«Είναι λογικός ο Δυτικός Ορθολογισμός;» Δευτέρα 17 Φεβρουαρίου 2020 /

: Στο εντο μεταξύ θα έρθει και ο δήμαρχος και θα ξεκινήσουμε. Ήθελα να κάνω κάποιες επισημάνσεις όσον αφορά τις αιτήσεις συμμετοχής. Οι αιτήσεις συμμετοχής γίνονται ηλεκτρονικά ή παίρνουμε τηλέφωνο στη βιβλιοθήκη και κρατούμε θέση. Επειδή πάρα πολύ στείλατε χθες προχθές μηνύματα αρκετοί, ότι δεν απα...

Πλήρης περιγραφή

Λεπτομέρειες βιβλιογραφικής εγγραφής
Γλώσσα:el
Είδος:Ακαδημαϊκές/Επιστημονικές εκδηλώσεις
Συλλογή: /
Ημερομηνία έκδοσης: ΑΝΟΙΧΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΔΗΜΟΥ ΑΛΙΜΟΥ 2020
Θέματα:
Διαθέσιμο Online:https://www.youtube.com/watch?v=TDs1INYjJWw&list=UC5uRYl1cQd2FpE4m1sS-zvA
Απομαγνητοφώνηση
: Στο εντο μεταξύ θα έρθει και ο δήμαρχος και θα ξεκινήσουμε. Ήθελα να κάνω κάποιες επισημάνσεις όσον αφορά τις αιτήσεις συμμετοχής. Οι αιτήσεις συμμετοχής γίνονται ηλεκτρονικά ή παίρνουμε τηλέφωνο στη βιβλιοθήκη και κρατούμε θέση. Επειδή πάρα πολύ στείλατε χθες προχθές μηνύματα αρκετοί, ότι δεν απαντήθηκαν κάποια email, τα email έχουν απαντηθεί όλα μηδενώς εξερουμένου και επίσης υπήρξε και το φαινόμενο κάποιοι να πάνε να παρακολουθούσουν τη διάλεξη του κυρίου Δανέζη στο Ιωνία 24 στη βιβλιοθήκη. Εμείς δεν φταίμε γι' αυτό. Χρόνια ολόκληρα, τα 4 χρόνια που λειτουργεί το Ανοιχτό Πανεπιστήμιο, όλες οι διαλέξεις γίνονται στο Carlos Kuhn, γίνονται Δευτέρα και γίνονται 7 με 9. Ούτε στην Αφίσα υπάρχει πρόβλημα και στην Αφίσα γράφει Carlos Kuhn. Επειδή πήραμε email ότι δεν μας απαντάτε, απαντάμε σε όλα τα email και μάλιστα, ακόμα και τα spam κοιτάμε μήπως κάτι έχει παραπέσει. Αυτά όσον αφορά τα διαδικαστικά μας. Κάναμε μία υποχώρηση και ιδίως για τον κύριο Δανέζη. Μετά είπαμε να μην του αρνούνται επειδή βλέπετε ότι η Λαοθάλασσα έχει fan club ο κύριος Δανέζης. Φαν κλαπ τι να κάνουμε δάσκαλε εγώ φταίω να χωρίστω. Σωστό είναι αυτό. Να σας πούμε λοιπόν και δυο τρία άλλα πράγματα. Την Τσικνοπέντη λοιπόν στις 20 Φεβρουαρίου στις 8 το βράδυ, στην πλατεία Καραϊσκάκη. Ξέρετε τη γνωστή κλούβα. Για δεύτερη χρονιά θα αναβιώσει το έθιμο του ανάματος του φανού. Και θα υπάρξουν και άλλα αποκριάτικα δρώμενα. Θα τραγουδήσουν, θα χορέψουν, θα ανάψει το φανό ο δήμαρχος και θα υπάρχει χορός, τραγούδι, κρασί... Καλά τα λέω κύριε Διαμαντί? Δεν νομίζω. Θα ψήσετε. Θα ψήσετε λέει και ο κ. Διαμαντίς. Τι να πω. Και να σας πω ότι εδώ σε αυτό το χώρο, την Κυριακή, το έθιμο του φανού θα γίνει την Τσικνοπέντη στις 8 η ώρα το βράδυ. Την Κυριακή, σε αυτόν εδώ το χώρο, στις 7 η ώρα το βράδυ, θα παρουσιαστεί μια μουσικοχορευτική παράσταση, Greece Reloaded, σε συνεργασία με την Ένωση Γυναικών της Λιφάδας και αυτό έχει σε σκοπό τη στήριξη της Κιβωτού του κόσμου. Στις 7 η ώρα, την Κυριακή, εδώ. Θα υπάρχει λοιπόν κουμπάρας και θα συντράμουμε. Δεν λέει να σηκωθεί. Θέλει γλυκά να μας βάρει φωτογραφία. Καλησπέρας. Δεν έχω μικρόφωνο. Α, έχω. Καλησπέρας και ευχαριστώ πάρα πολύ και τον Δήμαρχο για την πρόσκληση την κυρία σκλάβου μας. Έχει σκλαβώσει που της λέω. Ευχαριστώ και όλους εσάς που βρίσκεστε εδώ. Απλώς σήμερα θα συνεχίσουμε την κουβέντα, πιο εξειδικευμένη βέβαια, που είχαμε κάνει την περασμένη Δευτέρα. Γι' αυτό θα μου επιτρέψετε, για όσους φίλους που βρίσκετε εδώ, να μιλήσω, να μιλήσω, να μιλήσω, να μιλήσω, να μιλήσω. Που είχαμε κάνει την περασμένη Δευτέρα, γι' αυτό θα μου επιτρέψετε, για όσους φίλους δεν την είχαν παρακολουθήσει, να πω δύο λόγια, ένα λεπτό, για να εισαχθούμε λιγάκι σε αυτά τα οποία θα συζητήσουμε, τα καινούργια πράγματα που θα συζητήσουμε σήμερα. Είχαμε πει την περασμένη Δευτέρα ότι, και είχαμε τεκμηριώσει, κατά κάποιον τρόπο, ότι αυτό το οποίο αντιμετωπίζουμε γύρω μας σε αυτή την περίοδο είναι μια πολιτισμική κατάρευση και από ότι είχαμε αναλύσει ο Δυτικός Πολιτισμός διέρχεται αυτή την δραματικά αυξανόμενη κοινωνική κρίση, η οποία σύντον χρόνο αποσαθρώνει τις παγκόσμιες κοινωνικές δομές. Είχαμε σημειώσει ότι μια πρώτη εμφανή σετία των διαλυτικών τάσεων του Δυτικού Πολιτισμού είναι οι συγκρούσεις μεταξύ των ανθρωπογενών δομών των πολιτισμικών πυλώνων αλλά και οι συγκρούσεις μεταξύ φιλόδοξων φατριών στο εσωτερικό τους. Ότι αυτές οι συγκρούσεις οδηγούν σε κατάρευση το δυτικό πολιτισμικό ρεύμα γιγαντόνοντας τους φόβους των ανθρώπων τους οποίους υποτίθεται ένα πολιτισμικό ρεύμα έπρεπε να κατασυγάσει. Και είχαμε καταλήξει ότι, προσωπική μου απόψη, κατά κάποιον τρόπο, και όχι μόνο προσωπική μου αλλά και πολλών άλλων, ότι το μεγάλο πρόβλημα του δυτικού πολιτισμού είναι ότι οι ανθρώπινες διοικητικές δομές των πολιτισμικών πυλώνων του, παραχαράσοντας τη φυσική φιλοσοφία, η οποία ανεπτύχθη μετά τη μεγάλη επιστημονική επανάσταση του 16ου και 17ου αιώνα, δημιούργησαν μια πολιτισμική εκτροπή αναγορεύοντας ως προταχικό, βασικό και μοναδικό αξιακό γεγονός το χρήμα και το υλικό κέρδος. Αυτό δεν υπάρχει ότι χρειαζόμαστε χρήματα αλλά δεν είναι το πρώτο αξιακό γεγονός. Στο βωμό της κατάκτησης του χρήματος και των παραγόγων του, ολόκληρος ο δυτικός πολιτισμός επί αιώνες θυσίαζε, αλλά θυσιάζει ακόμα το σύνολο των ανθρώπινων αξιών του, ακόμα και την ίδια την ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Αποτέλεσμα αυτής της εκτροπής υπήρξε η παραχάραξη της έννοιας και της σημαντικότητας μιας σειράς αξιών του δυτικού πολιτισμού, οι οποίες διεσφάλιζαν και τη λειτουργικότητά του. Θυμίζω τι είναι χρήμα στο οποίο θυσιάζουμε την αξιοπρέπειά μας. Η λέξη χρήμα στην αρχαία ελληνική γλώσσα προέρχεται από το ρήμα χρόμαι που σημαίνει χρησιμοποιό. Η δε λέξη χρία σημαίνει ανάγκη. Παράλληλα το απρόσωπο ρήμα χρή στην αρχαία ελληνική γλώσσα σημαίνει είναι ανάγκη και πρέπει. Και συμφωνούμε ότι πρέπει και έχουμε ανάγκη αν και το χρήμα αυτό καθεαυτό δεν αντιστοιχεί σε τίποτα. Είναι μια συμφωνία την οποίαν υποτίθεται ότι συνάπτουν οι άνθρωποι μεταξύ τους και κάποιοι την παραχαράσουν. Αυτό είναι το τελευταίο δικό μου. Όμως αυτό το οποίο θα πρέπει να κατανοήσουμε και το κατανοούμε όλοι μας ότι οι ανάγκες του ανθρώπου δεν είναι μόνο υλικές αλλά και πνευματικές. Και εδώ συμβαίνει το εξής. Θυμόσαστε ότι και στην πρώτη μεγάλη επιστημονική επανάσταση μιλάμε για τους προσεκρατικούς αλλά και στη δεύτερη μεγάλη επιστημονική επανάσταση 16-17 αιώνα υπήρχε ένα θεοκρατικό καθεστώς που μέσα από αυτή την επανάσταση και από πολλών ειδών επαναστάσεων οι οποίες συνέβησαν. Δήμαρχε, ευχαριστώ πάρα πολύ να είσαι καλά και σε ευχαριστώ πάρα πολύ για την πρόσκληση. Τι κάνανε, πήρανε το πολιτισμικό ρεύμα του ενός πιλώνα, το θεοκρατικό κατά κάποιο τρόπο και η εξέλιξη των επιστημών, της κοινωνίας και τα λοιπά, το μετέτρεπαν σε ένα τριών πιλώνων. Ξεχώρησε τις αναγιότητες και της επιστήμης και του κοινωνικού συστήματος αλλά και των θεολογικών δομών, το τα ξεχώρησε μεταξύ τους. Εδώ πέρα με τον τρόπο όμως αυτό που λειτουργεί σήμερα το πολιτισμικό μας ρεύμα δημιουργήθηκε ένα ηλιστικό και μηχανοκρατικό πολιτισμικό ρεύμα το οποίο κυριάρχισε σε όλο το δυτικό κόσμο ως μια νέα δογματική θεολογία. Μια θεολογία, η οποία αντικατέσσε την παππική θεοκρατία. Θεός αυτής της θεολογικής δομής είναι η φιλοσοφική έννοια της ήλις. Για να δούμε με θεολογικούς όρους, είναι πανταχού παρούσα και τα πάντα πληρούσα ο θησαυρός των αγαθών και ο ζωής χορηγός. Οι επί της γης Απόστολοι και νομοθέτες του νέου αυτού Θεού είναι οι χρηματιστηριακοί οίκοι οι οποίοι συντάσσουν τις δέκα εντολές, δηλαδή τους κανόνες αγιοσύντων τους οποίους οι πολίτες πρέπει να τηρούν αν θέλουν να έχουν τις ευλογίες του Θεού της ήλις. Το Άγιον Πνεύμα αντικαυθίσταται από την έννοια του χρήματος, το οποίο θεολογικά εκπορεύεται από το Θεό της ήλις ως ανταπόδοση σ' εκείνους τους πολίτες που το υπηρετούν. Ναοί του Θεού της ήλις, τα χρηματιστήρια και οι τράπεζες. Εδώ πέρα λοιπόν, κάτω από αυτή την λογική, μια καινούργια θεολογική δομή με άλλους όρους. Λέμε ότι ο πολιτισμός μας, γενικά οι κοινωνίες των δυτικών, οι δυτικές κοινωνίας έχουν μια δυσκολία κατανοήσης της σύγχρονης επιστημονικής σκέψης. Για να καταλάβουμε γιατί υπάρχει αυτή η δυσκολία να κατανοήσουμε την επιστήμη σήμερα και αναφέρομαι στις θετικές επιστήμες περιοσσότερο, το βασικό ερώτημα που τίθεται είναι. Τι είναι επιστήμη και ποια γεγονότα χαρακτηρίζονται ως επιστημονικά. Εδώ δεν σας πω τις απόψεις, Δανέζη. Θα σας πω τις απόψεις που δάσκομαι στο Πανεπιστήμιο. Έκανα επί 15-20 χρόνια ιστορία και φιλοσοφία των θετικών επιστήμων στη Θεσσαλονίκη και είχα τη χαρά να δω και παλιούς φοιτητές μου σήμερα. Όπως αναφέρει ο Έντγαν Μορίν, οι απόψεις της αγγλωσσακοξωνικής επιστημολογίας, επίσημα δηλαδή λέγεται για την επιστήμη, είναι ότι επιστημονικό είναι αυτό που αναγνωρίζεται ως τέτοιο από την πλειοψηφία των επιστημόνων. Αυτό σημαίνει όμως ότι η έννοια του τι είναι επιστημονικό είναι υποκειμενική και όχι αντικειμενική. Το Giordano Bruno τον κάψανε γιατί οι περισσότεροι λέγανε ότι αυτά που λέει δεν είναι επιστημονικά. Το Γαλιλαίο κοντεύανε να τον κάψουνε γιατί οι πολλοί λέγανε ότι δεν είναι επιστημονικά και αυτοί είχαν δίκιο. Αυτό συμβαίνει και σήμερα. Άρα λοιπόν η έννοια του τι είναι επιστημονικά όπως σας είπα είναι υποκειμενική και όχι αντικειμενική. Και ως εκ τούτου αλλάζει από εποχή σε εποχή, από τόπο σε τόπο και από πολιτισμό σε πολιτισμό. Τι είναι επιστημονικό πριν 500, 600, 700, 800, 1000 χρόνια είναι το ίδιο που είναι σήμερα το τι είναι επιστημονικό. Ανάλογα όμως με το επίπεδο της πολιτισμικής ανάπτυξης και της λογικής των κοινωνιών οι οποίες ανατρέφουν και εκπαιδεύουν τους επιστήμονες. Άρα είναι και σε ποιο σχολειοπάσ. Η συντριβή όμως υπάρχει μια συντριβή των κλασικών δεδομένων που αντιμετωπίζαμε εμείς οι άνθρωποι και τα θεωρούσαμε ότι είναι λογικά τα γεγονότα αυτά. Το μαθαίναμε από τον υπιαγωγείο ακόμα και πριν πάμε σχολείο από τις οικογένειες μας. Ότι για να κατανοήσουμε σήμερα τη σύγχρονη φυσική αλλά και τα σύγχρονα μαθηματικά πρέπει να αντιληφθούμε ότι έχουν αλλάξει δραματικά βασικά δεδομένα τα οποία καθόριζαν την έννοια επιστήμη μετά το 1600 μετά Χριστόν. Για να δούμε το πρώτο το οποίο αλλάζει είναι αυτό που λέμε η επιστημονική αλλά και η κλασική ανθρώπινη λογική του μέσου ανθρώπου. Αυτό λοιπόν που έχει αλλάξει είναι η έννοια της κοινής ανθρώπινης λογικής. Αυτό βλέπετε το επικαλούνται ακόμα και οι καθηγητές παραστήμημα είναι εκτός της κοινής λογικής λέει αυτά τα οποία λέει ο τάδε επιστήμονας ή ο τάδε εργαστήριο. Η ανθρώπινη λέει κοινή λογική. Η οποία προσέξτε μέχρι σήμερα με βάση τις παλιές γνώσεις της επιστημονικής επανάσταση του 16 του 17ου αιώνα συνέπειπτε ακριβώς με την επιστημονική λογική. Έλεγε το μήλο κάτω από τη μηλιά Νεύτωνας βαρύτητα σχέση κλπ. Εντάξει λέγαμε συμφωνούμε γιατί βλέπουμε το μήλο πέφτει κάτω από τη μηλιά. Δεν χρειαζόμαστε να δούμε τις εξισώσεις που μου λέγει ο Νεύτωνας. Άρα λοιπόν ό,τι έκρινε με τις αισθήσεις του ο άνθρωπος ότι είναι λογικό και του μάθαινα το σχολείο ήταν και επιστημονικά λογικό. Σήμερα όμως τι συμβαίνει. Η σύγχρονη επιστημονική σκέψη διαφοροποιείται από την κοινή ανθρώπινη λογική. Έτσι ώστε όποιος δεν έχει εκπαιδευτεί να μην μπορεί να κατανοήσει την αλήθεια των φυσικών γεγονότων που περιγράφονται από αυτήν. Εάν δηλαδή από το δημοτικό, από το υπιαγωγείο, από τη σπίτι μας δεν έχει καταλάβει το παιδί και δεν έχει διδαχθεί καινούργια φαινόμενα, καινούργες λογικές. Όταν φτάσει στο πανεπιστήμιο υπάρχει να πάρει το διδακτορικό δεν καταλαβαίνει τι λέει η επιστήμη. Γιατί δεν έχει μάθει να σκέφτεται με αυτόν τον καινούργιο τρόπο. Και δυστυχώς η εκπαίδευση μας, δεν μιλάει για παιδεία, μιλεί για την εκπαίδευση μας. Η εκπαίδευση μας φαίνεται πάρα πολύ μακριά από αυτή τη σύγχρονη επιστημονική σκέψη. Αποτέλεσμα αυτού του γεγονότος είναι ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας να αντιμετωπίζει τις νέες επιστημονικές αλήθειες ως μεταφυσικές και θεολογικές, στερούμενες κάθε επιστημονικής και τεχνολογικής αξίας. Για να δούμε όμως εδώ πέρα τώρα μία λεξούλα, την οποία πιπηλίζουμε σαν καραμέλα χωρίς να έχει κανένας αδειληφθεί το περιεχόμενο αυτής της λέξης. Θεωρείται η δυτική κοινωνία ορθολογιστική. Αυτό που δεν έχουμε κατανοήσει, γιατί κανείς δεν μας το είπε, είναι ότι ο δυτικός ορθολογισμός, αυτός τον οποίον αναφερόμαστε για να είμαστε «in» της μόδας, τον οποίον υπηρετούμε μέχρι σήμερα, δεν έχει καμία σχέση με τον αρχιοελληνικό ορθό λόγο, την ηθική και τις αξίες της. Δεν έχει καμία σχέση με τη λογική όπως την ξέρετε, όπως η δίδασκα Αριστοτέλης και κάποτε εμείς οι παλιότεροι στο γυμνάσιο, είχαμε και ένα μάθημα που λεγόταν «λογική», η οποία αφαιρέθηκε, γιατί αν την είχαμε τώρα στο γυμνάσιο, θα ήταν αντίθετη με κάθε λογική επιστημονική. Αυτή η λογική δεν υπάρχει πια. Μιλάμε λοιπόν για τον δυτικό ορθολογισμό και εμείς ταυτίζουμε την έννοια του δυτικού ορθολογισμού με αυτό που λέμε «λογικό». Και καλά κάνουμε. Εγώ θα σας πω ότι είναι ορθολογισμός, όχι με το τι λέει ο Δανέζης, αλλά τι διδάσκουμε στο πανεπιστήμιο. Είναι μια φιλοσοφική θεωρία, μια σκεπτομορφή κατά κάποιο τρόπο, μια θεωρία, καλά το είπα, που δεν έχει καμία σχέση με αυτό που νομίζουμε ότι είναι λογική. Διαβάζω. Ο ορθολογισμός είναι μια πνευματική κατεύθυνση, κατά την οποίαν μοναδική πηγή γνώσης είναι η λογική σκέψη, που προέρχεται από τη δύναμη του νου την αντιληπτική ικανότητα της αίσθησης δια μέσω του ορθού λόγου. Διάνοια, τι λέμε. Ο ορθολογισμός στηρίζεται στην λογική, λέει οι πατέρες του ορθολογισμού, η οποία αναπτύσσεται μέσω της γνώσης. Όμως, όσο διαφοροποιείται η γνώση, διαφοροποιείται και η ανθρώπινη λογική. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να ξέρουμε πλέον ότι η λογική, κατά Αριστοτέλη αλλά και σήμερα το ξέρουμε αυτό πολύ καλά, η λογική είναι θέμα παιδείας. Ανάλογα την παιδεία που έχει σαν αυτής και μία αντίστοιχη λογική. Άρα, ο ορθος λόγος, για να βάζουμε τα πράγματα στη θέση τους, έχει τοπικά, χρονικά, προσωπικά, πολιτισμικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά. Άρα, η έννοια της λογικής δεν είναι αντικειμενικά προσδιορισμένη. Παναμοσχάρη, τοπικά, για να μην πάω στην Αφρική και στη Γαλλία, αν η λογική είναι ίδια. Στη Θεσσαλονίκη και στην Κρήτη ή τη Μάνη, η λογική είναι ίδια που αναπτύσσεται. Μην πω παραδείγματα, αυτό τα ξέρετε καλύτερα από μένα. Εάν μπορείς σε μια οικογένεια και έχω ένα τραπέζι και είναι τα εγγόνια, ο παππούς, ο πατέρας και τα παιδιά, και συζητήσουμε ένα θέμα, συμφωνούν αυτές οι γενείες οι τέσσερις. Είναι κανείς παράλογος? Όχι. Πήγαν σε άλλα σχολεία, ζήτησαν σε άλλη εποχή, ακούν άλλα δόγματα. Άρα βλέπετε στην ίδια την οικογένεια μέσα, δεν μπορώ να πω ότι ο παππούς είναι παράλογος, τρελός, ούτε ότι το παιδί είναι παράλογο, ή η μητέρα, ο πατέρας κτλ. Άρα βλέπετε ότι η παιδεία που έχουμε πάρει, η κοινωνική, η προσωπική παιδεία κτλ. αλλάζει. Αν έχεις πάει στο πανεπιστήμιο, ή δεν έχεις πάει καθόλου σχολείο, για λόγους κοινωνικούς κτλ. Έχεις την ίδια λογική, για να μην πάει πιο μακριά. Αν πάω στο Αφγανιστάν, στο Ιράν κτλ., ή έχουν την ίδια λογική με το Παρίσι, το Λονδίνο, την Αθήνα. Άρα βλέπετε, δεν έχω την δυνατότητα να πω ότι λογικός άνθρωπος είναι εκείνος ο οποίος πιστεύει α, β, γ, δ. Εξαρτάται η έννοια της λογικής του ανθρώπου, χωρίς να παράλογει, από όλα αυτά τα χαρακτηριστικά. Ο ορθολογισμός, στην πρακτική του έκφραση, είναι μια σχετική έννοια μεταβαλώμενη από εποχή σε εποχή και από τόπο σε τόπο. Και δεν υπάρχει ένα αντικειμενικό παγκόσμιο κριτήριο της λογικής. Όταν ερχόμαστε, λοιπόν, σε μια δυτική κοινωνία και μου λέει, για να είσαι λογικός πρέπει να σκέφτεσαι έτσι, πάει να πει ότι αυτό το οποίο μου ζητάει η δυτική κοινωνία, να επακούσω όλοι οι άνθρωποι, χρώματος, παιδείας, κουλτούρας και τα λοιπά, να πιστεύουμε το ίδιο πράγμα. Το οποίο με βάση τον κλασικό δυτικό ορθολογισμό είναι παράλογο. Και η ερώτηση που έκανα από πολύ νωρίς και δεν είχα καμία απάντηση γιατί δεν είχα καμία απόδειξη σε ορισμένα πράγματα είναι, τι είναι λογικό τελικά που μου λένε στα σχολεία και στα πανεπιστήμια ή στην επιστήμη. Λέει αυτό δεν είναι λογικό. Τι είναι το λογικό και εν τέλει ποιοι είναι εκείνοι που καθορίζουν το τι είναι λογική. Υπεράνω εποχών, υπόλοιπων ηλικιών και οτιδήποτε, οτιδήποτε, τόπου, χρόνου, παιδείας, μου λένε άσχετα τι είσαι, τι παιδεία έχεις πάρει και τα λοιπά, αυτό πρέπει να πιστεύεις ότι είναι λογικό. Αυτό που θα σας πω ποιοι είναι οι κατασκευαστές, μη με βρίσετε απ' αρχής πριν μου επιτρέψετε να σας φέρω τις αποδείξεις. Η απάντησή θα μας καφνιάσει. Λογικό είναι κάθε τι το οποίο προσδιορίζεται από μια θεολογική δομή, την πρωτεστατική θεολογική δομή των βόρειων χωρών. Όποιος συμφωνεί με αυτή είναι λογικός και επιβραβεύεται, όποιος διαφωνεί καταδικάζεται. Το είπα εγώ, ο Μακρόν το είπε, όταν ήταν υπουργός οικονομικών. Γι' αυτό αμαδείρεται τον πρόεδρο της Γαλλίας, όχι εμένα. Προσέξτε τι μου είπε όταν ήταν υπουργός οικονομικών σε αυτά τα φόρα που κάνουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση, υπουργοί οικονομικών κτλ. Για θρησκευτικό πόλεμο στην Ευρώπη για το χρέος μεταξύ καλβινιστών, πρότεσαντων και των καθολικών και των ορθοδόξων έκανε λόγο ο Γάλλος υπουργός οικονομικών Εμμανουήλ Μακρόν τότε. Τονίζοντας ότι αυτός πρέπει να τερματιστεί. Δηλαδή ο πόλεμος χρεών και οικονομικών κτλ ήταν θρησκευτικός πόλεμος κατέθεσε ο Μακρόν. Ο Μακρόν ανέπτυξε την προσέγγιση του για τα οικονομικά προβλήματα της ευρωζώνης αναφερόμενος τους καλβινιστές, τους προτεσταντιστές από τη μία πλευρά και επιπλήττοντας όσους έχουν χρέη και τους πολύ ελαστικούς καθολικούς και ορθοδόξους από την άλλη. Από κάτω έχω και τη βιβλιογραφία από το Βήμα είναι. Ο Πέτρος Ομιλιαράκης, ο οποίος δικηγορεί στο Ανώτατο Αχειρωτικό Δικαστήριο της Ελλάδας, ένας της μεγάλης φιλοσογρομίας και στα Ευρωπαϊκά Δικαστήρια του Στρατσβούρου και του Λιξεβούργου. Μου λέει, από νομικής απόψης και οικονομικής, στον πρότεσθαντισμό απαξιώνεται πλήρως η έννοια της κοινωνικής αλληλεγγύης. Έτσι ενισχύεται αυτοδικαίως η αρχή της εκμετάλλευσης του ανθρώπου από άνθρωπο. Ο Προτεσθαντισμός καθιέρωσε το δόγμα ότι η φιλανθρωπία δεν είναι λύση. Και η φιλανθρωπία κατά το δόγμα αυτό δεν είναι λύση, καθόσον για τον πρότεσθαντι η ευθύνη ανήκει στο άτομο. Και συνεχίζει ότι στον προτεσθαντισμό αναπτύσσεται μια τιμωρητική αντίληψη γύρω από τα άτομα, τις οικογένειες ή τις οργανωμένες κοινωνίες που κατά το προτεσθαντικό δόγμα έκαναν υπέρβαση των δυνατοτήτων τους ως προς την κατανάλωση και την εξυπηρέτηση διαβίωσης και βιωτικού επιπέδου, που θα έπρεπε να τους ανήκει ή να τους αναλογεί. Άρα αυτό το οποίο βλέπουμε και θα το αποδείξουμε, μια θεολογική δομή η προτεσθαντική καθορίζει ποιο θα πρέπει να είναι το κριτήριο της λογικής, των κοινωνικών συστημάτων, των ανθρώπινων σχέσεων, αλλά δυστυχώς που με αφορά άμεσα και της επιστημονικής σκέψης στο δυτικό πολιτισμό. Και προσέξτε τώρα τι συμβαίνει εδώ πέρα σε σχέση με αυτά που σας είπα την περασμένη Δευτέρα, που σας μίλησα ή για τρεις πιλώνες ή για έναν πιλώνα. Αυτό επειδή το ξέραμε έχει γίνει ένα πολύ ωραίο κολπάκι. Με έναν ευθύη τρόπο, που θα τον δούμε τον ευθύη τρόπο, μια θεολογική δομή δεν κατήρυγησε, όπως γνωρίζαμε μέχρι τότε, τους δύο άλλους πολιτισμικούς πιλώνες, για να γίνει ενός πολιτιστικού πιλώνα και να τον απορρίψουμε. Αλλά κατέστησα υπόδουλες τις ανθρώπινες διοικητικές δομές των άλλων πολιτισμικών πιλώνων, του κοινωνικού συστήματος και της επιστήμης. Υποτίθεται ότι υπάρχουν τρεις πιλώνες, αλλά οι υπηρέτες οι διοικικές δομές των άλλων πιλώνων, αντί να τις πετάξεις στον Γιάδα, τις εξαγόρασε, ώστε να λένε ό,τι λέει και εκείνοι. Για να πιστούμε, ας ρίξουμε μια ματιά στο δεκάλογο του Προτεστάτη. Επειδή όμως ο δεκάλογος του Προτεστάτη, αν τον πει ο Δανέζης, μπορεί να έχει κακή πρόθεση και να λέει ότι θέλει ο Δανέζης, θα δούμε τι έλεγε για τον δεκάλογο του Προτεστάτη ο Βενεμή Φραγκλίνος, διάσημος Προτεστάτης. Δηλαδή προσπαθούσε να προβάλλει το δεκάλογο του Προτεστάτη όπως οι άλλες θρησκείες προσπαθούν να μας δώσουν να πιστέψουμε τα δικά τους δόγματα. Πρόκειται για τη πιο συνοπτική παρουσίαση των βασικών παραμέτρων της προτεστατικής ηθικής. Οι βασικές αυτές παράμετροι μπορούν να συνοψηστούν στο βασικό τρίπτυχο. Λιτότητα, ακρίβεια, εργατικότητα που χαρακτηρίζει κάθε καλό Προτεστάτη. Αυτές ακριβώς οι σχέσεις αποτελούν και τη θεμελίωση του σχετικού έργου του Μαξ Βέμπερ για το οποίο ζητάμε στο Πανεμιστήμιο και όχι τώρα αυτή τη στιγμή. Μεγάλος διανοητής. Εδώ σας δίνω και τη βιβλιογραφία, ακριβώς τι είπε ο Βενιαμίν Φραγκλίνος κτλ κτλ για όσους θέλουν να ψάξουν. Θα αφήσω στη Λία το PowerPoint αυτό και όποιος θέλει ας πάρει να διαβάσει λεπτομερές στα μερικές εκατοντάδες σελίδες με έγγραφα επίσημα. Για δούμε το δεκάλεγο του Προτεστάτη. Προσέξτε, το δεκάλεγο το θεολογικό υποτίθεται. Να κάνω εδώ θα μιτρέψω μια σημείωση ότι όταν ιδρύθηκε ο Προτεστατισμός, καλώς ιδρύθηκε ο Προτεστατισμός, ιδρύθηκε ενάντια στην Παππική Εκκλησία η οποία καταδυνάστευε τους βόρους τότε λαούς, τους εξαφήλων κυριολογικός, ιδιαίτερα στο οικονομικό επίπεδο. Άρα καλά κάνανε οι άνθρωποι και επανεστάθησαν. Άρα λοιπόν επειδή ήταν αμόρφωτοι, ακαλλιέρητοι κλπ, έπρεπε να αλλάξουν τα θεολογικά δόγματα ώστε να τους εμπιστεύεται ο κόσμος. Και δημιούργησαν αυτά εδώ το δεκάλεγο του Προτεστάτη, ο οποίος ισχύει μέχρι σήμερα και θα δούμε πόσο επηρεάζει τη σύγχρονη πολιτισμική ταυτότητα. Πρώτον, ο χρόνος είναι χρήμα. Πρώτη θεολογική εντολή. Αυτό σημαίνει πως δεν πρέπει να υπολογίζεις μόνο αυτά που κερδίζεις κάθε μέρα αλλά και το κόστος ευκαιρίας. Δηλαδή αυτό που χάνεις όταν παραμένεις ανενεργός. Επομένως, όχι στη ραστόνη και στο χάσιμο χρόνου, διότι έτσι χάνουμε χρήματα. Αυτή είναι θεολογική εντολή. Προσέξτε, έτσι. Δεύτερη θεολογική εντολή. Θυμίζω με αυτήν την εικόνα, εμείς μεγαλώσαμε αυτήν την εικόνα και βλέπετε ο Κακομύρης ήταν ο πολλών επιπιστώσης. Ο άλλος ήταν ο πολλών της μετρητής. Τώρα ο πολλών επιπιστώσης έχει γίνει της μετρητής και ο άλλος έχει γίνει επιπιστώσης. Ο πλούσος είναι επιπιστώσης, έχει αλλάξει. Δηλαδή, η πίστοση είναι χρήμα. Δεύτερη θεολογική εντολή. Δηλαδή, εάν κάποιος μου αφήσει στα χέρια μου το χρήμα του, για παράδειγμα μια τράπεζα με καλούς όρους πίστοσης, τότε έχω ευκαιρία να κερδίσω με καλή χρήση της πίστοσης και με εργασία. Το χρήμα φέρνει χρήμα, το πω Θεός. Τρίτον, να τηρούμε ευλαβικά τις υποχρεώσεις μας. Προσέξτε, δεν τα έξηγω εγώ από κάτω, δεν είναι του δανείς τα άσπρα γράμματα από κάτω. Θα μεταφέρω από τον Βενιαμίν Φραγκλίνο. Ο καλός πληρωτής έχει και το πορτοφόλι του δανειστή του, διότι όποιος είναι γνωστός ότι πληρώνει στην προθεσμία του, όπως ακριβώς το υποσχέθηκε, μπορεί οποιαδήποτε στιγμή να σηκώσει όσο χρήμα θέλει. Είναι ο κανόνας λειτουργίας του χρηματοπιστωτικού συστήματος, όπως λέγεται στην αγορά, η καλή πίστη. Θα θυμίζω συνέχεια ότι αυτός είναι θεολογικός κανόνας. Δεν υπάρχουν ασήμαντες πράξεις. Για το πρωτεστάτη όλα είναι σημαντικά και οι πιο καθημένες πράξεις διαμορφώνουν την εικόνα του ατόμου, την πίστη που έχει στην κοινωνία. Επομένως η εργατικότητά σου αποδεικνύει πως θυμάσαι τις υποχρεώσεις σου. Σε παρουσιάζει τίμιο άνθρωπο και αυτό πολλαπλασιάζει την πίστη σου στην αγορά, η πίστη σου στην αγορά, στο χρηματοπιστωτικό σύστημα. Πέμπτη, να ζεις με όσα έχεις. 320 μήνα. Δηλαδή να κάνεις υπολογισμό ώστε να μην ξεφεύγεις ποτέ από τις δυνατότητές σου στην κατανάλωση. Η αποφυγή αυτού του κανόνα είναι όρος απαράβατος της οικογενειακής και της κοινωνικής ειρήνης. Όλοι πρέπει να προσαρποζόμαστε στην πραγματικότητα. Έκτον, να μην ακολουθείς την παράδοση. Εδώ πέρα αυτός ο κανόνας θα σας εξηγήσω τι συμβαίνει. Η παράδοση είναι να μην ακολουθούμε την πατερική γραμματεία την οποίαν υπεράσπιζε ο καθολικισμός, το παππικό κράτος, διότι πλέον ο πρωτεσταζισμός μας λέει, υπάρχει σαν διακοσμητικό στοιχείο πάντα το Χριστός, γιατί λέγεται Χριστιανισμός, αλλά βασικά πρέπει να ακολουθούμε κατά γράμμα την Παλαιά Διαθήκη. Έτσι, άρα δεν πρέπει να ακολουθούμε την παράδοση που ξέραμε, την θεολογική, με τις γιορτές, τα τσιμπούσια, τα λοιπά και τα λοιπά. Η φυλαργυρία είναι η πηγή όλων των κακών, θα μου πείτε να έχει κάτι καλό, αν δεν εννοεί αυτό, εννοεί μια παραβολή που λέει το Ευαγγέλιο, εμείς την ξέρουμε με διαφορετικό νόημα, αλλά αυτή της δίνει το νόημα που θα σας πω εγώ, λέει το αφεντικό, το πολύ πλούσιο και τα λοιπά, είχε τρεις υπηρέτες και επειδή ήθελε να κάνει ένα μεγάλο ταξίδι, είχε πέντε τάλαντα, δεκαπέντε τάλαντα, φωνάζει τον πρώτο υπηρέτη, του δίνει πέντε τάλαντα, το τάλαντο ήταν μια τεράστια, ένα μέγεθος οικονομικό πάρα πολύ μεγάλο, του δίνει πέντε τάλαντα και του λέει φεύγω, φυλαξέ μου τα τάλαντα τα πέντε. Φέρε και το δεύτερο του λέει πάρε πάλι, όχι τρία τάλαντα ήταν, δεν ήταν πέντε για κυριολεκτό επάνω στην θεολογία, στο δεύτερο δίνει πάλι τρία τάλαντα, στο τρίτο δίνει τρία τάλαντα, φεύγει λοιπόν, τον χάσανε, ξαφνικά όμως γυρίζει πίσω, φωνάζει τον πρώτο υπηρέτη και του λέει επ, σου έδωσα τρία τάλαντα, λέει ο υπηρέτης πάρε έξι, διότι τι έγινε, τα τρία τάλαντα εγώ τα πολλαπλασίασα, τα τόκησα, τα έκανα, επιχειρήσεις έκανα και τα λοιπά, πάρε έξι τάλαντα. Εύγε του λέει πιστέ υπηρέτη, πήγαινε εκ δεξιών μου, φωνάζει τον δεύτερο, του λέει τα τρία τάλαντα, λέει εγώ θα σου δώσω πέντε τάλαντα διότι τα τόκησα, τα έκανα, τα έδιαξα και τα λοιπά και τα λοιπά, άρα του λέει έβγε, έρχεται ο τρίτος και λέει τα τρία τάλαντα, λέει ναι τα θαψα, γιατί φοβόμαι να μην τα χάσω, οπότε πάρτε τα πίσω. Του ρίχνει ένα βρίσιμο, είπαγε λέει έξι από το σπίτι μου δούλε κακέ και τα λοιπά, διότι του έδωσε όσα του έδωσε. Άρα λοιπόν βλέπετε για το πρωτεστατική θεϊκή δεν αποδεχτεί μια συμπεριφορά από θησαυρισμού, δηλαδή να τα βάλω αυτό θεωρεί φυλαργυρία, να τα κρύψω σε ένα σεντούκι, αλλά μια συμπεριφορά επένδυσης, το ίδιο συμβαίνει και με την κατανάλωση, υπερβολή της συνδυάζεται με τη φυλαργυρία. Και έτσι το πρότυπο είναι μια συμπεριφορά τεριαστή στην προοπτική της επένδυσης και του κέρδους. Η φιλανθρωπία δεν είναι λύση, όγδο. Για αυτό θα με έχετε ακούσει πολλές φορές να πω ότι είμαι εναντίον της φιλανθρωπίας, εναντίον της λαιμωσύνης. Η λαιμωσύνη θεωρούμε σε κάποιες θεολογικές δομές ότι κάνω καλές δουλειές για να πάω στον παράδεισο, δηλαδή και πρέπει κάτι να βγάλω, γι' αυτό είμαι ελεήμων και φιλάνθρωπος. Επειδή εγώ είμαι εναντίον του να βγάλω κάτι, είτε στον παράδεισο, είτε στην κόλαση, πρέπει να είσαι φιλάνθρωπος και πρέπει να είσαι ελεήμων. Γι' αυτό είμαι υπέρ της αλληλεγγύης και δεν είμαι υπέρ της αλληλεγγύης, το δίνω και ας πάω στην κόλαση. Άρα λοιπόν, η φιλανθρωπία δεν είναι λύση, μου λέει ο πρωθυσσαντισμός. Για το πρωτεστάτη, η ευθύνη ανήκει στο άτομο. Αυτό έχει τον απόλυτο έλεγχο των πράξεων του, οπότε η φιλανθρωπία συγκρούεται με την βασική ηθική αρχή της ατομικής ευθύνης. Γι' αυτό εμείς βλέπετε κατηγορούμε τις δυτικές κοινωνίες, ας μην εξειδικεύσω, και λέμε άμα 18 χρονών τα διώχνουν τα παιδιά απ' το σπίτι και τους λένε να πάω να ζήσεις. Δεν είναι ανήθικη η γονείς. Είναι ηθική κατά το πρωτεστατικό δόγμα. Του λέει, από εδώ και πέρα σε μόρφωσες, έκανα λίγο, δουλεύεις, σήκω φύγε λοιπόν τώρα απ' το σπίτι και κανόνισε να ζήσεις, είναι προσωπική σου ευθύνη. Δεν είναι παλιάνθρωποι οι γονείς, ακολουθούν μια άλλη ηθική. Ένατο, να είμαστε εργατικοί και παραγωγικοί. Διότι λέει, έχουμε τοποθετηθεί στη γη από το Θεό, για να είμαστε παραγωγικοί και να προστατεύουμε τα δημιουργηματά του. Όπως ο Θεός δουλεύει συνεχώς 24 ώρες το 24 ώρο, χιλιάδες εκατομμύρια χρόνια, χωρίς να σταματάει ποτέ, έτσι και οι άνθρωποι πρέπει σαν το Θεό να τον μιμούνται γιατί είναι κατομίωση. Θα πρέπει να δουλεύουν από το μέρος το βράδυ, ούτε μια στιγμή να μη δουλεύουν, για να μιμούνται το Θεό. Πολλοί έτσι, το δέκατο, το δέκατο ήταν πρώτο, αλλά εγώ το βάλα δέκατο, ήταν η πρώτη ενδολή, γιατί εδώ εξηγούνται πολλά πράγματα. Δεν έχουν σημασία τα έργα, αλλά η πίστη στο Θεό και στα δόγματά του. Αυτή είναι μια βασική ιδέα της προτεστατικής θεολογίας. Θα σταθούμε, λέει, ενώπιον του Θεού, όχι με τα έργα μας, αλλά με την πίστη μας Αυτόν. Δηλαδή το πρωί κάνουμε σαπούν 2-3 χιλιάδες Εβραίους, το βράδυ πάμε στην εκκλησία, δίνουμε των οβολών μας, τα ακουμπάμε, ή δεν ξέρω τι κάνουμε, προσευχές και τα λοιπά, και τέλειο. Αφού είμαστε πιστοί στον Αφέντη μας, τι σημασία έχει, τι κάνουμε, αρκεί να πιστεύω το Αφεντικό. Ωστόσο η Θεία Χάρις δεν είναι κάτι το απαθές, αλλά μια δύναμη που μας πρόχει προς την εργασία. Μέσω της εργασίας, που είναι μια ανάγκη, μας μεταδίδεται η παρουσία του Θεού. Αλλά δικαιολογούμαστε, όταν κάνουμε οποιαδήποτε ανήθικη, παράλογη, αντιουμανιστική πράξη, αρκεί να πιστεύουμε στον Θεό και να πηγαίνουμε να τον υπηρετούμε. Δύο χιλιάδες νεκροί το πρωί, έχουν γίνει σαπούνη, παίρνουμε τα παιδάκια μας όμως, την οικογένειά μας το βράδυ και πάμε να δοξολογήσουμε τον Κύριο. Η κυρία Μέρκελ δεν είναι ούτε ανήθικη, ούτε παράλογη, που εμείς θέλουμε να λέμε διάφορα. Απλώς, όπως εμείς μάθαμε στη φιλοσοφία μας, καλώς ή κακώς, ότι η φιλανθρωπία πρέπει να σκείται, ότι πρέπει έξι μέρες αργά και πίσω πάντα να έργασουμε τη δεή μέρα, τη εβδόμη, κύριο, το θεώσου, που πρέπει να καθόμαστε και λίγο εργαζόμενος ή το οχτάωρο. Έχει μάθει την πρωτεστατική ηθική, η οποία εφαρμόζει ως ηθική ηγέτης, μιας άλλης θεολογίας και φιλοσοφίας. Άρα, λοιπόν, σε κάθε περίπτωση υπάρχει ένα αναφυσβήτο γεγονός, που περιμένετε να δείτε, θα πω στη συνέχεια, ότι το θεολογικό, πρωτεστατικό δόγμα κυριαρχεί σήμερα στα κέντρα λήψης των αποφάσεων στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο Μακρόν είχε δίκιο, διότι εγώ μαζεύω τις μικρές ειδήσεις, που είναι τεράστιους βελίνεκούς, και σας δίνω μια δημοσίευση σε έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας. Από κάτω, όποιος θέλει, από τις σοφοκλέους, είναι ένα site οικονομικό που εγώ εμπιστεύομαι, γιατί πάντοτε διασταυρώνω και βρίσκω ότι δεν έχει άδικο, που έγραψε σε δημοσίευσή της η Παγκόσμια Τράπεζα, σε έκθεση της. Η Ορθοδοξία αποτέλεσε τροχοπέδι στην ανάπτυξη, σε αντίθεση με τον Προτεστατισμό, που συνέβαλε θετικά στη δημιουργία πλούτου, στη διαμόρφωση σύγχρονων οικονομικών αντιλήψεων και στον εξυγχρονισμό. Δηλαδή, είναι θέμα θεολογικό ο εξυγχρονισμός. Γιατί αν είσαι άλλου δόγματος, δεν είναι μες στην ηθική σου ο εξυγχρονισμός και όλα αυτά τα πράγματα τα οποία σας είπα προηγουμένως. Πώς συνέβη αυτό, πώς μπόρεσε ένα θεολογικό δόγμα να εισέλθει και να αλώσει τις δομές τόσο των κοινωνικών συστημάτων, όσο και της επιστήμης. Η ανάπτυξη του δυτικού πολιτισμού στηρίχτηκε σε θεολογικό επίπεδο, γιατί αν επτύξει εκεί η βιομηχανία στα βόρεια κράτη, η οικονομία και όλα αυτά τα πράγματα, στα σκληρά δόγματα, τα ελληστικά και του χρήματος δόγματα του πρωτεστατισμού, τα οποία πότισαν και μετάλλαξαν την κοινωνική, επιστημονική και τεχνολογική συγκρότηση, δημιουργώντας το φιλοσοφικό σύστημα, θα το δούμε, του ορθολογισμού. Και την ακραία έκφρασή του που λέγεται υπερασσιοναλισμός. Δηλαδή είναι ο ακραίος ορθολογισμός, τον οποίο υπηρετούν οι σύγχρονες δυτικές κοινωνίες. Τον οποίον ενσωμάτωσαν αυτόν τον υπερασσιοναλισμό, όπως θα δούμε, τόσο στα κοινωνικά συστήματα, όσο και την επιστήμη. Όπως βέβαια είπαμε και προηγουμένως, καμία σχέση δεν έχει αυτός ορθολογισμός ή υπερασσιοναλισμός με αυτό που ονομάζουμε λογική, ορθό λόγο, ηθυχία και αξίες. Για να δούμε τι είναι αυτός ουπερασσιοναλισμός, τον οποίον υπακούμε. Το λέμε δυτικό ορθολογισμό, αλλά είναι ο ακραίος αυτός ορθολογισμός ο δυτικός και όχι ορθός λόγος που μας διδάσκανε στην σχολία μας κάποτε. Σύμφωνα με τον υπερασσιοναλισμό, οι θεωρητικές επιστημονικές έννοιες, προσέξτε, έχουν κάποιο πραγματικό νόημα μόνο αν καταλήγουν σε κάποια πράξη μέτρησης ως προς ένα καθορισμένο σύστημα μέτρησης. Όπως αναφέρει ο Πρίτσμαν, ο νοπελίστας του υπερασσιοναλισμού, αυτού του ακραίου δυτικού ορθολογισμού, η απαρχή του υπερασσιοναλισμού μας οδηγεί σε ένα ρυζικό μετασχηματισμό των τρόπων σκέψης μας, για να είμαστε λογικοί άνθρωποι. Δεν επιτρέπεται πια να χρησιμοποιούμε για να σκεφτόμαστε έννοιες που δεν θα ήταν δυνατόν να ορίσουμε με μετρητικούς όρους, με αριθμούς. Για να είναι κάτι επιστημονικά αποδεκτό πρέπει να επιδέχεται κάποιο είδους αντικειμενική μέτρηση μέσω οργάνων. Το μέτρο δηλαδή είναι σημαντικότερο του μετρούμενου γεγονότος. Φέρω ένα παράδειγμα που με αφορά. Αφορά την αστροφυσική. Ξέρουμε, το ξέρουμε εδώ και πάρα πολλές δεκαετίες, από την αρχή του 20ου αιώνα, ότι το σύμπαν μάλλον, το λέω το μάλλον για να μην πουν ποτέ στην επιστήμη δεν είναι τίποτα σίγουρο, είναι απειρό και άχρονο. Όμως το άχρονο δεν μετρύεται. Ούτε το άπειρον μετρύεται. Δεν μπορώ να δώσω ένα νούμερο. Άρα λοιπόν, ότι είναι άπειρο και άχρονο, που το έχουν πει όλοι οι μεγάλοι νομπελίστες και τα λοιπά, θεωρείται ως μια απορριπτέα ιδέα, εφόσον σε αυτήν την περίπτωση δεν θα επιδεχόταν κάποια συγκεκριμένη ανθρώπινη μέτρηση. Κάτι τέτοιο θα σήμαινε σύμφωνα με τον υπερασυοναρχικό. Ότι η μελέτη του σύμπαντος έπρεπε να βρίσκεται εκτός του επιστημονικού πεδίου. Γι' αυτό αρχίσαμε να κάνουμε τα τρελά μας στην επιστήμη, δύθεν, ότι μπορούμε να μετρήσουμε και να κάνουμε πράξεις πάνω σε γεγονότα τα οποία είναι κουταμάρα. Θα συζητήσουμε την άλλη Δευτέρα, την εφαρμογή όλων αυτών των πραγμάτων, στην επιστημονική στην επιστήμη, και θα καταλάβουμε το πώς τα επιστημονικά είναι τα επιστημονικά αυτά τα οποία λέμε. Σύμφωνα λοιπόν με την υπερασυοναρχική λογική, η μελέτη του χώρου και του χρόνου απλώς συνίσταται στη μέτρηση της συμπεριφοράς ρολογιών και ράβδων μέτρησης. Να λέω ρολογιών, ας είναι ατομικά χρονόμετρα βέβαια, έτσι. Δεν με ενδιαφέρει το όργανο που θα το μετρήσω, αλλά να μετράει όπως μετράει το ρολόι μου, έστω πιο σύγχρονα ή μεζούρα μας κατά κάποιον τρόπο. Εδώ έχω ένα πρόβλημα και το έχουν όλοι οι σύγχρονοι επιστήμονες, που το λένε αλλά ποιος ακούει. Ο δυτικός ορθολογισμός, σαφέστατα αποτελεί ένα αναγείο παράγοντα αντιμετώπισης του αισθητού περιβαλλοντάς μας. Όταν μετρήσουμε δεν μπορώ να επιβάλλω, δεν μπορώ να επιβιώσουμε σε αυτό που λέγω το μάτρεξε, αλλά πρέπει να επιβιώσουμε. Ο ορθολογισμός όμως, πρέπει να καταλάβουμε ότι αποτελεί μόνο μια ώψη, την ποσοτική που έχουμε ανάγκη να μετρήσουμε. Την ποσοτική του πολιτισμού της κοινωνίας μας. Η άλλη ώψη, η ποιοτική, συγκροτείται από αξίες, οι οποίες ορθολογικά κρινόμενες, δεν έχουν καμιά πραγματική αντικειμενικότητα. Πόσα χιλιόμετρα αγαπάτε. Πόσα χρόνια αγαπάτε. Δικαιοσύνη, πόσα χιλιόμετρα δίκαιος πρέπει να είσαι. Δεν μετρεύεται. Όλες οι αξίες, δεν μετριώνται. Η δικαιοσύνη, πόσο δίκαιος πρέπει να είσαι. Πώς θα το μετρήσω. Άρα λοιπόν καταλαβαίνουμε ότι οι αξίες, έτσι όπως τις ξέρουμε και τις πραγματιζόμαστε, δεν έχουν νόημα στον διωτικό πολιτισμό και θα δούμε τι έγινε. Άρα λοιπόν οι ανθρώπινες αξίες δεν επιδέχονται μέτρησης με όργανα, άρα είναι αντιεπιστημονικές και απορρίπτονται. Όμως, κατάλαβε αυτή η θεωρία ηθιολογική, όπως έγινε και τα λοιπά, κατάλαβε ότι σε μια κοινωνία ανθρώπων που αγαπάνε, μισούν, θέλουν νομιμό τα δικαιοσύνη και όλα αυτά τα πράγματα για να μπορέσουν να επιβιώσουν οι άνθρωποι μεταξύ τους, δεν μπορεί να επιβιώσει μια κοινωνία χωρίς αξίες. Άρα τι είπε, θα πάρω τις αξίες σας που ξέρετε, θα φτιάξω κάποιες συνώνυμες λέξεις, που θα νομίζετε εσείς ότι είναι αξίες, αλλά θα μετριώνται αυτές οι λέξεις, το περιεχόμενο αυτών λέξεων. Φεύγω παράδειγμα. Τώρα πια δεν έχουμε φίλο, γιατί ο φίλος δεν μετρύεται πόσο φίλος είναι, μπορεί να γίνει και δολοφόνος, αλλά τι να κάνει, ο φίλος μην είναι. Μπορεί να μ' έκλεψε, να άκανε, να άδιαξε, είναι φίλος μου. Το καταδικάζαν αυτό που λέω καμιά φορά, αν κάποιος φίλος μου έκανε κάτι παράνομο, γιατί αυτό λέει η νομιμότητα και τα επόμενα χρόνια, τα 30 χρόνια, θα πούλαγω ότι είχα κείνη να προστατέψω την οικογένειά του, τα παιδιά του, τον ίδιο να πιω τη σιγάρα, ξέρω εγώ στην φυλακή, άλλο ότι είναι φίλος μου, άλλο ότι πρέπει να φάει 30 χρόνια φυλακή. Γι' αυτό τα αντικαταστήσαμε με την έννοια του συνεργάτη. Ο συνεργάτης τι είναι, είναι κάποιος ο οποίος μας εξυπηρετεί περιστασιακά. Γι' αυτό λέμε στην Αμερική, τουλάχιστον να το ξέρουμε πολύ καλά, λένε πολύ καλό συνεργάτης, κάνουμε ένα εκατομμύριο δόλαρς μαζί του. Αλλά μετριέται ο συνεργάτης, πόσο καλό συνεργάτης είναι ή ξέρω εγώ βάζω μάλα κριτήρια τέτοιου τύπου, μετριέται όμως. Για να δούμε κάτι άλλο, αντικαταστήσαμε τη λέξη δικαιοσύνη με τη λέξη νομιμότητα. Το νομιμό νόμος μπορεί και να είναι δίκαιο, δεν με νοιάζει, λέω ότι πρέπει να έχω νομιμότητα και όχι δικαιοσύνη. Κανένας δεν ανθίσταται στους νόμους που δεν είναι δίκαιοι. Άρα και πάλι η νομιμότητα μετριέται, είναι γραμμένη στα βιβλία των δικηγόρων. Η δικαιοσύνη, έχουμε κι άλλο, ρευστότητα λέει. Ο άρχον του πολιτισμού μας είναι αυτός ο οποίος πρασποιεί τη ρευστότητα. Άστε τις μεγάλες κουβέντες, τι είναι ρευστότητα. Ρευστότητα είναι να έχω ένα ποσό να το ξοδέψω να κυκλοβρύνει το χρήμα, το μισθό μου, να πάρω και ένα δάνειο να το ξοδέψω να κυκλοβρύνει το χρήμα. Δεν μου λέτε, ο πατέρας σας, ο παππούς σας, δεν ξέρω τι, πώς το λέγαν αυτό, το λέγαν σπατάλι. Αν σας πω όμως σπάταλους, θα μου πείτε τι, γιατί με βρήσε ο δάσκαλος. Ενώ αν σας πω ότι είστε υπέρ της ρευστότητας, ψηλώνετε 25 επότους γιατί είναι ίν. Είσαι ίν, είσαι της μόδας. Και όλα το άλλο δεν θα δώσω παραδείγματα, έχουμε αντικαταστήσει την έννοια του έρωτα, που δεν μετρίατε, με την έννοια του σεξ. Μετρίατε, μην με ρωτήσετε πώς, δεν θα σας πω, το κρατάω μυστικό. Το σημαντικότερο όμως που πρέπει να σημειώσουμε γιατί μας αφορά, επειδή τα επιστημονικώς αποδεκτά γεγονότα, σύμφωνα με αυτή την λογική που αναπτύσσεται στο δυτικό ορθολογισμό, έπρεπε τα γεγονότα αυτά που μετριώνται να μπορούν και να συγκριθούν μεταξύ τους. Τι είναι καλύτερο, να έχω μια πόρσε ή μια γκαρσόνια ή ένα διαμέρισμα που κάνει τα δυα λεφτά, πρέπει να τα συγκρίνω. Άρα για να συγκρίνω γεγονότα μεταξύ τους. Δυστυχώς αυτά που σας λέω σας όλοι παράλογα, αλλά αυτά διδάσκονται. Στα πανεπιστήμια, στις οικονομικές σχολές και τα λοιπά διδάσκονται. Και θα δείτε και τύπους που διδάσκονται και τους εφαρμόζουμε. Θα πρέπει να συγκρίνονται και μεταξύ τους. Άρα για να συγκρίνονται μεταξύ τους θα έπρεπε να έχουν ένα εννείο μέτρων. Όταν μετράω βάρος πρέπει να έχω το κιλό. Να μετράω όλα τα γεγονότα που έχουν βάρος. Για να συγκριθούν όλα τα μετρούμενα γεγονότα, ο δυτικός ορθολογισμός επισήμως, και θα σας δώσω ένα παράδειγμα το οποίο περισσότερο θα γνωείτε, επέλεξε το χρήμα. Κάθε γεγονός που μετριέται πρέπει να αποτιμηθεί εις χρήμα. Για να μπορεί να συγκρίνεται μόνο το χρήμα. Για να μπορεί να συγκρίνεται με όλα τα άλλα τα υλικά αγαθά. Επικαλούμε όσους έχουν πάει οικονομικές σχολές. Επειδή λοιπόν ο άνθρωπος αποτελεί ένα επιστημονικό γεγονός, μετριέται ο άνθρωπος, αποτιμήθηκε εις χρήμα βάσει ενός μαθηματικού τύπου. Αυτό το μαθηματικό τύπο που βλέπετε εκεί, είναι πως ο δυτικός ορθολογισμός, ο επιστημονικός ορθολογισμός μετατρέπει τον άνθρωπο σε χρήμα. Για δούμε τι είναι εκεί. Το α είναι η τιμή του ανθρώπου σε χρήμα. Και για να υπολογίσω την τιμή του ανθρώπου σε χρήμα, έχω τρεις παράγοντες. Το ύ που είναι η παραγωγικότητα ενός ατόμου ηλικίας νη. Καταλαβαίνετε τώρα γιατί αυτά τα τρελά που διαβάζουμε στη μερίδα με ποιους τρόπους προσπαθούν τα κράτη να μετρήσουν αριθμητικά την παραγωγικότητα του εργαζόμενου. Λέει ο διευθυντής ο προηστάμενος θα βαθμολογήσει τον υπαλληλό του με μία κλίμακα από το μηδένι έως πέντε και με δεκαδικά ψηφία για να μπορεί να το βάλει στο υψηλόν. Για αυτό κάνουμε τους νόμους που τους θεωρούμε τρελούς και λέμε μα οι νομοθέτες είναι τρελοί. Όχι, δεν είναι τρελοί. Του ζητάει ο δυτικός ορθολογισμός να βάλουν αριθμητική τιμή στο υψηλόν. Ο δεύτερος παράγοντος είναι αυτό το ΠΑΙΝ είναι η πιθανότητα ενός ατόμου ηλικίας Α να ζει σε ηλικία Ν. Δηλαδή πόσο υγιής είσαι, αξίζει τον κόπο να σε πάρω υπάλληλο. Γιατί να σε πάρω υπάλληλο, να σε πληρώσω, να ξέρω τι είναι εκεί και να μου πεθάνεις σε τρία χρόνια να σε εκπαιδεύσεις και να μου πεθάνεις, είναι αντιεκονομικό. Δεν με συμφέρει. Για αυτό βλέπετε πολλές ασφαλιστικές όλες μάλλον. Εταιρίες που κάνουν τα τεστ που σου ζητάνε οι υπηρεσίες που πάτε να διοριστείτε σου ζητάνε ένα τεστ την υγεία σου. Έχεις καρκίνο, έχεις φωματίο, έχεις αυτό, έχεις το κορονοϊό, έχεις τέτοια, τι έχεις, τι έχεις. Διότι πρέπει την ηλικία σου και τα λοιπά. Θα με παρεμένουν με 70 ετών να με κάνει τι. Άρα πρέπει να δώσεις στο ΠΕ μια τιμή για να μπορέσετε να αξιολογηθείτε σε χρήμα. Και στο τέλος είναι αυτό το R εκεί το αγγλικό που είναι τα τρέχοντα επιτόκια. Τραπεζικά επιτόκια. Δηλαδή ο Αϊνστάιν, ο Πλάτωνας ή οποιοσδήποτε μεγάλος ο Χόκκιν και τα λοιπά αποτιμώνται έναντι ελαχής των δολαρίων ή ευρώ απέναντι σε έναν πολύ νεότερο, έτσι που θα ζήσεις περισσότερα χρόνια, δεν είναι άρρωση και τα λοιπά, ο Παδό της στήρας 7 ή της στήρας 13. Με καταλάβατε? Δεν υπάρχει κανένα ποιοτικό στοιχείο. Με βάση αυτόν τον μαθηματικό τύπο είχαν ζητηθεί από τη γερμανική κυβέρνηση πολεμικές αποζημιώσεις για το χαμένο ανθρώπινο δυναμικό αποτιμώντας την αξία ενός χαμένου εργαζόμενου για 25 χρόνια δουλειάς στα 180 ευρώ. 180 περίπου ευρώ. Οι πατέρες μας, οι εκτελεσταίδες στην Κεσαριανή ή σε οποιοδήποτε χωριό και πόλη της Ελλάδας αποτιμήθηκαν 180 ευρώ να μου δώσει η Γερμανία. Το λέω για να τριχιάζω. Ομοίως στα πλαίσια των πολεμικών αποζημιώσεων, κάθε έμβριο, το οποίο λόγω διαφορών πολεμικών αιτίων πέθανε, κακουχίες και τα λοιπά στην δουλειά της μάνας του, αποτιμήθηκε για 35 χρόνια πιθανής μέσα στη ζωή του σε περίπου 204 ευρώ. Έτσι αποτιμούμε τους νεκρούς μας και ζητάμε πολεμικές αποζημιώσεις. Άρα λοιπόν αυτός ο τύπος δεν είναι κάτι φιλοσοφικό να το συζητήσουμε, είναι κάτι καθημερινό. Όποιος θέλει το αποδέχεται. Εγώ τον πατέρα μου δεν τον αποτιμώ ούτε για 180 ευρώ, ούτε για 180 εκατομμύρια, ούτε για 180 δισεκατομμύρια. Όλους τους ήρωές μας δεν τους αποτιμώ εις χρήμα. Όπως βλέπουμε, η συμπαντική ενιαία ανθρώπινη πνευματική ύπαρξη μετασχηματίστηκε από την εκφυλισμένη επιστημονική και κοινωνική φιλοσοφία του υπερασιοναλισμού σε χρήμα. Όπως ακριβώς ένα αυτοκίνητο, ένα μπουκάλι κρασί ή ένα πακέτο τσιγάρα. Γιατί ξέρουμε ότι ένα πούρο μιας κυρίας κότσε 2,5 χιλιάδες ευρώ. Πόσοι πατεράδες νεκροί δηλαδή. Συνητοποιούμε λοιπόν σήμερα ότι ο δυτικός ορθολογισμός στερείται διαχρονική αντικειμενικότητας. Δηλαδή δεν καταλαβαίνει ότι η λογική αλλάζει από εποχή σε εποχή, από χώρα σε χώρα και με βάση την παιδεία που έχει ο κάθε άνθρωπος. Και ένα δεύτερον, ότι δεν περιέχει τις αξίες. Εφόσον και αυτές δεν έχουν καμιά αποδεδειγμένη μετρητικά αντικειμενικότητα και τις μετασχηματίζει σε όλα αυτά τα πράγματα που σας είπα. Και ερχόμαστε βέβαια να καταλάβουμε και ορισμένα άλλα πράγματα και να απαντήσουμε σε ένα ερώτημα. Ρωτάμε γιατί είναι τόσο δύσκολο να κατανοήσουμε την ορθότητα των νέων επιστημονικών ιδεών και ανακαλύψεων όταν μάλιστα αυτές αποδεικνύονται πειραματικά και πολύ επίπεδα. Η νέα επιστημονική σκέψη ανατρέπει την λογική μιας καταραίουσας πολιτισμικής δομής δίνοντας την έννοια των αξιών ένα νέο αποδεικνυόμενο εννοιολογικό περιεχόμενο το οποίο δημιουργεί νέα πολιτισμικά δεδομένα. Αυτή την ανατροπή αντιμάχεται το παλαιό μέσω της δύθεν μη κατανοήσεις των νέων επιστημονικών αληθιών. Γι' αυτό βλέπετε μέχρι σήμερα επιστήμονες με πτυχία, με ιδρακτορικά, αμφιβάλλουν αν ισχύει η γενική θεωρέα της σχετικότητας ή η ιδική θεωρέα της σχετικότητας που έχει αποδειχθεί πειραματικά χιλιάδες φορές. Όταν ακούνε για κυβαντική φυσική, επειδή ακριβώς ανατρέπει αυτά τα οποία ξέρανε και αυτή την κατάσταση, σου λέει αυτά είναι μεταφυσικά. Και ας έχουν τα Πανεπιστήμια Κυβαντικούς Υπολογιστές σε πρωτόλια κατάσταση, όπως είχαμε κάποτε τους κλασικούς υπολογιστές. Όταν εγώ ήμουν βοηθός στο Πανεπιστήμιο είχαμε κάποιους πρωτόχουλους υπολογιστές. Σε αυτή την κατάσταση βρίσκονται τώρα οι Κυβαντικοί Υπολογιστές. Ή όταν μιλάμε για κυβαντικές πληροφορίες, για συμπλέξεις φωτωνίων, είναι αυτό που έλεγα τα ερωτευμένα φωτώνια. Α, λέει αυτό είναι μεταφυσική, γιατί δεν τους πάει. Κατανοούν πλήρως ότι τους ανατρέπεται μια λογική μονεταριστακή, υλιστική, που δεν έχει αξίες. Και αφόσον τις υπηρετούν, θα πρέπει να μην διδάξουμε, να μην πούμε στην καινούργια γενιά καμία επιστημονική άποψη καινούργια, η οποία μέσα στο μυαλό των παιδιών, που ακόμα είναι αγνά, θα δημιουργήσει μια άλλη λογική πάνω σε γεγονότα που αφορούν τον ίδιο τον άνθρωπο. Αυτό, η περίοδος που είπαμε και την περασμένη φορά, την περασμένη δευτέρα, είναι η μεσοπερίοδος μεταξύ ενός πολιτισμού που χάνεται, αν είναι καλός ή κακός χάνεται, αυτό είναι μια άλλη ιστορία, ο καθένας πιστεύει ό,τι θέλει, και ενός πολιτισμού που έρχεται. Ο ορθολογισμός αποτελεί τον κύριο μοχλό κατάρευσης του δυτικού πολιτισμού επειδή οι λεγόμενοι ορθολογιστικοί δικητικοί κύκλοι, πρώτον, δεν αντιλαμβάνονται τη συνεχή αλλαγή του περιεχομένου του όρου λογική σε επιστημονικό, κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο. Δεν κατανοούν ότι αν η λογική του ορθολογισμού μαστερεί την ανθρωπιά τότε η φιλοσοφία αυτή πρέπει να ακυρωθεί ως κοινωνικά επικίνδυνη. Ας τελειώσουν τα ψέματα. Η αλήθεια επιστημονική, αυτά όλα τα τρελά που λέω δεκάδες χρόνια τώρα και σας έχω τρελάνει και σας εδώ πέρα πολλές φορές με αυτά που λέω, υπάρχουν τρεις αλήθειες βασικές που δεν πρέπει ποτέ να ξεχάσετε. Είναι οι τρεις αλήθειες του νέου επιστημονικού πνεύματος αλλά και της νέας λογικής των αξιών. Είναι αυτό που λέω το μέλλον του παρελθόντος μας κατά κάποιον τρόπο. Η πρώτη αλήθεια για τη σύγχρονη επιστημονική σκέψη, η αισθητή ηλική πραγματικότητα σε οποιοδήποτε επίπεδο αποτελεί ένα μάτριξ, μια εικονική πραγματικότητα. Δηλαδή μια ψεύτικη εικόνα την οποία δημιουργεί η ανθρώπινη φυσιολογία μέσα των εγκεφαλικών διαδικασιών. Το έχω πει χιλιάδες φορές, το έχουν πει χιλιάδες επιστήμονες πειράματα, εκατομμύρια πειράματα ο Μπενάκης και ο Βιενάκης. Για το εκπαιδευτικό ή το σύστημα παιδείας, τέλος πάντων, πέστε το όπως θέλετε. Εκεί έξω στο Σύμπαν δεν υπάρχουν οσμές, ούτε γεύσεις, ούτε ακούσουμε τίποτα. Υπάρχει ένας κοκλάζων οκιανός ενέργειας και είπα γελώντας πολλές φορές σιγά μην έξω στο Σύμπαν να μυρίζει σουβλάκια ή να παίζει ξέρω εγώ την πέμπτη συμφωνική του Μπετόβεν εκεί έξω. Υπάρχει ένας οκιανός ενέργειας που ένα κομμάτι αυτό να μπει από το μάτι μου μέσω κάποιων ευρών, κάποιων καλωδιών φτάνει σε ένα σημείο του κεφάλου, το βλέπετε εκεί πέρα πίσω, είναι το κίτρο κομματάκι πίσω στον κρόταφο περίπου κοντά εκεί πέρα. Όταν πάει ενέργεια εκεί πέρα δημιουργώ όλα εκείνα τα γεγονότα τα οποία λέω όραση. Μορφές, σχήματα, χρώματα, οτιδήποτε βλέπει το μάτι μου και το λέω πραγματικότητα σχηματίζεται μέσα στον κενεγκέφαλο, δεν υπάρχει εκεί έξω. Τίθον συμβαίνει με την ακοή που πηγαίνει σε άλλο κέντρο με τη γεύση, την όσφρυση, μόλες αισθήσεις, δεν υπάρχουν εκεί έξω στο Σύμπαν. Αυτά τα γεγονότα τα οποία λέω πραγματικότητα, ηλικία πραγματικότητα δημιουργούνται στο κεφάλι μου. Δηλαδή, η άλλη φυσιολογία του ανθρώπου, για κάποιο λόγο, δεν μπαίνω ποιος έφτιαξε τον άνθρωπο, δεν με νοιάζει. Έφτιαχνε μια άλλη φυσιολογία, θα βλέπουμε άλλα πράγματα, θα ακούγαμε άλλα πράγματα, μπορεί να μην ασφριζόμαστε τίποτα, να μη βλέπουμε και να αντιλαμβανόμαστε με άλλο τρόπο. Αν είναι γεγονός το οποίο δημιουργεί αυτό που έλεγα, ο ανθρώπινος βιουπολογιστής, ο άνθρωπος ως εργαλείο, ως μηχανή, και δεν υπάρχουν εκεί έξω στο Σύμπαν. Η δική θεωρία της σχετικότητας, που δεν λέμε στους φοιτητές μας, και ζητάω πολλές φορές συγνώμη από τους φοιτητές μας, γιατί όταν ήμουν και εγώ στα πρώτα χρόνια και έκανα μάθημα εκεί στο Πανεπισήμιο, δεν τους τα έκρυψα, απλώς δεν τα ήξερα κι εγώ. Τώρα τα ξέρω και τους τα λέω. Κυρίως, συγγνώμη, δεν σας τα είπα τότε. Τι είναι αυτό που αντιλαμβανόμαστε σαν πραγματικότητα? Η δική θεωρία της σχετικότητας. Τι μου λέει? Δεν είναι πραγματικότητα. Είναι η προβολή γεγονότων που συμβαίνουν σε ένα χώρο 4 διαστάσεων μη ευκλήδιο χώρων που δεν μπορούμε να αντιληφθούμε. Είναι η προβολή εικόνα πάνω σε έναν ψεύτικο παραμορφωτικό τρισδιάστατο καθρέφτη που δημιουργεί το μυαλό μας, ο κεφαλός μας. Δεν υπάρχει. Είναι εικόνες της πραγματικότητας. Δηλαδή συμφωνεί. Πώς λένε επίσημα αυτό το χώρο που φτιάχνει το μυαλό μας χωρίς να υπάρχει? Λέγεται χώρος Μηγκόφσκη. Και δεν είναι μια εικόνα, τόσο πάντων, ενός καθρέφτη. Αυτή η εικόνα φτιάχνεται μέσα με μιας μαθηματικής σχέσης που λέγεται της ομορφισμός. Μια εικόνα είναι όμως. Η αλήθεια αυτή που σας είπα προηγουμένως, γιατί δεν θέλουμε να διαδίδεται, καταρρίπτει τη λογική της κυριαρχίας της ύλης και των παραγόγων της ως κριτηρίων αξιολόγησης των ανθρώπων, των κοινωνιών και των έργων τους. Ήλι δεν υπάρχει. Ακόμα και ο διαλεκτικός υλισμός που συζητήσαμε την περασμένη Δευτέρα, που θεωρούμε ότι είναι η βάση φιλοσοφιών, κοινωνικών, τέλος πάντων, μηχανιστικός υλισμός και όλα αυτά τα πράγματα. Μου λέει οι πατέρες του διαλεκτικού υλισμού ότι η Ήλι είναι φιλοσοφικό κατηγόριμα. Δεν είναι κάτι μετρούμενο και πραγματικό. Η ΜΑΖΑ, ένα παράγωγο που φτιάχνει ο εγκέφαλός μας, είναι μετρούμενο. Το δεύτερο που καταλαβαίνουμε, όταν καταλάβουμε τι είναι αυτό που λέμε πραγματικότητα, είναι ότι η οικονομία και τα υλικά αγαθά καταλαμβάνουν την αξία που τους αναλογεί, δίνοντας απλά στον άνθρωπο την δυνατότητα επίτεξης της πνευματικότητάς του. Και εξήγησα την πραγματικότητά, την πνευματικότητα, δεν έχει καμία σχέση με αυτά τα φυσικά και τα περίεργα. Εξήγησα, δεν θα επαναλάβω. Τρίτον, γνωρίζω όλα τα προηγούμενα των μέτρων αντικαθιστά τον πληθορισμό των πλαστών αναγκών που συζητήσαμε στην προηγούμενη συζητήση μας, οι οποίες εξυπηρετούν απλά το κέρδος των λίγων και την ένδυα των πολλών. Και τέταρτον, είναι η κοινωνική καταξίωση, μου διδάσκουν όλα τα προηγούμενα, και η ευτυχία είναι αποτέλεσμα του είμαι και όχι του έχω. Και του έχω χρειάζεται, αλλά όλα με μέτρων. Η δεύτερη αλήθεια, η δεύτερη αλήθεια είναι η έννοια της ολικότητας. Μα το ξέρουμε, η γενική θεωρία της σχετικότητας. Μου λέει, το γεγονός που υπάρχει στο σύμπαν είναι το χωροχρονικό συνεχές, το οποίο δεν τέμνεται ούτε αποτελείται από μέρη. Και αν το κόψω σε κομμάτια, τα κομμάτια που προκύπτουν δεν έχουν καμία σχέση επιστημονική με τις ιδιότητες του όλου. Λέγεται χρονικό χωροχρονικό συνεχές. Θέλετε τη θεωρία του πληθορισμού, είναι το ψευδοκενό και αυτό είναι άτμητο, αδιέρετο, είναι μια ολότητα, δεν τέμνεται. Τα πάντα μέσα στο σύμπαν γνωρίζω ότι είναι ένα. Μια απέραντη ενιαία και αδιέρετη ενότητα. Δεν είναι ένα επειδή το πει η Αρχαία Ελληνική Γραμματεία ή το πει κάποια φιλοσοφία. Είναι επιστημονική άποψη, αποδεικνυόμενη. Την ανάλυση την έχω κάνει σε δεκάδες συζητήσεις που έχουμε κάνει και εδώ την έχω κάνει επανειλμμένος αυτά τα τέσσερα χρόνια που βρισκόμαστε εδώ. Όμως, για να δούμε ποιο είναι το αποτέλεσμα στη σκέψη των νέων ανθρώπων όταν τους μαθαίνουμε όλα αυτά τα πράγματα, η ολικότητα, η επιστημονικά αποδειγμένη ολικότητα και όχι η ολικότητα άλλων περίεργων κύκλων συντρίβει την έννοια της διέρεσης των πάντων σε ατομικότητες. Μια διέρεση που ευνοεί την αποξένωση των ανθρώπων και τη συντριβή κάθε ανθρώπινης ψυχικής επαφής με τους γύρω μας. Εγώ με άλλο, ο δήμαρχος είναι άλλο και μας χωρίζει το τίποτα λέει. Άρα καμία σχέση δεν έχω εγώ με τον δήμαρχο, άρα να πνιγεί ο δήμαρχος και ο δήμαρχος να μου πει να πνιγεί ο Δανέζης. Όχι, το υλικό που μας ενώνει είναι πολύ πιο πυκνό, το ότι δεν το βλέπω και δεν το αντιλαμβανάμε είναι μια λιστορία. Αποδεδειγμένο το υλικό αυτό είναι πολύ πυκνό, το έχουμε συζητήσει, νομίζω πέρυσι το συζητήσαμε, όταν μιλέγαμε για την φυσική του κενού. Που δεν υπάρχει κενό πια, είναι το πιο γεμάτο πράγμα. Αποδεικνύει την ανάγκη της συλλογικότητας αφού όλα είναι ένα. Έναντι του ατομικού συμφέροντος, μια ανάγκη που αποτελεί τη βάση της δημοκρατίας. Πολιτισμί και φιλοσοφίες, από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, οι οποίοι πιστεύουν στην ενότητα της ολότητας του ένα, προσπαθούν να δημιουργήσουν κατά προέκταση του σύμπαντος, με βάση το τι συμβαίνει στο σύμπαντο, με το τι συμβαίνει στο σύμπαντο, κοινωνίες ανθρώπων όλο και πιο μεγάλες, ενωμένες. Αυτό είναι η δημοκρατία. Ενώ κοινωνίες που πιστεύουν στην ατομικότητα, ο ένας είναι άλλο πράγμα από τον άλλο, δημιουργούν μοναρχίες, δημιουργούν κομιτίες, δουκάτα, ατομικότητα σε βάρος μιας ολότητας. Δίνει η έννοια της ολικότητας ένα νέο νόημα σε συμπαντικές αξίες, όπως η αγάπη, η αλληλεγγύη, ο αλτουρισμός, η θυσία. Δεν μπορώ να πάσχει το χέρι μου κι εγώ να είμαι ευτυχής, γιατί το χέρι μου κι εγώ είμαι ένα. Η τρίτη αλήθεια είναι ο νόμος δράσης-αντιδράσης σε αυτό που μαθαίνω στο σχολείο μας, στο γυμνάσιο. Που μας διδάσκει ότι μέσα σε μια ενιαία και αδιάσπαστη συμπαντική ουσία, κάθε κακή δράση μας πάνω σε κάποιο συμπαντικό μέρος, δημιουργεί την αυτόματη και ανστικτόδια αντίδραση του συνόλου της δημιουργίας πάνω σε εμάς. Δεν εννοώ τίποτα μεταφυσικό. Το βλέπουμε γύρω μας. Η έννοια της συμπαντικής αδιέρευτης ενότητας δημιουργεί μια αλληλεγγύη, η αλληλεγγύη της συμπαντικής αδιέρευτης ενότητας δημιουργεί μια νέα περιβαλλοντική συνείδηση, εφόσον η φύση είναι ένα μέρος του όλου. Κάθε δράση μας ενάντια της σημαίνει δράση ολόκληρης της δημιουργίας εναντίον μας. Δεν το βλέπουμε στο περιβάλλον. Καταστρέφουμε, λέει, τον Αμαζόνιο και νομίζω ότι είναι μακριά ο Αμαζόνιος. Μα τα αποτελέσματα της καταστροφής του Αμαζόνιου ή οποιοδήποτε πολύ μακρινού για το μυαλό μας κομματιού μεταφέρεται. Δηλαδή θα ρίξω μια ατομική βόμβα στην Κίνα, πόσο μεγατώνων και εμείς στην Ελλάδα είμαστε σίγουροι. Μα δεν καταλαβαίνουν ότι υπάρχουν ατμοσφαιρικές μεταβολές που μεταφέρουν ό,τι υπάρχει στην Κίνα από πάνω, το μεταφέρουν στην Ελλάδα σε λίγο. Το αν θα πεθάνουν ακριβώς. Αν δεν πεθάνουν εκείνη την ώρα ή αν πεθάνουν με τα τρία χρόνια... Όλοι μας ξέρουμε. Όσοι λένε ότι δεν ξέρουν δεν θέλουν να ξέρουν γιατί δεν τους συμφέρει να ξέρουν. Και να μην ξεχνάμε ότι, τελειώνοντας, οι πολιτισμοί δεν αλλάζουν λόγω της καλής θέλησης των διοικητικών δομών, μέσω νόμων και διαταγμάτων. Οι πολιτισμοί αλλάζουν μόνο αν το μορφωτικό επίπεδο των πολιτών επιτρέψει την κατανόηση των συντελεστέντων αλλαγών. Σε αυτή την κατεύθυνση πρέπει να στρέφονται οι προσπάθειές μας. Και ένα τελευταίο για να τελειώσω. Το λέω πολλές φορές και κάτι ακόμα που δεν πρέπει να ξεχνάμε. Ο μεγαλύτερος εχθρός της ελευθερίας και της πνευματικότητας και του νέου πολιτισμικού ρεύματος είναι ο βολεμένος σκλάβος. Σας ευχαριστώ πάρα πολύ για την προσοχή και την υπομονή σας. Δεν εννοώ τον σκλάβο τον πατέρα της χιλιασκλάβου. Ωραία. Ερωτήσεις. Έτσι ξεκινάτε δηλαδηλάδες, σηκώνει κανείς χέρι και μετά καταιγισμός. Καλησπέρα και ευχαριστώ πάρα πολύ. Εγώ θα είμαι εδώ και το διαφημίζουμε κιόλας. Θα ήθελα να σταθούμε λιγάκι στην εξίσουση του ανθρώπου. Δεν ξέρω αν μπορείτε να την ξαναπροβάλετε. Είναι λίγο πίσω αλλά θεωρώ ότι είναι πολύ ενδιαφέρον να το δούμε λίγο μαθηματικά. Από τι διακρίνω είναι μια εξίσουση με πολλαπλασιασμούς. Θα μιλήσω με την ιδιότητά μου σαν οικονομολόγος. Αυτό το R, το οποίο ουσιαστικά είναι το rate, είναι το επιτόκιο. Θα τρέχουν τα επιτόκια αναεποχές. Ακριβώς. Και επειδή αυτές τις εποχές το επιτόκιο είναι μηδέν. Γνωρίζετε ότι αυτός ο πολλαπλασιασμός στο τέλος ό,τι και να κάνουμε θα μας δώσει μηδέν. Άρα η αξία του ανθρώπου αυτή τη στιγμή με μηδέν επιτόκιο είναι μηδέν. Όχι. Όχι. Γιατί εγώ δεν ξέρω στην Ελλάδα να έχουμε μηδέν επιτόκια στράπεζες. Το διατραπεζικό επιτόκιο των δεκαετές έχει φτάσει στο αρνητικό, στο μειών. Όταν ζητάμε λοιπόν εμείς τις πολεμικές αποζημιώσεις, της γι' αυτό λέει τα τρέχοντα τότε επιτόκια. Τότε. Δηλαδή, αυτή η σχέση εφαρμόζεται πολλές φορές σε διαφορετικές περιόδους που έχουν αλλάξει τα επιτόκια πολύ για να φτάσουμε στο τελικό. Κι εμένα, αν μη νομίζετε, δεν τα ξέρω. Μου το είπαν οικονομολόγοι, γιατί δεν καταλάβανα και εγώ τι λέει εδώ. Τους ρώτησα, κάπου σε να δω, του πάνε μισθήμιοφίλους πολύ κτλ. Τους ρώτησα, βρε παιδιά, δεν καταλαβαίνω αυτά τα νομοσχέδια που κατεβαίνουν για την παραγωγικότητα, πώς μετράμε, πώς κάνουμε, ολόκληρες σελίδες. Ή μετά δικαιολογικά, γιατί, ξέρω εγώ, φέρνω ένα παράδειγμα στις ασφαλιστικές εταιρείες. Αναλογιστικές μελέτες. Προσέξτε, σε κάποιες δουλειές, ζητάνε ακόμα και μελέτες ιατρικές στο DNA. Φυσικά. Ναι, γιατί η κληρονομικότητα παίζει σημαντικό ρόλο. Καταλαβαίνετε, σας λέω, και δεν καταλάβανα. Μα δεν υπάρχει καμιά λογική και μου λέει, έλα εδώ μικρέ, για πάρε το τύπο, κατάλαβες. Μου λέει τώρα και λέω, κατάλαβα. Αλλά δεν είναι τρελή. Οι νομοθέτες υπακούν σε αυτό τον οπερασιοναλισμό που έλεγα, σε αυτήν την λογική, την πρωτεστατική, που επιβάλλει, αφού είμαστε δανεισμένοι, να κάνουν αυτό που μας λένε. Δεν θα μπορούσαμε να κάνουμε τίποτα άλλο. Σίγουρα, αν θα μπορούμε σε αυτή τη συζήτηση θα πάει πολύ μακριά. Πάντως, συμφωνώ με αυτό που λέτε, για να το κλείσουμε. Κοιτάξτε τώρα μια περίεργη ανακολουθία. Πάντα στέκουμε σε αυτή τη σταθερά. Αν υποθέσουμε ότι στις βόρειες χώρες αυτή τη στιγμή είναι μηδέν το πτώκι, ή μηδέν κόμμα ένα. Και στη Βραζιλία είναι 20% λόγω πληθωρισμού. Τι συμβαίνει εκεί? Η αξία του ανθρώπου εκεί είναι μεγαλύτερη από ότι είναι η αξία του ανθρώπου στη Γερμανία. Ο Γερμανός θα βγει από τα ρούχα του, άμα το ακούσει αυτό. Και το καταλαβαίνετε αυτό. Ευχαριστώ. Είναι πάρα πολύ ωραία η ερώτησή σας και επιδέχτε μια πολύ λογική απάντηση. Πάρα πολύ λογική. Αν την ανοίξω θα σας πω μόνο μια κουβέντα. Πάμε αλλού. Αυτές τις κουβέντες δεν θέλω να τις κάνω, τουλάχιστον, σε αυτούς τους χώρους. Μα γνωρίζετε ότι οι τύποι αυτοί και πολλοί διάφοροι τύποι εφαρμόζονται όπου συμφέρει κάποιος. Αυτό το οποίο είναι λογικό, χρησιμοποιείται κατά των δοχών αν με συμφέρει ή δεν με συμφέρει. Ποιος καθορίζει το αν με συμφέρει ή δεν με συμφέρει, αυτοί οι οποίοι καθορίζουν την λογική κατά περιόδους και κατά τόπους. Συμφωνεί. Διότι με την ίδια λογική, π.χ. ανίσχυαν άλλα πράγματα, θα μας χρωστάγαν οι Γερμανοί μερικά δισεκατομμύρια και θα τις χρωστούσαμε εμείς. Στείλτε τα στρατεύματα να καταλάβουν το Βερολίνο. Δεν ξέρω αν καταλαβαίνετε. Η λογική επιβάλλεται με άλλους τρόπους πλέον. Αυτό, όταν το ζητά η Ελλάδα με αυτό το τύπο, ζητάει τι μας χρωστάν οι Γερμανοί. Είδατε να παίρνετε τίποτα? Για να χρωστάγαμε εμείς τους Γερμανοί στα ίδια. Θα σας έλεγα, θα μας έχανε πουλήσει τη μάνα και τον πατέρα. Δεν θέλω να μπω, γιατί όλοι καταλαβαίνετε τώρα. Αυτά υπάρχουν όμως, και τα λέω για να καταλάβουμε, φτάσανε στο διασυρμό του ανθρώπου, κάποιοι εγκέφαλοι νομπελίστες, μόνο ιδέα. Ότι μπορούμε τον άνθρωπο, να τον εξισώσουμε χρήμα. Και πόσο δίνουν σημασία στον άνθρωπο, ότι ένας, ο οποίος αγωνίστηκε για τη Δευτέρα της πατρίδας του, και εκτελέστηκε παρανόμως, κτλ, κτλ, κάνει 180 ευρώ. Τόσα σας εκτιμούν, και με εκτιμούν και όλους μας εκτιμούν, με αυτό το τύπο. Θα πρέπει, στους Γερμανούς, να πούμε ότι τα επιτόκια, που λέτε, αλλά στη Γερμανία είναι αρντικά τα επιτόκια. Πληρώνουν οι άλλοι. Ας το τώρα, μην το θυζητήσουμε. Εγώ λέω τη λογική, αυτό που λέμε δυτικός ορθολογισμός, που φτάνει σε αυτή την κατάτια, και βλέπω τα νέα παιδιά, ή ανθρώπους, μαρφωμέλους, Είναι ορθολογιστής. Έπρεπε να τρέπεται κάποιος να πει ότι είναι ορθολογιστής. Δεν ξέρει τι είναι ορθολογισμός. Νομίζω ότι είναι η λογική... Δεν είναι λογικό να σκοτώνει τους ανθρώπους. Ή να χλέβω τους ανθρώπους. Δεν είναι λογικό. Άσε την κουβέντα τώρα αυτή. Καλησπέρα σας. Να καταλάβω κάτι για την πρώτη φορά σας ακούω. Ακούω και από εδώ και από εδώ τη φωνή σας. Εσείς είστε αστροφυσικός. Είστε αστροφυσικός. Για να το γράφω από κάτω ή ψέματα. Και όλα αυτά που μας αναπτύξατε... Δεν είναι γνώσεις σας από πού ορμόμενος. Σαν αστροφυσικός δεν έχει καμία σχέση από ό,τι κατάλαβα. Αυτό ξεκίνησα την περασμένη φορά. Την κατάδια του πολιτισμού μας. Έχω την εντύπωση ότι ένας μορφωμένος άνθρωπος... πρέπει να μιλάει μόνο για τα στέρια. Καμία συμμετοχή σε καμία άλλη δραστηριότητα κοινωνική δεν πρέπει να έχει. Κάποιος άνθρωπος δεν είναι αυτός που έχει πολλά πτυχία. Γιατί κάποτε εγώ με 70 ετών... η δάσκαλή με μάθανε ότι αυτά που μου λέτε τώρα είναι απαράδεκτο. Ό,τι πρέπει ο αστροφυσικός να μην ασχολείται με αυτά τα πράγματα. Όλα αυτά που μας αναπτύξατε... από πού τα έχετε εσείς σπουδάσει, τα έχετε... Δίνω βιβλιογραφία. Φυγήσα ότι για λόγος που έκρινα ο πανεπιστημίου... επί 25 χρόνια διδάσκω Ιστορία και Φιλοσοφία των Υπιστημών... στο Πανεπιστημίο Αθηνών. Για να διδάσκω Ιστορία και Φιλοσοφία των Υπιστημών... κάτι θα έχω διαβάσει που έκρινα... Δεν διδάσκατε αστροφυσική? Διδάσκα τέσσερα μαθήματα. Πρέπει να ανοίξω τους φοιτητές μου... να τους ανοίξω τα μάτια ότι αυτά που τους λένε στην επιστήμη... δεν είναι πάντα σωστά. Πρέπει να διαβάσω τι λένε για την έννοια της ίδης. Είναι σωστό αυτό που λένε οι σημεροί επιστήμονες. Τι είναι χρόνος. Θα έπρεπε ο σημερινός επιστήμηνος ερευνητής να παπαγαλίζει... τη γνώση που ήδη έχει καταργηθεί... επειδή αυτοί του μάθανε οι δικοί του καθηγητές που ήταν 70 ετών. Γιατί εγώ είχα καθηγητές 70 ετών... που μου δίδασκαν τι είχαν μάθει στα φοιτητικά τους χρόνια. Εγώ θα πρέπει να συνεχίσω να πιστεύω ότι χρόνος είναι αυτό που μου είπε ο Τάδε. Επιστήμονας δεν σημαίνει φτυχείο. Επιστήμονας σημαίνει ηθική, τρόπο ζωής... και απόδειξη αυτών που λέει μέσα στη ζωή τους. Επιστήμονας είναι εκείνος... ο οποίος έχει τα κότσια να καταρρίπτει... τους μεγάλους του παρελθόντος πάνω στις ιδέες τους... να δομί καινούργια επιστημία, καινούργια γνώση. Κάποιος ο οποίος απλώς παπαγαλίζει... ότι του μάθανε στο πανεπιστήμιο και στο σχολείο είναι απλώς παπαγάλος. Είναι απλώς εκπαιδευμένος και όχι μορφωμένος. Ο μορφωμένος πρέπει να το πω από την πρώτη στιγμή... για να δομί καινούργια επιστημία. Ο επιστημόνας, εάν θα χρησιμοποιεί την επιστήμη του... για να τη φέρει ταυτότητα με την καθημερινή ζωή των συμπολιτών του... όχι πολιτικά και κομματικά, τότε δεν είναι επιστημόνας. Αν είναι επιστημόνας για να παίρνει μεγαλύτερα προγράμματα και μπόνους... και να γίνεται καθηγητής και διδάκτυρος... για να του ανοίγει πιο εύκολα η πόρτα... για να γίνει υπουργός, υφυπουργός, βουλευτής, δεν ξέρω τι άλλο... αυτός δεν είναι επιστημόνας, είναι καλός επαγγελματίας. Ξέρω πολλούς ανθρώπους με πάρα πολλά πτυχία... πολλών πανεπιστημίων που είναι παλιάνθρωποι... και ξέρω ανθρώπους που δεν έχουν κανένα πτυχίο στα χέρια τους... είναι σοφοί και έντιμοι και ηθικοί σαν άνθρωποι. Άρα η μόρφωση των πτυχίων δεν κάνει τον μορφωμένο άνθρωπο. Αυτό είναι μία από τα πλήρια που ο κόσμος... δεν έχει πρόσφυγες και δεν έχει εμπόδια. Ο κόσμος δεν έχει εμπόδια. Αυτό γίνεται όταν ο κόσμος... δεν έχει εμπόδια και δεν έχει εμπόδια. Αυτό γίνεται όταν ο κόσμος δεν έχει εμπόδια... και δεν έχει εμπόδια και δεν έχει εμπόδια. Σωήμπλε και Μέρκελ... εσείς είστε δικοί πιστημονές. Μιλώντας σας και λέγοντας σας πράγματα που δεν ξέρετε. Ευχαριστούμε. Ο πολιτισμός, τον έχουμε μπλέξει. Ο πολιτισμός δεν αλλάζει αλλάζοντας κυβερνήσια... Υπόσχεσαι να γνωρίσεις αυτά τα τρία χρόνια, αλλά λάβεσθες να γνωρίσουμε. Αλλά αν περιμένετε να γνωρίσετε με τους τρόπους που πιστεύετε ή μας έχουν πείσει ότι γνωρίζουμε σήμερα, έθετε για αδρυσούλες. Καταβέντε, νο. Καλησπέρα. Καλησπέρα. Ωραία, εντάξει, ξεκινάμε. Καλητή συμπερίζω και εγώ από μέσα μου την παρουσία σας εδώ και την διάθεσή σας να μάς δώσετε αυτή τη γνώση. Εγώ θα σταθώ σε κάτι πιο πεζό. Εκείνο που βασανίζει από την κρίση είναι το εξής. Οι πολιτικοί μας τσακώνονται για το επίπεδο της φορολογίας που πρέπει να πληρώνουμε για τις υπηρεσίες ή τα προϊόντα μας. Και είναι πασιφανές ότι όταν θα μειωθεί ο φόρος θα φύγει από πάνω μας αυτή η… που θα το πω αυτό το… είναι θέμα ηθικής δεν θέλω να μπορώ να το χαρακτηρίσουμε. Σε μια συνδιαλλαγή, σου λέει αυτός που προσφέρει την υπηρεσία, κάνει 150 ευρώ χωρίς απόδειξη. Και με απόδειξη 200 ξέρω, ο Θεός πάντων. Αν δεν υπάρχει χρησιτομή μέσα από τη μελέτη της περιφοράς του καταναλωτή ή της οικονομετρίας, δεν ξέρω πώς, θα βρεθεί χρησιτομή αυτή, όπου ο άλλος ο καταναλωτής θα πει, εντάξει τώρα με 10% μπορώ να… Τι είναι τώρα η ρύθολογισμός, η λογική, πού εντάσσεται όλη αυτή η συμπεριφορά όλων μας, των καταναλωτών. Κάθε μέρα συμβαίνει και πολλές φορές την ίδια μέρα. Και από πολλούς επαγγελμάτιες που έχει ούχους και λοιπά. Και απλούς εργολύπτες λοιπόν. Αυτό είναι σε 70 χρόνια μέσα στη συλλογιστική τη δική σας, για να αλλάξει τον κόσμο. Αυτό πάντως λείψει την ένωρα του κόσμου. Γιατί εσείς από τότε που είσατε συλλογώδο και αυτά τότε να ξέρετε, χρήσατε 200 ευρώ, αλλά και τίποτα. Πρέπει να πει ότι πρέπει να ορθέψουμε τον ώρα αλλαγή. Κάπου αλλού. Γιατί ό,τι κι αν σκέφτεσαι κατά ελληνογικό, έτοιμο, δίκαιο, καταλάβατε, μιλάω για ορθές σκέψεις. Έτοιμες, θητικές σκέψεις. Δεν οδήγησαν σε τίποτα καμιά αλλαγή. Μάλλον οδήγησαν σε μια χειροτέρευση της κατάστασης. Οδήγησαν σε μια μετατροπή των έτοιμων σαν έτοιμων, των υφυχών σαν ήσυχων. Έτσι δεν είναι. Άρα λοιπόν, μέσα αυτή τη διαδρομή και του Δανέζι, που είχε όλα αυτά τα προβλήματα, παγωνίστηκε αυτά τα προβλήματα μια ζωή ολόκληρη. Με τα αντίσσικα οφελήματα ή αρνητικά, αιθετικά, έτσι, στη ζωή του. Κατάληξε κάπου. Δεν βρέθηκε ξαφνικά ένας που θελήθηκε άποψη για όλα αυτά που είπατε. Απλώς χαριτολογώντας, χαριτολογώντας λέω, λέω. Βρε παιδιά, γενιές επί γενεών, οι κοινωνικοί αναλυτές, οι κομματικοί αναλυτές, οι φιλοσοφικοί αναλυτές δεν μπορούσαν να αλλάξουν τον κόσμο. Δεν μπορούσαν να πείτε κανείς ένα φιλοσοφικό, να πείτε και δυο λέγια που ήσασταν σαν δύσσαι. Αυτό τώρα είναι το αστείο της υπόθεσης. Καταλήκωσε να το θεωρήσετε όριμο συμπεράσμα μετά από μια μεγάλη διαδρομή. Αυτό που σας είπα, άλλο πολιτισμός και άλλο προβληματάκι μέσα σε ένα καταραίωμα πολιτισμό. Εμείς τι κάνουμε, νομίζουμε ότι το πρόβλημα είναι το πώς αχειριστούμε την ιδεολογία ενός πολιτισμού. Και δεν καταλαβαίνουμε ότι η ιδεολογία ενός πολιτισμού είναι λάθος. Πέρασαν 70 χρόνια που σας είπα, δεν είναι τόσο απλό το θέμα τώρα και ούτε θέλω να το σητήσω αυτό. Και είπα, έχουμε την εντύπωση σε ολόκληρο το δυτικό πολιτισμό ότι θα αλλάξει η κοινωνία μας αν αλλάξουμε κυβερνήσεις. Αυτό σημαίνει πολλά. Δεν θα αλλάξουμε, κατέληξα, εάν αλλάξουν κυβερνήσεις, αν δεν αλλάξει καθένας από εμάς μέσα του. Τελειώνοντας, γιατί με πονάει πάρα πολύ, προσωπικά καταλαβαίνετε αυτό που με ρωτήσατε. Πάντοτε, ακόμα και οι έντιμοι και ηθικοί άνθρωποι, όταν κάνουν μια βαριά παλιανθρωπιά, πάντοτε εφευρίσκουν μια φιλοσοφία που να την καλύπτει την παλιανθρωπιά τους. Αυτό πρέπει να πάψει όταν αλλάξουμε εμείς μέσα μας. Καλησπέρα. Και από εμένα θα θέλω να σας πω να ξαναγυρίστε λίγο στον τύπο, το προηγούμενο που συζητήσαμε. Και να παρατηρήσω ότι η όλη φιλοσοφία του πρωτεστατισμού έχει φάσκη και επιφάσκη. Δηλαδή, στο α, η αξία είναι κάτι το οποίο πρέπει να καταργηθεί. Η αξία ενός ανθρώπου είναι κάτι το οποίο πρέπει να καταργηθεί. Σε χρήμα δεν πρέπει να καταργηθεί. Άρα ο άνθρωπος θα γίνει ένα μετρήσιμο είδος, σωστά? Όχι. Πέστε την απόψη σας, εγώ υπάρχω. Σε τέλος, όλος αυτός ο τύπος τι στόχο έχει? Ποιος είναι ο απότελος στόχος αυτού του τύπου? Δεν κάνω κοινωνική θεωρία, έκανα μαθήματα ολόκληρα πάνω σε αυτόν. Εδώ δεν είμαι ούτε ως πολιτικός, ούτε αναλητής, ούτε ως κομματικός αναλητής, ούτε ως αναλητής κοινωνικών συστημάτων. Εγώ ήρθα να σας πω ότι με αυτό τον τύπο ζητάμε αποζημιώσεις. Ε, ο καθένας δεν έχει το στοιχειώδες μυαλό όλα αυτά που με ρωτάτε να τα ρωτήσει τον εαυτό του. Να ψάξει στο ίντερνετ, σε βιβλία, να βρει απαντήσεις. Εγώ δεν ήρθα εδώ να σας λύσω απαντήσεις, να σας δώσω τέτοιους απαντήσεις. Εδώ ήρθα να σας δημιουργήσω ερωτήματα για να ψάξετε μόνοι μας. Το ζητούμενο του πολιτισμού μας είναι να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε παραπάνω ό,τι μας λέει η τηλεπερσόνα ή ο τηλεπερσόνος. Εάν λοιπόν το πετυχαίνω, δεν είμαι ο μάγος και έπαιζαμε ένα παιχνιδάκι, το μαγνητικό μάγο, ρωτάγαμε και βάζαμε το μάγο και γύρινα για την απάντηση. Ο κάθε άνθρωπος είναι ελεύθερος όταν γνωρίζει με στοιχεία και όχι φιλοσοφίας που λέει ο καθένας, να κρίνει, αυτό σητείσαμε και με τους φίλους εδώ προηγουμένως, για τι συμβαίνει αυτό το πράγμα. Εσείς θα απαντήσετε. Γι' αυτό θα ψηφίσετε το τάδε, θα κάνετε το τάδε, γι' αυτό θα πάτε να μιλήσετε με τον τρόπο την άποψή σας. Δεν είμαι ιστρούκτορας, δάσκαλος είμαι και θέλω να σας βάλω να σκέφτεστε. Όχι ότι ακούτε από τη τηλεόραση και από τους περίεργους ειδικούς. Εσείς να σκεφτόσαστε. Εσείς να ψάχνετε. Κύριε Δανέζη, καλησπέρα. Μας είπατε στην αρχή για τη λογική, αναπτύχατε τη λογική. Και είπατε ότι η λογική διαφέρει από τον καθένα σε καθένα. Η λογική στο οργανισμό είναι διαφορετική με την Αυστραλία και το ποδί από τη άλλη. Εγώ θέλω να ρωτήσω σε αυτόν τον κόσμο που ζούν, που το αποκλειστήσετε εγώ και εσείς. Μάρτιξ, ας το υποθέσουμε. Πιστεύω ότι δεν ξέρω, μπορεί να είναι και λάθος αυτό που λέω. Όχι αγόρι μου, ψάχνεις τα μήλα αυτά. Παρά να στυριζόμαστε στη λογική, που μπορεί να είναι λάθος ή σωστή, μπορεί να είναι μισή αλήθεια, μισή μισό ψέμα. Πιστεύω ότι είναι καλύτερο μέσα από την παιδεία που έδειξε η σύσχοή, από την εκπέρευση, να στυριχθούμε, όπως λέγανε οι αρχαίοι Έλληνες, στον λόγο, δηλαδή στην αλήθεια, ώστε να στυρίξουμε μετά και μία λογική, που δεν ξέρω αν ενδιαφέρει η λογική με τον λόγο. Πιστεύω ότι είναι δύο διαφορετικά. Ενώ ο λόγος είναι η αλήθεια, ανεχαροδάμως, που λέγανε οι αρχαίοι Έλληνες. Αυτό, αν μπορεί να οπηθήσουν, πρέπει να θεριστούμε στον λόγο, στην ίδια την αλήθεια, της φύσης μας ως άνθρωποι, και να μην ακολουθούμε αυτό που νομίζουμε ότι είναι σωστό. Ο μέσος Έλληνας, για να είμαι σαφής, πιστεύει ότι όταν λέει ότι είναι ορθολογιστής, ότι έχει αυτή την λογική που λες εσύ, που το είχε μάθει ο παππούς του κτλ κτλ. Συμφωνεί? Αυτό που σου λέω εγώ είναι ότι ο ορθολογισμός που γράφουμε στα βιβλία δεν είναι αυτός. Τώρα, δεν είμαι υπέρ του να γυρίσουμε στο παρελθόν αφορά με χλαμίδες, αλλά η λογική που πρέπει να πρετανεύσει, αν μη τι άλλο, θα πρέπει να στηρίζει σε κάποιες βάσεις. Σαν και αυτές που είπες. Συμφωνεί? Λογική. Προσέξτε να δείτε, θα σταματήσω εδώ σε αυτό που θα πω όμως, θα μη με ρωτάτε παραπέρα, θα απαντάω. Η Κρήτη δεν έχει αόζ, με την ίδια λογική, ούτε η Αγγλία πρέπει να έχει αόζ, γιατί είναι νησί. Έτσι δεν είναι. Αν τα νησιά δεν έχουν αόζ, ούτε η Μάλτα που είναι κράτος δεν θα πρέπει να έχει αόζ γιατί είναι νησί. Λοιπόν, ούτε η Αγγλία θα πρέπει να έχει αόζ, γιατί δεν επικρατεί η ίδια λογική. Άρα βλέπετε ότι ο Ορθολογισμός κρίνεται με οικονομικούς όρους. Είσαι χρήμα. Σταματώ εδώ. Αυτό και εγώ λέω αυτό που είπες κι εσύ, ότι πρέπει να συμβεί. Να βάλουμε το μυαλό μας να σκέφτεται. Και να μην ακούμε ό,τι μας λέει ο καθένας τηλεόρας και το ραδιόφωνο και μάλιστα να κάνουμε ακόμα κάτι χειρότερο. Πιστεύουμε ότι μας λέει ο δικός μας, του ίδιου κόμματος, της ίδιας θρησκείας, του ίδιου πολιτισμού, του ίδιου. Αν το ίδιο πράγμα που πιστεύουμε όταν το λέει ο δικός μας. Το πει κάποιος που είναι σε ένα άλλο κόμμα, τότε θα είμαστε αντίθετοι. Άρα πρέπει να αλλάξουμε μέσα μας και να αρχίζουμε να σκεφτόμαστε έξω από τους περίεργους δασκάλους μας. Κακό πολύ αυτό που λέω. Το να είσαι ελεύθερος, πραγματικά ελευθερία, δεν μιλάω για μπαχαλακισμό, εσωτερική ελευθερία και τα λοιπά, είναι η πλέον τρομοκρατική πράξη που μπορεί να κάνεις στη σημερινή κοινωνία. Εγώ είμαι με τον τρομοκράτη τον Γκανάρη. Καλησπέρα. Καλησπέρα. Αφού λέμε ότι τελείωσε ο θετικός πολιτισμός. Όχι ακόμα. Αν θέλετε να ρωτήσω θα πάρουμε κάποια μηνύματα όταν έρχεται το καινούργιο. Αφού ο θετικός πολιτισμός της Ελλάδας από δεδειγμένα λέμε έχει καταρρέψει θα πω κάποια μηνύματα. Δεν είπα έχει καταρρέψει γι' αυτό μιλώ ακριβώς στην ελληνική γλώσσα. Είναι υπό κατάρρευση. Και είπα μάλιστα είτε μας αρέσει είτε δεν μας αρέσει είπα τρία πραγματάκια. Θα αλλάξει. Αν θα αλλάξει προς το καλύτερο ή προς το χειρότερο είναι στο δικό μας χέρι. Δεν είπα θα αλλάξει προς το καλύτερο και ένα δεύτερο. Γιατί εγώ δεν είμαι κομματάρχης. Και λέω την αλήθεια. Ένας πολιτισμός για να αλλάξει αυτό εννοούσα σε κάτι που είπα προηγουμένως. Δεν αλλάζει αλλάζοντας κυβερνήσεις. Δεν αλλάζει σε τέσσερα χρόνια. Ένας πολιτισμός μπορεί να αλλάξει όταν περάσουν 100 χρόνια. 150 χρόνια. Δεν είναι μια διαδικασία εδώ και τώρα και γιατί δεν είναι. Γιατί θα πρέπει να αλλάξουν οι άνθρωποι μέσα τους που αυτό είναι μακρόχρονο. Άρα λοιπόν όσοι σας υπόσχονται ότι θα αλλάξουν τον πολιτισμό σε τέσσερα χρόνια ή σε δεκατέσσερα χρόνια σας λένε ψέματα για να σας πάρουν την ψήφο. Δεν μπορούν οι άνθρωποι. Δεν ξέρω αν καταλαβαίνετε δεν είναι θέμα πολιτικής ευθύνης και τ.λ. Δεν μπορούν. Άρα θα πρέπει όμως από σήμερα και θα σας πω γιατί το κάνω. Ας το πω ότι είναι κριτική. Θα πρέπει να αρχίσουμε να εκπαιδευόμαστε σιγά σιγά για αυτό το καινούριο. Εκπαιδευόμαστε εμείς όχι για να δούμε τίποτα. Για να ετοιμάσουμε τα παιδιά μας και τα εγγόνια μας. Και τα παιδιά μας και τα εγγόνια μας. Γιατί θα αλλάξει τόσο μακριά. Κάποτε όμως θα πρέπει να αρχίσουμε το πρώτο βήμα. Γιατί εμείς σήμερα, οι σοφοί άνθρωποι που λέμε homo sapiens. Τι λέμε. Εγώ μωρέ θα το αλλάξω. Κάτσε να οικονομήσω εγώ τίποτα. Άσε την άλλη γενιά να το αλλάξει. Και έχουν περάσει δεκάδες γενναίες. Χωρίς να αλλάζει τίποτα και χειροτερεύοντας την κατάσταση. Άρα δεν μιλάω για πράγματα τα οποία θα τα δείτε. Είστε υποχρεωμένοι να κάνετε το πρώτο βήμα για τα παιδιά και τα εγγόνια σας. Γιατί αυτό σας μάθανε εδώ στην Ελλάδα. Δεν σας μάθανε. Φάε πίε και εφραίνου. Σκότωσε βίασε και τα λοιπά για να βρει τρία κατομμύρια το παιδί σου. Όταν πάτε τα παιδιά σας να στεφανώσουνε τους ήρωες. Οι ήρωες ήταν οι λύθοι. Για αυτά που πιστεύει ο μέσος πολίτης. Γιατί αυτοί πεθανάνε όλοι για τα παιδιά και τα εγγόνια τους. Εμείς σαν Έλληνες υπενισσόμεθα ότι το ίδιο κάνουμε για τα παιδιά μας. Ποια παιδιά μας. Να θυσιαστούν για τα παιδιά τους και τα εγγόνια τους. Όχι μωρέ. Ας πεις μωρέ κονόμα εσύ να πάρεις δυο βίλες και ένα ωραίο αυτοκίνητο ή να πάρεις ωραία. Σκέφτεσαι τώρα σε τέτοια πράγματα. Όταν όμως καταστραφεί το παιδί σου και το εγγόνισσο. Σου φταίει η κυβέρνηση τάδε και οτάδε. Εσύ δεν φταίς τίποτα. Συνήθως οι πολίτες δεν φταίουν ποτέ. Πάντοτε όταν κάνουν τη βλακία τους, κάποιος ανώτερος φταίει. Αρχίζουμε από τον προϊστάμενο και καταλήγουμε μέχρι τον πρόεδρο της δημοκρατίας. Αλλά ρώτησα αν έφτουν κάποια μηνύματα, π.χ. για την Βαλία, που είναι ευρώπνη. Πώς θα έρθουν τα μηνύματα. Πώς θα έρθουν. Τον τρόπο πες. Με την αφίπνηση. Τι κάνει την αφίπνηση στην κοινωνία. Άσε τη Γαλλία. Δεν με ενδιαφέρει ποιος το κάνει. Μέσω της τηλεόρασης και μέσω των εφημερίδων. Καλημέρα σας. Γι' αυτό εγώ είμαι εγώ εδώ. Αυτά που σας έδειξα είναι στις εφημερίδες. Και στα περιοδικά. Και υπό μακρών. Και τη γράφεις έκθεση της Παγκόσμια Τράπεζα. Τα έχετε διαβάσει. Αυτά δεν τα λέω δανέζις. Είναι χιλιάδες διανοητές και τ.λ. που τα πάνε. Χιλιάδες σελίδες. Πότε τα έλεγαν. Όταν εμείς βλέπαμε πρωινάδικα. Υπήρξαμε. Μην τα βάζετε με τον πρωτεστάτισμό. Καλή άνθρωποι. Έχω φίλους πρωτεστάτες. Πολύ καλά παιδιά. Υπήρξαμε. Παρ' όλα αυτά όμως. Μέσω του πρωτεστάτισμού. Έχουν κάποιες αυτοκρατορίες. Μέσω της ιδεολογίας του πρωτεστάτισμού. Αυτοκρατορίες. Η υπερίσχυση ενός ανθρώπου. Ένας ανθρώπινος άνθρωπος. Δεν είναι ο σοφός. Δεν κατακτάται από έναν μη σοφό. Από έναν ηγίθιο. Ανήμως έχουν κατακτήθη. Δεν είχαστε εμείς οι σοφοί και ο άλλος ο ηλίθιος. Προφανώς. Δεν είπα κάτι τέτοιο πότε. Πολύ ωραία. Δε φτάνομαι. Δεν το είπατε. Ήθελα όμως να ρωτήσω γιατί μπορούν. Γιατί έγιναν αυτές οι αυτοκρατοριές. Με ποια δύναμη. Και μια παρατήρηση. Συγγνώμη. Η δύναμη είναι η βία. Η βία. Τα εκατομμύρια των νεκρών. Των βιασμένων. Των εξαντροποθυσμένων. Ο Βοναπάρτης έκανε μεγάλη τη Γαλλία μέσα σε εκατομμύρια νεκρών. Το ίδιο έκανε ας μην πω τώρα. Άλλους. Η βία της σοφίας. Η βία της σοφίας, ναι. Οι σοφοί όλου του κόσμου είχαν κακό τέλος. Ποιους? Απ' τους βίαιους. Καμία αυτοκρατορία δεν έγινε μεγάλη. Χωρίς. Ας μην κάνω τώρα. Ούτε οι ελληνικές αυτοκρατορίες. Ο Μέγας Αλέξανδρος δεν πήρε τον Πλάτωνα και τους διάβαζε τον Πλάτωνα και πήγαινε προς τις Συνδίες. Γι' αυτό την ιστορία τον ονομάζονε πόρνη. Γιατί η ιστορία γράφεται απ' τους νικητές. Θα ήταν πάρα πολύ ενδιαφέρον κάποια στιγμή να γραφεί μία παράλληλη ιστορία απ' τους σειτημένους. Ακούσα να σου πω κάτι. Ξέρεις πάρα πολύ καλά ότι δεν παραστέχομαι σε άλλους είδους κουβέντες. Αλλά σε ρωτώ. Όταν σου έρθουν οι Τούρκοι και σου εξαφανίσουν την Ελλάδα μέχρι τη Σπάρτη και φορούν τον πολιτισμό τους. Γι' αυτός είναι ο καλύτερος. Δεν είναι και ο καλύτερος για τους άλλους. Τι έκαναν δηλαδή. Ο Αλέξανδρος πήρε τα εκατομμύρια των ανθρώπων που πεινάγανε, που διάγνανε κτλ. Και τι τους έκανε φιλόσοφους. Μάθανε τίποτα απ' τον ελληνικό πολιτισμό. Λοιπόν γι' αυτό λέω, άστε την κουβέντα αυτή. Γιατί οι κουβέντες αυτές έχουν τα υπέρκια και έχουν και τα κατά. Μεγάλος ο Πλάτωνας αλλά την περασμένη φορά είπα της βρωμίας που γράφει ο Πλάτωνας μέσα. Για τη δική μας λογική τη σημερινή την ελληνική. Δεν της λάθει όπως της είπατε. Κάνατε μια ερμηνεία... Δεν κάνω καμία ερμηνεία. Λέει ακριβώς αυτό που σας είπα και αν θέλετε θα σας φέρω το κείμενο που το έχω. Το αρχαίο κείμενο. Είναι δική σας άποψη αυτή. Γιατί πρέπει να διαβάζουμε όλα τα βιβλία. Για να τους συγκρίνετε με τον Μερμαζί κύριε Δανεζί. Είπα ότι αυτό που είπε ο Πλάτωνας ο μόνος ο οποίος το έκανε ο Χίτλερ. Τι είπες? Να κάνουμε πορνεία που υποχρεωτικά οι Αθηναίες πολίτησες να συνευρίσκονται με τους Αθηναίους πολίτες για να βγάζουν Αθηναίες πολίτες με καθαρό αίμα. Θα μην ανοίξουμε τώρα κι άλλα. Αυτό το έκανε μόνο ο Χίτλερ. Άρα λοιπόν μεγάλος ο Πλάτωνας. Αλλά εγώ δεν είμαι δογματικός. Διαβάζω τους πάντες. Ό,τι μου αρέσει το κρατάω και ό,τι δεν μου αρέσει το πετάω. Και ο ισολογισμός του Πλάτωνα είναι θετικός γι' αυτό τον θεωρώ μεγάλο σοφό. Ε, τι να κάνουμε. Όλοι μας, κι εγώ κι εσείς κι όλοι μας μπορεί να είστε μια χαρά άνθρωποι, η θυχή έτοιμη. Ε, κάποια στιγμή δεν λέμε κάποιοι τη τρελό μας. Ε, πρέπει να μας απορρίψουν γιατί τέλος πάντων είπαμε κι εμείς ή κάναμε κάτι κακό. Όχι. Ο ισολογισμός λέει. Ο σοφός άνθρωπος πρέπει να πει ότι ο Σοκράτης ο Πλάτωνας ήταν από τους μεγαλύτερους σοφούς. Ήταν δημοκράτης. Παρ' όλοι το λέγαν αντιδημοκράτη. Εξήγησα του λόγου. Θέλω να πω ότι όλα τα πράγματα δεν πρέπει να τα ωραιοποιούμε. Πρέπει να τα βλέπουμε όπως είναι και να τα ζυγίζουμε. Τι ήτανε καλύτερο, περισσότερο ήταν τα θετικά ή τα αρνητικά. Και να λέμε ότι αυτός είναι μεγάλος. Γιατί έκανε πολλά θετικά. Ε, έκανε και τη στραποτυπωνία σου. Ε, άνθρωπος είναι. Δεν είπαμε ότι ήταν ο Θεός κατεβασμένος από τον ουρανό. Αλλά ήταν θετικό το έργο του. Ο Μέγας Αλέξανδρος ήταν πολύ θετικό για άλλους λόγους. Ήταν για άλλους λόγους πολύ μεγάλο το έργο του. Κατ' αρχάς εξάλληψε μια απειλή γενικότερη για όλο τον κόσμο της Ευρώπης. Άστα τώρα αυτό. Ήτανε κάτι μεγαλειώδες. Που αυτό δεν συνέβη. Είχε τέσσερις χιλιάδες, πέντε χιλιάδες, έξι, δέκα χιλιάδες μυρμηδώνες. Και άλλοι ήταν ενάμιση εκατομμύριο που τις καθαρίσανε διότι ήτανε πιο καλοί πολεμιστές μόνο. Υπάρχει ένα παρασκήνιο, υπάρχει μια πολιτική, υπάρχει μια... πόλεμος είναι. Έτσι, που όλα είναι ανεκτά στον πόλεμο. Τι να κάνουμε. Δηλαδή δεν κατάλαβα θα μου επιτεθεί ένας εχθρός στα σύνορα. Και εγώ θα λέω, αγαπάτε αλλήλους, ελάτε μέχρι την Αθήνα επειδή εγώ δεν πολεμάω και δεν σκοτώνω. Ξέρω ότι να σκοτώσω δεν είναι καλό πράγμα. Μα αυτό λέω και εγώ, είναι μεγάλο το... Υπομονετικά έχουμε ζητήσω, εγώ και δεν πετάω. Ναι, αλλά εγώ δεν βλέπω αποχή γι' αυτό. Της φέρει και η ώρας. Ευχαριστούμε. Κύριε Δανέζη, καθώς ήρθατε, χαίρομαι πολύ που ήρθατε εδώ και πήρατε τις απαντήσεις που ήθελα να μας δώσετε. Ωστόσο, χωρίς να δει όμως ότι κατέχω ιδιαίτερη νόση στην φιλοσοφία ψύγματα. Αλλά είναι ένα προβληματισμός. Όλοι μας ψύγματα έχουμε. Ναι. Τα νέα μυστημόνια τα οποία είναι λοιπόν, αυτά τα... Τις όποιας υπάρχουν και άλλα και τις νέα φυσιολογίες, λειτουργίες του κεφάλου, που βρίσκονται στον αέρα από τους ποσοκρατικούς. Όχι. Δεν ξέρω. Αλλά το πλάτο, καθώς αντιλαμβάνουμε τον κόσμο με τις δυνατότητες του τέτοιου λειτουργιών, του κεφάλου μας και μας το είπατε... Τοπικά και χρονικά, εσύ. Τοπικά και χρονικά. Πολλοί σύντομα, γιατί ξέρω είναι ενότητα μεγάλη, δηλαδή οι φιλόσοφοι μέσα στους αιώνες, οι σημαντικοί σε ισαγωγικά ή χωρίς ισαγωγικά που θένε, που ενάξονται τώρα, απλά τους τιμάμε και λέμε κάποτε ήταν στην εποχή στον τόπο χρόνο που είπαμε, γεννήθηκαν, είπαν, έκαναν, κατέλεσαν το έργο τους και τους σεβόμαστε και προχωρένουμε. Σας ευχαριστώ πολύ. Να είστε καλά. Όλοι οι φιλόσοφοι, από πουδήποτε κι αν προέρχονται, έχουν πει σπουδαία πράγματα για να μιλήσουν στην ιστορία. Αυτό που είπα, να ισοσταθμίσουμε τα θετικά και αρνητικά, τι συμφωνούμε εγώ, καθένας προσωπικά βέβαια αυτό, έτσι. Η προσφορά τους τον πολιτισμό σε τόπο και χρόνο, προσέξτε το, σε τόπο και χρόνο, ήταν πολύ σημαντική. Αυτό, εγώ, προσωπική μου άποψη είναι ότι πρέπει να διαβάζουμε όλους, χωρίς να ενταζόμαστε δόγματα. Διαβάζω τον Γκάντ. Μα όποιος έχει διαβάσει λιγάκι και καλύτερα τον Γκάντ, δεν έπετε συμφωνή σε όλα ότι είπε ο Γκάντ. Ο Γκάντη, μεγάλο δεν είναι, εγώ το σέβομαι και κάτι παραπάνω αυτό σέβομαι, τον Γκάντη. Σε κάποια πράγματα έχει αποτύχει λόγω δογμάτων. Οδήγησε τους Ινδούς στο να απελευθερωθούν από το ζυγό των Άγγλων, δεν τους έμαθε όμως να πολεμάνουν ανελεύθεροι γενικότερα. Δεν τους δίδαξε ελευθερία. Όχι το προσωπικό μου δόγμα επειδή ξέρω εγώ είμαι εναντίον κάποιου κυρίαρχου λαού. Δεν καταλαβαίνω το να είμαι εναντίον των Τούρκων. Είμαι υπέρ της ελευθερίας. Όποιος κι αν επιβουλευθεί την ελευθερία μου, σε οποιοδήποτε επειδή μου πολεμάω. Γι' αυτό βλέπετε οι Ινδοί είναι ακόμα φρικτοί δούλοι των ίδιων των παθών τους. Έχουν 300 γαουλάιντες, πώς το λένε, από πάνω τους και δεν καταλαβαίνουν τίποτα. Δεν τους έμαθε να είναι ελεύθεροι, αλλά τους έμαθε να είναι εναντίον των Άγγλων. Καλά έκανες, δεν είπα όχι. Αλλά καταλαβαίνετε εκεί διαφωνώ με τον Κάντη. Έπρεπε να τους διδάξει ελευθερία έναντι οποιουδήποτε ανταλλάγματος προσωπικού του. Το ότι εγώ ξέρω, εγώ είμαι εναντίον των Αμερικάνων, των Ρώσων, δεν ξέρω, των Κινέζων. Και επιτυχάνω όλη Ελλάδα, με αυτά που λέω ή αυτά που κάνω. Να διώξω τους Άγγλους και Γάλλους στους Αμερικάνους, δεν ξέρω ποιοι είναι κατά καιρούς. Όχι γιατί τους έμαθαν ελευθερία, αλλά γιατί δεν τους γουστάρω. Ή για πρακτικούς λόγους βέβαια, δεν τους γουστάρω έτσι για πλάκα. Βλέπετε λοιπόν ότι διαβάζω κριτικά κάποιον άνθρωπο που το λατρεύω. Διαβάζω κριτικά τον Αϊνστάιν που το ξέρει τόλοι το λατρεύω. Μας μπέρδεψε και μας έχει κάνει ένα φιόγκο. Διότι μας είπε ότι η διάσταση είναι χρόνος που διαβεί τα ρολόγια μας. Ούτε αυτός το καταλάβαινε τότε. Μας το περιέγραψε όμως χωρίς να μπορεί να βρει το λεξιλόγιο εκείνο που να ξεδιαλύνει όχι μόνο τη σύμπτωση στον κοντινό μου χώρο, αλλά και τη διαφορά την τεράστια που το ξέρε. Μου το διατύπωσε όμως με έναν τρόπο που δεν μπορεί να γίνει κατανοητό από πολλούς ανθρώπους. Του κάνω κριτική. Κάνω κριτική όμως στον πατέρα μου που τον λατρεύω. Ο Αϊνστάιν έκανε κριτική στον Εύτωνα και τον κατήργησε τρόπος του έγιου. Πάντα για να προχωρήσεις ένα βήμα μπροστά στη φιλοσοφία, στην επιστήμη, στην φιλοσοφία των κοινωνικών συστημάτων, σε όλες τις δογματικές, θα πρέπει να προσαρμόζεσαι στα δεδομένα της περιόδου σου. Δηλαδή δεν μπορώ να πω ότι αυτό που είπε ένας μεγάλος φιλόσοφος πριν χίλια χρόνια, ή πριν 200 χρόνια, σε κοινωνικές φιλοσοφίες. Θα ισχύει μέχρι να τελειώσει ο κόσμος. Τα δόγματα είναι γνωστό σε όλους ότι όταν περάσουν ένα χρόνο, δυο διάστημα, η θέση τους είναι στις προθήκες των μουσείων. Τα σεβόμαστε, κάνουμε καλή κριτική για την εποχή. Λέω καμιά φορά ο Δανέζης, ξέρεις, πιο πολλά από τον Αριστοτέλη. Είναι καλύτερος από τον Αριστοτέλη. Όχι. Γιατί ο Αριστοτέλης, όταν ήξερε εκατό, χίλια πράγματα, ο όλος αλλοσκοπός δεν ήξερε τίποτα. Εγώ ξέρω τρεις χιλιάδες πράγματα. Αλλά όλοι οι άλλοι κυρώ μου ξέρουν 100 χιλιάδες πράγματα. Άρα εγώ δεν είμαι Αριστοτέλης, γιατί στην εποχή μου, μπορώ να ξέρω τρεις φορές τέσσερις περισσότερα από τον Αριστοτέλη, αλλά υπάρχουν άλλοι που ξέρουν χιλιάδες πράγματα παραπάνω από μένα. Και μην ξεχνάτε αυτό που είπα την περίπτωση δευτέρα. Ο Χριστός, λέω, έχει τόση σχέση με τις δικητικές δομές της Εκκλησίας, όσο έχει ο Μάρξ με τον Στάλιν ή ο Βοναπάρτης με τον Γαλλικό Διαφωτισμό. Πρέπει εμείς να το κρίνουμε πού θα κάνουμε την κριτική μας και να μη στερικόμαστε στο τι μας λένε τρίτη. Να έχουμε μια προσωπική σχέση και με τους θεούς μας και με τους φιλοσοφικούς εκφραστές μας. Άρα πρέπει να είμαστε ελεύθεροι. Αυτό είναι. Ελευθερία. Λοιπόν, χίλια συγγνώμη. Δε θα απαντήσω σε άλλη ερώτηση γιατί πρέπει οι εργαζόμενοι να πάνε στο σπίτι τους. Είναι 9 και 10. Και το εργατικό δίκαιο, το οποίο υπερασπίζομαι, λέει ότι πρέπει να τελειώσει ο ασχέτης αν είναι ωραία η παρέα σας. Σε ευχαριστώ πάρα πολύ.