| σύντομη περιγραφή: Καλώς ήρθαμε. Αλλά δεν είδατε ότι είμαστε εδώ. Ήρθαμε... Έτσι, πέρασε... Έτσι, πέρασε... Έτσι, πέρασε... Έτσι, πέρασε... Έτσι, πέρασε... Έτσι, πέρασε... Έτσι, πέρασε... Έτσι, πέρασε... Έτσι, πέρασε... Έτσι, πέρασε... Έτσι, πέρασε... Έτσι, πέρασε... Έτσι, πέρασε... Καλημέρα. Καλημέρα. Ουμόρφες με τέτοια πραγμασία. Σκουμπέν, αγαπείτε, πέντε. Όχι, καθαρούμε. Να σας βοηθήσω να τσαφάει. Βάλαμε ένα βίντεο, Λίδια. Τι μας έδειχνε, το είδες, για πες. Ήρθα η πέμπαση μυαλού των γνωστών. Ήρθα η πέμπαση μυαλού των γνωστών. Ήρθα η πέμπαση μυαλού των γνωστών. Τα κόσμια μέρα. Πες, Καταρίνα. Γιατί όμως την είχαμε αυτή τη μέρα, είπαμε. Το θυμάστε, το ψάξατε. Εεε. Ις ανάμνηση ποιού γεωγονότος το βάλαμε αυτή τη μέρα. Ξέρετε. Μία τέτοια μέρα το 1966, σε μια διαδείλωση, στη Νότια Αφρική, έχετε ακούσει κάτι για το κράτος της Νότιας Αφρικής, το Apartheid που λέγαμε. Έχετε ακούσει. Ήταν ένα κράτος που ήτανε έναν καθεστός όπου οι Λευκοί είχαν δικαιώματα, ζούσαν σαν άνθρωποι και οι Μαύροι, που ήταν και η μεγάλη πλειοψηφία του πληθυσμού, ήτανε πολίτες δεύτερης κατηγορίας. Και επειδή κάποιοι φοιτητές έκαναν μια πορεία ενάντια σε αυτόν τον καθεστός, η αστυνομία τους σκότωσε. 70 άτομα σκότωσε. Της ανάμνησης λοιπόν αυτού του γεγονότος και για να μην ξεχαστεί ποτέ από την ανθρωπόητα τα δυναύω προκαλεί ο ρατισμός, είχαμε την προχθεσινή μέρα που τα είδατε κάτι στη τηλεόραση ή στο διαδίκτυο ή στο Facebook. Κάτι θα έγιναν. Μήπως πήγατε και σε καμιά πορεία γιατί έγινε και μια πορεία προχθές για το bullying, δεν ξέρω. Λοιπόν, η ουσία είναι ποια? Ότι ο ρατισμός ήταν και είναι ένα μεγάλο πρόβλημα και πρέπει καλά να καταλάβουμε μήπως και εμείς αύριος, αυτά που λέμε εδώ δηλαδή έχουν σκοπό, μήπως και εμείς αύριο... Έχω την τελευταία λέξη της τεχνολογίας ό,τι αφορά τη διδακτική. Λέω, μήπως και εμείς με αυτά που θα κάνουμε χωρίς να το θέλουμε αναπαραγάγουμε αυτό το πράγμα, το ρατισμό δηλαδή, αυτό το φαινόμενο. Ωραία? Λοιπόν, οπότε να θυμηθούμε λίγο όσα είπαμε μέχρι τώρα για το ρατισμό, θα πούμε και κάποια πράγματα ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά στην εκπαίδευση, πώς δηλαδή ο ρατισμός επιδρά στην εκπαίδευση και θα δούμε και ένα οπτικοποιημένο υλικό οτωσόστε εσείς που έχετε μεγαλώσει περισσότερο με τις εικόνες να κατανοήσετε τις διάφορες πλευρές αυτού του προβλήματος. Ωραία? Να σας θυμίσω επιτροχά, δίνω ότι τα στερεότυπα είναι κάποιες εικόνες που έχουμε στο μυαλό μας για μια ομάδα ανθρώπων, αλλά δεν είναι απαραίτητα αρνητικές. Αντίθετα, οι προκαταλήψεις είναι αρνητική προδιάθεση για κάποιον λόγο το ότι ανήκει σε μια συγκεκριμένη ομάδα. Τώρα, να σας θυμίσω επίσης ότι ο ρατισμός δεν είναι θέμα χαρακτήρα, δηλαδή δεν γεννιέται κάποιος ρατιστής, είναι θέμα συστημικό. Γιατί υπάρχουν συγκεκριμένα συμφέροντα που τον υποστηρίζουν. Η διατήρησή του. Δεν ξύπνησαν κάποια ωραία πρωία οι Έλληνες και δηλώνουν 10-15% ρατιστές. Υπήρχε κάποιο έδαφος. Κάποιοι το καλλιέργησαν αυτό το έδαφος για να γίνουν οι νέες γενιές ρατιστικές κουρίτσια. Δηλαδή, υπήρχε μια ολόκληρη διαδικασία και εκπαίδευση, όπως και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, έπαιξαν συγκεκριμένο ρόλο. Εμείς θα δούμε λίγο, είδαμε και την προηγούμενη φορά, αν θυμάμαι καλά, θα δούμε και τώρα λίγο πιο συστηματικά το ρόλο που παίζει η εκπαίδευση και πώς. Τώρα, σε ό,τι αφορά τα άτομα, μπορεί να έχουμε δύο κατηγορίες ρατσιστών. Η μία είναι αυτό που λέμε εμπρόθετος ρατσισμός, δηλαδή κάποιος που είναι ρατσιστής, έχοντας συνείδηση του τι είναι και τι σημαίνει αυτό. Όταν έχεις συνείδηση, ξέρεις την ιδεολογία της συγκεκριμένη. Λες ότι είμαι ρατσιστής, το πρώτο που θεωρεί ο κάθε ρατσιστής σε κάθε ρατσιστία, είναι ότι ανήκει σε μια ανώτερη ομάδα. Είτε αυτό λέγεται φιλή, είτε λέγεται έθνος, είτε λέγεται πολιτισμική ομάδα, ή ό,τι άλλο μπορεί ο καθής να προβάλλει στη φαντασία του. Καταλαβαίνετε αυτό? Ξαναλέω, ο εμπρόθετος ρατσιστής, αυτός που δηλαδή συνειδητοποιημένος ρατσιστής, είναι αυτός ή αυτή, που έχουν υιοθετήσει αυτή την ιδεολογία. Και θεωρεί ότι είναι ανώτερος, επειδή ανήκει σε μια ανώτερη φιλή. Ωραία! Ή ανώτερο έθνος, ή ανώτερη ομάδα, ή ξέρω ότι άλλο βάζει στο μυαλό του. Καταλαβαίνετε αυτό? Και επειδή ακριβώς είναι ανώτερη η ομάδα του, όλες οι άλλες υποδιέστερες πρέπει να την υπηρετούν, και άλλα δεν έχουν καμιά σημασία, αν στην τελική θα ζουν ή δεν θα ζουν. Αυτή τη λογική, οι Ναζί τι κάνανε στο Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο? Είχαν μια λογική οι Ναζί, ότι ανοίκουν στο υπέρτατο έθνος, όπου το έθνος αξίζει να διαφεντεύει, και τα υπόλοιπα έθνη θα πρέπει να υπηρετούν, και ορισμένα από αυτά θα πρέπει να εξαλειφθούν. Ποια ήταν αυτά τα έθνη που ήθελαν, τώρα έτσι ιστορικά το λένε, να εξαλείψουν οι Ναζί, θυμάστε? Δεν θυμάστε, ρε παιδιά! Αφού ήταν εκεί η μέρα του ρατσισμού, υποτίθεται ότι ασχοληθήκατε. Δεν τα ασχοληθήκατε από τότε. Για πείτε μας αν θυμάστε. Οι Εβραίοι. Οι Εβραίοι. Μαύροι. Δεν είχε μαύροι στην Ευρώπη. Ποιοι άλλοι είναι οι μαύροι της Ευρώπης, ποιοι? Συγκάνη. Συγκάνη, ωραία. Και τα άτομα με ειδικές ανάγκες. Και τα άτομα με ειδικές ανάγκες, ωραία. Οι κομμουνιστές και διάφοροι άλλοι. Δεν άφησαν και πολλούς οι Ναζί, ωραία. Γιατί είχαν ακριβώς αυτή την αντίληψη που έχει ο κάθερα τσιστής και η κάθερα τσίστρια. Ότι ανήκω στην ανώτερη φυλή και κάποιος συγκεκριμένως θέλω να τους κάνω κακό, θέλω να τους εξαλείψω, ή κάποιος άλλος και κάποιες άλλες, απλά τους θα τους αφήνω να ζουν όμως σε κατώτερη μοίρα από μένα, ονοείται, μένα και την περιούσια φιλή μου, για να μας υπηρετούν. Γιατί για να υπάρχουν βασιλιάδες και πρίγκεπες πρέπει να υπάρχουν και υπηρέτητες. Καταλαβαίνετε? Αυτό λοιπόν είναι ο ρατσισμός από πρόθεση. Ιωθετώ την ιδεολογία και, αφού ιωθετώ την ιδεολογία, δεν έχω κανένα ηθικό ενδιασμό να ιωθετήσω και κάποιες πρακτικές. Έχουμε όμως και τους ρατσιστές και τις ρατσιστριας χωρίς πρόθεση. Ας πούμε ότι είναι καλό πρωί. Αυτοί και αυτές είναι άτομα που ναι μεν ιωθετούν τον ρατσισμό, αλλά δεν θέλουν να κάνουν κακό σ'αυτούς που θεωρούν κατώτερος. Ξαναλέω για να είναι ξεκάθαρη η διάκριση. Αυτοί, ξαναλέω, που δεν έχουν πρόθεση, είναι ας πούμε καλοπροέρεται ρατσιστές, ιωθετούν ρατσιστικές αντιλήψεις και ιδέες, αλλά δεν έχουν πρόθεση να βλάψουν αυτούς που θεωρούν κατώτερους ή κατώτερους. Δεν έχουν πρόθεση. Δεν θέλουν να τους εξαφανίσουν. Ούτε θέλουν να κάνουν κάτι να τους βλάψουν γενικώς. Να ασκήσουν βία, να τους φέρουν σε κάποια στρατόπερα συγκέντρωση και το καθεξής. Καταλαβαίνουν τη διαφορά. Εν τούτοις, με τον τρόπο που λειτουργούν και δρούν, το αποτέλεσμα μπορεί να είναι το ίδιο, να είναι ρατσισμός δηλαδή, να φέρνουν τα άτομα αυτά σε μειονεκτική θέση. Τέτοιο κλασικό παράδειγμα είναι τα ανέκδοτα, τα υπονοούμενα που λέγονται κατά κάποιων ανθρώπων, επειδή ανήκουν σε συγκεκριμένες εθνικές, αυθοδοτικές, πολιτισμικές ομάδες. Εντάξει. Το ανέκδοτο δεν είναι κάτι που βλάπτει. Δηλαδή δεν είναι κάτι που έχει φυσική συνέπεια. Να έχει συνέπεια στο σώμα. Πώς θα το πω, ασκείται βία. Να γίνεται ογκρόμ, να μαζεύουν τα άτομα και τα λοιπά. Όχι τέτοια. Αλλά δημιουργεί ένα κλίμα, το οποίο μπορεί να απομονώσει, ας πούμε, κάποιο άτομο, επειδή ακριβώς είναι σε κάποια ομάδα, να το φέρει σε δύσκολη θέση, και ό, το καθεξής. Αυτό είναι ο ρατσισμός που κάποιο άτομο μπορεί να έχει χωρίς να έχει πρόθεση. Ωραία. Το διαχωρισμό τον έχουμε αντιληφθεί τώρα. Ένα είναι ότι είμαι ρατσιστής. Άρα έχω ιωθετήσει τη ρατσιστική ιδεολογία. Άρα θέλω να κάνω κακό. Σώσους και σώσες. Είναι κατώτερης φυλής, όπως θεωρώ εγώ, ή ράτσας, ή πολιτισμικής ομάδας, ή έθνους, ή ό,τι άλλο θέλετε πείτε. Ωραία. Και το άλλο είναι χωρίς πρόθεση, επειδή λέω ανεκδοτάκια, ή γελάω με τις χαζομάρες, ή αν έχω με τη συμπεριφορά κάποιων, τότε έχουμε αυτό που λέμε ρατσισμό χωρίς πρόθεση. Εντάξει. Ωραία. Εμείς θα προσέξουμε για το δεύτερο. Θέλω να πιστεύω. Ελπίζω δηλαδή ότι δεν έχουμε εδώ πέρα κάποιον που είναι ρατσιστής από πρόθεση και θέλει να εξολοθρέψει ή να κάνει τη ζωή δύσκολη σε κάποιους ανθρώπους επειδή έχουν κάποια χαρακτηριστικά κοινά. Εντάξει. Οι όλες μας προσπάθειες εδώ, μεταξύ ημών, είναι για τη δεύτερη την κατηγορία γιατί θεωρούμε ότι δεν έχουμε κανένας στη σχολή μας ή στο τμήμα μας ειδιαίτερα που να είναι ρατσιστής. Βεβαίως μπορεί να υπάρχει κάποιος και να μην τον κοιλώνει. Μπορεί να τον ξέρουμε σε αυτό, αλλά λέμε τώρα, έτσι, ότι τα όσα λέμε συνήθως θέλουμε να πιστεύουμε, κολακευόμαστε να πιστεύουμε ότι έχουν να κάνουν με το δεύτερο μέρος, με τη δεύτερη κατηγορία. Λοιπόν, εδώ βλέπουμε τώρα, βεβαίως μπορούμε να βρούμε πολλά, το πώς καλλιεργείται ο ρατσισμός. Βλέπουμε αυτό το τεν τεν, το κόμικ, διάφορες σκηνές, όπου οι μαύροι κουβαλάνε τον άσπρο, ο άσπρος είναι ο γιατρός, ο άλλος, γίνεται και ένας διάλογος εδώ πέρα, λέει, τι συμβαίνει με αυτόν, ο άντρας μου είναι άρρωστος. Κάτι μπήκε, λέει, κάτι κακό μπήκε, σαν να έχει προλύψεις, αυτός μπήκε μέσα του. Και λέει, αυτός όχι, είναι λίγο πυρετός, λέει, και τώρα είναι καλύτερα, δεν είναι? Μόλις του είπε ότι θα γρήγορα θα γίνεις καλά, αμέσως τον δείχνει να καλυτερεύει, δηλαδή, ήταν ζήτημα δυσδυμονίας, ας πούμε. Ωραία, λοιπόν, τώρα, είχαμε ιδιαίτερα να αφερθεί στο προηγούμενο μάθημα θεσμικό ρατσισμό. Όπου θεσμικός, είπαμε, εκείνος ο ρατσισμός, που έχει να κάνει με θεσμούς οι οργανώσεις, όπως είναι, παράδειγμα, η εκπαίδευση, η αστυνομία, που σας είχα πει την προηγούμενη φορά, οι μεγάλες εταιρείες, ωραία, και σηματοδοτή τρόπους, με τους οποίους θεσμικές διαδικασίες, ανεξάρτητα από την πρόθεση, καταλήγουν σε διακρίσεις αντίον κάποιον. Τώρα, εμείς θα δούμε ιδιαίτερα στην εκπαίδευση τι σημαίνει αυτό το πράγμα. Για να δούμε τι σημαίνει στην εκπαίδευση και πώς μπορεί να έχουμε ρατσισμό στην εκπαίδευση. Ένας πρώτος τρόπος είναι το αναλυτικό πρόγραμμα. Πώς το αναλυτικό πρόγραμμα μπορεί να φέρει σε δύσκολη θέση τα μέλη μιας συγκεκριμένης ομάδας. Το πιο κλασικό παράδειγμα εδώ είναι όταν τα αγνοεί ή όταν τα παρουσιάζει με ένα στερεότυπα προκατελημένο τρόπο. Επίτηδες χρησιμοποίησα και τις δύο λέξεις. Στερεότυπα προκατελημένο ρατσιστικό τρόπο και τις τρεις έννοιες που χρησιμοποιήσαμε σήμερα. Ξαναλέω, το αναλυτικό πρόγραμμα μπορεί να βοηθήσει στο μια ομάδα να χειροτερέψει τις συνθήκες μιας ομάδας. Ας πούμε ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα για το αναλυτικό πρόγραμμα στην Ελλάδα και τη συμπεριφορά που έχουν τύχει κάποιες ομάδες που διαφοροποιούνται από την κυρίαρχη ομάδα. Ποια ομάδα μπορούμε να πούμε ότι διαφοροποιείται? Μην είπαμε και πριν. Ωραία. Εσείς, όταν ήσασταν στο σχολείο, την είδατε καθόλου στα αναλυτικά προγράμματα? Σωστά, τί να σε κοιτάω. Σωστό και αυτό. Την είδατε καθόλου αυτή την ομάδα στα σχολικά βιβλία? Όχι. Αυτό που σας είπα πριν, είναι ότι εκτός από τα 5 με 6 εκατομμύρια εβραίους θύματα του ολοκαυτώματος, είχαμε και γύρω στους 300 με 500, δεν μπορούμε να το υπολογίσουμε ακριβώς στον αριθμό, θύματα ρωμά. Το είδαμε σε κάποιο βιβλίο? Το είδαμε, το ξέραμε. Μάλλον δεν το ξέραμε. Λοιπόν, τι άλλο δεν μας λένε τα βιβλία να ανεβάσει τα μέλη της, ας πούμε, στα δικά μας τα μάτια. Καταρχήν, εξόρρουμε από πότε είναι σε αυτό το μέρος του κόσμου, που τώρα το ονομάζουμε Ελλάδα. Από πότε είναι αυτή εδώ πέρα. Μας το λένε τα βιβλία? Όχι. Είναι όμως περίπου από το 1000 μετά Χριστόν. Από 1000 χρόνια εδώ. Και έχουν συμβάλει σε κάποιους τομείς αυτού που σήμερα ονομάζουμε ελληνικό πολιτισμό. Πείτε μου ένα τομέα που έχουν συμβάλει. Δεν ξέρετε, αν έχουν συμβάλει οι Ρωμά, λέω, σε ένα τομέα από αυτό που ονομάζουμε ελληνικό πολιτισμό, από τα στοιχεία αυτά που συναποτελούν, τέλος πάντων, τον ελληνικό πολιτισμό. Θα βρω ένα να έχει πιο έντονο ήχο, γιατί αυτό είναι λίγο light. Και ένα από παλιό καμπαναριό θα πάρω, για να σας τραγωνώ εδώ πέρα, γιατί έπεισε και πολύ ζέστη τώρα, και σε λίγο θα κοιμηθούμε. Υπάρχει κάποια τραγούδια. Τι κάποια τραγούδια? Το δημοτικό τραγούδι, ποιοι το συντήρησαν, αν πάτησαν έναν 10, 10 είναι από χωριά εδώ πέρα. Αν εξαρρέσουμε ορισμένα χωριά που έχουν καταγωγεί από αλλού, τα περισσότερα είχαν μια μουσική παράδοση. Ποιος την κρατούσε αυτήν την μουσική παράδοση, πήγατε σε κανένα πανηγύρι, με τόλα σας και τα ταούλια? Δεν ξέρω. Κάτι έχετε πάει σε πανηγύρι. Εγώ παίζω ζουρνά, έχετε δει. Θα μου κολλούσανε εδώ τα 5000 ώρα και θα ήμουν πλούσιος, αλλά ποιος παίζει το ζουρνά? Οι μεγάλη τους πλειοψηφίες και όλες τις μεγάλες οικογένειες μουσικών κράτησαν το δημοτικό τραγούδι, είναι Ρωμά. Αυτό δεν αναφέρεται κάπου. Άνθρωποι που ανήκαν εκεί. Άρα, λοιπόν, τους φέρνεις σε μειονεκτική θέση αυτό το πράγμα, και εγώ που είμαι πίχη Ρωμά, προσπαθώ να το κρύψω. Εντάξει. Αν πω ότι είμαι Ρωμάθ, θα με υποτιμήστε εσείς και θα έχω προβλήματα. Πολύ το κάνω αυτό. Καταλαβαίνετε τι λέω, κορίτσια? Λέω, καταλαβαίνετε πώς το αναλυτικό πρόγραμμα μπορεί να λειτουργήσει έτσι, ώστε μια ομάδα να έρθει σε υποτελή θέση, όταν την εξαφανίζει, όταν δεν υπάρχει. Όταν δεν υπάρχει μια ομάδα, εσείς λες, τώρα, εμείς δεν υπάρχουμε εδώ πέρα. Είμαστε ανήπαλοι, είμαστε ανθεάτη. Άρα, ας κοιτάξουμε, να γίνουμε κάτι άλλο για να... για να περάσουμε καλύτερα. Εντάξει, το καταλαβαίνετε? Όπως, πριν από λίγα χρόνια, στα σχολικά βιβλία, γενικώς, δεν υπήρχε κανένας διαφορετικός σε καμιά διαφορετική. Δεν υπήρχε. Με την αλλαγή που έγινε το 2003, και νομίζω εσείς ήσασταν από τους πρώτους μαθητές και μαθήτρες που θα είχατε αυτά τα βιβλία, ή δεν ήσασταν, για λίγο. Μπορεί να τα προλάβατε, μάλλον, ήσασταν μεγάλα, ναι. Αυτοί που το 2003 ήταν πρώτοι, δεν ήσασταν πρώτοι, τότε, σε σλίδια. Πήραν βιβλία γλώσσας, εκτός από λευκούς ξανθομάλλιδες, γαλανωμάτες, όπως είναι το ελληνικό έθνος. Έτσι, Μαρία, αδερφή Μαρίας. Το μικρό σας, το μίστη μου. Ζωή. Λοιπόν, έτσι δεν είναι το ελληνικό έθνος. Ψηλή, γαλανωμάτες, λευκοί με ξανθά μαλλιά. Συμφωνείς? Τι λες, το που χάσεις. Λοιπόν, ωραία, εντάξει, λοιπόν, δεν υπήρχαν άλλοι. Μόνο αυτή η κατηγορία υπήρχε. Το 2003 βάλανε και άλλους. Βάλανε διάφορα ξενικά ονόματα, βάλανε και κάτι φάτσες που ήταν κάπως διαφορετικές. Έγινε μια αλλαγή ως προς το να παρουσιάζονται τα μαθήματα και οι διαφορετικοί, ας το πούμε έτσι. Ωραία? Ωραία. Αυτό, λοιπόν, το ρόλο παίζεται, λοιπόν, το αναλυτικό πρόοδο. Πάμε στο δεύτερο. Άμα κάθε μία μιλάει από μία φορά την ώρα, εγώ θα πάω στο σπίτι και θα είμαι τελείως διαλυμμένος. Μα τελείως. Γιατί, άμα θέλετε, πάρτε το μικρόφωνο. Αλλά μετά δεν θα αισθάνεστε και πολύ καλά, γιατί θα τσερίζουν τα αυτιά σας. Προσέξτε. Γιατί είναι μερικοί που θέλουν να ακούσουν. Εγώ προτιμώ να μιλάω έτσι. Τώρα εσείς, άμα θέλετε, παίρνετε το μικρόφωνο, θα φωνάζω και λιγότερο. Λοιπόν, έλεγα τώρα, πάμε στο δεύτερο στοιχείο. Αυτό είναι η διάθεση των πόρων. Τι μπορεί να είναι αυτό, Κατερίνα? Η διάθεση των πόρων, τι μπορεί να είναι, τι είναι οι πόροι? Οι πόροι. Οι πόροι, οι πόροι. Α, οι πόροι. Αυτό είναι. Είναι και ένα χωριό στοιχείο για τη Λάρη, όμως. Παραλιακό. Άλλο. Τρίτη ερμηνεία θέλω. Α, μπράβο. Πολύ ωραία. Εδώ τώρα όταν το λέμε αυτό, πόσα χρήματα διαθέτουμε και το συνδέουμε με το ρατσισμό, που μπορεί να πάει το μυαλό μας, η Ρο. Ωραία, ένα αυτό. Πολύ ωραία. Τα οποία τώρα τα γνωρίσαμε από στο Λέτσι, δεν υπήρχαν παλιά, διότι είπαμε ήταν αθέατη. Δεν υπήρχαν. Ούτε στις καταγραφές, ούτε τώρα καταγράφουμε εμείς ως κράτος ποιοι είναι οι διαφορετικές, δεν το κάνουμε. Σε άλλες χώρες το κάνουμε. Αυτό είναι το πρόβλημα. Όταν ένα σχολείο είναι σε μια περιοχή όπου η πλειοψηφία των μαθητριών, πιθανόν και στην τρυπτική πλειοψηφία και των μαθητριών, είναι αυτό που λέμε διαφορετική, διαφορετικές, δεν υπάρχει κανένας σχολείος, δεν υπάρχει κανένας σχολείος, δεν υπάρχει κανένας σχολείος, δεν υπάρχει κανένας σχολείος, δεν υπάρχει κανένας σχολείος, δεν υπάρχει κανένας σχολείος, δεν υπάρχει κανένας σχολείος και παίρνει λιγότερα λεφτά, πολύ λιγότερα, ενώ δεν έχει καλό εξοπλισμό, δεν έχει καλές εγκαταστάσεις, δεν έχει καλά εποπτικά μέσα. Παίρνει πολύ λιγότερα χρήματα από ότι παίρνουν κάποια σχολεία που είναι σε περιοχές που δεν υπάρχουν τέτοια παιδιά, ο μαθητικός πληθυσμός αποτελείται από άτομα που ανήκουν σε αυτό που λέμε, κύριε αρχελαγό, το βάζω σε εισαγωγικά, ομάδα, τότε έχουμε πάλι ρατσισμό. Γιατί? Γιατί τα παιδιά αυτά δεν θα έχουν εκείνα τα εφόδια που θα έπρεπε να έχουν, πόσο μάλλον που έρχονται από μια ομάδα μειονεκτή, άρα θα έπρεπε κάτι παραπάνω να παίρνουν αυτή η ομάδα, όπως παίρνει μέσω των κοντιλίων, ή τουλάχιστον αυτή είναι η πρόθεση, για να γίνει αυτό που λέμε αντισταθμιστική αγωγή. Και μια που το είπε τώρα ο Ιηρός, θα το συνδυάσουμε με το τωτωπέρα, έτσι, το γράμματα αντισταθμιστικής αγωγής. Ο αντισταθμίζω σημαίνει ότι αφού γέρνει προς τα δώ μια κατάσταση, εγώ προσπαθώ να ρίξω τον βάρος για να έρθει και να ισορροπήσει. Δηλαδή, αν μια σιδερένια βέργα κλείνει, έτσι, εγώ θα πάω και την πάω κόντρα για να έρθει στα ίσα της. Αυτό το λέμε, προσπάθησα αντισταθμιστική. Στην εκπαίδευση τώρα αυτό το πράγμα, η αντισταθμιστική αγωγή, έχει μεγάλη ιστορία. Ασήλ, είπαμε. Γιάννη, έχει μεγάλη ιστορία αυτό. Η ιστορία ξεκινάει από τους ΗΠΑ, όπου, σας είπα και πριν, μέχρι τον 1954, ήταν θεσμικά διαχωρισμένος ο διαχωρισμός των μαύρων από τους λευκούς. Ωραία. Αλλά τώρα, επειδή θα επανέρθω στο ζήτημα, μια που το είπα και το θυμήθηκα, ας δούμε λίγο πού ανήκανε οι Έλληνες, τους μαύρους ή τους λευκούς, όταν πήγατε στις ΗΠΑ. Ας το δούμε. Αυτά είναι τα στοιχεία του άρθρου. Είναι ένα άρθρο που μας περιγράφει πώς περνούσαν και πώς, κυρίως πώς, τους βλέπανε τους Έλληνες και τις Ελληνίδες, που πήγαν στις ΗΠΑ στον προπερασμένο αιώνα και στις αρχές του περασμένου. Λοιπόν, τώρα προχωράμε λίγο παρακάτω. Ας δούμε τι έχουμε υπογραμμισμένα. Από εδώ, τα μαύρα πια. Ναι, ναι. Ωραία. Εδώ τώρα μας περιγράφει τι είχε γίνει στην Ελλάδα τότε. Έγιναν κάποιοι πόλεις με την Τουρκία, έγινε χρεοκοπία, έγινε μετά ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος ή ήταν. Όλα αυτά, λοιπόν, οι άνθρωποι έφτασαν σε ένα σημείο και δεν μπορούσαν πλέον να ζήσουν εδώ όπως γίνεται και τώρα. Γιατί ορισμένα μπορούν να κατανοήσουν ότι δεν θέλει κάποιος να φύγει από την πατρίδα του και να πάει βόλτα. Άλλο αυτό. Μπορεί να θες να πας μία εβδομάδα, δύο εβδομάδες. Αλλά οι περισσότεροι άνθρωποι θέλουν να ζήσουν εκεί που μεγάλωσαν. Όμως πολλές φορές το δυσκολεύουν οι συνθήκες. Να λοιπόν κάποιες συνθήκες που δυσκολεύαν τους Έλληνες. Είπαμε, προς το τέλος του προπερασμένου αιώνα που έγινε η χρεοκοπία του 97, που είπε ο Τρικούπης το «δυστυχώς επτωχεύσαμε». Μπορεί να το έχετε ακούσει τώρα που λένε για χρεοκοπία και θα χρεοκοπίσουμε και θα κάνουμε. Το λένε αυτό. Δυστυχώς επτωχεύσαμε κάπου-κάπου. Μετά είχαμε τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο, τη μικρασιατική καταστροφή. Ήταν λοιπόν εξοθερωμένος μεθυσμός, οπότε πολλοί πήραν το πλοίο και κάναν πόσες μέρες, ας πούμε, για να φτάσουν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Εκεί πηγαίνανε οι μετανάστες, τους βάζανε σε ένα νησί που ήταν μπροστά, τους εξετάζανε αν είναι υγιείς. Και μπέρνουν σαν έτσι, δηλαδή, στο Long Island, όπως λέγεται, αν θυμάμαι καλά. Και μετά μπέναν μέσα. Για να δούμε άλλα ορισμένα πράγματα. Ποια διάρκωσε αυτό με το κόκκινο, λοιπόν, αυτή τη λειτουργία? Δηλαδή, τότε τι λέγανε, οι Αμερικοί είναι γη της επαγγελίας. Τα οποίες πάει εκεί, τα τρώει με χρυσά κουτάλια. Κράτη αντίστοιχο λένε και σ' όλους αυτούς που έρχονται εδώ ή πάνε και σ' άλλα κράτη που υποφέρουν, αλλά και είναι χειρότερα. Αν τώρα ζεις, παράδειγμα, στο Ιράκ ή στη Συρία και σκοτώνονται και βομβαρδίζονται και τώρα και τ' άλλο, θες οπωσδήποτε να πας κάπου καλύτερα. Ακούς και αυτά εδώ πέρα, ξέρεις, στην Ελλάδα, πρώνουνε χρυσά κουτάλια. Έτσι γινόταν τότε στους ΗΠΑ. Ήταν όμως έτσι, για να δούμε, ορισμένα πράγματα. Λοιπόν, μας περιγράφει τώρα το άρθρο, αν θέλετε μπορείτε να το βρείτε. Άζητο μου τώρα αυτό που σας έλεγα, διάβασε λίγο. Λευκή γυναίκα ή θεάθη με ελληνικο... με ελληνικά... με έλληνα. Τίτλος από εφημερίδα τώρα, διάβασε το λίγο. Λευκή γυναίκα... Λευκή γυναίκα ή θεάθη με Έλληνα. Στον καριστικό συμφίδιλος του άρθρος με ελληνικο... όπως μας συνανταφέρει ο Έλληνας ομογενής από τον Διγκλόι, κύριος Ντάμιν... Πες μας, δεν έχεις σημασία, μόνο παρακάτω. Καλή άποψη, ότι στα τέλη του ούχη του 2001 του αιώνα, και στα πρώτα χρόνια του 20ου αιώνα, οι Έλληνες δεν καταθάσουνταν στους Λευκούς. Θεωρούνταν όμως προκύπτευαν τα τοποσιαίσματα στις μαρτυρίες της περιόδου, ανατολίδες και μη Ευρωπαίοι. Αυτό, μη μας λυπεί, διότι δεν υπήρχε στις εντόπιες και τις πλήκες Αναμερικάνικες για όλους τους νοτιοευρωπαίους. Άρα, όποιος δεν άνοιγε στο βόρειο μέρος της Ευρώπης, όπου είπες εσύ, Ζωή, αν θυμάμαι καλά, ότι είναι ξανθή με τα γαλανά μάτια, όποιος, λοιπόν, ήταν από κάτω, δεν θεωρούνταν λευκός τότε. Στις Συνωμένες Πολιτεί. Ωραία. Για να δούμε. Τι άλλο μπορούμε να δούμε. Διάβασε και αυτό εδώ πέρα, που έχω υπογραμμισμένο. Βλέπετε τι αντιμετώπισαν εκεί που πήγαν. Ήτανε μέσα στο διαχωρισμό, άνοιγαν στη κατηγορία ή ήταν εκτός, στον Παντάριας. Για να δούμε κάτι άλλο. Για να δούμε τώρα. Οι ρατσιστές. Είχε ρατσιστές στους Συνωμένες Πολιτείς. Έχετε ακούσει μια οργάνωση περιβόητη, που έπιανε τους μαύρους και άλλους που δεν ήταν στον Λευκό, υποτίθεται στη Λευκή Φυλή, την ανώτερη που σας έλεγαν πριν, και τους αποκεφάλιζε. Πώς το λέγανε αυτήν την οργάνωση, στους Συνωμένες Πολιτείς. Ωραία, βλέπω εδώ είμαστε πιο ενημερωμένοι, διότι από την παιδεία που έχουμε από τον Αμερικάνικο Κοινηματογράφο, έχουμε στέρεες βάσης. Άσε που μπορεί να βλέπουμε και εκείνον το serial βόρει και νότι. Το προλάβαμε? Θα είναι προγενέστερο της Τολμς και Γοητείας και δεν θα το είδατε μωρό. Τολμ και Γοητεία την προλάβατε. Λοιπόν, ας επανέρθουμε στο θέμα μας. Την απαίχτεια, για προσέξτε λίγο τώρα εδώ. Την απαίχτεια αυτή τη σημάδεψε το μένος της Kouklouskla. Kouklouskla λοιπόν, η οργάνωση που κυνηγούσε αυτούς που θεωρούσε κατώτερους. Και όχι μόνο τους κυνηγούσε, τους αποκεφάλιζε. Της περίθυμης ρατσιστικής οργάνωσης που έδεξε ιδιέκτερη συμπράττια πέρα από τους ανθρώπινους αυγουδέματος και στους Έλληνες. Τυροβολισμί, εμπισμί και άλλες κολληφώσεις έγραψε ιστορία αυτής της σχέσης. Άρα λοιπόν, θύματα ρατσισμού από υποστηρικτές της διαβάθμισης των φυλών ήταν και οι Έλληνες. Να σκεφτείτε ότι είναι άνθρωποι σήμερα στην Ελλάδα που υποστηρίζουν τον ρατσισμό και συνηπάρχουν στα ίδια φόρα μαζί με τούτους εδώ της Ku Klux Klan και τους Ναζί στη Γερμανία, οι οποίοι ούκο λίγους Έλληνες σκότωσαν. Έτσι, τα ξέρετε αυτά. Δεν χρειάζεται αυτά, τα λέμε. Αλλά λέμε και μια άλλη πτυχή για την Ku Klux Klan. Εδώ έχει δει μετά διάφορους τίτλους από περιοδικά. Ας διαβάσουμε δεικτικά ένα μόνο. Για διάβασε λίγο για τα κόκκινα, για τις εφημερίδες, ξεφυλίζοντας. Εφηλίδοντας τις ομογενειακές εφημερίδες της εποχής, διαπιστώνει κανείς ότι τα ρατσιστικά περιόδια πάντων πάνω στον κύριο των καθαναστών, αστονούσαν στις σκύλες του αμερικανικού τύπου. Με θεματολογία που παρουσιάζει εκπληκτικές αναλογίες, με όσα γράφεται και ακούγονται σήμερα στην Ελλάδα, για τους εμπανούς υπολίτησμους. Πρώτο και κύριο χαρακτηριστικό που αποφύγεται στους Έλληνες, έτσι γενικά, είναι η υψηλή εγκληματικότητα. Καντρέψης της σχέσης αρταογραφίας, μπορεί να θεωρηθεί η τακτική στήλη Έλληνες-Ελληνική, του ελληνικού αστέρος του Σιτάδου, που περιείχει όσα επιτοπιρίστον αναδημοσιεύσεις από τον τοπικό τύπο διαφόρων περιογών. Σε σύνολο 149 εκδίσεις, που δημοσιεύτηκαν στις 12 πρώτες εβδομάδες του 1909. Μέχρι 78, ποσοστό 52,3% αφορούσαν τραγματικά εγκληματικά περιστατικά με διάφορες Έλληνες μεγαλάντες, ενώ 16,10,7% ασχολούνταν με παρελφερή κατηγορίες που λαθασμένα ή προσπομένα τους απευθύνθηκαν. Ωραία. Ό,τι έγινε και εδώ, δηλαδή με τους Σαλβανούς ή με άλλους, από διάφορες άλλες εθνικότητες, έγινε και εις βάρος των Ελλήνων στις αρχές του περασμένου αιώνα. Άλλοι τους παρουσίαζαν ως εγκληματίες και λέει τώρα ενδεικτικά εδώ πέρα. Λιδία, σε ευχαριστώ πάρα πολύ. Λιδία, σε ευχαριστώ πάρα πολύ. Λοιπόν, τσαντάκιδες, βιαστές ανηλικών. Να, δείτε το κι αυτό τώρα που είναι και της μοδός λόγω Μπουλίνκ. Επίθεσης Έλληνος κατά μικράς Αμερικανίδος Εμποέλβο της πολιτικίας Κολοράδου κατά την εκεί συνάδελφων, θύφνων, συνελήφιων, Έλλην, τ.λ. Δηλαδή τα ίδια πράγματα που βλέπουμε και εδώ υπερτονίζονται με πολύ χοντρούς τίτλους για να στιγματοποιηθεί μια ολόκληρη ομάδα. Το να είναι κάποιος τελεραστής ή οτιδήποτε δεν σημαίνει ότι θα χαρακτηρίζει όλη την ομάδα, έτσι. Το να είμαι εγώ κάτι δεν σημαίνει ότι όλοι οι καθηγητές σας πανεπιστημίου θα είναι το ίδιο, ή όλοι οι χωριάνοι μου θα είναι το ίδιο, ή όλοι που είναι πάνω από 1.83 θα είναι το ίδιο, εντάξει το καταλαβαίνετε. Εδώ όμως έτσι θα παρουσίαζα, στις αρχές του περασμένου αιώνας της ΗΠΑ και εδώ στην Ελλάδα όλο το διάστημα που δεν είχαμε κρίσει. Δεν είχαμε κρίσει, αλλά που βγάζανε κάτι πηχαίος τίτλος «Ολβανός έκλεψε κατσίκα ή ξέρω εγώ σκότωσα» άρα δημιουργούσαν μια ατμόσφαιρα, καλλιεργούσαν το έδαφος γι' αυτό που έγινε μετά. Δεν έγινε, δηλαδή, κενό αυτό η διόγκωση των ρατσιστών στην Ελλάδα. Βουλέμπορος ανηλίκων, βρωμιάριδες, τους αποκαλούσαν βρωμιάριδες στον τύπο, απεργοσπάστες, σώματέμπορους και ότι άλλο κοσμιτικό μπορείτε να φανταστείτε. Αυτά λοιπόν στο πρώτο μέρος, θα κάνουμε ένα δεκάλεπτο διάλειμμα και επανερχόμαστε, εντάξει. Είπαμε πως η εκπαίδευση μπορεί να συμβάλει στην εξάπλωση του ρατσισμού και μέχρι στιγμής ασχοληθήκαμε με τον ρόλο που παίζει το αναλυτικό πρόγραμμα, η διάθεση πόρων και τα προγράμματα αντισταθμιστικής εκπαίδευσης που είπαμε ότι δημιουργήθηκαν και δημιουργούνται για να εξισωροπήσουν το μειονέκτημα, ας το πούμε έτσι, μέσα εισαγωγικά θα το βάλουμε γιατί δεν είναι κάτι αυτοίπαρκτο, απλά κάποια σε κατηγορίας παιδιών δεν ανταποκρίνονται σε αυτά που ζητάει το σχολείο. Γι' αυτό το βάζουν σε εισαγωγικά το μειονέκτημα. Άρα, εμείς εστιάζουμε στο τι μπορεί να κάνει το σχολείο που το σώσε τα παιδιά αυτά να ενσωματωθούν αλλά και να έχουν καλύτερες σχολικές πορείες. Ωραία. Σα να λέω. Μειονέκτημα σ' αυτό δεν υφίσταται αλλά έτσι το έχουμε πει. Ωραία. Για να δείξουμε ότι μερικά παιδιά το σχολείο δεν τα ευνοεί ως προς τους στόχους που θέτει γιατί αγνοεί μια σειρά από στοιχεία του πολιτισμού τους. Μιλήσαμε για το αναλυτικό πρόγραμμα που δεν τα εμφανίζει, τα αγνοεί. Όμως είναι και ένα άλλο ζήτημα που έχουμε θύξει νομίζω την πρινή φορά, δεν θυμάμαι, τέλος πάντων δεν έχει σημασία, ότι όταν λέμε αγνοεί τον πολιτισμό, αγνοεί και τη γλώσσα τους. Ωραία. Αγνοεί τη γλώσσα λέω το σχολείο συνήθως των παιδιών που προέρχονται από μειονωτικές ομάδες. Εμείς όμως ξέρουμε από μαθήματα άλλα που κάλανε εδώ στο τμήμα τα οποία έχουμε πάρει όλοι και όλες ότι η γλώσσα, η μητρική, η καλλιέργεια της μητρικής γλώσσας, λειτουργεί ως προς τη δεύτερη γλώσσα με τι πρόσωπο, Χριστίνα. Δεν του έχω φώναξα όσο πάρει και το μικρόφωνο, γιατί το καταγράφουν. Ετικό λοιπόν, έτσι. Δηλαδή τι πάνε να πει αυτό. Εμείς γνωρίζουμε και αυτό το πράγμα, μπορούμε να το υποστηρίξουμε, στηριζόμενοι σε πάρα πολλές έρευνες που έγιναν σε χώρες όπως αυτές της σκανδιναβικής Χερσονίσου ή Βραζιλία ή ΟΥΠ που δείχνουν ότι τα παιδιά που γνωρίζουν να μιλούν καλά τη μητρική τους γλώσσα πιο εύκολα μαθαίνουν και μια δεύτερη και μια τρίτη γλώσσα. Αυτό όμως είναι ένα αντικείμενο που το κάνατε σε άλλο μάθημα, έτσι, τη γλωσσία. Το κάνετε σε δυο-τρία μαθήματα. Δεν θα επεκταθώ. Όταν λοιπόν εμείς δεν δίνουμε στα παιδιά τη δυνατότητα στο σχολείο να μιλήσουν, να καλλιεργήσουν, να διαβάσουν τη γραπτή γλώσσα τους, τότε αδυνατίζουμε αυτή τη δυνατότητα. Είπαμε ότι ξέρω καλά τη πρώτη μου γλώσσα και στη δεύτερη ευνούμαι. Πάω καλύτερα. Προσθετική δυγλωσσία. Το κάνατε αλλού έτσι. Άρα όταν εγώ δεν το κάνω αυτό ως εκπαιδευτικό σύστημα, αυτά τα παιδιά που είναι από μειονεκτικές ομάδες τα βάζω σε μειονεκτική θέση έτσι όπως το ορίσαμε τον ρατσισμό. Να αναφερθώ και πάλι σε ένα παράδειγμα από την ιστορία των Ελλήνων του εξωτερικού. Όπως ξέρετε μετά το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο υπήρχαν πολλοί Έλληνες που λόγω της καταστροφής που έγινε φύγανε σε διάφορες χώρες της Ευρώπης. Μία από αυτές ήταν και η τότε Δυτική Γερμανία. Εκεί οι Έλληνες δώσανε μάχη για να διδάσκεται στα σχολεία τα γερμανικά που πήγαιναν τα παιδιά να υπάρχει ένα πρόγραμμα καλλιέργειας της μητρικής γλώσσας. Δεν επέρασε έτσι εύκολα και μετά έγιναν διακρατικές συμφωνίες με βάση της οποίες είτε ιδρύθηκαν ελληνικά σχολεία είτε υπήρχε ένα δύο ώρα, ένα τρίο ώρα, το απόγευμα ή σε κάποια ώρα ορισμένη συγκεκριμένη, όπου τα παιδιά αυτά μπορούσαν να καλλιεργούν τη μητρική τους γλώσσα. Εκτός του ότι είναι δικαίωμα του καθενός και της καθημειάς να μιλάει τη γλώσσα του, έτσι σκεφτείτε να σας απαγορέψω να μιλάτε στη γλώσσα σας. Είπαμε ότι η παιδαγωγική επιστήμη μας λέει ότι είναι καλύτερο για να μάθεις και τη δεύτερη γλώσσα, εντάξει. Όταν λοιπόν εμείς δεν το δίνουμε αυτό το δικαίωμα, τότε έχουμε ρατισμό. Αυτά λοιπόν σ' ό,τι αφορά στις κεντρικές ρυθμίσεις της εκπαίδευσης. Αυτά δηλαδή που έχουν να κάνουν με την εκπαιδευτική πολιτική, όπως χαράζεται από το κράτος. Όπως χαράζεται από το κράτος, έτσι δηλαδή, τι κάνει το κράτος. Το κράτος είναι αρμόδιο θα πει αν αυτό, αν εκείνο. Βέβαια, επί του συγκεκριμένου πρέπει να πούμε ότι ήδη από το 1996, το συγκεκριμένο που μιλούσαμε πριν, ήδη από το 1996 και το νόμο για τη διαπολιτισμική εκπαίδευση, υπάρχει νομικά η δυνατότητα διδασκαλίας της μητρικής γλώσσας. Όμως, πουθενά, σε κανένα σχολείο δεν έγινε τέτοιο πράγμα. Δεν έγινε κάποιο τμήμα, ενώ ο νόμος το περιγράφει και πώς και τα λοιπά, δεν έγινε τέτοιο τμήμα. Γιατί? Γιατί εκτός από το ανώτατο επίπεδο του Υπουργείου που δίνει την κατεύθυνση κεντρική, ο οργανισμός της εκπαίδευσης, στον οποίο εμπλέκονται και άλλοι τοπικοί φορείς, έδωσε μια τέτοια ερμηνεία στο νόμο ή, τέλος πάντων, κολλησιέργησε, όπως λέμε, και δεν εφαρμόζεται και πουθενά. Εντάξει, να πούμε κιόλας ότι σε μια περίπτωση που ίσως την έχετε ακούσει, όπου, μεταξύ άλλο, σε ένα σχολείο του Αθηνού το 132 έγινε μια προσπάθεια να διδαχτεί η μητρική γλώσσα σε γονείς στα πόγεμα, να γίνουν μαθήματα σε γονείς μεταναστών, εκεί οι δάσκαλοι και δασκάλες βρέθηκαν στα δικαστήρια. Έγινε, δηλαδή, τους κυνήγησαν, οπότε αυτό και μόνο το γεγονός ήταν αποθαρρητικό για την Α ή τον Β δάσκαλο να ξανακάνει τέτοιες προσπάθειες, για να βρει τον πελάτου. Η διευθύντρια έχασε τη θέση της, είχε στα δικαστήρια χρόνια, μετά την ξαναπήρε, τέλος πάντων, έγινε ολόκληρη φασαρία που όλα αυτά δρούν αποτρεπτικά. Ωραία, είναι παινόμενα συντα άλλα που είχαμε τονίσει σε τοπικό επίπεδο την προηγούμενη φορά, που ακριβώς τα μέλη κάποιων διακριτών ομάδων τα φέρνει σε μειονεκτική θέση, όπως έχουμε ορίσει ακριβώς το ρατσισμό. Ωραία, τώρα, πάμε σε τοπικό επίπεδο. Σε τοπικό επίπεδο έχουμε επίσης ρατσισμό όταν οι γονείς παίρνουν τα παιδιά τους από ένα σχολείο, επειδή έχει ένα ποσοστό που αυτοί θεωρούν ότι είναι μεγάλο και τα πάνε σε άλλα σχολεία. Και έτσι δημιουργούνται, de facto, μειονεκτικά σχολεία. Εντάξει. Λέω ότι αν οι γονείς πάρουν μια στοπική σχοινότητα, παίρνουν τα παιδιά και τα πάνε σε άλλο σχολείο, με τον άλλο τρόπο, είτε τα πάνε στο ιδιωτικό, είτε τα γράψουν στο σπίτι του παππού, γιατί ξέρετε, απαγορεύεται να πάει ο καθένας όπου θέλει να γράψει το παιδί του. Τα όρια των σχολείων είναι περιορισμένα. Και καθορισμένα, με συγκεκριμένον τρόπο, δηλαδή από την οδό Τάδε, θα είναι στο Τάδε σχολείο, στο 23. Στο 24 θα είναι από εκείνη την οδό, στο τετράγωνο που αποτελείται, που περιλαμβάνεται μεταξύ των οδών, ας πούμε, Μαρτίου. Το περιγράφει επακριβώς, δεν μπορεί να πάει στον παιδί σου όπου θες. Όταν λοιπόν εσύ βρίσκεις τρόπους και το παρακάντες αυτό, τότε και πάλι έχουμε δημιουργία κάποιων σχολείων που γίνονται de facto μειονωτικά. Άρα, και εφόσον δεν υπάρχει αντίστοιχο πρόγραμμα για τα παιδιά, για τα παιδιά που είναι από διαφορετικές ομάδες, τότε έχουμε μια επιπλέον εκδήλωση ρατσισμού στην εκπαίδευση. Τώρα, θα πούμε στο επίπεδο της σχολικής κοινότητας. Τι θα πρέπει εμείς να κάνουμε, τι θα πρέπει το σχολείο να κάνει έτσι ώστε να μην έχουμε κρισμικό ρατισμό. Ένα κεφάλαιο αφορά στις σχέσεις με τους γονείς και και οι δαιμόνες, πολύ σημαντικό. Ξαναλέω, ένα κεφάλαιο αφορά στις σχέσεις με τους γονείς και και οι δαιμόνες. Οι έρευνες που γίνονται σχετικά με το πότε ένα σχολείο είναι αποτελεσματικό ως προς τις επιδόσεις, ως προς την ένταξη και τις επιδόσεις των μαθητών και των μαθητριών του, μας δείχνουν ότι ένας από τους 7 σημαντικότερους παράγοντες είναι και οι καλές σχέσεις του σχολείου με τους γονείς. Ξαναλέω, οι έρευνες που έχουν γίνει για να βρούμε εκείνους τους παράγοντες, που συντελούν έτσι ώστε ένα σχολείο να είναι πιο αποτελεσματικό ως προς την ένταξη και την καλή σχολική πορεία των μαθητών και των μαθητριών του, μας δείχνουν ότι ένας σημαντικός παράγοντας είναι η καλή σχέση μεταξύ σχολείου και γονέων. Εντάξει? Αυτό δεν το περιορίζω μόνο σε μαθητές και μαθήτρες που έρχονται από διαφορετικά περιβάλλοντα. Γενικώς το σχολείο πρέπει να έχει πολύ καλές σχέσεις με τους γονείς, να είναι κοντά για να μπορέσει να πετύχει τους στόχους του. Ωραία, αυτό να το θυμάστε για να μην έχετε μια απόσταση και να μην θεωρείτε τους γονείς εχθρούς. Λοιπόν, για να γίνει όμως αυτή η σχέση, όπως και οποιαδήποτε σχέση, πρέπει να υπάρχει επικοινωνία. Ωραία, ξαναλέω, για να υπάρξει μια σχέση πρέπει να υπάρχει επικοινωνία, πρέπει να υπάρξει επικοινωνία. Στην περίπτωση ανθρώπων που έρχονται από άλλη χώρα και δεν γνωρίζουν τη γλώσσα που μιλέτε, παράδειγμα στην πατρίδα μας, εμείς, όταν είμαστε δάσκαλοι, δεν θα πρέπει να περιοριστούμε σε αυτά που κάνουμε για τα άλλα τα παιδιά. Δηλαδή, τι κάνουμε για τα άλλα τα παιδιά. Πολύ μίλησε, ας δώσω τον λόγο στον ποινίστα με τον μικρό σας. Τι κάνουμε για να γίνει μια συγκέντρωση γωνιών ή για να πάει ένας γωνιός στο σχολείο, πώς το κάνουμε. Δίνουμε ένα χαρτάκι στα παιδιά. Πιο παλιά, που ήμασταν λίγο πιο χαλαρά, λέγαμε, πείτε τους γονείς να έρθουν αύριο στο σχολείο. Εντάξει, μετά βάζουμε τα χαρτάκια. Τώρα, είναι σίγουρο ότι το χαρτάκι θα δοθεί πίσω από την πνευλό από τον μικρό σας. Ναι. Είναι σίγουρο ότι θα δοθεί. Δεν είναι, αλλά τελώς πάντων αυτός είναι ο τρόπος. Εγώ λέω ότι δεν είναι σίγουρο, αλλά και να δοθεί ο χαρτάκι. Μαρία, άμα ένα παιδί δεν ξέρει τη γλώσσα, πώς θα το διαβάζει? Δεν μπορεί να διαβάζει. Δεν μπορεί. Θα πρέπει να βρει τρόπο. Α, θα πρέπει να βρει τρόπο. Για πείτε μου έναν καλό τρόπο. Πώς θα ενημερώσει. Ας πούμε τώρα ο δάσκαλος ή το σχολείο γενικότερα, η δασκάλα ή το σχολείο, έχει ένα ποσοστό μαθητών από την Αλβανία, άλλο ένα ποσοστό από τη Βουργαρία, δεν ξέρω από άλλο. Πώς θα τους ενημερώσει αυτός ο απόστολος? Μπράβο, πολύ ωραία. Φώναξε το λίγο να σε πάρουμε στα βίντεο. Κάνουμε σό, δεν είμαστε. Θα πάρει κάποιον. Ωραία. Θα πάρει κάποιον. Πολύ εύκολο. Να μην πω ότι με την τεχνολογία μπορεί να το βάλει και στο Google και να το μεταφράσει. Συμφωνείτε πράγματα, αλλά αυτό είναι λίγο ρίσκο, γιατί το Google μας κάνει μεταφράσεις από ό,τι βλέπουμε από τα αγγλικά δηλαδή, οι οποίες είναι ασταναμπάνα. Αλλά, καλώς πάντων, το κάνει εκεί και το δίνει σε ένα παιδί και του λέει, για να κάνει μια σύνταξη. Ένα μεγάλο παιδί που μπορεί να ξέρει καλά τα αλληνικά, να ξέρει και τα αλλαβανικά. Λέμε τώρα λύσεις για όλα υπάρχουν. Αυτό προσπαθώ να σας πω. Αυτό που είναι όμως απαραίτητο είναι να προσπαθείς να έρθεις σε επικοινωνία. Τώρα, ας υποθέσουμε, φίλη Χριστίνα στο μικρό, Σοφία. Ας υποθέσουμε, Σοφία, ότι το στείλεντο χαρτί πηχεί στα αλλαβανικά. Δεν έρχεται ο γονέας. Κάνουμε μια συγκέντρωση το Σεπτέμβριο, πρώτα, για να γνωρίσουμε τους γόρους. Δεν έρχεται. Μετά, κάτι τον ήθελε, ξαναστέλνει χαρτάκι. Πάλι στα αλλαβανικά. Πάλι δεν έρχεται. Τι μπορεί να συμβαίνει σε αυτήν την περίπτωση, Σοφία? Τι μπορεί να συμβαίνει σε αυτήν την περίπτωση? Υποθέσεις κάνουμε, δια της απλής λογικής. Πες το. Μπράβο, το παιδί το ξέχασε. Το ξέχασε, λοιπόν, το παιδί. Δεν τον πήρα. Άλλη περίπτωση. Τι άλλο μπορεί να συμβαίνει. Δεν συμβαίνει. Δεν ήθελε. Αυτό συμβαίνει για όλα τα παιδιά. Καμιά φορά, λες εσύ, πες στον πατέρα σου να ρθεί. Ή τη μάνα σου. Το παιδί δεν θέλει να έρθει στο σχολείο μπαμπάς γιατί έχει κάνει κάτι. Ή γιατί νομίζει ότι έχει κάνει κάτι. Άρα δεν το λέει. Αυτό δεν ισχύει μόνο για τα παιδιά που είναι από διαφορετικά πολιτισμικά περιβάλλοντα, για όλα τα παιδιά. Ο μικρός στο σπίτι μου. Μαρία. Ωραία. Και αυτό. Μπορεί δηλαδή και γονέας με έναν τρόπο να αρνεί την αρχή. Τον μικρό σας. Μαριάν. Και αυτό. Άρα λοιπόν, για πολλούς λόγους μπορεί να μην. Τώρα, εμείς τι κάνουμε. Αν έχουμε αυτές εδώ. Αυτές εδώ τις περιπτώσεις, τέλος πάντων. Μία είναι η περίπτωση. Ότι εμείς, δυό φορές πηχή, στείλαμε χαρτάκι, στείλαμε το μήνυμα, αλλά το μήνυμα δεν προσελήφθη. Δεν προσελήφθη ομοίως. Τι θα κάνουμε τότε. Ε? Τι λέτε εσείς, αν ήσασταν κορίτσια τώρα τι θα κάνετε. Τι θα κάνετε. Δεν παρατούσατε. Πώς. Μπράβο, αυτό θέλω να μου βρείτε άλλος τρόπος. Σε φωνόμαζε σας, αλλά βείτε μου έναν τρόπο. Μετά ποιος τρόπος είναι. Απλό, δεν είναι. Δια της απλής λογικής, δεν σας ζητάω κάτι επιστημονικά τεκμηριωμένο. Είναι πολύ απλό. Δηλαδή, δεν μπορείς να βρεις την, τον μικρό σας, Αλίσα. Δεν μπορείς να βρεις την Αλίσα. Με το χαρτάκι, πώς θα την ψέξεις. Απλά, πες στον παιδί. Απλά είναι τα πράγματα. Παίρνω τηλέφωνο στο σχολείο. Έχει τα τηλέφωνα. Έτσι. Πάω στον διευθυντή, στη διευθύντρια, λέω, κοιτάξτε θέλω το τηλέφωνο σειρός. Παίρνω τηλέφωνο τη νερό, δεν απαντάει μία. Ξαναπαίρνω. Δεν απαντάει. Τι θα κάνουμε τώρα. Τι μπορώ να κάνω. Πείτε το. Α, μπράβο. Θα πάω από το σπίτι. Ωραία. Θα πάω, θα το βρω, θα πάω. Οπότε κοίταξες, έψαξα, τώρα θα μου πεις πώς θα συνοηθείς. Ε, θα βρεις έναν τρόπο. Ένας γείτονας, μία παθύτρια άλλη και ούτω καθεξής. Εντάξει. Ωραία. Για να μπορέσουμε να λύσουμε αυτή την πιθανή παρεξήγηση ή, τέλος πάντων, να μπορέσουμε να εδρεώσουμε κάποια επικοινωνία. Δεν τα παρατάμε. Έχουμε 20 παιδιά. Δεν είναι μεγάλη δουλειά. 25 ας έχουμε. Που λέει ο νόμος. Δεν είναι μεγάλη δουλειά να πάμε εκεί μία βόλτα. Δεν θα μας πέσει η μύτη άμα πάμε σε μια γειτονιά τέτοια. Ωραία. Καταλαβαίνουμε. Άρα προσπαθούμε πάλι στη θυσία να έρθουμε σε επικοινωνία με τους γονείς ή τους σκυδαιμόνες. Έτσι. Του παιδιού. Το σώστε. Να συζητήσουμε πάνω σε διάφορα πράγματα που θέλουμε να πούμε τώρα. Αυτή λοιπόν είναι ένας τρόπος για να αποκτήσουμε μια επικοινωνία. Το πω με αυτό. Τώρα. Όταν δεν το κάνουμε, τότε έχουμε πρόβλημα. Έχουμε πρόβλημα και έχουμε και πιθανή κατηγορία για ρατισμό. Έτσι, γιατί το σχολείο πρέπει να το κάνει αυτό. Πρέπει να προσπαθείς να θέλει τα παιδιά. Τώρα. Μια άλλη πρακτική, η οποία γινόταν στο παρελθόν σε μεγάλο ποσοστό λόγο άγνοιας, έχει να κάνει με την τοποθέτηση των παιδιών σε τάξεις. Ερχόταν ένα παιδί από τη Βουργαρία. Έντεκα χρονών. Δεκαετία των εννήντα κυρίως. Αλλά και του δύο χιλιάδες την πρώτη δεκαετία. Ήταν έντεκα χρονών λοιπόν και δεν ήξερε γρή ελληνικό. Δεν ήξερε. Τι κάνανε οι δάσκαλοι του μικρός σας. Μαρία. Τι κάνανε οι δάσκαλοι. Πάσε έναν πρώτοι δημοτικού. Τώρα εμείς που λέω ότι εδώ στο τμήμα έχουμε κάνει και δυο-τρία μαθήματα, Βασίλη. Τι έχουμε μάθει γι' αυτό. Κώστα. Κώστα. Ναι. Γιάννη. Τρίτη επιλογή ήταν αυτή. Γιάννη. Τι έχουμε μάθει εμείς τώρα από τόσο μαθήματα που πήραμε διγλωσία, προσθετική διγλωσία, διγλωσία και διαπολιτισμική εκπαίδευση. Έχουμε τρία-τέσσερα μαθήματα, δεν έχουμε. Τι ξέρουμε εμείς γι' αυτό το πράγμα. Ναι, ναι, ναι. Θα τα βάλουμε σε μικρή τάξη. Αυτό σε ρωτάω πρώτα. Έχεις πάρει αυτά τα μαθήματα, δεν σε εξετάζει τώρα, αλλά ρωτάω έτσι. Πες το, άμα τα ξέρεις. Τι είμαι, πάρω άλλη που ξέρει. Εσείς έχετε πάρει τα μαθήματα αυτά. Απόστολοι εσύ. Ούτε εσύ. Απόστολοι. Λοιπόν, τέλος πάντων. Ποιος ξέρει, ρε παιδιά, αν έχετε πάρει αυτά τα μαθήματα για τη διγλωσία. Λέω πήραμε ένα παιδί, προσέξτε πάλι το ερώτημα. Εγώ νομίζω ότι αυτά τα μαθήματα τα παίρνετε όλοι, είναι πολύ λαοφιλή, αφού έχουν 800 άτομα τα παίρνουν. Εσείς δεν τα πήρατε, τι περίπτωση είστε. Τέλος πάντων. Λοιπόν. Ξαναλέω το ερώτημα, αλήθεια. Είναι μια μαθήτρια από τη Βουργαρία. Είναι 11 χρονών. Έρχεται στην Ελλάδα, είμαστε εμείς εκεί, δεν ξέρω ελληνικά. Παιδιά των 90, ούτε στις παιδαγωγικές ακαδημίες που τότε σπουδάζαμε εμείς οι δάσκαλοι, είχε σχετικό μάθημα, ούτε στα παιδαγωγικά τμήματα ανεξαιρέσουμε το δικό μας. Τι να κάνουμε, λέμε, αμάν. Τι πρόβλημα τώρα, μας ήρθε στο χωριό που ήμασταν εκεί καλά, πίναμε τσίπουρα με τον πρόεδρο, μια χαρά ήμασταν, μας ήρθε και ένα παιδί, τώρα τι να κάνουμε. Τι κάναμε, τον βάζουμε στην πρώτη. Λοιπόν, εσάς που είστε, δεν είστε σαν εμάς που είμαστε αναπαίδευτοι δάσκαλοι, αλλά εσείς είστε ενημερωμένοι πάνω σε αυτά που λέει η επιστήμη, έχετε μια επιστησία, ακούτε και διάφορα πράγματα. Τι είναι σωστό αυτό, αυτό ρωτάω, είναι σωστό που το βάζουμε στην πρώτη τάξη. Η Ρο. Πολύ ωραία, πρέπει να ενταχθεί με τους συνομιλίκους και τις συνομιλικές του. Είναι μεγάλο λάθος να το βάζουμε 11 χρονών με τα παιδιά. Σκεφτείτε εσείς τώρα, ας πούμε, να σας βάλουν να κάνετε μάθημα επειδή δεν ξέρετε γλώσσα με πρώτη δημοτικού. Τώρα θα μου πεις αφού δεν ξέρεις, θα μάθεις, σε τρεις μήνες τα παιδιά μαθαίνουν. Μαθαίνουν για να συνονιούνται, δεν μαθαίνουν ακαδημαϊκά, αλλά υπάρχουν οι δομές υποστηρικτικές. Οι οποίες είναι ποιες? Είναι τα φροντιστριακά τοίματα και οι τάξεις υποδοχής. Τάξεις υποδοχής είναι κάποιες τάξεις που συγκροτούνται ακριβώς για να βοηθήσουν τέτοιες περιπτώσεις. Πότε έχουμε τώρα λοιπόν ρατσισμό, τι σας τα λέω εγώ, τώρα δεν σας κάνω ακόμα μάθημα για δημιουργία. Είπαμε έχουμε τόσο μαθήματα, τρία νομίζω έχουμε στο ρατσισμό. Εγώ θέλω να θύξω το εξής, ότι όταν δεν συγκροτείται αυτό το τμήμα, δηλαδή δεν δίνει το κράτος λεφτά για να πάρει τη ζωή πυχή δασκάλα και να τη βάλει εκεί να δουλέψει, τότε έχουμε θεσμικό ρατσισμό, το καταλαβαίνετε, οι φροντιστριακά τοίματα. Και είμαι εγώ τώρα μέσα στην τάξη και έχω αυτό το παιδί. Λέω τι να το πω τώρα, τι θα το πω, ότι μπορώ κάνω και τι μπορώ να κάνω σε τέτοιες περιπτώσεις. Μιλάω με νοήματα, προσπαθώ να συνοηθώ αν είναι κάνα άλλο που ξέρει, σιγά σιγά το παιδί μαθαίνει να μιλάει και προσπαθώ με οποιοδήποτε τρόπο βοηθώ και τα άλλα τα παιδιά να το βοηθήσω. Δηλαδή, θα τον δώσω στην αρχή κανένα βιβλίο από τη βιβλιοθήκη του σχολείου ή από τη δικιά μου ή οποιοδήποτε, που θα έχει κάποιους ιστοριούλες μικρές για να μάθει να διαβάζει, έτσι. Το αποσχολώ εκείνη την ώρα δείχνοντάς το, δηλαδή, του λέω αυτό, όταν έχει το A, γιατί είπα, βιβλίο για μικρή τάξη, όταν έχει το A με τέτοιο, του λέω A, πώς θα συνοηθώ, του λέω A, μετά θα βλέπω το άλλο και θα λέω W, ας πούμε. Εντάξει, καταλαβαίνετε, αυτό μπορώ να κάνω. Τα παιδιά πολύ γρήγορα μαθαίνουν. Βεβαίως, για να φτάσουν στο αγκαδημαϊκό επίπεδο, θέλουν δουλειά, θέλουν πολύ δουλειά και σύμφωνα με αυτά που λένε έρεμες, θέλουν 7 χρόνια, αλλά αυτό είναι ένας αλλονού παπά Ευαγγέλιο, όχι το δικό μου. Εγώ σας είπα ότι όταν δεν συγκροτείται αυτή η υποστηρικτική δομή, που την είπαμε φροντιστριακό τμήμα ή τάξη υποδοχής, τότε έχουμε θεσμικό ρατσισμό, γι' αυτό τα ανέφερα εγώ όλα αυτά. Ωραία. Όταν δεν δίνει λεφτά δηλαδή το κράτος, για να συγκροτηθεί αυτό το τμήμα που θα βοηθήσει αυτά τα παιδιά, τότε αυτά τα παιδιά βρίσκονται σε μειονέκτηκη θέση. Το καταλαβαίνετε? Γιατί πρέπει να υπάρχει αυτή η δομή. Όπως υπάρχει για τους Έλληνες σε άλλες χώρες και όπως πρέπει να υπάρχει παντού. Όταν δεν υπάρχει αυτά τα παιδιά, έχουν ένα μειονέκτημα. Ωραία. Λοιπόν, εφόσον τώρα εμείς ξέρουμε, δεν τα βάζουμε σε χαμηλότερες τάξεις, τότε δεν ξέραμε, τα βάζαμε. Ωραία. Το δεν είξε, τι να κάνει ο άλλος. Το έβαζε έστω για ένα τρίμινο. Ήταν και αυτή η πρακτική. Το έπαιρνε στο παιδί, μέχρι να μάθει το έβαζε στην πρώτη. Και αυτό δεν είναι σωστό. Ούτε για δυο μήνες, ούτε για τίποτα. Το τελευταίο που έγινε, πριν να βγουν περισσότεροι δάσκαλες και δάσκαλες σαν εσάς, που είναι καλά εκπαιδευμένοι σε αυτά τα ζητήματα, ήταν ότι το βάζανε κάποιες ώρες. Δεν υπήρχαν φροντιστριακά τελευταία, το βάζανε κάποιες ώρες. Δηλαδή, ας πούμε, το πρώτο δύο ώρες της γλώσσας το βάζανε στην πρώτη. Και αυτό δεν είναι σωστό. Εντάξει. Θα προσπαθήσω οι δάσκαλες και οι δασκάλες εκεί που οι άλλοι κάνουν κάτι, να προσπαθήσουν με τον τρόπο που σας είπα, να του δείξω αυτό ή το άλλο. Παίρνουν τα παιδιά πολύ χρόνο. Δηλαδή, σε επίπεδο επικοινωνίας, σε τρεις μήνες έχουν μάθει γλώσσα. Δεν υπάρχει περίπτωση. Ο καθημαϊκός είναι άλλο. Εντάξει. Ο καθημαϊκός θέλει μία εφταϊτία. Δέσποινα. Όχι. Αλλά απλά έχουν πιο λίγα παιδιά και έχουν εκπαιδευτεί με τέτοιο τρόπο ώστε να βοηθούν και τέτοιες περιπτώσεις. Είναι δηλαδή καλύτερα εκπαιδευμένοι σε αυτά τα ζητήματα. Προσχολούν μόνο με αυτό. Αν έχεις δύο παιδιά... Βεβαίως, ας πω και το άλλο. Από προσωπική μοίρα, εγώ έκανα ένα χρόνο στο Τετροπόταμο, όταν παιδιά Ρωμά. Έμαθα και να μιλάω λίγα πράγματα, έμαθα και να κάνω δυο τραγούδια, γιατί μου τα τραγουδούσανε και μπορούσα και στην ονόμα μου. Αν καθόμουν πέντε χρόνια, θα τη μάθαινα τη γλώσσα. Δεν ξέρω, σε δυο χρόνια, σε τρία, μπορεί. Το ίδιο, νομίζω ότι και αυτοί οι εκπαιδευτικοί, αν τυχόν έχουν να κάνουν μία γλώσσα και είναι παιδιά που πηγαίνουν κάθε χρόνο από τη Βουργαρία, θα μάθουν τέτοια Βουργαρία. Ή θα μπορούν να συνοηθούν πιο καλά, από ότι θα μπορούμε εγώ και εσείς που δεν ξέρω. Εντάξει, κατανοητών? Ωραία, λοιπόν... Το πω με αυτό. Ωραία, ένα άλλο που γινόταν παλιά, αλλά τώρα δεν γίνεται. Είναι μια πρακτική, στον παρελθόντος, που αν τυχόν γίνει κάτι τέτοιο τώρα θα τύχει της γενικής κατακραυγής, είναι η μία εγγραφή παιδιών, γιατί ανήκαν σε μια ομάδα. Δηλαδή, αν πάμε πίσω στις αρχές δεκαετίας του 2000 και πιο πίσω, θα δούμε ότι πήγαινε ένα παιδί ρωμικής προέλευσης, ας πούμε, ή από κάποια άλλη χώρα που δεν άρεσε στον διφυδί ή στη διευθύντρια ή στους δασκάλους και στους δασκάλες και δεν το γράφανε, γιατί βρίσκανε προφάσεις γιατί δεν είχε το βιβλιάριο να κάνει τα εμβόλια του, είτε επειδή δεν είχε χαρτιά, δεν θεωρούσαν ότι δεν είχε τα σωστά χαρτιά, γιατί τώρα αυτό απαγορεύεται νομικά και είναι υπόλογος ο διευθυντής στη διευθύντρια, αν τυχόν πάει ένα παιδί και δεν το εγράψει, οπότε δεν γίνεται. Πρέπει να είναι κανένας πολύ φανατικός ρατσιστής για να μην το κάνει, αλλά πάλι θα βρει τον πελάτο, οπότε δύσκολα πλέον επαναλαμβάνεται. Ήταν μια πρακτική παλιότερα, η οποία, ξαναλέω, θέλουμε να πιστεύουμε ότι ανήκει στο παρελθόν. Λοιπόν, τώρα, ας δούμε, είπαμε σε επίπεδο κεντρικό της εκπαίδευσης, δηλαδή αναλυτικό πρόγραμμα ρυθμίσεις που αφορούν την κυβέρνηση, είπαμε σε επίπεδο σχολείο, τώρα να πάμε σε επίπεδο της δασκάλας ή του δασκάλου που είναι μέσα στην τάξη. Είναι εμάς, εδώ είπαμε ότι αποσκοπούμε λίγο πολύ να δούμε μερικά πράγματα που χωρίς να το θέλουμε, μπορεί να μας επηρεάσουν. Είπαμε ότι της Μπορέα μη θέλουμε να βλάψουμε τα παιδιά αυτά, αλλά επειδή έχουμε μια συγκεκριμένη ιδεολογία, πιστεύουμε κάποια πράγματα στρευλώς, μπορεί να τα βλάψουμε. Αυτά τα πράγματα είναι τα στερεότυπα, παράδειγμα ότι οι Ρωμά δεν παίρνουν τα γράμματα, έχουμε αυτό το στερεότυπο. Ωραία, δεν θα τα βλάψω τα παιδιά, δεν θα κάνω κακό, δεν θα τα κυνηγήσω, όπως θα τα κυνηγούσα αν ήμουνα ο παδός το Ναζί και θα τα έπαιρνα να τα βάλω στον φούρνο να τα κάψω, αλλά μιουργεί ένα ρατσισμό αυτό το πράγμα. Έχω το στερεότυπο ότι δεν τα παίρνουν τα γράμματα, αφού λοιπόν πιστεύω ότι δεν τα παίρνουν τα γράμματα, η επόμενη πράξη μου είναι ότι θα τα απομονώσω αυτά τα παιδιά. Προσέξτε, σας λέω, αυτό είναι μια πρακτική που συμβαίνει ακόμα στα σχολεία δυστυχώς. Θα τα απομονώσω, θα τα βάλω στα πίσω θρανία να μην παρακολουθούν και να με απαλάξουν και εμένα από τον κόπο να σχολούμαι μαζί τους. Αυτό που αν διαβάσετε κάπου ή ακούσετε κάποια συστική κουβέντα, μιλάμε για τα παιδιά των πίσω θρανίων. Δηλαδή υπάρχει μια πρακτική σωρισμένη, σε λάχη τους θέλω να πιστεύω εκπαιδευτικούς, βάζουν τα παιδιά αυτά πίσω για να σχολούνται μαζί τους. Αυτό λοιπόν είναι κάτι που μπορεί να φέρει τα παιδιά σε υποτελή θέση. Άρα είναι ρατσισμός. Επίσης ρατσισμός είναι το να έχω χαμηλότερες προσδοκίες από τα παιδιά αυτά. Όταν λέμε προσδοκής καινοβέφα, πώς το καταλαβαίνετε αυτό. Πολύ ωραία. Άρα προσδοκής είναι το τι περιμένω εγώ από κάποιον. Αν έχω αρνητικές προσδοκής, σημαίνει ότι αυτό το παιδί δεν πιστεύω ότι θα πάει καλά στην εκπαιδευτική. Αν το πιστεύω αυτό, τότε έχουμε την αυτοεκπληρούμενη προφητεία όπου το 1968 έγινε μια έρευνα που είχε μεγάλη απήχηση στους εκπαιδευτικούς. Γιατί άρχισε να δείχνει ότι δεν είναι μόνο το σύστημα που επηρεάζει τα αποτελέσματα στην εκπαίδευση. Αυτό λεγόταν το σύνδρομο ο Μπιγμαλίων Συντάξης, έτσι λεγόταν το διβλίο που κυκλοφόρησε, σας ξαναλέω, το 68. Και που έδειχνε ότι οι προσδοκίες των εκπαιδευτικών παίζουν ρόλο στο αποτέλεσμα της μάθησης. Δηλαδή έβαλαν κάποιους εκπαιδευτικούς, ποιο ήταν ακριβώς το πείραμα, τι έκανα δηλαδή. Πήγανε και μου είπανε εμένα ότι ξέρεις η Κατερίνα έχει δίκτυα IQ 189. Ούτε και ξέρω τώρα αν υπάρχει τέτοιους δίκτυς, αλλά γιατί δεν τα πολύ πιστεύω αυτά τα πράγματα. Αλλά λέμε τώρα, μου λένε εμένα έχει δίκτυα 189. Μέσος ώρας του δίκτυα IQ, αν θυμάμαι καλά, εσείς μπορεί να τα ξέρετε καλύτερα, γιατί τα κάνατε τώρα πρόσφατα στην κοινωνιολογία, είναι γύρω στα 120. Τα 120 είσαι πολύ καλός, νομίζω κάπου εκεί πρέπει να είναι, δεν τα θυμάσαι, τέλος πάντων. 189 μου λένε για την Κατερίνα. Στη μέτρηση όμως την Κατερίνα αυτή την είχαν βρει ας πούμε 110. Ωραία, αντίθετα για τη Μαρία, ενώ την είχαν βρει τη Μαρία 170, μου είπαν εμένα ότι η Μαρία έχει IQ 70. Και είδανε, όχι μόνο σε μένα, σε μια σειρά από εκπαιδευτικούς, πώς είχε επίδραση στο πρώμα. Και είδα ότι είχε μεγάλη επίδραση και τελικά είχε και επίδραση στην επίδοση που είχαν τα παιδιά αυτά. Το καταλαβαίνετε? Δηλαδή, το τι περιμένω εγώ ο δάσκαλος, εσείς οι δασκάλες, από τους μαθητές σας, επηρεάζει σημαντικά την πορεία τους. Άρα, και επανέρχομαι τώρα σε εκείνο που σας έλεγα την προηγούμενη ώρα, ένας από τους παράγοντες που βρέθηκε σχετικά με το πότε ένα σχολείο είναι πιο αποτελεσματικό, ως προς τις επιδόσεις των μαθητών του, που είναι ο βασικός στόχος. Έτσι, λοιπόν, είναι και άλλη στόχη, η ηθική, οι κοινωνικοποιήσεις και τα λοιπά. Αλλά ως προς τις επιδόσεις, ένα βασικό στοιχείο ήταν οι προσδοκίες των εκπαιδευτικών να είναι αυξημένες. Θα μην υπάρχουν προσδοκίες από συγκεκριμένα παιδιά, επειδή ανήκουν σε μια κατηγορία, οι οποίες θα είναι κατεβασμένες. Να είναι ο πύχης εδώ, για να πάμε να πηδείξουμε όλοι στο επικοντόειο ή στο άλμα της ύψος, εδώ. Όχι, ας πούμε, να είναι για τον Δημήτρη εδώ και για τον μικρό σας και για τον Γιώργο εδώ. Καταλαβαίνετε? Οι προσδοκίες, λοιπόν, πρέπει να είναι οι ίδιες για όλους και οι υψηλές. Πιλάμε για παιδιά που είναι στο γενικό σχολείο, στο common school που λέμε. Εμείς πρέπει να έχουμε προσδοκίες. Μπορούν όλα τα παιδιά να ανταπεξέρθουν με πολύ ικανοποιητικό αριθμό, όταν θα βοηθήσουν και το σχολείο. Θυμάστε αυτό, οι προσδοκίες παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο. Είναι σε συνδυασμό και με το άλλο που σας είπα. Αν έχεις στερεοτυπά, μετά θεωρείς ότι αυτός δεν τα παίρνει. Όμως είναι πολύ βασικό να έχεις προσδοκίες υψηλές για τους μαθητές και για τους μαθήτρους. Έτσι θα μπορέσεις να τους βοηθήσεις. Εντάξει, γιατί είπαμε ότι παίζουν σημαντικό ρόλο. Έχει δειχτεί από πολλές αριθμίες και σας είπα αυτή η συζήτηση είναι από το 1968. Ωραία. Αυτό λοιπόν είναι ένα άλλο ζήτημα. Ένα τρίτο ζήτημα έχει να κάνει με την αξιολόγηση. Η αξιολόγηση βέβαια είναι ένα ζήτημα, είναι ένα θέμα που δεν θα το θύξω εγώ τώρα σε πέντε λεπτά που θα διαθέσω ή τρία πόσο θα διαθέσω τώρα. Υπάρχει ολόκληρο μάθημα που μπορείτε να πάρετε σχετικά για να δείτε τις διάφορες συνθήκες που καθορίζουν το πώς ένας δάσκαλος αξιολογεί, κάθε δασκάλα αξιολογεί και ούτω καθεξής και το πώς πρέπει να αξιολογεί και τι μορφές αξιολόγησης έχουμε και ούτω καθεξής. Ωραία. Εγώ θα πω δυο τρία πραγματάκια. Ότι η αξιολόγηση θα πρέπει να είναι πάντοτε σχετική. Και βέβαια η δική μου η άποψη είναι ότι πρέπει να έχει στη μεζούρα και να μετράς. Ωραία, πρέπει να υπάρχει, δηλαδή, μια επιβελεξία ως προς την αξιολόγηση των μαθητριών και των μαθητών. Παλαιότερα, που οι εποχές ήταν πιο επαναστατικές, να το πω πώς να το πω, είχε επικρατήσει μια άλλη κοινωνική αντίληψη, η αξιολόγηση στο δημοτικό είχε καταργηθεί. Η αξιολόγηση δεν δίνονταν μαθμοί, καθόλου, από το 90 και κάτι και μετά. Μπήκε και αξιολόγησε από την 3η και 4η με χαρακτηρισμούς α, β νομίζω. Και στην 5η και στην 6η, όπως είναι και τώρα το σύστημα, στην 5η και στην 6η, για το δημοτικό μιλάω, υπάρχει αριθμητική αξιολόγηση. Εκεί λοιπόν πρέπει να προσέχουμε το πλαίσιο. Και πάντοτε να αξιολογούμε ακόμα και αυτά τα καθημερινά τέστ, λαμβάνοντας υπόψη διάφορους παράγοντες που μπορούμε εμείς, όσοι εκπαιδευτικοί που έχουμε, 25-30 παιδιά, 20-15 παιδιά, κάθε μέρα μπορούμε να τους γνωρίζουμε. Δηλαδή, αν ένα παιδί ή ένα διάστημα έχει ένα πρόβλημα, εμείς το γνωρίζουμε, έτσι, γιατί τα παιδιά μας τα λένε, αλλά τέλος πάντων συνήθως μαθαίνουμε ότι συμβαίνει στο σπίτι των παιδιών ή οτιδήποτε. Έχει ένα πρόβλημα σημαντικό. Δεν πας στη Μυζούρα τώρα εσύ, εκεί που το είχες 10, θα το βάλεις 7 επειδή σου έγραψε σε 2 τεστ μαθηματικών, παράδειγμα 3. Καταλαβαίνετε τι λέω. Είναι πάντα σχετική αξιολόγηση. Θα πρέπει να είναι σχετική και ειδικά για τα παιδιά αυτά. Δεν θα σε παρεξηγήσει κάποιος, άμα θα βάλεις, ας πούμε, σε ένα παιδί που δυσκολεύεται τα μαθηματικά να διαβάσεις την εκφώνηση, αλλά βλέπεις ότι είναι καλό, δεν το βάλεις εσύ 10 και θα σου πει ο άλλος γιατί δεν βάλεις 10, αυτό, εγώ είμαι καλύτερος. Αυτό είναι ένα πλαίσιο που θα το καθορίσει ο κάθε δάσκαλος και κάθε δασκάλα. Εσείς δηλαδή, όταν θα είστε με συντάξει, το πώς θα βαθμολογείτε και τι θα αξιολογείτε, αλλά γενικά να έχετε υπόψη ότι πάντοτε η αξιολόγηση είναι σχετική, έχει να κάνει με το συγκεκριμένο τμήμα, αλλά και με τις συνθήκες που καθορίζουν την καθημερινότητα των παιδιών και τη δικιά σας. Ωραία. Επαναλαμβάνω ότι παραπάνω για το συγκεκριμένο ζήτημα, στο ειδικό μάθημα που γίνεται. Εδώ τώρα έχουμε να πούμε ότι δεν θα τα, τολάχιστον στο δημοτικό, κάποια παιδιά που είναι προφανές ότι δυσκολεύονται στο να κατανοήσουν περιπτώσεις όπως αυτές που λέγαμε πριν, ότι ήρθε έναντεκα χρονών και το βάλαμε την πέντη και στην έκτη και τα λοιπά, θα προσέχουμε πώς θα τα εξολογίσουμε. Εντάξει, γιατί στόχος μας είναι να τον κερδίσουμε αυτό το παιδί. Κερδίσουμε για τη σχολή, να τον κερδίσουμε για την εκπαίδευση. Να ενταχθεί σε πρώτη φάση και μετά να έχει και καλή σχολική πορεία. Ένα άλλο ζήτημα έχει να κάνει με την πειθαρχία. Εδώ οι καταγεγραμμένες έρευνες που έχουμε, κυρίως από το διευνήχορο, μας δείχνουν ότι τα παιδιά για τα οποία συζητάμε εδώ, είναι πραγματικά δύσκολα. Ράνια, τι υποψιάζεστε ότι τα παιδιά, που είναι από διαφορετικές περιοχές και μιλούν άλλη γλώσσα, σε σχέση με την πειθαρχία... Είναι πολύ να τα αποτελήσει και να μην μιλάζει. Λοιπόν, τα παιδιά αυτά αντιδρούν πολλές φορές, γιατί δεν τα προσέχουν οι συμμαθητές τους, θέλουν και αυτά να κάνουν στιγμή την παρουσία τους σαν παιδιά, έχει παρατηρηθεί από έρευνες ότι υποπίπτουν, να το πω έτσι, σε πειθαρχικά εντός εισαγωγικά παραπτώματα, με μεγαλύτερη συχνότητα από ό,τι τα υπόλοιπη. Ναι, βεβαίως. Σε οποιοδήποτε. Αλλά όταν ένα παιδί δεν συμμετέχει στο μάθημα, αυτό που... Σαφώς. Λέω, όμως αυτά τα παιδιά, σας είπα πριν, ότι ένα μεγάλο μέρος σε βιβλιογραφίας μας λέει τι, ότι ακαδημαϊκά, για να φτάσει ένα παιδί στο επίπεδο των συνομιλίκων, σε μια νέα χώρα, πρέπει να περάσουν 7 χρόνια. Άρα αν έρθει 11, πότε θα μπορέσει να φτάσει. 18. Πόσες θα φτάσουν από αυτό. Εντάξει, άρα είναι λίγο δύσκολο. Όχι ότι δεν γίνεται, γίνεται. Έχουμε πολλές περιπτώσεις. Τόσα παιδιά έχουν οριστεί, και κάθε χρόνο έχουμε πανηγύρια επ' αυτού του ζητήματος, έχουν οριστεί σημειοφόροι. Τα λέγαμε την προηγούμενη φορά. Τα λέγαμε. Γίνονται σημειοφόροι και μετά λένε οι ελληναράδες γιατί να γίνουν σημειοφόροι, δεν είναι Έλληνες και μπλα μπλα μπλα. Υπάρχουν, αλλά η μεγάλη πλειοψηφία, αυτό δείχνουν οι έρεμμες, έτσι, ότι δεν μπορούν τόσο γρήγορα να εγκληματιστούν. Άρα είναι πιο πιθανόν να υποπίπτουν σε πειθαρχικά παραπτώματα. Εκεί λοιπόν θα πρέπει και πάλι όπως έλεγε και για το ζήτημα της αξιολόγησης να δείχνουμε ελαστικότητα. Ωραία. Και κυρίως να μην είμαστε προκατελημένοι. Κάποια παιδιά ανήκουν σε μια συγκεκριμένη ομάδα, εμείς από την αρχή να τα θεωρούμε μαύρα πρόβανα ή αλλιώς αποδιοπομπέως τράγους, που ανήκουν εκεί και αφού έχουν αυτά τα χαρακτηριστικά, θα το θεωρούμε δεδομένο ότι θα μας κάνουν ας πούμε φασαρία ή θα κάνουν τώρα ή θα κάνουν άλλο. Οπότε, χωρίς καν, προσέξτετε αυτό, χωρίς καν να διερευνούμε μια περίπτωση, θα θεωρούμε ένοχο ή ένοχη, ας πούμε, η Δήμητρα. Έτσι, δηλαδή ξέρω εγώ ότι είναι η Δήμητρα, λίγο μιλάει πολύ, οπότε μόλις ακούω το ψήθουρο, να λέω η Δήμητρα μιλάει. Καταλαβαίνετε? Είναι η προκατάληψη αυτή, πρέπει να την αποφεύγουμε. Ωραία. Λοιπόν, για να δούμε τώρα, κάνοντας μια συνόψη όσον είπαμε, πώς ο ρατσισμός διαιωνίζεται μέσω των σχολικών περιοχών και πρακτικών. Έχουμε λοιπόν μια πρακτική που δοκιμάζει, θέτησε σε δοκιμασία, το σχολικό περιβάλλον για να καταλάβει τους τρόπους με τους οποίους ο ρατσισμός εκδηλώνεται στο σχολείο και την κοινωνία. Εθαρρύνει τους εκπαιδευτικούς να ενσωματώσουν στις πρακτικές τους αυτό το σύνολο των γνώσεων που καλλιεργήθηκαν από την αντιρατσιστική εκπαίδευση. Όταν το ενσωματώσεις σε αυτό το σύνολο των γνώσεων, ενσωματώσεις αυτές τις γνώσεις, έχεις τη δεξιότητα να ανταποκριθείς σε μια τάξη που θα έχει παιδιά από διαφορετικές εθνικές, εθνικές ομάδες. Έχεις τη δεξιότητα, μπορείς να το κάνεις. Έχεις τις γνώσεις, αλλά έχεις τη δεξιότητα. Τώρα το πόσο καλά θα το κάνεις είναι θέμα ικανότητας. Παρά! Σαν να λέω, εδώ παίρνεις τις γνώσεις. Ούτως ώστε να μπορείς να έχεις τη δεξιότητα να το κάνεις. Τώρα το πόσο καλά θα δείτε ικανότητα είναι άλλο θέμα. Άρα λοιπόν, πρέπει εδώ τις γνώσεις να τις έχουμε. Λοιπόν, πολύ σημαντικός παράγοντας. Ο Κάμιντς, το βιβλίο του, νομίζω ότι τον παίρνει σε άλλο μάθημα για τη διγλωσία, που σας έλεγα πριν, λέει ότι ο πιο ευθεός καθαριστικός παράγοντας για τα αποτελέσματα της εκπαίδευσης των μαθητών των μειονωτικών ομάδων είναι ο τύπος της διάδρασης στην οποία αυτοί οι μαθητές και αυτοί οι μαθήτρες βιώνουν με τους δασκάλους και με τους γονείς τους. Ή άλλους σημαντικούς κουσενήλων. Εντάξει, άρα στην πρώτη γραμμή είναι οι δάσκαλοι, οι δασκάλες. Παίζει πολύ σημαντικό ρολό το πώς να συμπεριφερθούμε, ποιες γνώσεις θα έχουμε, αν δεν έχουμε γνώσεις, δεν μπορούμε να έχουμε δεξιότητες. Άρα δεν μπορούμε να αναπτύξουμε και τις σχετικές ικανότητες. Χρειάζονται γνώσεις. Αυτό το πράγμα προσπαθούμε εδώ να σας δώσουμε. Ιθανών το χρόνο να το κάνουμε και στην πράξη. Ωραία. Αλλά να κάνετε κάποιες πρακτικές σχετικές, αυτό εννοώ. Την ικανότητα όμως θα τη διαμορφούσετε όταν θα πάτε στο σχολείο, θα είστε να παίρνετε ποτάξι, να δοκιμάσετε κάτι που ξέρετε γιατί εδώ, να σας τονίσω αυτό, γενικά σε ό,τι έχει να κάνει με τον άνθρωπο, δεν έχουμε νόμους. Δεν σημαίνει ότι, αν παράδειγμα, σε ένα συγκεκριμένο περιστατικό εφαρμόσω μια συγκεκριμένη θεραπεία, πες ότι κάτι γίνεται εδώ με τη Δήμητρα. Πες ότι εφαρμόσω στη Δήμητρα μια αντίληψη χ. Δεν σημαίνει ότι θα εφαρμόσω και στη Χριστίνα την ίδια αντίληψη, την ίδια προσέγγιση, την ίδια μέθοδο, όπως θα σας το πω, θα πιάσει στη Χριστίνα. Κάθε άνθρωπος είναι διαφορετικός. Αλλά, αν ξέρω εγώ όμως 5-6 τέτοιες προσεγγίσεις, θα μπορώ να εφαρμόσω την πράξη. Αυτό προσπαθούμε να κάνουμε μέσα σε αυτά τα πράγματα που συζητάμε. Και είναι, ξαναλω, πολύ σημαντικός παράγοντας είναι η δασκάλα. Πάρα πολύ σημαντικός. Το έχετε δει και από την προηγούμενη μακέτα που σας έδειξα, ότι παίζει μεγάλο ρόλο. Παίζει μεγάλο ρόλο σε συνδυασμό με άλλους παράγοντες. Τώρα, η στάση των εκπαιδευτικών διερευνάται. Παλιότερα, θα σας δείξω την πρόοδο, τι γίνεται, είχαμε μια έρευνα ενδεικτικά τώρα, που μας έλεγε το 2001, ότι η πλειοψηφία των 1.5 πρέπει να παρακολουθούν ξεχωριστά σχολεία. Προσέξτετε αυτό. Ενώ το 38% θεωρεί ότι οι ίδιοι οι μαθητές και μαθήτρες μπορούν να παρακολουθούν οποιοδήποτε ελληνικό σχολείο. Αυτό είναι κάτι που χαρακτήρησε τους εκπαιδευτικούς πεγκατίας της αρχίας του μιλένιου. Αλλά είπαμε τώρα ότι οι εκπαιδευτικοί ήταν πολύ λιγότερο εξοπλισμένοι για τέτοια ζητήματα από ότι θέλουμε να πιστεύουμε ότι θα είστε εσείς. Τα πράγματα βελτιώνονται ως προς τους αν ενοχλούνται, αλλά πάλι είναι πάρα πολύ σημαντικό το 32% να θεωρούν ότι θα ενοχλούνταν αν φοιτούσαν στο σχολείο τους μαθητές από άλλες χώρες, από άλλους πολιτισμούς. Είναι πάρα πολύ σημαντικό. Δηλαδή είναι 3 στους 10 δάσκαλους. Είναι πάρα πολύ σημαντικό αυτό το ποσοστό. Δεν θέλουν παιδιά να έχουν από άλλες χώρες. Λοιπόν, ακόμα και για το ζήτημα των σημειωφόρων, που υποτίθεται ότι εμείς είμαστε στην πρωτοπορία των ανθρώπων που έχουν προοδευτικές ιδέες, εδώ βλέπετε ότι σε αυτή την έρευνα του 2001, το 49% δήλωνε ότι θεωρεί ότι δεν θα πρέπει να παίρνουν κάποιοι ξένοι σημαία, το θέμα που συζητούσαν πριν. Αλλά αυτά βέβαια είναι πριν από 15 χρόνια, περίπου πριν από 14 χρόνια και η κατάσταση, αν πάμε βέβαια και πιο παλιά, είναι ακόμα χειρότερα. Αλλά τώρα τα πράγματα πιστεύουμε ότι, και όπως δείχνουν οι σχετικές έρευνες, είναι καλύτερα. Δηλαδή, οι εκπρευτικοί είναι πιο ευαισθητοποιημένοι σε αυτά τα ζητήματα. Και θα κλείσουμε τώρα το κεφάλαιο αυτό, λέγοντας μερικά απαραίτητα και αυτονόητα πράγματα που θα πρέπει να κάνουμε όταν είμαστε στην τάξη και όταν έχουμε ένα περιβάλλον μαθητικό από διάφορες χώρες ή από διάφορα πολιτισμικά background. Ωραία, τι πρέπει να κάνουμε. Δημιουργούμε ένα ασφαλές περιβάλλον. Αυτή τώρα είναι μία έννοια, το ασφαλές περιβάλλον, σχολικό κλίμα, ασφαλές σχολείο, η οποία, να το πω έτσι όπως το λέτε εσείς ας πούμε, και το λέμε και λαϊκά, φοριέται πολύ τελευταία. Γιατί φοριέται πολύ τελευταία? Γιατί φοριέται πολύ τελευταία? Πώς είναι το μικρό σας? Πώς? Βαλασία. Γιατί φοριέται πολύ βαλασία? Το ασφαλές σχολείο, το ασφαλές περιβάλλον. Δεν το έχετε ακούσει. Γιατί όμως? Κάτι έγινε τελευταία, δεν έγινε? Α, μπράβο, δεν το μπούλετε. Τι λένε λα διότι επειδή υπάρχει ένα πρόβλημα, υπάρχει πρόβλημα. Εκεί το πρώτο πράγμα να δημιουργήσουμε είναι το ασφαλές περιβάλλον. Τι θα είναι ασφαλές περιβάλλον? Ένα περιβάλλον στο οποίο όλες οι μαθητρίες και όλοι οι μαθητές θα είναι σεβαστοί. Δεν θα έχουμε ένα περιβάλλον να χλεβάζουμε, να γελάμε, να φτύνουμε, να πετάμε μολύβια, οτιδήποτε. Όλοι οι μαθητές και όλοι οι μαθητές θα πρέπει να απολαμβάνουν το πρώτο και βασικό δικαίωμα που πρέπει να τη χάνουν στο δημόσιο σχολείο και ιδιαίτερα στις πρώτες του βαθμίδες, όλες τις βαθμίδες. Ειδιαίτερα στην πρώτη βαθμία, η οποία είναι η ασφάλεια, το ασφαλές περιβάλλον. Δεν θα πρέπει να υπάρχει καμιά ανησυχία, είτε ότι θα γίνει κάποια σωματική επίθεση εναντίον τους, ή σιχολογική επίθεση, ή φραστική, οτιδήποτε. Λοιπόν, εμείς το πρώτο μας καθήκον είναι να δημιουργήσουμε ένα ασφαλές περιβάλλον στην τάξη μας και ευρύτερα στο σχολείο Απόστολε για όλα τα παιδιά. Ωραία. Λοιπόν... Κόλλησε βελόνα. Επομένως, σεβόμαστε την όποια διαφορετικότητα. Ένα άλλο ζήτημα, το θύγω και βλέπετε ότι σε κάθε μάθημα προσπαθούμε να παίρνουμε μια μπάση από την καθημερινότητα, όταν αυτό κρίνεται απαραίτητο, είναι το να παίρνουμε ζητήματα που απασχολούν την κοινωνία, το συγκεκριμένο διάστημα, και να συνδέουμε τη δράση μας και τη διδασκαλία μας. Τα ζητήματα του ρατσισμού δεν θα τα κάνουμε σε μια ενότητα χώρια. Ούτε σε ένα μάθημα ξεχωριστό. Είναι κάτι που έχει σχέση με την καθημερινή δραστηριότητά μας στο σχολείο. Και αφορμές παίρνουμε από διάφορα μαθήματα, την ύλη των οποίων μπορούμε να συνδέσουμε με ζητήματα που απασχολούν την επικαιρότητα. Επίσης, το αναλυτικό πρόγραμμα μας δίνει τη δυνατότητα, ένα 25%, τώρα δεν θυμάμαι πόσο ακριβώς, των ενωτήτων να το επιλέξουμε εμείς. Δηλαδή, σας είπα ότι προχθές ήταν η παγκόσμια ημέρα καταπολέμησης των διακρίσεων και του ρατσισμού. Εμείς θα μπορούσαμε, αυτό ήταν το Σάββατο, να αφιερώσουμε δύο και τρεις ενώτητες στη γλώσσα, στην ιστορία, όπου θέλετε, για να κάνουμε μάθημα για το ρατσισμό, να παρουσιάσουμε κάποια κείμενα, να διαβάσουμε βιβλία λογοτεχνικά, να καλέσουμε τα παιδιά να μας δώσουν τις σκέψεις τους επ' αυτού. Τις προάλλες, 6 Μαρτίου, ήταν η παγκόσμια ημέρα κατά τον Μπούλεμ. Και εκεί θα μπορούσαμε να κάνουμε κάτι σχετικό. Και εκτός από τις επαιτείους, στην καθημερινή μας δράση μπορούμε και πρέπει, εφορμόμενοι από κάποιο γεγονός, που συμβαίνει και που τα παιδιά το γνωρίζουν, γιατί τα παιδιά παρακολουθούν οι δήσεις, ίταλος πάντων ενημερώνονται με τον τρόπο του, το καθένα μπορεί να βλέπει τηλεόραση ή μπορεί να έχει πληροφόρηση από το iPod, iPad και ούτω καθεξής. Λοιπόν, μπορεί λοιπόν το παιδί να δει και να σχολιάσει και να το βοηθήσουμε εμείς να του δώσουμε παραπάνω εφόδια, να ασκήσει κριτική σε αυτά που συμβαίνουν. Να μην το παραδώσουμε έτοιμο, χωρίς καμιά αντίσταση στη δράση των λαοπλάνων της ακραίας δεξιάς, έτσι, της βασιστικής δεξιάς. Ωραία, αυτό είναι πολύ βασικό μας καθήκον, να κάνουμε μια δημοκρατική κοινωνία. Υπάρχουν κάποια στοιχεία μερικών ορισμένων παιδιών, που μπορεί να μην είναι, ας πούμε, πώς θα το πω, πολύ οικεία σε εμάς, αλλά σε καμιά περίπτωση θα πρέπει εμείς να τα χλεβάσουμε ή να τα απορρίψουμε ή να προξενήσουμε κάποιο είδους μειονέκτημα στον παιδί. Βεβαίως, εμείς θα κάνουμε μια διδασκαλία με βάση τα ανθρώπινα δικαιώματα, ωραία, όπως γνωρίζουμε και όπως είναι αποδεκτά στο δυτικό κόσμο και όπως έχουν κατοχυρωθεί για όλο τον κόσμο, για όλο τον κόσμο, τις συνθήκες που θα τις δούμε σε επόμενο μάθημα. Εκεί λοιπόν πάνω θα παντάμε και θα κάνουμε τη δουλειά μας. Δεν θα κάνουμε υποχώρηση ούτε προς μια κατέθεση, ούτε προς την άλλη. Σεβασμός μεν αλλά και προσύλλωση στα ανθρώπινα δικαιώματα και στα δικαιώματα του παιδιού. Όχι μπορεί κάποια θρησκεία να υφανιστεί και να λέει ότι πρέπει το παιδί να παθαίνει αυτό, εμείς δεν έχουμε καμία υποχρέωση να την ακούσουμε. Ή οποιοσδήποτε που θα πει αυτό το πράγμα. Εντάξει, εμείς θα να λέω, η δικιά μας η δράση και η πορεία θα είναι με βάση συνθήκες που επικρατούν και στη χώρα μας και μπορούν να κάνουν με τα δικαιώματα του παιδιού και τα δικαιώματα του ανθρώπου. Αυτό το πράγμα θα μιλήσουμε την άλλη φορά. |
