| : המουσική Γεια σας, παιδιά. Είμαι η κυ opposing Μαζί, σήμερα, θα ασχοληθούμε με την παράγραφο. Συντροφιά θα έχουμε τον Βρασίδα και τον Ορέστη. Είμαι σίγουρη ότι τους γνωρίζετε. Ο θείος Βρασίδας αναρωτιέται αν ο Ορέστης τα καταφέρνει να γράφει παραγράφους που έχουν ολοκληρωμένο νόημα και σφιχτοδεμένες. Για να δούμε τι ετοιμάζει στον μικρό Ορέστη. Ο Ορέστης μάλλον ξέρει τι είναι παράγραφος. Ξέρει πως είναι ένα ενιαίο κείμενο με μικρή έκταση. Επίσης ξέρει ότι είναι αυτόνομο. Έχει δικό του νόημα και άποψη για το κεντρικό θέμα όταν βρεθεί μέσα σε ένα μεγαλύτερο κείμενο. Συνδέεται όμως με τις προηγούμενες και τις επόμενες παραγράφους του κειμένου. Πρέπει να είναι ικανοποιημένος ο θείος Οβρασίδας. Μπράβο Ορέστη! Ξέρεις φαντάζομαι πως κάθε παράγραφος έχει μια δομή, ένα σχέδιο κατασκευής, με αρχή, μέση και τέλος. Θεματική πρόταση ή περίοδος η κεντρική ιδέα της παραγράφου. Στην αρχή της, αυτή που μας εισάγει στο θέμα. Λεπτομέρειες ή πληροφορίες που αναπτύσσουν, εξηγούν, αναλύουν και αποδεικνύουν τη θεματική πρόταση. Και τέλος η κατακλείδα, το συμπέρασμα. Μια γενική κρίση, συνήθως, που ολοκληρώνει τη σκέψη μας στο τέλος. Πράγματι, ο Ορέστης τα γνώριζε. Ας τα γράψουμε και εμείς στον πίνακα. Ο Ορέστης γνωρίζει ότι η παράγραφος πρέπει να έχει δομή, μια συγκεκριμένη κατασκευή. Με αρχή, τη θεματική πρόταση. Στη συνέχεια, τις λεπτομέρειες, που είναι το κυρίως θέμα της παραγράφου. Και τέλος, η κατακλείδα. Μαθήτης σκέψης ολοκληρώνει την παράγραφος. Για να δούμε, το γνώριζε ο Ορέστης. Μα και βέβαια ξέρω, γράφω συχνά παραγράφους με δομή. Τι του ετοιμάζει τώρα ο θείος Βρασίδας. Ωραία τότε, θέλω να αναπτύξεις μια παράγραφο. Θα σου δώσω τη θεματική πρόταση. Το καλοκαίρι είναι η καλύτερη εποχή του έτους. Ωραίο θέμα, δεν βρίσκετε? Μπορείτε κι εσείς, όταν τελειώσουμε, να το γράψετε στα τετράδια σας. Να η παράγραφος που έγραψε ο Ορέστης. Για να τη διαβάσουμε. Το καλοκαίρι είναι η εποχή που προτιμούν οι περισσότεροι άνθρωποι. Είναι η πιο φωτεινή περίοδος του χρόνου. Ο ήλιος λάμπει, ζεσταίνει τα σώματα, τις καρδιές των ανθρώπων με μια γλυκιά θέρμη. Οι διακοπές είναι αναπόσπαστο κομμάτι του καλοκαιριού. Μέρες ανεμελιάς και ξενιασιάς με ατέλειωτες ώρες ηλιοθεραπείας. Ο ήλιος θέλει προσοχή. Βόλτες στη θάλασσα, τρώγοντας μια αδροσερή φέτα καρπούζι. Τα αρώματα, τα χρώματα των καλοκαιρινών φρούτων είναι εντυπωσιακά. Οι απολαυστικές θαλασσινές βουτιές έχουν θεραπευτικές ιδιότητες για το δέρμα. Η συλλογή με τα κοχύλια μου γίνεται πλουσιότερη. Το καλοκαίρι είναι η ωραίωτερη εποχή του χρόνου. Πόσο σφάνηκε! Σας άρεσε. Για να δούμε ο θείος ο βρασίδας. Ωραία, ο Ρέστη. Θα πρέπει τώρα να δείξεις τη δομή της παραγράφου που έγραψες. Θέλει να διαπιστώσει ο θείος ο βρασίδας ότι πράγματι γνωρίζει τη δομή. Εσείς άρα γιατί διαπιστώσατε. Εύκολο θα χρωματίσω με διαφορετικά χρώματα τη θεματική πρόταση με κόκκινο, τις λεπτομέρειες με μπλε και την κατακλείδα με πράσινο. Για να δούμε, τα κατάφερε. Να η δομή της παραγράφου μου. Το καλοκαίρι είναι η εποχή που προτιμούν οι περισσότεροι άνθρωποι. Αυτή ήταν η θεματική του πρόταση. Οι λεπτομέρειες ανέπτυξε πολύ τη θεματική πρόταση, δεν συμφωνείτε? Μεγάλο κομμάτι αποτελεί το μπλε. Οι λεπτομέρειες είναι η πιο φωτεινή περίοδος του χρόνου. Ο ήλιος λάμπει, ζεσταίνει τα σώματα της καρδιές των ανθρώπων με μια γλυκιά θέρμη. Οι διακοπές είναι αναπόσπαστο κομμάτι του καλοκαιριού. Μέρες ανεμελιάς και ξενιασιάς με ατέλειωτες ώρες ηλιοθεραπείας. Ο ήλιος θέλει προσοχή, βόλτες στη θάλασσα, τρώγοντας μια δροσερή φέτα καρπούζι. Τα αρώματα, τα χρώματα των καλοκαιρινών φρούτων είναι εντυπωσιακά. Οι απολαυστικές θελασσινές βουτιές έχουν θεραπευτικές ιδιότητες για το δέρμα. Η συλλογή με τα κοχήλια μου γίνεται πλουσιότερη. Και η κατακλείδα του. Το καλοκαίρι είναι η ωραίωτερη εποχή του χρόνου. Τώρα που την ξαναδιαβάσαμε, μήπως προσέξατε κάτι? Για να δούμε τι λέει ο Θείος ο Βρασίδας, που ξέρει τα πολλά. Πολύ ωραίες οι προτάσεις σου, Ωρέστη, και η δομή της παραγράφου σου είναι σωστή. Δεν είχε, όμως, συνοχή. Η παράγραφος, εκτός από δομή, πρέπει να έχει και συνοχή. Οι προτάσεις της πρέπει να είναι στενά δεμένες. Με λέξεις και φράσεις. Που λέγονται κειμενικοί δίκτες. Κειμενικοί δίκτες! Ο Ωρέστης δεν τους ξέρει. Έτσι, Ωρέστη, το νόημά της θα αποδίδεται καλύτερα. Προβληματισμός. Για να σημειώσουμε. Παράγραφος, λοιπόν, χρειάζεται δομή. Τα κατάφερε ο Ωρέστης. Χρειάζεται, όμως, και συνοχή. Πρέπει να είναι στενά δεμένες οι προτάσεις μεταξύ τους. Ο Ωρέστης, όμως, δεν τους ξέρει τους κειμενικούς δίκτες. Θα τον ενημερώσει, φαντάζομαι, ο θείος του. Λοιπόν, ο Ωρέστης. Οι κειμενικοί δίκτες μπορεί να είναι επιρρήματα, σύνδεσμοι, επιρρηματικές φράσεις, μόρια, εκφράσεις. Έτσι συνδέονται οι προτάσεις. Και περνάμε από τη μία σκέψη στην άλλη με φυσικό τρόπο. Διαφορετικά, οι προτάσεις σου μέσα στην παράγραφο θα μοιάζουν με τηλεγραφήματα. Που δεν συνδέονται μεταξύ τους. Εσείς τι λέτε, παιδιά. Οι προτάσεις του Ωρέστης δεν ακούγονταν λίγο σαν τηλεγραφήματα. Σαν να έβαλε κάποιος προτάσεις για το καλοκαίρι στη σειρά. Δεν ήταν πολύ δεμένες μεταξύ τους. Για να σημειώσουμε λοιπόν. Επιρρήματα, σύνδεσμοι, επιρρηματικές φράσεις, μόρια, εκφράσεις. Για να τα σημειώσουμε και εμείς στον πίνακα. Για να βοηθήσουμε τον Θείο Βρασίδα και τον Ωρέστη. Επιρρήματα, σύνδεσμοι, επιρρηματικές φράσεις. Μόρια και εκφράσεις. Για να δούμε. Ο Ωρέστης προβληματίστηκε. Αυτή η εκκειμενική δίκτας δεν θυμάμαι τίποτα. Τι κάνει λοιπόν ο Ωρέστης. Ανοίγει τη γραμματική αυτή που έχετε, ξέρετε. Και αρχίζει την επανάληψη. Ας θυμηθούμε τα επιρρήματα. Τοπικά. Πού? Εδώ, εκεί, πέρα, μακριά, κοντά. Α, τα θυμάμαι τώρα. Χρονικά. Πότε, τώρα, πριν, αργά, νωρίσα, μέσω, συχνά. Μάλιστα, τροπικά δείχνουν τρόπο. Πώς? Όπως, έτσι, αλλιώς. Ποσοτικά δείχνουν ποσό. Τόσο, κάμποσο, κάπως περισσότερο, πολύ, ελάχιστα. Ας θυμηθούμε και τους συνδέσμους. Τους έχουμε ξεχάσει. Συμπλεκτική και κοι, ούτε διαχωριστική. Ή, είτε, αντιθετική, δηλώνουν αντίθεση. Αν και ωστόσο. Συμπερασματική, βγάζουν συμπέρασμα. Άρα, λοιπόν, επομένως, επεξηγηματική, εξηγούν. Δηλαδή, η ειδική, που, ότι, πως, χρονική, όταν, ενώ, μόλις. Ετιολογική, μας εξηγούν την αιτία, γιατί, επειδή. Υποθετική, κάνουν υποθέσεις. Αν, εάν, άμα, τελική του σκοπού, να, για να, ενδιαστικοί, διστάζουν. Μήπως, μην, αποτελεσματική, ώστε, που, που σημαίνει ώστε. Εναντιωματική, παραχωρητική. Αν και, μολονότι, ένας συγκριτικός, παρά, και βουλτικός σύνδεσμος, να. Συνεχίζει την επανάληψη, δεν τα θυμόταν καθόλου. Ας θυμηθούμε επιρρηματικές φράσεις, μόρια και εκφράσεις. Μόρια, οι μικρές αυτές λεξούλες. Θα, που συναντάμε στους μέλλοντες. Να, ας, στην υποτακτική μας. Να γελάσουμε, ας γελάσουμε. Δεν, μην, ναι, όχι, να, που δείχνει. Για, για κάτσε να σου πω. Επιρρηματικές φράσεις, πάνω στο κέφι, για χάρη σου, δεξιά-ριστερά, λίγο-πολύ, μέρα-μετημέρα, έτσι-και-έτσι. Και εκφράσεις που συνηθίζουμε στη γλώσσα μας. Είναι γνωστό ότι αξίζει να τονιστεί για τους παραπάνω λόγους. Τώρα ο Ρέστης είναι έτοιμος. Έχει καταλάβει τι είναι η κειμενική δίκτες. Ο Ρέστης θέλεις να σε βοηθήσω να βάλεις κειμενικούς δίκτες στην παράγραφό σου, ώστε να αποκτήσεις συνοχή. Θα σου δείξω τρεις καρτέλες να διαλέξεις. Και βέβαια θέλω μια καρτέλα για κάθε κομμάτι της παραγράφου. Άλλοι κειμενικοί δίκτες που θα χρησιμοποιήσεις στην θεματική του πρόταση, στην αρχή της παραγράφου. Άλλοι κειμενικοί δίκτες για τη συνέχεια της παραγράφου, τις λεπτομέρειες, το μεγάλο της κομμάτι και άλλοι κειμενικοί δίκτες για το τέλος, την κατακλείδα. Για να δούμε, θα τον βοηθήσει. Ορίστε η καρτέλα για να διαλέξεις κειμενικό δίκτε για τη θεματική σου πρόταση. Είναι γνωστό ότι δεν υπάρχει αμφιβολία. Ο Ρέστης διάλεξε όμως. Είναι γεγονός ότι πάμε στην μπλε καρτέλα. Κειμενικοί δίκτες για τις λεπτομέρειες. Α, εδώ ο θείος ο Βρασίδας, βλέπω, επηρεάστηκε από το θέμα της παραγράφου. Έβαλε ήδη το μαγιό του και τα βατραχοπέδηλα. Άλλοι κειμενικοί δίκτες προσθέτουν, άλλοι επεξηγούν, άλλοι αιτιολογούν, άλλοι δίνουν έμφαση και βεβαιότητα, άλλοι δημιουργούν αντίθεση, άλλοι ορίζουν τον τόπο και άλλοι τον χρόνο. Για να δούμε τι διάλεξε ο Ρέστης. Και επιπλέον, εξάλλου, δεν πρέπει να ξεχνάμε πώς. Επεξηγηματικό, διάλεξε, με άλλα λόγια, ωραία. Αιτιολογό, καθώς, έμφαση και βεβαιότητα. Χωρίς αμφιβολία, αξίζει να σημειωθεί πώς. Ήθελε να δημιουργήσει και αντίθεση σε κάποιο σημείο της παραγράφου του. Και διάλεξε αν και. Επίσης, διάλεξε τη λέξη δίπλα, για να ορίσει τον τόπο. Είστε περίεργοι να δούμε πώς έγινε η παράγραφος. Να διαλέξει και για την κατακλείδα, δεν τελείωσε. Συμπερένουμε λοιπόν. Οδηγούμαστε στο συμπέρασμα, επομένως, όχι, προτίμησε το από όλα τα παραπάνω, γίνεται φανερό. Να τη παράγραφος. Πώς μεγάλωσε η μοβ λέξεις, είναι οι κειμενικοί μας δείκτες. Θα τη διαβάσουμε να δούμε αν μας αρέσει περισσότερο. Είναι γεγονός ότι το καλοκαίρι είναι η εποχή που προτιμούν οι περισσότεροι άνθρωποι. Χωρίς αμφιβολία είναι η πιο φωτεινή περίοδος του χρόνου. Ο ήλιος λάμπει και ζεσταίνει τα σώματα, καθώς και τις καρδιές των ανθρώπων με μια γλυκιά θέρμη. Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως. Οι διακοπές είναι έναν απόσπαστο κομμάτι του καλοκαιριού. Με άλλα λόγια, μέρες ανεμελιάς και ξενιασιάς, μα τέλειωτες ώρες ηλιοθεραπείας, αν και ο ήλιος θέλει προσοχή, βόλτες δίπλα στη θάλασσα τρώγοντας μια δροσερή φέτα καρπούζι. Εξάλλου, τα αρώματα και τα χρώματα των καλοκαιρινών φρούτων είναι τυπωσιακά. Αξίζει να σημειωθεί πως οι απολαυστικές θαλασσινές βουτιές έχουν θεραπευτικές ιδιότητες για το δέρμα. Επιπλέον, η συλλογή με τα κοχύλια μου γίνεται πλουσιότερη. Από όλα τα παραπάνω γίνεται φανερό πως το καλοκαίρι είναι η ωραιότερη εποχή του χρόνου. Δείτε, παιδιά, την παράγραφο πριν τους κειμενικούς δείκτες και την παράγραφο με τους κειμενικούς δείκτες. Ας τους διαβάσουμε όλους μαζί για να τους θυμηθούμε. Έβαλε, είναι γεγονός ότι στη θεματική πρόταση, χωρίς αμφιβολία, και, καθώς, δεν πρέπει να ξεχνάμε πως, με άλλα λόγια, αν και δίπλα, εξάλλου, αξίζει να σημειωθεί πως, επιπλέον, τις έβαλε στις λεπτομέρειες της παραγράφου. Και τέλος, χρησιμοποίησε, για να αρχίσει την κατακλείδα του, από όλα τα παραπάνω γίνεται φανερό πως. Διαβάστε την πριν, διαβάστε την μετά. Πώς σας αρέσει περισσότερο? Εννοείται με τους κειμενικούς δείκτες, πολύ χρήσιμες λέξεις. Ο ρέστης είναι σίγουρος πια. Η παράγραφος πρέπει να έχει δομή και συνοχή. Κάθε παράγραφος πρέπει να έχει δομή, θεματική πρόταση, λεπτομέρειες, κατακλείδα. Επίσης, πρέπει να έχει συνοχή. Στο γραπτό μας λόγο, χρησιμοποιούμε τους κειμενικούς δείκτες. Λέξεις που συνδέουν τις προτάσεις. Και έτσι το κείμενο έχει συνοχή, είναι σφιχτοδεμένο. Το νόημα της παραγράφου αποδίδεται καλύτερα έτσι. Ο ρέστης σας έχει μια ωραία πρόταση. Όταν γράφει σε τετράδια του, έχει πάντα μαζί του τον κειμενοδίκτη του. Τον χρησιμοποιεί σαν σελειδοδίκτη. Έχει γράψει πολλές λέξεις. Μεγάλος κειμενοδίκτης! Έχει κειμενικούς δείκτες για την αρχή της παραγράφου, για να ξεκινάει τις θεματικές περιόδους του. Έχει κειμενικούς δείκτες για τη συνέχεια της παραγράφου. Συνδετικές λέξεις, φράσεις που συνδέουν τη θεματική πρόταση ή περίοδο με τις λεπτομέρειες. Και επίσης, έχει κειμενικούς δείκτες για να ξεκινάει την κατακλείδα του. Τους έχει βάλει όλους σε ένα χαρτόνι που μοιάζει με σελειδοδίκτη. Και τον ακολουθεί πάντα στα τετράδια του. Καλό θα ήταν να πάρετε κι εσείς τον κειμενοδίκτη σας. Κάθε κείμενο που θα γράφετε θα σας συντροφεύουν οι κειμενικοί δείκτες. Για να γίνονται οι παράγραφίες σας πλούσιες. Και το νόημά τους να είναι εύκολο να το καταλάβει ο καθένας. Και να το ακούει ευχάριστα και φυσικά το κείμενό σας. Ελπίζω όλοι να καταλάβαμε λίγο καλύτερα την παράγραφο, τη δομή, τη συνοχή και τους κειμενικούς δείκτες. Καλή συνέχεια! Ελπίζω να γράψετε μια όμορφη παράγραφο με θέμα το καλοκαίρι. Γεια σας, παιδιά! |
