| : αποτελεί χώρο παγκοσμίου ενδιαφέροντος από αρχαιοθάτων χρόνων μέχρι σήμερα. Γεωγραφικά συγκροτείται από τα κράτη της Νότιας Ευρώπης, της Βόρειας Αφρικής και της Μέσης Ανατολής. Κύριο χαρακτηριστικό της είναι η μεγάλη οικονομική, πολιτιστική, κοινωνική διαφοροποίηση μεταξύ των χωρών που την περιβάλλουν. Όμως η θάλασσά μας, η Μάρε Νόστρουμ, όπου σέλεγαν και οι Ρωμαίοι, η Μεσόγειος των Τριών Υπείρων, που θεωρείται κυτίδα του ανθρώπινου πολιτισμού, δεν είναι πια αυτή που ήταν κάποτε. Η Ευρωπαϊκή Μεσόγειος, που πολλοί πίστευαν ότι είχε σταθεροποιηθεί πλήρως μέσω της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, βρίσκεται υποασφαιτική πίεση στο πλαίσιο της οικονομικής κρίσης. Τα αυστηρά μέτρα ανοιτότητας μπορεί να αντιμετωπίζουν τη λογιστική πλευρά του ζητήματος, αλλά εξατειώνουν τους πολίτες, επιδινώνουν την κοινωνική πλευρά της κρίσης και προκαλούν απρόβλεπτες πολιτικές εξελίξεις. Ο ευρωπαϊκός Νότος, χτυπημένος από την κρίση του χρέους, βλέπει τη μοίρα του να καθορίζεται από μια τρόικα διεθνών χορηγών που προσφέρουν λύση στην κρίση χωρίς να λαμβάνουν υπόψη τον άνθρωπο και την ανάγκη οποιαδήποτε οικονομικής ανάπτυξης του Μεσόγειου. Από την άλλη, την απέναντι πλευρά της Μεσογείου, ο αραβικός κόσμος βρίσκεται και αυτός σε μια συνεχιζόμενη αναταραχή, καθώς συντελείται ένας πολιτικός μετασχηματισμός με κύριο χαρακτηριστικό τη σύγκρουση δύο αντίθετων δυνάμεων, μιας που θέλει τις ανοιχτές και δημοκρατικές κοινωνίες και μιας που προβλέπει διωκλιστές σχεδόν θεοκρατικές κοινωνίες. Άνοιξη Ευαγγελιστήκανε, γρίζο το οποίο έχει βγει. Το μόνο βέβαιο είναι ότι οι εξελίξεις αυτές έχουν αφήσει βαθιά σημάδια στις τοπικές κοινωνίες. Έχουν προκαλέσει βαθύ πόνο σε μεγάλα τμήματα των πληθυσμών και έχουν δημιουργήσει και συνεχίζουν να δημιουργούν καινούργιες πληγές. Το άλλο το επολτιτισμικό, εμπορικό και πολιτικό επίκεντρο του κόσμου, δεν θα είναι παρά μια ακόμη διασπαρμένη περιοχή χωρίς κανένα μέλλον στη σκηρή πραγματικότητα που οι νέες παγκόσμιες αγορές παγορεύουν αν δεν εστιάσει, αν δεν εστιάσουμε στο διάλογο και τη συνεργασία και την αξιοποίηση των κοινών πλεονεκτημάτων και την ατιμετώπιση των κοινών προκρίσεων. Συνεπώς, απαιτείται συνεργασία για τη διαχείριση των θαλάσσιων δραστηριοτήτων, την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος και της θαλάσσιας πληρονομίας, την πρόληψη και την καταπολέμηση της ρύπας στην περιοχή της Μεσογείου και τη διασφάλιση ενός πιο προστατευμένου και ασφαλέστερου θαλάσσιου χώρου. Οι λαοί της Μεσογείου μπορούν να ωφεληθούν πραγματικά από τη συνεργασία με αυτές οι προτεραιότητες. Και οι περιφερειακές και οι τοπικές αρχές, ως θεσμοί δίπλα στον πολίτη, τους πολίτες και τις κοινωνίες, πρέπει να συμμετέχουν ενεργά και ουσιαστικά ώστε να διασφαλίσουν βιώσιμη ανάπτυξη, κοινωνική συνοχή και ευημερία για τους πολίτες τους. Είναι σαφές ότι η υποστήριξη και πρόθεση κοινών στόχων και η αντιμετώπιση κοινών προκλήσεων στη λικάνη της Μεσογείου απαιτούν δέσμευση από όλα τα εμπλεκόμενα μέρη και σεβασμό των θεμελιακών και θεμελιαδών αρχών που περιλαμβάνονται στο διεθνές δίκαιο της θάλασσης. Είναι επίσης σαφές ότι για να υπάρξει μια συνεκτικότερη προσέγγιση των θαλάσσεων υποθέσεων, απαιτείται μια πιο δομημένη και συστηματική συνεργασία, που να ενισχύει τον συντονισμό μεταξύ διαφόρων τομέων πολιτικής. Έτσι πιστεύουμε στην αξία της ολοκληρωμένης προσέγγισης των θαλάσσεων ζητημάτων στη Μεσόγειο. Στην βάση της ολοκληρωμένης θαλάσσιας πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς αντενακλά σε μεγάλο βαθμό και τις δικές μας προσδοκίες και στόχους. Δεν είναι τυχαίο ότι η θαλάσσια στρατηγική για τη θαλάσσια Λεκάνη της Ανδρυατικής Ιωνίου στο πλαίσιο της ολοκληρωμένης θαλάσσιας πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποτέλεσε βασικό πυλώνα και ενσωματώθηκε στη νέα μακροπεριφερειακή στρατηγική για την Ανδρυατική και το Ιώνιο. Αν, λοιπόν, επιθυμούμε τη μακροπεριφερειακή διάσταση να επεκταθεί και στη Λεκάνη της Μεσογείου, θα πρέπει πρώτα να σκεπτόμαστε τη θαλάσσια στρατηγική μας για τη Μεσόγειο. Θα ήθελα να αφερθώ στο σημείο αυτό σε μερικά βασικά σημεία που θα πρέπει να αποτελέσουν προτεραιότητές μας όσον αφορά τα θαλάσσια στήματα. Δεδομένου ότι η Μεσόγειος, εκτός από δημοφιλής τουριστικός προορισμός παγκοσμίως, αποτελεί σημαντική δίαυλων ναυσυκλωίας και εξυπηρετεί το ένα τρίτο σχεδόν του συνόλου των παγκοσμίων εμπορευματικών μεταφορών. Είναι σημαντική η διασύνδεση των λιμανιών της Μεσογείου τόσο μεταξύ τους όσο και με υδάτινους διαδρόμους στις ενδοχώρες. Επίσης, μια πολύ καλή ιδέα είναι η ανάπτυξη συνεργατικών σχηματισμών στον τομέα του τουρισμού. Μέσα από τη δημιουργία συνδυασμένων τουριστικών πακέτων και συνδυασμένων διαδρομών κουραζέρας. Υπάρχουν επίσης οι προκλήσεις των παράνομων μεταναστευτικών ροών και του διασυνοριακού εκκλήματος και των αθρεμπόριων, που απαιτούν άμεση ενεργοποίηση και κοινή δράση. Υπάρχει κόνος στη Μεσόγειο. Υπάρχουν ανθρώπινες ζωές που χάνονται. Εμείς πρέπει να σεβαστούμε και τον άνθρωπο, αλλά να προστατεύσουμε και την ίδια την Ευρώπη ως ποντιστικό πυρήνα της παγκόσμιας ιδέας της δημοκρατίας και των αξιών που έχει η δημοκρατία. Επίσης υπάρχουν, ακόμα υπάρχει μεγάλη και αν είναι, όπως και να είναι η αναπαραγωγική ικανότητα της Αξιογείου, σίγουρα δεν είναι απεριόριστη. Επομένως, αν δεν υπάρξει έλεγχος και ρύθμιση στην Αλλεία, τα αποθέματα θα ξεβληθούν και η Αλλεία στη Μεσόγειο δεν θα είναι πλέον οικονομικά διώσιμη δραστηριότητα. Είναι, λοιπόν, προς το συμφέρον όλων μας να εφαρμοστεί ένα κοινό σύστημα διαχείρισης της Αλλείας. Επίσης, η στήριξη και προώθηση της δατοκαλλιέργειας, καθώς δημιουργεί νέες θέσεις, απασχόλησης, αποτελεσματικότερη χρήση των τοτικών πόρων και ευκαιρίες για παραγωγικές επενδύσεις. Σίγουρα η Λεκάνη της Μεσογείου είναι μεγάλη και μας φορά όλους. Όμως θα πρέπει να υπάρχει σχεδιασμός και κυρίως συντονισμός ώστε να αποφεύγονται οι συγκρούσεις και να δημιουργούνται συνέργειες μεταξύ των διαφόρων δραστηριοτήτων. Ο θαλάσσεως χωροταξικός σχεδιασμός και η ολοκληρωμένη διαχείριση των παράκτυρων τουζονών μπορούν να διασφαλίσουν αποτελεσματικότητα και βιωσιμότητα στις ανθρώπινες δραστηριότητες μέσα και γύρω από τη Μεσόγειο. Τέλος, αλλά ίσως το πιο σημαντικό είναι η προστασία του θαλάσσεου περιβάλλοντος του Μεσογείου. Ας μην ξεχνάμε ότι η θάλασσα λειτουργεί ως διοργημιστής του κλίματος. Επίσης, ας μην ξεχνάμε ότι οποιαδήποτε μόλις στη θάλασσα δεν έχει σύνορα. Έτσι, λαμβάνοντας υπόψη ότι η Μεσόγειος είναι μια κλειστή θάλασσα με πολύ χαμηλό ρυθμό ανανέωση δάτων, ότι βρισκόμαστε στην αυγή της αξιοποίησης υπό θαλάσσεων και τασμάτων υδρογονανθράκων της Μεσογείου και εδώ θέλω να κάνω μια ειδική αναφορά, εμέσως περιφέρεια, αλλά και τα Ιόνια νησιά. Σήμερα, μέσα από ένα εθνικό σχέδιο αξιοποίησης του ρυθμού του, μια νέα οικονομία με βάση υδρογονανθράκες θα αναπτυχθεί στην περιοχή μας. Άρα, έχουμε πρόσθετους λόγους να θέλουμε διασφάλιση του θαλάσσιου υποσυστήματος, του περιβάλλοντος αλλά και των παράκτιων ζωνών. Οτι η κλιματική αλλαγή και η ρημοποίηση είναι δύο σημαντικές προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε σήμερα. Άρα, η προστασία του περιβαλλοντικού αποθέματος της Μεσογείου αποκλειτά χαρακτήρα επίγοντος. Εγώ δεν μπορώ να μην αναφερθώ στον κίνδυνο από την καταστροφή των χημικών όπλων της Συρίας σε επιλεγμένο σημείο στα διεθνή ύδατα μεταξύ Μάρτας, Λιβύης και Ελλάδος. Η ενέργεια αυτή απειλεί να μετατρέψει το Μεσόγειο σε ένα απολυθωμένο και μολυσματικό τοπίο, καταστρέφοντας κάθε κοινωνική και οικονομική ζωή των 427 εκατομμυρίων κατοίκων που ζουν γύρω της σε περίπτωση ατυχήματος. Με τις σκέψεις αυτές, εύχομαι κάθε επιτυχία στις εργασίες του σεμιναρίου μας και με όσο το δυνατόν πιο παραγωγικά αποτελέσματα για όλους μας, για όλα τα κράτη μέλη και όλες τις περιφερειακές τοπικές αρχές που συμμετέχουν προς όφελος πάνω απ' όλο όσος μας ενώνει. Όσου μας ενώνει η θάλασσά μας, η Μεσόγειό μας, η Μάρε νόστρου. Ευχαριστώ πολύ, καλώς ήρθατε. |
