| μάθημα φαρμακευτικής: Το ξεκίνημά μας σήμερα θα γίνει από ένα σημείο που το έχουμε αφήσει εδώ και κάνα δυο φορές ανάπαντητο. Είναι τούτο εδώ το ωραίο πραγματάκι. Το ΙΟΔΙΟΤΡΙΑΠΙΝ είναι ένα από εκείνα και τα ωραία συστήματα που λέγονται ενδοαλογονούχες ενώσεις. Είναι τούτο εδώ το ωραίο πραγματάκι. Το ΙΟΔΙΟΤΡΙΑΠΙΝ είναι ένα από εκείνα και τα ωραία συστήματα που λέγονται ενδοαλογονούχες ενώσεις. Τώρα, το γιατί υπάρχουν μπορεί κάποιος να το φανταστεί ή να μην το φανταστεί. Βάση περίπτωση, εγώ εδώ έχω φέρει ένα μοντέλο αυτής εδώ της ενώσης και θα το δώσω εδώ στην πιο μικρή όλη την πιο παιχνιδιάρα εδώ στις ένα. Αλλά να το κάνεις σπάσε και στους άλλους μετά, έτσι. Είναι μια υποτιθέμενη τριγωνική πυραμίδα που μπορείτε να το κρατήσετε το μοντέλο και να το δείτε στα χέρια σας. Τα τρία πράγματα ότι είναι στο σημερινό επίπεδο και τα δύο στο αξονικό. Υποτίθεται το ένα ιόδιο είναι εδώ στο κέντρο, εγώ έχω σημειώσει με αυτές τις παλίτσες τάρα δύο ιόδια. Και αυτό εδώ είναι η μία διάταξη που μπορεί να υπάρχει, εντάξει. Μπορεί να υπάρχει και άλλη διάταξη που και αυτό είναι εδώ πέρα κάτω, δηλαδή είναι και τα δύο σημερινά, ή που και αυτό είναι εδώ πέρα κάτω. Είναι δηλαδή και τα δύο αξονικά, εντάξει. Κάνετε το μια βόλτα έτσι μεταξύ σας, από χέρι σε χέρι για να το δείτε. Εγώ στο μεταξύ να ρωτήσω κάτι τί. Γιατί να επιμένω να σας μιλήσω γι' αυτό το πράγμα. Συγγνώμη. Θα μου πεις γιατί έτσι θέλεις, εντάξει. Μπορεί να έχει κάποια λογική, είναι κάτι χρήσιμο για εσάς, να το ξέρετε ότι αυτό υπάρχει και έτσι και αλλιώς και αλλιώς και συμπεριφορά ότι είναι τούτοι και εκείνοι οι άλλοι. Καταρχήν θα το δείτε αυτό ποτέ στη ζωή σας. Θα το δείτε και θα το δείτε αρκετές φορές. Από εδώ και πέρα στη διάρκεια των σπουδών σας, μερικές φορές θα χρειαστεί να κάνετε πειραματική διαδικασία που λέγεται ιωδιωμετρία. Αν δεν κάνατε κιόλας. Όταν κάνετε ιωδιωμετρία, εκείνο το οποίο πραγματοποιείτε είναι με έναν τρόπο, έμεσο ή άμεσο, παρακολούθηση μιας αντίδρασης. Και ο έμεσος ή άμεσος τρόπος συνίσταται στο ότι αυτή την αντίδραση είτε παίρνει μέρος το ιώδιο, είτε σχηματίζεται ιώδιο. Στην περίπτωση που έχω ιώδιο μέσα σε ιδανικό περιβάλλον, η ένωση δεν διαλύεται πάρα πολύ. Το ιώδιο έτσι είναι μια τυπικά ομοιοπολική ένωση. Άπολυ το νερό είναι πολικός διαλύτης, δεν περιμένουμε να διαλύεται αρκετά. Αν όμως υπάρχει παρουσία ιών των ιωδίου, και αυτό μπορούμε εύκολα να το κάνουμε σε ένα πειραματάκι, παίρνουμε λίγους κρυστάρους ιωδίου, τους βάσουμε στο νερό, περιμένουμε, βλέπουμε ότι πολύ λίγο διαλύεται το ιώδιο στο νερό. Βλέπουμε και με μια σπάτουλα λίγο ιωδιούχο κάλλιο και το να κρατώσουμε, αμέσως διαλύεται. Δεν παίζει το ιωδιούχο κάλλιο το ρόλο του διαλύτη, απλώς σχηματίζει το ιόν. Στην ιωδιομετρία λοιπόν, σε κάποια φάση της, είτε άμεσα είτε έμεσα επαναλαμβάνω, θα σχηματιστεί το ιόν. Και αυτό θα το παρατήρησετε πολύ εύκολο, όχι από το ασθενές καστανό χρώμα που μπορεί να έχει, αλλά από ένα εντυπωσιακό κυανό χρώμα που σχηματίζει όταν δημιουργείται ένωση εγκλήσεως, από τούτο εδώ, μέσα σε μακρομόρια αμύλου. Να δεις στα ελληνικά, όταν αυτό το πράγμα πάει και χώνεται μέσα στα μακρομόρια του αμύλου. Θα ακούσετε λοιπόν κάπου, θα χρησιμοποιήσουμε και δίκτυ αμύλου. Κυριαλένεστε το άμυλο δίκτης. Ναι, δείχνεις μια ποσότητα από άμυλο. Πώς μπορείς να βρεις άμυλο, πηγαίνεις και τρίβεις μια πατάτα καλά-καλά, παίρνεις το ζουμίτιες από την ξεπλήνηση και αυτό εκεί πέρα μέσα έχει άμυλο. Εντάξει, ρίχνεις λίγη ποσότητα από άμυλο. Μπαίνοντας σε αυτό εδώ τα ιόντα για τριοδιούχα μέσα στο άμυλο, σχηματίζουν ένα έντονο κυανό χρώμα, το οποίο φαίνεται. Ούτε το μοριακό ιόδιο, ούτε το ανοιών του ιοδίου δίνει αυτό το χρώμα με το άμυλο. Κατά συνέβη, όταν πάψει να υπάρχει αυτό το πράγμα μέσα στο διάλειμμά σας, πάπει να υπάρχει και το έντονο κυανό χρώμα και καταλαβαίνετε ότι τελείωσε η διαδικασία την οποία κάνετε. Το ζήτημα λοιπόν είναι ποια είναι η δομή αυτό το πράγματος. Και από ό,τι θυμάμαι είχαμε καταλήξει στο ότι έχουμε ένα ιόδιο στο κέντρο με, αυτό είναι το σημερινό επίπεδο που θα σημειώσω, με πέντε ζευγάρια ηλεκτρόνια γύρω του, τρία δεσμικά και δύο δεσμικά. Και όλη η συζήτηση είναι, θα έχουμε τα δύο ιόδια, τα κρέας σε αξονικές θέσεις, δηλαδή το σύστημα θα είναι γραμμικό, θα τα έχουμε και τα δύο σημερινές θέσεις, οπότε θα είναι γωνιακό με μια γωνία περίπου 120 μήρες, ή θα είναι ένα αξονικό και ένα ισημερινό, οπότε η γωνία θα είναι 90 μήρες μεταξύ τους. Και σε αυτό το σημείο είχαμε μείνει, προσπαθούσαμε να διεκρύξουμε ποια από αυτές τις περιπτώσεις είναι η ενεργειακό σταθερότερη. Η ενεργειακό σταθερότερη είναι εκείνη που έχει τις λιγότερες δυνατές απόσεις μεταξύ των ηλεκτρονίων. Εντάξει, θυμηθείτε τι έχουμε πει για τα ζευγάρια των ηλεκτρονίων. Ένα αδεσμικό ζευγάρι ηλεκτρονίων, όπως το συμβουλίζω κάπως έτσι εδώ, είναι δύο ηλεκτρονιά που βρίσκονται σε ένα τροχιακό, υβλητισμένο. Εδώ πέρα θα έχουμε έναν υβλητισμό έτσι, αφού πρόκειται για τριγωνική πυραμίδα του τύπου, έτσι. ΔΕΣΠΕΤΡΙΑ, ένα ΔΕ, ένα ΕΣ, τρία ΠΕ, εντάξει. Σε έναν λοιπόν τέτοιο υβλητισμένο τροχιακό θα βρίσκεται αυτό το ζευγάρι των ηλεκτρονιών. Εδώ, το δείχνω έτσι. Το άλλο ζευγάρι ηλεκτρονιών, που βρίσκεται σε έναν δύσκολο υβλητισμένο τροχιακό, έχει κάνει αλληλεπίτραση με ένα τροχιακό από το άλλο ιόδιο και έχει κάνει ένα δεσμικό τροχιακό τώρα πια. Το ένα ζευγάρι λοιπόν ηλεκτρονιών βρίσκεται εδώ, το άλλο βρίσκεται εκεί. Σε πώς φανταστείτε, αυτό είναι ένα αδεσμικό, αρκετά κοντά στον πυρήνα, στον οποίο αναφερόμαστε, αυτό είναι ένα δεσμικό, ανάμεσα σε αυτόν και στον γειτονικό πυρήνα. Πανταστείτε λοιπόν δύο αδεσμικά ή δύο δεσμικά ζευγάρι ηλεκτρονιών. Πόσο κοντά μπορούν να πλησιάσουν. Ας πούμε, η απόσταση στην οποία το ένα ζευγάρι αρχίζει να αισθάνεται άβολα σε σχέση με το άλλο είναι αυτή. Αυτή εδώ, ανάμεσα σε δύο γροθιές μου. Άρα η γωνία που θα σχηματίσουν αυτά τα δύο ζευγάρι είναι αυτή εδώ, αν πρόκειται για αδεσμικό ζευγάρι ηλεκτρονιών. Αν είναι αδεσμικά και τα δύο, προφανώς αυτή η γωνία μπορεί να είναι μικρότερη. Δεν είναι πριν αρχίσουν να αισθάνονται άβολα. Κουταλαβαίνουμε? Άρα βγάζουμε ένα σχέδιο σχετικά με τις απόσεις. Οι απόσεις μεταξύ αδεσμικού και αδεσμικού ζευγαριών είναι πολύ μεγαλύτερες από τις απόσεις μεταξύ αδεσμικού και αδεσμικού και αυτές είναι πολύ μεγαλύτερες από τις απόσεις μεταξύ αδεσμικών ζευγαριών. Άρα για να αποφασίσω εδώ πέρα τη διάταξη που θα έχω αρκεί να κοιτάξω τα αδεσμικά ζευγάρια και αρκεί να τα κοιτάξω στις πιθανές κατανομές. Οι πιθανές κατανομές που έχω είναι και τα δύο ιόδια σε αξονικές θέσεις και τα δύο ιόδια σε ισημερινές θέσεις και το ένα σε αξονική και το άλλο σε ισημερινή. Εκείνο που δεν ξεχνάω σε κάθε περίπτωση να βάλω μέσα στο μυαλό μου είναι τα αδεσμικά ζευγάρια ηλεκτρονιών γιατί όπως μόλις τώρα είπαμε κυρίως αυτά θα καθορίσουν το σκήμα του Μωρίου. Εγώ στο μοντέλο που σας έδωσα έχω βάλει δύο μπαλίτσες και υποθέτω ότι αυτές οι δύο μπαλίτσες περιγράφουν τα δύο ιόδια. Αυτό που σας έδωσα λοιπόν είναι μία από αυτές τις δομές. Δεν είναι πιο σωστή, είναι μια που μου ήρθε μέσα στο μυαλό. Για να δείτε πώς θα έμοιαζε το σύστημα και έτσι προστοχοκύ είναι αυτό εδώ, ένα σε αξονική και ένα σε ισημερινή θέση. Όπου μπορείτε να δείτε φαντάζουμε ότι η γωνία αυτή μεταξύ τους είναι 90 μοίρες. Ωραία. Ας πιάσουμε λοιπόν να εξετάσουμε τι απόσεις υπάρχουν μεταξύ αδεσμικών ζευγαριών. Αφού έχουμε περισσότερα από ένα, τρία συγκεκριμένα, προφανώς υπάρχουν απόσεις του καθενός προς καθένα άλλο. Συμφωνούμε? Ερώτηση τώρα. Έχω δύο αδεσμικά ζευγάρια ηλεκτρονιών, το καθένα εκεί που είναι η γροθιά μου και έχουν αυτή τη διάταξη. Έχουν μεταξύ τους μια γωνία 180 μοίρες. Έχουν μεγάλο πρόβλημα να κάθονται έτσι αυτά τα ζευγάρια ηλεκτρονιών. Κανένα. Το ένα κοιτάει τη ρούμελη και το άλλο το αδερβαίνει. Εντάξει. Το τρίτο το καλύτερο θα δούμε σε λίγο που κοιτάει. Τα φέρνουν σε μια διάταξη που έχουν μια γωνία περίπου 120 μοίρες μεταξύ τους. Τώρα υπάρχει μια απόσταση, έτσι, κάπως μεγάλη. Κατά συνέπεια υπάρχουν κάποιες απόσεις μεταξύ τους. Φυσικά, όχι περίπου μηδενικές όπως εδώ πέρα. Κάποιες, ίδιος απόσταχο. Και τα φέρνουν σε 90 μοίρες. Προφανώς είναι μεγαλύτερες οι απόσεις που έχουν μεταξύ τους, εις δεν είναι. Άρα, εδώ, η ίδια διάταξη, όπως εδώ πέρα, ανάμεσα σε δεσμικά, δεσμικά και δεσμικά και δεσμικά, μια ίδια διάταξη υπάρχει και ανάμεσα στις γωνίες. Μεγαλύτερη είναι η άποση όταν τα δύο ζευγάρια ελεκτρονίων είναι στις 90 μοίρες, μικρότερα όταν είναι στις 120 μοίρες και φυσικά πολύ πολύ μικρότερη στις 180 μοίρες. Για να ξεκινήσουμε, λοιπόν, να δούμε. Απόσεις μεταξύ αθεσμικών ζευγαριών. Αυτό εδώ είναι αξονικό. Σε πώς βρίσκεται κάθετα, σε αυτό εδώ πέρα το επίπεδο. Άρα, με τούτο εδώ και με τούτο εδώ θα σχηματίσει γωνία 90 μοίρες. Είσαι δε είναι. Συμφώνουμε σε αυτό. Άρα θα έχω δύο απόσεις στις 90 μοίρες. Αυτό είναι ήδη αρκετά κακό. Και φυσικά αυτά τα δύο αποθούνται μεταξύ τους και, αν υποθέσουμε μια τριγωνική πυραμίδα, έχουμε και μία άποση στις 120 μοίρες. Τώρα καταλαβαίνετε, αν εδώ παραπέρα βρούμε ξαφνικά τρεις απόσεις στις 90 μοίρες, αυτή η κατάσταση είναι χειρότερη από αυτήν. Αν βρούμε μία άποση στις 90 μοίρες, αυτή η κατάσταση είναι καλύτερη από αυτήν. Καταλαβαίνετε? Για να δούμε λοιπόν. Εδώ, ένα-δύο στις αξιονικές θέσεις. Και το τρίτο, στη σημερινή θέση. Συνεπώς αυτό και αυτό που είναι στις αξιονικές θέσεις είναι κάθετας αρχαιολογίας, δεν είναι? Άρα έχουμε δύο απόσεις στις 90 μοίρες. Και βεβαίως αυτό με αυτό είναι ευχαριστημένα, μπορούμε να τα αφήσουμε και πέρα στον όνομα Τανάπαντα. Αν θέλουμε να το σημειώσουμε, είναι ότι έχουμε μία άποση στις 180 μοίρες, δεν υπάρχει άποση σε αυτήν την θέση, εντάξει, απλώς το σημειώνουμε για να μην μπερδευτεί κανένας και πει, ξέρεις, εδώ κάτι μετράς και εκεί κάτι δεν μετράς. Συνεπώς, δύο και μία τρεις απόσεις εδώ, δύο και μία τρεις απόσεις εδώ. Αν οι δύο πιθανές δομές ήταν μόνο αυτές, ποια θα προτείνατε εσείς για ποιο σταθερή για το σύστημα άμα? Θα μου πείτε, τι να προτείνουμε. Αν έχεις εδώ δύο τρεις απόσεις εδώ, δυστηχισμένο είναι το σύστημα, αλλά δεν μπορεί να κάνει τίποτα άλλο. Τότε θα είχα ένα τέτοιο και ένα τέτοιο, να συγκρίνω μεταξύ τους. Άρα, ποιο θα μου προτείνετε και προσταθρό, το αριστερό ή το δεξιό? Γιατί? Εδώ πέρα τα πράγματα είναι πιο δύσκολα, εδώ πέρα είναι ευτυχισμένα τα σεβγάρια ηλεκτρονιών. Αυτό είπα μου εις τώρα. Είναι έτσι, το ένα κοιτάει από εδώ, το άλλο από εκεί. Α, στο τώρα κοιτάει, τι μοιάζει εμένα. Λιγότερες απόσεις έχω εδώ πέρα, άρα αυτή θα ήταν η προτερνόμενη δομή. Εντάξει. Θα ήταν δηλαδή και τα δύο στο σημερινό επίπεδο, έτσι. Το μόριο θα ήταν γωνιακό, με μια γωνία 120 μοίρες περίπου. Ωραία. Για να δούμε τώρα τι γίνεται και στην τελευταία δομή. Να δούμε εδώ τι συμβαίνει. Εδώ έχω ένα, δύο, τρία αδυσμικά ζευγάρια, έτσι, τα οποία βρίσκονται και τα τρία στο σημερινό επίπεδο. Μεταξύ τους, λοιπόν, έχουν γωνία 120 μοίρες. Άρα, καμία άποση στις 90 μοίρες. Και τρεις απόσεις σε 120 μοίρες. Δεν τύχεται θέμα, λοιπόν, για 90 μοίρες είναι πολύ κακή η κατάσταση. Εντάξει. Έχω σε αυτήν και σε αυτήν τη γεωμετρική διάταξη δύο ζευγάρια, μάλλον δύο ζεύγια από ηλεκτρόνια που αποθούνται και έχουν μια γωνία να είναι μεταξύ τους και είναι δυστυχισμένα. Εντάξει. Εκεί κανένα. Άρα, θα προτείνω να δω τη δομή. Άρα, το σύστημά μου είναι γραμμικό. Το ιόδιο τρία είναι γραμμικό. Προσέξτε. Άρα, λάθος το έχω σχογραφεί σίγο εκεί πέρα. Το έχω σημειώσει. Μπορείτε να βάλετε το μπαλάκι εκεί που πρέπει και, αφού το ρίξετε στον κοινιματή, να μου το επιστρέψετε. Έτσι. Θα πρέπει λοιπόν να έχω βάλει σε αξιονικές θέσεις και τα δύο μπαλάκια που για μας παριστάνουν τα ακραία ιόδια. Εντάξει. Ναι. Είναι πολύ χειρότερα το να είσαι στις 90 μήρες παρά στις 120. Κάτσε και κάνε το γεωμετρικά και σκέψε το κάβος και βάλε ένα νούμερο. Πες πέντε είναι το κακό. Να δεις, σε κάθε περίπτωση, με τις δύο στις 90 μήρες είναι πάρα πολύ παραπάνω από εκεί που θέλεις. Με το 320 είναι αρκετά καλύτερα τα πράγματα. Είναι ζήτημα απλής γεωμετρίας. Καθείς και το κάνεις και πεις πόση απόσταση είναι κακιά. Μία μονάδα, δύο μονάδες. Κάτσε και κάνε το και θα δείσουν τι είναι έτσι. Είναι αρκετά χαμηλότερα. Ένα απλό κριτήριο για να μπορούμε να συνάγουμε συμπεράσματα για τη γεωμετρική διάταξη κάποιων τέτοιων πραγμάτων, όπως το Ι2-3, το οποίο πανελαμβάνω θα το δείτε πολλές φορές, τουλάχιστον όσες φορές θα κάνετε γεωδιομετρία. Εκείνο το κιανό χρώμα που θα δείτε με τον δίκτη του αμύλου είναι η ένωση εν κλείσεως, αυτό εδώ μέσα στο άμυλο. Εκτός από αυτό το δω, υπάρχουν και μια σειρά ανάλογες ενδοαλογονούχες ενώσεις. Όπου συνήθως εκείνος που βρίσκεται στη μέση είναι ένα αλογόνο που είναι πιο ογκώδες, που είναι πιο πολλόσυμο. Καταλαβαίνετε λοιπόν ότι θα μπορούσα να φτιάξω με κάποιο τρόπο ιόδιο βρώμιο δύο πλιν, ιόδιο χλόριο δύο πλιν, βρώμιο τρία πλιν, βρώμιο χλόριο δύο πλιν και όλα τα σχετικά. Πάντα στο κέντρο θα έχω ένα αλογόνο που είναι πιο ογκώδες, πιο πολλόσυμο και μπορώ να έχω μια σειρά από τέτοιες ψευδοαλογονούχες ενώσεις. Το ιόδιο τρία λοιπόν πλιν δουλεύει περίπου όπως και το ιόδιο πλιν, μόνο που είναι πιο ογκώδες, πιο μεγάλο. Ένα, δύο, τρία ιόδια. Καλώς. Λοιπόν και κάτι στο οποίο είχαμε μια αμφιβολία, ποια θα μπορούσε να είναι η πιθανή γεωμετρία αυτού του συστήματος. Η απάντηση δίνεται από τις απόσεις των ηλεκτρονιών στένους. Προσέξτε, κάθε φορά ψάχνουμε να βρούμε το σύστημα με τις λιγότερες απόσεις. Άπόση σημαίνει χάσιμο ενεργειακό. Εντάξει. Οι χειρότερες απόσεις είναι μεταξύ αδεσμικών ζευγαριών. Αν έχω παραπάνω από ένα δεσμικά ζευγάρια, αυτά είναι που θα καθορίσουν ότι θα γίνει. Αν, λοιπόν, τα βάλω απάντητον από το άλλο, είμαι πανευτυχής. Αν πρέπει να τα βάλω υπογωνίαν, καλύτερα στις 120, παρά στις 90. Εντάξει. Αν εδώ έχω περισσότερα από δύο ζευγάρια, τότε πρέπει να πάρω υποψημόλυση στις απόσεις. Και τότε, σε εκείνη την διαδικασία, κρατώ πάλι την ίδια σειρά. Πολλοί ισχυρότερες και πιο ανεπιθύμεντες είναι οι απόσεις ζευγαριών που βρίσκονται με γωνία 90 μήρες μεταξύ τους. Ακολουθούν 120, και προφανώς στις 180 μήρες δεν μπορώ να μιλάω για απόσεις. Απλώς βάζω και πέρα το νόμο, έτσι, για να μη λέει κάποιος «εδώ μετράς 2, εκεί μετράς 3». Ωραία. Το ιόδιο, λοιπόν, το βρώμιο, το χλώριο και το φθόριο έχουν μια ωραία σειρά από ιδιότητες. Πρώτα απ' όλα είναι η στοιχεία στην 7η ομάδα του περιοδικού πίνακα, κρατώντας έτσι τις δύο ακραίες περιοχές, τις δύο στήλες αριστερά, το ΜΕΑΣΕΣ, τις έξι στήλες δεξιά, το ΜΕΑΣΠΕ. Βρίσκονται, λοιπόν, στην 7η ομάδα. Έχουν 7 ελεκτρόνια στην εξωτερική τους τροχιά, προσπαθούν να τα κάνουν 8 για να τη συμβιερώσουν, έτσι. Είδαμε, όμως, ότι από το χλώριο και κάτω, το χλώριο, περισσότερο το βρώμιο, ακόμα περισσότερο το ιόδιο, μπορούν να έχουν και περισσότερα από 8 ελεκτρόνια. Είναι πιο ογκώδι, μπορούν πιο εύκολα να σχηματίσουν υβρετισμό και με τα τετροχιακά τους. Έτσι, το 8 για παράδειγμα δεν έχει τετροχιακά, έχει 2Ω και 2Π, τελείωσε. Μπορεί να κάνει υβρετισματοπολία σπαιτρία. Αυτό. Εντάξει. Να έχει μια, συγγνώμη, γεωμετρία, τετραητρική, τετραγωνική, κάτι τέτοιο. Το χλώριο, περισσότερο το βρώμιο και περισσότερο το ιόδιο, μπορούν να κάνουν τέτοιού τους ενώσεις. Έτσι. Με περισσότερους συγγματισμούς. Γιατί? Γιατί έχουν διαθέσιμα τετροχιακά. Και, αν θυμηθείτε, όπως είχαμε πει, καθώς μεγαλώνει ο κύριος οικογραφικός αριθμός, οι αποστάσεις ανάμεσα στα τροχιακά με τον ίδιο κατατικό ρυθμό μικραίνουν. Αν λοιπόν το 3S είναι εδώ και το 3D είναι εκεί, η διαφορά μεταξύ 4S και 4D είναι μικρότερη. Εντάξει, 5S και 5D είναι ακόμα μικρότερη, που σημαίνει ακόμα πιο εύκολο να γίνουν τέτοιούς οι βρετισμοί. Εντάξει. Και γιατί σας το λέω αυτό. Γιατί η συμπεριφορά των αλογών, έχει μια ομαλή διακύμανση. Και σχετικά ομαλές διακυμάνσεις έχουν και οι συμπεριφορές των στοιχείων των άλλων ομάδων στον περιοδικό πίνακα. Εντάξει. Να ξανακάνω εδώ ένα χοντρικό σχέδιο του περιοδικού πίνακα και να πούμε μερικά λόγια για τα στοιχεία που βρίσκονται σε αυτόν. Ένα λοιπόν χοντρικό γενικό σχέδιο για το περιοδικό πίνακα είναι αυτό. Έχω εδώ δύο στήλες και έχω εδώ δεξιά έξι στήλες. Εδώ έχω στοιχεία που έχουν ηλεκτρόνια στα έστροχιακά. Αυτά είναι τα εξωτερικά τους. Εδώ έχω στοιχεία που έχουν ηλεκτρόνια στα πέτροχιακά. Εδώ λοιπόν τώρα αν ξεκινήσω να δημιουργήσω τις οριζόντιες σειρές, θα ξεκινήσω βάζοντας εδώ πέρα το ιδρογόνο και στη συνέχεια τη σειρά των αλκαλιμέταλων. Αυτά είναι τα αλκαλιμέταλα. Είναι αυτά που έχουν ηλεκτρονική διαμόρφωση. Εσένα. Πόσο εσένα? Όσο είναι ο κύριος του Καδικός αριθμός. Ένα και αυτή τη σειρά. Δύο, τρία, τέσσερα, πέντε, έξι. Λιθιονάτριο, κάλλιο, ρουβίδιο, κέσιο, ας μην πάμε στο φράγγιο. Εντάξει. Συνέχεια. Βυρίλιο, μαγνύσιο, ασβέσθιο, στρόντιο, βάριο και ράδιο. Εδώ, στο δεξί μέρος του πίνακα, συνεχίζω με τη γνωστή σειρά. Γύθιο, βυρίλιο, βόρειο, άνθρακας, άζωτο, οξυγόνο, φθόριο, άντε και νέο. Ας συντηρώσω και τα διαινή αέρια. Εντάξει. Έχω λοιπόν εδώ ένα σκαλοπατάκι, εδώ δύο σκαλοπατάκια. Και εδώ μέσα θα περιλάβω τώρα μια σειρά από πόσα στοιχεία είπαμε. Πόσα πρέπει να πάω εδώ πέρα, πόσα χωρίζει να τα κάνω. Φυσικά θα τα κάνω γιατί δεν χωράει για να γράψω και τα σύμβουλα. Γιατί θα κολλήσω τα σύμβουλα των στοιχειών τα δύο προς το άλλο. Τα στοιχεία που θα έχω εδώ πέρα θα έχουν εξωτερική τροχιά με τε ηλεκτρόνια. Κατά συνέπεια τα τε τροχιά κάπως είναι για οποιοδήποτε κυροκρατικό ρυθμό. Πέντε. Κατά σήμα πόσα ηλεκτρόνια μπορώ να βάλω σε αυτά. Δέκα. Δέκα είναι αυτά τα στοιχεία. Εντάξει. Και η πρώτη σειρά ξεκινάει από εδώ. Σκάνδιο, Τιτάνιο, Βανάδιο, Χρόμιο, Μαγκάνιο, Σίδρος, Κοβάλτιο, Λικέλιο, Χαλκός και Ψευδάριγρος. Τα στρίμωξα κάπως. Εντάξει. Προσέξτε τώρα τι γίνεται. Εδώ, σε αυτόν τον κεντρικό τομέα, ο κύρος κρατικός ρυθμός που χρησιμοποιώ είναι 1 παρακάτω από ν. Τι έχω εδώ πέρα. Τέσσερα. Τέσσερα S, τέσσερα S, τριάνται, τριάνται, τριάνται, τριάνται, τριάνται, τριάνται, τριάνται, τριάνται. Τέσσερα πέ, τέσσερα πέ, τέσσερα πέ. Εντάξει. Προφανώς πέντε S, τέσσερα τέ. Και από εδώ και κάτω, σε αυτό το σημείο, δεν θα μπορούσα να το κάνω, θα χρειαζόμαστε έναν διπλασιοπίνακα. Εντάξει. Υπάρχει μια άλλη παρεμβολή από δύο αράδες, οι οποίες πόσες είναι σε αριθμό, πόσες στήλες θα γράψω εδώ, αν πρόκειται να καθίσω να τις γράψω, 14. Γιατί αυτά εδώ τα στοιχεία θα έχουν ηλεκτρόνια στα F τορκιακά. S5F, εντάξει. Κατά συνέπεια, 1 του S, 3 τα P, 5 τα D, 7 τα F τορκιακά, 14 ηλεκτρόνια. Επειδή λοιπόν ξεκινούμε με το λανθάνιο και το ακτινιο, αυτές εδώ οι 14 και 14 ενώσεις ονομάζονται λανθανίδες και ακτινίδες, αντίστοιχα. Ή λανθανοειδή και ακτινοειδή, επειδή μοιάζουν πολύ με το λανθάνιο και με το ακτινιο. Εντάξει. 14 λοιπόν. Και σε αυτή την περίπτωση ο κύριος κομματικός μου αριθμός κατεβαίνει για μια μονάδα. Συνεπώς εδώ θα βρίσκομαι σε 6S, αν πήγαινα εδώ θα είχα 5D, 4F. Εντάξει. Και πάει λέγοντας. Αυτό. Να λοιπόν μια χοντρική γενική ιδέα για τον περιοδικό πίνακα. Κάτι που σας είχα πει είναι ότι σχετικά εύκολα μπορώ να θυμάμαι ομάδες. Άζοτο, Φοσφόρος, Αρσενικό, Αντιμόνιο, Βισμούθιο. Τι μπορώ να ξέρω για το Βισμούθιο. Τίποτα, παρότι βρίσκεται εδώ. Στην 2η, 3η, 4η, 5η, 6η περίοδο, στη 5η θέση. 5 ελεκτρόνια λοιπόν, έτσι, στην 6η περίοδο. 6S2, 6S3. Και ότι αυτό σημαίνει σχετικά με τις αυσταθείες ηλεκτρονιακές διαμορφώσεις. Εντάξει. Πιο εύκολα τα πράγματα είναι εδώ πέρα. Ψευδάριερος, Κάβιου, Εδράριερος. Κάτι που θα αρέσει στις κοπέλες, Χαλκός, Άριερος, Χρυσός. Άντε, Νικέλιο, Παλάδιο, Πλατίνα. Όλα κοντά-κοντά είναι αυτά. Εντάξει. Τώρα, γιατί επανέρχομαι σε αυτό το πράγμα. Γιατί οι χημικές ιδιότητες των στοιχείων σε μεγάλο βαθμό καθορίζονται από το μέγεθος τους και από την πικρότητα του φορτίου που έχουν στις αρνώσεις που σχηματίζουν. Εντάξει. Μα η πικρότητα του φορτίου από τι προκύπτει. Από την βαθμή δοξίδωσης την οποία βρίσκονται. Έχω λοιπόν κάποιο στοιχείο που φαίνεται να έχει χάσει δύο ηλεκτρόνια. Είναι λοιπόν το κατιόντο με φορτίο συνδυό. Βαθμή δοξίδωση συνδύο, κατά συνέπεια, για αυτό το πράγμα πρέπει να μιλάω. Εντάξει. Ξεκινάμε όμως από την αρχαία από τα πιο απλά και βασικά πράγματα. Εδώ χρησιμοποίησα προηγουμένως το σκονάκι μου και σημείωσα μερικές ατομικές ακτίνες. Σε angstrom. Εντάξει. Ξαναθυμίζω, το angstrom δεν είναι μία μονάδα που βρίσκεται σε κάποια από τα συστήματα μονάδων που έχουμε, εντάξει. Θα πρέπει να είναι μέτρο και πολλαπλάσιο ή υπό πολλαπλάσιό του. Αν χρησιμοποιήσουμε το παλιό σύστημα, το SS, εκατοστό και το πολλαπλάσιο ή υπό πολλαπλάσιο του, έτσι. Αυτό εδώ πέρα είναι το 10 στιγμών 10 τη μέτρα. Βέβαια ξέρετε, έτσι, αυτά που χρησιμοποιούμε συνήθως στην επιστημονική γλώσσα ως πολλαπλάσια και υπό πολλαπλάσια πάνε στις 1,5-3 μίλι μίκρο νάνο πίκο, κίλο μέγα γίγα τέρα, έτσι. 10 στιγμών 3, στιγμών 6, στιγμών 9 και αντίστοιχα στις 3, στιγμών 6, στιγμών 9, εντάξει. Αυτό είναι 10 στιγμών 10 μέτρα. Προς στιγμή λοιπόν του Ανκστραμ, κοιτάξτε εδώ τι γίνεται. Οι ατομικές ακτήνες για μερικά από τα στοιχεία που σημείωσα εκεί, σε Ανκστραμ, είναι αυτές. Τι βλέπετε? Οι πιο μεγάλοι κοντεύει τα τρία Ανκστραμ και είναι εκεί πέρα στο ΚΕΣΙΟ. Και οι πιο μικροί είναι εκεί πέρα στο Ιδρογόνο, περίπου μισό Ανκστραμ. Άντε, λίγο παραπάνω. Καλώς? Ε, βέβαια με κάποια ακρίβεια. Υπάρχει δυνατότητα να έχουμε τέτοιες μετρήσεις με τρία ή με τέσσερα δεκαδικά. Δεν μας χρειάζεται. Είναι κάτι το οποίο μπορεί να παρατηρήσει κάποιος σε αυτήν τη σειρά. Δεν είναι όλος ο περιοδικός που πει, δεν έχει έννοια να καθίσω να το γεμίσω με νούμερα, απλώς να δούμε κάποια τάση που υπάρχει, αν υπάρχει. Μια τάση είναι προφανής και την έχουμε καταλάβει ήδη από πολύ παλιά. Όπως είμαστε σε μία ομάδα, την εδώ, καθώς πηγαίνουμε από ένα στοιχείο στο επόμενο, πηγαίνω μία περίοδο παρακάτω. Μία περίοδος παρακάτω σημαίνει έχω τροχιακά, με κυροκυριακό αριθμό, ένα παραπάνω από πριν. Εδώ λοιπόν έχω ένα S τροχιακό, εδώ δύο S, εδώ τρία, εδώ τέσσερα, εδώ πέντε, εδώ έξι. Τι σημαίνει για μας ένα S, δύο S, τρία S, είναι η αντιστοιχία με την πρώτη, την δεύτερη, την τρίτη κυκλική τροχιά του μπορ. Προφανώς η πρώτη είναι πιο μικρή, η δεύτερη μεγαλύτερη, η τρίτη μεγαλύτερη. Τι περιμένουμε λοιπόν, καθώς κατεβαίνουμε προς τα κάτω μία αύξηση στις ατομικές ακτήνες. Αυτή εδώ είναι η μικρότερη και αυτή μεγαλύτερη και αυτή μεγαλύτερη και μεγαλύτερη από όλες εδώ πέρα κάτω. Εντάξει, ωραία. Μήπως υπάρχει καμιά κανονικότητα στην αύξηση αυτή. Να δούμε. Από εδώ, εδώ είναι περίπου ένα άγγελο και κάτι παραπάνω. Εντάξει, χοντρικά ένα ας πούμε. Άρα αν αυτή η σειρά διατηρούταν θα έπρεπε να περνάμε στη γύρω στα δυόμιση. Εδώ γύρω στα τριάμιση το πρέπει να είμαστε γύρω στα 5,5,6. Τερατόδες. Δεν είναι. Δηλαδή, ας το πούμε, αν το βάλουμε με τη λογική, πάω μία μονάδα παρακάτω, αυξάνω ένα άγγιστρα παραπάνω, αυτό είναι περίπου το μισό από ό,τι θα φανταζόμαστε με αυτή τη λογική. Εντάξει. Που σημαίνει μια γραμμική σχέση δεν υπάρχει. Αυξάνει κατά ένα τόνι, αυξάνει ανάλογα και η ατομική μου ακτήνα. Έχω μια αύξηση εδώ. Στη συνέχεια όμως οι αυξήσεις είναι κάπως μικρότερες. Ωραία. Αύξηση όμως συνέχεια, δεν είναι κάποιο μικρότερο από το προηγούμενό του. Εντάξει. Εδώ ισχύει το ίδιο. Δεν υπάρχει υδρογόνο, αλλά δεν μου πειράζει, αυτό είναι το πρώτο. Λογικό, ορίστε. Συγκλίνουν εναιριακά. Η σύγκριση εναιριακή σημαίνει, ναι, ακριβώς αυτό είναι. Μεγαλύτερη είναι, αλλά δεν είναι διπλάσια για τον επόμενο κολλατικό αριθμό. Δεν είναι τριπλάσια. Ακριβώς. Όπως είπα, πηγαίνοντας σε μεγαλύτερους κολλατικούς αριθμούς, οι εναιριακές διαφορές συγκλίνουν. Τι σημαίνει συγκλίνουν. Το αντίστοιχο στο πρώτο που το μπορεί είναι μεγαλώνια, όχι τόσο πολύ, η ακτήνα της τροχιάς μου. Εντάξει. Συνεπώς βλέπετε, και εδώ έχω μια άξιση, αλλά δεν είναι 1, 1.5, 2, 2.5, 3 και πάει λέγοντας. Καλώς. Τι άλλο παρατήρητε καθώς πηγαίνω στη δεύτερη περίοδο προς τα δώ, 1, 2, το τρίτο στοιχείο εδώ και το τελευταίο το φθόριο εκεί. Από το 1.67 πηγαίνω στο 0.42. Έχω δηλαδή μια μείωση, την οποία σε τι την είχαμε αποδώσει εμείς. Αυτή η μείωση οφείλεται στο ότι, πηγαίνοντας από το ένα στοιχείο στο γειτονικό του, το πυρηνικό φορτίο αυξάνει κατά ένα. Εδώ πέρα έχω πέντε πρωτόνια στο πυρήνα και φυσικά πέντε ηλεκτρόνια έξω. Εδώ έχω έξι πρωτόνια, το έκτο ηλεκτρόνιο όμως δεν προστατεύεται πλήρως από τα προηγούμενα πέντε. Κατά συνέπεια το πυρηνικό φορτίο αυξάνει κατά ένα, η προστασία που δέχεται το παραπανίσιο ηλεκτρόνιο από τα προηγούμενα δεν αυξάνει κατά ένα, αυξάνει κατά 0.7. Κατά συνέπεια, προφανώς, ας το θεωρήσουμε πάλι σε αναλογία με το πρώτο ποντομπόρ, θα δέχουμε ισχυρότερη επίτραση από το πυρήνα, θα έχω μικρότερη ακτίνα τροχιάς από αυτή που θα περίμενα και βλέπετε 0.87, 0.67, 0.56, εδώ περίπου μια κανονική αιτία υπάρχει, περίπου 0.1 από στοιχείο σε στοιχείο. Τι αποτέλεσμα έχει αυτό? Αυτό έχει το ξένο αποτέλεσμα, κάποιες φορές κάνουμε λάθος εκτιμήσεις και λάθους υπολογισμούς. Δεν ξέρω αν σας το είπα στον καιρό του, το παράδειγμα θα σας το πω όμως τώρα. Υπήρχε στη δεκαετία του 50 και του 60 ένα μεγάλο πρόβλημα με ανθρώπους που μένανε στην περιοχή του Λαβρίου, στην Αντική, κάτω εκεί. Αυτοί λοιπόν οι άνθρωποι σε μεγάλο βαθμό είχαν πρόβλημα με τα ντόγγια τους. Το κλασικό πρόβλημα που ξέρεις με τα ντόγγια είναι ότι έχετε ριδόνα. Κάνει αλασσέψη και είναι εδώ βέρα μαύρα, διαλυμένα, καταστραμμένα, έτσι, είναι η φαφούτης. Έτσι. Α, έχει τη ριδόνα. Πολλοίς κόσμος λοιπόν στο Λαβρίο είχε δόντια φαγωμένα και καταστραμμένα. Όταν λοιπόν άρχισε να υπάρχει ιατρική περίθελψη και σε μέρη εκτός του κέντρου της Αθήνας, πήγαινε κάποια ιατρική βέρα. Είδαν τον κόσμο να περαπατάει και να γελάει, αρρωστήσανε. Ψάξανε και εξέτρασανε, να δούμε τι τη ριδόνα έχει αυτός. Όταν εσύ έχω για τη ριδόνα ψάχνεις κάποια πράγματα. Εδώ δεν τα βρίσκεις. Σε αυτούς τους συγκεκριμένους. Μα πως έπεσαν τα δόντια τους και σπάσανε και ραγίσανε και καταστραφήκαν και δεν έχουν τη ριδόνα. Τι στα κομμάτια έχουν. Ψάξανε και ραγίσανε. Τι κάνουμε για να θεραπεύσουμε τη ριδόνα. Αυτό που λένε οι διάφοροι που φτιάχνουν οδοντόκρυμα σε το χυγρό. Βάλτε μέσα φλωράιντ. Φλωράιντ είναι ο διεθνής επιστημονικός δόλος για το υιόν του φθορίου. Φλωράιντ είναι το άτομα, φλωράιντ είναι το φθοριοπλίντ. Εντάξει. Μια καινούργια διαφήμιση τώρα λέει θα βάλετε στάνους φλωράιντ μέσα. Το κορυφτονοικοκυράπετ ξέρει τι είναι αυτό το πράγμα. Στάνους το όνομα για τον κασίτερο. Εσέν. Κασίτερο, φθοριοδίωτη. Αυτό το πράγμα. Λοιπόν, παίρνω εγώ την οδοντόκρυμα με το φθορίδιο του κασιτέρου, του οτιδήποτε είναι. Και τι κάνω. Δεν το τρίψω αυτό τι κάνω. Αφήνω λυκό από αυτή την οδοντόκρυμα και πάρω στο δόντι μου. Ωραία, το δόντι μου αποτελείται στο εξωτερικό του μέρος από υδροξιαπατήτη. Χοντρικά λοιπόν, ας πούμε, ότι είναι κάτι που έχει ασβέστιο, έχει φοσφορικές ομάδες. Η κλασική ένωση θα ήταν έχει τρία ασβέστια, έτσι. Εκείνο λοιπόν που συμβαίνει τώρα είναι ότι έχει μία φοσφορική ομάδα και έχει κάποια υδροξύλια. Εντάξει, ας βάλουμε εδώ πέρα για να κάνουμε την αναλογία, τέτοια. Έτσι, όχι, τρία, τέσσερα, ναι. Χοντρικά λοιπόν, ο υδροξιαπατήτης είναι αυτό το πράγμα. Δεν είναι έτσι στη σειρά, είναι ένα πλέγμα. Σε αυτό λοιπόν το πλέγμα έχω φοσφόρο, οξυγόνο, οξυγόνο, οξυγόνο, οξυγόνο σε τετράεδρο. Έτσι, φανταστείτε, λοιπόν αυτό έρχεται προς τη μελιά μας, αυτό πηγαίνει πίσω. Εδώ κάποια δεσμή δρογόνου με κάποια υδροξύλια που έχουν πιάσει το ασβέστιο, που έχει πιάσει το οξυγόνο και όλα τα σχετικά. Αυτός, λοιπόν, ο υδροξιαπατήτης είναι επικίνδυνος γιατί υπάρχουν διάφορα μαμούνια που μπορούν να έρθουν και να σπάσουν αυτό το πέρατο δεσμό και να πάρουν το οξυγόνο που χρειάζονται για κάτι. Άμα κάνεις αυτό το πράγμα, τι γίνεται, καταργείται το κρυσταλλικό πλέγμα. Εντάξει, και το δόντι θα δίνει ζημιά. Ωραία. Τι κάνω εγώ, λοιπόν, τρίμποντας την φθοριούχα κρέμα στα δόντια μου, επιδράω και η τριβή συμβαίνει ενέργεια. Εντάξει. Αποδείχθηκε ότι τέτοιου τους αντίδρασης δεν χρειάζεται 800 βαθμούς για να γίνει. Σε τέτοιου τους συνθήκες με λίγη πίεση συμβαίνει. Εν μέρει, λοιπόν, εκείνο που κάνω είναι να αντικαθιστώ μερικά από αυτά τα υδροξύλια με φθόριο. Γιατί στην ουσία φτιάχνω ένα μικτό πράγμα που δεν είναι υδροξυαπατήτης, αλλά είναι υδροξυθώροαπατήτης, ας πούμε. Δεν υπάρχει κανένα μαμούνι το οποίο να μπορεί να έρθει και να σπάσει αυτόν τον παιρνότοδοσμο. Εντάξει. Δεν υπάρχει. Κατά συνέπεια αυτό το υλικό θα είναι αρκετά σταθερό. Μάθα μου πείτε, έτσι που σβήσεις και αυτό μέσα στο στόμα σου είναι σε μια δυναμική ισορροπία. Δεν θα ξαναφύγει κάποια στιγμή το φθόριο να μπει το υδροξύλιο εκεί πέρα κλωδιάς και δικά. Πολύ περισσότερο που και οι υδροξύλια σχηματίζονται από τις διάφορες τροφές που τρώμε. Έτσι δεν είναι. Ναι. Ε, γι' αυτό μας λένε και η καθημερινή προστασία των δουλειών και λοιπά και λοιπά. Έτσι δεν τα βούλευσες μια φορά όταν με βαφτίσαν και μια φορά μετά όταν πέθανα. Εντάξει, γίνεται και στο ενδιάμεσο αυτό. Μερικοί το κάνουν, εντάξει δεν σημαίνει αυτό τίποτα. Έτσι. Μερικοί το παλιό καιρό, κάνανε και μπάνιο, έτσι, των φώτων και μετά το 15 Αυγούστο. Έτσι. Μπορείς να το κάνεις και τώρα, δεν είναι πρόβλημα. Λοιπόν, όχι για σένα πάντως, για τους άλλους, πρέπει να τους ρωτήσεις πρώτα. Λοιπόν, εδώ αν το δεις από ψυχημίας απλής, χωρίς να σκεφτείς άλλα πράγματα, ναι, έβγαλα ένα υδροξύλιο πλιν και έβαλα στη θέση του ένα φθόριο πλιν. Σαν φορτίο στέκεται, σαν στοιχειομετρία στέκεται. Εντάξει, ναι. Το ζήτημα είναι, δέστε πού είναι το φθόριο, τι ακτή να έχει, 0,42. Μα θα μου πείτε εδώ πέρα, δεν είναι φθόριο, είναι ένα φθόριο πλιν. Είναι και το οξυγόνο, δεν είναι οξυγόνο, είναι οξυγόνο πλιν, σε υδροξύλιο. Άρα μια αναλογία περίπου θα υπάρχει. Τι διαφορέχω από το οξυγόνο στο φθόριο. Περίπου 0,05 Άγκστραμ. Ναι, όμως εδώ πέρα δεν είχα προηγουμένως οξυγόνο, είχα υδροξύλιο. Είχα δηλαδή δεσμό οξυγόνου, υδρογόνου. Μένει αυτό το πράγμα από εδώ μέχρι εδώ, είχε μια έκταση περίπου 1,2-1,3 Άγκστραμ. Εδώ λοιπόν που είχα κάτι που ήταν 1,3, έρχομαι και βάζω κάτι, όχι ακτή να 0,5. Τι καταλαβαίνετε εσείς για αυτό το πράγμα. Αν βάλω μερικά φθόρια στη θέση μερικών υδροξυλιών, υπάρχουν μερικές μικρό ανακατατάξεις στο σύστημα, αλλά παραμένει εκεί. Αν καταστήσω όλα τα υδροξύλια με φθόρια, τι θα γίνει. Καταρκίδει το πλέγμα. Εκεί που έπρεπε να βρίσκονται σε μια δίκη απόσταση, τώρα παρεβάλλω πράγμα που τα φέρνει σε δίκη απόσταση. Κατά συνέπεια, για ηλπιδράση από την άλλη μεριά καταραίω. Δεν υπάρχουν. Εκείνο λοιπόν που αποδείχτηκε, κατά λάθος, γιατί το λάθος πράγμα ψάχνανε τότε, ήταν, όχι πως είχαν πρόβλημα με το φθόριο ή άνθρωποι στο λάβριο, γιατί δεν είχαν, αλλά είχαν πάρα πολύ φθόριο στο νερό τους. Εντάξει. Είχαν τόσο πολύ φθόριο, που περίπου όλα τα υδροξύλια του υδροξεπαθείται τους, ανταλλασσόταν με φθόριο. Κατά συνέπεια, δεν ήταν τελειδόνα. Αυτό ήταν απλώς καταστροφή του πλέυματος. Χρειαζόταν να δαγκάσεις κάτι με δύναμη, έτσι, για να μείνει ένα κομμάτι από τόντων τους εκεί, χωρίς να σπάσει επίτυχη τελειδόνα. Λοιπόν, τόσο απλά πράγματα, μπορεί κάποιος να καταλάβει το γιατί και πώς, αν έχει μία τέτοια οδοσιδέα. Εντάξει. Όχι τις ακριβείς αποστάσεις και αν είναι ένα κομματρία ή ένα κομματέσσερα, ξέρω εγώ και άλλα τα συγκεκριμένα, αλλά ότι έχεις ένα μεγάλο πράγμα, άσχετα αν έχει το σωστό φορτίο, που το αντικαθιστάσεις με κάτι που είναι μικρότερο. Κατάσης, δεν μπορείς να περιμένεις ένα πλέγμα που υπήρχε προηγουμένως στερεώ να διατηρηθεί. Από άποψη φορτίων τα πράγματα πάνε καλά. Βγαίνει το υτροξύλιο μειον ένα, μπαίνει το φθορίου μειον ένα, έτσι, τα φορτία μας είναι μια χαρά. Ναι βεβαίως, η γεωμετρία του πράγματος όμως, και επειδή θέλουν είναι κρυσταλικό, δεν διατηρείται. Δεν υπάρχει λοιπόν κρυσταλικό πλέγμα, οι άνθρωποι χάσανε τα δόντια τους, εκεί πέρα προφανώς θα τους δίνανε κάπο διώχνον το φθορίο και όλα τα σχετικά. Έτσι λοιπόν, κάποιες τέτοιου είδους σκέψεις και ιδέες απλές, σχετικά με το μέγεθος των ανθρώπων, μπορούμε να βοηθήσουμε να καταλάβουμε κάποια πράγματα, εντάξει. Τώρα, το ζήτημα είναι για μας το εξής. Εδώ σημείωσα το ψευδάργυρο και τον υδράργυρο, έτσι, που είναι αντίτε εκεί πέρα τα τελευταία στοιχεία, έτσι, στον τομέα του ψευδάργυρος, είναι και το κάθνιο κάπου εδώ πέρα. Δες να δω τι γίνεται. Από το σκάνδιο ως το ψευδάργυρο, η διαφορά είναι από το 1.84 στο 1.42. Τι καταλαβαίνετε εδώ. Οι διαφορές μεταξύ τους είναι αρκετά πιο μικρές από ότι θα ήταν από εδώ εκεί, από το 1.7 στο 0.4, από το 1.9 στο 0.8. Εντάξει. Εδώ, για αυτά που είναι 10 στοιχεία στον διάμεσο, έχουμε μια διαφορά 0.4. Τι σημαίνει αυτό. Αυτό σημαίνει για μας ότι αυτά τα στοιχεία έχουν μια ιδιαίτερη συμπεριφορά και μια συμπεριφορά που λίγο πολύ μοιάζει το ένα στοιχείο με το άλλο. Και πολύ περισσότερο, εδώ κάτω, αυτά τα στοιχεία που δεν περιέλαβα, γιατί δεν είχαμε τον αντίστοιχο πίνακα, εντάξει, αυτά που βρίσκονται σε εκείνα και τα πρόσθετα, στις ομάδες του Λανθανίου και του Ακτινίου. Λοιπόν, γιατί συμβαίνει αυτή η αναστάτωση, όταν βάλω αυτά τα 10 στοιχεία. Εδώ. Είναι κάτι το οποίο σχηματικά, το ξέρετε, σκεφτείτε το σχήμα κάποιων πραγμάτων. Για πες. Ναι. Και τα ποιά τέτροχιακά τι έχουν, τι χαρακτηριστικό. Είναι σκόρκα στο χώρο. Έχω ένα λοβό εδώ πέρα και δίπλα κενό. Ένα λοβό εδώ και δίπλα κενό. Λοβό και λοβό. Υπάρχουν αρκετά κενά γύρω από τον περίνα του ατόμου. Παταστείτε ένα έστροχιακό, είναι αυτό. Καλύπτει όλο το χώρο γύρω από τον άτομο. Παταστείτε ένα πέτροχιακό. Αν βάλω λοιπόν τα τρία πέτροχιακά, ένα, δύο, τρία, ουσιαστικά έχω γεμίσει το χώρο, λίγα κενά έχω. Αν βάλω τα τέτροχιακά που έχουν λοβούς, ναι, τέσσερις, αλλά τέσσερις που κατευθείνονται μακριά από τον άτομο. Τα τέτροχιακά αφήνουν αρκετά κενά. Κατά συνέπεια δεν προστατεύουν τόσο πολύ τα παραπάνω ηλεκτρόνια. Κατά συνέπεια, τι περιμένουμε όταν τελειώσει αυτή η σειρά των 10 στοιχείων με 10 ηλεκτρόνια, από εδώ και πέρα οι ατομικές ακτίνες να είναι πιο μικρές από αυτές που θα περιμέναμε. Εντάξει. Θα είναι μικρότερες αυτές από αυτές εδώ πέρα, αλλά αρκετά μικρότερες από αυτές που θα περιμέναμε. Ωραία. Αυτό σημαίνει ότι πηγαίνοντας από εδώ, εδώ, εδώ, εδώ, έχουμε στοιχεία που η ατομική τους ακτή να αυξάνει, αλλά δεν αυξάνει τόσο όσο θα περιμέναμε εμείς. Εντάξει, αν όλα τα πράγματα ήταν ομαλά, βάζω 10 ηλεκτρόνια, αυξάνει 1 μονάδα, βάζω 20, αυξάνει 2. Εντάξει, δεν υπάρχει αυτό το πράγμα. Εντάξει, και τι μας νοιάζει αυτό. Μας νοιάζει πρώτα απ' όλα για το εξής. Τα στοιχεία στον περιοδικό πίνακα είναι διαταγμένα με σειρά ατομικού αρι Ο μαζικός αριθμός δεν αυξάνει κατά, αν αυξάνει κατά περισσότερο. Είπαμε για ποιο λόγο, γιατί χρειάζεται να έχουμε νετρόνια μέσα στον πυρήνα, έτσι, σε ένα μικρό χώρο που είναι ο πυρήνας, δεν μπορεί να έχω πολλά αυτατικά φορτία και να είναι ευτυχισμένα, εντάξει, υπάρχουν ισχυρές απόσεις μεταξύ τους. Ποιο στις καταργήτες απόσεις? Τα νετρόνια. Εμείς χοντρικά, έτσι, επειδή η χημία μας ενδιαφέρει και όχι η πυρήνικη φυσική, μπορούμε να έχουμε νετρόνια. Και καθώς αλληλομετατρέπονται, χοντρικά, λοιπόν, δημιουργείται μια δύναμη μεταξύ τους και αν αυτό το πρωτόνιο ήταν εδώ πέρα και έπρεπε να αποθύσει αυτό το νετρόνιο, αυτό το πρωτόνιο έπρεπε να αποθύσει αυτό το πρωτόνιο εδώ, τώρα αυτό δεν είναι πια πρωτόνιο, έχει γίνει νετρόνιο. Το πρωτόνιο έχει μετοπιστεί κάπου εκεί. Τώρα αυτό το πρωτόνιο έχει γίνει νετρόνιο και έχει μετοπιστεί κάπου εκεί, συνεπώς δεν υπάρχει σταθερή κατεύθυνση πάνω στην οποία θα εφαρμόζονταν αυτ και κάποια λεγόμενα δινητικά σωματίδια, κάποια που εμφανίζονται να έχουν μάτσα, αλλά δεν μπορείς να τη βρεις και να τη δεις ποτέ, ούτε παρασταίνει κάτι, κατά συνέπεια είναι, πώς να το πούμε, η έκφραση, η υπάρξη των νετρονιών αυτής της ισχυρής πυρηνικής δύναμης που κρατάει τον πυρένα στεθερό, εντάξει, συνα πώς, το ότι έχω κάπου 10 πρωτόνια σε έναν πυρένα, σημαίνει ότι θα έχω τουλάχιστον και 10 νετρόνια, συνήθως αρκετά παραπάνω, εντάξει, και όσο αυ το ουράνιο που έχει ατομικό αριθμό 92, έτσι, έχει ισότοπατ, το οποίο τα ξέρετε, 235, 36, 37, 38, τι θα πει αυτό, αν από το 238 αφαιρέσεις από το 92, σας μένουν πολύ περισσότερα από 92 νετρόνια, έτσι δεν είναι, λοιπόν, έτσι, καθώς λοιπόν τα στοιχεία προχωρούν στο περιοδικό πίνακα, ο ατομικός αριθμός τελειώνοντας μια σειρά και ξεκινώντας σε άλλη αυξάνει κατά 1, σε κάθε κουτάκι αυξάνει κατά 1 από το προηγούμενο, ο μαζικός αριθμός αυξάνει κατά περισσότερο κατά συνέχεια έχουμε μεγαλύτερη μάζα. Τι γίνεται στο μεταξύ, η ατομική ακτίνα δεν αυξάνει με τον υγειοριθμό, μειώνεται κατά μήκος μιας περίοδου, αυξάνει παρακάτω αλλά ξαναμειώνεται, αυξάνει παρακάτω, πηγαίνονται στην επόμενη σειρά αλλά ξαναμειώνεται και ξαναμειώνεται σημαντικά εδώ, εδώ μειώνεται σημαντικά διότι έχει παρεμιληθεί η σειρά των 10 στοιχείων με τα 4 χιακά και ξαναμειώνεται εδώ επειδή έχει παρεμιληθεί και η σειρά των 14 χιακών με τα 14 στοι Φτάνοντας εδώ κάπου, σε αυτή την περιοχή, ρουθίνιο, όσμιο, πλατίνα, χρυσός, υδράργυρος έχω στοιχεία που έχουν πάρα πολύ μεγάλο μαζικό αριθμό και έχουν κάτι ακτίνες, δέστε, η ακτίνα του υδραργύρου δεν είναι τριάμιση, δεν είναι τέσσερα, δεν είναι πέντε, είναι 1.7, εντάξει? 1.7 είναι περί πόσο είναι η ακτίνα του νατρίου, αν το δείτε εκεί πέρα, εντάξει? Τι καταλαβαίνετε εσείς για την πυκνότητα του νατρίου και του υδραργύρου? Έχω ένα άτομο νατρίου και ένα άτομο υδραργύρου, πώς λέγεται ζυγίζουν? Ο υδράργυρος ζυγίζει 200 κάτι, εντάξει, το νατρίο ζυγίζει 23, ωραία, σε σχετική κλίμακα, έτσι, τα ατομικά τους βάρει 23 και δεν θυμάμαι τώρα ακριβώς του υδραργύρου, 200 ας πούμε, δεν χρειάζεται και πολύ ακρίβεια, 20 με 200 είναι λοιπόν 10 πλάσιο το βάρος που έχει το άτομο του υδραργύρου. Σε τι όγκο με σενηθισμένο? Περίπου ίδιο, αν κοιτάξετε τις ατομικές τους ακτίνες. Κατασιαπεί, τι περιμένετε? Πόσο βαρύτερο ή λαθρύτερο να είναι το νατρίο? Πολύ λαθρύτερο, εντάξει? Συνεφώς τα πιο πυκνά στοιχεία ποια είναι? Εκεί είναι που βρίσκονται στο κέντρο του περιοδικού πίνα και εκεί κάτω. Πηγαίνουμε όλο και σε πιο βαρκιά στοιχεία. Να λοιπόν κάτι που έχει να κάνει με την πυκνότητα. Υπάρχουν στοιχεία που είναι λαθριά και υπάρχουν στοιχεία που είναι πυκνά. Ποιο είναι τα πιο πυκνά? Αυτό εδώ πέρα κάτω. Όχι γιατί είναι πιο βαριά, όσο πιώνω προς τα πέρολα πιο βαριά είναι. Αλλά κυρίως επειδή έχουμε μια σχετικά μικρή αύξηση της ατομικής ακτίνας ενώ έχω μια σταδιακή και συνεχή αύξηση του μαζικού αριθμού. Τα πιο πυκνά στοιχεία λοιπόν είναι αυτά εκεί. Τώρα, μερικά δεδομένα για τα χημικά στοιχεία. Τι ξέρετε για τη φυσική κατάσταση εσείς των χημικών στοιχείων? Πολλά πράγματα. Τι θα πει η φυσική κατάσταση. Πώς απαντούν στη φύση. Πάω και παίρνω ένα άτομο καθμίου. Εντάξει, ένα άτομο καθμίου δεν μπορείς να το πάρεις ποτέ. Παίρνω μια ποσότητα καθμίου, που έχει άτομα καθμίου. Τι είναι αυτό το πράγμα, στερεό, μικρό, αέριο. Αυτό, φυσική κατάσταση. Όταν μιλάμε για φυσική κατάσταση, εννοούμε πάντοτε σε κανονικές συνθήκες. Έτσι, διότι στους 15.000 βαθμούς, όλα έχουν γίνει ραχστά. Όσα δεν έχουν εξερωθεί. Εντάξει. Λοιπόν, στις κανονικές συνθήκες, πόσα στοιχεία του περιοδικού πίνακα είναι αέρια. Αυτό είναι εύκολο. Καταρχήν, τα ευγενεί αέρια. Για να τα λένε ευγενεί αέρια δεν μπορεί. Εντάξει, πάει αυτό. Σε κατάσταση στοιχείου. Αυτό. Το εντρογόνο. Το άζοδο. Το φθόριο. Το οξυγόνο, το φθόριο, το χλόριο. Τελεία. Αυτά. Το εντρογόνο, λοιπόν, το άζοδο, το οξυγόνο, το φθόριο, το χλόριο. Και να τα βγαίνει αέρια. Ποια στοιχεία του περιοδικού πίνακα είναι υγρά στις κανονικές συνθήκες. Καλός Ιωνός. Αν ήταν να κάνουμε πόλεμο θα τον ξεκίνουσαμε τώρα, έγινε οι αρχαίοι πρόγονοι. Έτσι, κάποιος στερνίστηκε, ήταν καλός Ιωνός, επιτέθηκαν, περιπτώντος βγάλαν και κάτι φωνές, φοβήθηκαν οι απέναντι, οι θεοί μας έδωσαν τη νίκη. Ξεωφώντας τα λέει, δεν τα λέω εγώ. Λοιπόν. Ποια θυμάστε εσείς ξέρετε ότι είναι υγρά σε κανονικές συνθήκες. Το ένα είναι ο υδράργυρος. Όλοι έχετε δει θερμόμετρο του αρχείρου. Όλοι δεν έχετε δει βρώμιο, όμως. Το βρώμιο είναι υγρό. Το βρώμιο είναι υγρό. Και επίσης υπάρχει κάτι που είναι... Ας πούμε, αυτό εδώ, το Γάλλιο. Έχει ένα σημείο τύξος, όχι 25 βαθμίδες έτσι, 25 βαθμίδες είναι οι κανονικές συνθήκες. 27, 28, κάτι τέτοιο. Εκεί κοντά. Που σημαίνει ότι μπορώ να πάρω ένα κομμάτι Γάλλιο να το βάλω στο χέρι μου και μόλις το βάλω στο χέρι μου, μπορώ να το κόψω βέβαια έτσι, είναι μαλακό σαν βούτυρο, μόλις το βάλω στο χέρι μου θα λιώσει. Εντάξει. Χοντρικά, λοιπόν, δύο είναι τα στοιχεία. Άντε, αν κάνουμε μια βαροδοχή, δυόμιση. Και το Γάλλιο, που είναι υγρά και όλα τα άλλα είναι στερεά. Καλώς. Ωραία. Πάει και αυτό όσον αφορά τις φυσικές καταστάσεις. Έχουμε λίγα αέρια, έτσι, κάμια δεκαριά, δύο υγρά, άντε δυόμιση, αν πάρουμε και το Γάλλιο, και όλα τα υπόλοιπα είναι στερεά. Τα στοιχεία τώρα χωρίζονται όσον αφορά τις χημικές τους ιδιότητες. Χοντρικά, λοιπόν, χωρίζονται σε μέταλα και αμέταλα. Αυτό το ξέρετε πια από τον Γυμνάσιο ότι περιμένετε να το ακούσετε εδώ. Μέταλα και αμέταλα. Ωραία. Ποια πράγματα λέμε μέταλα? Εσείς ξέρετε, U2, ECDC και μάλιστα είναι και heavy metal αυτό. Έχει και light metal όμως και όλα τα σχετικά. Χημικά στοιχεία που τα λέμε μέταλα. Ε, θα μου πεις κάπως πρέπει να ορίσεις τα μέταλα. Εντάξει. Τα μέταλα εγώ θα τα ορίσω ως εκείνα τα πράγματα που αστραφτούν, που λάμπουν. Ότι λάμπειλει δεν είναι χρυσός, ναι, εντάξει, μπορεί όμως μια καλή απομήμιση. Λοιπόν, όλα τα πράγματα που λάμπουν είναι όχι μόνο χρυσός, αλλά και άλλα μέταλα? Μμμ, ναι, ναι. Είναι μια καλή ιδιότητα. Σας έχει δείξει ποτέ κανένας νάτριο? Όχι. Ναι, είσαι ευτυχής λοιπόν. Για πες μας. Το νάτριο, για να είμαστε ακριβείς, επειδή είναι πολύ δραστικό, το κρατάμε μέσα σε μπουκάλια, κάτω από πετρέλαιο. Το νάτριο είναι αρκετά μαλακό. Μπορείς, λοιπόν, να το κόψεις. Μόλις το κόψεις, αν το καθίσεις και το κοιτάξεις μέσα στο πετρέλαιο, ασημίζει. Κόβω λοιπόν μια φετούλα και την βγάζω έξω. Δεν χρειάζεται να μετρήσω πάνω από τρία ή τέσσερα για να έχει χαθεί αυτή η λάμψη του. Είναι τόσο δραστικό που θα αντιδράσει με την υγρασία, με το αντιοξύδιο του άνθρακα, με το τίποτα υπάρχει στην ατμόσφαιρα και θα μου κάνει ένα ωραίο επιφανιακό στρώμα από οξύδιο, υδροξύδιο, ανθρακικό κλπ κλπ κλπ. Θυμάστε το μαγνίσιο που χρησιμοποίησατε στην αντίδραση στο πύλαμα της οξυδοναγωγής. Εκείνο το πράγμα ήταν ένα γυαλιστερό ασημί μεταλάκι. Το αφήσαμε τυλιγμένο μέσα σε ένα συστάρι, μετά από λίγο καιρό και αυτή την εμφάνιση που είδατε είναι επιφανιακό στρώμα με κάτι τύπου. Σημαίνει, το κοιτάς και λες, όχι αυτό το πράγμα μέταλλο τώρα, όμως είναι. Άρα η μεταλλική λάμψη δεν είναι χαρακτηριστικό. Τα μέταλλα είναι σκληρά, δεν είναι? Τα περισσότερα πράγματα που ξέρουμε από μέταλλα είναι σκληρά. Έτσι, αν παίρνεις μια κατσαρόλα και την πετάξεις σε κάποιον, δεν θα πάθει η κατσαρόλα κάτι. Έτσι. Ε, τούτο, εκείνο το άλλο, διάφορα όπλα, διάφορα εργαλεία που βρίσκουν από αρκετοά των χρόνων. Έτσι. Στον τάφο του ενός, του αλουνού, του κλικαμές, του Μέγα Αλέξανδρου, του οποιοδήποτε, εν πάση περιπτώσει. Γιαρά, ανθεκτικά. Ε, τι ξέρετε εσείς για τον υδράγγελο. Δηλαδή, εσύ ωραία βάζεις το θερμόμετρο με τον υδράγγελο και τσικ τσικ τσικ ανεβαίνει και έτσι και κάνεις πως το σπάς σκορπίζουν μπιλίτσες από υδράγγελο δεξιά αριστερά κι αν δεν τις μαζέψεις. Προσοχή με τις μπιλίτσες από τον υδράγγελο, έτσι. Αν σκορπίσει υδράγγελο σκάπου, επειδή έχει μεγάλη επιφανειακή τάση, κάνει μικρές μπιλίτσες που σκορπίζουν και πάνω από εδώ. Δεν υπάρχει τρόπος να το μαζέψεις και επίσης ο υδράγγελος έχει το κακό ότι έχει τάση αθμών, που σημαίνει εξαθμίζεται σιγά σιγά. Αν λοιπόν τον αφήσεις, σιγά σιγά θα αναπνέει στους αθμούς που θα δημιουργεί και θα έχεις πρόβλημα αντιτρύασης. Το καλύτερο λοιπόν είναι, αν μπορείς να το συμμαζέψεις σε κάποιες γωνίες, να ρίξεις θιάθι και να το ανακατώσεις καλά-καλά με σκοπό να κάνει θυούχο υδράγγελο που δεν κάνει τόσο ωραίες μπιλίτσες και μπορεί μετά να σκοπιστεί. Ή αν είσαι σε ένα εργαστήριο, να ρίξεις νυκρικό οξύ στο πάτωμα για να κάνεις ένα στο νυκρικό υδραγγείρο. Να το αφήσεις κάτω δυο μέρες και μετά θα το σκοπίσεις και να το μαζέψεις. Αυτό σημαίνει ότι το εργαστήριο θα δουλεύει για λίγο καιρό. Άρα, στα εργαστήρια που θα κάνετε αργότερα και θα χρειάζεται να έχετε θερμόμετρο και να μετράτε τη θέρμανση, προσοχή με το θερμόμετρο, δεν πάμε να το σφινώσουμε πολύ κάπου, εντάξει, με προσοχή. Και δεύτερον, αν παραλπίδα κάνει κράκ και σπάσει, οι δεύτεροι κινήσεις είναι πιάνουν και το κάτω κομμάτι και το κρατάω όσο γίνεται. Οι συνθυσμένοι κινήσεις είναι «αααα» και πέφτει και το υπόλοιπο. Μην το κάνετε, πρέπει να μαζεύουμε πολύ υδράργυρο. Πρέπει να αφήσουμε το εργαστήριο να μην δουλεύει για αρκετές μέρες, να ρίξουμε νυτρικό οξύ, να φάμε τα πατώματα κλπ. Συνεπώς, όσο γίνεται, ψυχραιμία. Δεν είναι σίγουρο ότι την έχουμε ή περισσότεροι δεν την έχουμε, εντάξει. Αλλά σας λέω τι είναι αυτό που πρέπει να κάνουμε. Κράκ και το κρατάω. Μπορεί να πέσει μια σταγωνίσσα, να μην πέσει όλη η λεκανίσσα του υδραργύρου. Ε, άρα, ούτε αυτό παίζει σαν γενικό κριτήριο. Έχουμε ένα μέταλλο, το οποίο δεν είναι καρστεραίο. Όχι, δεν είναι σκληρό. Έχουμε μέταλλα που δεν λάμπουν. Τα μέταλλα είναι βαριά. Με την κατσαρόλα που λέγαμε προηγουμένως κλπ. Αν προκύπτω να φτιάξουμε από τέτοιου είδους θεωρητικά βαρύ μέταλλο ένα αεροπλάνο, δεν προκύπτω να σηκωθεί ποτέ. Δεν θα υπήρχαν μηχανές κατάλληλες για να του δώσουν την ώθηση που χρειάζεται. Τα αεροπλάνο είναι φτιαγμένα στην καλύτερη εκδοχή από κάποια κράματα του τιτανιού και του αργύλιου. Είναι λαφριά μέταλλα. Δείτε πού υπάρχουν. Το ιτάνιο υπάρχει εδώ. Σκάνδιο, τιτάνιο, εδώ πέρα. Το αργύλιο είναι εδώ. Είναι στοιχεία που έχουν μια αξιοπρεπή ατομική ακτίνα και έχουν ένα σχετικά αυτομικό βάρος. Υπάρχουν λοιπόν τέτοιου τους κράματα που είναι λαφριά. Άρα δεν είναι βαριά όλα τα μέταλλα. Εντάξει. Υπάρχουν λοιπόν κάποια γενικά κριτήρια αλλά πάντα υπάρχει και κάποια ξέρεση. Και οι ξέρεσεις βέβαιος όπως λένε είναι εκείνες που βεβαιώνουν τον κανόνα. Δεν μπορείς να βγάλεις ένα τέτοιο γενικό συμπεράσμα. Ξέρεις τα μέταλλα είναι έτσι, είναι αλλιώς, είναι το άλλο. Μπορείς όμως να ψάξεις σε κάποιες ιδιότητες ενώσεων των μετάλλων. Και έχω γράψει εδώ μερικές ενώσεις, στοιχείων γενικά. Θα δούμε τώρα αν είναι ή δεν είναι μέταλλα. Αυτό που έχω γράψει εδώ είναι ένας περίεργος πινέκας γιατί δεν είχα το χώρο να το γράψω αναλυτικά όλο. Εντάξει. Αυτό εδώ που υπάρχει είναι εδώ μια ένωση του Λυθείου και εδώ μια ένωση του Νατρίου. Απλώς θα γράψεις έτσι γιατί το Λύθιο και το Νάτριο είναι στην ίδια ομάδα, το Βυρήλιο και το Μαγνίσιο, το Βόρειο και το Αργίλιο και λοιπά. Εντάξει. Οι ενώσεις τις οποίες εγώ επικαλούμαι είναι τα αντίστοιχα χλωρίδια. Εντάξει. Συνεπώς, τι είναι αυτό εδώ πέρα? Κάτι που αντιστοιχεί στον χλωρίχο Λύθιο. Αυτό είναι κάτι που αντιστοιχεί στον χλωρίχο Νάτριο. Εντάξει. Ο τύπος είναι Νάτριο χλώριο, Λύθιο χλώριο. Εδώ, Βυρήλιο χλώριο 2, Μαγνίσιο χλώριο 2. Εδώ, Βόρειο χλώριο 3, Αργίλιο χλώριο 3. Εδώ, Άνθρακας χλώριο 4. Εδώ, Πυρήτειο χλώριο 4. Άσσοτο χλώριο 3, Φοσφόρος χλώριο 3, Οξυγόνο χλώριο 2, Θείο χλώριο 2, Φθόριο χλώριο και χλώριο χλώριο χλώριο 2. Εντάξει. Είναι, λοιπόν, τα χλωρίδια, αυτά είναι το πέρατο των στοιχείων, τα οποία όλα έχουν φτιαχτεί. Ευτυχώς για εμάς. Και αυτά τα νόμερα που σας δίνω εδώ πέρα είναι τα σημεία τύξεως σε κανονικές συνθήκες. Ατμοσφαιρικής ποιήσης κλπ. Τι μπορείτε να μου πείτε. Μερικά από αυτά είναι τρομακτικά μικρά. Μίον, μίον, μίον, μίον, μίον. Έτσι σε βαθμούς εκκλησίου. Μίον, μίον, μίον, μίον, μίον. Δεν είναι θέμα τι ιδιότητε έχουν αυτά. Τι φυσική κατάσταση έχουν. Αν ένα πράγμα έχει σημείο τύξεως μίον 100 κάτι, το πολύ πολύ να είναι ακόμα υγρό. Εντάξει. Χώρα που μπορεί να έχει εξαρτηθεί αυτό. Για παράδειγμα, το χλώριο ξέρουμε ότι είναι αέριο και το φτώριο χλώριο ξέρουμε ότι είναι αέριο. Εντάξει. Εδώ την βλέπουμε. Το αργύλιο χλωριοτρία έχει ένα σημαντικά μεγάλο σημείο τύξεως. Έτσι. 170 βαθμί. Που σημαίνει είναι στερεό. Το αργύλιο χλωριοτρία θα το χρησιμοποιήσετε κάποια στιγμή, αν χρειαστεί να κάνετε την αντίδραση που είναι γνωστή ως Friedrich Kraft, λειτουργεί ως καταλύτης. Εκεί πέρα. Εντάξει. 405, 708. 614, 800. Βλέπω μια σημαντική διαφορά όσον αφορά τα στοιχεία αυτών των δύο στυλών. Αυτόν εδώ. Αυτά εδώ πέρα τι είναι? Στοιχεία που βρίσκονται αριστερά στον πολιτικό πίνακα. Το τομέα S. Τι ηλεκτρονομική διαμορφωσία έχουνε? Αυτά εδώ S1, αυτά εδώ S2. Πώς βρίσκονται στις ενώσεις τους? Αυτά εδώ πέρα ως ΣΙΝ1 και αυτά ως ΣΙΝ2. Κατιόντα. Έχουν χαμηλές πρώτες ενέργειες αιωνισμού. Έχουν δηλαδή τα κυριότερα χαρακτηριστικά των μετάλλων. Έτσι. Ένα από τα κυριότερα χαρακτηριστικά των μετάλλων. Χαμηλές ενέργειες αιωνισμού και βρίσκονται με τη μορφή κατιόνδας. Τι βλέπουμε και πέρα για τα χλωριδιά τους. Μεγάλα σημεία τύξος. Το 400 για το 700 και το 800 δεν είναι μικρά. Εντάξει, είναι μικρά βέβαια σε σχέση με θερμοκρασία του ίδιου. Αλλά σε σχέση με τα άλλα νούμερα που βλέπουμε εκεί. Για τον άνθρακα το άζοντο τοξιγόν και το φθόρον τι ξέρουμε. Είναι κλασικά στοιχεία που δεν έχουν μεταλλικό χαρακτήρα. Εντάξει, τι βλέπουμε λοιπόν στα χλωριδιά τους. Χαμηλά σημεία τύξος. Αν σημείωνα και τα σημεία ζέσους, η αντιστοιχία θα ήταν πυρουποίδια. Εντάξει, εκείνα θα ήταν μεγαλύτερα βεβαίως. Καλώς. Έχω λοιπόν ένα χαρακτηριστικό στοιχείο. Τα χλωρίδια των μετάλλων γερικά έχουν μεγάλα σημεία τύξους. Φαντάζεστε για ποιο λόγο. Έχει να κάνει με το ότι μπορώ ένα πράγμα από στερεό να το κάνω εγώ. Τι θα πει έχω στερεό. Θα πει ότι έχω μια διάταξη κάποιων οντοτήτων, άτομα, μόρια, ιόντα, τι είναι αυτά, το ένα δίπλα τους στο άλλο, σε μια διάταξη συγκεκριμένη. Με τα κίνητα αυτό με τα κίνητα και αυτά. Αυτό είναι το στερεό πράγμα. Εντάξει. Αν πιάσω και σε κραπός εγώ αυτό το θρανίο, όλο μαζί θα με ακολουθεί. Εντάξει. Σε ένα υγρό έχω κίνηση. Υπάρχει συνοχή, αλλά υπάρχει συνοχή ανάμεσα σε κάποια μόρια, σε κάποιες οντότητες, όχι σε όλη την έκταση του υγρού. Εντάξει. Κίνονται αυτά εδώ πέρα, υπάρχει κάποια χαλαρότητα. Λοιπόν πρέπει να μπορώ να σπάσω κάποιους δεσμούς, κάποιες δυνάμεις έλειο επίτρεσης, ανάμεσα σε γενικές οντότητες, άτομα, μόρια, ιόντα, ότι είναι αυτά. Εντάξει. Γιατί, λοιπόν, το χλωρίχο ανάτριο, για παράδειγμα, έχει μεγάλο σημείο τύξος, μεγαλύτερο από το τετραχλωράνθρακα. Είναι στερεό και το άλλο νευρό. Εντάξει. Γιατί όμως? Έχει να κάνει με τη φύση του δεσμού. Στον τετραχλωράνθρακα, οι δεσμοί που σχηματίζονται είναι ομοιοπολικοί. Εντάξει. Στον χλωρίχο ανάτριο, δεν υπάρχει τυπικά ομοιοπολικός δεσμός. Τι υπάρχει? Αυτό που το λέμε ιοντικό δεσμό, αλλά σας είχα πει, εισαγωγικά, στο δεσμός. Είναι μια αλληλεπίδραση, ανάμεσα σε γιόντα ανάτριου και γιόντα χλωρίου. Πώς τη φαντάζεις σε αυτή την αλληλεπίδραση, όπως την έχουμε περιγράψει σχεματικά κάποιες φορές. Νάτριο χλώριο, νάτριο χλώριο, νάτριο χλώριο, νάτριο χλώριο προς αυτήν την κατεύθυνση. Νάτριο χλώριο, νάτριο χλώριο, νάτριο χλώριο προς αυτήν την κατεύθυνση. Και προς αυτήν. Ένα τρισδιάστατο πλέγμα. Δεν υπάρχει, λοιπόν, η αλληλεπίδραση του νατρίου με το γιτονικό χλώριο, αλλά με όλα τα γιτονικά χλ ιοντικές δυνάμεις κουλόμπ. Η καθημεία μπορεί να είναι σχετικά μικρή, αλλά υπάρχουν ατέλειδες τέτοιες. Σε ένα μόνο χλωριοχλώριο χλώριο υπάρχουν εκατομμύρια εκατομμύρια τέτοιου είδους μικρές δυνάμεις κουλόμπ. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να καταργηθούν όλες αυτές προκειμένου να υπάρξει υγρό χλωριοχλώριο νάτριο, δηλαδή διακριτές οντότητες, έτσι νάτριος ή χλωριοχλίν, που κινούνται κάπως, αν ξέρετε, μία από την άλλη. Έτσι. Υπάρχει, λοιπόν, κλισταλικό πλέγμα και τα μέταλα κάνουν τέτοιο δυσχλωρίδια, που έχουν, δηλαδή, ιοντικό δεσμό. Κατά συνέπεια έχουμε μεγάλη θερμοκρασία, θέλουμε, μάλλον, μεγάλη θερμοκρασία, προκειμένου να διασπαστούν, προκειμένου να έρθουν στην υγρή κατάσταση. Μεγάλα σημεία τύξους. Είναι, λοιπόν, αυτό ένα γενικό χαρακτηριστικό. Ωραία. Τι παρατηρείτε τώρα εσείς εδώ, από αυτά τα λίγα στοιχεία, καθώς πηγαίνω εδώ προς τα κάτω. Τι συμβαίνει, αυτά τα σημεία τύξους αυξάνουν. Το παρακάτω, έτσι, είναι 800 και τόσοι, το παρακάτω είναι 1200 και πάει λέγοντας. Εδώ, 400 και 700, 800 και 900 και πάει λέγοντας. Τα σημεία τύξους αυξάνουν προς τα κάτω στις ομάδες των Αλκαλίμετάλων και των Αλκαλικών Αγιών. Τι σημαίνει αυτό για εμάς, ότι τόσο πιο πολύ ιοντικός είναι ο δεσμός που σχηματίζεται. Πιο ιοντικός είναι ο δεσμός ανάμεσα στο κέσιο και το χλόριο, παρά στο κάλλιο και στο χλόριο, παρά στο νάντριο και στο χλόριο, παρά στο λίθιο και στο χλόριο. Άρα τι μπορείτε να πείτε σαν ένα γενικό χαρακτηριστικό. Όσο κατεβαίνω προς τα κάτω στις ομάδες του τομέα S, τόσο αυξάνει ο μεταλλικός χαρακτήρας. Ο μεταλλικός χαρακτήρας, αν περιγράφετε, είναι το σημείο τίξεως των χλωριδίων. Δηλαδή είναι τόσο πιο ιοντικά τα χλωρίδια που σχηματίζονται. Πιο ιοντικά τα χλωρίδια, που σημαίνει πιο θετικά φορτισμένο το στοιχείο για το οποίο μιλάω, περισσότερο μοιάζει με μέταλλο λοιπόν, παρά με κάτι άλλο. Εδώ προς τα δεξιά τι γίνεται. Μεγάλο, μικρότερο, αρκετά μικρότερο, τελείωσε από εδώ και πέρα. Ομοιοπολική δεσμή, χαμηλά σημεία τίξεως. Το ίδιο και εδώ. Τι καταλαβαίνουμε λοιπόν για τις περιόδους του περιοδικού πίνακα. Αυτό που λέμε μεταλλικός χαρακτήρας και που επαναλαμβάνω εδώ ένα κριτήριο για αυτό είναι το σημείο τίξεως των αντίστοιχων χλωριδίων. Τι κάνει καθώς πηγαίνω σε μια περίοδο. Ο μεταλλικός χαρακτήρας αυξάνει προς τα αριστερά. Εντάξει. Τα πιο πολύ φανατικά μέταλα είναι εδώ, στο τομέα S. Έτσι. Εκείνα που είναι εντελώς αμέταλα είναι στην άκρη του τομέα P. Φυσικά, για τον ίδιο λόγο, δεν υπάρχει καμία αντίρρηση όσον αφορά τα στοιχεία του τα εδώ, του τομέα D και του τομέα F. Εδώ, λοιπόν, τώρα εγώ θα κάνω αυτό το σκαλοπαντάκι. Χοντρικά, δηλαδή, θα πιάσω και θα γράψω την κύρια διαγώνιο του τομέα P. Εντάξει. Αυτός, η πωνοτομέα S, έχει μία κύρια διαγώνιο, την από πάνω αριστερά προς κάτω δεξιά. Εντάξει. Αν γράψω αυτή την κύρια διαγώνιο, χοντρικά ξεχωρίζω τα στοιχεία που είναι καθαρά αμέταλα, που είναι πάνω και δεξιά, από τα στοιχεία που έχουν μεταλλικό χαρακτήρα, που είναι αριστερά και κάτω. Εντάξει. Και τι γίνεται τώρα με τα στοιχεία που είναι εκεί πέρα πάνω στην κύρια διαγώνιο. Εκείνα τα στοιχεία εμφανίζουν ενδιάμεσες ιδιότητες. Δηλαδή, το βόρειο, όπως είπαμε, και το αργύλιο που είναι από κάτω, εντάξει, το πυρίτιο και το γερμανιο, το αρσενικό και το αντιμόνιο, εντάξει, το τελούριο και το πολλώνιο, κλπ. Τέτοια τα στοιχεία εμφανίζουν κάποιες ιδιότητες που μπορεί και δεν μπορεί να τα κατατάξουν στα αμέταλα. Εμφανίζουν πρώτα απ' όλα ενδιάμεσα σημεία τίξος των χρονιδιών τους. Εντάξει. Αυτά τα στοιχεία τα ονομάζουμε, αρκετοί από εμάς, μεταλλοειδή. Μοιάζουν με αμέταλα, μπορούν όμως και να μην είναι. Εντάξει. Είναι λοιπόν μεταλλοειδή αυτά τα στοιχεία. Εντάξει. Πάει και αυτός σαν ορισμός. Κάτι άλλο χαρακτηριστικό των μετάλλων και των αμετάλλων είναι η αντίδρασή τους με οξυγόνο. Τα περισσότερα στοιχεία, έτσι, αντιδρούν με το οξυγόνο σχετικά αυτορπικά. Αν πιάσουμε και κάνουμε θέρμανση σε μεγάλη θερμοκρασία και κατάληση κλπ. και όλα τα σχετικά, όλα τα στοιχεία θέλουν, δεν θέλουν, θα αντιδράσουν με το οξυγόνο. Εντάξει. Και θα σχηματιστούν τα οξύδια. Τότε, εκείνη η παρατήρηση που έχει σχηματιστεί από παλιά και που ισχύει, είναι πως αν έχω ένα μεταλλό και αντιδράσιμο οξυγόνο, εδώ κρατάω μια απλή σχέση, εντάξει, δεν θέλω να μπλέξω με συντελεστές και ιστορίσκολλα σχετικά. Αυτό είναι το οξύδιο ενός μετάλλου. Εντάξει. Και εδώ θα γράψω το οξύδιο ενός αμετάλλου. Κλασικό δείγμα μετάλλων τα λογόνα, γι' αυτό βάζω χ. Έτσι. Έχω λοιπόν εδώ πέρα δυό απλές έτσι αντιδράσεις, χωρίς ιδιαίτερη στοιχειομετρία, που μου δίνουν ένα οξύδιο μετάλλου και ένα οξύδιο αμετάλλου. Το χαρακτηριστικό που έχουν τα οξύδια των αμετάλλων είναι πως είναι όξινα. Τι συμβαίνει αυτό? Έχουν πουθενά υδρογόνα αυτά, για να δώσουν. Όχι, αλλά αν τα διαλύσω σε νερό, θα πάρω οξέα. Άρα μπορώ να φανταστώ ότι είναι ανιδρύτες οξέων. Αντίστοιχα, τα οξύδια των μετάλλων έχουν χαρακτηριστικό βασιλικό. Αν τα διαλύσω σε νερό, θα πάρω διάημα βασιλικό. Εντάξει. Αυτό δεν το ξέρατε όμως, δεν το ξέρατε. Έχω σε ένα βαθμό, ίσως. Από πού το ξέρατε. Από ένα σωρό μαθήματα του Γυμνασίου. Κυρίως βιολογίας, περιβαλλοντικά, κακό ιστορίες, η όξινη βροχή, η οποία... Ναι. Πώς προκύπτει η όξινη βροχή? Αν είσαι σε μια περιοχή, εδώ πέρα, όπως κοντά στο Καλοχώρι ή κοντά στις δυτικές περιοχές της Θεσσαρωνίκης, που έχουμε δίπλα βιομηχανικές εγκαταστάσεις, έτσι, αυτές οι βιομηχανικές εγκαταστάσεις, ελευθερώνουν στην ατμόσφαιρα κάποια οξύδια, εκτός από τον διοξύδιο του άνθρακα, και αυτό, και αζότου, και όλα τα σχετικά. Για φανταστείτε εκεί πέρα, στο χ, να έχω άζωτο, εκείνο που θα πάρω είναι τι? Οξύδιο του αζότου, το διοξύδιο της συγκεκριμένης περίπτωσης. Αυτό, λοιπόν, είναι αέριο και να μπαίνει προς τα πάνω και συναντάει ένα σύννεφο που έρχεται. Το σύννεφο τι έχει? Μικρά σταγονίτσες από νερό. Αν, λοιπόν, κάνω την υδρόληση αυτού πέρα του πράγματος, θα μου προκύψει νητρικό νητρόδες οξύδι, μην κάνει τέτοιο. Αν αυτό που έχει ελευθερωθήσει το ατμόσφαιρο ενδιοξύδιο του θείου, θα μου προκύψει θειικό ή θειόδες οξύδι. Εντάξει? Κατά συνέπεια, το σύννεφο αυτό δεν είναι αυτό ο σύννεφο που έχει ητα-δύο-ο, αλλά έχει μέσα και μικρή υπερηκτικότητα σε θειόδες και θειικό οξύδι, σε νητρόδες και νητρικό οξύδι. Παράμεσα σε μια τέτοια βιομηχανική περιοχή, το χειρότερο που έχεις να κάνεις είναι να κοιτάξεις προς τα πάνω και να δεις τι γίνεται. Εντάξει? Πέφτει μια ωραία τέτοια σταγόνα στο μάτι σου και μετά έχεις πρόβλημα. Πολύ χειρότερο πρόβλημα είναι αν έχεις φάκος επαφής. Εντάξει? Αν είναι κανένα σαγγεμένα που έχει γυαλιά, κάπως μπορεί να εξασφαλιστεί. Έρχεται εδώ πέρα, πέφτει σταγόνα στο γυαλί και έχω σωθεί. Δεν έχει σωθεί όμως το υλικό το οποίο είναι εκτεθειμένο σε αυτή τη βροχή. Και τέτοιο υλικό είναι τα πουλιά, τα φύλλα στα δέντρα, όσοι υπήρχαν στην αρχή δηλαδή, γιατί μετά δεν θα υπάρχουν. Εντάξει? Και οι διάφορες κατασκευές. Εδώ πέρα δηλαδή δεν χρειάζεται να πάτε πολύ μακριά. Μια που είμαστε στη Θεσσαλονίκη, η καμάρα εδώ κοντά είναι, μπορείτε να πάτε να ρίξετε μια ματιά. Αν πάτε να κοιτάξετε να ρίξετε μια ματιά στην καμάρα και να μου πείτε τι βλέπετε. Δεν θα μπορείτε να μου πείτε τι βλέπετε. Βλέπετε κάτι εκεί πέρα σκαλισμένο που πρέπει να ήταν κάποια άνθρωποι που φαίνεται να υπήρχαν κάποια σώματα εκεί. Εντάξει? Το πρώτο καιρό δεν ήταν έτσι. Το πρώτο καιρό ήταν κανονικές φάτσες ανθρώπων, κυρίως Ρωμαίων και δευτεροφότους κάποιων βαρβάρων που τους πατήσαν οι Ρωμαίοι και ως εκτός του έκανε τούτο-δότο, έτσι, το άθλημα και όλα τα σχετικά. Παρ' όλο που δεν είμαστε στο κέντρο μιας βιομηχανικής περιοχής, έτσι, δεν είμαστε όπως είναι το Ρουρ τώρα στη Γερμανία, έτσι μην γεγιόμαστε, ποτέ δεν είμαστε ένα βιομηχανική χώρα. Αλλά πώς η περιοδόση. Μια τέτοιου είδους περιβαλλοντική ρύπανση από οξύδια, άνθρακα, ζώτου, θείου κλπ. την έχουμε. Για αυτό το λόγο λοιπόν και με το πέρασμα των χρόνων, οι φάτσες των Ρωμαίων στρατιωτών και των βαρβάρων που αυτοί έτσι κατατροπούσαν δεν υπάρχουν. Υπάρχουν κάποια σαφή συνδείξω ότι κάποια σώματα υπήρχαν εκεί. Εντάξει. Φαντάζεστε λοιπόν ότι σε περιοχές που έχουν βαρύτερη σε έκταση μόνιση, πολύ περισσότερο δεν υπάρχουν τέτοια πράγματα. Έχουν υποστεί πολύ μεγαλύτερη καταστροφή. Σκεφτείτε το μάρμαρο από το οποίο έγιναν αυτές τις κατασκευές, τυπικά ας το πούμε, έτσι, έχει τη στοιχειομετρία του ανθρακτικού ασβεστίου. Το ανθρακτικό ασβέστιο έχει και μια συνοχή μάρμαρο. Όταν πέσει λοιπόν το αραιό θηκό οξύ πάνω στο μάρμαρο, τι θα κάνει? Αντίδρασε την κατάσταση. Θα φύγει διοξείδωτο άνθρακα, δηλαδή θα σχηματιστεί ανθρακτικό οξύ που είναι σταθές και θα σχηματιστεί στη θέση του θηκό ασβέστιο. Τι ξέρετε εσείς για το θηκό ασβέστιο? Τυπικά θηκό ασβέστιο είναι ο γύψος. Τι γνώμη έχετε εσείς για τον γύψο? Είναι ένα υλικό που τρίβεται στην επιφάνεια που έχει σκαλισμένο κάτι και πέφτει πάνω σε αυτήν έναν αραιό διάλειμμα θηκού οξέως. Καταρχήν θα σχηματιστούν πόρεις στην επιφάνεια, είναι από εκεί που θα φύγει το διξύ του το άνθρακα και δεύτερον, το υλικό που υπάρχει τώρα εδώ πάνω δεν είναι ένανθρακτικό ασβέστιο, το αρχικό μάρμαρο, αλλά είναι θηκό ασβέστιο που σημαίνει εύκολο μπορεί να πάει να τρυφθεί. Όχι να πάει να το τρύψει με το χέρι μόνο το, από τον αέρα που θα φυσάει. Από τις αγώνες της βροχής του θα ξαναπέσουν απάνω το. Κατά σέβη έχουμε μία φθόρα απ' το ίδιο τύπο. Ώξινος λοιπόν ο χαρακτήρας των οξειδίων των αμετάλλων και βασικός ο χαρακτήρας των οξειδίων των μετάλλων. Α λοιπόν κάψω ένα μέταλο και έχω το οξείδιό του και το ρίξω στο νερό, εκείνο που θα πάρω θα είναι, αυτό που διαλύεται βέβαια, ένα διάλειμμα που θα έχει βασικές ιδιότητες. Τότε εμείς τι περιμένουμε για αυτά εδώ τα στοιχεία που βρίσκονται εδώ χοντρικά πάνω στην κύρια διαγώνια του το ΜΕΑΠΕ, περιμένουμε να έχουν όξινο ή βασικό χαρακτήρα τα οξείδιά τους. Έχω το οξείδιο του αργυλίου, έχω το οξείδιο του κασιτέρου, έχω τέτοια οξείδια. Περιμένουμε να είναι όξινοι ή βασικοί συμπεριφορά τους. Είναι επαφωτερίζων. Επαφωτερίζων τι σημαίνει, κοιτάω και από εδώ, κοιτάω και από εκεί. Αμφώτερος και από εδώ και από εκεί. Είναι λοιπόν τα οξείδια αυτών των στοιχείων, ανάλογα με τις συνθήκες τις οποίες θα βρεθούν, είτε όξινοι χαρακτήρα είτε βασικό χαρακτήρα. Το θυμηθήκαμε λοιπόν και αυτό το πράγμα, το επαφωτερίζων. Λοιπόν, έχω εγώ τώρα κάποια ερωτήματα και λέω να σας βάλω να τα σκεφτείτε για λίγο. Θα γράψω δηλαδή κάποια πράγματα εδώ και θέλω εσείς να μου τα βάλετε σε μια σειρά. Κάτσε να δούμε ποια είναι. Είναι αυτά εδώ. Παίρνω λοιπόν εκεί πέρα την τέταρτη ομάδα. Άνθρακας, Πυρίτιο, Γερμανιο, Κασίτερος, Μόλιδος. Κοιτάξτε είναι μια επιλεγμένη σειρά. Άνθρακ, Πυρίτιο, Γερμανιο, Κασίτερος, Μόλιδος. Άνθρακ, Πυρίτιο, Γερμανιο, Κασίτερος, Μόλιδος. Είναι τα στοιχεία της τέταρτης ομάδας εκεί στην άκρη του τομέα Π. Και είναι μάλιστα τα οξύδια τους σε τι βαθμή δοξίδωσης. Στη μεγαλύτερη που μπορούν να έχουν. Ξαναθυμίζω κάτι που το έχουμε πει και άλλη φορά. Αν ένα στοιχείο βρίσκεται σε μια ομάδα από τις κύριες ομάδες, κύριες ονομάδες του τομέα S και P, 1, 2, 3, 4, στην τέταρτη είμαστε εδώ πέρα. Η βαθμή δοξίδωσης στην οποία το πολύ μπορεί να βρίσκεται είναι ο αριθμός αυτής ομάδας. Είμαστε λοιπόν στην τέταρτη ομάδα. Το πολύ, πολύ λοιπόν είναι συν τέσσερα η βαθμή δοξίδωση αυτών των στοιχείων. Συν τέσσερα λοιπόν ο Άνθρακας και το Πυρίτιο και το Γερμανιο και ο Κασίτερος και ο Μόλιδος. Έχω εγώ λοιπόν αυτά εδώ τα οξύδια. Είναι οξύδια των στοιχείων της τέταρτης ομάδας στην βαθμή δοξίδωση συν τέσσερα. Και ρωτάω μου πείτε τι φαντάζετε εσείς για την όξινη ή βασική συμπεριφορά τους. Μπορούμε να τα βάλουμε σε μια σειρά από το πιο όξινο προς το πιο βασικό ή ας πούμε καταρχήν από το πιο όξινο προς το λιγότερο όξινο και να δούμε αν θα καταλήξουμε σε βασικό ή όχι. Θυμηθείτε πράγματα που είπαμε προηγουμένως. Σε μία περίοδο τα γενικά χαρακτηριστικά του μεταλλικού χαρακτήρα αυξάνουν προς τα αριστερά. Σε μία ομάδα τα γενικά χαρακτηριστικά του μεταλλικού χαρακτήρα αυξάνουν προς τα κάτω. Επειδή θα είναι πιο… θα έχουμε μεγαλύτερο μεταλλικό χαρακτήρα προς τα κάτω, άρα το τελευταίο θα έχει πιο όξινο χαρακτήρα. Πιο όξινο? Αυξάνοντας ο μεταλλικός χαρακτήρας θα είναι και πιο όξινο. Πιο βασικό. Τα οξύδια του μετάλλου είναι βασικά. Λέει ο συναδελφός σας ότι πηγαίνοντας σε αυτή τη σειρά από εδώ προς εκεί θα καταλήξω σε κάτι που έχει βασικό χαρακτήρα, ενώ θα ξεκινήσω από κάτι που έχει όξινο χαρακτήρα. Αυτή είναι η πραγματικότητα. Ελέγχοντας τα οξύδια μιας οποιασδήποτε ομάδας, το πιο όξινο βρίσκεται πάνω και το πιο βασικό κάτω. Μα φυσικά, αν βρίσκομαι σε μία ομάδα όπως η πρώτη των αλκαλιμετάλων, όπου όλα είναι μέταλλα, δεν υπάρχει περίπτωση το οξύδιο του λιθείου να είναι όξινο. Θα είναι όμως το λιγότερο βασικό από όλα αυτά. Ωραία? Λοιπόν, εδώ οφείλεται και κάτι το οποίο το παρατήρησατε και δεν το παρατήρησατε στα εργαστήρια. Στα εργαστήρια εμείς δηλαδή δεν χρησιμοποιήσαμε απεσταγμένο νερό, αλλά χρησιμοποιήσαμε απλώς απιονισμένο νερό. Είναι πιο εύκολο και πιο οικονομικό να ετοιμάζεις και να παραβάζεις μεγάλες ποσότητες από απιονισμένο νερό. Όταν όμως έχεις απλώς απιονισμένο νερό, δεν το έχεις βράσει. Και αφού δεν το έχεις βράσει, δεν έχεις διώξει από αυτό τις ποσότητες των αερίων που είναι διαλυμένα. Μέσα στο νερό, λοιπόν, υπάρχει διαλυμένο και λίγο διοξύδιο του άνθρικα. Και μάλιστα σε ποσά που δεν είναι σταθερά, σήμερα μπορεί να είναι λίγο περισσότερο, αύριο λίγο λιγότερο. Κατά συνέπεια, αυτό το διαλυμένο διοξύδιο του άνθρικα μου δίνει τι ιδιότητες στο διάλειμμα στο οποίο βρίσκεται. Αφού έχει όξινες ιδιότητες, διαλυμένο στο νερό μου δίνει σχετικά όξινο χαρακτήρα. Αν μετρήσατε, που μετρήσατε το pH του απιονισμένου νερού, όπως το πήρατε από το βαρελάκι, ή έχετε τότε κινήση μια πορεία, δεν είναι 7, δεν περιμέναμε να είναι 7, περιμέναμε να είναι γύρω στο 6, λίγο παραπάνω, λίγο παρακάτω, αναλόγως της μέρας της οποίας πήραμε το νερό και το χρησιμοποιήσαμε στο βαρελάκι. Εντάξει. Μπορείτε να το βρείτε και 6,2, μπορείτε να το βρείτε και 5,8, το pH του νερού. Αν πάρετε αυτό το νερό και το βράσετε και το αφήσετε να κρυώσει σε ένα κλειστό δοχείο, να μην ξανα απορροφήσει διοξύδιο του άνθρικα, το pH του θα είναι όντως 7 στο τέλος. Εντάξει. Περισσότερο βασικό λοιπόν είναι το οξύδιο του μολύβδου, περισσότερο όξινο είναι το διοξύδιο του άνθρικα. Οπότε, ας το γράψω εδώ πέρα, βασικός χαρακτήρας. Αύξανε προς τα εδώ. Εντάξει. Τώρα, θα γράψω μια άλλη σειρά. Έτσι. Και να βάλουμε και το άλλο. Ε, εντάξει. Το ερώτημα για μένα είναι πού θα βάλω τώρα το βελάκι, προς τα δεξιά ή προς τα αριστερά. Αυτές οι ενώσεις που είναι όλες οξύδια έχουν βασικό χαρακτήρα που αυξάνει πηγαίνοντας προς τα εκεί ή αυξάνει πηγαίνοντας προς τα εδώ. Περιμένω έτσι να σκεφτώ να βάλω το βελάκι προς κάποια κατεύθυνση. Ας βάλω λοιπόν και τις δύο και θα σκεφτώ στη συνέχεια. Τι είναι αυτά εδώ πέρα τα στοιχεία? Χλόριο, θείο, φοσφόρος και πυρίτιο. Είναι στοιχεία που βρίσκονται, όχι στην πρώτη, όχι στην δεύτερη, στην τρίτη περίοδο. Και μάλιστα τα έχω γράψει ανάποδα από τη σειρά τους. Έτσι. Το πυρίτιο είναι κάτω από τον άνθρακα, ο φοσφόρος είναι κάτω από το άζωτο, το θείο είναι κάτω από το οξυγόνο και το χλόριο είναι κάτω από το φθόριο. Τι παρατηρείτε εδώ? Παρατηρείτε το εξής. Ποια είναι η βαθμή του οξύδου σε το χλωρίο? Θα μπεις και πού να ξέρω. Αφού το οξυγόνο είναι το δεύτερο πιο ηλεκτρονιτικό στοιχείο, προφανώς στις ενώσεις του, στο 99% ακόμα τόσο των ενώσιών του, βρίσκεται με τη μορφή του διανιώντος. Οξυγόνο δύο πλήν. Άρα, εδώ πέρα τι έχουμε. 7 οξυγόνα, αν είναι από δύο πλήν το καθένα, μείνουν 14. Συνεπώς, σε αυτό το κομμάτι της ένωσης, περισσέμουν 14 ελεκτρόνια που πρέπει να λείπουν από εδώ. 14 ελεκτρόνια που να λείπουν από τα δύο χλώρια σημαίνει ότι τυπικά στο χλώριο πρέπει να αποδώσουν μία βαθμή του οξύδου σε συνεφτά. Θυμηθείτε, το χλώριο είναι κάτω από το φθόριο. Το φθόριο είναι στην εβδομή ομάδα. Και είπαμε, όταν βρίσκομαι σε κάποια ομάδα, στα δύο άκρα του περιοδικού πίνακα, η μεγαλύτερη βαθμή του οξύδου που μπορώ να έχω είναι ακριβώς ο αριθμός στις ομάδες μου. Συνεφτάνει το χλώριο εδώ πέρα και είναι στη μεγαλύτερη βαθμή με το οποίο μπορώ να το πετύχω. Εδώ, 3x-2-6, συνέξει το θείο. Φυσικά, είμαστε στην έκτη ομάδα. Αυτό εδώ πέρα είναι ψέματα, όπως θα πούμε στη συνέχεια. Αλλά οι στοιχειομέτρες είναι αυτοί. Φωσφόρος 2, οξυγόνο 5. Εντάξει. Συν 5, συν 4. Έχουμε, λοιπόν, στοιχεία της τρίτης περιόδου, στη μεγαλύτερη βαθμή του οξύδου που μπορεί να βρίσκονται και έχουμε φτιάξει τα οξύδια τους. Έχουν, λοιπόν, αυτά τα οξύδια μια διακύμανση στο βασικό χαρακτήρα. Αυτός, λοιπόν, αυξάνει προς τα δεξιά, έτσι πώς τα γράψαμε, ή αυξάνει προς τα αριστερά, έτσι πώς τα γράψαμε. Για πες, για πες, για πες. Προς τα δεξιά. Γιατί? Ποιο μεγαλύτερο, έτσι, ποιο έντονο μεταλλικό χαρακτήρα θα έχει το πιο αριστερό στοιχείο, κατά συνέπεια το πυρίτιο. Μεταλλικός χαρακτήρας, όμως, σημαίνει το οξύδιό του θα έχει βασική συμπεριφορά, έτσι. Μάλιστα. Ναι, και με χειρότερα. Τώρα. Οξέα, οξέα, οξέα. Μάλιστα, ωραία. Κάτι για το οποίο πρέπει να μιλήσουμε, οπωσδήποτε. Είναι κάποιες αυτές τις απλουστέψεις που γενικά κάνουμε στη ζωή μας. Έτσι. Μιλάμε λοιπόν για τον περιοδικό πίνακα και λέμε, ξέρετε, στο περιοδικό πίνακα έχουμε κατατάξει τα στοιχεία με κάποιο τρόπο. Αυτός ο τρόπος είναι στη σειρά καταυξανόμενο ατομικό ρυθμό και σε ομάδες, έτσι ώστε σε κάθε ομάδα έχουμε στοιχεία με τις ίδιες χημικές ιδιότητες. Σε αυτό το σημείο πρέπει να κάνουμε μια διευκρινήση με παρόμοιες χημικές ιδιότητες. Εντάξει. Αν δηλαδή ο άνθρακας έχει μια χημική ιδιότητα και αυτό αντιδράει με οξυγόνο και το πρίτο αντιδράει με οξυγόνο. Εντάξει. Και το Γερμανιο, πιο κασύτερος, πιο ομόλυβδος. Δεν θα κάνει το ίδιο ρυθμό. Δεν θα κάνει με τον ίδιο τρόπο. Όλα θα φτιάχνουν οξύδια. Όλα θα φτιάχνουν οξύδια με βαθμή δοξίδωση συν τέσσερα που είδαμε, ενδοχωμένως και συν δύο. Αλλά δεν θα το κάνουν τόσο εύκολο όσο ο άνθρακας. Εντάξει. Παρελπτόντως κάποια από αυτά χρειάζονται θέρμανση για να κάνουν την αντίδραση με οξυγόνο. Κάποια από τα αλκαδημέτελα αρκεί να ανοιχνεύσουν υγρασία στο περιβάλλον και να κάνουν μια βία η αντίδραση για να φτιάχνουν το αντίστοιχο υδροξύδιο. Κάποια χρειάζονται και θέρμανση. Εντάξει. Αλλά όλα θα κάνουν το υδροξύδιο τελικά. Κατανοητό. Λοιπόν, κάτι που πρέπει έτσι να έχουμε στο μυρό μας είναι αυτό. Δεν έχουμε ομάδες που έχουν τις ίδιες ιδιότητες. Είναι οι ίδιες ποιοτικά παραπλήσιες να είναι η σωστή έκπληση. Εντάξει. Αν έχουμε όλο το ένα στοιχείο μιας ομάδας κάνει μια αντίδραση, τι είναι η αντίδραση, θα κάνουν και τα άλλα στοιχεία. Αν αντιδράμε αύριο ή αζίδιο, θα πάρουμε αζίδια από όλα τα στοιχεία. Νομίζω όμως για κάποια θα πρέπει να τα βράσουμε, να τα ψήσουμε, αλλά θα πάρουμε το αζίδιο στο τέλος. Εντάξει. Λοιπόν, ερχόμαστε εδώ. Υπάρχει πάντοτε μια διαφορά ανάμεσα στα στοιχεία που είναι στη δεύτερη περίοδο και σε όλα τα στοιχεία της ομάδας του καθενός. Δηλαδή, το Lithium έχει ιδιότητες όπως και τα άλλα στοιχεία της ομάδας του, αλλά έχει κάπως διαφοροποιημένες αυτές οι ιδιότητες. Το ίδιο και για το Virilium, σε σχέση με την ομάδα του, και για το Boreod, και για τον Antrikas, και για όλα. Πού οφείλεται αυτό? Αυτό οφείλεται στο ότι αυτά τα στοιχεία είναι τα μικρότερα. Αν θυμάστε στις ατομικές ακτήνες, από το Λίθιο έτσι στον Άντριο είχαμε κάποια σημαντική μεταβολή. Το ηλεκτρόνιο που έχει είναι ένα όμως. Ένα ηλεκτρόνιο θα φύγει στο Λίθιο, και στον Άντριο, και στον Κάλιο, και τέτοιο το σχημική συμπεριφορά θα είχε. Εντάξει. Αυτό όμως είναι πολύ μικρότερο από τα άλλα. Αντίστοιχα, και το οξυγόνο από το Θείο, και το φθόρο από το Χλόρικο, και τα σχετικά. Επιπλέον, τα στοιχεία αυτά στη δεύτερη περίοδο έχουν κύρια οκπαντικό αριθμό 2. Τα τροχιακά που έχουν διαθέσιμα για να κάνουν οτιδήποτε είναι το 2S και τα 2P. 1 και 3 τα τροχιακά. Το πολύ πολύ λοιπόν να κάνουν βιβλισμό σε ασπετρία. Το πολύ πολύ να έχουν 8 ηλεκτρόνια γύρω τους. Και αν θυμάστε το τότε που μιλούσαμε για τις δομές του Λιούις, είπαμε τέτοιες ενώσεις αντιμετώπιζε ο Λιούις. Σαν το νερό, σαν τους εθαίρες, τις αρκόλες, την αμμονία, τις αμύνες, και μας έβγαλε τον κανό των 8 ηλεκτρονιών. Εντάξει. Τα αποκεί και κάτω στοιχεία και ποιο όγκοδι είναι και αν μπορούν να χρησιμοποιήσουν και τα τροχιακά στο βιβλισμό τους. Κατά σέβη μπορούν να έχουν και περισσότερα από 8 ηλεκτρόνια γύρω τους και να έχουν ευτυχία. Εντάξει. Άρα έχουμε μια σημαντική διαφοροποίηση ως προς αυτό. Πρώτον εξαιτίας του μεγέθους, έτσι και δεύτερον εξαιτίας του ηβλισμού. Κατά συνέπεια. Α, επιπλέον, εδώ το φθόριο μετά το οξυγόνο και άντε τριτευότος το άζωτο είναι από τα πιο ηλεκτρονικά στοιχεία. Δεν υπάρχει περίπτωση να βρούμε το φθόριο σε ενωσίτου σαν συνένα. Το χλωρίο ήταν και τυπικά σαν συνεφτά μπορούσε να το βρω, έτσι, στο οξύδιο του χλωρίου. Σε εκείνο που έγραψα προηγουμένως, έτσι, στο χλωρίο του οξυγόνου εφτά. Δεν υπάρχει περίπτωση να βρω το φθόριο κάπου σαν συνένα. Είναι σπάνιες οι περιπτώσεις που να έχω το οξυγόνο σε βαθμίδο οξύδιου διαφορετική από το μειον δύο. Είναι μειον ένα που στα υπεροξίδια, εκεί που έχω δισμό οξυγόνου-οξυγόνου, οπότε αυτό θα το θεωρήσω αναγκριστικά ομοιοπολικό και έχει πάρει το οξυγόνο του ηλεκτρόνιου που έχει πάρει από το άλλο δισμό που έκανε. Εντάξει, πόσα είναι τα υπεροξίδα που ξέρετε, πέντε, δέκα, είκοσι, αυτά. Εντάξει, σε πώς υπάρχει αυτή η διαφοροποίηση. Τι μας δίνει αυτό σαν διαφορετική συμπεριφορά. Πρώτα απ' όλα, επειδή τα στοιχεία αυτά είναι μικρότερα, έχουν κάπως διαφοροποιημένες ιδιότητες που αφορούν το μέγεθός τους. Για φανταστείτε δηλαδή, τις ενώσεις, τις αλογονούχες, τον αλκαημετάλλον, χλωρίο χωλίθιο, και νάτριο, και κάλλιο, και κέσιο, και όλα τα πάντα. Τι μπορείτε να πείτε εσείς γι' αυτές τις ενώσεις έτσι που σας ανέφερα. Είναι τυπικά άλλατα. Λίθιο συν ένα, χλώριο μειον ένα. Κάλιο συν ένα, χλώριο μειον ένα. Εκκληνικά. Λοιπόν, το λίθιο είναι τόσο μικρό που η πυκνότητα φορτίου που έχει είναι τόσο πολύ μεγάλη που θα απολώσει αρκετά το χλώριο και θα το κάνει ως έναν βαθμό μοιοπολική ένωση. Οι ενώσεις λοιπόν του λιθίου εμφανίζουν σε κάποιο σημαντικό βαθμό ομοιοπολικό χαρακτήρα που δεν τις εμφανίζουν οι άλλες ενώσεις. Σε εκείνο το πινακάκι που σας είχα δώσει προηγουμένως για το χλωρίχο νάτριο και το χλωρίχο λίθιο, έτσι, είδατε ότι αυτό, το χλωρίχο λίθιο, είχε μικρότερο σημείο τύξεως. Εντάξει. Που σημαίνει ελαφρώς μειωμένο μεταλλικό χαρακτήρα ως προς τα άλλα. Λιγότερο λιοντικό και περισσότερο μειοπολικό δεσμό. Αργότερα σε κάποια μαθήματα σας θα μάθετε ότι ένα σωρό ψυχοτρόπα φάρμακα είναι ενώσεις του λιθίου. Το φάρμακο Τάδε έχει και λίθιο. Όχι λίθιο. Εντάξει που οι Αμερικοί και γελάνε μεταξύ τους. Γιατί λιθίο και όχι νατρίο. Δηλαδή το οργανικό κομμάτι είναι ένα πράγμα. Αυτό θα κουβαλάει μαζί του τη φαρμακευτική δράση. Θα έχει διάταξη στον χώρο κάποιων ενώσεων, κάποιων ομάδων που θα πάνε να κάνουν μια αντίδραση. Γιατί λιθίο και όχι καλλίου. Γιατί αντίστοιχη γένος του καλλίου θα ήταν λιοντική. Θα ήταν άλλας. Καλλιωσύνη και αυτό το πράγμα πλύν. Λοιπόν υπάρχουν κάποια φράγματα μέσα στον οργανισμό. Και ένα φράγμα υπάρχει στον εγκέφαλο. Αυτό το φράγμα είναι φράγμα δυναμικού. Είναι σαν να έχουμε μια μεμβράνη με δυναμικό που αποχθεί τα φορτισμένα πράγματα. Συνεπώς αν πάω εγώ να ταΐσω κάποιον ένα φάρμακο του καλλίου από αυτό το φράγμα του δυναμικού δεν θα μπορέσει να περάσει επειδή είναι αντικένωση. Η αντίστοιχη γένος του λιθίου θα περάσει όμως γιατί είναι ομοιοπολική. Θα περάσει, θα μπει στον εγκέφαλο και θα κάνει τη δράση την οποία πρέπει. Ψυχοτρόπο. Υπάρχει εδώ η εξής περίφημη γνωστή από παλιά διαγωνιακή συσχέτηση. Δηλαδή οι ιδιότητες του λιθίου μοιάζουν σε κάποιο βαθμό με τις ιδιότητες του Μαγνησίου. Οι ιδιότητες του Βυριλίου τώρα δεν είναι ακριβώς δίπλα. Μοιάζουν με τις ιδιότητες του Αργυλίου. Οι ιδιότητες του Βορειού μοιάζουν με το δω και κάπου και τα πράγματα εξομαλύνονται. Υπάρχει λοιπόν και αυτό που το λέγαμε παλιά διαγωνιακή συσχέτηση και ήταν ένα από τα περίεργα του περιοδικού πίνακα. Η συμπεριφορά του λιθίου μοιάζει κάπως με τη συμπεριφορά του Μαγνησίου. Μπορείτε να το φανταστείτε αυτό γιατί. Γιατί το Μαγνίσιο είναι μία περίοδο παρακάτω. Συνεπώς σαν άτομο μεγαλύτερο. Όμως το Μαγνίσιο στις ενώσεις του βρίσκεται ως Μαγνίσιο 2Σ. Που σημαίνει να μην έχει μεγαλώσει επειδή με μια περίοδο παρακάτω αλλά έχει μικρήνει και πάλι αρκετά επειδή έχουμε 2Σ. Έχουν φύγει 2 ηλεκτρόνια. Άρα τα άλλα που μείναν προστατεύονται πολύ λιγότερο μεταξύ τους από το πυρήνα και τα συνέπεια οι τροχές τους έχουν μικρήνει. Άρα το μέγεθος και την πυκνότητα φορτίου στο Μαγνίσιο είναι περίπου αντίστοιχες με το μέγεθος και την πυκνότητα φορτίου στο Λήθιο. Είναι λοιπόν περίπου αντίστοιχη συμπεριφορά των ενώσεων του Ληθίου με τις ενώσεις του Μαγνισίου. Κάπως περισσότερο μοιάζει με εκείνο παρά με τις ενώσεις του Καλλίου, του Νατριού, η Κρώτα σχετικά. Κάπως πιο μωριακές είναι οι ενώσεις του παραγιοντικές. Το ίδιο και του Βυριλίου σε σχέση με το Αργήλιο και του Βορειού σε σχέση με το Πυρήτιο. Αυτή λοιπόν είναι η λεγόμενη διαγωνιακή συσχέτιση. Έχετε το υπόψη σας, ισχύει μόνο για τα 2-3 πρώτα στοιχεία της δεύτερης περίοδος. Μοιάζουν περισσότερο όχι με τα από κάτω τους αλλά με τα διαγωνίως από κάτω τους. Το διαγωνίως από κάτω είναι μια περίοδο παραπάνω, πιο μεγάλο, όμως είναι μια ομάδα παραπέρα, άρα το φορτίο είναι μεγαλύτερο, άρα η πυκνότητα φορτίου είναι περίπου αντίστοιχη. Άρα περίπου αντίστοιχη χημική συμπεριφορά θα έχουν. Τώρα, κάτι για το οποίο πρέπει επίσης να κάνουμε μία-μία. Τι γίνεται με τα στοιχεία και τη μοφή στροπή αν βρίσκονται σαν απλά στοιχεία. Το οξυγόνο ξέρετε ότι βρίσκεται με αυτή τη μορφή και το άζωτο και το φθόριο. Για το οξυγόνο, ξέρουμε και έχουμε δείξει και μπορούμε φαντάζουμε σχετικά εύκολα να το δείξουμε και να το καταλάβουμε, υπάρχει διπλός δεσμός μεταξύ των δύο ατόμων του οξυγόνου. Πώς παραγματοποιείται αυτό? Έχω ένα υβριθυσμένο τροχιακό του οξυγόνου και ένα του άλλου με ένα ηλεκτρόνιο το καθένα, έγινε ο σύγμαδεσμός και έχω και κάποιο παιατωμικό τροχιακό που κάνει τον πίδεσμο. Κάπως έτσι. Επειδή λοιπόν τα άτομα αυτά είναι σχετικά μικρά, οι ατομικές ακτήνες είναι σχετικά μικρές, υπάρχει ευκολία να γίνει αυτό το ίδιο σιπλάγιο επικάλυψη και να συγκεφατιστεί διπλός δεσμός. Αν δείστε γι'αυτό το άζωτο είναι τριπλός. Εντάξει, υπάρχει λοιπόν ένας πίδεσμος στην κατεύθυνση και ένας δεσμός στην κατεύθυνση εδώ. Κάθετε προς εμένα. Τι ξέρουμε εμείς για το θείο και για το φωσφόρο που βρίσκονται ακριβώς κάτω από το οξυγόνο και από το άζωτο. Σε στοιχειακή μορφή λοιπόν πώς απαντά το θείο και ο φωσφόρος. Αν κάθεις και το πάρεις πρακτικά και λογικά, ναι κάπως έτσι. Αν εγώ εδώ πέρα αντίγειο οξυγόνο γράψω θείο, η ηλεκτρονική διαμόρφωση είναι ίδια, τα τροχιακά που τα κροσφυλούν ή θα μπορούσα να το κάνω έτσι. Εκείνο που δεν έχω πάρει η πόψη μου είναι πως η ατομική ακτή να πιάνει μεγαλύτερη, πως αυτή η απόσταση είναι μεγαλύτερη. Πως η επικάλυψη εδώ θα είναι μικρότερη από αυτή που βλέπω εδώ και η απόσταση αυτών των τροχιακών θα είναι αρκετά μεγαλύτερη για να επιτρέψει να γίνει απλά για τέτοια επικάλυψη. Όμως το θείο θέλει να κάνει και δεύτερο δεσμο, δεν γίνεται. Εκείνο που θα κάνει είναι, θα χρησιμοποιήσει υβριδισμένο τροχιακό για να κάνει έναν δεσμό με ένα θείο από εδώ και έναν δεσμό με ένα άλλο θείο από εκεί. Και εκείνο το ίδιο και εκείνο το ίδιο και πάει λέγοντας. Εδώ λοιπόν σε στοιχεία άλλα εκτός από τη δεύτερη περίοδο υπάρχει η τάση να μην κάνουμε πολλούς απλούς δεσμούς, αλλά να χρησιμοποιήσουμε υβριδισμένο τροχιακό για να κάνουμε πολλούς απλούς δεσμούς. Εκείνο το οποίο υπάρχει στον κόσμο είναι θείο έξι, θείο οκτώ, δακτύλιοι από άτομα του θείου. Πώς είναι το κυκλοεξάνιο με 6 άνθρακες, σβήστε τους άντρες και βάλετε θεία στις κορυφές. Αυτό είναι μία μορφή στο οποίο βρίσκεται το στοιχείο θείο. Έχουμε λοιπόν στα στοιχεία όχι της δεύτερης περίοδο, αλλά της τρίτης και κάτω. Εξαιτίας του αυξημένου μεγέθους τους και της ασθενέστερης επικάλυψης των τροχιακών τους, την τάση περισσότερο να κάνουμε πολλούς απλούς δεσμούς παρά να κάνουμε διπλούς και τριπλούς δεσμούς. Ο φωσφόρος βρίσκεται με τη μορφή αυτή, φωσφόρος 4, δηλαδή αν θεωρήσω ένα τετράεδρο, στις κορυφές του τετραέδρου υπάρχουν φωσφόροι. Δέστε, αυτός ο φωσφόρος έχει κάνει έναν, δύο, τρεις δεσμούς. Όπως και το κάθε άτομα ζώτος ο μόνος είναι το ζώτο. Μόνο που εκεί είναι τριπλός δεσμός. Είναι τρεις δεσμοί με έναν γειτονικό άτομα ζώτο. Ο καθένας από τους φωσφόρους έχει κάνει τρεις δεσμούς. Και όσο προχωράμε πιο κάτω, τόσο χειροτρέπουν τα πράγματα, τόσο πιο διάχυτα γίνονται τα τροχιακά, τόσο πιο χαλαρή γίνονται οι δεσμοί. Αν εδώ πέρα αυτό ήταν αρσενικό, εκείνο που θα είχαμε θα ήταν χαλαρές αλληλεπιδράσεις ανάμεσα σε γειτονικά τετράεδρα αρσενικού. Δηλαδή θα δημιουργούταν δομές τέτοιου τύπου. Πονημερίς, μακρομόρια. Καλώς. Είναι λοιπόν το τελευταίο σημείο στο οποίο θα μείνουμε σήμερα. Ότι κάποιες φυσικές και κάποιες χημικές ιδιότητες των στοιχείων στην ίδια ομάδα είναι ανάλογες, όχι πάντοτε ίδιες. Και υπάρχει μια γενική ομοιομορφία στη μεταβολή κάποιων φυσικών και κάποιων χημικών ιδιωτήτων, τόσο κατά μήκος των ομάδων, όσο και κατά μήκος των πλειώδων. |
