είστε, τα τμήματα των εκπαιδευτικών. Λοιπόν, στα πλαίσια της συνεκπαίδευσης παιδιών με και χωρίς μαθησιακές δυσκολίες, έτσι, υπάρχουν στα σχολεία, σε πολλά σχολεία, όχι σε όλα, σε πολλά σχολεία, έτσι. Τμήματα ένταξης, όπως λέμε, τι είναι τα τμήματα ένταξης, παιδιά τα οποία μπορεί να έχουν μαθησιακές δυσκολίες, φοιτούν στο κανονικό σχολείο. Όμως, για ένα μικρό αριθμό ωρών, δύο-τρεις ώρες την ημέρα, μεταφέρονται από την τάξη την κανονική, έτσι. Ας πούμε ότι έχουμε ένα παιδί που φυτά στην τετάρτη τάξη, μεταφέρονται από την τάξη, το πάει σε μια μικρότερη τάξη, και δέχεται η ειδική εκπαίδευση. Θεωρητικά, θα πρέπει να εφαρμόρσουμε κάποια ειδική παρέμβαση, για να ξεπεράσει το παιδί ή να διευκολυθεί στην κατανοίωση του πραγμάτων. Υπάρχει άλλος εκπαιδευτικός εκεί, συνήθως είναι εκπαιδευτικός που έχει τελειώσει είτε το διδασκαλείο της ειδικής αγωγής, είτε έχει τελειώσει το μήμα ειδικής αγωγής, έτσι, τα έχετε, ξέρεις, γι' αυτό σε βλέπω ενημερωμένη. Για πες μας. Ο παιδιωτικός έχω τελειώσει. Α ναι, έχουμε νέο φύσιον σε τώρα, το κοίμασα. Οπότε, εσύ θα ξέρεις καλύτερα αυτά τα παιδίτυμα των ένδεξες. Και βέβαια θέλω να πω ότι αυτά ισχύουν για την πρωτοβάθμια εκπαίδευση, έτσι δεν ισχύουν για την φτωριβάθμια εκπαίδευση, ισχύουν για το δημοτικό και για την πιαγωγή, έτσι, όχι για το λιμάνσιο και το λίκιο, έτσι. Βεβαίως, εδώ, όπως βλέπετε, περιλαμβάνεται και εκπαιδευτική. Δηλαδή, μέχρι εδώ έχουμε δουλειά του σχολικού ψυχολόγου. Στον τρίτο κομμάτι, ο σχολικός ψυχολόγος, σε συνεδρασία με τον ειδικό καταγωγό που υπάρχει συνήθως στις μονάδες αξιολόγησης, γιατί το παιδί αξιολογείται, όχι μόνο στα ψυχολογικά τέστα, αλλά και αξιολογείται και ως προς τα μαθησιακά τα επιτεύοντα, δηλαδή στις θέματα που έχουν σχέση με την αγγλική του σχολείο. Αυτό το κάνει σημαίνει, ως ένας ειδικός παιδάγος και βλέπετε πόσο πίσω βρίσκεται, σε σχέση με το που θα έπρεπε να βρει, που βρίσκονται οι συνομοιουλικοί του, έτσι. Άρα, λοιπόν, αυτό το πρόγραμμα σχεδιάζεται σε συνεργασία και δηλωπείται από τους εκπαιδευτικούς και τους γονείς, το οποίο οι γονείς εμπλακτικούν το ψυχό. Εντάξει. Καμιά ερώτηση μέχρι εδώ, Μαθιά? Όλα. Λοιπόν, τώρα, για να δούμε λίγο τους άξονες της αξιολόγησης. Έτσι, να αναλύσουμε σχετικές για τις αξιολόγησες. Μπορούμε να αναλύσουμε οι δεύτερες για τις αξιολόγησες, τουλάχιστον σε σχέση με τέσσερις διαστάσεις. Το πρώτο, η πρώτη διάσταση, έχει σχέση με το ποιος. Ποιος είναι αυτός που αξιολογείται. Η δεύτερη διάσταση έχει σχέση με το τίπο της αξιολόγησης. Πώς, με ποιους τρόπους, το χωρώς την αξιολόγηση αυτού που έχω μπροστά. Η τρίτη διάσταση μέσα είναι αυτά τα πρίσματα. Και η τέταρτη διάσταση είναι και πότε γίνεται η αξιολόγηση. Γίνεται νωρίς, γίνεται αργά και λοιπά. Και θα δούμε τον κάθε άξονα, την κάθε διάσταση χωριστά. Το πιο αξιολογείται, κατεξοκλήμει βεβαίως, είναι το παιδί. Έτσι, το παιδί που ακουστάμε αξιολογείται. Έτσι. Όμως, όχι με την αυστηρία έννοια της αξιολόγησης, την διαδικασία της αξιολόγησης. Υπάρχουν και άλλες φορές. Και συμμετέχει η οικογένεια. Διότι η οικογένεια αποτελεί μια πολύ σημαντική πηγή πληροφορίσης. Έτσι. Άρα λοιπόν, η οικογένεια είναι αυτή η οποία θα δώσει το αναπτύξι από ιστορικό του παιδιού. Έτσι. Θα δώσει το ιστορικό της γλωσσικής ανάπτυξης. Θα λογηθεί και θα τη συζητηθούν τις οικογένειες, θα τη ζητηθεί της οικογένειας να μιλήσει. Αν υπάρχουν στο ευρύτερο οικογενειακό περιβάλλον άλλα άτοματα, οι οποίοι έχουν δυσκολία στο σχολείο. Γιατί, θυμάστε, την λόση είναι την αιτιολογία που είπαμε ότι υπάρχει μία υπόθεση περίπτωσης οικονομικότητας. Άρα λοιπόν, τέτοιου είδους ζητήματα λαμβάνουν από την οικογένεια. Έτσι. Επίσης, αξιολογείται, πάλι όχι με την αυστηλένεια της αξιολόγησης, γιατί δεν είναι η υπηρεσία αξιολόγησης με τις εύκολες σχολειών αυτή η οποία θα αξιολογήσει τη σχολική τάξη και τον εκπαιδευτικό. Απλώς, θέλει να δει το πλαίσιο της τάξης, τη διαδρασία της διδασκαλίας και της μάθησης της τάξης, σε σχέση με τη σχολεία του παιδιού που είναι μπροστά. Άρα λοιπόν, ως προς το εκπαιδευτικό περιβάλλον, χρειάζεται αυτός ο οποίος θα δει τον παιδί να ξέρει πώς είναι διαιμορφωμένο το περιβάλλον της τάξης ή της τάσης του εκπαιδευτικού σε σχέση με τα παιδιά, πώς αντιμετωπίζει τα παιδιά από τα παιδιά της σχολείας. Έχει έναν ρόλο καθοδηγητικό, σε μεγαλύτερο βαθμό από τις τα υπόλοιπα παιδιά ή απλώς τα φίλια, ας πούμε, στ' αλλιώς του Θεού, ας πούμε, δεν μπορούν. Ποιες μεθόδους χρησιμοποιεί, είναι καθέδρο δάσκαλος, κάνει ομάδες εργασίας, χρησιμοποιεί βιωματική μάθηση, πώς εξηγεί, χρησιμοποιεί μεταγνωστική βδασκαλία, έτσι, για να ξέρουν κιόλας, εάν έχουν, αυτό που ενδιαφέρει και το σχολικό ψυχολόγο θα κάνει με τη σχολογνώδηση, θέλει να ξέρει, έχουν αξιοποιηθεί εναλλακτικές μέθοδοι βδασκαλίας στην τάξη και σε όλες απέτυχες του συγκεκριμένου παιδί να προχωρήσει. Άρα λοιπόν, γιατί μπορεί να εφαρμόζει ηχείο εκπαιδευτικός σε συγκεκριμένη τακτική, έτσι, η οποία όμως, να μην είναι αποτελεσματική, λέει, το παιδί το οποίο είχε πεναντήμουν, δυσκολεύεται με αυτόν τον τρόπο να μάθει, έτσι. Έχει εφαρμόζει εναλλακτικές συντακτικές μεθόδους ώστε να πιάσει μεγαλύτερη κάνω μαθητών και να διευκολύνει μαθητές που έχουν μια δυσκολία να το καταλάβουν, έτσι. Διδακτικό υλικό, κείμενα, εργασίες, τι υλικό τους δίνει. Τους δίνει συντηρωματικό υλικό, εκτός από τη φύλλη, ό,τι τους πρέπει να πάσετε αυτές τις σελίδες, τους δίνει ένα διάγραμμα, για παράδειγμα, που είναι, εσείς τα κάνετε αυτά. Τους δίνει ένα διάγραμμα που συνοψίζει, αν έχει ειδικά ένα μακριά φυγηματικό κείμενο, έτσι, και για να καλύψει, είδατε, στο μάθημα της ιστορίας, για παράδειγμα, στα διευκολικά αυτά τα μαθήματα, στο μάθημα της σκεφτικών, ώστε να καλύψει τις ανάγκες παιδιών που δυσκολεύονται. Ποιες εργασίες τους αναθέτεις, όλους τις εργασίας, ή βάζει μία μικρήλια εργασιών, έτσι ώστε όλοι να μπορέσουν να έχουν ένα ιστορικό επιτυχίες που πολλές φορές έχουν πει, έτσι. Άρα λοιπόν, διάφορες ζητήματα θα πρέπει να, διάφορες πληροφορίες, πολλές πληροφορίες θα πρέπει να έχεις στο μοντού. Φυσικά, αυτός ο οποίος εμπλέκει τη διάρκεια της εξογλώγησης, βεβαίως το παιδί, αλλά πληροφορίες από την οικογένεια, και ξέρετε, πληροφορίες από την οικογένεια που αφορούν κατεξοχήν το παιδί, αλλά πολλές φορές μπορεί να προκύψουν και ζητήματα που αφορούν την ίδια τη δυναμική της οικογένειας κατά τη διάρκεια της εξογλώγησης. Θυμάστε που είπαμε ότι μία από τις εμμυευτικές θεωρίες είναι και ότι ευθύνονται για τις φαντασιακές δυσκολίες της αισθηματικής παράπολης. Αυτό πέρα από την εξέταση του παιδιού που μπορεί να δεις τι γίνεται, μπορεί να φέρνει και βασίλισσες στις αντισκομίσεις. Κάτι πολύ απλό, δηλαδή να ζητήσει ο σχολικός ψυχολόγος πληροφορίες για μεθόδος ανατροφής του παιδιού. Για το σύστημα, με τι τρόπους χωρηγούν τον έπαιρνο, την επιβράβευση και την δημορία. Αυτά είναι σοβαρά ζητήματα τα οποία μπορεί να επιράσσουν την όλη μας οικογένειά. Πάμε τώρα στον τύπο της εξογλώγησης. Πώς? Με δύο τρόπους. Τυπικά και άνθρωπα. Η τυπική εξογλώγηση με ποιος δεν είναι τίποτα άλλο παρέχει χωρίς τον σημαντικό αντίστολο. Θα δούμε πια. Γιατί η τυπική εξογλώγηση πάλι πειράζει και το επόμενο. Η άδειπη αξιολόγηση είναι η αξιολόγηση αναγνωστικών και ορθογραφικών λοφών, η οποία γίνεται κυρίως από τον ειδικό παιδαγωγό που συμμετέχει. Και ο σχολικός ψυχολόγος θα δει τα κρατά του και μπορεί να υπαγορεύσει ένα κείμενο για να δει πώς θα το αποκρίνεται ακούγοντας. Και μπορεί να του πει να αντιγράψει ένα κείμενο και μπορεί να του βάλει δύο ερωτήσεις κατανόησης από ένα κείμενο. Άρα λοιπόν, αξιολόγηση στις αναγνωστικές επιδόσεις ή στις αναγνωστικές της σχολίας, αλλά και την γραμμή του έκφρασης, όταν έχει καλάθει. Και με βάβει και τη σύνταξη. Πολλές φορές μπορεί να δεις γραπτά εργαίων τα οποία δεν κρατούν καν τη σειρά και φεύγουν από τη σειρά. Και τέτοιου είδους στυλιστικού, εκδοτικού τύπου. Τι είναι αυτό το οποίο χρησιμοποιείται? Βεβαίως, στην τυπική σχέση με αναφορά στην τυπική αξιολόγηση, έχουμε δοκιμασίες και τέστες. Διάφορες ψυχολογικές δοκιμασίες, μαξιακά τέστες, κλπ. Θα μιλώ λίγο σε αυτό, αλλά και θα δούμε και παρακάτω γιατί έτους δοκιμασίες μιλάμε. Θυμάστε που είχαμε αναφερθεί στο κριτήριο του αποκλεισμού στα προηγούμενα μαθήματα. Άρα λοιπόν, στο βαθμό που το κριτήριο αποκλεισμού εξεκολουθεί να αποτελεί ένα έτσι ισχυρό ακόμη διαγνωστικό κριτήριο, για να είμαστε σε θέση να αποκλείσουμε τι πράγματα. Το κριτήριο αποκλεισμού για ποιο πράγματα θέλουμε. Τι αποκλείσουμε. Προτελήματα υγείας. Τι υγεία. Ψωμανικής υγείας. Μπορούμε να αποκλείσουμε μέχρι το παράδειγμα. Ή να έχουμε μερικές θέσεις. Αυτό, κυρίως έτσι, βεβαίως και τα θέματα υγείας. Έτσι, δηλαδή, αυτό ειδικά με την ακοή. Στις μικρές υγείας, πρέπει να σου πω ότι και οι παιδί, αν δουν κάτι συμφέροντο, παραφεύγουν για κάτι τέτοιο. Καλώς ήρθατε. Έτσι. Και όταν θα φτάσει σε μια υγεία συμβουλήσης, ειδικά θα πρέπει να έχουμε μια αγνομαδρυσία από κάποιο. Ο Ιλάκ, ο Λόπολη, ο τιδήποτες. Αλλά το ποτήριο του οικογραφισμού σε σχέση με διαγνωστικές διαδικασίες θα μας υπρέπει να αποκλείσουμε μέχρι εσοχήν τη λογική της θέσης. Έτσι. Λοιπόν, βέβαια, εκτός από το τέστιμο υγείας, υπάρχουν σήμερα δικοί λαθές. Τώρα με ρωτήστε, σε όλες τις υγεσίες, εφαρμόζουν οι ψυχολόγοι που κάνουν αυτή τη διαγνωστική δουλειά, τις ίδιες ψυχομετρικές δοκιμασίες. Η απάντηση είναι όχι. Αυτό το οποίο είναι ίδιος σε όλες τις υγεσίες, είτε αυτά είναι και οι υγετικές υπηρεσίες, είτε ομολογικές, είναι το μοναστήριο. Είναι, δηλαδή, το τέστιμο υγεσίου που είναι σταθμισμένο στον ελληνικό πληγηματοπλασμό του υγεσίου για παιδιά και αδερφέους, έτσι μέχρι τα 16. Από εκεί και πέρα για τα υπόλοιπα, θα πρέπει να σας πω ότι κάθε ασχολόγος μπορεί να χρησιμοποιεί κάτι που σέβει καλύτερα. Ή έχει διαβάσει το βιολοτήρι, ή έχει εκπαιδευτεί σε αυτό, ή θεωρεί ότι αυτό αποτελεί ένα καλό, μια καλή έμειξη, μια καλή επίγηση του υπόλοιπου χώρησης. Δυστυχώς, ειστερούμε στο να έχουμε μία ομοιογενή διαδικασία σε εξειωρώσεις της πυριασίας. Έτσι, πριν από κάποια χρόνια ήδη έχουμε περάσει, νομίζω το 2008, έχουμε το πληγώσιο αυτό, πρόκριση σήμερα, έτσι. Λοιπόν, έτσι, ένα πολύ μεγάλο πρόγραμμα επέραχει τότε, δηλαδή έχουμε τη συγκροτοδότηση και της Ευρωπαϊκής Ενώσης και ελληνικών κοντινών, για την κατασκευή ή στα αρχίσεις εγκαλείων και μικρά δοκιμασιών, δηλαδή στη συμβούλεια και στη διάγνωση μας. Εγώ δυσκολίω και διαδραχώ. Τότε, δώθηκαν πάρα πολλά χρόνια. Διάφορα πνεπιστήματα συμμετείχαν. Συμμετείχε και το Υφρό μας στο Επιστήμιο. Εδώ, στο Αριστοτέληγο, είμαστε ο Ναυροβουλευτής. Ήταν η κυρία Συμπολίτου, όσο υπήρχε στη Συμμετοχή. Η κυρία Στολιαννέα, η κυρία του Στολιαννέα, και εγώ. Και από εδώ, η πλευρά μου ήταν η κυρία Τζουλιάβου, που είναι Ειδικής Μαθησιακής Δυσκολίας και αυτή γίνεται εχθή μου τώρα. Ο κύριος Μπάρβες και η κυρία Κοντοκού. Εμείς είχαμε αλλάξει κομμάτια της κατασκευής του Ψύκου και του Κοντοκού. Και έτσι κάναμε μία συστηχία έξι στον Ευρωπαϊκό Πληθυσμό, που ήταν το Πληθύρο Γλωσσικής Επάρκειας, το οποίο στην 20th century εγώ, το Πληθύρο της Αμυρικής Επάρκειας. Ήταν η κυρία Στολιαννέα. Το Πληθύρο Γλωσσικής Επάρκειας, η κυρία Συμπολίτου, η κυρία Τζουλιάβου, το Πληθύρο Μαθησιακής Επάρκειας, το οποίο σταθμίστηκε, δεν έγινε γνέο, ήταν ένα Αμερικάνικο τέστο, το οποίο σταθμίστηκε στον Ευρωπαϊκό Πληθυσμό, το Πληθύρο Μαθηματικής Επάρκειας και το Πληθύρο Ψυκοκοινωνικές Επάρκειας. Αυτά όλα είναι εξαιρετικά εργαλεία, τα οποία είναι και πολύ επί κερασινάδου με τη σύμφωρη στη ορίση της κατασκευής της δυσκολίας. Επίσης, εφαίρνουμε λίγο από τα κλασικά, ψυχομερικά, τέστοιχους σύμφωρους, γιατί τι είπαμε, ότι θα πρέπει να δούμε το παιδί σε όλες τις εκφάνσεις του, ανηλυπτικά, γνωστικά, μαθησιακά, στη μαθηματικά, στη γλώσσα κλπ. Άρα λοιπόν έχεις μια πολλαπλή εκτίμηση ως τους ποικίλες εκφάνσεις του παιδιού και μπορείς να εκτιμήσεις έτσι καλύτερα το προφίλ δυνατοτήτων και να δυναμιώσεις πολλά πολλά πράγματα. Τα έχουμε αυτά τα παιδί και μάλιστα οικούντας με τα κλπ αυτά, εστάλησαν πρόλογα και εστάλησαν σε όλα τα κερδί και τις προοριστικές. Αυτό το οποίο δεν συνέχισε, γιατί μας πρόλογαν τα γεγονότα, ήταν να γίνει συστηματική εκπαίδευση με υποπτία των ανθρώπων οι οποίοι χωριούνται. Βεβαίως, κάναμε κάποια Σαββατοκύρη και έτσι εκπαιδεύσεις, συνημερώσεις των ειδικών κλπ, αλλά το κομμάτι της εποπτευόμενης άσκησης στην χωρίληση είναι αυτό το οποίο υπολύπτουμε. Και επίσης το δεύτερο κομμάτι που θα περιλάβανε την εκπαίδευση των ειδικών σε αυτά τα εργαλεία, θα είχε και τη συλλογή νέων δεδομένων από τα παιδιά τα οποία παραπέμονται στις υπηρεσίες για να είχαμε να βγάζουμε τα στοιχεία για συγκεκριμένες ομάδες ή δικές ομάδες, γιατί τώρα έχουμε τα στοιχεία στον γενικό πληθυσμό, έτσι. Αλλά, άλλες εβουλέ, άλλες εβουλέ, έτσι, άλλες. Λοιπόν, εκτός από τα ψυχοειδικά αυτά κριτήρια όμως που σας μόλις ειπηρέαζω, είχαν γίνει και μία σειρά πάρα πολύ ωραία κριτήρια μαθησιακής εκτίμησης από το Πανεπιστήμιο Πατρών, το Πανεπιστήμιο Αθηνών κλπ. Όλα αυτά είναι πολύ ωραία ευγενία τα οποία αν κάποιοι είναι έτσι έμπειροι στο να χορηγούν τέστι και ξέρουν το κάνουν, μπορούν να τα εξοποιήσουν. Δηλαδή εμείς έχουμε εκπλήκτους από τους φίτους μας από το Μεταδιχειοκόνητο Ψυχολογικής Ψυχολογίας οι οποίοι τα χρησιμοποιούν και ξέρουν πως τα χρησιμοποιούν, έτσι. Σας δίνω κάποια παραδείγματα από τέστι που μπορούν να αξιοποιηθούν στην διακρήψη της αξιολόγησης. Βεβαίως, πέρα από τις δοκιμασίες και τα τέστι, έτσι η παρατίωση αποτελεί μία πάρα πολύ διπλούσα επιλογή φόβησης. Το βλέπουμε καθόλου, δεν βλέπουμε μόνο αυτά που συντηρώνει στα τέστι, έτσι το βλέπουμε τόλας, πως είναι μικρά, πως συνεργάζεται, αν έχει άγχος, αν δυσκολεύεται, αν έτσι θέλει να συνεχίσει, αν δεν θέλει να συνεχίσει, είτε το καθεξής. Ακόμα μπορώ να παρατηρήσω και διάφορα πράγματα. Μπορώ να παρατηρήσω από την οικοστηρική εμφάνιση του παιδί, έτσι. Το παιδί ήρθε, είναι πετυλμένο, κάνετε το περικσέδιση, όταν βλέπεις ένα παιδί, παρακαλείται για μάνα σε εκείνες τις σχολείες και δεν μπορεί να πουν γι' αυτό το πράγμα. Έτσι, άμα δεις ένα παιδί το οποίο σου μοιάζει παραμελημένο, έτσι, τότε ο νους πάει αλλού, θα δεις και τους γονείς μετά και θα πρέπει να κρύβεις, αναλόγως, έτσι. Λοιπόν, παρατήρηση αποτελεί ένα πολύ έξι όλο μεργαλείο στα χέρια του παιδιού. Και παρατηρήσεις, βέβαια, το παιδί, αλλά παρατηρήσεις και τους γονείς, φυσικά, όταν βλέπεις, έτσι. Η συνέντευξη, βέβαια, η κλινική συνέντευξη, όχι η συνέντευξη, η ελληνική, η κλινική συνέντευξη. Θέλει κλινικές δεξιότητες, συνέντευξη του παιδιού, συνέντευξη των πονέων. Και, βέβαια, μπορούμε να δώσουμε και διάφορα αριθματολόγια για τα κίνητρα, ας πούμε, που λέγαμε την προηγούμενη φορά. Μπορούμε να δώσουμε κάποια αριθματολόγια για τα κίνητρα των παιδιών. Και να δούμε, έχουμε έναν παιδί μπροστά μου, το οποίο ήδη έχει αρχίσει να διαμορφώνει πολύ χαμηλή εικόνα για τον ακαδημαϊκό του, αυτό που λέγαμε στον παιχνόμα. Έτσι, ή έχουμε έναν παιδί το οποίο ακόμη δεν έχει πολύ επηρεαστεί αρνητικά η εικόνα που έχει για τον ακαδημαϊκό του, αυτό η πετύχηση, αυτό το αποτελεσματικό, η τάση του και το καθεξής. Προφανώς είναι πιο εύκολο να δουλέψουμε με έναν παιδί το οποίο δεν έχει πια περιέχει σε μια κατάσταση μαθημένης αποεθυσίας, που με θεωρεί ότι ό,τι πια και να κάνω εγώ, είμαι ανόητη, δεν έχω την ικανότητα να καταφέρω και άρα ό,τι και να κάνω θα είναι άδικος χρόνος. Είναι διαφορετικά να έχουμε λοιπόν ένα τέτοιο παιδί απέναντί μου και ένα παιδί το οποίο δεν έχει περιέχει σε αυτή την κατάσταση και ακόμη θεωρεί ότι έχει περιέχει σε αυτή την κατάσταση, έτσι. Πάμε τώρα στο δέταρτο άξονο, που είναι επίσης εξαιρετικά συνεχώς, το οποίο είναι η χρονική στιγμή της αξιολόγησης, παιδιά. Πότε ένα παιδί, σε ποια ηλικία, σε ποια τάξη σχολική φτάνει στην υπηρεσία αξιολόγησης. Και βεβαίως, έτσι, η έρευναση δείχνει ότι ένα παιδί μπορεί να παραπευθείαν από την προσχολική ηλικία μέχρι και όταν είναι ακόμη φωτιές για διάφορους σχολούς, έτσι. Έτσι, λοιπόν, τα παιδιά τα οποία παραπέμπονται, που είναι πολύ μικρά, έτσι, παραπέμπονται χωρίς τι μπορούμε να κάνουμε διαγνωσιακών της παιδιών, όπως λέγαμε την πριονύχη μου φορά. Και ξέρετε πες, οι πιο εμφανείς περιπτώσεις των παιδιών που θα παραπερθούν όσο είναι στον υπηρεαγωγείο, είναι περιπτώσεις που μπορεί να καταλήξουν σε μια διάφορου ειδικής καταστήρισης, έτσι. Λέει να είναι πολύ εμφανίσια δυναμίας, να είναι μειωμένη η λειτουργικότητα του παιδιού, έτσι και να είναι πολύ εμφανίσια. Γιατί, διάφορους σχολούς, μεταλαβαίνετε την προσχολική ηλικία, τα λέγαμε στα προηγούμενα μαθήματα, δεν μπορούμε να κάνουμε, έτσι. Όμως, στην προσχολική ηλικία έχουμε σήματα κινδύνου. Τι μπορούμε να κάνουμε? Έτσι μπορεί να είναι παιδιά τα οποία έχουν μια τεθυστέρηση στον όδη, σε σχέση με τους συμβουλήκους τους. Βέβαια, η ηλικία είναι τέτοια που μας επιτρέφει πολύ μεγάλη σε τονικές διαφορές. Έχεις παιδιά τα οποία πιούν, έχουν αναπτύξει προχωρημένο λόγο και παιδιά τα οποία της σκολεύουν, έτσι. Άρα λοιπόν, μπορεί να έχω δείκτες στην προσχολική ηλικία και να είναι κάποια παιδιά όπως λέμε, εθρήσεις, σε κίνδυνο. Αυτά τα παιδιά, σε συνεργασία μπροστά με τους γονείς και λοιπά, και αν θεωρείς ότι έχεις αφήσει κάποιο χρόνο και δεν βλέπεις μεγάλη βαλτίωση, εν πάση περιπτώσει, από την συναναστροφή του σε λιπιαγωγείο ή δεν βλέπεις να κερδίζει τόσο πολύ αυτές τις μαθησιακές εμπιδίες στον λιπιαγωγείο, έτσι. Τότε, πώς το στείλεις για παραπολίες. Αλλά σε καμία περίπτωση η παραπολία θα ξεδιακούν σε διάφορες δυσκολίες, έτσι. Είναι πολύ νωρίς. Πολύ νωρίς είναι εγώ, αν και στην πρώτη σχολική ηλικία. Γιατί το λέγαμε την προηγούμενη φορά. Στης πρώτης τάξης του δημοτικού το συμβαίνει. Λέω ότι θέλουν χρόνο κάποιοι παιδιά για να γράφουν. Θέλουν χρόνο όλα τα. Έχουμε καταφύγει μεγάλο έβρος των ατομικών διαφορών και επίσης στις πρώτης τάξης του δημοτικού οικοδομούνται οι βασικές δημιουργίες σχολικές δεξιότητες. Ανάγνωση, γραφή μαθηματικά. Λαμβάνοντας υπόψη και το μεγάλο έβρος των ατομικών διαφορών. Άρα λοιπόν πρέπει να φύγουμε περισσότερα. Τα παιδιά προδέμουν τους δικούς τους διαφορετικούς στιγμούς. Λοιπόν, άρα μπορεί να έχεις παιδιά, λέμε ας πούμε, η εμπειρία των εκπαιδευτικών λέει ότι περίπου τα Χριστούγεννα τα παιδιά αρχίζουν να μαθαίνουν να γράφουν και να διαβάζουν. Ναι, έτσι, περίπου. Είναι πολύ χοντρικό αυτό. Κανείς δεν τον έχει πει ότι... Έτσι, και δ' αρχή να έχεις παιδιά. Θα νομίζω πια η φορά θα τους συζητώ σε αυτό. Κατά τη στιγμή που μπορεί να έχεις παιδιά, μάλλον που τα παιδιά μπορεί και την ημέρα του Νοέμβρια, τον Κέμπριο. Όχι πως θα περιμένεις απ' όλα τα παιδιά να εμφανίσουν αυτές τις εξειότητες. Άρα λοιπόν είναι μεγάλο έβρος διαφορών και ούτως οι άλλους. Είναι και η περίοδος που υποδομούνται οι βασικές εξειότητες του σχολείου. Άρα λοιπόν που υποδομούνται οι βασικές εξειότητες του σχολείου. Έτσι. Και από την τρίτη τάξη και μετά μπορώ να οδηγηθώ σε μια έτσι πιο αξιόπιστη, εν πάση περίπτωση, αξιολόγηση. Και βεβαίως στο δημοτικό, στο γυναστικό, στο πανεπιστήμιο θα πρέπει να σας πω ότι όσο πιο νωρίς αξιολογηθεί ένα παιδί. Έτσι. Ακόμα και στην περίπτωση των παιδιών που είναι σε κίνδυνο. Ένα παιδί μικρής ηλικίας για αξιολόγηση σημαίνει ότι είναι ευριστοποιημένοι οι γονείς κατ' αρχή. Έτσι. Και ο εκπαιδευτικός επίσης. Άρα το παιδί δέχεται προσοχή και ενδιαφέρον και φροντίδα στο να βελτιωθεί. Έτσι. Άρα λοιπόν και η ενασχόληση είναι εξαρτήτως που αν καταλήξει σε αξιολόγηση, σε διάγνωση, που δεν καταλήγει για ματσέκες της σχολής, μπορεί να καταλήξει για άλλα πράγματα, και μόνο το γεγονός αυτής της ευριστοποίησης, το παιδί χρειάζεται μια εξειδικευμένη προσέγγιση και λοιπά, αποτελεί έναν πολύ ισχυρό προστατευτικό παράγοντα για την πρόοδο του παιδιού. Όσο πιο μωρίς ξεκινήσει η παρέμβαση, τόσο έχει καλύτερη πρόβληση για το πώς θα εξελίξει η κατάσταση. Έτσι. Και αν πάμε παραπέρα, έτσι, παιδιά τα οποία αξιολογούνται και έρχονται στις ματσιακές δυσκολίες που μπορούν να αξιολογηθούν, άρα έρχονται λοιπόν στο δημοτικό ή στο γυνάσιο, παιδιά τα οποία αξιολογούνται για ματσιακές δυσκολίες στο δημοτικό και παίρνουν, λαμβάνουν διάγνωση κάποιας ειδικής ματσιακής δυσκολίας, είναι σε πολύ προτιμότερη κατάσταση από τα παιδιά τα οποία θα σταματούν για να θα πάνε για αξιολόγηση στο γυνάσιο ή περισσότερο στο γυνάσιο. Έτσι. Άρα λοιπόν, όσο πιο λόγιστο, όσο πιο καλά και ειδικά για την πρωτοσχολική ηλικία και την πρώτη σχολική ηλικία, επειδή και η πλαστικότητα των κεφάλων και γενικόστρια ηλικίες τις οποίες οι αλλαγές είναι ραγβαίες, έτσι, δίνουμε τη δυνατότητα, όταν με την εξδικευμένη παρέμβαση, να βολτιώσει η διαδράσταση για τα παιδιά. Έτσι. Θα μου πείτε, είναι δυνατό να φτάνουν φοιτητές κάποιοι και να έχουν δυσκολίες. Ναι, η απάντηση είναι με πόσο περίοδο θα σας φέρουν. Έτσι. Πόσο περίοδο θα σας φέρουν. Πολύ πιο περιορισμένα τα παιδιά, τελικά, έτσι, αλλά υπάρχουν. Επίσης, νομίζω κι άλλη φορά το συζητήσαμε αυτό, στο γυνάσιο και στο λύκειο, μπορεί κάποιοι γονείς να παραπέμψουν ένα παιδί για αξιολόγηση, όχι μόνο γιατί ανησυχούν και δείχνουν μαθησιακές δυσκολίες, τι άλλο συμβαίνει. Επειδή τα παιδιά τα οποία δεν γνώσουν, δεν λαμβάνουν την εκτίμηση της μαθησιακής δυσκολίας, εξετάζονται προφορικά. Έτσι, έχουν καταγραφεί πολλά τέτοια περιστατικά στη χώρα μας, που παιδιά αξιολογούνται ότι έχουμε αξιολογικές δυσκολίες, δηλαδή επιδιώκουν να αξιολογηθούν έτσι ώστε να έχουν τη δυνατότητα προφορικής εξέτασης στις αλληλεγγιές εξετάσεις. Είναι οι αγγιλώσεις των συστημάτων που δυστυχώς δεν μας εγκαταλείπουν ποτέ από τελείως. Εντάξει μέχρι εδώ παιδιά, κάτι θέλετε να ρωτήσετε. Λοιπόν, μιλάτε εσείς λίγο σήμερα, γιατί η φωνή μου δεν, έτσι ελπίζω να ακούγεται μόνο, μη χρειαστεί να επαναλάβω το μάθημα εγώ. Κυρία, όταν είμαστε μαθητές, φώναζε ροδί, που είπες εξετάσεις και ποιοί σχολούδες. Στη στιγμή, μ' άρεσε να το άκουσαν παιδιά με δυσκολία, να ρωτήσετε ποιοί σχολούδες. Είστε σίγουρα το έλεγαν και το πίστευαν αυτό που έλεγα. Γιατί γίνονταν σφαγί, γινόταν, τουλάχιστον, τα προηγούμενα χρόνια. Τώρα έχει εξορθολογιστεί κάπως η κατάσταση, έτσι, αλλά τα πρώτα χρόνια υπήρχε πολύ μεγάλη. Δηλαδή πρώτον υπήρχε μια, δεν θέλω να τη χαρακτηρίσω μεγάλη, αλλά μια άνεση και μια ευκολία στο να χωριγούνται τα πιστοποιητικά, έτσι, το οποίο διαστρέβωσε το δημιουργικό μου. Θυμάστε τα επειδημιολογικά στοιχεία που βαθιάσαμε πριν μια φορά, έτσι. Τι συμβαίνει στο γενικό πολιτισμό, λέει η πιστοφωνική πληρογραφία και τι έδιναν εδώ οι μελέτας, έτσι. Σε συνδυασμό, βεβαίως, είναι και οι διγκλωσίες, τα περιστατικά διγκλωσίες που πήγαν τα παιδιά των μεταναστών που είχαν δυσκολίες και λοιπά, έτσι. Αλλά δεν μπορεί να φτάσει το 25% στο 30%. Το πόσο δύσκολη μπορεί να είναι μια εξέταση είναι σχετικό. Εγώ δεν θα ήμουν σε καμία περίπτωση αυτή η οποία θα έλεγα ότι οι προφορικές εξετάσεις είναι πιο δύσκολες από τις γραπτές ή το αντίστροφο. Κάθε εξέταση, είτε προφορική είτε κάποιο, μπορεί να έχει έναν βαθμό πρόκλησης και έναν βαθμό δυσκολίας, έτσι. Απλώς υπάρχει η πεποίθηση, η λανθασμένη ανδεχομένη αντίληψη στο ευρύ κοινό ότι στα προφορικά εμπιστοσύν μπορείς να έχεις αυξημένες πιθανότητες να τα πάσεις καλύτερα από τις γραπτάκες. Σκρήφτα μάλλον το γραφτό είναι αυτό το οποίο έδραξες στα προφορικά. Το μόνο ίσως το οποίο θα μπορούσε κάποιος να θεωρήσει ότι διαμορφώνει μια πιο εύκολη συνθήκη είναι ότι στα προφορικά επειδή είναι μια διαζώση συνθήκη σε ρωτώ κάτι και μπορώ να σου δώσω μια δεύτερη ευκαιρία. Μια τρίτη ευκαιρία για να μπεις κάτι. Στα γραφτά είναι παθαίνεται τα οποία έχεις. Εντάξει. Δεν το ξέρω αυτό. Αλλά εξετάται ποιοι ήταν αυτοί οι οποίοι έκανε την προφορική εξελόγωση. Πάντα η διαδικασία της εξελόγωσης έχει στοιχεία υποτιμονικά και για το ποιος είναι αυτός που εξετάζει και πως εκλαμβάνει το ίδιο το άτομο την εξέπταση. Διότι η λογική το ότι καλύτερα με έδινε να γραφτά, άμα είχε διαθέσει να γράφει της έγκλησης πως θα έγινε. Έτσι. Δεν είναι εύκολο. Ή το γεγονός επίσης, αυτό το οποίο είναι επίσης σημαντικός, είναι το γεγονός ότι δίνει κάποιες προφορικά. Δεν θα πάει και καλά τα πριστικά. Δηλαδή όσοι δίνουν προφορικά, περνούν και θα πάνε πολύ καλά. Όχι παραδείγοντας, είναι έτσι. Λοιπόν, πάμε τώρα στα χαρακτηριστικά της αξιολόγησης. Τρία χαρακτηριστικά. Τα δύο πρώτα, προφανώς τα ξέρετε και από άλλα μαθήματα, η αξιοπιστία, η εγκυρότητα και η πρακτικότητα. Τι σημαίνει αξιοπιστία της διαδικασίας αξιολόγησης. Μια σημαίνει συνεπή αποτελέσματα, σταθερά και απαλλαγμένα από σκόλματα μέτρησης. Πράγματα όπου, πώς μεταφράζεται, ότι μετά αποτυχόν επανάληψη της διαδικασίας της αξιολόγησης, ή αν κάποιος άλλος εξετάσει το ίδιο παιδί, τα αποτελέσματα να είναι λίγο πολύ τέλεια. Αυτό σημαίνει αξιολόγηση της διαδικασίας αξιολόγησης. Δηλαδή, ανεξαρτήτως της χρονικής στιγμής που γίνεται η αξιολόγηση, θα πρέπει να καταλήξει σε κάποια στάνταρση, κάποια συνεπή σταθερά αποτελέσματα και λέμε απαλλαγμένα από σκόλματα μέτρησης. Δηλαδή, κάθε συνθήκη αξιολόγησης είναι μια συνθήκη μέτρησης. Μπορεί τη συνηθίδα σήμερα σκόλμα μέτρησης, μπορεί να γίνει κάποιο λάθος κατά τη διαδικασία της εκτίμησης, της αξιολόγησης. Μπορεί να υπάρχει θόρυπος έξω την ώρα που χορηγείται το τεστ. Γενικώς η διαδικασία της μέτρησης είναι μια δύστη διαδικασία. Μπορεί όντως να έχει σφάλματα. Φυσικά, ο έμπειρος ειδικός μειώνει και τις πιθανότητες του να υπάρχουν σφάλματα μέτρησης. Αυτό, ότι μας εξεσφαλίζει, μας εξεσφαλίζει ότι αν επαναληφθεί η εξέταση από δύο χρόνια, για παράδειγμα, έτσι, τα αποτελέσματα θα είναι τέγιε. Πολύ μικρή απόκλειση. Έτσι, να μην αλλάζει όμως η εκτίμηση. Έτσι. Ή, αν κάποιος άλλος είναι αυτός ο οποίος διεξιβάζει το παιχνί, επίσης με κατέληψε την ιδιαίτερη. Εγκαιρότητα. Η μέτρηση και η συναγωγή συμπαρασμάτων πρέπει να αφορούν τη δεξιότητα στόχο, αυτό το οποίο, δηλαδή, στοκιεύω να μετρήσω, για την οποία υποτίθεται ότι γίνεται η εξελόγηση. Αυτό, βέβαια, το ζήτημα της εγκαιρότητας είναι, όπως και η αξιοπιστία, αλλά της εγκαιρότητας είναι ένα μυζόν θέμα, όπως όταν λέμε. Γιατί όταν χωριγώ ένα τεστ νοημοσύνης, πρέπει να είμαι σίγουρη ότι αυτό το οποίο μετρώ και οι δείκτες τους οποίους θα πάρω, θα είναι δείκτες για την νοημοσύνη. Αυτό σημαίνει εγκαιρότητα. Είναι εγκαιρότητα ενιωμογικής κατασκευής. Όταν έχω ένα τεστ, δηλαδή, μπροστά μου, πρέπει να είμαι σίγουρη ότι αυτό το τεστ σημαίνει αυτό το πράγμα. Έχω το κλειτήριο γνωστικής επάρκειας, θα πρέπει να είμαι σίγουρη να εξασφαλιστεί ότι η μέτρηση, το αποτέλεσμα, το σκορ στο οποίο θα καταλήξω, θα είναι ένας δείκτες για τη γνωστική επάρκεια του παιδιού, της ψυχοκοινωνικής επάρκειας, θα είναι ένας δείκτες για την ψυχοκοινωνική επάρκεια και όχι για κάτι άλλο. Πολύ σημαντικό. Και βέβαια, η τρίτη διάσταση, το τρίτο χαρακτηριστικό της αξιολόγησης, το οποίο είναι επίσης πολύ σημαντικό. Θα πρέπει η αξιολόγηση να συνδέεται με την παρέμβαση, έτσι, δηλαδή η αξιολόγηση να καταλήγει σε μια διαγνωστική εκτίμηση, η οποία να αφήνει περιθώρια στην συγκρότηση και στο σχεδιασμό ενός προγράμματος παρέμβασης, έτσι. Αυτό είναι πολύ σημαντικό, δηλαδή η αξιολόγηση πρέπει να είναι αναλυτική και περιγραφική, να δίνει και τις δυνατότητες και τις αδυναμίες, ποια είναι η εκτίμηση, ποια διαταραχή, ποιας διαταραχής κριτήρια ικανοποιούνται για το συγκεκριμένο παιδί και τι σημαίνει αυτό σε επίπεδο παρέμβασης. Άρα, λοιπόν, η αξιολόγηση θα πρέπει να είναι ακριβή σε έναν λιγοένα συνδεθή με την παρέμβαση και, βεβαίως, δεν θα πρέπει να είναι χρονοβόρα και ψυχοφθόρα για το παιδί. Δεν θέλουμε ένα παιδί το οποίο, μπροστά μας, το οποίο του χορηγούμε όλες τις δοκιμασίες μαζί την ίδια μέρα, τότε θα καταλήξω σε σφάλματα μέτασης. Άμα ένα παιδί το οποίο το πυροβολώ στη λιωλεξία με άπειρα τες την ίδια στιγμή, έτσι. Άρα, λοιπόν, πρέπει να είναι, εάν υπάρχει ανάγκη για κολαπλές αξιολογήσεις, για κολαπλά τες, ρυθμίζω το χρόνο. Άμα δεν θα τα χορηγήσω όλα μαζί, γιατί τότε θα είναι και πολύ κουραστικό για το παιδί και δεν θα έχω ούτε εγγυρωτεξιόπιστη μέγαση, έτσι. Και επίσης θα προκαλέσω και μια συστηματική, έτσι, δυσφορία στο παιδί και κούραση, έτσι. Άρα, λοιπόν, αξιοπιστία, εγγυρόητα, πρακτικόητα, τρία χαρακτηριστικά τα οποία πρέπει να έχει η δεργασία της αξιολόγησης. Τώρα, να περάσουμε λίγο στη σύνθεση της ομάδας. Ποιοι είναι αυτοί οι οποίοι αξιολόγουν, έτσι, στις διάφορες υπηρεσίες. Πρώτον, παιδοψικίατρος ή άλλος γιατρός θητικός ανάλογα με την περίπτωση, οφθαλμίατρος, ακολόγος κλπ. Δεύτερον, ψυχολόγος. Τρίτον, κοινωνικός θητικός. Τέταρτον, ειδικός παιδαγουγός. Γιατί τους χρειαζόμαστε τώρα όμως αυτούς, τι λέτε? Για να σας ακούσω. Ας ξεκλείσουμε από κάτω από στο πανό. Ειδικός παιδαγουγός τι θα κάνει, Λοδή? Θα μας παρακολουθήσει ποιοι είναι οι παιδί και οι παιδιά. Ναι, και θα κάνει και την μαθησιακή εκτίμηση σε σχέση με το που βρίσκεται το παιδί, σε σχέση με την ηλικία του, την τάξη του, τι θα έπρεπε να ξέρει και στην αδυναμία του στο μαθησιακό προφύλλα. Ο κοινωνικός παιδιούγος ή κοινωνικοί παιδιούγοι? Είναι αυτός που εξητάσει το περιβάλλον της οικογένειας. Πολύ σωστά. Δηλαδή αν υπάρχουν προβλήματα. Συνήθως παίρνει το ιστορικό της οικογένειας και αν εκτιμηθεί ότι χρειάζεται κατοίκον επίσκεψη, ο κοινωνικός παιδιούγος είναι αυτός ο οποίος δεν κάνει τίποτα επίσκεψη. Έτσι. Ο ψυχολόγος τι κάνει για αγόρια. Χρήστο. Μασικά θέλω να είμαι αυτός που θα βλέπει αν το παιδί έχει κάποιο ψυχολογικό πρόβλημα ή αν όντως έχει κάποιο πρόβλημα πιο δύσκολο. Είναι αυτός ο οποίος θα χωρίσει τις διάφορες ψυχολογικές δοκιμασίες, δοκιμασίες, έτσι. Η χωρίση των τεστ πέφτει στις πλάτες των ψυχολόγων. Έτσι. Και των παιδοψυχιάτων, βέβαια, κάποιες φορές. Έτσι. Θα χωριήσει λοιπόν τις δοκιμασίες, θα μελετήσει τις δοκιμασίες, θα συνεργαστεί με όλους τους υπολήπους, τους οποίους συμιλάμε για ομάδας αξιολόγησης και όχι έναν πρόσωπο το οποίο θα κάνει αυτή τη δουλειά, έτσι. Και θα καταλήξουν στη διαγνωστική εκτίμηση και στο σχέδιο μιας διδακτικής πανέμασης, έτσι. Ο παιδοψυχίατρος, τι φαντάζεσαι ότι θα κάνει, θέλω να δει. Θα διαγνώσει ότι θα μπολεμήσει να διαγνωθεί. Και αυτό σωστά, έτσι, αλλά επίσης μπορεί να δει και τα πιο σωμανά περιστατικά του παιδοψυχίατρου, έτσι. Δηλαδή τα νεολογικά συμβούλια και πιο σοβαρές περιπτώσεις. Και επίσης μπορεί να παραπέμψει, όπως είπαμε, και σε άλλους ειδικούς γιατρούς, αποφθαλμίατρο, ακολόγου κλπ, εάν κάσε ότι μπορεί κάτι να μη λειτουργεί πολύ καλά. Την Κυριακή άκουσα μια ενδιαφέρουσα ομιλία, ξέρετε, τώρα που μιλάμε για ακολόγους. Ήταν στο κέντρο διάδοσης των ελληνικών αποτελεσμάτων. Ήταν μια ημερίδα για την διαταραχή ακουστικής επεξεργασίας. Διαταραχή, δαέ στα ελληνικά, είναι... Προσπαθώ να θυμηθώ και τον Αγγλικό, εν βάση περιπτώση, διαταραχή ακουστικής επεξεργασίας. Και έλεγαν λοιπόν εκεί, και μάλιστα ήταν πολύ διαφέρον. Γιατί υπάρχει στην Διατρική Σχολή ένα διαστήριο που κάνει τέτοιου είδους προτρίσεις, που είναι μια σπάνια ακολογική, εν βάση περιπτώση, διαταραχή, την οποία ένας σωριλά απλώς δεν μπορεί να τη διαγνώσει. Δηλαδή μπορεί το παιδί να σχωράει στα τέσσερα της ακοής καλά, να πει ο σωριλά ότι δεν έχει πρόβλημα, ακοεί σε ακογή. Αλλά να είναι τόσο λεπτή η διαταραχή αυτή στο επίπεδο της ακουστικής επεξεργασίας, δηλαδή φτάνει, έρχεται η ακουστική πληροφορία. Έτσι, αλλά μετά χωλένει στη διαδρομή της επεξεργασίας. Και είναι ακουστικού τύπου το πρόβλημα με αποτέλεσμα, και έλεγαν να μιλούσαν για μελέτες που δείχνουν ότι συσχετίζεται η διαταραχή της ακουστικής επεξεργασίας στις χώρες. Έτσι, γιατί δεν μπορεί να επεξεργάσεις τις πληροφορίες, οπότε μετά δεν είναι σκληρό. Έτσι. Λοιπόν, τώρα, και πιο αναλυτικά αυτά που είδαμε και στο πίνακα, μπορεί να χρησιμοποιηθούν από την ομάδα ποικίλες μέθοδοι και μέσικα δυναξιολόγηση, από ψυχολογικές δοκιμασίες, ερωτηματολόγοι όπως είδαμε, φυσικά οι κλινικοί συνέδρες που θέλουν κλινικές δεξιότητες, ή παρατήρηση της συμπεριφοράς και βέβαια η λίψη του ιστορικού, που μπορεί να είναι το ανατεξιακό ιστορικό του παιδιού, μπορεί να είναι το οικογενειακό, το σχολικό ιστορικό, είτε θα μιλήσεις τηλεφωνικά με τον εκπαιδευτικό, ή μπορεί να κανονιστεί κάποια συνάντηση, να μείνω λίγο στις ψυχολογικές δοκιμασίες, ένα σύστημα κλειδί στις ψυχολογικές δοκιμασίες, παιδιά, είναι το αν οι δοκιμασίες αυτές είναι σταθμισμένες ή όχι. Τι σημαίνει σταθμισμένες? Σταθμισμένες είναι κάθε δοκιμητισμό, στον οποίο χωρηγείται η συγκεκριμένη δοκιμασία. Δηλαδή, να σας πω ένα ακριό παράδειγμα, είμαι εγώ στη Γερμανία και βλέπω εκεί εργάζομαι και βλέπω εκεί ότι χωρηγούν ένα τεστ, το οποίο δουλεύει καλά στις διάφορες υπηρεσίες. Έρχομαι στην Ελλάδα και το τεστ αυτό το οποίο είδα ότι χρησιμοποιούνταν στη Γερμανία, το φέρνω στην Ελλάδα και αρχίζω να το χωρηγώ. Αυτό είναι μη σταθμισμένη δοκιμασία, γιατί δεν έχει ελεγχθεί αν η συγκεκριμένη δοκιμασία δουλεύει καλά, όπως λέμε, στο συγκεκριμένο πληθυσμό. Δηλαδή, αν ανταποκρίβεται στα χαρακτηριστικά του λογίσματος του συγκεκριμένου πληθυσμού, οι όσοι. Η σταθμίση των ψυχολογικών δοκιμασιών είναι πραγματικά ένα πολύ σημαντικό θέμα. Έτσι, για παράδειγμα, το ΜΒΟΥΣΚ, το τεστ νοημοσύνης, είναι σταθμισμένο στον ελληνικό πληθυσμό. Τώρα η κλίμακα ΒΕΣΕΡ, έτσι που είναι η κλίμακα νοημοσύνης για τους συνήλικες, από τα 16 και πάνω, έχει πρόσφατα σταθμιστεί στον ελληνικό πληθυσμό. Έτσι, το τεστ, το κριτήριο μαθησιακής αιτημότητας, που σας είπα από τη συστηχία αυτή που κάνουμε εδώ, ήταν σταθμίση ενός αμερικανικού κριτηρίου. Και δεν το φτιάξαμε από την αρχή εδώ. Άρα λοιπόν, πρέπει να ελέγξω γιατί το πλαίσιο κάνει πολύ μεγάλη διαφορά. Μπορεί ένα τεστ να δουλέψει θαυμάσια σε μια άλλη χώρα. Και πόσο μάλιστα θα συνδέονται αυτά και μαθησιακές δυσκολίες, που επηρεάζονται από το εκπαιδευτικό σύστημα, από τη φιλοσοφία του εκπαιδευτικού συστήματος και λοιπά. Έτσι. Άρα λοιπόν, θα πρέπει να ελέγξω αν όντως το συγκεκριμένο κριτήριο, η συγκεκριμένη δικαιομασία, δουλεύει καλά, είναι καλά προσεγγωσμένη και στο συγκεκριμένο πληθυσμό που θέλουμε να το φωλήσουμε. Έτσι το να μεταφράσω απλώς τις ερωτήσεις και να αρχίσω να χρησιμοποιώ, δεν είναι και πολύ σωστό. Τώρα, θα δούμε με μεγαλύτερη λεπτομέρεια τι περιλαμβάνει η αξιολόγηση μαθησιακών δυσκολίων. Πρώτα απ' όλο, όπως είπαμε, προφανώς, πληροφορίες για το ατομικό ιστορικό του παιδιού. Τι περιλαμβάνει το ατομικό ιστορικό του παιδιού, όλα αυτά τα οποία βλέπετε εκεί. Πληροφορίες που αφορούν την κοιήσιμη περίοδο, δηλαδή της ημιουσύνης, το ντοκετό, τα σημαντικά αναπτυξιακά βήματα του παιδιού, για ποια είναι τις σημαντικά αναπτυξιακά βήματα του παιδιού, βλέπετε εκεί πάρα πολλά, πότε μίλησε, πότε απέκτησε έλεγχο των σφιχτήρων, δηλαδή πότε πήγε στην τοαλέτα, έτσι. Πότε στήριξε το κεφαλάκι του, πότε μπουσούλησε, πότε περπάτησε, έτσι. Αυτά είναι βασικά από την πρώτη περίοδο. Τι άλλο, επίσης, στο αντομικό ιστορικό του παιδιού, την εμπειρία σε παιδικό σταθμό. Πήγε σε παιδικό σταθμό ή έμπνει στο σπίτι, ή μεγάλουνε και οι γυναίκες στο σπίτι, ή μεγάλουνε το κουβούλι, ή μεγάλουνε με τη μητέρα, ή τον πατέρα ανάλογα, ο οποίος δεν εργαζόταν. Εάν προσεγμώστηκε καλά, εάν μπορούσε να παρακολουθεί το πρόγραμμα στον παιδικό σταθμό, αν υπάρχουν τυχόν προβλήματα συμπεριφορά στο σπίτι, αλλά και στον παιδικό σταθμό, ποιες είναι οι σχέσεις με τους γονείς, σχέσεις με τα αδέρφια και τους συνομιλίπους. Αυτά είναι όλα οι ζητήματα τα οποία θα πρέπει να φανώσουμε από τον αντομικό σταθμό. Νομίζω ότι καταλαβαίνουμε, έτσι δεν είναι. Επίσης, στο ιστορικό θα πρέπει να έχουμε και πληροφορίες ή ατρικοτύπου, έτσι. Πληροφορίες που αφορούν ασθένειες, αλλογίες, ατυχήματα που μπορεί να έχει το παιδί, αν έπαιρνε φάρμακα από βρέφος, ή επίσης διαταραχές που συνέβονται περιστατικά στην οικογένεια και έτσι να δούμε αν υπάρχει και μια κληρονομική προδιάθεση στην ιστορία, στην οικογένεια, συγγνώμη. Είναι σημαντικό πράγμα να ξέρει γιατί μπορεί η δυσκολία που έχει το παιδί να είναι αποτέλεσμα, να είναι συνέχεια μιας ασθένειας που έχει το παιδί, έτσι. Άρα πρέπει να το δούμε αυτό το πράγμα. Μας ενδιαφέρουν οι πληροφορίες για την οικογένεια και την κατάστασή της. Άρα λοιπόν η ηλικία των γονέων, η επαγγελματική τους κατάσταση, η οικονομική κατάσταση για το μορφωτικό επίπεδο των γονέων. Εφαρταστείτε ότι θα ρωτήσουν ποιο είναι το εισόδημά σας, έτσι, αλλά γενικώς κυρίως μέσα από το πάντερ για το μορφωτικό επίπεδο λίγο πολύ έχουν μια εικόνα, έτσι, διπού μπορεί να κινείται το οικονομικό επίπεδο της οικογένειας, ενδεικτικά πάντα, έτσι, και με χονδρικές διαφοροποίησεις, δεν μας ενδιαφέρει ακριβώς η οικονομική κατάσταση, αλλά μας φερτώσει είναι σε μια οικογένεια που πεινάει και έχει σοβαρά προβλήματα επιβιώσεις ή είναι σε μια οικογένεια που τα βγάζει πέρα με αξιοπρέπεια, μια οικογένεια που τα βγάζει πιο με μεγαλύτερη άνεση ή μια οικογένεια που έχει πολύ μεγάλη άνεση, έτσι. Ενδοσιακές σχέσεις, διαζύγια, ασθένειες γονέων, πολύ σημαντικό, έτσι. Πάντα τις περιτώσεις παιδιών που ένας από τους δυο γονείες διαγενιώσκεται με μια σοβαρή ασθένεια απειλήτικη για τη ζωή ασθένεια, έτσι. Είναι ένα θέμα το οποίο επηρεάζεται η δυναμική όλης της οικογένειας. Τα παιδιά δεν είναι έξω από αυτή την ιστορία, δεν μπορούν να επηρεάσουν τα παιδιά, έτσι. Επίσης, πληροφορίες από άλλα άτομα, επίσης μπορούν να έχουμε, εφόσον αυτό κριθεί αναγκαίο, από συγγενικά άτομα που βρίσκονται στο άλλο συμπεριβάλλον του παιδιού, όπως, για παράδειγμα, από τη γιαγιά. Πάρτε την περίπτωση, μπορεί να υποσιάσει η μητέρα, μπορεί να υποσιάσει η πατέρα στο παιδί να μεγαλώνει με τον ένα αγωνιό και τη γιαγιά, έτσι. Άρα λοιπόν, εφόσον χρειαστεί, και η εικόνα της γιαγιάς για το παιδί θα είναι σημαντική, έτσι. Ή μπορεί να λείπουν οι γονείς να εργάζονται σε άλλη πόλη. Στο παλιά, θυμάστε, τώρα δεν ξέρω πόσο μπορεί να το ξαναζήσουμε, παλιότερα, έτσι, όταν έφευγαν οι Έλληνες πατανάστες για τους παιδιά που τα αφήναν, στους παππούνες, έτσι. Τώρα πιο δύσκολα θα αφήσουν οι νέοι γονείς τα παιδιά τους να τα πάρουν και μαζί, γιατί και οι υποδομές είναι διαφορετικές, έτσι, οι υπηρεσίες. Αλλά, μπορεί να συμβεί. Πληροφορίες από τους σχολείων. Πολύ σημαντικό, και αυτό μήνα, παικόλες. Πληροφορίες από τον εκπαιδευτικό ή τους εκπαιδευτικούς για τη συμπεριφορά, για την επίδοση του παιδιού. Συμπεριλαμβανομένα και δείγμα του κειμένου ή αλληλεσίων του παιδιού. Προφανώς, μιλάμε για μαθησιακές δυσκολίες εδώ, θα πρέπει να δούμε κείμανα του παιδιού, πώς γράφει. Εμείς, εντάξει, θα βάλουμε κάποιες δοκιμασίες ο υλικός παιδαγωγός, αλλά να δούμε λίγο τι γίνεται και με τα τετράδια του, σε σχέση με τις σχολικές εργασίες στο σχολείο, που θα τις πάει στο σπίτι. Επίσης, είναι σημαντικό να ακούσουν οι ειδικοί, τι πιστεύουν οι γονείς για την κατάσταση του παιδιού, αυτό όσο πρόκειται να φαίνεται, είναι εξαιρετικά σημαντικό. Θα ζητηθεί από τους γονείς να περιγράφουν την κατάσταση και επίσης, ίσως, να κάνουν και μια συζήτηση για το πού πιστεύουν ότι οφείλαται ή αν πιστεύουν ότι είναι κάτι που θα το ξεπεράσει, υπάρχουν γονείς οι οποίοι μπορεί να υποτιμούν την κατάσταση του παιδιού. Έτσι, παιδέ, όσο πρέπει να σας πω, οι περισσότεροι, οι γονείς οι οποίοι υποτιμούν την κατάσταση του παιδιού, είναι αυτοί οι οποίοι θα εξαναγκαστούν με κάποιον τρόπο σε μια υπηρεσία. Γιατί, επειδή ακριβώς υποτιμούσαν την κατάσταση, μόνοι τους δεν θα πήγαιναν. Αλλά αν, για παράδειγμα, το σχολείο τους πιέσει και τους πείτε, κοιτάξτε, γιατί το παιδί πρέπει να αξιολογηθεί. Χάνει, αν δεν αξιολογηθεί, πρέπει να ξέρουν πώς θα το αντιμετωπίσουμε και λοιπά. Έτσι. Εάν φτάσουν, υπό μία μορφή σπίεση, σε μια διαγνωστική υπηρεσία, υπάρχει πιθανότητα να υποτιμούν την κατάσταση. Γιατί οι γονείς, οι οποίοι από μόνοι τους είναι πολύ ευριστοποιημένοι, παρακολουθούν, τα παιδί βλέπουν ότι κάτι δεν πάει καλά και σε συναντασσή με το σχολείο θα φτάσουν εκεί, συνήθως δεν υποτιμούν την κατάσταση. Έτσι. Δεν ξέρουν όπως τώρα. Είναι ανήσυχη, μπορεί να είναι υπερβολικά ανήσυχη, όντως η κατάσταση να μην ήταν πολύ σοβαρή και οι ίδιοι να την μεγαλοποιήσαν. Έτσι. Είναι σημαντικό να ακούσουν οι ειδικοί, τι άποψη έχουν οι γονείς γι' αυτό το πράγμα. Ή, επίσης, μπορεί να είναι κάτι που, ειδικά στην περίπτωση που μπορεί να εξαναγκαστούν να πάνε, μπορεί να μην ενοχλεί τους γονείς κάτι. Έτσι. Ή μπορεί να ενοχλεί τους γονείς και να μην ενοχλεί τους άλλους. Έτσι. Άλλο, λοιπόν, ποικίλα σενάρια μπορεί να υπάρχουν. Επίσης, σας είπα και όταν συζητούσα με το πίνακα, υπαρούσε η κατάσταση του παιδιού. Σίγουρα θα δούμε την εξωτερική εμφάνιση του παιδιού, τη συμπεριφορά κατά τον αποχωρισμό από τους γονείς, όταν το παιδί μένει μέσα μόνο του με τον ειδικό, κλαίει, συνεργάζεται, θέλει να φύγει, θυμώνει, χτυπιάται κάτι, ό,τι κάνει. Έτσι. Συμπεριφορά προς τον εξεταστή, αν συνεργάζεται, αν είναι ευγενικό, έτσι. Άρξε, μιλάει, αν τον κοιτάει στα μάτια, διάφορα πράγματα προσέχονται. Επίσης, το παιδί θα ζητηθεί να μιλήσει όταν θα του χωρηγηθούν μόνο τέστα και συνέντευση. Άρα θα ζητηθεί το παιδί να μιλήσει για τους στόχους του και τις επιθυμίες του, έτσι. Είναι σημαντικό να ξέρουμε, γιατί αυτό δίνει και μια εικόνα του πώς το ίδιο θεό ήταν εαυτό του, έτσι. Επίσης, είναι σημαντικό να ξέρει το λόγο ή να ξέρει, να μάθει ο ειδικός τι είπαν οι γονείς, ξέρει το έγινε το παιδί, γιατί παραπέμφθηκε εκεί. Ποιος είναι ο λόγος για το που παραπέμφθηκε, τι είναι αυτό, έτσι. Ξέρει, νομίζει το παιδί ότι έχει ένα φοβερό πρόβλημα και γι' αυτό παραπέμφθηκε ή μπορεί να του είπαν ότι πάμε γιατί θα βοηθούμε να διερθώσεις τα λάθη σου και η πάθη σου κάνει καλό να πάμε. Παραπέμφθηκε και τρόπο. Πάμε τώρα στις ψυχομετρικές δοκιμασίες που λέγαμε. Οι ψυχομετρικές δοκιμασίες χορηγούνται από σχολικό, παύλα, εκπαιδευτικό ψυχολόγο. Βάζω και το εκπαιδευτικό γιατί είπαμε στην Αγγλία είναι education as ecologist, στην Κύπρο είναι education as ecologist, έτσι και ό,τι school as ecologist. Άρα χορήγησαν από σχολικό εκπαιδευτικό ψυχολόγο οι ψυχομετρικές δοκιμασίες και έτσι ρώσουμε πληροφορίες για τη νοημοσύνη, για τις δημορστικές διαργασίες, μνήμη, προσοχή, γλώσσα, σκέψεις και λοιπά. Τις αντιελεκτικοκινητικές δεξιότητες που έχει προσανατορισμό στον χώρο, διευθέτηση κύμων και λοιπά, αλλά και την ψυχοκοινωνική προσαρμογή. Και η ψυχοκοινωνική προσαρμογή έχει σχέση και με την εικόνα και την αξιολόγηση που κάνει και το παιδί για τον εαυτό του, αλλά βεβαίως και με την κοινωνική του επάρκεια, τις κοινωνικές δεξιότητες, αν μπορεί και συναλλάστη με την ατυχία με τους άλλους ή όχι. Εντάξει παιδιά, καμιά ερώτηση μέχρι εδώ, όχι. Τώρα η μαθησιακή εκτίμηση τι περιλαμβάνει, η μαθησιακή εκτίμηση καταρχή είναι δουλεία του ειδικού παταγωγού όπως είπαμε και στον βαθμό που υπάρχουν δυσκολίες λόγου, δια τα αρχές λόγου, τότε μπορεί να συνεργαστεί και με λογοπεδικό, με λογοθεραπευτή και λοιπά. Θα αξιολογηθεί ο προφορικός και γραπτός λόγος του παιδιού, ως προσπικίδες επιμέρους δεξιότητες συμπεριλαμβανομένου και τον μαθηματικό υπέρος. Προφορικός και γραπτός λόγος δεν σημαίνει ότι είναι μόνο τα γλωσσικά μαθήματα, έτσι προφορικά και στα μαθηματικά γραπτά και τα μαθηματικά μπορεί να είναι. Άρα λοιπόν θα πρέπει να αξιολογηθεί αν το παιδί κατανοεί τον προφορικό λόγο, αυτά που ακούει τα καταλαβαίνει, εάν κατανοεί τον γραπτό λόγο, αυτά που διαβάζει, εάν προφορικά μπορεί να εκφράσει τις σκέψεις του, εάν γραπτά και σε τι βαθμό μπορεί να εκφράσει τις σκέψεις του, εάν μπορεί να διαβάσει ένα κείμενο, έτσι, αν είναι ορθογραφημένη η γραφή του, αν έχει μαθηματικές δεξιόητες ή πολύπετες και όλα αυτά μπορεί να τα δουν μέσω και της τεκτικής και της άδικης αξιολόγησης που λέγαμε και μέσω τεστ και μέσω άδρων άττων δοκιμασιών, μπορεί να είναι έργα σχολικά, μπορεί να είναι ορθοματολόγια, μπορεί να είναι οτιδήποτε. Λοιπόν, τώρα, η διαδικασία της αξιολόγησης ολοκληρώνεται με τα επόμενα βήματα. Δεν έχουμε τελειώσει με τις φυσιολογικές δοκιμασίες, το είπαμε και από την αρχή. Αναπλασίωση, αναδιατύπωση και σχεδιασμός παρέμβασης ενδυνατόπισης. Έχουμε με το προηγούμενο, μέχρι και την προηγούμενη διαφάνεια… Δεν έχουμε καταλάβει τη διαφορά των αγνοδιωτήτων, του ψυχολογού και του ψυχολογικού καταλογίου. Ο ψυχολόγος θα χορηγήσει τις ψυχολογικές δοκιμασίες και όλα αυτά που αφορούν την γνωστική επάρκεια, την εκματισιακή επάρκεια κλπ. Ο ειδικός παταγωγός θα δώσει τα μαθησιακά τεστ, προβλήματα μαθηματικών. Θα του δώσει ένα κείμενο, έτσι, θα του υπαγορεύσει ένα κείμενο να το γράψει και να δείχνει ως πανγκρεφμένη την γραφή αγκρατά. Λοιπόν, έχουμε φτάσει σε ένα σημείο που έχω πολλά στοιχεία στα χέρια μου, έτσι. Έχω στοιχεία από τις ψυχολογικές δοκιμασίες, έχω στοιχεία από τις άτυπες αξιολογίσεις, από τον ειδικό παταγωγό, έχω τον αντισιακό ιστορικό του παιδιού, τυχόν ασθένειες του ιατρικού ιστορικού έχω και όλα αυτά πληροφορίες από το σχολείο, άρα λοιπόν έχω πάρα πολλές πληροφορίες στη χέρια μου. Τι θα τις κάνω τώρα τις πληροφορίες, με κάποιον τρόπο πρέπει να τις βάλω κάτω. Να τις αξιολογήσω, να τις συνθέσω, να κάπου να καταλήξω, έτσι. Αυτή είναι η διεργασία της αναπλαισίωσης και της αναδιατύπωσης. Τι κάνω δηλαδή, συνθέτω όλα αυτά τα στοιχεία τα οποία έχω μαζέψει και αφαιρώνω το παιδί που έχω μπροστά μου από τις πυγκύριας πληγές, από το ίδιο το παιδί, από τους γονιουστόπους, τους εκπαιδευτικούς, έτσι. Και από τα διάφορα μέσα, τυπικής άνθρωπος αξιολόγησης, από ψυχολόγο, από ειδικό παιδαγωγό. Και τα εντάσσω σε ένα ενιαίο πλαίσιο στο οποίο θα περιγράφονται τόσο η δυνατότητα του παιδιού, όσο και η αδυναμία του παιδιού, ως προς όλους τους δομείς ψυχολογικής λειτουργικότητας. Δηλαδή, και γνωστικά, και ψυχοκοινωνικά γνωστικά, και σε σχέση με ειδικούς τομείς στο σχολείο, γλώσσα, μαθηματικά κλπ. Άρα λοιπόν, αντιληπτικοκινητικά, γλωσσικά κλπ. Άρα λοιπόν, προς όλους τους τομείς ψυχολογικής λειτουργικότητας θα πρέπει να καταλήξω ποιας είναι η δυνατότητας, ποιας είναι η αδυναμία του παιδιού. Και εφόσον θα αναδιαμορφώσω αυτά τα ανεκκλησιώσω σε ένα ενιαίο πλαίσιο, γιατί μέχρι πριν ήταν ανεξάγκημα. Έτσι, είχε ο ψυχολόγος στην πλήση του, είχε ο ειδικός πονταγός στην πλήση του, ο κοινωνικός και ο ειδικός είχαν πάρει το αναπτυξιακό ιστορικό, είχαν εξετάσεις, ας πούμε, από οριλά ή από αυφαϊνιά τους πλήρια πανεπτών, και η στιγμή ήρθε το να τα μαζεύσουμε, τα συγκεντρώσουμε και να καταλήξουμε κάτω, έτσι ώστε να διατυπωθεί η διακροστική πλαίσια. Κάτσε. Και εφόσον διατυπωθεί η διάγνωση, τι είναι αυτό το να πληρούνται τα πλητήρια μιας διαταραχής, τότε θα πρέπει ως αποτέλεσμα όλων των παραπάνων, να περάσουμε στο σχεδιασμό ενός προγράμματος παρέμβασης, το οποίο όμως, πρόγραμμα παρέμβασης, ο οποίος να είναι προσαρμοσμένον έτσι στα χαρακτηριστικά του παιδιού, στις δυνατότητες δηλαδή και της αδυναμίας του παιδιού, και το πρόγραμμα αυτό βεβαίως θα υλοποιείται σε συνεργασία μέχρι όλων, ο εκπαιδευτικός στάξης πρέπει να ενημερωθεί και οι γονείς επίσης. Εντάξει, παιδιά, όλα. Αυτό το οποίο, έτσι, για να κλείσουμε λίγο τα πιο δεδικαστικά για την αξιολόγηση, αυτό το οποίο θα πρέπει να θυμάστε είναι ότι ο Μουσίδας μαζεύει πάρα πολλές πληροφορίες. Έτσι, δεν θα μας ισθώ σε κάτι μόνο αυτό το πιο έμφανες, πρέπει να δω και τα υπόλοιπα. Σ' όλους, αν είναι δυνατόν, το μυστ της ψυχολογίας και του ηλικότητας και προσαρμογής του παιδιού, για να έχω μια σφελική εικόνα. Ξέρετε πόσες φορές, παιδιά, παραπέμπονται γι' αυτές τις δυσκολίες και στην πορεία βγαίνουν άλλες ζητήματα συστηματικά από ηλικότητας και λοιπά. Έτσι, διότι εν τέλεια, το σκεφτούμε και λίγο, η παραπομπή γι' αυτές τις δυσκολίες είναι και μια… είναι μια, ένα είδος παραπομπής που και ο γονιός του δέχεται και τελείως εύκολα, έτσι, δεν είναι. Σε σχέση με άλλα ζητήματα. Έτσι. Όχι ότι δεν είναι επώδυνη, αλλά είναι λιγότερο επώδυνη ενδεχομένως από άλλα ζητήματα. Όμως, κάποιες φορές, η παραπομπή γι' αυτές τις δυσκολίες μπορεί να οδηγήσει σε άλλα τέτοια πράγματα. Αναγμούς, τεκφάνια και άλλα προβλήματα. Ποια είναι τα σημαντικά στοιχεία, θα πρέπει να δείχνουμε πολύ μεγάλη άμφιση, όπως είπαμε, στη σφαιρική αξιολόγηση του πεθιού, και όχι μόνο έχω εναντές νοημοσύνης, επισφαλίζω ότι έχει φυσιολογική νοημοσύνη, βλέπω τα λάθη του, τα αναγνωστικά, τα αυθογραφικά και άρα, ά, έχει αξιολογία, έτσι. Θα πρέπει να βασίζουμε, επίσης, σε πολλαπλά μέσα αξιολόγησης, και στις ψυχολογικές δοκιμασίες, αλλά και στις πιο άτυπες μορφές κλινική συνέντευσης, παρατήρησης και δοκιμασίες, προφανώς σε περισσότερες επομίες συναντήσεις. Για να έχω αυτή τη σφαιρική αξιολόγηση με τόσες δοκιμασίες και να παρατηρήσω το παιδί σε περισσότερες επομία φορά, δεν πρέπει να έχω περισσότερες συναντήσεις. Η μία φορά είναι, και μάλιστα η πρώτη φορά, και το παιδί να οικοδομηθεί και μια σχέση έτσι, εμπιστοσύνηση με τον ειδικό, να μπορέσει και το παιδί να εκφραστεί καλύτερα, έτσι. Και βέβαια συλλογή πληροφοριών από πολλές πηγές, από το παιδί το ίδιο, από τους γονείς, από τους εκπαιδευτικούς και όσο χρειάζεται ακόμη και από άλλους του στενού περιβάλλοντος, όπως είπαμε, παππούδες και λοιπά. Νομίζω ότι κλείσαμε τα γενικά της αξιολόγησης. Καμιά ερώτηση μέχρι εδώ? Ωραία. Να περάσουμε λίγο στο τι συμβαίνει σήμερα στην Ελλάδα. Όσο στις υπηρεσίες αξιολόγησης των μαθησιακών της σχολειών. Το 2008 είχαμε τον νόμο για την ειδική εγωγή στην Ελλάδα, ο οποίος άλλαξε ένα προηγούμενο νόμο που άφημα καλά. Ήταν του 2001-2002, στις αρχές αποσκεπτώσεις αυτής της δεκαετίας. Τότε είχαν συγκροτηθεί τα περίφημα ΚΔΑΙ, τα Κέντρα Διάγνωσης Αξιολόγησης και Υποστήριξης, τα οποία το 2008 με τονομάστηκαν σε Κέντρα Διαφοροδιάγνωσης, Διάγνωσης και Υποστήριξης. Εν πάση περιπτώση το ζήτημα είναι ότι πράγματα υπηρεσίες του Υπουργείου Παιδείας, όχι του Υπουργείου Υγείας, υπάρχουν σε κάθε νομοαρχία, σε κάθε νομό υπάρχει ένα κεδί τουλάχιστον και αυτό πάει και πληθυσμιακά. Στη Σαλονίκη υπάρχουν δύο κεδί, το Κεδί Ανατολικής και το Κεδί Υδικής στη Σαλονίκη στην Αθήνα, επίσης υπάρχουν περισσότερο, γιατί καταλαβαίνετε ότι οι ανάγκες είναι πολύ περισσότερες και αυτό πρέπει να εξυπηρετηθεί περισσότερους κόσμος. Και βεβαίως υπάρχουν και υπήρχαν και από παλιά τα Ιατροπαιδαγωγικά Κέντρα Δημόσια Νοσοκομείων, συνήθως υπάγονται στις πέντε ψυχιατρικές κλινικές, αλλά φέρνω αυτό το τίτλο Ιατροπαιδαγωγικά Κέντρα Δημόσια Νοσοκομείων, θα πρέπει να σας πω ότι τελευταία υπάρχει η τάση και ορθώς να φεύγουν και από τα νοσοκομεία, δηλαδή τα Ιατροπαιδαγωγικά Κέντρα να μην είναι μέσα στο κτήριο του νοσοκομείου, είναι έτσι, θα πρέπει σε μια από νοσοκομείου μικροποίησης να μην γίνονται τέτοιου είδους διαγνώσεις σε χώρους που τουλάχιστον σημαίνουν φωτισμένους, είναι άλλο πράγμα να πάρεις στο νοσοκομείο γιατί έχεις αυτό είδε το αρρώστ, και άλλο πράγμα να πάρεις σε ένα Ιατροπαιδαγωγικό Κέντρο το οποίο λέμε δεν υπάγεται σε δημόσια νοσοκομεία, αλλά αποτελεί μια υπηρεσία εκτός του κτήριου. Τώρα, όπως είπαμε τα κεδί λειτουργούν στις έδρες των νομών και των νομαρχιών, αποτελούν αποκεντραυμένες υπηρεσίες οι οποίες υπάρχονται απευθείας στο Υπουργείο Παιδείας, όχι στο Υπουργείο Υγείας, ενώ βεβαίως τα Ιατροπαιδαγωγικά Κέντρα είναι που φαίνεται ότι υπάρχονται στο Υπουργείο Υγείας, έτσι αφού είναι εδώ μέσα στο νοσοκομείο. Έτσι, σκοπός των κεδί όπως ορίζεται από τον νόμο είναι η προσφορά υπηρεσιών, διάγνωσης, αξιολόγησης και υποστήριξης των παιδιών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, συνολικά όχι μόνο αξιακές της κολύμας, τα πάντα, υπηρεσιές και συμματικές διαταραχές, αναπληξιακές διαταραχές και λοιπά, όχι όμως μόνον διάγνωσης, αξιολόγησης και υποστήριξης, έτσι, των παιδιών, αλλά υποστήριξης, πληροφόρησης και ειδικητοποίησης των εκπαιδευτικών, των μονέων και της κοινωνίας. Διότι είναι φόρης, έτσι, είναι δημόσια συμπερισμίσεις, οι οποίες βεβαίως επιτελούν ένα έργο πολύ συγκεκριμένα, που είναι αυτό, διάγνωση, αξιολόγηση, να υποστηρίξουν με προγράμματα παρέμβρισης και λοιπά, αλλά έχουν και μία ευθύνη, να υποστηρίξουν και να ενημερώσουν και να εγκληστοποιήσουν και την ευρύτερη κοινότητα. Και ποια είναι η ευρύτερη κοινότητα, οι γονείς, οι εκπαιδευτικοί, αλλά και η τοπική κοινωνία. Άρα λοιπόν τα κέδι, έτσι, αν δεν είχαν τόση δουλειά που έχουν γενικώς, θα μπορούσαν να είχαν μια πιο στιγμή συνεργασία, γιατί οι παιδί πάγονται με το, πάγονται στο Υπουργείο Παιδείας, εγώ δηλαδή ευχαρίστω στα εκπαιδευτικά μια συνεργασία, την οποία την προβλέπει και όλος ο νόμος. Απλώς, ξέρετε υπάρχουν διάφορα πρακτικά ζητήματα, θα μπορούσαν τα κέδι για παράδειγμα, να συνεργάζονται πιο στενά με την υπηρεσία πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Και κάθε χρόνο, ας πούμε, στις διάφορες, στις υπηρεσίες, στην πρωτοβάθμια και στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, υπάρχουν επιμέρους σχολεία, σχολικές μονάδες υπάρχονται, να κάνουν ενημερώσεις στους υπηρευτικούς, για τις υποχρεώσεις, για το ρόλο τους, γιατί οι υπηρεσίες παρέχουν. Να κάνουν στουρικές κοινότητες ενημερωτικές εκδηλώσεις, έτσι, ετοιμορφωτικές εκδηλώσεις, για τις φαντασιακές, τις σχολείες, για τα παιδιά με ιδιαιτερότητες, τέτοιου είδους πράγματος και πώς μπορούμε να τα υποστηρίξουμε. Ορίστε, αυτό το όνομα σας το θυμάμαι, Ελένα Νικολέδο. Και από την εξελόγηση, εμείς που βγαίνουμε από το Κυβί, επιτρέπεται μεν ο γονέας πάρα πολύ? Ο γονέας, ο γονέας τα ενημερωθεί, επίσης, όχι. Όταν γίνεται η εξελόγηση, την ευθύνη εκείνη. Όχι, όχι, το παιδί είναι μόνο. Γιατί το ρωτάς αυτό, Νικολέδο? Βασικά, τα σχολεία συμπιαγών, που είναι το ρεστόδο μας, έχουν πει ότι είναι ανάλογα τον ψυχολόγο ή γενικά για τους συμπιαγών. Η ηλικία του παιδιού παίζει κάποιο ρόλο. Κανονικά, οι αξιολόγες του παιδιού δεν πρέπει να γίνονται με το παιδί μόνο. Γιατί η υπαρουσία του γονιού μπορεί να επηρεάσει και να έχουμε τα σφάλματα μέτρησης που λέγαμε νωρίτερα. Γιατί η υπαρουσία του γονιού μπορεί να δημιουργήσει αξιωμένο άγχος στο παιδί, με την έννοια των προσδοκιών, ότι θέλει να φανεί. Το καταλαβαίνουμε αυτό το πράγμα. Ο ίδιος ο γονιός, επίσης, θα έχει μια μεγάλη αρισκή και ένα άγχος πώς θα πάει το παιδί και θα παρακολουθεί. Έτσι, οπότε η υπαρουσία του γονιού αγνητικά μπορεί να λειτουργήσει. Τώρα, θετικά πότε θα μπορούσε να λειτουργήσει, αν έχεις ένα παιδί το οποίο δεν μπορεί να αποχωριστεί από γονιού. Και αν δεν είναι ο γονιός σου εκεί, δεν θα έχεις καμία μέτρηση, δεν μπορεί να συνανταστεί. Σε αυτή την περίπτωση και αναλόγως, έτσι, θα κρίνει η ομάδα. Αλλά, θεωρητικά, να είναι μόνο αυτό το παιδί. Ναι. Δεν μπορεί όμως. Το γεγονός είναι ότι θα είστε σε μικρή ηλικία με κάποιον ξένο. Μα στην αρχή δεν μπαίνει το παιδί μόνο του. Στην αρχή θα είναι και όλοι μαζί. Δηλαδή, δεν θα... Κοιτάξτε, βέβαια, τα παιδιά, τα οποία σε πολύ μικρή ηλικία πάνε, είναι πολύ λιγότερα. Έτσι. Και οι ειδικοί ξένοι τους τρόπους είναι να τα... Έτσι. Και να... Γι' αυτό είπα ότι ξεφτάτη η ηλικία σου, που παίζει ρόλο από την αρχή, έτσι, και το ότι η Μικολέι θα τα ψήσει σε θύμα νηπιωγών, δεν είναι τυχαίο. Έτσι. Γιατί παίζει ρόλο. Εάν μπορεί ένα μικρό παιδί να αποχωριστεί τον γονιό του, είναι προτιμότερο να μην είναι ο γονιός. Εάν δεν μπορεί να τον αποχωριστεί, θα είναι και ο γονιός. Έτσι. Τυρουμένο το αναλογιό πάντα. Με ό,τι κινδύνους για σφάλματα μέτρησης μπορείς να έχεις. Έτσι. Τώρα, στις υπηρεσίες αξιολόγησης έχουμε ειδικό εκπαιδευτικό προσωπικό και εκπαιδευτικό προσωπικό. Εκεί, ίσως, εκπαιδευτικό μπορεί να είναι ειδικό επαγγελματικό. Επιστημονικό προσωπικό είναι η εκπαιδευτία και όχι εκπαιδευτικό προσωπικό. Εγώ κάτι λάθος έχω στην διαφανία. Είναι ειδικό επιστημονικό προσωπικό και εκπαιδευτικό προσωπικό. Έτσι. Λοιπόν, στην αριστερή στυλή έχουμε τον ψυχολόγο, τον κοινωνικό λειτουργό, τον παιδοψυχίατρο, τον λογοθεραπευτή και τον έργοθεραπευτή στην περίπτωση που έχουμε τις ζητήματα κοινωνικότητας, ευαλουδίουση και λοιπά. Στην ομάδα των εκπαιδευτικών και εκπαιδευτικού προσωπικού πρέπει να έχουμε εκπαιδευτικούς που εκπροσωπούν δάθια μαθημίδα. Άλλοι, λοιπόν, εκπαιδευτικός προσωπικής, εκπαιδευτικός δευτεροβάθμιας και εκπαιδευτικός δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Έτσι. Γιατί, γιατί, ανάλογα με την ηλικία και την βαθμίδα δάξη φοίτησης του παιδιού, έτσι, η μαθησιακή εκτίμηση σε σχέση με τις σχολικές εργασίες και λοιπά θα γίνει από την αμφιστική εκπαιδευτικό. Δεν θα μπορούσε ένας μη ανηπιαγωγός να εκτιμήσει την επίδοση, το επίπεδο του ενός μαθητή δυνασίου. Έτσι, λοιπόν, πρέπει να αντιπροσωπεύονται όλες οι βαθμίδες. Τώρα, η βασική άξομης λειτουργίας των κεβίων, των κεβίων, είναι η ανοίχνευση των δυσκολιών, να ανοιχνεύσουμε τις δυσκολίες. Και για ανοίχνευση μιλάμε στα πρώιμα χρόνια, η Κολέντα, έτσι, εκεί, όταν δεν μπορούμε να κάνουμε διάδοση, αλλά λέμε ότι τα παιδιά είναι σε κίνδυνο, μπορώ να μιλήσω ανοιχνευτικά, ότι ενδέχεται, αλλά βιβαίως περιμένουμε να δούμε. Άρα, λοιπόν, η ανοίχνευση είναι ένας άξομης λειτουργίας και, βιβαίως, μετά η διακρυασία της αξιολόγησης, της διάγνουσης και η έκδοση γνωμάτευσης, που στηρίζεται σε όλα αυτά τα οποία είπαμε στη λήψη ιστορικού, στη ψυχολογική αξιολόγηση, στην εκπαιδευτική αξιολόγηση, τις αναφορές παδαγωγών απ' έξω, έτσι τη λένε, κλπ. και ενδείγματα σχολικών εμπνευσεών. Όλα αυτά καταλήγουν στην ανοία γνωμάτευση και στην πορεία, μετά τη γνωμάτευση, σε ένα θεωρητικά πρέπει να καταλήγουν σε ένα εξατομικευμένο εκπαιδευτικό πρόγραμμα για το παιδί που έχουμε κάνει. Τώρα, στην έκθεση της γνωμάτευσης, θα πρέπει να προσδιορίζονται οι ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες του μαθητήτης μαθητισμού του Κουστά. Ποιες είναι οι ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, να περιγράφονται οι δυνατότητες και οι δυσκολίες του παιδιού, να προτείνεται αν το παιδί μπορεί να φοιτήσει σε κανονική τάξη, αν θα πρέπει να μπει σε τμήμα έλαξης, εσύ αν έχω ένα παιδί με νοητική κατηστήριξη, αν θα πρέπει να πάει σε κάποιο ειδικό σχολείο ή οτιδήποτε. Τι άλλο θα πρέπει να περιλαμβάνει είναι αναγκαία ψυχοπαιδαγωγική και διδακτική υποστήριξη. Πώς το παιδί θα υποστηριχθεί διδακτικά για να διευκολυθεί, αλλά και τι άλλο. Όχι μόνο πώς θα υποστηριχθεί διδακτικά, αλλά και ψυχοπαιδαγωγικά, ώστε να μπορέσει άλλωστε και στα παιδιά τα οποία δεν έχουν δυσκολίες, ούτως ή άλλως η σύνθεση, η κοινωνική και συναισθηματική επάρκεια των παιδιών να αποτελεί βασικό παράγματα και για τη ΜΣΕ και τους επάρκειες και της σχολικής επιτυχίας. Άρα λοιπόν τα παιδιά αυτά τα οποία έχουνε κάποιες δυσκολίες, προφανώς έχουν ανάγκη διδακτικής υποστήριξης, αλλά όχι μόνο επάρκειες και ψυχοπαιδαγωγικής και συναισθηματικής. Άρα λοιπόν πρέπει να υπάρχουν τέτοιου είδους σημεία συμβουλευτικής. Τι άλλο, καθορίζονται τα απαραίτητα τεχνικά βοηθήματα ή εκπαιδευτικά υλικά, δηλαδή στους εκπαιδευτικούς, στους γονεστές θα πει ότι χρειάζεται, θα δουλεύει με διάδρομα, ή θα πρέπει να γράφονται με μεγάλα γράμματα και λοιπά, διάφορα, ή με τίτλους, ή σχήματα, οτιδήποτε. Ισήγηση επίσης για την αντικατάσταση των γραφτών δοκιμασιών με προφορικές ή άλλες μορφές δοκιμασίες, εντάξει, όταν αυτό χρειάζεται. Όταν δηλαδή, σύμφωνα με τη διαγνωστική εκτίμηση μετά από την αναπτυλσίωση που είδαμε και λοιπά, θεωρηθεί ότι το παιδί παρά την διδακτική υποστήριξη, δεν πρόκειται να φτάσει σε ένα επίπεδο ικανοποιητικό γραφτής έκφρασης, έτσι, που να τον κάνει ανταγωνιστικό, να μπορεί να ανταγωνιστεί με επίσης όρηση με τους συμμαθητές του, κι άλλα θα παράσει τις προφορικές εξετάσεις. Γιατί, το να εξεταστεί ένα παιδί με κάποιες εξετάσεις που έχει σοβαρές δυσκολίες και δεν ανταποκρίνεται, έχει βέβαια βαλτιώσει μετά την διδακτική και την ψυχοπενταγωγική υποστήριξη, αλλά υπολύμπεται πάλι, τότε είναι σαν να μην ανταγωνίσεται με ίσους όρους, έτσι. Άρα, λοιπόν, του δίνουμε μία εναλλακτική, ώστε να μπορέσει να πάρει μέρος, χωρίς να είναι άνοιση η διαδικασία, έτσι. Τώρα, το εισατομικευμένο πρόγραμμα σημαίνει ότι υπάρχει ένα σχέδιο, έτσι, ένα γραπτό πλάνο, το οποίο περιγράφει την ειδική εκπαίδευση και όλες τις υπηρεσίες που είναι απαραίτητες για την υποστήριξη των παιδιών, και θα πρέπει να στοχεύει να περιέχει τους τομείς παρέμμασις, που, δηλαδή, αυτή η ειδική εκπαίδευση, η δεκτική παρέμμασις θα πρέπει να εστιαστεί, και μάλιστα, οι τομείς παρέμμασις θα είναι, εγώ, στην Ανάγνωση, θα είναι στη Νοσογραφία, θα είναι στα Μαθηματικά, που θα είναι, π.χ. και μάλιστα, με έναν χρονικό, να έχει και μια χρονική διάσταση το σχέδιο αυτό, τόσο με τους βραχυπρόθεσμους στόχους, τόσο και με τους μαγροπρόθεσμους στόχους. Δηλαδή, σύντομα αναμένεται το παιδί μετά από αυτή την δεκτική υποστήριξη να έχει οικοδομήσει αυτά, να έχει βελτιώσει αυτά. Και η στόχη αυτή, η βραχυπρόθεσμη, σε θέτει, είναι πάρα πολύ σημαντική, διότι η μαγροπρόθεσμη, τους μαγροπρόθεσμους στόχους, πώς τους συλλοποιούμε μέσα του, καταβήμα υλοποίηση μικρότερων επιμέρους στόχων. Εάν κοιτώ μόνο τον μαγροπρόθεσμο στόχο, δεν μπορώ να έχω εκτίμηση, να αξιολογήσω ότι επιμέρους βήματα πρόοδο κάποτε έχουν γίνει. Άλλη, λοιπόν, έχω βραχυπρόθεσμους στόχους, αξιολογώ αν έχουν ικανοποιηθεί οι βραχυπρόθεσμοι στόχοι και κοιτώ, βεβαίως, πώς αυτοί οι βραχυπρόθεσμοι στόχοι μπορούν να ικανοποιήσουν την υλοποίηση ενός μαγροπρόθεσμου στόχου. Τι άλλες πληροφορίες πρέπει να περιέχει, ανάλογα με το προφίλ του παιδιού, πάντα, το προφίλ του παιδιού, το προφίλ των δυνατοτήτων και αδυναμιών, πόσο χρόνιο είναι το προφίλ του παιδιού. Είναι μια παρέβαση, η οποία θα έχει μια συγκεκριμένη χρονική διάρκεια, πρέπει να είναι την δυσκολία, να είναι περιορισμένη, να βοηθηθεί με αυτό και μετά δεν χρειάζεται, να δούμε πώς θα πάει και μετά βλέπουμε, ή είναι μια παρέβαση, η οποία όσο το παιδί συνεχίσει σχολείο θα πρέπει να συνεχίζεται και αυτή. Πότε θα επαναξιολογηθεί το παιδί. Το παιδί αξιολογηθεί και σήμερα που είναι τετάρτη δημοτικού, έτσι, επειδή πήρε μια αξιολόγηση τετάρτη δημοτικού αυτή να τον σημαντεύει ο φόρος ζωής θα πρέπει να επαναξιολογηθεί το παιδί. Ειδικά εάν έχει προηγηθεί και έχει εφαρμοστεί και πρόγραμμα παρέβασης, έτσι, περιμένουμε σημάδια βαλτίωσης. Άρα λοιπόν αυτό θα πρέπει να φανεί και στην επαναξιολόγηση. Απλώς η επαναξιολόγηση με τους τρόπους που βλέπουμε με τις ψυχοδρασικές δεκμασίες, όπως αυτή τη συνέντευξη μένει με εμένα και λοιπά, δεν μπορεί να γίνεται κάτι και λίγο, έτσι. Για τα τέστα νοημοσύμις θεωρητικά θα πρέπει να χωριγούνται με χρονικό διάστημα, τουλάχιστον δύο λεπτών μεταξύ τους. Δηλαδή δεν μπορεί να δώσουμε σήμερα ένα τέστα νοημοσύμις σε ένα παιδί, και ύστερα από δύο μήνες να πάμε σε ένα άλλο, σε μια άλλη υπηρεσία και πάλι να του χωριγηθεί ένα τέστα νοημοσύμις, έτσι. Το προτείνόμενο είναι το περιεχτικό πλαίσιο, αν όντως υπάρχει ανάγκη για το παιδί να ενταχθεί σε τμήμα ένταξης, γιατί η εκτίμηση της ομάδας αξιολόγησης είναι ότι αν πάει στο τμήμα ένταξης θα βοηθηθεί περισσότερο, θα κερδίσει από ότι αν μένει και τις 6-7 ώρες με την τάξη του μαζί. Εάν χρειάζονται άλλες υπηρεσίες, θύριξες, λογοθεραπεία, αν μιλάμε για προβλήματα λόγου, εργοθεραπεία, ειδικά στα μικρά παιδιά, ξέρετε, στην λογοθεραπεία βελτιώνεται πάρα πολύ και η αδεία, αλλά και η λεπτή κινητικότητα. Και η λεπτή κινητικότητα χρειάζεται πολύ που? Στο διαδικασία της εγωφής, έτσι. Ή αν υπάρχει ανάγκη συμβλητικής, έχουμε ένα παιδί το οποίο έχει πολύ χαμηλή εικόνα για τον εαυτό του, κάνει αγνοητικές αυτοαξιολογήσεις και λοιπά, εντάξει, χρειάζεται και τέτοια. Ωστόσο όμως παραμένουμε στις υπηρεσίες, ξέρουμε ότι τα προβλήματα στη λειτουργία των διάφορων υπηρεσιών είναι πολλά. Ελπίστελέχωση ήταν και προ κρίσης. Τώρα καταλαβαίνετε ότι η στελέχωση των υπηρεσιών σε προσωπικό παρουσιάζει ακόμα μεγαλύτερα στα δυναμίες, ενώ τουλάχιστον σχολικοί ψυχολόγοι υπάρχουν πολύ ανελπιστικός. Λοιπόν, ανεπαρκής πέρα από τα στελέχη τα οποία συγκροτούν τις ομάδες, ο αριθμός του προσωπικού είναι ανεπαρκής σε σχέση με τις μεγάλες λίστες αναμονής. Δηλαδή ένα πράγμα είναι λιμπό στελεχωμένης υπηρεσίας, από την άλλη όμως τα αιτήματα αυξάνουν. Δηλαδή το προσωπικό περιορίζεται και τα αιτήματα αυξάνουν. Γιατί αυξάνουν τα αιτήματα, γιατί είναι μεσέ σας. Τι λες, Ποδίδη? Δεν έχουμε κανένα τρομακό ανεβαίνει. Έτσι, γιατί το ομορφαιτικό επίπεδο των γονέων είναι πολύ βαλκαιωμένο. Οι γονείς νοιάζονται για τη σχολική επιτυχία των παιδιών και τους πρώτα, όταν υπάρχουν κάποιες δυσκολίες, είναι να δούμε τι γίνεται. Έτσι, πριν από κάποια χρόνια και να υπήρχαν οι μαθητές οι οποίοι δυσκολεύονταν, λέγαμε, τι έλεγε ο δάσκαλος, δεν τα παίρνουν τα γράμματα και οι γονείς. Δεν είναι πολύ καλός, δεν τα παίρνουν τα γράμματα τέλος. Έτσι, δεν έψεχνε κανείς αν υπήρχαν με τις αγγλίες της σχολής, οπότε και η έρευνα, βέβαια, και η επιστήμη μπορούσε να υποστηρίξει κάτι τέτοιο. Σήμερα, όμως, και η επιστήμη το υποστηρίζει, αλλά και γενικώς υπάρχει μεγάλη έμφαση και στην σχολική μάθηση, στη σχολική επιτυχία, έτσι. Οπότε, αυξάνονται οι ανάγκες. Μια άλλη δυσκολία είναι αυτό που αναφέραμε και νωρίτερα, ότι διαφορετικά μέσα αξιολόγησης χρησιμοποιούμε τις διαφορετικές υπηρεσίες και συχνά μπορεί να είναι εμείς σταθμισμένα, γιατί η σταθμίση, ξέρετε, σας είπα νωρίτερα, η σταθμίση των δοκιμασιών, λέμε ότι επιβάλλεται ότι είναι πολύ σημαντικό πράγμα, αλλά δεν είναι εύκολο πράγμα, πρέπει να έχεις πανελαντικό, δημιουργητικό πρόγραμμα. Έτσι, δηλαδή, θέλει και χρήμα και χρόνο και γνώση, βέβαια, έτσι. Συχνά απουσιάζει η πρόταση από το εξειδικευμένο εκπαιδευτικό πρόγραμμα, το οποίο είναι πολύ σημαντικό αυτό που λέμε. Πάντα θα έχετε στο Μουσασιάν, όταν γέρετε εκπαιδευτική εσείς και βρεθείτε στην συντήκη να χρειαστεί για κάποια μαθητή σας, κάποια μαθητρία σας, να συνεργαστείτε με ένα κεβί, ένα σχολικό ψυχολόγο που έχει κάνει διάγνους και λοιπά, θα είστε υποψηλισμένοι ότι αυτό το οποίο θα πάρτε στα χέρια σας, η αναφορά, η γραφτή αναφορά, δεν αισθηματάει στιγμής. Πρέπει να έχουν τουλάχιστον κάποια στοιχειώδης προτάσεις παρέμβασης, έτσι, βέβαια. Και εσείς, ως εκπαιδευτικοί, δεν θα πρέπει να μένετε μόνος ότι αυτοί υποχρεώνονται να σας πούν και ειδικά είναι και οι δικοί. Αλλά υπάρχει και τόσο πολλή βιβλιογραφία, πια και για τους εκπαιδευτικούς, για το πώς μπορούν να διαχειριστούν τα παιδιά μέσα στις σχολείας. Μην τα περιμένετε, κι εσείς θα τα περιμένετε, αλλά ταυτόχρονα θα κινητοποιήσετε και οι ίδιοι στο να βρίσκετε και υλικό που να διευκολύνει τους μαθητές σας με τις σχολείας. Επίσης, ένα άλλο θέμα είναι ότι τι έγινε, τόσο πολλά ετύματα για αξιολόγηση παιδιών γυμνασίου και ηλικίου στο δημοτικό τέρι, είχαν προβλήματα τα παιδιά αυτά και ξέρετε, στη Βασιλευκή Πριστήριο, δεν είναι πάντα οι λόγοι, δεν είναι πάντα... Ο λόγος πάνω δεν είναι αυτός που λέγαμε νωρίτερα, δηλαδή κυρίως επειδή θέλει κάποιος να απαλλαγεί από τις γραμτές στις πανελλαγικές εξετάσεις. Για πολλούς λόγους μπορεί ένα παιδί να μην αξιολογηθεί, πρώτον ξέρουμε όλοι ότι το δημοτικό είναι και ένα από τους προστατευμένους σχολικό πλαίσεις, έτσι δεν είναι. Δηλαδή πολλές φορές μπορεί και η ίδια η εκπαιδευτική να υποτιμούν κάποιες δυσκολίες, ξέρετε, και να θεωρούν, έλα μωρέ, εντάξει θα τις ξεπεράσεις, θα τις ξεπεράσεις. Οι γονείς επίσης μπορεί να μην είναι στην κατηγορία των γονιών που έχουν ψηλό νοφετικό, κάθονται δίπλα στα παιδιά τους, βλέπουν ότι το παιδί δυσκολεύεται και ότι χρειάζεται εξειδικευμένη παρέμβαση, έτσι. Άρα, λοιπόν, μπορεί αρκετά τα περιστατικά να φτάνουν στο Δημάσιο Πιστολίτιο, όχι γιατί υπήρχε πρόθεση, γιατί υπάρχει πρόθεση περίεργης για την απαλλαγία της προφορικής εξετάσεις, αλλά για λόγους τυχαίους, αμέλειας ή οτιδήποτε, δεν αξιολογεί για τα παιδιά στους δημοτικών. Σας αναφέρα το παράδειγμα ενός γνωστού, γονέα, σε σχέση με αυτό που είπαμε για το δημοτικό, εάν ο γονιός δεν έβλεπε ότι η κόρη του δυσκολευόταν, κανείς εκπαιδευτικός στο παιδί είχε φτάσει έκτη δημοτικού, ο πατέρας κάποτε με την κόρη του δούλευε στο σπίτι και έβλεπε ότι το παιδί είχε δυσκολίες. Είχε απευθυνθεί στο σχολείο Πολασσός, πήγαινε ρωτούσε, του έλεγα Τεμπέλα, έφτασε η μικρή, είναι έκτη δημοτικού και η ίδια είχε εσωτερικεύσει και την Τεμπέλα της. Και η εκπαιδευτική, αυτό συνέβαινε, όχι συγκάνει με ένα μονομένο μέρος, μία επαρχαιική πόλη, 20.000 κατοίκων από εδώ. Δεν έχει λύει τίποτε, μια χαρά είναι απλώς να τεθεί στο σχολείο με την Τεμπέλα. Ο πατέρας όμως, ο οποίος δούλευε με το παιδί, έβλεπε ότι δυσκολευόταν και στο να συνδρατήσει πληροφορίες και στο να χρησιμοποιήσει στρατηγικές πράγματα, τα οποία τα έκαναν μαζί και θεωρούσαν ότι τα είχε καταλάβει εκείνη την ώρα και λοιπά, την επόμενη μέρα ήταν σήμα, ξεκινούσαν πάλι από την αρχή. Έτσι λοιπόν ο ίδιος, χωρίς το σχολείο, οδηγήθηκε σε μία υπηρεσία και το παιδί όντως έδωσε το σχολείο. Έτσι λοιπόν ένα παιδί μπορεί να μη φτάσει σε υπηρεσία αξιογράφησης και για λόγους που δεν έχουν σχέση με τους γονείς. Λοιπόν έχουμε τέτοιο το σχολείο για την υποτίμηση της δυσκολίας του παιδίου. Και βέβαια ένα άλλο πρόβλημα είναι υπεριορισμένες υπηρεσίες σχετικές υπηρεσίες έτσι με τις βασιλικές δυσκολίες ή γενικά τις δυσκολικές και παιδικές ανάγκες στην ευρύτερη σχολική κοινότητα. Αυτό που λέγαμε ότι και ο νόμος το προβλέπει ότι αυτές οι υπηρεσίες έχουν και έναν παιδιυτικό με την αρχαιολυμκή σημασία του όρου. Να εμπιστοποιήσουν και την κοινότητα και την κοινωνία διότι αν εμπιστοποιηθεί η κοινωνία τότε και οι γονείς οι οποίοι είναι πιο υποψιασμένοι αν είναι παιδί δυσκολεύονται. Έτσι δεν γίνονται όλο και περισσότεροι και άρα τα παιδιά θα καταλήγουν στις υπηρεσίες για να δέχονται βοήθεια έτσι έχοντας αυξημένης. Είναι πιο εύκολο για τα παιδιά να καταλυγνάρουν. Λοιπόν η διάχυση της πυροβόρεσης και της πριστιμονικής γνώσης είναι επίσης ένα σημαντικό κομμάτι. Είναι 4-5 διεφάνες. Λοιπόν θα κλείσουμε εδώ. Τους χάου σας έχω κρατήσει και θα κάνουμε το περιβάλλον. Τα υπόλοιπα θα τα δούμε την επόμενη φορά για τα κριτήρια διάγνωσης του μαθησιακών της σχολιών και την επόμενη φορά θα κλείσουμε τις μαθησιακές της σχολίας. Θα περάσουμε στα θέματα της συνυστηματικής και κοινωνικής επάρκειας ενάπτυξης των παιδιών. |
