| : Ποια είναι η νούμερο 1 φοβεία των ανθρώπων να κάνουν αυτό εδώ, να μιλάνε μπροστά σε κόσμο. Η νούμερο 2 φοβεία των ανθρώπων είναι να κάνουν αυτό εδώ, να μιλάνε μπροστά σε κόσμο. Είναι η νούμερο 1 φοβεία των ανθρώπων να κάνουν αυτό εδώ, να μιλάνε μπροστά σε κόσμο. Είναι η νούμερο 2 φοβεία των ανθρώπων να κάνουν αυτό εδώ, να μιλάνε μπροστά σε κόσμο. να κάνουν αυτό εδώ, να μιλάνε μπροστά σε κόσμο. Η νούμερο δύο φοβεία των ανθρώπων είναι ο θάνατος. Ο θάνατος είναι νούμερο δύο. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι ο μέσος άνθρωπος, αν ήταν να βρεθεί μέσα σε μια κηδεία, θα προτιμούσε να βρίσκεται ο ίδιος μέσα στο φέρετρο απ' το να είναι όρθιος, να κοιτάζει στον κόσμο στα μάτια και να εκφωνεί τον επικίδιο. Η ατάκα αυτή δεν είναι δική μου, μακάρι να ήταν, αν ανήκει σε αυτόν τον εξαιρετικό Αμερικάνο κομικό, τον Jerry Seinfeld. Και είναι πολύ αστεία, επειδή μιλάει για έναν φόβο που έχουμε οι άνθρωποι, ο οποίος είναι ευρύτερος από το να μιλάνε μπροστά σε κόσμο. Και ο φόβος αυτός είναι ο φόβος της απόρριψης. Απόρριψη σε ερωτικό επίπεδο, σε κοινωνικό επίπεδο, σε παγελματικό. Αν δεν είμαι αρκετά έξυπνος ή όμορφος ή αιτιμόλογος και φάω χιλόπιτα από την κουκλάρα που έχω ερωτευτεί, τι θα γίνει, πώς θα τα αντέξω. Αν στη δουλειά μου τα πράγματα δεν πηγαίνουν πολύ καλά και κάνω συνεχόμενα λάθη, θα με απολύσουν και αν ναι, τι θα απογίνω. Αν στις παρέες μου δεν αρέσει πολύ ο τρόπος που συμπεριφέρομαι και σταματήσουν να βγαίνουν μαζί μου, θα μείνω μόνος μου. Αν η ομιλία μου πάει χάια, πώς θα αντέξω το κράξιμο που θα φάω. Απόρριψη λοιπόν. Πρέπει κάποιον να δώσει αυτή την ομιλία που έχει φάει τα μούντρα του αμέτρητες φορές στη ζωή του και θεώρησαν ότι εγώ ήμουν η προφανής επιλογή. Θέλω να τους ευχαριστήσω θερμά για την επιλογή τους. Απόρριψη. Ακόμα και αν κάποιος είναι τυχερός και δεν τη δεχτεί σε πολύ νεαρή ηλικία από άσχημες οικογενειακές στιγμές, έρχεται το σχολείο για να καλύψει το κενό και να του ρίξει πολλές απορρίψεις στο κεφάλι. Ήτε στα μαθήματα αν δεν είναι πολύ καλός, είτε από την παρέα που δεν θέλει να τον κάνει μέλος της, είτε από το αγόρι το κορίτσι που δεν θα ανταποκριθεί στο ενδιαφέρον του ή της. Και βέβαια όταν τελειώσει το σχολείο και το πανεπιστήμιο, έρχεται ο έξω κόσμος για να εκτοξεύσει τις ανασφάλειες μας στη στρατόσφαιρα. Το εργασιακό περιβάλλον είναι μόνιμη πηγή ανασφάλειας για τους περισσότερους ανθρώπους. Έτσι, ουσιαστικά, όταν κάποιος προσπαθεί να διαχειριστεί μια απόρριψη και ξέρει ότι το περιμένουν κάπως στις άλλες στη γωνία, μοιάζει το πρόβλημά του να είναι σχεδόν άλλητο. Μοιάζει να είναι ο τετραγωνισμός του κύκλου. Και σαν να μην έφτανε αυτό, έρχονται και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, τα οποία προβάλλουν κατεγιστικά, όχι τόσο την ίδια την επιτυχία ως βασικό στόχο που πρέπει να έχουμε, αλλά τα αποτελέσματα της επιτυχίας, το πόσο μούριδες είναι οι επιτυχημένοι και κάνουν παρέα με άλλους μούριδες και ζουν καταπληκτικές ζωές, οπότε εσύ που έχεις φάει απόρριψη, τι κάνεις με τη ζωή σου. Όμως, πόσο σοβαρά η αστεία πρέπει να παίρνουμε την απόρριψη. Για να δούμε πρώτα μερικά παραδείγματα που θα μας κάνουν να νιώσουν καλύτερα, να νιώσουμε καλύτερα. Αυτός εδώ κύριος ονομάζεται James Lee Berg. Είναι ένας από τους σημαντικότερους εν ζωή συγγραφής αστυνομικής λογοτεχνίας στην Αμερική. Ένα από τα πρώτα του βιβλία, ο Berg το έδωσε στον ατζέντη του. Ο ατζέντης του το υπέβαλε μέσα στα επόμενα εννέα χρόνια σε 111 εκδοτικούς ήχους. Έλαβε 111 απορρίψεις. Μετά τις 111 απορρίψεις και τα εννέα χρόνια βρέθηκε ένας μικρός εκδοτικός ήχος ενός πανεπιστημίου, το Louisiana University Press, ο οποίος εξέδωσε το μυθιστόριμα, το οποίο την επόμενη χρονιά ήταν υποψήφιο για το βραβείο Poulinger. Αυτός εδώ ο κύριος είναι ο Walt Disney, ο οποίος στα 18 του, στο Κάνσας των Ηνωμένων Πολιτιών, άκουσε τον διευθυντή της εφημερίδας όπου δούλευε και φιλοδοξούσε να κάνει καριέρα ως σχητσογράφος, να του λέει ότι απολύεται γιατί δεν έχει ύχνος δημιουργικότητας. Αυτός εδώ είναι ο Harrison Ford, ο οποίος άκουσε στα ξεκινήματα της καριέρας του από παράγοντες διαφόρων κινηματογραφικών στούδιων να του λένε να αλλάξει δουλειά γιατί δεν θα τα καταφέρει ποτέ να γίνει ηθοποιός και star. Αυτή είναι η U2, που άκουσαν μια μεγάλη εταιρεία στο Λονδίνο δισκογραφική να τους λέει ότι δεν θέλει να υπογράψει μαζί τους γιατί δεν περίμεναν ποτέ ότι μπορούσαν να βγάλουν λεφτά από αυτούς τους περίεργους Ιρλάνδους. Αυτός είναι ο Ludwig van Beethoven, ο οποίος άκουσε στην εφηβεία του το δάσκαλό του να του λέει να τα παρατήσει γιατί με τη σύνθεση δεν θα κάνει ποτέ καριέρα, δεν θα τα πάει καλά, δεν έχει ταλέντο. Και αυτός είναι ο Andy Warhol, ο οποίος έγραψε κάποτε μια σχεδόν απελπισμένη επιστολή προς το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης, το περιβόητο ΜΟΜΑ στη Νέα Υόρκη, όπου τους παρακαλούσε να δεχτούν να τους χαρίσει ένα έργο του. Και απορρίφθηκε, διότι θεωρήθηκε ότι δεν είναι αρκετά υψηλής η ποιότητα στη δουλειά του. Σήμερα το ΜΟΜΑ έχει αποκτήσει πάνω από 100 έργα του Andy Warhol. Βέβαια, κάποιος θα μπορούσε να μου πει ότι όλα τα παραδείγματα που μόλις σας ανέφερα έχουν να κάνουν με την τέχνη. Και στην τέχνη τα πράγματα είναι υποκειμενικά, άρα είναι λογικό να δεχθεί κάποιος και λίγες ή πολλές απορρίψεις. Θα αντέτεινα σε αυτό ότι υπάρχουν πολύ σημαντικές επιστημονικές εργασίες, κάποιες μάλιστα οδήγησαν τους συγγραφείς τους ακόμα και στο Νόμπελ, οι οποίες όταν είχαν υποβληθεί αρχικά σε επιστημονικά περιοδικά και συνέδρια, είχαν απορριφθεί είτε ως λανθασμένες είτε ως προβληματικές. Και βέβαια δεν πρέπει να ξεχνάμε σε καμία περίπτωση ότι όλα τα παραδείγματα που σας ανέφερα, και τα καλλιτεχνικά και τα επιστημονικά, είχαν έση ο τέλος. Δηλαδή τελικά δικαιώθηκαν οι επιστημονες και οι καλλιτέχνες αυτοί. Και βέβαια δεν ισχύει αυτό σε όλες τις περιπτώσεις. Ένα από τα δυσάρεστα παραδείγματα έχει να κάνει με τον κύριο αυτόν εδώ, ο οποίος ονομαζόταν John Kennedy Toole. Ήταν καθηγητής σε ένα κολέγιο στην Αμερική και κάποια στιγμή γύρω στα 30 του ολοκλήρωσε ένα μυθιστόρημα που για αυτόν ήταν όλη του η ζωή. Είχε βάλει εκεί μέσα ό,τι περισσότερο μπορούσε, προσπάθησε πάρα πολύ να το εκδώσει, πήρε συνεχόμενες απορρίψεις, το αποτέλεσμα ήταν ότι αυτοκτόνησε. Η μητέρα του, στην οποία έμεινε το χειρόγραφο, μαζί με ένα φίλο του συγγραφέα, προσπάθησαν επί 11 χρόνια, ως φόρο τιμής στη μνήμη του, να καταφέρουν να εκδώσουν το μυθιστόρημα. Το εξέδωσαν, την επόμενη χρονιά πήρε το Πουλντζερ, σήμερα το μυθιστόρημα αυτό που ονομάζεται Συνασπισμός Ιλιθείων, περίπου 50 χρόνια μετά την έκδοσή του, θεωρείται ένα από τα αριστουργήματα της Αμερικής Λογοτεχνίας. Και βέβαια, δεν πρέπει επίσης να ξεχνάμε ότι ακόμα και σε αυτή την περίπτωση, το τέλος της ζωής του Τούλπερ ήταν δραματικό, αλλά το έργο του δικαιώθηκε. Ενώ σε πάρα πολλές άλλες περιπτώσεις, εκατομμυρίων ανθρώπων που δεν θα τους μνημονεύσουμε εδώ, διότι δεν τους γνωρίζουμε, οι προσπάθειες οι οποίες έκαναν δεν ευοδόθηκαν και γι' αυτό τον λόγο δεν γνωρίζουμε τίποτα γι' αυτούς. Οπότε εδώ περνάμε στο βασικό ερώτημα, το οποίο κάνει πολλούς κόσμος και λέει, μέχρι πότε πρέπει να συνεχίσω να προσπαθώ. Προσπάθησα, απορρίφθηκα, προσπάθησα, απορρίφθηκα, μέχρι πότε πρέπει να συνεχίσω να προσπαθώ. Υπάρχουν ξέρατε και πολλά sites στο ίντερνετ που αντιμετωπίζουν αυτό το θέμα, αυτή την ερώτηση, και κάποια μάλιστα προσφέρουν και ψυχολογική υποστήριξη, μάλιστα ορισμένα από αυτά επιπληρωμή. Και το κεντρική ιδέα των όσων λένε είναι προσπάθησε ξανά και ξανά και ξανά, ποτέ μην το βάζεις κάτω, προσπάθησε, θα τα καταφέρεις, το κάθε επόμενο όχι που ακούς θα σε φέρει πιο κοντά στο ναι που τόσο πολύ θέλεις. Αυτές είναι πολύ ωραίες, γλυκές, δυναμωτικές, γλυκές, το νοτικές, γλυκές, το γλυκές το είπα, κουβέντες. Είναι βέβαια και απίστευτες μπουρδές, κατά τη γνώμη μου. Ο λόγος είναι ότι πρέπει κανείς να αναλύσει γιατί τον απορρίπτουν. Μπορεί να σε απορρίπτουν επειδή είσαι απλώς άτυχος και τυχαίνει να βρεθείς απέναντι με κάποιους καλύτερους και να παίρνουν τη δική τους δουλειά να διακρίνεται. Και η τύχη υπάρχει, ο παράγοντας τύχη υπάρχει και πάντα υπάρχουν και καλύτεροι από μας. Μπορεί όμως και να σε απορρίπτουν επειδή απλά δεν είσαι όντως αρκετά καλός και αν προσπαθείς ακριβώς και φέρνεις τη δουλειά σου στο ίδιο επίπεδο, το οποίο δεν είναι αρκετά καλό, το επόμενο όχι που θα ακούσεις θα σε φέρει πιο κοντά όχι στο ναι αλλά στο μεθεπόμενο όχι. Άρα λοιπόν δεν έχω έρθει εδώ για να σας πω ότι αν συνεχίζουμε να προσπαθούμε οπωσδήποτε θα τα καταφέρουμε για να νιώσουμε καλά ακούγοντας αυτό. Έχω έρθει να πω κάτι άλλο το οποίο για μένα είναι πιο σημαντικό και το οποίο όντως μπορεί να οδηγήσει σε κάτι πολύ καλύτερο. Αυτό το άλλο το συζήτησα πρόσφατα και με ένα σχολείο το οποίο επισκέφθηκα εδώ στα Χανιά και ο λόγος που το επισκέφθηκα είναι ότι τα παιδιά του συγκεκριμένου σχολείου τα είχα απορρίψει εγώ. Δεν ήμουν μόνος μου βέβαια ακριβώς. Είχε γίνει ένας διαγωνισμός σεναρίου σε μια συνδιοργάνωση των εκτός νοπατάκι με τη Δημοδική Υλιοθήκη Χανίων, όπου τα παιδιά θα έγραφαν σενάρια μικρού μήκους και τα τρία καλύτερα από όλο τον ομό θα διακρίνονταν και θα γυρίζονταν σε ταινίες μικρού μήκους. Συγκεκριμένο σχολείο, λοιπόν, το σενάριο που έγραψαν τα παιδιά ήταν από αυτά που δεν διακρήθηκε και τα παιδιά φυσικά στενοχωρέθηκαν και γι' αυτό και εγώ τα επισκέφθηκα για να τους πω δύο πράγματα. Το ένα είναι το πόσες φορές έχω εγώ απορριφθεί και στα επιστημονικά μου και στα συγγραφικά μου σχέδια, ακόμα και σε περιπτώσεις που θεωρούσα δεδομένη την επιτυχία. Το δεύτερο και σημαντικότερο, το οποίο θέλω και να μοιραστώ μαζί σας, είναι ότι το όχι δεν σου αλλάζει τη ζωή. Ας επιστρέψουμε στο αρχικό μας παράδειγμα. Είσαι ερωτευμένος με μια κουκλάρα και σου λέει όχι. Πώς άλλαξε η ζωή σου. Η ζωή σου δεν άλλαξε καθόλου. Έχει πληγωθεί λίγο ο εγωισμός σου, ok αυτό θα το συζητήσουμε λίγο παρακάτω, αλλά στην πραγματικότητα η ζωή σου είναι ακριβώς η ίδια. Θα κυλήσει ακριβώς όπως κυλούσε μέχρι χθες. Ενώ αν σου πει ναι, μπορεί να περάσετε καταπληκτικά μαζί και αυτό που θα ζήσετε να σε συμμαδέψει ή μπορεί να περάσετε χάια μαζί και αυτό που θα ζήσετε πάλι να σε συμμαδέψει. Αλλά η ζωή σου έχει αλλάξει για πάντα. Αν γράψεις ένα βιβλίο και το βιβλίο δεν το εκδώσει κανείς, δεν ενδιαφερθεί κανείς εκδοτικός ήκος. Αν γράψεις ένα θεατρικό ερώγιο και κανείς δεν θέλει να το ανεβάσει. Αν γράψεις ένα σενάριο και καμία ιτερία παραγωγής δεν θέλει να σε συναντήσει. Αν σχεδιάσεις ένα πίνακα και μια γκαλερία δεν θέλει να τον φιλοξενήσει. Αν γράψεις μία επιστημονική εργασία που πιστεύεις ότι αλλάζει το ρού της ανθρωπότητας και κανένα επιστημονικό περιοδικό μεγάλο δεν σου πει ναι. Αν στη δουλειά σου κάνεις υπερπροσπάθεια για να πάρεις εσύ την προαγωγή και τελικά την παίρνει πάντα κάποιος άλλος, το όχι που ακούς δεν σου αλλάζει τη ζωή. Η ζωή σου είναι ακριβώς ίδια με πριν. Ενώ, αν το βιβλίο εκδοθεί, το θεατρικό έργο ανέβει, το σενάριο γίνει ταινία, ο πίνακας φιλοξενηθεί από την γκαλερία, η εργασία σου η επιστημονική δημοσιευθεί ή πάρει στην προαγωγή, αν συμβεί οτιδήποτε από αυτά, η ζωή σου έχει αλλάξει για πάντα. Θα σε κρίνουν πολύ πιο αυστηρά περισσότεροι άνθρωποι και θα σου πουν αν αυτό το οποίο έχεις κάνει πραγματικά αξίζει και θα μείνει, οπότε θα εξελιθείς και περισσότερο, ή αν τελικά δεν ήταν τόσο καλό, πήρες την ευκαιρία σου και από εκεί και μετά η δουλειά σου θα αγνοηθεί. Το όχι λοιπόν δεν σου αλλάζει τη ζωή. Για αυτό το λόγο δεν πρέπει και να το φοβόμαστε τόσο πολύ. Ο φόβος του όχι είναι καταστροφικός, όχι το ίδιο το όχι. Ένα παράδειγμα του πως ο φόβος του όχι παραλίγο να είναι καταστροφικός, έχει να κάνουμε αυτήν εδώ την κυρία, η οποία ονομάζεται Μαργαρετ Μίτσελ. Το 1926 λοιπόν η Μαργαρετ Μίτσελ ξεκίνησε να γράφει ένα μυθιστόριμα, το οποίο το έγραφε μόνο και μόνο για πάρτι της για να περνάει το χρόνο της. Ήταν βέβαιη ότι σε όποιον και να το υπέβαλε ήταν χαμηλή ποιότητα της δουλειάς και θα της έλεγε όχι, οπότε δεν είχε σκοπό ποτέ να το δώσει σε κανέναν. Το έγραφε επί τρία χρόνια και για να καταλάβετε πόσο πολύ το είχε σε εκτίμηση το μυθιστόριμα που έγραφε, επειδή έγερνε ο καναπές της, χρησιμοποιούσε αρκετές από τις σελίδες του μυθιστορίματος για να στηρίζει τον καναπέ που έγερνε. Όταν τελικά το ολοκλήρωσε, πέρασε κάποιο χρονικό διάστημα, τυχεία γνώρισε κάποιον εκδότη, έπιασαν την κουβέντα, την έπεισε αυτός με τα πολλά ότι επειδή του άρεσε η ιδέα μήπως να του το στείλει και μετά από πολλές σκ ήταν το όσα παίρνει ο άνεμος. Το οποίο την επόμενη χρονιά πήρε το Pouliger, το κρατικό ραβείο μυθιστορίματος, σήμερα 90 χρόνια μετά έχει πουλήσει 300 εκατομμύρια αντίτυπα, αποτέλεσε τη βάση της ταινίας που πήρε οχτώ όσκαρ και θεωρείται μια από τις σημαντικότερες ταινίες όλων των εποχών. Ο φόβος του όχι λοιπόν είναι καταστροφικός. Όχι το ίδιο το όχι. Οπότε λοιπόν τι προτείνω εγώ. Αυτό που προτείνω εγώ έτσι ώστε να μη μας κοστίζει αυτός ο φόβος, ο φόβος της απόρριψης, είναι να βρούμε μια δουλειά η οποία θα μας γεμίζει πάρα πολύ. Να ψάξουμε μανιασμένα για να βρούμε αυτή τη δουλειά. Κάποιοι μπορεί να βρουν και δύο. Αλλά πάντως να βρούμε κάτι το οποίο θα μας γεμίζει τόσο πολύ ώστε θα ξυπνάμε κάθε μέρα και θα λέμε τι ωραία που πηγαίνω και σήμερα το πρωί σε αυτή τη δουλειά που μου αρέσει τόσο πολύ. Αν το κάνουμε αυτό, το όχι που σίγουρα θα το ακούσουμε όσο και αν την αγαπάμε τη δουλειά μας, η απόρριψη είναι κάτι από το οποίο δεν μπορεί κανείς να ξεφύγει, αυτό το όχι δεν θα μας πειράζει γιατί η ίδια η δουλειά θα μας γεμίζει τόσο που το όχι δεν θα μας αφορά. Και όταν έρθει το ναι που φυσικά το θέλουμε και φυσικά θα είναι επιβράδευση των κόπων μας, αυτό το ναι δεν θα είναι η τούρτα, θα είναι το κερασάκι στην τούρτα. Η ίδια η τούρτα είναι η δουλειά που θα μας γεμίζει τόσο πολύ και έτσι θα νι στο όμως της ζωής μας και στον ερωτικό, στον προσωπικό, στον κοινωνικό, διότι η ευτυχία διαχαίεται και η ευτυχία στη συνέχεια είναι και μεταδοτική στους υπόλοιπους ανθρώπους. Ευχαριστώ πολύ. |
