| : Κυρίες και κύριοι, καλησπέρα. Ευχαριστώ θερμά το κέφι και την κυρία Γραμματόβουλου προσωπικά για την πρόσκληση αυτή. Ελπίζω να ανταποδώσω την αυγή ανοιά της, κάτι που θα μπορούσε να είναι κρίσιμο για όλους μας. Από μια πλευρά που δεν είναι πάντοτε η πρώτη μας σκέψη, δηλαδή η σχέση του καρκίνου του παγκρέατος με τις διαταραχές της διάθεσης όπως ήταν ορχικός τίτλος. Εγώ θα εστιάσω πολύ ειδικά στην κατάθλιψη που είναι η βασίλισσα των διαταραχών διάθεσης στον καρκίνο του παγκρέατος. Υπάρχει βροχή χωρίς σύννεφο. Λοιπόν από τι φαίνεται υπάρχει. Δηλαδή όπως μερικές φορές βλέπουμε την αστραπή μακριά αλλά δεν ακούμε την βροντί, γιατί είναι πολύ μακριά, είμαστε μέσα από τα τζάμια και είναι και πολύ μακριά, έτσι μοιάζει να είναι και η σχέση του καρκίνου του παγκρέατος με την κατάθλιψη. Φαίνεται να ακούμε, να βλέπουμε την αστραπή και να μην ακούμε την βροντί ή να πέφτει βροχή χωρίς να βλέπουμε το σύννεφο. Θα προσπαθήσω να το εικονογραφήσω αυτό λίγο καλύτερα. Συχνά στον καρκίνο του παγκρέατος η κατάθλιψη, αυτό είναι εμπειρική παρατήρηση στέρεη, η κατάθλιψη είναι το πρώτο, το πιο πρόημο από τα δέκα, ίσως και πρόδρομο σύμπτωμα σε χρονική απόσταση. Αυτό γεννάει ένα γρίφο. Πώς σχετίζονται αυτά τα δύο φαινόμενα, δηλαδή το ΚΠ, ο καρκίνος του παγκρέατος οδηγεί στην κατάθλιψη, η κατάθλιψη οδηγεί στον καρκίνο ή κάποια άλλη διαργασία προκαλεί και τα δύο φαινόμενα που μεταξύ τους σχετίζονται με κάποιο τρόπο. Ή υπάρχει ένας συνδυασμός όλων αυτών των παραγώντων ή κάποιων από αυτούς, δεν είναι σαφέστατες οι απαντήσεις, αλλά κάποια πράγματα μπορούμε να τα διερευνήσουμε. Λέω λοιπόν ότι ο καρκίνος του παγκρέατος και η κατάθλιψη έχουν επικίνδυνες σχέσεις. Το ξέρετε φαντάζομαι το βιβλίο και το έργο, εν πάση περιπτώσει ότι σημαίνει σημαίνει. Έχουν σχέση έκδυλη, είναι χειροπιαστή, ιδιότυπη, αυτό το να ακούγεται όπως σας είπα, να πέφτει βροχή χωρίς το σύννεφο και προβληματική ως προς τους μηχανισμούς. Γενικά η κατάθλιψη είναι γνωστό, είναι συχνότερη στους καρκινοπαθείς, είναι διπλάση από ό,τι στον πληθυσμό και τα λοιπά. Ιδιαίτερα όμως των καρκινών του παγκρέατος η κατάθλιψη είναι συχνότερη από ό,τι σε άλλους καρκίνους και μοιάζει ότι ένας τους δύο ασθενείς με καρκινό του παγκρέατος θα εμφανίζουν και κατάθλιψη. Ας πάμε λοιπόν στα δεδομένα της εμπειρίας. Από το 1931 ένας μελετητής ο Γιάσκην βρήκε ότι στους ασθενείς με καρκινό του παγκρέατος συναντάται μια χαρακτηριστική τριάδα ψυχολογικών εκδηλώσεων που είναι το άγχος, η κατάθλιψη και το αίσθημα επικείμενης καταστροφής. Γενικά, πάλι από την εμπειρία, το 20-25% του πληθυσμού θα εμφανίζει κατάθλιψη στη διάρκεια της ζωής του, όμως στον καρκινό του παγκρέατος αυτό το ποσοστό εκτοξέδεται είναι το 75%. Άρα κάτι συμβαίνει εδώ. Άλλα δεδομένα ότι η επιδίνωση του καρκινού του παγκρέατος συσχετίζεται με αυξημένο ποσοστό καρκινού. Όσο πιο άσχημος είναι ο καρκινός, τόσο μεγαλύτερη είναι η πιθανότητα για κατάθλιψη. Αν και εδώ υπάρχει κάτι αξιοσημείωτο και ανεξήγητο ότι είναι χαμηλή η αυτοκτονικότητα, δεν αυτοκτονούν πιο συχνά οι πάσχοντες από καρκινό του παγκρέατος από τη άλλη καταθλιπτική ασθενής. Δεν ξέρω γιατί, σας το αναφέρω. Άλλα ακόμη δεδομένα της εμπειρίας, ότι οι ασθενείς που σήμερα βιώνουν κατάθλιψη, αργότερα στη ζωή τους εμφανίζουν αυξημένο ποσοστό διαφόρων καρκινών, των οποίων και ο καρκίνος του παγκρέατος. Και εδώ φτάνουμε ακριβώς στο κρίσιμο έννοιγμα που είναι, στο 50% των περιπτώσεων καρκίνου του παγκρέατος, η κατάθλιψη εμφανίζεται πριν διαγνωστεί ο καρκίνος και πριν εμφανιστούν άλλες σωματικές ενοχλήσεις. Και όταν λέμε πριν, δεν εννοούμε μια εβδομάδα πριν, συχνά είναι μήνες ή και πάνω από ένα χρόνο νωρίτερα. Αυτό είναι που σας είπα, βλέπουμε τι είναι στρεπή, δεν ακούμε τι βροντί, ή πέφτει βροχή χωρίς να υπάρχει σύννεφο στον ουρανό. Η βροχή εν προκειμένου είναι η κατάθλιψη και το σύννεφο θα φανεί αργότερα ο καρκίνος του παγκρέατος. Οπότε ξαναγυρνάμε στο έννοιγμα της αιτιακής σχέσης ανάμεσα στα δύο φαινόμενα. Η κατάθλιψη προκαλεί τον καρκίνο, ο καρκινός προκαλεί την κατάθλιψη, τα δύο προκαλούνται από κάποια άλλη διαδρασία. Έτσι ξεκινάμε από μια εύλογη επίπτωση στα μάτια του ψυχολόγου, του ψυχεάτου, που είναι ότι ο καρκίνος του παγκρέατος λόγω του σοκ που προχαρεί του ψυχολογικού, μπορεί να γεννήσει κατάθλιψη, αλλά και η άλλη καρκίνη είναι σοβαρό σοκ. Δεν αρκεί δηλαδή αυτό σαν εξήγηση. Ο καρκίνος ή η κατάθλιψη, με κάποιο τρόπο που θα δούμε αν έχουμε κάποια ιδέα, διευκολύνει, ευνοεί την εμφάνιση καρκίνου του παγκρέατος ή κάτι άλλο συμβαίνει, ή υπάρχει δηλαδή μια γκάμα, έτσι, θεωρήσεων της σχέσης, της επικίνδυνης σχέσης ανάμεσα στον καρκίνο του παγκρέατος και στην κατάθλιψη, που ξεκινάει από την εύλογη επίπτωση, ε, καρκίνο έπαθε, να μην καταρέψει ψυχολογικά, μέχρι ένα μυστηριό δεσμυστήριο. Εντάξει, ας δούμε την πρώτη περίπτωση, όπου ο καρκίνος, ένα ισχυρό σωματικό και ψυχολογικό σοκ τόσο ατομικό, όσο και στο περιβάλλον του πάσχοντος, τι τρόπο θα είχε για να γεννήσει την κατάθλιψη. Τόνισα και στο περιβάλλον του πάσχοντος, γιατί όταν διαγειγνώσχεται καρκίνος, ένας πάσχει, αλλά πλήττονται όλοι. Αυτό είναι πάρα πολύ σοβαρό στο ψυχολογικό μέρος, που έχει και αφίδρομες λειτουργίες. Ας δούμε τι μπορεί να σημαίνει ο καρκίνος του παγκρέατος, όταν το ξέρουμε πια έχουμε αυτό. Αυτό σημαίνει μια σημαντική απόλυα. Κάτι χάνουμε και όχι μόνο ένα, χάνουμε περισσότερα από ένα πράγματα και όλα τους ζωτικά έως πολύ ζωτικά. Ποια είναι αυτά τα ψυχικά στοιχεία που θύγονται και χάνονται, όταν εκδηλωθεί καρκίνος του παγκρέατος. Είναι μεταξύ των άλλων δυσπόζουν τα εξής. Πρώτον, το ότι όταν είμαστε καλά, κατοικούμε στο σώμα μας και δεν το προσέχουμε. Περπατάμε, πάμε κάνουμε. Αν μας τύχει οποιαδήποτε αρρώστια, όσο μάλλον ένας καρκίνος, το μισό μας μυαλό είναι σε οτιδήποτε άλλο και τα τρία τέταρτα, σωστά τα λέω όπως σας τα λέω, μισό από εκεί και τα τρία τέταρτα, πάνε στο τι γίνεται, τι γίνεται μες στο σώμα μου. Δηλαδή γίνεται προβληματική η σχέση με το σώμα μου. Η ηρεμία που μου δίνει το σώμα μου σαν καταφύγιο, να διπλώνω με να μαζεύω, να ποχουλιάζω με τον εαυτό μου, δεν μπορεί να γίνει γιατί το σώμα μου είναι πια τόπος αυτοπαρατήρησης, συνέχεια ψάχνω, με συνέχεια ανησυχώ, συνέχεια τρώγω, αυτό χαλάει την υπαρξιακή μου ισορροπία. Το δεύτερο είναι ότι η εικόνα του σώματός μου και του εαυτού μου, υφίσταται έναν δεινό πλήγμα. Αυτό που είχα πριν, δεν το έχω πια, αυτό σημαίνει από όλοι. Γιατί, γιατί πριν έλαγα πάμε να είμαστε καλά με τη συναιγιά μας και τα λοιπά, τώρα δεν μπορώ να το πω στην αλήθεια, γιατί το εύχομαι αλλά από μέσα μου ξέρω ότι το σώμα μου κινδυνεύει και με απειλεί, όπως ένας καρκένος μπορεί να κλειφθεί πολύ συχνά, σαν επίθεση του σώματός μου στην υπαρξή μου, που είναι πολύ μυστηρία κατάσταση. Έτσι, οπότε αυτό που χάνουμε είναι η ιδέα που είχαμε για το σώμα μας και για τον εαυτό μας, με όλη αυτή την αίσθηση του, εδώ μπορώ να ακουμπήσω ασφαλώς. Το τρίτο είναι ότι χάνεται η ικανότητά μου για θετική προβολή του εαυτού μου, της υπαρξής μου στο μέλλον, κάτι σαν αυτονόητοι υπαρξιακοί ασφάλεια, δηλαδή ωραία, θα πάρουμε δάνειο, θα βάλουμε 15 χρόνια, θα δουλέψουμε, θα το ξεκληρώσουμε. Αυτό είναι η αυτονόητη υπαρξιακή ασφάλεια. Ένας καρκένος και μάλστρα του παγκρέατους, που πια εκείνη γνώση ότι είναι επικίνδυνος, απειλητικός, επιθετικότητας, μου χαλάει αυτή την αίσθηση του ότι μπορώ να προγραμματίσω για 10 χρόνια μετά. Τόσο απλό είναι αλλά τόσο καθοριστικό, δηλαδή έχασα τον δρόμο της ζωής μου, ο ορίζοντας μου στένεψε πάρα πάρα πολύ. Και τέλος, ένα στοιχείο που επιβαρύνει την ψυχική κατάσταση των ανθρώπων, είναι αυτό που το λέμε κάπως τεχνικά εμείς, ψυχία, ψυχαναλυτές, η φαντασιακή σχέση μου με τον άλλον, δηλαδή όταν συγκρίνω καθρεφτίζω τον εαυτό μου στον άλλον και συγκρίνω. Και όταν μου τύχει καρκένος, ένα ερώτημα που πάντα σχεδόν γεννιέται, εξέρω ο οποίος θέλει να εξερεθεί, είναι το γιατί σε εμένα. Και αρχίζουμε με πολύ μεγάλη διαρρώτηση, που δεν πάντα για κακό, πολλές φορές ανακαλύπτεις φοβερές αλήθλες για την ύπαρξή σου, για τη ζωή σου, για να σε λυτρώσουν, αλλά είναι βασανιστικό το γιατί σε εμένα σε αυτές τις συνθήκες. Καλύτερα να το έκανες μετά από 10 χρόνια στο Θηβέτ, ας πούμε που έκανας διαλογισμό, εκεί θα ήταν ωραία. Εδώ δεν είναι 10 χρόνια στο Θηβέτ, είναι ότι σου έρθε μια διάγνωση και ακολουθούν θεραπείες και διάφορα πράγματα που είναι πάρα πολύ σκληρά. Και το δεύτερο είναι η φαντασίωση που τρέφουν οι άνθρωποι που πάσχουν από καρκένο του παγκρέατος και από άλλες τέτοιες σοβαρές παθήσεις, ότι γύρω-γύρω όλοι είναι τρισευτυχισμένοι και χαίρονται τη ζωή τους και εγώ ο δυστυχής σου, οι καημένοι βασανίζουν, βασανίζουν, βασανίζουν, το οποίο μπορεί να σε καταρακώσει, να σε κάνει να νιώθεις ως σημαδεμένος ας πούμε, έτσι ένα τέτοιο πράγμα. Λοιπόν αυτή η αναμόρφωση της αίσθησης της ύπαρξής μου, που πηγάζει από απώλειες ασφαλιών, ονείρων, ικανότητες να αντικρίσω και να σταθώ στη σύγκριση με τους άλλους ανθρώπους, αυτά όλα επειδή είναι απώλεια μπορούν να γεννήσουν κατάθλιψη. Δεν μπορώ να σας αναπτύξω το μηχανισμό γενικά, το Μάρτιο θα βγει ένα βιβλίο μου με θέμα πένθος και κατάθλιψη που ξεκινάνε και τα δύο από την απώλεια, έτσι. Πάντως η απόλεια, η σοβαρή μάνα στα απώλεια που δεν μπορώ να αντιμεταβολήσω ψυχικά, μπορεί να προκαλέσει κατάθλιψη. Άρα μοιάζει λογικό ο καρκίνος του παγκρέατος, σοβαρός καρκίνος, απειλτικός καρκίνος, να προκαλεί την κατάθλιψη. Κατάθλιψη να είναι δευτερογενής σας. Αυτές λοιπόν οι επάλες και αλεπάλειες απώλειες που περιέγραψα στην προηγούμενη διαφάνεια, προκαλούν αυτό που ονομάζουν αντιδραστική κατάθλιψη. Δηλαδή, βιώνω κάτι τραυματικό, δεν μπορώ να το μεταβολήσω, να χωνέψω τον τρόπο που υπάρχω μετά από την απώλεια και πέφτω στην αντιδραστική κατάθλιψη. Αλλά ταυτόχρονα γεννούν και επιβαρυντικές και για την κατάθλιψη και για το καρκίνο συνθήκες, το άγχος, το τι θα ξημερώσει και το στρέσλα, τη διαρκή πίεση, πίεση, πίεση, ότι πρέπει να προσαρμοστώ σε αλεπάλειες πιτσανότατα οξεμία, τραυματικές μεταβολές του τρόπου ζωής μου και του τρόπου της υπαρξής μου. Αυτό που έλεγα πριν η αυτονόητη υπαρξιακή ασφάλεια είναι μεγάλα πια ερωτηματικά διαγωνίες. Και όλο αυτό το πράγμα περιλαμβάνει, το τονίζω, και τις διαγνωστικές και θεραπευτικές επεμβάσεις οι οποίες μπορεί να είναι σωτήριες σωματικά, αλλά ψυχολογικά είναι τραυματικές σε πολύ μεγάλο βαθμό. Έτσι λοιπόν, νοιάζει να είναι εύλογο, αν πάσω από καρκίνο του παντρέατος και όχι μόνο, αλλά από το καρκίνο του παντρέατος, να εκδηλώσω αντιδραστική κατάθλιψη μαζί με άγχος και όλη αυτή την καταβολή του στρες. Τι χαρακτηρίζει έτσι, τι εκδηλώσεις χαρακτηρίζουν την αντιδραστική κατάθλιψη του καρκίνου του παντρέατος. Είναι το ψυχικό άλγος, δηλαδή πονάει η ψυχή μου, έχω απώνος την ψυχή μου να σας πω. Μια θλίψη σαν χρειάζει μεσθεματική αυτής της οδύνης. Άγχος, δηλαδή μια ανησυχία πάρα πολύ άσχημη μπροστά σε μια προσδιόριστη απειλή, το τι θα μου τύχει αύριο, έτσι, και αγωνία που είναι μια ρεαλιστική ανησυχία μπροστά σε μια ρεαλιστική απειλή. Αύριο πάω για τους εξετάσεις, είναι κλασικό, δηλαδή στους ασθενείς που παρακολουθώ και παρακολουθώ πολύ καιρό από πάρα πολλά χρόνια, όταν ασθενίζω με καρκίνο, είναι πάντα μια στιγμή πολύ πολύ σημαντική που προκαλεί πολύ μεγάλη αγωνία, το ότι σε τρεις μήνες, σε τρεις εβδομάδες, σε τρεις μέρες, αύριο πρέπει να πάω για τις εξετάσεις, ο Αγιέπιαν πες για τις εξετάσεις. Ήτο να πάω για τις εξετάσεις είναι μια πηγή μεγάλης αγωνίας. Είναι ρεαλιστική, αλλά είναι αγωνία που σκάβει την ψυχή μας και ίσως και το σώμα μας. Το χαρακτηριστικό της κατάθλιψης, της αντιδραστικής κατάθλιψης, αλλά και κάθε κατάθλιψη, είναι η ψυχοκυνητική επιβράδευση που λέμε, δηλαδή η πτώση του τόνου της ψυχής και του σώματος. Θα πει ότι και η ψυχή μου και το σώμα είναι λίγο πολύ σαν ένα σακί αδιάδεια, ένα έτσι. Ένα πράγμα που κρεμάει και το σώμα, κρεμάει και η ψυχή. Δεν αντέχω να υποστηρίξω έναν στέκονο, ξέρω, καμαρωτός, κάπως συνείδησα τέλος πέτων, πέφτω, σκύβω, γερνιώνω μπροστά. Είναι χαρακτηριστικές εικόνες, μη σας πουράσω. Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα αυτής της πτώσης της ψυχής και του σώματος στην αντιδραστική κατάθλιψη, είναι όταν γερνούν οι άνθρωποι από κηδεία. Οι άνθρωποι που είναι πολύ κοντινοί και αγαπούσαν τον άνθρωπο που κηδεύτηκε, τους πέφτουν τα παντελόνια και οι φούστας. Είναι πολύ χαρακτηριστικό αυτό το πράγμα. Όχι γιατί έχασαν βάρος, δεν προλεμβάνεσαι, δυο μέρες δεν χάνεσαι τόσο βάρος, γιατί πέφτει ο τόνος του σώματος και εδώ οι κυλιακοί μοίες ας πούμε δεν έχουν τόνο και ασαπούνται και δυστράει. Πέφτει, κρεμάει, έτσι ξεφουσκώνει. Είναι μια ξεφούσκωτη ύπαρξη, αυτό θα πει ψυχοκυνητική επιβράδεση. Υπάρχει μειωμένη αυτοεκτίμηση, όπως είπα και πριν με τη σύγκριση, ότι εγώ ιστερό, ας το πούμε το λιγότερο έτσι. Υπάρχει χαρακτηριστικότατα αυτό στον καρκίνο του παν κρέατορ, συναισθηματική αστάτια και αυσηγκίνησια. Και σε άλλες αστάσεις υπάρχει, αλλά στον καρκίνο του παν κρέατορ είναι πολύ πολύ πολύ χαρακτηριστική συσχέθηση με την ευσυγκίνησια και με όλο αυτό το πράγμα. Δεν ξέρω πού να σταθώ συναισθηματικά, ούτε καν στη βαριά μου θλίψη. Και ακόμη και η βαριά μου θλίψη είναι να σταθείς πάει έρχεται, πάει έρχεται. Και εμφανίζονται και διάφορες τους προσωματικές εκδηλώσεις. Έτσι λοιπόν καταλαβαίνουμε πως ο καρκίνος του παν κρέατορ και με ποιες μορφές μπορεί να προκαλέσει την αντιδραστική εντέλει κατάθλιψη που είναι αναμενό. Ας έρθουμε τώρα στο μυστηριώδες κομμάτι της επικίνδυνης σχέσης. Όταν η κατάθλιψη εκδηλώνεται ως μυστηριώδης αγγελιαφόρος του καρκίνου του παν κρέατορ, όπως σας είπα, μήνες, ένα χρόνο παραπάνω από ένα χρόνο πριν κάνει κατάθλιψη. Άλλα σημαντικά στοιχεία δεν υπάρχουν πουθενά, ούτε τις εξετάσεις κάνονται σε τίποτα. Και μετά σκάει και βγαίνει ένας καρκίνος του παν κρέατορ. Αυτή η ιδιότυπα υψηλής σχέθησης καρκίνου του παν κρέατορ και κατάθλιψης έχει γίνει αντικείμενο ερμηνευτικών σχημάτων. Υπάρχουν πρώτα κάποια πολύ απλά βιολογικά φαινόμενα. Ένα φαινόμενο που το λέμε παρενεοπλασματικό σύνδρομο. Δηλαδή είναι μια εγκεφαλή της στο μετεχνιακό σύστημα. Σε αυτό που είναι το κύκλωμα, τον συγκινήσουν των συναισθημάτων, όπως και τώρα λέμε, μέσα στον εγκέφαλο. Κι υπέρα αυτό μπορεί να απορρυθμίσει τη συναισθηματική μας ισορροπία και να προκαλέσει κατάθλιψη. Αυτό το σύνδρομο εμφανίζεται σε διάφορα είδη καρκίνου και όχι μόνο στον καρκίνο του παν κρέατορ και προκαλέσει τις αισθηματικές μεταβολές, οι οποίες και προηγούνται της τελικής διάγνωσης του καρκίνου του παν κρέατορ. Ένας άλλος τρόπος είναι με κάποια μόρια που υπάρχουν στο σώμα και προστατεύουν με κάποιο τρόπο την ισορροπία, την ιθονομιαστασία και αυτά. Κάτι γίνεται κάπου, απορρυθμίζονται κάποια πράγματα, η συνέδελφη, θα σας τα πω καλύτερα, δεν είναι η δική μου κύρια ηρικότητα. Όμως αυτή η απορρύθμιση προκαλεί μια γενικότερη απορρύθμιση του ανοσοποιητικού συστήματος, που μια εκδήλωσή της αρκετές φορές είναι συναισθηματικές διαταραχές γενικά, όπως η κατάθλιψη. Γενικά αυτό είναι παρατηρημένο, η κατάθλιψη σχετίζεται με απορρύθμιση και αποδυνάμωση του ανοσοποιητικού συστήματος και εδώ δημοσιεύτηκε πέρυσι, αν και μαθεύτηκε από πρόβεση, σαν είδηση ας πούμε στον κόσμο των ψυχιάτων και αυτά, μια πάρα πολύ ενδιαφέρουσα μελέτη ενός γερμανικού και ελληνικού team επιστημόνων, που μελέτησαν την λειτουργία των ταφ λευχοκυτάρων στην κατάθλιψη, όχι σε ποντίκια που είχε γίνει. Θυμάστε στο λιμένι που αναφέρτηκε αυτό και είπε ο φίλος μου ο Μπαρμπούνης, ναι λέει αλλά είναι σε ποντίκια, δεν είναι σε ανθρώπους. Λοιπόν εδώ έκαναν μια μελέτη που φαίνεται καλή μεθοδολογικά, δεν ξέρω τι συνέχεια έχει, δεν μπορούσε να ειδοποιήσω, αλλά δείχνει ότι όντως στην κατάθλιψη, δεν μπορώ να πω με ποιο μηχανισμό, ούτε οι άνθρωποι αυτοί το λένε, απιστώνεται όμως ότι ένα πάρα πολύ ισχυρό όπλο του ανοσοποιητικού μας συστήματος που είναι τα ταφ λευχοκύταρα, χάνουν από την ισχύ τους, δεν μπορούν να προσθετεύσουν καλά τον οργανισμό, ειδικότερα παθαίνουν τα εξής, πρώτον δεν μπορούν να πάνε σε όλες τις βωνιές, τους ξεφεύγουν περιοχές, δεύτερον όπου πάνε δεν αναγνωρίζουν καλά τα παθαγωά κύταρα, τους ξεφεύγουν αρκετά, τρίτον όταν πυροβολούν ας πούμε τα κύταρα στόχους, χτυπούν αδιακρίτως, έχουν μόνο ας το πούμε κόκκινο χρώμα και ρίχνουν κόκκινο χρώμα από αδού, ενώ κανονικά όπως λέμε και πριν με τα εξειδικευμένα φάρμακα και τα λοιπά θα έπρεπε και έχουν γενικά ικανότητα τα τάφλαιν φωκύτερα να έχουν μια γκάμα να λένε αυτό θέλει κόκκινο χρώμα για να το χτυπήσεις, αυτό θέλει πράσινο, το άλλο θέλει μείγμα κόκκινο πράσινο, έτσι και συνδυάζουν αυτά. Εδώ σε αυτή την κατάσταση της κατάθλιψης διαπίστωσαν αυτοί οι άνθρωποι που εργάζονταν πολύ καλά κέντρα όταν μπορέσαν να εξακριπώσουν ότι είναι πολύ πολύ μικρό το όπλο στάσιό τους. Με άλλα λόγια στην κατάθλιψη τα τάφλαιν φωκύτερα τι παθαίνουν, χάνουν ένα μέρος της ικανότητας έντοπισμού, αναγνώρισης και καταστροφής των κυτάρων στόχων, των καρκινικών κυτάρων εδώ πέρα και έτσι η κατάθλιψη μπορεί να είναι κάτι σαν κερκόπορτα ώστε να αυξηθεί η πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου του παγκρέατος. Από αυτά που λέμε βγάζουν διάφοροι διάφορα, εγώ σαν ψυχίατρος βγάζω ένα συμπέρασμα ως προς την θεραπεία της κατάθλιψης πριν και μετά την εκδίδωση καρκιών του παγκρέατος. Θεωρώ δηλαδή ότι όταν υπάρχει κατάθλιψη δεν πρέπει να την αφήνουμε να σέρνεται γιατί δυστυχώς δεν είναι μόνο η ψυχή να την υποφέρει αλλά όλο το σύστημα, το σώμα, το ψυχικό αποριθμίζεται και γίνεται ευάλωτο. Ανοίγουν και κερκόπορτες που είπαμε πριν τη λαξούλα αυτή. Άρα ενδείκνυται να πας, είναι ανάγκη να το πω απλά, να πας στον ειδικό όταν έχεις κατάθλιψη να γίνει σωστή διάγνωση που γίνεται με μεγάλη ασφάλεια σωστή διάγνωση και καλή θεραπεία. Η καλή θεραπεία αν γίνει έχει τα εξής καλά. Πρώτον συμβάλει στην πρόληψη του καρκίνου του παγκρέατος. Με όποιο τρόπο έστω και τόσο λίγο. Αν το τόσο λίγο είναι αυτό το στατιστικό νούμερο που μέσα στο οποίο είσαι εσύ είναι ζήπα ζωής και θανάτου έτσι στατιστικά μπορεί να το τίποτε αλλά είναι για 10-20-50 ανθρώπων είναι η ζωή και ο θάνατος έτσι. Όταν εκδηλωθεί ο καρκίνος του παγκρέατος και η κατάθλιψη πάλι πρέπει να την αντιμετωπίσουμε. Όχι δε βαριέσει ας το αυτό είναι τελείως δευτερεύουν τώρα σκητρονόμαστε μόνο στη σωματική απειλή. Γιατί αν γίνει σωστή φαρμακευτική και ή ψυχοθεραπευτική δουλειά τότε έχουμε τα εξής καλά. Πρώτον ότι βελτιώνεται η ποιότητα ζωής των Πασχόντων ως προς την εμπειρία της καθημερινότητας και την ψυχοσυναισθηματική ικανότητα λείψου αποφάσεων. Μερικές αποφάσεις είναι ζωτικού χαρακτήρα δηλαδή θα πάω θα συνεργαστώ με τον γιατρό μου ή θα γυρνάω γύρω γύρω σε 8 γιατρούς ώστε να καταλήξω. Αυτό το 8 γιατρούς θα πει που καμία φορά 8 εβδομάδες και σε κάτι καρκίνους όπως ο καρκίνος στο παγκλάσο 8 εβδομάδες μπορεί να κάνουν και 2 φορές. Έτσι δηλαδή είναι φανέροχο όταν φτάσουμε στα δύσκολα που μετράμε πια με πολύ πολύ μικρές χρονικές κλίμακες. Το δεύτερο είναι ότι κάποια από τα συμπτώματα του καρκίνου όπως ο πόνος ελέγχονται καλύτερα, είναι πιο καλά νεκτά και γενικά συνεργάζεται καλύτερα όλο το σύστημα το σωματικό και ψυχικό για την αντιμετώπισή του. Επιπλέον αυξάνει η κανότητα επιβίωσης ορισμένων ασθενών, πρώτον γιατί αν είσαι σε κατάσταση αυξάνει η πιθανότητα να πεθάνεις, όχι από τον καρκίνο, από αυτοκτονία, ακούσατε πριν σκηνές που διηγήθηκε ο πρώτος συνάδελφος που μίλησε. Δεύτερον πολύ πολύ σημαντικό είναι ότι ο ασθενής γίνεται πιο δεκτικός στις ιατρικές θεραπείες, συνεργάζεται αυτό το τεράστιο πρόβλημα που έχουμε πάντοτε στις επώδυνες και απειλητικές έτσι σε παντάσματα διαγνώσης και θεραπείες που προσπαθούμε όσο μπορούμε να τους κάνουμε να τους πρόξουμε πίσω αύριο μεθαύριο στον άλλο γιατρό που έχω ακούσει και όλα αυτά τα πράγματα. Ενώ αν δεν είσαι σε κατάθλιψη ή έχεις σε μεγάλο βοθμό αντιμετωπιστή κατάθλιψης που μπορείς να έχεις πιο νηφάλιο τρόπο να δεις τα πράγματα ακόμη και τα επώδυνα και να συνεργαστείς για μια επώδυνη πουραστική και όλα αυτά τα πράγματα ας πούμε θεραπεία που όμως απαιτεί και τη δική σου συνεργασία. Και τέλος που δεν είναι το τελευταίο στη σημασία είναι ότι οι θεράποντες, οι γιατροί και οι νοσηλευτές παρασφήσεις, οι φροντιστές και το περιβάλλον του ασθενούς λειτουργούν πιο εύρισμα και αποτελεσματικά. Η κατάθλιψη πέρα από τον καρδιμό είναι τρομακτικό βάρος. Δηλαδή πάνω από πίσω μια κουβέντα και πάει χαμένη. Σήκω να πάμε λίγο στο παράδειγμα να δεις έξω τον κόσμο να ξαναγούμε να περπατήσουμε, δεν μπορεί ο άλλος καταθληπτικό. Και χίλια ακόμη τέτοια πραγματάκια που μεθαδίδονται, ακτινοβολούν ένα σκοτεινό φως ας πούμε και πάνω στους φροντιστές και τους γιατρούς τους ξεγελούν πολλές φορές και παρετούνται πολύ, κάνουν ιδιαστικά και σπασματικά πράγματα που δεν πάντα τα καλύτερα. Άρα έχει νόημα να θεραπευτεί η κατάθλιψη και πριν και κατά την εκδήλωση του καρκίνου του πατρίου. Από όσα είπαμε τι καλωβγαίνει από το ότι εντοπίσαμε και κάπως προσπαθήσαμε να αναλύσουμε μια επικίνδυνη σχέση. Πρώτον, ότι υπάρχει μια συμβολή που δεν μπορώ να την κοστελογήσω, να την ποσοτικοποιήσω, αλλά σίγουρα υπάρχει από την θεραπεία κάθε κατάθλιψης σε σχέση με την εμφάνιση του καρκίνου. Άρα και του καρκίνου του παγκρέτα. Έχεις να κερδίσεις ακόμη και σπιθανό πτέρσου να είσαι από αυτούς που θα τύχει ο καρκίνος του παγκρέτα. Η αύξηση του ποσοστού, οι προβλεπόμενες και οι πιστούμενες, υποθέτω, αύξηση του ποσοστού, τις συχνότερες, του καρκίνου του παγκρέτα μέσα στο χρόνο που φέρθηκε από τους δύο προηγούμενους αναλυτές. Θα ήθελα να τις συσκεθήσω με το ότι από το 8 έως το 17, στο δυτικό κόμμα που έχουμε αξιόπιστες μετρήσεις, το ποσοστό της κατάθλιψης αυξήθηκε καταδικά 8% δεν λέω ότι αυτό είναι η αιτία που αυξάνει τον καρκίνο του παγκρέτα, αν μου πείτε ότι δεν συμβάλει καθόλου αυτό το 18% της κατάθλιψης στο 1-2% παραπάνω πόσο ήταν του καρκίνου, θα σας πω να το ξανασκεφτού. Έχει νόημα να θεραπεύουμε τις καταθλίψεις ακόμη και για να προλάβουμε ή να μειώσουμε την πιθανότητα του καρκίνου. Δεύτερον, όταν έχουμε ασθενίσμα κατάθλιψη, οι οποίοι εμφανίζουν παράγοντες κινδύν για καρκίνο του παγκρέατος, τους είδατε αναλυτικά πριν, μην σας πουράσετε, τους βλέπετε εδώ, οικογενειακό ιστορικό, χρόνια παγκρέατη και τα λοιπά, ίσως θα άρχιζε να περάσει από νου μας μήπως βρε παιδί μου μέσα σε αυτό το κακό σύννεφο γεννιέται αυτή η βροχή που βλέπω ή αν και δεν βλέπω το σύννεφο αυτή η βροχή κάπου παραπέμπει και ίσως θα άρχισε να διερευνήσουμε και την ύπαρξη του καρκίνου του παγκρέατος. Τέλος, είναι μια από τις προφανές ιατρικές και θεραπευτικές σκέψεις ότι η συνέργεια των βιολογικών και ψυχολογικών θεραπείων ευνοούν τη βελτίωση της κατάστασης παισθενούς. Αν το βάλουμε όλο μαζί, κρατάω τα εξής δύο πραγματάκια. Πρώτον, ότι υπάρχουν διασυνδέσεις μεταξύ του ψυχικού και του σωματικού που ειδικά στην περίπτωση του καρκίνου του παγκρέατος είναι κραυγαλέες. Δεύτερον, ότι η επίγνωση, να ξέρουμε ότι υπάρχει αυτό το πράγμα και όλα τα που μπορούμε να ξέρουμε, η επιστήμη, οι ανθρώπινες σχέσεις, τεράστιο στοιχείο, τεράστος παράδοτης γι' αυτό και οι σύλλογοι, αυτοβοήθειες, οι ομάδες αλληλοβοήθειας και τα λοιπά, είναι πολύ πολύ σπουδαία συμβολή. Έτσι, η θεσμική πλαισίωση, δυστυχώς το δράμα της Πολιτείας της Ελληνικής το ακούσαμε από το πρώτο μιλτί, παρόλα αυτά, αν δεν ήταν έτσι θα ήταν καλύτερα, να το πω κάπως ταυτολογικά, εντάξει, και η συνέργεια των βιολογικών και ψυχολογικών προσεγγίσεων είναι μέσα για την καλύτερη πρόληψη και θεραπεία του καρκίνου. Σε αυτή τη βάση της στενής σχέσης ψυχής και καρκίνου βασίζεται και αυτό το πρόγραμμα, στο οποίο ανεφέρθηκε η κυρία Γραμματόγου στην αρχή, ότι δηλαδή παρέχουμε πλήρη ψυχιατρική, ψυχολογική και πάσης άλλης φύσης ψυχολογική και ψυχιατρική στήριξη σε καρκινοπαθείς και στους οικείους τους και μάλιστα σε ενήλικες και σε παιδιά. Κάποιοι από αυτά δεν παρέχονται, αλλού σας το λέω, και όπου παρέχονται κάποια στοιχεία τους είναι στα γόνα στον Οικιανό, άλλη μια στα γόνα ήρθε και η δικιά μας που έβαλε και κάτι παραπάνω. Ήτανε χαρά μας αν μπορούσαμε να βοηθήσουμε οποιοδήποτε άνθρωπο χρειαστεί την βοήθεια μας. Σας ευχαριστώ τελικά. |
