| : [♪ Μουσική bringing και είχα τιμή να με προσκαλέψουν σήμερα στο TEDxPathras να μιλήσω λίγο από τις προσωπικές εμπειρίες πώς έφτασα, πώς έγινα σχεδιαστής. Ξεκινήσουμε βλέποντας μερικά σκίτσα. Αν θέλει. Αν δεν θέλει. Αν δεν θέλει. Αν δεν θέλει. Αν δεν θέλει. Ωραία. Ξεκινήσαμε. Λοιπόν, πριν από αυτά τα σκίτσα, που έχουν ξεκινήσει το 1986, υπάρχει μια μικρή ιστορία. Ξεκίνησε το 1981 και έχει πολύ σκόνη μέσα. Γιατί έχει σκόνη? Γιατί ήταν το rally Acropolis, που ο κ. Καρατζάς, καλό είναι να θυμόμαστε αυτά τα ονόματα, χρειάζεται ότι έχω περάσει πολλά χρόνια, γιατί έχουν συμβάλει χωρίς να το ξέρουνε πολύ της επαγγελματικής μου ζωής. Λοιπόν, ο κ. Καρατζάς μου πήγε και πήγαμε σε ένα rally Acropolis, στην Κινέτα, στην ειδική διαδρομή της Κινέτας. Εγώ δεν είχα ιδέα από τα αυτοκίνητα, κανένας στην οικογένειά μου ή οπουδήποτε αλλού ασχολιόταν με τα αυτοκίνητα. Εντυπωσιάστηκα τόσο πολύ το πρώτο αυτοκίνητο, που πέρασε σε ένα Ford Escort του Ari Vatanen. Εντυπωσιάστηκα τόσο πολύ, που γυρνώντας πίσω, πήρα ένα κομμάτι χαρτί και σχεδίασα το πρώτο αυτοκίνητο που σχεδίασα ποτέ στη ζωή μου. Τέλος πάντων, συνέχισα να φτιάχνω αυτοκίνητα. Η σχεδίαση δεν είχε καμία σχέση με εμένα, ούτε και η τέχνη, να πω την αλήθεια. Περισσότερο με διάφορα μονάχα τα rally αυτοκίνητα. Οτιδήποτε υπήρχε τότε, Opel Ascona, Ford Escort, Audi Quattro, οτιδήποτε άλλο, τα σωγράφιζα με επιμέλεια. Κάποια στιγμή, το 82, αφού περάσανε καναδυό χρόνια, βγαίνω έξω με έναν φίλο μου, Γιώργος Κουκουβιτάκης, κι αυτός αξίζει να σημειωθεί εδώ, και μου λέει, έλεγες ότι κάνεις που κάνεις όλα αυτά τα πράγματα, σκοτώνεις τις ώρες σου φτιάχνοντας αυτοκίνητα, γιατί δεν κάνεις κανένα δικό σου αυτοκίνητο. Γιατί, ας κάνουμε και ένα δικό μας αυτοκίνητο. Κάποια στιγμή, ξεκίνησα να φτιάχνω το πρώτο δικό μου αυτοκίνητο, ένα πράσινο Mercedes 190, που άλλαξε λίγο τα φώτα. Αυτό, όμως, ήταν αρκετό για εμένα, σιγά-σιγά να μπαίνω σε αυτή τη διαδικασία και να κάνω πολλά τέτοιου είδους αυτοκίνητα, δικά μου πλέον. Σταμάτησα να κάνω τα ράλι, ή σχεδόν σταμάτησα, και συνασχυριάζω όλα τα δικά μου αυτοκίνητα, να ρωτήσω ποια τεχνική, πήγαινα στη Νομόνια, έργαζα τα περιοδικά όταν έβλεπα μέσα φωτογραφίες, γυρνάγα μετά τα μαγαζιά που κουλάγανε έργα, τέχνης ή υλικά για καλλιτέχνες, και ρώταγα τα κορίτσα εκεί τις, πολίτρες, σωστικά, πώς μπορώ να τα φτιάξω αυτά, και αυτές, βέβαια, δεν ξέραν. Πειραματίστηκα μόνος μου και κάποια στιγμή, το 1986, έχω φτάσει σε αυτό το επίπεδο που βλέπετε μπροστά σας τώρα, με μεγάλα σκίτσα, τα οποία το 87, αν θυμάμαι καλά, πήγα στους τέσσερις τροχούς, με ένα φάκελο γεμάτο σκίτσα, και βρήκα τον κ. Καβαθά. Τέσσερις τροχοί τότε ήταν καταπληκτικό περιοδικό, μεγάλο περιοδικό, το πιο σημαντικό στην Ελλάδα για τα περιοδικά για το χώρο του αυτοκινήτου. Ο κ. Καβαθάς ήταν τόσο καλός μαζί μου, που σε κάποια από τα επόμενα τέφη που μου αφιέρωσε τέσσερις ολόκληρες σελίδες και τέσσερις τροχούς. Καταλαβαίνετε, για ένα παιδί δεκαεφτά χρονών, να βλέπει τη δουλειά τους στους τέσσερις τροχούς σε τέσσερις και όλες τις σελίδες έγχρωμες, ήταν κάτι το μοναδικό. Μου έδωσε και αυτό μια πολύ μεγάλη όθηση. Μετά τα χρόνια περνάγανε και το μόνο που έκανα ήταν ουσιαστικά να διαβάζω και τις πανελλήνιες, μπήκα και στο τμήμα κοινωνιολογίας στην Πάντια, αλλά το όνειρό μου ήταν πάντα να σχεδιάζω αυτοκίνητα, ακόμα και στο στρατό, εδώ βλέπετε το 87, όταν πήγα στρατιώτης. Ακόμα και εκεί πέρα ο λοχαγός μου είδε ότι είχα αυτήν την τάση να σχεδιάζω αυτοκίνητα, τέλος πάντων, και είχε γεμίσει και το δικό του το γραφείο και με έστειλε και στη βιβλιοθήκη του στρατοπέδου, μου έδωσε τα κλειδιά και μου λέει «ΟΠΕΤΕ δεν έχεις υπηρεσί» ή τέλος πάντων «ΟΠΕΤΕ είσαι ελεύθερος, μπορείς να μπαίνεις εκεί και να κάνεις ό,τι θέλεις, να σχεδιάζεις». Αυτά όσο και είναι άλλα που βλέπετε προστά σας κιόλας έχουν γίνει στο στρατόπεδο ουσιαστικά. Τώρα, αφού τελείωσα το στρατιωτικό, μετά πήγα στην πάρριο, όπως σας είπα προηγουμένως, ήταν το σύστημα τέτοιο, ποτέ δεν είχα σκεφτεί ότι θα γίνω σχεδιασμός αυτοκίνητων. Το μόνο που με ενδιαφέρει ήταν να έλεγα ότι ό,τι και να κάνω στη ζωή μου, όταν θα γίνω το απόγευμα από τη δουλειά μου, θα κάθομαι και θα ζωγραφίζω αυτοκίνητα και θα σχεδιάζω αυτοκίνητα. Με ενδιαφέρει ήταν να έλεγα ότι ό,τι και να κάνω στη ζωή μου, όταν θα γίνω το απόγευμα από τη δουλειά μου, θα κάθομαι και θα ζωγραφίζω αυτοκίνητα. Πρέπει όταν είναι ένα χόμπι. Και αυτό το χόμπι, όταν ήμουν στο δεύτερο έτος της παντίου, λέω, OK, αυτό που θα κάνω είναι να γίνω σχεδιασμός αυτοκίνητων. Κάπως έτσι αποφάσισα μετά να τελειώσω πρώτα την πάρτιο, γιατί το να γίνει σχεδιασμός αυτοκίνητων δεν ήταν κάτι το οποίο ήταν σίγουρο, αλλά στην πάρτιο τουλάχιστον θα μπορούσα να γίνω εκείνη την περίοδο τουλάχιστον καθηγητής. Έτσι λέγανε όλοι, ξέρετε, το όνειρο του καθενός. Τελειώνω την πάρτιο, μετά πηγαίνω στο εξωτερικό και πηγαίνω στην Αγγλία. Εδώ βλέπετε ένα άλλο project, το οποίο έκανα πριν πάω στην Αγγλία. Όλα αυτά είναι project τα οποία έκανα αυτοδίδακτος, θα μπορούσαμε να πούμε, όλες αυτές τις δουλειές που βλέπετε προς τα. Εδώ είναι ένα μοντέλο το οποίο έφτιαξε ένα σιταράτσα του σπιτιού μου το 89, με βοήθησε εδώ πέρα ένας πολύ καλός φίλος και σχεδιαστής, ο Κώσος Μαλανδρίνος, ο οποίος μάλιστα κέρδισε και ένα διαγωνισμό που έγινε σε τέσσερις τροχούς αργότερα. Θα το δείτε λίγο αργότερα. Εδώ η τέσσερις τροχή μου είπανε ότι μπορείς να κάνεις ορισμένα σκητσάκια να τα βάζουμε για τα μελλοντικά αυτοκίνητα τα οποία θα βλέπουμε στο μέλλον, ξέρετε, όπως κάνανε εκείνη την περίοδο. Εδώ βλέπουμε μερικά αντίτυπα, τέλος πάντων, από αυτή τη δουλειά του 89. Εδώ είναι ένας διαγωνισμός που είχε κηρύξει η Nissan εκείνη την περίοδο, γιατί ο κύριος Θεοχαρέξης, και αυτό ήταν κάτι να φτιάξεις εδώ στην Ελλάδα ο συνήθως, επάνω στο Nissan Sunny. Εγώ πρότεινα αυτό, ο διαγωνισμός έγινε μαζί σε συνεργασία με τους τέσσερις τροχούς και όπως είπα το κέρδισε ο Μαλανδρίνος και εγώ έρθα τρίτος, με δεύτερο τον Ηλία Τσελέκο. Εδώ βλέπουμε, γιατί το βάζω αυτό. Εδώ είμαι ήδη στην Αγγλία, στο πρώτο έτος, όπου είναι foundation course design, το λέμε το SPA, μια μικρή πόλη, δίπλα από το Coventry. Γιατί πήγα εκεί, γιατί πίστευα ότι δεν ήμουν αρκετά καλός και πότε δεν υπήρχε λόγος να πάω κατευθείαν να δώσω εξετάσεις στο πανεπιστήμιο, στο Coventry, δηλαδή στο Polytechnic, όπου ήταν ένα ειδικό σχολείο για σχεδιαστές αυτοκινήτων. Και έτσι αποφάσισα να πάω να κάνω ένα προκατασκευαστικό. Είναι ένα τμήμα το οποίο κάνουν οι Εγκλέζιο συνήθως γύρω από το art and design, που δεν ξέρουν με ακρίβεια που θέλουν να ακολουθήσουν. Και κάνουν λίγο ζωγραφική, γλυπτική, industrial design, βιομηχανική σχεδίαση δηλαδή, και φωτογραφία. Εγώ, ό,τι και να έκανα από όλα αυτά, πάντα είχα θέμα το αυτοκίνητο. Όταν έφτιαξα αυτό το πρωτότυπο, πρωτόλιο κιόλας, από ξύλο, για να μπορέσουμε να δείχνουμε πώς θα είναι το εσωτερικό αυτού του νίσαν σε αυτόν τον διαγωνισμό που σας είπα προηγουμένως. Εδώ είναι άλλη δουλειά η οποία έγινε αργότερα. Όταν τελείωσα το κολέγιο αυτό, έδωσα εξετάσεις στο Coventry και στο Coventry μου δώσανε απευθείας μια θέση στο δεύτερο έτος, γιατί λένε ότι είσαι αρκετά καλός, δεν είχες ανάγκη να κάνεις το πρώτο έτος. Και από το δεύτερο έτος θα μπορούσες να πας στο τέταρτο έτος. Τελικά, ούτε το τέταρτο έκανα και πήγα κατευθείαν στο Βασιλικό Κολέγιο Τέχνης, που είμαστε εδώ το 91, με αυτά εδώ τα σχέδια. Πώς έγινε και πήγα στο Βασιλικό Κολέγιο? Εδώ με εμποδίθησε πάρα πολύ η κοινωνιολογία, γιατί το να πας στο RCA, στο Λονδίνο, πρέπει να είναι μάστερ, άρα και πριν έχεις ένα πτυχίο. Τους Εγκλέζους δεν τους ενδιαφερόμουν αν είχα πτυχείο στο design ή οπουδήποτε άλλο, ήταν αρκετό το ότι είχα ένα πτυχείο. Εδώ ήταν που έπαιξε μεγάλο ρόλο το πτυχείο της Παντίου, γιατί το δεχτείκανε σαν πτυχείο, ακόμα κι αν δεν είχε σχέση με το design. Ήχα υποτροφία από την ΜΑΣΔΑ, την Ιαπωνέζικη Εταιρεία. Ο κ. Σόσλου μου έδωσε την υποτροφία, πολύ καλό αυτό, γιατί μου εξασφάλιζε και κάποια δουλειά αργότερα. Εδώ βλέπουμε λίγη από τη δουλειά εκείνη της περιόδου, από το κολέγιο. Ωραία. Τώρα, τι γίνεται. Έχει να παίξει λίγο με τις στιγμές που είναι και το θέμα του TEDx Πάτρας. Μερικές φορές τα πράγματα συμβαίνουν εντελώς τυχαία. Εγώ είχα υποτροφία από την ΜΑΣΔΑ, όπως σας είπα. Ας γυρίσουμε λίγο πίσω. Όλα πηγαίνανε καλά μέχρι τις τελευταίες εβδομάδες του δεύτερου έτους του ΜΑΣΔΕΡ. Ήχα υποτροφία από την ΜΑΣΔΑ, όπως σας είπα. Ήχα υποτροφία μέχρι τις τελευταίες εβδομάδες του δεύτερου έτους του ΜΑΣΔΕΡ, όπου ήμουν στη Γερμανία για να κάνω το full-scale model που άρεσε στον διοικητή, στον διευθυπή της ΜΑΣΔΕΡ, και μου λέει, λυπούμεθα, αλλά δεν μπορούμε να σου δώσουμε δουλειά. Έφυγε η γη κάτω από τα πόδια μου, γιατί τα είχα όλα οργανωμένα σίγουρα. Γυρνάω πίσω, έρχεται η Toyota στο κολέγιο και ψάχνει έναν σχεδιαστή. Ήμασταν 12 σχεδιαστές που αποφοιτούσαμε. Είχε πάρει συνέντευξη από όλους τους 11, έκτος από εμένα, γιατί εγώ ήμουνα καλυμμένος από τη ΜΑΣΔΑ, όπως είπα προηγουμένως, θα πήγαινα εκεί. Δίπλα μου ακριβώς κάθε ένας Ιαπωνέζος, ο κύριος Χόρη, καλή τώρα, ο οποίος ήταν επαγγελματίας σχεδιαστής από την Toyota. Έχει στείλει τη Toyota για να κάνει ένα χρόνο, όχι δύο χρόνια. Υπήρχε αυτό το πρόγραμμα που μπορούσε να κάνουν ένα χρόνο. Του λέω, Χόρη Σαν, σαν είναι το κύριος στα Ιαπωνέζια. Του λέω, Χόρη Σαν, σε παρακαλώ, μπορώ να έχω και εγώ συνέντευξη με Toyota. Μου λέει, μα εσύ θα πας στη ΜΑΣΔΑ, γιατί θέλεις να έχεις συνέντευξη με Toyota. Του λέω, εγώ δεν θα πάω τελικά στη ΜΑΣΔΑ, γι' αυτό και γι' αυτό το λόγο, γιατί δεν μπορούν να μου δώσουν θέσεις, δεν έχουν αρκετά χρήματα, τέλος πάντων. Μου λέει, οκ, θα το οργανώσω. Πότε μπαίνω μέσα, πάει μέσα, λέει στον διευθυντή της Toyota, έτσι και έτσι, ότι ο κοβός θέλει να του κάνει μια συνέντευξη. Μπαίνω μέσα, αρχίζω να ανοίγω το πορτοφόλιό μου, ένα-ένα. Οι άνθρωποι ήταν με το ρολόι στο χέρι, γιατί έφυγε το αεροπλάνο, πρέπει να γυρίσουν επίσης Βρυξέλλες από το Λονδίνο. Οπότε, για αυτό λέω μερικές φορές, ο χρόνος το φέρνει στιγμή, τους λέω, κοιτάξτε, την επόμενη εβδομάδα, εγώ θα πάω στη Γερμανία, γιατί πήγα στη Mazda για να ολοκληρώσω τη δουλειά μου στην κλίμα κανένα από σένα. Θα πάω στη Γερμανία, αν θέλετε, να περάσω από τους Βρυξέλλες και να σας δω εκεί πέρα. Αυτή η στιγμή, τέλος πάντων, μου έδωσε τη θέση που μου έδωσε στη Toyota, γιατί μου λένε, OK, έλα την άλλη εβδομάδα στη Toyota και θα τα πούμε με την ησυχία μας. Μετά πήγαμε, είχαμε, τα είπαμε και οτιδήποτε, και τελικά με πήρανε. Και κάπως έτσι ξεκίνησε όλη η επαγγελματική μου στρατεοδρομία από μια στιγμή, από μια κουβέντα που λες εκείνη τη στιγμή. Δεν είναι οι στιγμές οι οποίες, γιατί οι στιγμές που χρειάζονται μια ιδιαίτερη προετοιμασία και πολύ κόπο και δουλειά πριν, απλώς και μόνο εάν και η στιγμή βολεύσει, έρχονται όλα μαζί. Εδώ βλέπουμε πλέον, είμαι πλέον επαγγελματίας, πολύ γρήγορα. Θα σας δείξω τι έκανα, από αυτά που θα μπορώ να σας δείξω, τέλος πάντων. Εδώ βλέπουμε το πρώτο Toyota Yaris, επάνω είναι ένα σκίτσο, κάτω είναι το πρώτο μοντέλο, αυτό είναι σε μοντέλα σε κλίμα καένα προς ένα. Και εδώ είναι το πραγματικό το αυτοκίνητο. Εδώ είναι η δεύτερη δουλειά που έκανα όσο ήμουνα στη Toyota. Είναι το λέξος του SC430, επάνω είναι το key sketch όπως το λέμε εμείς, δηλαδή ένα σκίτσο το οποίο το εντοπίζουμε σαν μια καλή βάση για να ξεκινήσει ένα project. Και επάνω σε αυτό βασίζεται όλη η εξέλιξη του αυτοκίνητου. Τα δύο κάτω μοντελάκια, μάλλον το ίδιο μοντέλο είναι, τα δύο κάτω φωτογραφίες είναι αυτές οι οποίες δείχνουν το μοντέλο όπως ήταν, όπως και αυτές εδώ οι φωτογραφίες. Αυτό δεν είναι αυτοκίνητο, είναι μοντέλο. Τα μοντέλα είναι τόσο πιστά σε ένα αυτοκίνητο που πραγματικά δεν μπορείς να δεις τη διαφορά ανάμεσα σε ένα πραγματικό αυτοκίνητο και σε ένα μοντέλο. Και εδώ είναι το αυτοκίνητο παραγωγής. Μετά ήρθε το Avensis Verso, μετά ήρθε το Avensis, όπως το ξέρετε, ένα σκίτσο πάλι το μοντέλο και το αυτοκίνητο παραγωγής. Μετά ήρθανε άλλα δύο αυτοκίνητα, ένα Lexus που βλέπετε εδώ, ένα άλλο Toyota. Και εδώ είχε μια ευκαιρία να δουλέψουμε για μια ελληνική εταιρεία η οποία λέγεται Nipponia. Και η Nipponia έφτιαξε μια σειρά από τρία scooter. Ο κ. Γουργόλης μου εμπιστεύθηκε αυτή τη δουλειά. Εδώ βλέπουμε πάνω τα σκίτσα και κάτω το μοντέλο παραγωγής. Εδώ βλέπουμε το Ezio, ένα πιο μικρό scooter. Και εδώ ένα ελεκτρικό, αυτό κυκλοφορεί τώρα στη Γαλλία σαν ελεκτρικό scooter με το όνομα Nipponia Arte. Και εδώ είναι ένα πολύ μεγάλο Nipponia Renzo, ένα μεγάλο scooter, το οποίο είναι ελεκτρικό και είναι μεγα scooter, όπως θα μπορούσαμε να το πούμε. Και έχει εμπνευστεί από τη σέλα ενός αλόγου, βλέπετε κιόλας χαρακτηριστικά. Μάλιστα μπροστά έχει και το πρόσωπο ενός αλόγου με τις παροπίδες, όπου σε αυτό το σημείο δεν είναι μονάχα η αισθητική, αλλά είναι και η πρακτική. Γιατί εκεί μέσα θα μπορούσαμε να βάλεις το κράνος του επιβάτη ή του συνεπιβάτη. Έτσι θα μπορούσαμε να έχουμε δύο κράνοι, γιατί πιο πολλές φορές έχουμε πάντα μία θέση για να βάλουμε το κράνος και δεν ξέρουμε τι να κάνουμε το συνεπιβάτη το κράνος. Εδώ μπορείς να βάλεις και... υπάρχει χώρος και για τα δύο κράνοι. Εδώ είναι ένα αυτοκίνητο που έκανα για μία ιτερία Γαλλική. Είναι ένα αυτοκίνητο που κυκλοφορεί στο Παρίσι συγκεκριμένα, τώρα τελευταία πηγαίνει και στην Αμερική. Ένα άλλο πιο μικρό, πάλι ηλεκτρικό αυτοκίνητο. Εδώ είναι ένα ηλεκτρικό τραμ, το οποίο θα είναι το τραμ στο Παρίσι πάλι, στη Γαλλία. Εδώ είναι το πρωτότυπο, έτσι ακριβώς θα είναι και το παραγωγής. Αριστερά βλέπετε από πού ξεκίνησε, δηλαδή η βάση αυτού και πώς έχει εξελιχθεί και έχει γίνει σε κάτι διαφορετικό, ελπίζω πολύ πιο όμορφο. Εδώ έχουμε ένα άλλο blue bus, είναι τα ηλεκτρικά λεωφορία που θα κυκλοφορήσουν πολύ σύντομα στο Παρίσι πάλι και σε άλλες Γαλλικές πόλεις. Και εδώ βλέπουμε ένα μικρό μπάγκι, ας το πούμε, πάλι ηλεκτρικό. Για να δούμε αν έχουμε κάτι άλλο. Τα υπόλοιπα τα οποία υπάρχουν, δεν μπορώ να σας τα δείξω για άλλους λόγους. Που θέλω να καταλήξω, γιατί έκανα όλη αυτή την παρεθοδογία. Γιατί πάνω απ' όλα να δείξω ότι αυτό το οποίο μετράει είναι να έχεις πολύ μεγάλη αγάπη για αυτό το οποίο κάνεις, να σπαταλάς άπειρες ώρες σε αυτό, να το αγαπάς και να το ψάχνεις σήμερα με το ίδιο κομμού, να βρούμε τα πάντα, οτιδήποτε πληροφορία χρειαζόμαστε. Ουσιαστικά πρέπει να είσαι αφιερωμένος σε αυτό που κάνεις. Όλα τα υπόλοιπα πρέπει να τα ξεχάσεις. Πολλοί μιλάμε σήμερα για οικονομικά, για οτιδήποτε, πώς θα βγάζεις, πώς δεν βγαίνεις. Δεν έχει σημασία, για τα νέα παιδιά δεν έχει καμία σημασία αυτό. Τα νέα παιδιά πρέπει να συγκεντρωθούν σε αυτό το οποίο θέλουν. Εάν μπορέσουν να συγκεντρωθούν, υπάρχουν καλές πιθανότητες σε αυτό το οποίο θέλουν να το επιτύχουν. Αυτό ήθελα μονάχα, ουσιαστικά, να περάσω αυτό το μήνυμα. Και αυτό ήταν ο λόγος που έκανα όλη αυτή την ιστορική, προσωπική αναψηλάψη, ουσιαστικά. Έψεξα να βρω το αρχείο μου, οτιδήποτε υπήρχε παλαιότερα, ελπίζοντας ότι κάτι από αυτό θα μείνει για τα νέα παιδιά πάνω απ' όλα. Σας ευχαριστώ και πάλι. |
