| : Πηλαιοφόρο Βασιλής της Γεωργίου Βήτα και με μέτωπο προς την οδό που οδηγεί στο εργοστάσιο της ηλεκτρικής. Και στα δύο τμήματα, εδόθη διαταγή να είναι καθόλου τη νύχτα εν επιφυλακή και να πυροβολήσουν τότε όταν θα λάβουν διαταγήν και επιπροσθέτους αν οι Γερμανοί δεν φίξουν τίποτα να τους αφήσουν να φύγουν. Τρίτον, άπανται συλλόχοι να είναι εν επιφυλακή, συμφωνάλλωστε κατά διαταγήν του συντάγματος. Επειδή η γερμανική φρουρά του εργοστασίου κατόπιν των συνεννοήσων του τάγματος εγκατέλειψε περίοδρα 18 το εργοστάσιο της ηλεκτρικής, οι δίκης του τάγματος εγκατέστησαν μέσος φρουράν ενισχυθείσαν και με το προσωπικό του εργοστασίου και με πυρομαχικά. Καλό μεσημέρι κυρίες και κύριοι, πυκνή αλλά ομαλή είναι η μετασυσμική ακολουθία στη Ζάκινθο μετά το χθεσινό σεισμό των 6,4 ρίχτερ, με το νησί να παραμένει σε κατάσταση πλήρους επιφυλακής μέχρι και αύριο. Οι ζημιές ήταν μικρής έκτασης για το μέγεθος της δόνυσης και περιορίστηκαν σε κάποια παλιά κτίρια και στο λιμάνι που δεν επηρεάζουν τη λειτουργία του, ενώ καταγράφηκαν και κατολιστήσεις σε ορισμένα σημεία. Είχαμε μια ίσηγη νύχτα με τέσσερις μετασυσμούς πάνω από τέσσερα ρίχτερ, ανέφερε στην έρθο καθηγητή Συσμολογίας και Πρόεδρος του ΟΑΣ Πευθύμιος Λέκας και πρόσθεση ότι είναι καλύτερο να εκδηλωθεί τώρα ένας μετασυσμός της τάξης των 5,8 ρίχτερ, ώστε να εκτονωθεί πλήρως το φαινόμενο. Εξετάσαμε την επικίνδυνότητα στο λιμάνι, στο κρύο νέριο που σημειώθηκαν κατολιστήσεις και στην περιοχή του Ναυαγίου και διαπιστώσαμε πως η κατάσταση είναι καλή, ενώ σημείωσε ότι το νησί γυρίζει με γρήγορους ρυθμούς στην κανονικότητα, καθώς το επίπεδο ανθεκτικότητας ήταν υψηλό λόγω του αντισυσμικού σχεδιασμού. Έντο μεταξύ, η παράταση στις φορολογικές υποχρέωσεις που λήγουν στις 31 Οκτωβρίου δόθηκε στους κατοίκους της Ακίνθου, ενώ ματαιώθηκαν οι απριανές παρελάσσεις για την 28 Οκτωβρίου στο νησί. Τι θέση, ότι υπάρχουν οι κοινοβουλευτικές και πολιτικές προϋποθέσεις για την ολοκλήρωση της κυβερνητικής θητείας, επαναλαμβάνει ο Δημήτρης Τζανακόπουλος σε συνεντεύξη του στην εφημερίδα Documento. Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος δηλώνει βέβαιος ότι πάρα πολύ σύντομα θα μπει και τυπικά εισφραγίδα για τη μη περικοπή των συντάξεων και τονίζει πως η υλοποίηση συγκεκριμένων εξαγγελειών κάνει πιο εμφανίσθητες διαχωρητικές γραμμές μεταξύ των πολιτικών δυνάμεων. Σχολιάζοντας την προφυλάξη Παπαντονίου αναφέρει ότι στα χρόνια της Ευμάριας η διαφθορά είχε γίνει θεσμός από Νέα Δημοκρατία και ΠΑΣΟΚ και καλεί την αξιωματική αντιπολίτευση και το κοινάλ να ζητήσουν επιτέλους μια συγγνώμη από τον ελληνικό λαό αντί να κάνουν ασκήσεις σε πιχάρτου για τη δημιουργία αντι ΣΥΡΙΖΑ με τόπον. Υπογραμμίζει ακόμη ότι η συνταγματική αναθεώρηση που θα τεθεί επιτάπητο στην κοινοβουλευτική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ την 3η είναι μια εξαιρετικά σημαντική υπόθεση που θα πρέπει να στοχεύει πρώτα και κύρια στην προστασία της Δημοκρατίας και της αρχής της λαϊκής κυριαρχίας. Την ανάγκη να αντισταθούμε στις δυνάμεις που επιβουλεύονται το ευρωπαϊκό οικοδόμημα υπογράμμισε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας από τα κοιμητήρια του ΖΕΙΤΕΝΛΙΚ στη Θεσσαλονίκη όπου παρίσταται στις τριήμερες εκδηλώσεις για την εθνική επέτειο οι οποίες συνεχίστηκαν σήμερα με τη μαθητική παρέλαση και κορυφώνονται αύριο με τη στρατιωτική. Ο κ. Παυλόπουλος μίλησε για κρίσιμη κατάσταση στην περιοχή των Βαλκανίων και σε όλη την Ευρώπη ενωτόνησε ότι η ηρωική νεκρή του μακεδονικού μετόπου θα μας θυμίζουν πάντα ότι έπεσαν οι περασπιζόμενοι και την αδιαμφισβήτητη πια ελληνικότητα της Μακεδονίας και το δικό μας χρέος προς αυτή την κατεύθυνση. Δρομολογούνται εξελίξεις οι οποίες είναι σε βάρος των εθνικών συμφερόντων των εισεχθές από τη Συμπροτεύουση ο Κυριάκος Μητσοτάκης επαναλαμβάνοντας ότι η Νέα Δημοκρατία δεν θα ψηφίσει τη συμφωνία των Πρεσπών. Οι 28 Οκτωβρίου και τα γεγονότα που ακολούθησαν τη δεκαετία του 40 αποτελούν πηγή αγωνιστικής έμπνευσης και εξαγωγής ιστορικών διδαγμάτων, αναφέρει το ΚΚΕ σε μηνυμά του για την εθνική επέτει αφήνει και για πρώτη φορά στην Αθήνα. Πρόκειται για το σημαντικότερο φόρμ για επενδύσεις στον τουρισμό και τα κινητά, στο οποίο φέτος συμμετείχαν 400 ανώτατα στελέχια από 35 χώρες, με κεφάλαια υποδιαχείριση που ξεπερνούν το μισότριστο εκατομμύριο δολάρια. «Η Ελλάδα είναι η πιο ελκυστική ευκαιρία για ξενοδοχιακές και τουριστικές επενδύσεις», τόνισε κατά την ομιλία της Υπουργός τουρισμού Έλενα Κουντουρά. Στη Θαλάσσια περιοχή νησίδας Νέας Καμένης, στη Σαντορίνη, προσάραξε το πρωί το φορτηγό πλοίο Νέαρχος παρουσιάζοντας ελεγχόμενη μικρή ισροί ιδάτων. Επειτό που βρίσκονται τρία πλωτά του λιμενικού για να διαπιστωθεί αν το πλοίο μπορεί να πλεύσει μόνο του ή με τη χρήση ρημουλκού. Χειμερινή ώρα από αύριο στις τέσσερις τα ξημερώματα της Κυριακής, οι δείκτες των ορολογιών πρέπει να γυρίσουν μία ώρα πίσω και να δείχνουν τρεις. Στη διεθνή επικαιρότητα, κρίσιμη Σύνοδος Χορυφής για το μέλλον της Συρίας θα διεξαθεί σήμερα στην Κωνσταντινούπολη, που θα φέρει για πρώτη φορά στο ίδιο τραπέζι των διαπραγματεύσεων υποστηρικτές αντίπαλων πρωτοβουλιών. Οι ηγέτες της Τουρκίας, της Ρωσίας, της Γαλλίας και της Γερμανίας συναντώνται παρουσία του απεσταλμένου του ΟΗΕ προκειμένου να συμφωνήσουν στην παγίωση της έφθραφτης εκεχειρίας στην υπαρχία ΕΙΚΛΙΜ αλλά και στην επίτευξη προόδου προς την κατεύθυνση μιας πολιτικής μετάβασης στη Συρία. Στο Αφγανιστάν τουλάχιστον 5 άνθρωποι σκοτώθηκαν και 12 τραυματίστηκαν από έκρηξη παγιδευμένου αυτοκινήτου στα κεντρικά της χώρας. Βαλς, ο χορός της αγάπης. Υποτυγθείται τη νέα χρονιά με βιενέζικα βαλς από την ορχήστρα Φραντσλέχαρ της Βιέννης. Μία από τις σπουδιότερες ορχήστρες της Αυστρίας παρουσιάζει τα ωραιότερα βαλς στην ανθοστόληστη έδωσα του Christmas Theatre. Συμμετέχουν σολίστ και χορευτές από την όπερα της Βιέννης. Πρωτοχρονιά στη Βιέννη. 1η με 3 Ιανουαρίου στο Christmas Theatre. Κλειστό Ολυμπιακό Στάδιο Γαλατσί. viva.gr 211-7700 Αυτές τις γιορτές ταξιδεύουμε με τα παιδιά μας στη χώρα της φαντασίας και του ονείρου. Χριστούγεννα στην Πράγα με το μοναδικό Μαύρο Θέατρο της Πράγας. Τα ωραιότερα παραμύσια που αγαπήσαμε. Από την Αλίκη στη χώρα των Σαμμάτων μέχρι τον Μπίτερ Παν και τη χώρα του Ποτέ. Το Μαύρο Θέατρο της Πράγας. 7 με 9 Δεκεμβρίου στο Christmas Theatre. Κλειστό Ολυμπιακό Στάδιο Γαλατσίου. Εισιτήρια viva.gr ChristmasTheatre.gr 211-7700 Εκτάκτος το Σάββατο με το ντοκουμέντο. Τα Ερετικά. Ένα βιβλίο για τις Γκρίζες Ζώνες της 28ης Οκτωβρίου της Κατοχής και της Αντίστασης. Η Μαύρη Αγορά και η Πίνα στην Αθήνα. Οι Δοσήλογοι και ο Πλούτος στις τάχτες του Πολέμου. Τάγματα Σφαλίας ή Αλητίας. Η Λούφα και Παραλλαγή αλλά Γερμανικά. Εκτάκτος το Σάββατο με το ντοκουμέντο. Αφήλαχτη Διάβαση. Ένα ζωντανό ραδιοφωνικό τοκίματερ του Πρώτου Προγράμματος της Ελληνικής Δραδιοφωνίας που μεταδίδεται ζωντανά από τον Ατμοηλεκτρικό Σταθμό Αγίου Γεωργίου εδώ στη ΔΕΙ στο Κερατσίνι. Φίλοι ακροατές, η συγκεκριμένη εκπομπή εντάσσεται στα πλαίσια των δράσεων του Πρώτου Προγράμματος και της συμμετοχής του στην ομπρέλα δράσεων 12 Οκτωβρίου 1944, η Αθήνα ελεύθερη. Στα χέρια μου κρατώ ένα τεκμήριο. Είναι η μάχη της ηλεκτρικής μέσα από τα μάτια ενός 12χρονου αγοριού. Είναι ο Νίκος Λαγωνίκας ο οποίος σημειώνει. Η Power, όπως την λέγαμε τότε, έδινε ηλεκτρική ενέργεια στην Αθήνα, στον Πειραιά, στην Αττική, ίσως και πιο πέρα ακόμη, σε όλα τα εργοστάσια, στα σπίτια, στα μαγαζιά. Εγγλέζικο εργοστάσιο με τον Γκέμπ, γενικό διευθυντή, έναν εγγλέζο κέρβερο στη δουλειά του, όπως άκουγα τους μεγάλους που δούλευαν εκεί, είτε προσέφεραν διάφορες εξωτερικές υπηρεσίες σε αυτόν. Για την ανατύναξη της Power, οι Γερμανοί έστειλαν μια φάλαγα περίπου από στρατιώτες, ίσως της 929 της Μεραρχίας, που την είχαν για οπιστοφυλακή και ανατυνάξεις. Πήγαν πρώτα στο Ικόνιο, στις εξαμενές πετρελαιού της ΕΛ και τις Σοκόνη και τις ανατύναξαν όλες. Το θέμα της ανατύναξης των εξαμενών είναι φοβερό. Από του Τρίμπαλι στην αρχή και μετά πιο ψηλά από τον ΑΙ Γιώργη, τα παιδικά μας μάτια, ήταν τα Καζάνια, όπως λέγαμε τις εξαμενές που είχαν διάμετρο 15 με 20 μέτρα και ύψος 15 μέτρα να ανατυνάσσονται, να παίρνουν φωτιά και φλεγόμενες να κέναι ό,τι υπήρχε εκεί. Αφού τελείωσαν τις εξαμενές, ξεκίνησαν για την Power. Όλο το τεκμήριο αυτό βρίσκεται στον ιστό τόπο της αφύλακτης διάβασης, αρκεί να πληκτρολογίζετε «διάβαση» με λατινικούς χαρακτήρες, τέλεια EU και μπορείτε να το διαβάσετε. Η κυρία Βασιλική Λάζου, όπως σας είπα, ανακάλυψε το αρχείο του Ελλάς και βοηθά σημαντικά στην τεκμηρίωση και στην ανασύσταση του χρονικού της μάχης της ηλεκτρικής. Κυρία Λάζου μας ακούτε. Βεβαίως. Είπαμε λοιπόν, για να συνοψήσουμε αυτό που είπαμε στο πρώτο μέρος του ραδιοφωνικού μας δοκιματέρω, ότι η δράση του Ελλάς εδώ του Λόχου στα Ταμπούρια ήταν εκείνη η οποία παίρνει μέρος στην μάχη της ηλεκτρικής. Είναι αυτή που στην πραγματικότητα σώζει το εργοστάσιο της ηλεκτρικής από τους Γερμανούς Ναζί, οι οποίοι είχαν βάλει ως σκοπό να το ανατυνάξουν και προηγούμενο είχαν ανατυνάξει τις δεξαμενές της ΕΛ, όπως θα ακούσουμε στη συνέχεια, ξετυλίγοντας το κουβάρι και το χρονικό της μάχης της ηλεκτρικής. Τι έχουμε λοιπόν όσον αφορά στη δράση, τις συγκεκριμένες τελευταίες ώρες, καθώς ο χρόνος κυρία Λάζου. Ο Ελλάδς Πειραιά ήταν σε επιφυλακή, γιατί είπαμε ότι μπορεί μεν να είχε ελευθερωθεί η Αθήνα, η οποία έχει κηρυχθεί ανοχήρωτη πόλη, όμως οι Γερμανοί παρέμεναν στον Πειραιά. Έθεσε λοιπόν όλες του τις δυνάμεις σε επιφυλακή για να προστατέψουν τις υποδομές. Υποδομές πάρα πολύ σημαντικές και για τη μεταπολεμική Ελλάδα, γιατί στο Μέν λιμάνι θα ξεφορτώνονταν τα εφόδια της ξένης βοήθειας, απαραίτητη για τη διατροφή του πληθυσμού της χώρας, που τόσα είχε υποφέρει κατά τη διάρκεια της κατοχής, τόσα εστερίσεις, αλλά και το εργοστάσιο της ηλεκτρικής. Χωρίς το ηλεκτρικό ρέθμα δεν θα υπήρχαν μεταφορές, δεν θα λειτουργούσαν οι μήλοι. Είναι τεράστια η σημασία του εργοστασίου για την επόμενη ημέρα, την πρώτη ημέρα της λευθαριάς. Ας το πούμε έτσι και το τι συμβαίνει. Θέτει λοιπόν όλες του τις δυνάμεις σε επιφυλακή να παρακολουθούν τις κινήσεις των Γερμανών. Είπαμε και προηγουμένως ότι η αριθμητική δύναμη του Ελλάς Πειραιά ήταν μικρή και είχε πενηχρό οπλισμό. Καταλεβαίνεται ότι δεν θα μπορούσε να δώσει μία μάχη εκ παρατάξεως, να το πούμε έτσι, με τους πολύ βαρύτερους οπλισμένους Γερμανούς και πολύ περισσότερους, οι οποίοι είχαν ήδη πιάσει τα καλύτερα πόστα. Δεν θα μπορούσε να δοθεί μία μάχη κατευθείαν. Έπρεπε με κάποιον άλλο τρόπο να βρεθεί πώς θα προστάτευαν ας πούμε τις υποδομές. Πράγματι οι Γερμανοί φαίνεται να υποχωρούν, να ανατινάσουν βέβαια το λιμάνι, φαίνεται όμως να υποχωρούν, να φεύγουν από τα εργοστάσια, όμως κάποιοι επιστρέφουν. Εκεί βρίσκουνε εργαζόμενους οι οποίοι παραμένουν μέσα στο εργοστάσιο και τον Ελλάς, ο οποίος ήδη έχει εκπονίσει ένα σχέδιο, τι θα γίνει σε περίπτωση που επιστρέψουν οι Γερμανοί. Έχει πιάσει κατάλληλες θέσεις, έχει στήσει αυτό που θα ονομάζαμε μία ενέδρα. Έτσι λοιπόν, όταν τα πρώτα γερμανικά αυτοκίνητα περνάνε, το γεφυράκι που βρίσκεται πριν το εργοστάσιο, βάλλονται συντονισμένα από ελασίτες που έχουν πιάσει θέση στην περιοχή. Ο κύριος Μίλτος Αλικάκος ήταν διοικητής του 4ου λόχου του 6ου τάγματος Ελλάς Πειραιά. Ακούμε τη μαρτυρία του από το αρχείο της ΕΡΤ. Δεχτήκαν, λοιπόν, είμαστε 20 ο αρχημός αυτός, για να επιτυπλουθούμε όλα αυτού του θέματος, τις προλύψεις των ανατυνάξεων, τους οποίους θα πρόκειτον να κάνουν οι Γερμανοί το βράδυ. Έτσι λοιπόν, στις 7 το βράδυ, αφού τους υπέβαλα και διάφορες ερωτήσεις, τους είπα ότι η Αποστολή είναι επικίνδυνη και πιθανώς να μην ξαναγυρίσουμε, διότι έτσι μας είχαν πει, μου είχαν επικαιμέναν αυτό δηλαδή, ότι πιθανώς να μην ξαναγυρίστε. Όσοι, λοιπόν, παρακάλεσα, όσοι έχουν υποχρεώσεις, ας πούμε, να παντρεμένοι, έχουν παιδιά, κτλ., να εξερεθούν τις Αποστολίες αυτοίς. Κανείς δεν δέχτηκε. Στις 6.30 με αυτά το βράδυ ξεκινήσαμε από το σαρμό του τάγματος, αρματωμένοι με διάφορα αυτά κτλ., με διάφορα εργαλεία και προχωρήσαμε στο σημείο του Αγίου Διονυσίου, ακριβώς σε ένα μέρος το οποίο ρέχεται ρολόι, ρολόι, για να προβούμε εκεί, ας πούμε, στην αποκοπή και την ανέβρεση του τμήματος εκείνου του καλοδίου, το οποίο συνέδει όλες αυτές τις πυροδοτικούς μηχανισμούς. Επειδή όμως οι Γερμανοί ήταν δίπλα και οι φρουρέοι ήταν πολύ πλησίον, ήταν αδύνατο, ας πούμε, να κάνουμε εξκαφή, εμφανή εξκαφή. Και έτσι αναγκαστικά με τρεις υπό τον Καλαμπόκη, τον καπετάνιου τάγματος, ο οποίος ήταν εκεί, τρεις-τέσσερις, να μπορούν από κάτω από ένα υπόγειο να ασχοληθούν τρεις-τέσσερις ώρες, να κάνουν μια εξκαφή και να φτάσουν στο πυροδοτικό καλώδιο, το οποίο αν φυσικά δεν είναι απεκόπιτο και τα λοιπά, θα ανατείνει σε όλη τη δεξιά πλευρά του ζημανιού, σηλό υπόστεγα, εγκαταστάσεις Γερμανούς και τα λοιπά. Μίλτος Αλικάκος, διοικητής του τέταρτου λόχου του τάγματος Ελλάς Πειραιά. Τα γεγονότα όμως, κυρία Μαυροειδή και κύριε Τσιρίδη, ξεκινούν από την προηγουμένη, από τον 12 Οκτωβρίου 1944. Η Αθήνα γιορτάζει την απελεθέρωσή της, όμως κύριε Τσιρίδη, έχουμε μία μάχη, η οποία γίνεται στην κοπή του Πειραιά. Αλήθεια, τι είναι το εργοστάσιο της κοπής στον Πειραιά, ένα εργοστάσιο στο οποίο βρήκαν δουλειά και πάρα πολλοί άνθρωποι που κατοικούν σε αυτές εδώ τις περιοχές. Κοπή ραφή, έτσι λέγεται, κοπή ραφή, στρατιωτικού υλικού, δηλαδή ενδύματα, παπούτσια. Ένα εργοστάσιο λοιπόν του ελληνικού στρατού. Το λέμε την κοπή, στρατιωτικό εργοστάσιο είναι. Εκεί υπήρχαν εγκαταστάσεις των Γερμανών και στρατιωτικές εγκαταστάσεις πέρα από το εργοστάσιο και μόνο. Με το οποίο έχουμε και μαρτυρίες εδώ με τον Γιώργο Χατζόπουλο, την σητούσαμε και προηγουμένως, ανθρώπων που ίδιοι έμπαιναν στο εργοστάσιο για να κλέψουν ένα jacket, ένα κάτι, ένα παντελόνι. Εκεί άρχισαν να ανατινάζουν οι Γερμανοί, ανατίναξαν πρώτα ένα κτίριο. Το κατάλαβε ο πρώτος σύνταγμα εκεί με τον Κεπέση. Το ήξανε ότι κάτι θα γινόταν εκεί, πλησίασαν. Ανατίναξη μάλιστα εκείνη, έχουμε τη μαρτυρία του Χαριλάκη του Χρυστοφορίδη, είχε ένα ψιλικατζίδικο. Πέθανε ο ίδιος και ο γιος του εκεί, για τον Χαριλάκη τη μαρτυρία. Μάλιστα ο άλλος γιος του σκοτώθηκε στη Μαϊ του Μακριάνη. Θα τα πει ο Γιώργος Χατζόπουλος αυτές τις νέες, νομίζω. Πλησίασε ο κόσμος και γυναίκες, δεν ήταν δηλαδή οπλισμένοι μόνο, πλησίασε ο κόσμος στον τείχο. Άρσαν τηλεβόες να φωνάζουν μέσα, σταματήστε, αν ανατινάξετε κι άλλο θα σας σκοτώσουμε όλους. Έγινε μια διαπραγμάτευση, έγινε και μια μάχη. Οι Γερμανοί σταμάτησαν τις ανατινάξεις και έφυγαν από εκεί. Μάλιστα έφυγαν και ανηφόρησαν ποδηλάτες προς την ηλεκτρική για να ενισχύσουν την εδώ πολιορκία του εργοστασίου από τους ελασίτες. Και στην αποχώρησή τους έγινε και μια μάχη στον τείχο της Ανάστασης που είναι απέναντι ακριβώς από την κοπή, δεν είναι μακριά. Μιλάμε για το νεκροταφείο της Ανάστασης στο οποίο εκεί είχε δημιουργηθεί και ένας προσφυγικός νητισμός. Και σκοτώθηκαν και τρεις εκεί ελασίτες οι οποίοι θεωρούνται και νεκροί της μάχης της ηλεκτρικής. Οι ελασίτες αυτοί κυρία Μαυροϊδή εντάσσονται στους 11 νεκρούς της ηλεκτρικής. Βεβαίως και εντάσσονται στους 11 νεκρούς της ηλεκτρικής. Γι' αυτό και λέμε ότι η μάχη της ηλεκτρικής, στις 13 του Οκτώβρη, αποτελεί από κορύφωμα μια σειρά συγκρούσεων, η οποία έχει ξεκινήσει από την προηγουμένη. Όχι μόνο, και δεν μιλάμε για τη συγκρούση συνολικά για την υπεράσπιση των υποδομών, αλλά ειδικά για την υπεράσπιση της ηλεκτρικής και του εργοστασίου του Αγ. Γιώργη. Νομίζω ότι λοιπόν, συγκρούση είναι ακριβώς αυτή, που περιγράφει ο κ. Τσυρίδης. Οι τρεις νεκροί, δηλαδή ο Παναγιώτης Μαυρωμάτης, ο Παναγιώτης Κοσμίδης και ο Συρίγος Παπάζογλου, αναγνωρίζονται επισήμως από την ηλεκτρική εταιρία Αθηνών-Πειραιώς ως νεκροί της ηλεκτρικής. Αυτή είναι και το συμπέρασμά μας μετά από την ιστορική έρευνα και τα έγγραφα. Η Αφροδίτη Δισκαδουράκη ήταν ένα έφηβο κορίτσι τον Οκτώβρη του 1944. Και είναι το κορίτσι που μεταφέρει ένα γράμμα στη Γερμανική Φρουρά. Ένα τεκμήριο, ένα πολύ σημαντικό τεκμήριο από το αρχείο της ΕΡΤ. Δεν πήγα με το παντελόνι που φορούσα, το ελασίτικο. Είχα φορέσει την ποδιά του σχολείου, είχα βάλει μια κορδέλα στα μαλλιά. Και γι' αυτό είπα και στο Γερμανό, όταν με ρώτησε πώς σε λένε, είπα Ελληνίδα. Ήμασταν έτοιμοι από τα ξημερώματα, από τη νύχτα μάλλον, όλες οι δυνάμεις του Ελλάς, όλα τα τάγμα, όλοι οι λόχοι. Και συγκεκριμένα από την Ευγένεια, από τον Αγιο Παντελεήμονα, γενικά όλοι οι λόχοι του πρώτου τάγματος. Είχαν πάρει τις θέσεις τις κατάλληλες και περιμέναμε να έρθουνε το τάγμα, θανάτου το λέγαμε τότε, αλλά η πραγματικότητα ήτανε κομάντος, οι οποίοι είχαν αναλάβει την ανατύναξη της ΠΑΟΕΡ, ή μάλλον το τελείωμα των ανατυνάξεων, γιατί ήτανε βέβαιοι ότι η ΦΡΟΡΑ θα είχε ανατυνάξει μέρος του εργοστασίου. Και εκεί δόθηκε η μεγάλη μάχη. Εκεί έβλεπε κανείς, όχι μόνο τους ελασίτες να πολεμάνε με το όπλο στο χέρι, ή με το μυδράλιο, ή με μια χειροδομβίδα, ή με ό,τι μπορούσε κανείς να φανταστεί, αλλά και οι γυναίκες, τα παιδιά, ο άμαχος πληθυμός ακολουθούσε μαζί μας. Έγινε η μάχη, και λέω έγινε η μάχη, γιατί δεν πρόλαβανε, δεν πρόλαβανε τα γερμανικά αυτοκίνητα που ήρθανε από τη ΣΕΛ, να μπουνε μέσα στο περίβολο της ηλεκτρικής, που έτια λίμνο τότε, αν προλάβαιναν και μπαίνανε. Και η μάχη δόθηκε γύρω γύρω από το μαντρότυχο της ηλεκτρικής. Αφροδίτη Δισκαδουράκη, έφηβο κορίτσι, είναι όπως σας είπα το κορίτσι που μεταφέρει το γράμμα στη γερμανική φρουρά. Κυρία Λάζου, υπάρχει μια διαπραγμάτευση των ανθρώπων του Ελλάς με τις αρχές? Πιστρέφει ο Νίκανδρος Κεπέσης μεσάνυχτα και μιλάει με τους μαχητές του Ελλάς. Ο καπετάνιος βρίσκεται κοντά στους μαχητές του Ελλάς, δίνει παρά το επιτελικό σχέδιο, το έχει κάνει ο στρατιωτικός διοικητής ο οποίος είναι ο Σωτήρης Κιβέλος. Υπάρχει ένα οργανωμένο σχέδιο και αυτό το συνάγουμε από τα αρχαιακά τεκμήρια, το οργανωμένο σχέδιο και φυσικά τα σχέδια και την τελευταία στιγμή χρειάζονται προσαρμογές. Ο καπετάνιος βρίσκεται κοντά στους μαχητές και την τελευταία στιγμή δίνει συμβουλές για το πώς πρέπει, ποιες θέσεις πρέπει να πάρουν, τι πρέπει να κάνουν σε περίπτωση που εμφανιστούν, επιστρέψουν οι Γερμανοί. Και ο Κεπέσης μέσα από τις μαρτυρίες του, μέσα από το βιβλίο του, ακριβώς μας δείχνει ποια είναι η κατάσταση πριν εκείνη τη νύχτα, την κρίσιμη, πριν την υπεράσπιση δηλαδή από τους μαχητές του εργοστασίου της ηλεκτρικής. Κυριαλάζω σας ευχαριστώ θερμά για τη συνισφορά σας στην εκπομπή και στο σημείο αυτό θα ακούσουμε τον Μίλτοα Αλικάκο, ο οποίος μας περιγράφει τα γεγονότα την ώρα της μάχης. Βρισκόμαστε ακριβώς στο χώρο όπου διεξήχεται η μεγάλη μάχη για τη διάσωση της ηλεκτρικής εταιρείας της 13 του Ακτώνου του 1944, μεταξύ δυνάμιων του Ελλάς, ειδικός του πρώτου τάγματος και των Γερμανικού. Το οποίο ρεχόταν από το Πέραμα και είχε προβεί σε ανύποτες και μεγάλες καταστροφές. Των τεπόλιτων της ΣΕΛ, διαφορετικά καταστάσεις να πηγαίνουν στο Πέραμα και τα λοιπά. Όταν έφτασε στο σημείο αυτό μια βημιρία που ήταν κρυμμένη με την πρόθεση αυτήν να ανακόψει την πορεία της γερμανικής μουνάδος, άνοιξε έντονα πειρά εναντίον της γερμανικής φάλαγκας, η οποία αναγκάστηκε να διασκορπιστεί και να λάβει δυά φρεσθέσεις αυτό, εδώ ακριβώς το ύψωμα εδώ και στο χαμηλότερο σημείο του ύψωματος από εδώ. Έτσι λοιπόν βρέθηκε η ευκαιρία να τους χτυπήσουν οι μόλες της δυνάμις, να εξέλθει δύναμη υπό τον Καλαποθάκο και τα λοιπά, η οποία ήταν δύναμη, η οποία περιφορούσε μέσα το εργοστάσιο, δύναμη του Ελλάς του εργοστασίου δηλαδή, εκτός των πολιτικών οργανώσεων, τις οποίες είχαμε για να μας δίνουν σχετικές πληροφορίες σχετικά με τη σκηνή στον Γερμανό μέσα στο εργοστάσιο. Και έτσι κατοπιστήκαν. Εντάξει είχε μεσολαβήσει και αυτή η αποχώρηση του μεγάλου κτήματος των Γερμανών κατά από συμφωνιών ότι δεν θα ανωκριθούν και τα λοιπά, και έτσι είχαμε και τα νότα μας καλυμμένα. Ανακαστήκαν λοιπόν οι Γερμανοί να κατεύουν εδώ και να ανοίξουν σποδρόπι, διότι αυτοί ήταν και εξοπλισμένοι όπως εμείς δηλαδή. Είχανε πάρα πολύ προοδευμένα μέσα να έχουν σε όλους, σε πολυβόλα, ταχυβόλα κτλ. Αφηλακτη διάβαση, ένα ραδιοφωνικό ντοκιματέρ που μεταδίδεται ζωντανά εδώ από τον Ατμοηλεκτρικό Σταθμό Αγίου Γεωργίου στο Κερατσίνι, μιλάμε για τη μάχη της ηλεκτρικής, για τη μάχη στην καρδιά της απελευθέρωσης. Η εκπομπή βγαίνει με την πρώτη μονάδα εξωτερικών μεταδόσεων της ελληνικής ραδιοφωνίας. Ο Μάκης Γίγας βρίσκεται ακριβώς απέναντί μου στην τελική ρύθμιση του ήχου. Ο Νίκος Ψωμιάδης έχει παραλάβει τα ενία του ήχου στην Αγία Παρασκευή στο κεντρικό ραδιοθάλαμο του πρώτου προγράμματος. Η Έφυγε Ανιώτη βρίσκεται στην οργάνωση της παραγωγής. Έχουμε πέντε αντίτυπα για τους ακριωτές του πρώτου προγράμματος του εξαιρετικού λευκόματος που έχει εκδόσει η ΔΕΙ για τη μάχη της ηλεκτρικής. Και όπως σας είπα η εκπομπή υλοποιείται στα πλαίσια των εκπομπών του πρώτου προγράμματος και της συνησφοράς του στην απελευθέρωση της Αθήνας. Κυρία Μαρία Μαυροϊδή, βρισκόμαστε στα μεσάνυχτα, ξημερώνει η 13η Οκτωβρίου 1944. Πώς ήταν η διάταξη της μάχης, η διάταξη του Ελλάς και να μιλήσουμε φυσικά για τη φρουρά του εργοστασίου, η φρουρά που έχει οριστεί εδώ που ο αρχηγός της φρουράς είναι ο Αντώνης Καλαποθάκος. Ας δούμε λοιπόν να δούμε πώς διατάσσονται οι δυνάμεις. Μια δημιρία λοιπόν του λόχου Αμφιάλης καταλαμβάνει το ύψωμα νοτιοδυτικά του Αγίου Γεωργίου με μέτωπο προς την οδό που οδηγεί στο πέραμα. Μια δημιρία του λόχου Ταμπουρίων αναπτύσσεται στις υπόριες νοτιοανατολικά του ίδιου λόφου με μέτωπο στην οδό που οδηγεί στην ηλεκτρική. Αποστολή και των δυο δημιριών είναι να φράξουν τις δηλεύσεις των Γερμανών προς τις κεντρικές οδικές αρτηρίες. Διατάσσονται επίσης να είναι σε επιφυλακή καθόλη τη διάρκεια της νύχτας και να πυροβολήσουν όταν λάβουν τη σχετική διαταγή, αν όμως οι Γερμανοί όπως αναφέρεται στις εκθέσεις δεν θύξουν τίποτε να τους αφήσουν να φύγουν. Επιπλέον όλοι οι λόχοι τίθενται σε επιφυλακή σύμφωνα άλλωστε και με τη γενική διαταγή του έκτου συντάγματος. Ύστερα λοιπόν από συνενοήσεις με το πρώτο τάγμα έχει ήδη είπαμε αποχωρήσει η γερμανική φρουρά. Αποχωρώντας η φρουρά σταματά τη λειτουργία του εργοστασίου και συγκεντρώνει τους εργαζομένους της βάρδιας του εργοστασίου στο εστιατόριο που υπάρχει ακόμα και σήμερα και τους προειδοποιεί να μη βγουν έξω αν δεν ακούσουν τέσσερις διαδοχικές εκκρίξεις. Μόλις ακούγεται η πρώτη έκρηξη από την υπονόμευση των αγωγών θαλάσσιου ύδατος ο μηχανικός Μιχάλης Κάτσενος κόβει το καλώδιο ανατύναξης του στροβίλου νούμερο 4 δεν προλαβαίνει όμως να αποκόψει τα δύο τελευταία. Είναι περιορισμένες ωστόσο και το εργοστάσιο τίθεται ξανά στη λειτουργία. Το πρώτο τάγμα λοιπόν εγκαθιστά πέρα από τη διάταξη των δυνάμεων γύρω-γύρω όπως είπαμε μέσα στο σταθμό τη δική του φουρά με επικεφαλής όπως είπατε τον Αντώνη Καλαποφάκο εργάτη του εργοστασίου και η φουρά ενισχύεται με προσωπικό του σταθμού και με πυρομαχικά. Ενώ παράλληλα το πρώτο τάγμα εξασφαλίζει την αγρύπνηση όπως λέει των τμήματων και την τακτοποίηση των θέσεων τους με συνεχής νυχτερινές εφόδους. Περίπου στις μιάμιση ώρα της 13ης Οκτωβρίου οι επικεφαλείς του έκτου συντάγματος Σωτήρης Κίβελος και Νίκανδρος Κεπέσης φθάνουν στο σταθμό διοίκησης του πρώτου τάγματος τα Ταμπούρια, ύστερα από τη συνάντησή τους με Άγγλους αξιωματούχους στη διεύθυνση αστυνομίας Πειραία. Ενημερώνονται για την κατάσταση στην ηλεκτρική εταιρεία, δίνουν εντολή επίθεση σε περίπτωση που οι Γερμανοί επανέρχονταν για να επανακαταλάβουν και να καταστρέψουν το εργοστάσιο ενώ επεξεργάζονται το σχέδιο μάχης. Ξημερώματα γύρω στις 4.30 ανατινάσσεται η ΣΕΛ. Το ειδικό τμήμα ανατινάξεων του γερμανικού στρατού με 56 άντρες, 3 φορτηγά και 2 αυτοκίνητα φεύγει απ' τις φλεγόμενες εγκαταστάσεις και πλησιάζει το εργοστάσιο στις 5.30. Το τάγμα διατάσει πυρ. Σε απόσταση 60 μέτρων από την ηλεκτρική οι δύο δημιρίες βάλουν κατά των Γερμανών, συγχρόνως δε και η φρουρά του εργοστασίου. Οι Γερμανοί ευνηδιάζονται και καθυλώνονται χωρίς να προλάβουν να ταχθούν σε θέση μάχης. Μετρούν πολλές απώλειες. Ταυτόχρονα, ένα όπλο πολυβόλο στο λόφο του Αγίου Γεωργίου και δύο αυτόματα απ' τις κορυφές του συνεκισμού Ευγενίας βάλουν κατά των Γερμανών, διευκολύνοντας έτσι τμήματα μαχητών να πλησιάσουν τον εχθρό. Οι επιτελείς του Ελλάς επιβάλλουν τάξη και πειθαρχία για να προστατεύσουν τα τμήματα εκείνα που πλέον βρίσκονται στην πρώτη γραμμή πυρός. Ζητούν δια Γερμανού διερμηναία και δια του Τιλεβόα την παράδοσή τους. Στο πρώτο κάλεσμα ο Γερμανός διοικηταγής απαντά αρνητικά. Μετά από τρία ωραία μάχη αγωνιστές διησδύουν στη μάντρα του εργοστασίου ΕΛΕΜ που βρίσκεται στα νότα του εχθρού και φτάνουν κοντά σε θέση ρίψης χειροβομπίδας. Οι Γερμανοί πλέον είναι περικυκλωμένοι και παραδίνονται. Έτσι σώθηκε η ηλεκτρική εκείνο το πρωινό της 13ης Οκτωβρίου του 1944. Η Μαρία Μαυροειδή και η κυρία Γεωργία Πανσελληνά ιστορική και οι δύο επιμελήθηκαν την έκθεση που βρίσκεται εδώ το εξαιρετικό Λεύκωμα και προσπάθησαν να ανασυστήσουν το χρονικό της μάχης της ηλεκτρικής μέσα από τεκμήρια. Κυρία Πανσελληνά είναι πολύ συγκινητικό αυτό που λέει ο καπετάνιος Νίκανδρος και Πέσης στους εχμαλότους Γερμανούς. Καταθέχιν πως οι Γερμανοί εχμαλότοι πιάστηκαν η κυρία Μαυροειδή. Αναφερόμαστε οι Γερμανοί έχουν 11 νεκρούς και όλοι οι υπόλοιποι συλλαμβάνονται περίπου 20 με 21 Γερμανοί είναι οι εχμαλότοι. Αναμεσά τους κυρία Πανσελληνά είναι και ο διοικητής. Είναι ο διοικητής, είναι ο Λίντεμαν, τον περιγράφει έτσι τον περιγράφει ο Νίκανδρος και Πέσης. Θα ήθελα να ακούσουμε είναι εξαιρετικά συγκλονιστική η αφήγηση του Νίκαδρο και Πέση για τους εχμαλότους Γερμανούς. Ακριβώς ο περιγράφει λοιπόν ο και Πέσης ο καπετάνιος ο διοικητής του αποσπάσματος υπολοχαγός του μηχανικού Λίντεμαν φτεριό ανήμερο κλεισμένο σε συντερένιο κλουβί. Από τα μάτια του είδαν απετιούνται αστραπές από μίσος και οργή ανάμιχτες με απογοήτευση αλλιώτικη ήταν η έκφραση των ανδρών του. Καθισμένοι σε τρεις πάγκους στις τρεις πλευρές του δωματίου είχαν τα κεφάλια χαμηλωμένα λιγότερο ίσως από ντροπή παρά από φόβο. Τι θα απογίνονταν στα χέρια του Ελλάς που τόσα είχαν ακούσει να λένε οι φανατισμένοι αξιωματικοί τους για τη θηριοδεία μέσα σε εισαγωγικά. Παραορμήθηκα και τους μίλησα. Μεταφέρω εδώ το νόημα της ομιλίας μου που μετέφραζε Γερμανό μαθή συναγωνιστής μας. Νικηθήκατε στη μάχη αυτή με εμάς τον Ελλάς. Άδικα ο Χίτλερ ματοκύλησε το λαό σας και τόσους άλλους λαούς. Θα διαψευστούν και οι φοβέρες που σας έλεγε ο διοικητής σας για να μην παραδοθείτε έγκαιρα. Όχι, δεν πρόκειται να σας πειράξουμε. Ο Ελλάς σέβεται τους διεθνείς κανόνες για τους αχμαλότους. Και όταν τελειώσει ο πόλεμος θα πάτε σπίτια σας. Θα κρατήσουμε τον λόγο μας. Νίκανδρος Κεπέσης, Καπετάνιος του Ελλάς. Και στο σημείο αυτό φίλοι ακροατές του πρώτου προγράμματος θα ακούσετε μάλλον την μαρτυρία του Δημοσθένην Παπαχρίστου. Έναν από τους επικεφαλείς του Ελλάς Αθήνας, ο οποίος αφηγείται την καταστροφή του Πειραιά. Ο Καπετάνιος του Σώματος Στρατού, ο Σπύρος Κοτσάκης, γνωστός τώρα με το Ψευδένη Μονέστορας, μου ανακοίνωσε ότι ο Ελλάς Αθήνας στήθεται υπό τις διαταγές του στρατιωτικού διοικητή Αττικής Παναγιώτη Σπηλιοτόπουλου και ότι αναθέτουν σε μένα να είμαι ο σύνδεσμος Ελλάς-Σπηλιοτόπουλου. Μου δώθηκε η εντολή να εμφανιστώ στο διοικητή. Μου ξεκαθάρισε ότι ο Ελλάς θα επακούει πλέον στις δικές του εντολές. Τα πρέπει να αποφεύγει οποιαδήποτε σύγκρουση με τους Γερμανούς και τα τάρματα ασφαλείας με τη χωροφυλακή και την αστυνομία. Πολύ νωρίς το πρωί της 12ης Οκτωβρίου έρχεται ένα επίγον μήνυμα από τον Ελλάς Πειραιά, το οποίο ζητούσε να κατέβω αμέσως για να μεταφέρω στον Σπηλιοτόπουλο έτηση για να επιτραπεί ενέργεια κατά των Γερμανών στο λιμάνι. Έφυγα μέσως για τον Πειραιά και έφτασα στο σταθμό διοίκησης του συντάγματος σχεδόν τα ξημερώματα. Εκεί ο καπετάνης του συντάγματος, ο Νίκαλος Κεπέσης, με πληροφόρησε ότι οι Γερμανοί ετοίμαζαν ανατύναξη του λιμανιού. Είχαν κάνει πολλά πηγάδια με μεγάλη ποσότητα εκρυκτικών, τα είχαν να συνδέσει ηλεκτρικά με μια κεντρική συσκευή από που θα γινόταν ηλεκτρική πυροδότηση όλων των φρεατίων. Ο Ελλάς Πειραιά είχε καταφέρει από το προηγούμενο βράδυ να καταστρέψει το κεντρικό καλώδιο που συνέδεται τη συσκευή πυροδότησης με τα φρεάτια. Το πρωί οι περισσότεροι Γερμανοί είχαν φύγει από τον Πειραιά. Όταν όμως διαπίστωσαν ότι είχε καταστραφεί ο κεντρικός ηλεκτρικός αγωγός, επέστρεψαν αρκετοί για να εξασφαλίσουν την ανατύναξή του. Αυτή τη φορά όχι ομαδικά αλλά ένα-ένα χωριστά τα πηγάδια. Έφυγα μέσος για την Αθήνα. Οι Γερμανοί είχαν εγκαταλείψει την πρωτεύωσα και χιλιάδες λαού είχαν κατέβει στους δρόμους και πανηγύριζαν. Μετέφερα αυτή την εντολή σπηλιοτόπουλου που απαγόρευε οποιαδήποτε επίθεση στον Ελλάς Πειραιά. Περίπου κατά τις 4.15 μετά μεσημβρίαν άκουσα αλεπάνες εκρήξεις από την κατεύθυνση του Πειραιά. Ανέβηκα στην ταράτσα από όπου φαίνονταν στήλες καπνού. Το λιμάνι του Πειραιά είχε καταστραφεί. Ευτυχώς ο Ελλάς παραβιάζοντας τις εντολές του σπηλιοτόπουλου έσωσε την ηλεκτρική εταιρεία. Στην αφήγηση σε αυτό το τεκμήριο της μαρτυρίας του δημοσθένη Παπαχρίστου ήταν ο Άγιος Γιφτόπουλος. Οι νεκροί της ηλεκτρικής κυρία Μαυροϊδή θαύονται στο περίβολο του εργοστασίου. Και αυτό είναι ένα συγκλονιστικό γεγονός. Αυτό δείχνει πόσο σημαντική ήταν αυτή η μάχη. Και ότι οι νεκροί, είτε ήταν εργαζόμενοι είτε μαχητές του Ελλάς, θαύονται μέσα στο περιβάλλον του χώρου του εργοστασίου. Και θα μένουν εκεί μέχρι το 1948, όταν γίνεται η εκταφή και τα ώστα μεταφέρονται στο νεκροταφείο της Ανάστασης. Και παρά το ότι βρισκόμαστε σε μια εξαιρετικά δύσκολη περίοδο με τον εμφύλιο να μένετε, ο Άγγλος διοικητής, Λέσλη Κέμπ, ζητάει από έναν ανερχόμενο τότε γλύπτη, πολύ σημαντικό Ελληνά γλύπτη, το Χρήστο Καπράλο, στη θέση του τάφου να φιλοτεχνίσει ένα μνημείο ως τιμή στους 11 μαχητές. Εδώ στο εργοστάσιο υπήρχε μια ποδοσφαιρική ομάδα, είναι μια εξαιρετική φωτογραφία που βρίσκω στο Λεύκομα που έχετε εκδόσει. Υπήρχαν σε όλα τα εργοστάσια φαντάζομαι ποδοσφαιρικές ομάδες. Υπήρχαν και γινόντουσαν και αθλητικοί αγώνες. Υπάρχει πράγματα, είναι μια πάρα πολύ ωραία φωτογραφία αλλά ακόμα δεν έχουμε εντοπίσει τα ονόματα των μελών αυτής της ποδοσφαιρικής ομάδας. Κάποιες πληροφορίες αναφέρουν ότι στην μάχη της ηλεκτρικής πήρε μέρος και ο ποδοσφαιριστής του Ολυμπιακού ο Νίκος Γόδας. Στο σημείο αυτό θα συναντήσουμε το διευθυντή του δορυφορικού προγράμματος της ERD, τον καλό συνάδελφο Νίκο Αγγελίδη, να μας πει για το ποδόσφαιρο στα χρόνια της κατοχής. Νίκο μας ακούς. Καλό μεσημέρι. Αυτά τα διευθυντήλικια δεν μου αρέσουν. Βέβαια συνάδελφος δημοσιογράφος είμαι. Σε ευχαριστώ πολύ Θωμά μου και ευχαριστώ πάρα πολύ σαν απλός πολίτης που ακούμε τέτοιοι είδους εκπομπές και βγαίνουν από την δημόσια ραδιοφωνία γιατί είναι καλό να μαθαίνουμε, να ακούμε και να αισθανόμαστε ακόμα και σήμερα την ιστορία αυτού του τόπου. Ο Νίκος Γόταρς ήταν μια πολύ μεγάλη μορφή του ποδοσφαίρου. Ένας άνθρωπος ο οποίος είχε ρίζα από την προσφυγιά Μικρασιάδης από το Ευαλεί. Ήρθε με τη Μικρασιαρική καταστροφή, πέρασε πρώτα στη Μητυλίν και μετά κατέληξε στον Πειραιά, στην Κοκκινιά, όπου και ξεκίνησε την ποδοσφαιρική του καριέρα ως αθλητής ενός εργασιτεχνικού σωματιού τότε του Κεραμικού Καμινίων. Στη συνέχεια, μετά την έναρξη του πολέμου, πήρε μεταγραφή για τον Ολυμπιακό, ο οποίος, παρότι πρόσφυγας, τότε δεν υπήρχε, ξέρεις, αυτή η αντιπαλότητα ή εντοπιότητα ότι εγώ είμαι πρόσφυγας και πρέπει να παίξω, ας πούμε, για παράδειγμα στη ΝΑΕΚ, ήταν όλοι αγαπημένοι και μονιασμένοι. Πήρε μεταγραφή, λοιπόν, στον Ολυμπιακό, την περίοδο του πολέμου και η ιστορία, φυσικά, επειδή πάνω από όλα ο Νίκος Οχώδας ήταν κομμουνιστής, θέλει τον λοχαγό στην πορεία του Ελλάς να εκτελείται μετά τα γεγονότα, μετά τη λήξη του παγκοσμίου πολέμου, μετά την κατοχή, μετά τη συμφωνία της Βάρξης και όλα όσα έγιναν, να εκτελείται στην Κέρκυρα, στις λακές της Κέρκυρας. Ο Νίκος Οχώδας από το 1944 ήταν πλέον λοχαγός του Ελλάς και οι πληροφορίες αναφέρουν ότι είχε έντονη και δυναμική συμμετοχή στην επιχείρηση αυτή την οποία, φυσικά, παρουσιάζουμε σήμερα. Την επιχείρηση για την προστασία της συλλεκτικής εταιρείας Power. Μεταξύ άλλο, βέβαια, συμμετείχε και σε πολλές άλλες μάχες ο Νίκος Οχώδας. Για παράδειγμα, το ιστορικό έχει καταγράψει ότι συμμετείχε σε μάχες στην Αθήνα και στον Πειραιά, στη Τραπετσόνα, στον Προφήτη Λεία, στο Νεκροταφείο της Ανάσταση του Πειραιά, μάχες που ήταν πολύ έντονες και που άλλαξαν σε ένα πολύ μεγάλο ποσοστό τα δεδομένα της εποχής εκείνες, με την παρουσία του Ελλάς, τη δυναμική παρουσία του Ελλάς τότε. Μετά φυσικά από τη λήξη της κατοχής, του παγκοσμίου πολέμου και της κατοχής, καταφεύγει στη Λαμία, στο Βελούχη, στη Ρούμελη. Βρίσκονταν ομάδες και μονάδες του Ελλάς εκεί. Η ιστορία κορυφώνεται βέβαια με τη συμφωνία της Βάρκυζας, όπου επιστρέφει ο Νίκος Ογόδας μετά από τη συμφωνία της Βάρκυζας στον Πειραιά, συλλαμβάνεται, καταδικάζεται στην περίφημη δίκη του ασύλου της Κοτκινιάς, πρώτα περνάει από τις φυλακές της Έγκυνας, στην συνέχεια από τις φυλακές Αβέρωφ, στην εφόρου Αλεξάνδρας, στο σημείο που βρίσκεται σήμερα ο Άριος Πάος και το Εφετίο, στην συνέχεια προθείται στις φυλακές του Κέρκυρας, όπου και εκτελείται για τα πολιτικά του φρονήματα καθότι αρνήθηκε να υπογράψει δήλωση μετανείας. Στις 19.12.1948 εκτελέστηκε ο Νίκος Ογόδας την νησίδα Λαζαρέτ της Κέρκυρας, υπάρχει μια ιστορία η οποία έχει εντώνως δημοσιοποιηθεί, ότι εκτελέστηκε με τη φανέλα του Ολυμπιακού, υπάρχουν αντιδράσεις και αντιρήσεις ιστορικών γύρω από αυτό, δεν πάει να σημαίνει όμως ότι ήταν ένας αθλητής μιας μεγάλης ομάδας, ο οποίος φυσικά με την παρουσία του κατάφερε να δώσει ένα διαφορετικό στίγμα. Ήταν πολύ έντονη η δραστηριότητα αθλητών της εποχής, πομποσφαιριστών στην αντίσταση. Για παράδειγμα θα αναφέρουμε τον Άγγελο Μεσάρη μια πολύ μεγάλη μορφή του Παναθηναϊκού, που ήταν μέλος της οργάνωσης κομμουνιστικής νεολαίας της Ελλάδας και μάλιστα ο τότε πρόεδρος του Παναθηναϊκού, Απόστηλος Νικολαϊδης, πρόσφυγα φυσικά γι' αυτός, απαιτούσε από τον αθλητή του να σταματήσει να εκφράσει τις πολιτικές του επιθύσεις για να μπορεί να συνεχίσει να είναι μέλος της ομάδας. Ο ΠΑΟΚ έχασε τον Νίκο Σωτηριάδη, είχε σκοτωθεί στην κλεισσούρα στη μάχη το Γενέργιο του 41, ο πρώτος διεθνής φοροθεστής στην ιστορία του ΠΑΟΚ. Ο Διονύσης Γεωργάτος, ο Δαρύβας, ο Μαλαμόπουλος του Ολυμπιακού, ο Πατινιώτης του Εθνικού, ο Αντώνης Παπαντονίου του Παναθηναϊκού, ο Νίκος Σολιάρους του Ηρακλή, συμμετείχαν στην αντίσταση. Αφήνω τελευταία την Άγγιαν, θα μην νομίσει κάτι μονολογό λόγο συναισθημάτων που είναι γνωστό ότι τρέχω για την ομάδα. Είναι ο Σπύρος Οκοντούλης ένα τρανό παράδειγμα, ο οποίος πήδηξε από το καμιόνι, είχε συλληφθεί και πήγαινε για να εκτελεστεί στο Χαϊδάρι. Και πήδηξε από το καμιόνι και εκτελέστηκε από τους Γερμανούς, λέει η ιστορία του τότε. Και φυσικά ήταν επίσης στην ΑΕΚ αντιστασιακή με δυναμική παρουσία ο Ηλέας Παπαγεωργίου, ο οποίος συμμετοχήκε και στην ομάδα της ΕΠΟΝ ΤΙΡΕΟΣ όπως και ο Γιάννης Καψής. Ο Μιχάλης Αδελαβίνιας που έπαιζε στην ΕΠΟΝ Αθηνών, υπήρχε το έτονο αθλητικό στοιχείο και οι δραστηριότητες τότε. Ακριβώς αυτό Νίκο. Εκφραζόταν πολύ για το κομμάτι της αντιστασιακής. Ήταν και η πρώτη ομάδα η οποία είχε δημιουργήσει συσσίτιο για τους αγωνιστές. Η παράλληλη αφηγηματική άξονες σε σχέση με τη μάχη της ηλεκτρικής. Ευχαριστούμε θερμά τον Νίκο Αγγελίδη και στο σημείο αυτό φίλοι ακουρατές του πρώτου προγράμματος θα ακούσουμε τη συγκλονιστική μαρτυρία της Μαρίας Καλαποθάκου. Είναι η κόρη του Αντώνη Καλαποθάκου, του αρχηγού της φρουράς του Πειραιά, ο οποίος έπεσε νεκρός στη μάχη της ηλεκτρικής. Είμαι η κόρη του Αντώνη Καλαποθάκου, του αγωνιστή Αντώνη Καλαποθάκου. Δημιουργήθηκε τελείως περαστηδόμενος στο εργοστάσιο της ηλεκτρικής, είναι γνωστό αυτό, στις 13 Οκτώμου 1944, όταν οι Γερμανοί κατά την αποχώρησή τους προσπάθησαν να τηνάξουν το εργοστάσιο. Ο πατέρας μου εργαζόμενος στο εργοστάσιο ως μηχανικός, εστέλογος και με ενεργή δράση στον Ελλάς, με άλλους ελασίτες, υπερασπίθηκε το εργοστάσιο μέχρι τον Αντώνη Καλαποθάκου, γιατί εάν οι Γερμανοί το ανατυναζόν το εργοστάσιο, οι συνέπειες θα ήταν πολύ μεγάλες, καθώς αυτό ήταν και η μοναδική πηγή ηλεκτρικής ενέργειας. Βέβαια, για την Αθήνα και για τον Πειραιά εκείνη την εποχή. Για τον Πειραιά θα σταμάταγε ο Λυκτρικός Συνδρόδρομος, τότε υπήρχε ο Συνδρόδρομος Πειραιά και Φυσιά. Ο πατέρας μου γεννήθηκε στη Μάνη, στη Βάθια, στο χωλείο Βάθια, σάτος, στην Λακονία. Ποια χρονολογία γεννήθηκε? Θυσταίω ότι γεννήθηκε το 1913. Ήρθε στον Πειραιά, πρέπει να είσαι απ' ό,τι μου λέει, ναι τώρα, γιατί εγώ τι να σας πω. Ήρθε στον Πειραιά μετά από που τελείωσε το δημοτικό σχολείο και μία τάξη του γυμνασίου, δεν ξέρω. Μετά, νομίζω ότι είχε τελειώσει και την πρώτη γυμνασίου, ήρθε στον Πειραιά, στο Κερατίνης. Μετέπειτα, συνέχισε το σχολείο του, πήγε στο γυμνάσιο, πήγε στη σχολή μηχανικών. Νομίζω στην Ισβυκανίδια σχολή, νομίζω, δεν ξέρω, νομίζω. Εργάστηκε στο εργοστάσιο, τώρα το πώς τον πήρανε, πώς πήγε, όλα αυτά δεν τα γνωρίζω. Δεν γνωρίζετε λεπτομέρειες. Όχι, δεν γνωρίζω λεπτομέρειες, γιατί, τι να σας πω. Να σας πω, εργάστηκε, παντρεύτηκε, όταν έγινε ο γάμος, δεν ξέρω τι πρέπει να γίνει, γιατί συμβούναμε την ημέρα, η χρονολογία, τη δική μου, την γέννηση και του αδελφού μου, γιατί δύο παιδιά είμαστε, εγώ και ο αδελφός μου. Πρέπει να παντρεύτηκε το 39, το 40, το 1939-40, γεννήθηκε ο αδελφός μου το 1940 και τέλος το 41 γεννήθηκα εγώ. Δύο ετών παιδί δεν είχα μνήμες για να μπορούσα να ξέρω τι ακριβώς είχε γίνει, αλλά βασιλούνται οι μνήμες μου βασιλούνται στις μαρτυρίες των συγγενών μου. Αμέσως μετά, το 40ήμερο του πατέρα μου, η μάχη έγινε στις 13 Οκτώβρη. Στις 13 Οκτώβρη, ναι, του 44. Ναι, του 44, σκοτωθήκαν, έντεκα παλικάρια ήταν αυτά. Το αυτό που γνωρίζω εγώ που μου λένε, που έχω ακούσει από αυτό, μετά από 4-5 μέρες πρέπει να γίνει η ταθή των νεκρών. Η ταθή των νεκρών. Στο περίβολο του εργοσταθείου η κυρία Καλαμποθάκου. Η ταθή έγινε στο περίβολο, έτσι απ' ό,τι έχουν, στο περίβολο. Αλλά πριν από αυτό είχε γίνει μια μεγάλη, αυτή, τριήμερο λαϊκό προστίνημα έγινε στον Άγιο Κωνσταντίνο του Πειραιά. Του Πειραιά, μάλιστα. Με κλησία, δηλαδή. Με κλησία. Ο κυβέρνησης των τάγματασφαλιτών συνέλαβαν τη μητέρα μου. Πότε ήταν οι τάγματασφαλίτες, να καταλάβετε. Δεκεύριο ήταν τα λεγόμενα Δεκευριανά. Δεκευριανά. Προφανώς πρέπει τις πρώτες μέρες του Δεκέμβρη να συνέλαβαν τη μητέρα μου. 27 χρονών τότε η μητέρα μου. Μια κοπέλα. Μια πολύ νέα κοπέλα. Μια πολύ νέα κοπέλα, ναι, με δύο παιδιά. Πολύ μικρά παιδιά. Ναι, πολύ μικρά παιδιά. Την οδήγησαν στην ασφάλεια, την αρχή που την συνέλαβαν, την οδήγησαν στην ασφάλεια στον Πειραιά, αρχικά. Και μετά στη γενική ασφάλεια, από ότι μου λένε τώρα, μου λέγανε, εγώ δεν έχω καμία έτσι μνήμη σε αυτά. Σαβέστατα. Στην, ναι, σε μισοπλέος στην Αθήνα πάνω, στην γενική ασφάλεια ήταν η γενική ασφάλεια των Αθηνών. Βέβαια μετά από αυτά, την βασάνισαν, βασανίστηκε, 8 μήνες περίπου. Με αποτέλεσμα μετά την αποφυλάκησή της, δηλαδή μετά αναγκαστήκαν και την αποφυλάκησαν. Μείναμε δύο παιδιά, όπως καταλαβαίνετε, δηλαδή το 1944 ο πατέρας μου, το 1945 ακριβώς το χρόνο πάνω, τον Οκτώβριο του 1945 έφυγε και η μητέρα μου. Το επόμενο χρόνο, τον τρίτο χρόνο, έφυγε και ο πατέρας του πατέρα μου. Μας μεγάλωσε η γιαγιά, ο αδερφός του πατέρα μου, ο Νικόλαος Καλαποθάκος, φίος με πολύ μεγάλη αγάπη, αλλά υπήρχε ένα χθενό μέσα μας. Η Μαρία Καλαποθάκου, η κόρη του αρχηγού της φρουράς του εργοστασίου στην ηλεκτρική εταιρία Αθηνών-Πειραιώς. Η Μαρία Καλαποθάκου έχασε τον πατέρα της το 1944 στις 13 Οκτωβρίου και ένα χρόνο αργότερα τη μητέρα της, την Παρασκευή Καλαποθάκου. Συνελήφθη η Παρασκευή Καλαποθάκου, όπως ακούσατε, το Δεκέμβριο του 1944. Έμεινε οκτώ μήνες στη φυλακή, φασανίστηκε και αποφυλακίστηκε σχεδόν τιμοθάνατη. Πέθανε ένα χρόνο αργότερα, το 1945. Έτσι η Μαρία Καλαποθάκου και ο αδερφός της, δυο παιδιά 4 και 5 ετών, έμειναν παντελώς μόνα τους. Στο σημείο αυτό θα συνδεθούμε με τον Πρόεδρο και Διευθύνοντα Σύμβουλο της ΔΕΙ, τον κ. Μανώλη Παναγιωτάκη, ο οποίος βρίσκεται στην Αγγλία. Κύριε Παναγιωτάκη, μας ακούτε. Καλημέρα σας. Σας ευχαριστούμε καταρχήν θερμά για τη βοήθεια. Σας ακούμε πολύ καλά κύριε Παναγιωτάκη. Σας ευχαριστούμε θερμά. Νομίζω ότι το ιστορικό φορτίο που κουβαλά η ΔΕΙ είναι βαρύ και είναι μια άγνωστη, αν θέλετε, πτυχή και συνιστώσα της ιστορίας της, της μακράς ιστορίας της ΔΕΙ. Ναι, έχετε δίκιο. Καταρχάς θέλω να πω ότι άκουσα με πολύ μεγάλη συγκίνηση η κυρία Καλαποθάκου, την απόγονο του ευλυματικού ηγέτη των εργαζομένων της ΔΕΙ, της ηλεκτρικής, συγγνώμη, εκείνη την εποχή, και θύμα της μάχης της ηλεκτρικής. Όπως πολύ ωραία είπατε, πολύ σωστά, η μάχη της ηλεκτρικής είναι μια, εκτός από κορυφαία μάχη της αντίστασης, είναι και μια κορυφαία στιγμή στην ιστορία του ηλεκτρισμού στην Ελλάδα, η οποία δεν είναι μόνο ιστορία τεχνολογικών εξελίξεων και οικονομικών εξελίξεων, αλλά είναι και ιστορία αγώνων. Και για τη ΔΕΙ, η οποία είναι ο κληρονόμος της ηλεκτρικής, την οποία εξαγόρασε το 1961, είναι μία ευλυματική και ταυτόχρονα μία βαριά κληρονομιά για το σήμερα, για τους αγώνες που έχουμε να κάνουμε εδώ και πέρα. Οι εργαζόμενοι δώσανε τη μάχη τους τότε, έχοντας πλήρη συνέστηση ότι περασπίζονται μία βασική υποδομή της χώρας και ιδικότερα της πρωτεύουσας, απαραίτητη για τον εξελεκτρισμό της, η οποία ήταν καθυμαγμένη μετά την κατοχή και τον πόλεμο. Είχαν πλήρη επίγνωση ότι αν καταστρεφόταν το εργοστάσιο, η ζωή των καθήκων της Αθήνας και του Τυρεά θα γινόταν βραματική. Και αυτό λοιπόν αγώνας τους, εκτός από αγώνας για την υπεράσπιση του ίδιου του εργοστασίου, της δουλειάς τους, ήταν αγώνας με κοινωνική και εθνική διάσταση. Και αυτό είναι το μήνυμα, πιστεύω, για όλους μας και τους εργαζομένους, αλλά και εμάς που διοικούμε την επιχείρηση και όλους όσους κατέχουν υπεύθυνες θέσεις για το πώς πρέπει να ενεργούν. Και είναι πολύ σημαντικό κύριε Παναγιωτάκη ότι το ιστορικό αρχείο έρχεται στην επιφάνεια και μεταφέρεται η συλλογική μνήμη σε επόμενες γενιές. Ακριβώς. Και πιστεύω ότι αυτή είναι και μια από τις σημαντικότερες τυχές των δράσεων που έχουμε γενιά στα τελευταία τρία χρόνια. Πρέπει να ξέρω ότι μετά τα πρώτα χρόνια, μετά την απελευθέρωση, όπου η Επέτειος δεν θα πω εορτάζετο, αλλά κατά τη διάρκεια της Επέτειο λάβανα χώρα διάφορες εκτιλώσεις συγκινητικές, δραματικές από τους συγγενείς των θυμάτων και όλους όσους έπαιναν μέρος στη μάχη και στους κατοίκους, στη συνέχεια ξεχάστηκε. Τα μετεμφυλιακά χρόνια, τα χρόνια της δικτατορίας, είχε θαυτή το γεγονός. Τα πρώτη φορά ανασύρθηκε στην επιφάνεια, αμέσως μετά τη δικτατορία, στην πρώτη Επέτειο, όταν τέσσερις-πέντε εργαζόμενοι της ηλεκτρικής ιεδαίας τότε στο Κερατσίνι, μέλη και φίλοι του ΚΚΕ, κάναμε ένα μνημόσυνο με έναν παπά. Οι εργαζόμενοι φοβόντουσαν, δεν πλησίαζαν, εκ τότε άρχισαν να πήραν μέρος στα συνδικάτα, έγιναν σοβαρές λαμπρές εκδηλώσεις, όμως για τη διοίκηση της ΔΕΙ, για την ίδια την επιχείρηση, ήταν μια εκκρεμότητα, διότι δεν την εόρταζε επίσημα όπως έπρεπε. Μια εκκρεμότητα κύριε Παναγιωτάκη στη συλλογική μνήμη. Ναι, ήταν μια εκκρεμότητα ακριβώς. Και ένα χρέος. Και ήταν ένα χρέος ανεκπύρωτο. Είμαι εσύ ιδιαίτερα ευτυχής διότι αυτό το χρέος επί των ημερών των δικών μας εκπυρώθηκε. Καθιερώσαμε την 13η Οκτωβριού ως την επίσημη μέρα αργίας γιορτής της ΔΕΙ, μεταφέραμε εκεί μια άλλη αργία, η οποία δεν είχε κανένα συμβολισμό και έτσι το προσωπικό της ΔΕΙ και όλοι οι πελάτες, οι καταναλωτές της ΔΕΙ θα αναφέρουν πια ότι εκείνη την ημέρα έγινε αυτό το τόσο σημαντικό γεγονός. Κύριε Παναγιωτάκη σας ευχαριστώ. Υπήρξε η έκθεση και πιστεύω ότι δόθηκε βέβαια φαινόσμαν η διάσταση που έπρεπε με την παρουσία του Προέδρου της Δημοκρατίας όπως και φέτος με την παρουσία του Προέδρου της Βουλής και άλλων αρχών και υπουργών αλλά πέραν αυτού πιστεύω ότι έχει ξεκινήσει η έρευνα γιατί πολλές περευρές της μάχης δευτρικής και εκείνων των χρόνων είναι ακόμα ανεξερεύνητες. Και ακριβώς αυτές τις πλευρές, τις αθέατες πλευρές προσπαθούμε να αναδείξουμε σήμερα. Ναι βεβαίως. Πιστεύω ότι έχει δοθεί το έναυσμα και στο τέλος όλη η ιστορία αυτής της περιόδου και της μάχης ειδικότερα θα φωτιστεί. Σας ευχαριστώ θερμά κύριε Παναγιωτάκη για τη συνηφορά σας Νεκκόμπη και εσείς το ίδιο. Στο σημείο αυτό φίλοι ακροατές του πρώτου προγράμματος θα ακούσουμε τη μαρτυρία του Νίκου Γαλανόπουλου. Έναν από τους υπερασπιστές εργαζομένους της ηλεκτρικής αφηγείται ο Άγις Γιφτόπουλος. Το μικρό γεφυράκι λοιπόν έγιναν οι θερμοπύλες του ατμοελεκτρικού σταθμού Κερατσινίου γιατί στο σημείο αυτό ητήθηκαν κατά κράτος οι Γερμανοί. Προσωπικές εντυπώσεις πρώτης μάχης. Παραμονή της μάχης της ηλεκτρικής λογομίκαλου ύπνου, ύπνο στα τραπέζια του χριστιατορίου, εξύπνησα κατά τις τέσσερις και μισή και κατηφόρησα προς τα αποδειτήρια. Φτάνοντας στο μέσον της διαδρομής είδα μια κτυφλωτική λάμψη και συνέχεια μια μεγάλη έκρηξη. Όλα αυτά ήταν αποτέλεσμα της υπονόμευσης που είχε γίνει στην εταιρία Shell από τα τάγματα θανάτου. Από εκείνη τη στιγμή δεν έπαψε να τους ακολουθούν ο αερός αλλάζοντας καθοδόν σκέψεις και ιδέες. Καταρχάς το πρώτο αίσθημα ήταν η φοβία. Γρήγορα όμως την αντικατέστησε η φλόγα της ελπίδας. Προχωρώντας όμως προς το μικρό γεφυράκι και βλέποντας από την πρώτη κιόλας βολή του φύλακα σκοπού, το πρώτο αυτοκίνητο ακυνητοποιημένο με τα λάστιχα σκασμένα για τον οδηγό νεκρό, έδιωξα όλα τα άλλα συναισθήματα και κράτησα μόνο την αισιοδοξία της νίκης. Και αυτό κράτησε μέχρι τέλος της μάχης που τελικά δικαιώθηκα. Ήταν πολύ σημαντική η συμβολή του Ιστορικού Μουσείου Αρχείου της ΔΕΙ για την παραγωγή του ραδιοφωνικού τοκιματέρων σχόν αφορά στη μάχη της ηλεκτρικής, στη μάχη που δόθηκε στην καρδιά της απελευθέρωσης. Επειδή όμως συναφέλακτη διάβαση αγαπούμε τους παράλληλους αφηγηματικούς άξονες, κυρία Πανσελίνα η γιαγιά σας η Γεωργία Πάτρα μάζευε κάποια νομίσματα, κατοχικά νομίσματα, χαρτονομίσματα συγκεκριμένα. Θέλετε να μας πείτε γι' αυτή την μικρή ιστορία όπου στην έκθεση που υπάρχει εδώ στο Κερατσίνι βλέπουμε και κάποια κατοχικά χαρτονομίσματα να εκτίθενται. Μάλιστα. Αυτά είναι οι μικρές ιστορίες οι προσωπικές που κρύβονται πίσω από τη μεγάλη ιστορία. Και που έχουν όμως ενδιαφέρον γιατί συνθέτουν μια άλλη, μια παράλληλη αφηγηματική όσον αφορά στην επίσημη ιστορία. Αυτά τα νομίσματα που βλέπουμε που υπάρχουν κάποια τεκμήρια εδώ στην έκθεση είναι από τη γιαγιά. Η γιαγιά μάζευε, ήταν το ιστέρι μάτις κάποια νομίσματα κατοχικά μέσα σε όλη αυτή την κακοχία από το 1942 και μετά. Όμως δεν άκουγε καλά ούτε ήξερε να διαβάζει. Το αποτέλεσμα ήταν να μαζεύει να μαζεύει σημειωτέων βέβαιο ότι ήταν από φτωχή οικογένεια και ο παππούς μου ήταν ένας εργάτης. Τα μάζευε τα μάζευε αλλά δεν ήξερε τελικά ότι μετά από την αβελευθέρωση αποσύρθηκαν. Οπότε σε μια δύσκολη στιγμή στα μεταπολεμικά χρόνια είπε στον παππού μου ότι μην ανησυχείς Απόστολε ότι αυτά τα έχω κάνει το κουμάντο μου και έχω μαζεύσει κάτι στον παουλάκι και βγήκαν και ανακαλύφθηκαν αυτά τα κατοχικά νομίσματα που δεν είχαν πλέον καμία αξία. Αυτή λοιπόν είναι η μικρή παράλληλη αφηγηματική της Γεωργίας Πάτρα. Μια αφηγηματική που μας έρχεται μέσα από την κατοχή. Στο σημείο αυτό φίλοι ακροατές του πρώτου προγράμματος ολοκληρώνεται το ραδιοφωνικό ντοκιματέρ εδώ από τον ατμοελεκτρικό σταθμό του Αγίου Γεωργίου στο Κερατσίνι. Μάικ και Γίγα το 19. Είναι το μινόρε του Τεκέ. Ιωάννης Χαλκιάς μια ηχογράφηση του 1932. Σε αυτά εδώ τα χώματα στα προσφυγικά όσο και ματωμένα χώματα του Κερατσινίου και της Τραπετσόνας εγκαταστάθηκαν πρόσφυγες. Εδώ έπαιξε και οι τετράς εξακουστή του Πειραίος. Μάρκος Μαυακάρης, Γιώργος Μπάτης, Στράτος Παγιουψής και Ανέστος Δελιάς. Να ευχαριστήσω θερμά τους καλεσμένους μας εδώ στον ΑΕΙΣ Αγίου Γεωργίου τους κυρίους Γιώργο Τσιρίδη και Γιώργο Χατζόπουλο. Τις ιστορικούς Γεωργία Πανσελινά και Μαρία Μαυροϊδή. Σας ευχαριστώ θερμά μέσα από την καρδιά μου για την βοήθειά σας. Η εκπομπή μεταδόθηκε με τη βοήθεια της πρώτης μονάδας εξωτερικών μεταδόσεων της ελληνικής ραδιοφωνίας. Τεχνικός εδώ μαζί μου στον Κερατσίνη ήταν ο Μάκης Γίγας. Στον κεντρικό έλεγχο της ελληνικής ραδιοφωνίας ήταν ο Στέφανος Χατζάκης. Τεχνική ήχου στο πρώτο πρόγραμμα στην Αγία Παρασκευή. Το πρώτο ημείωρο ήταν ο Θωμάς Στεριώτης και στη συνέχεια ο Νίκος Προμιάδης. Στην οργάνωση παραγωγής η εφυγενιώτη. Στην έρευνα και στην παρουσίαση ο Θωμάς Ήδερης. Φίλοι ακροατές του πρώτου πρόγραμματος της ελληνικής ραδιοφωνίας καλό μεσημέρι. |
