| σύντομη περιγραφή: Ας πούμε ότι ασχολούμαστε με ένα μάθημα που έχει να κάνει με το πως στεκόμαστε μέσα στην τάξη. Πως μπορούμε να διαχειριστούμε όπως λέγεται η σχολική τάξη διάφορα ζητήματα που προκύπτουν ή πως επιβάλλουμε την πειθαρχία κατάλλως. Και το έχουμε πιάσει να το εξετάσουμε με βάση τα διάφορα παιδαγωγικά ρέβματα που υπάρχουν. Είπαμε ότι πολλές φορές το πούμε και θα το ξαναπούμε αυτό ότι μπορούμε να κάνουμε κατηγοριοποιήσεις στην εκπαίδευση. Στις κατηγοριοποιήσεις ορίζουμε δηλαδή εμείς ότι έχουμε αυτές τις δύο τρεις κατηγορίες. Εμείς το ορίζουμε κάποιος άλλος μπορεί να βάλει τέσσερις άλλος μπορεί να βάλει μία δύο δέκα έξι. Αλλά εμείς πάντοτε το ορίζουμε εδώ λοιπόν χωρίσαμε τρεις γενικά κατηγορίες και είπαμε ότι μία είναι παραδοσιακή εκπαίδευση η άλλη είναι η προοδευτική λεγόμενη εκπαίδευση νέα αγωγή και το κίνημα των μεταρρυθμιστών των αρχών του περασμένου αιώνα και η τρίτη είναι ριζοσπαστική. Στην προηγούμενη συνάντησή μας την περασμένη πέμπτη αν δεν κάνω λάθος είχαμε μιλήσει για την παραδοσιακή εκπαίδευση και το πως κάποιος ή κάποια που υιοθετεί τις βασικές αρχές της παραδοσιακής εκπαίδευσης προσανατολίζεται να συμπεριφερθεί στην τάξη όχι ότι συμπεριφέρεται ούτε ότι αυτοί οι τύποι που περιγράφουμε υπάρχουν αυθεντικά, υπάρχουν στην ολότητά τους. Είναι ιδιότυποι που έλεγε και ο Βέμπερ, δηλαδή μπορεί να βρεις ένα δάσκαλο που να έχει στοιχεία από τη μία προσέγγιση σε ένα ποσοστό 70%, από την άλλη σε ένα 20% και από την άλλη ένα 10% και να λέει ότι αυτός υποστηρίζει την αντίληψη του 10%. Δηλαδή, λέω τώρα εγώ, μπορεί να βρεις ένα δάσκαλο που αυτά που κάνει σ' ό,τι αφορά τις πρακτικές και τον τρόπο που συμπεριφέρεται στην τάξη κατά 70% χρησιμοποιεί τις παραδοσιακές μεθόδους, παραδοσιακό τρόπο που ξεκινήσαμε και τον περιγράφαμε την προηγούμενη φορά. 70% αυτό, έτσι, κατά 20% το προοδευτικό και ένα 10% το ρίζοσπαστικό. Ο ίδιος όμως μπορεί να τοποθετείται στο ρίζοσπαστική παιδαγωήκη. Να λέει ότι εγώ είμαι ο παδός φίλος της ρίζοσπαστικής ή πιστεύω εγώ ή εντάσσομαι στη ρίζοσπαστική παιδαγωήκη. Καταλαβαίνετε αυτό. Δεν υπάρχει δηλαδή κάποιος ξεκάθαρος τύπος, αυτά είναι κάποιες κατηγορίες που κάνουμε για να μπορούμε να συνεννούμαστε. Ωραία. Επομένως, στις βασικές έννοιες του μαθήματος που διερευνούμε, θα πάντοτε αρχίζουμε με το αναλυτικό πρόγραμμα. Είπαμε ότι στο αναλυτικό πρόγραμμα, σε αυτή την παραδοσιακή εκπαίδευση, έχουμε μια αντίληψη χρήσιμο θηρική, δηλαδή τη σύνδεση των γνώσεων που δίνουμε εμείς οι δάσκαλοι. Έτσι είναι το μοτίβο της παραδοσιακής παιδαγωγικής. Με την αγορά εργασίας, δηλαδή αυτές τις γνώσεις, αυτά που θα μάθουν τα παιδιά στο σχολείο, πόσο θα χρησιμεύσουν στην εργασία τους. Και μάλιστα τη βδομάδα που πέρασε, είχαμε μία αναφορά. Τώρα θα κάνω δύο αναφορές σήμερα στον άγγλο Πρωθυπουργό τον Κάμερων, τον David Cameron, γιατί είναι ζητήματα επικαιρότητες τα οποία θα αφήξουμε σήμερα. Η πρώτη έχει να κάνει με το ότι εκφράστηκε ο David Cameron, ο Πρωθυπουργός της Μεγάλης Βρετανίας, εκφράστηκε υπέρ της εισαγωγής, της νοτροπίας του κέρδους στα σχολεία. Δηλαδή λέει ότι τα παιδιά πρέπει να μαθαίνουν τον κέρδος. Να μαθαίνουν πως θα επιδιώκουν τον κέρδος. Και χρειάζεται η Μεγάλη Βρετανία να παράξει μια νέα γενιά εμπόρων, έτσι. Πως θα μπορούν δηλαδή αυτά τα πράγματα να είναι εξοικιωμένοι από μικροί και να καλλιεργούν το εμπόριο. Είναι η χρησιμοθερική αντίληψη για τη γνώση. Υπάρχει και αυτή η τάση επιστροφή στα παλιά, back to basics που λέγαμε, δηλαδή ανάγνωση αριθμητική και γράψιμο, και οποία αποσκοπεί, ξαναλέω, στη γνώση δεξιωτήτων. Δηλαδή αν έχουμε δεξιώτητες, ώστε να ανταποκρινόμαστε στην αγορά εργασίας. Τώρα, παράλληλα, είπαμε ότι στο ίδιο ρεύμα υπάρχει και άλλη προστασία, η οποία δίνει σε κάποια σχολεία το δικαίωμα να καλλιεργούν τις τέχνες, τα γράμματα, αλλά βέβαια, για κάποιους ανθρώπους που πιθανόν να έχουν περισσότερα χρήματα, να πάνε σε κάποιο ιδιωτικό σχολείο, ή τέλος πάντων σε πολύ πολύ μετρημένα σχολεία. Για το πολίτο κόσμο, τα σχολεία θα πρέπει να δίνουν γνώσεις άμεσα σχετιζόμενες με τη δουλειά που θα κάνουν. Τώρα, συνοψίζω τα περιδιδακτικής προσέγγισης που είχαμε πει την προηγούμενη φορά. Η διδασκαλία σε ένα πλαίσιο της παραδοσιακής παιδαγωγικής είναι μετοπική. Δηλαδή, όπως τόνισα και πριν, ο δάσκαλος διδάσκει, μιλάει αν θέλετε, υποβάλλει τα θέματα και οι μαθητές καλούνται να μάθουν, μαθαίνουν. Αυτό είναι το πλαίσιο. Ενεργητική και παθητική. Ενεργητικός ο δάσκαλος, μαθαίνουν οι μαθητές. Οπότε, η διδασκαλία δεν μπορεί παρά να είναι μετοπική. Συχνά γίνεται με αυταρχικό τρόπο, καλλιεργείται ο ατομικισμός και ο ανταγωνισμός, η απομνημόνευση και υπάρχουν πολλές εξετάσεις. Η πίεση πολλές φορές στάνει στο επίπεδο του καταναγκασμού. Και έτσι έχουμε μια σχολική τάξη όπου τα θρανία είναι ρυθμισμένα καλή ώρα όπως είναι τώρα τα δικά σας. Δεν υπάρχει το στήσιμμα σε ομάδες, δεν υπάρχει το πί που επιτρέπει στον κάθε μαθητή και στην κάθε μαθήτρια να έχει επαφή με την υπόλοιπη τάξη και τους υπόλοιπους μαθητές και τις υπόλοιπες μαθήτρες. Και ένα δεύτερο χαρακτηριστικό έχει να κάνει με τις αποφάσεις. Οι αποφάσεις όλες παίρνονται από τον δάσκαλο ή από τη δασκάλα χωρίς αιτιολόγηση. Μπορεί να υπάρξει απόκριση του στήλ ότι έτσι είναι γιατί έτσι αποφάσισα ή γιατί το λέω εγώ. Το σημείο που θέλω να τονίσω γιατί θα το φέρνουμε σε αντιπαραβολή με τις άλλες προσεγγίσεις είναι η διακοπή στη διάλεξη. Δεν επιτρέπει για κανέναν λόγο στο πλαίσιο αυτού του ιδεατού τύπου της παραδοσιακής παιδαγωγικής. Δηλαδή όταν κάποιος μιλάει καλή ώρα όπως εγώ δεν επιτρέπει να τον διακόψουμε για κανέναν λόγο. Εντάξει. Εγώ επιτρέπω να με διακόψει το ελληνικό. Για ποια περίπτωση. Ωραία και για ποια άλλη περίπτωση. Να πούμε και έναν έκδοτο. Κι αυτό επιτρέπει. Όταν επιτρέπει να μιλάμε μεταξύ μας. Άρα τώρα κι εγώ είμαι λίγο. Να δούμε πού θα με κατατάξω όταν ολοκληρώσουμε αυτή την κατηγοριοποίηση. Οι δάσκαλοι και δασκάλες εδώ απαιτούν μέσα από αυτό το πλαίσιο που περιέγραψα υπακοή. Έτσι αφού λέει ότι εγώ το λέω τι θα το κάνεις. Εδώ μιλάμε για υπακοή. Ωραία. Επίσης να θυμίσω ότι η προσέγγιση αυτή εμπεριέχει κριτικής ό,τι λένε οι μαθητές και οι μαθήτρες. Πολλές φορές αγγίζει το χλεβασμό. Έχουμε μακρά ιστορική παράδοση όπου οι δάσκαλοι και δασκάλες χλέβαζαν τους μαθητές και τις μαθήτρες. Τους βγάζαν παρατσούκλαια, λέγανε διάφορα εις βάρος τους και ούτω καθεξής. Επίσης να χαρακτηριστικώνει ότι δεν δέχονται την αντίθετη προσέγγιση. Και αυτό είναι ένα ζήτημα προς διερεύνηση. Αυτό εδώ είναι ένα ζήτημα προς διερεύνηση. Σε συνδυασμό με το άλλο που σας είπα ότι δεν υπάρχει ιδεατός τύπος. Κατά πόσο δηλαδή όσοι ισχυρίζονται ότι ανήκουν στις άλλες κατηγορίες ή ότι υποστηρίζουν άλλες προσεγγίσεις. Κατά πόσο αυτό το πράγμα είναι αντίθετη. Γιατί η ανοχή, η καλλιέργεια της διαφορετικής άποψης είναι κάτι που λείπει ακόμα από την κοινωνία μας. Συνήθως έχουμε άτομα που όταν έχουν και την αυθεντία του δασκάλου μιλούν με όρους σωστό-λάθος ακόμα και για θέματα που δεν τα ξέρουν. Για θέματα που μπορεί ο άλλος να έχει μια διαφορετική άποψη ή οι άλλοι. Δεν μιλάμε τώρα για κάποιες αρχές στα μαθηματικά ή στη φυσική που δεν επιδέχονται διαφορετική αντίληψη. Βεβαίως μέχρι να αποδειχθεί ότι δεν είναι έτσι και εκεί, αλλά εκεί είναι πιο δύσκολο. Εδώ μιλάμε για πράγματα που μπορεί κάποιος να τα βλέπει διαφορετικά. Όταν δεν υπάρχει η καλλιέργεια της αντίθετης γνώμης, ο σεβασμός στην αντίθετη γνώμη τότε έχουμε μια κατάσταση πολύ σημειωσμένη στην ελληνική κοινωνία όπου οι αναφορές και αποστροφές κάποιων είναι «έχεις λάθος», «όχι δεν είναι σωστό», «όχι δεν το βλέπεις σωστά» και ούτω καθεξής. Και οι ζητήματα που ξαναλέω επιδάχονται διαφορετικές ερμηνείες ή μπορεί κάποιος να έχει μια άλλη προσέγγιση. Απειλές και ποινές επίσης είναι στο οπλοστάσιο των εκπαιδευτικών, των δασκάλων, οι οποίοι δίνονται να απειλούν τους μαθητές για να τους συμμορφώνουν. Γιατί είπαμε ότι τους στόχους είναι η συμμόρφωση. Τέλος είχαμε μπει δυο πραγματάκια για σωματική τιμωρία. Για να συνοπιστήσω τώρα, θα πω ότι εκεί ισχύει η αντίληψη ότι ο Μίδαρυς ούπεδεύεται, δηλαδή όποιος δεν θα φάει ξύλο δεν θα μάθει. Αυτό έχουμε ανθρώπους που και σήμερα το πιστεύουν και πιθανόν να είναι και αρκετή. Δεν το ξέρουμε αυτό, υπάρχουν δηλαδή και γονείς, μπορεί και εκπαιδευτικοί. Αυτό είναι ένα ερώτημα, πολύ σωστά διερωτηθήκατε, αλλά πέρσις στο αντίστοιχο μάθημα που έκανα, υπήρχε ένα ακροατήριο αντίστοιχο τώρα όπως εδώ, είπα ότι κάποιος ή κάποια με ρώτησε, δεν ήταν η τηλεόραση και ήταν πιο ζωηρός ο διάλογος, τώρα είμαστε λίγο μορτιασμένοι από τη τηλεόραση, όταν θα φύγει η τηλεόραση όμως ή όταν θα το συνηθίσουμε, γιατί όλα τα συνηθίσουμε, θα το ξεπεράσουμε. Αν με ρωτάει κάποιος τηλεόραση, μα δεν απαγορεύεται η χρήση σωματικής βίας, δεν απαγορεύεται, από το 1982, εμένα ο δάσκαλος αυτό, μετά πέταγε άλλος, εμένα η δασκάλα αυτό και βρέθηκε πολλούς κόσμος, οπότε δεν το ξέρω, αλλά με την ευκαιρία τώρα αυτή που μου είπες, έχω να πω το εξής, και που είναι πολύ σημαντικό, τουλάχιστον, για ζητήματα εδώ που συζητάμε, τώρα είπαμε μια σειρά από ζητήματα, στα οποία δεν έχουμε πολλά δεδομένα, πολλά ερευνητικά δεδομένα, και γιατί δεν τα έχουμε, γιατί για να κάνουμε μια έρευνα τώρα, ας υποθέσουμε ότι θέλω να κάνω μια έρευνα, οπότε θέλω να κάνω μια έρευνα, πάνω σε αυτό το ζήτημα που συζητάμε, και πες ότι συνεργάζουμε με 4-5 από εσάς να την κάνω, ωραία, θα πρέπει να κάνω έντιση στο Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής, να περάσεις κανένας χρόνος, σαν ένα χρόνο θα το έχω ξεχάσει, ή θα ασχολούμαι, δεν ξέρω εγώ με τι άλλο, και δεν θα προλαβαίνω, εσείς μπορεί να έχετε πάει αυτή που είπαμε ότι θα συνεργαστούμε, η μία να είναι στην Κλασσκόβη, η άλλη να είναι στην Κωνσταντινούπολη, ο άλλος να είναι στο Παρίσι και το καθεξής, οπότε δεν γίνεται αυτό το πράγμα, επομένως έχουμε ένα ζήτημα εδώ, με την έρευνα, είναι κεντρικά ελεγχόμενοι, δηλαδή από την Αθήνα, από το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής, και δύσκολα σου δίνουν έρευνα και χρονοβόρα, είναι χρονοβόρα, αυτό είναι κάτι αποτρεπτικό, γιατί όταν δημιουργείται ένα ερευνητικό ερώτημα, θα έχεις εκείνη τη στιγμή να στρώσεις και την έρευνα και να το διερευνήσεις, αν υπήρχε δυνατότητα να πάμε κάπου εδώ στη Θεσσαλονίκη, να το δούμε και μετά να κάνουμε την έρευνά μας, χωρίς να δημιουργούν και κολλήματα διάφοροι και διάφορες, που θα πούν μα γιατί και πως, ενώ παράδειγμα τώρα εσείς μπορείτε να πάτε σε σχολία να κάνετε έρευνα, θα βρεθούν κάποιοι διευθυντές ή κάποιοι γονείς ή οτιδήποτε, που θα πούν μα γιατί αυτό, γιατί εκείνο, γιατί το άλλο, γιατί αυτό το παιδί έρχεται εδώ, να υπάρχει μια τάση διευκόλυνσης της έρευνας, η οποία θα μας δώσει δεδομένα για να μπορούμε να καλυτερέψουμε τόσο τις πρακτικές μας, αλλά και την ίδια την εκπαιδευτική πολιτική συνολικά. Μέσα από την έρευνα ήταν καλό να διαμορφώνεται αυτή η πολιτική εκπαιδευτική, δηλαδή η έρευνα δείχνει τι δουλεύει, τι δεν δουλεύει. Ποιο έχει τα φωτισμένα μυαλά ορισμένων. Εντάξει, δίνουν και τα φωτισμένα μυαλά ιδέες, έτσι, δίνουν ιδέες και δημιουργούν και πλαίσιο κανονιστικό, αλλά χρειάζονται ερευνητικά δεδομένα για να δούμε τι δουλεύει, τι δεν δουλεύει, τι θα είναι καλύτερο να εφαρμόσουμε εκεί και ό, το καθεξής. Ωραία, το πλήνω τώρα εδώ πέρα, αυτό το ζήτημα και μπαίνω σε ένα άλλο κεφάλαιο τώρα, θα κάνω πριν να μπω στο επόμενο θέμα μου, θα ασχοληθούμε λίγο με το Μπουλινγκ, πολύ ελαφρός, γιατί είναι αύριο επαγγόσμια μέρα του Μπουλινγκ και δυο πραγματάκια είναι καλό να τα ξέρουμε, έτσι, και λέω είναι καλό να τα ξέρουμε γιατί είναι ένας ώρας πολυφερμένος τελευταία. Τον έχετε ακούσει φαντάζουμε, το πιο πρόσφατο που παίζει στη τηλεόραση μας εδώ και δυο εβδομάδες, ποιο είναι για να δει, σχετικό με τον Μπουλινγκ, έχουμε ένα θέμα μεγάλο τώρα. Μπράβο, είναι ένας φοιτητής στα Γιάννενα, ήταν ένα παιδί στα Γιάννενα, που εξαφανίστηκε και υπάρχουν υποψίες ότι έμπει σε θύμα Μπουλινγκ, δηλαδή, ο Κορόιδευαν κάποιοι τον απομόνουνα, μπορεί να το χτυπούσαν, δεν ξέρουμε τι ακριβώς, γιατί είναι πολλές οι εκφάσεις και από κει έγινε μια αναζωοπήρωση του, της συζήτησης, η οποία είχε ξεκινήσει, ο όρος αυτός εισήχθη στην Ελλάδα, την περίπτωση του Άλεξ, αν θυμάστε, αν δεν κάνεις από τη Βέρεια ή καμιά, την περίπτωση του Άλεξ, τη θυμάστε? Γεωργία, για πες μας, θυμάσαι τι ήταν περίπου? Ήταν ένα βαράκι που ήταν πολύ καλός να το χτυπήσει, η Άλεξ τον κορόιδευαν στους μαθητές του, και γενικότερα πάνω στην πλάκα, από την Βέρεια, κατέληξαν να το σκοτώσουν και να το κλείψουν. Ναι, πάνω στην πλάκα, τώρα δεν ξέρω πως έγινε πάντως, ναι. Μπράβο, βέβαια, προσέξτε τώρα εδώ. Εδώ, όπως και σε κάθε ορισμό, σας το έχω πει αυτό πολλές φορές, είναι ζήτημα το πως θα προσδιορίσουμε το συγκεκριμένο ορισμό και το πως θα προσδιορίσουμε θα καθορίζει και πως θα το δούμε το ζήτημα και πως θα τη διαχωρίσουμε από άλλα. Τώρα, όταν βάζουμε στον Μπουλίνκ μια σειρά από ζητήματα, που πριν από λίγο τα δίναμε άλλη διάσταση, το ότι μπερδευόμαστε. Μπερδευόμαστε και πιθανό να μην το κάνουμε, όχι εμείς, αυτοί που προωθούν αυτές τις έννοιες, με αθώοτητα. Ας πούμε τώρα, αυτή η περίπτωση που λέγαμε, θα μπορούσε να αποδοθεί σε ρατσισμό. Γιατί θα μπορούσε να αποδοθεί σε ρατσισμό? Γιατί το παιδί αυτό ήταν μετανάσεις, η μάνα του ήταν από τη Ρωσία. Από τη Γεωργία. Τώρα όμως με το Μπουλίνκ, καλύπτεται όλο αυτό το ζήτημα και πιθανό να αναπόκειται στην κακή διάθεση των αυτών που έκαναν Μπουλ. Λοιπόν, οπότε θέλει προσοχή, πως θα χρησιμοποιήσουμε κάθε όρο. Όπως παλαιότερα, υπήρχε ένας όρος, που το ξέρετε κι εσείς γιατί έχουμε σχετικά μαθήματα, ο κοινωνικός αποκλεισμός. Στην αρχή υπήρχε μια μεγάλη σύγχυση και επί της ουσίας πήγε να εγκαλύψει τον όρο φτώχεια. Γιατί ο ώρας φτώχεια παραπέμπει κάπου αρνητικά. Τώρα αποκλεισμός είναι κάτι πιο γενικό. Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει, ίσως λέω τώρα, με τον Μπουλίνκ. Οπότε πρέπει να προσδιορίζουμε όταν το χρησιμοποιούμε. Αλλά τέλος πάντων να επιστρέψω τώρα εκεί που είχα ξεκινήσει με αφορμή την αυριανή ημέρα κατά του Μπουλίνκ, κατά του εκφοβισμού δηλαδή. Έχουμε γονείς ανησυχούντες, εύλογον είναι, γιατί οι γονείς τέλον ασφαλές σχολείο. Σας το είπα νομίζω κι άλλη φορά αυτό. Το πρώτο που θέλει ένας πατέρας ή μια μητέρα που θα στείλει τον παιδί στο σχολείο είναι να κυρνάει ασφαλές τον παιδί. Άρα λοιπόν ακούγοντας τα διάφορα που συμβαίνουν είπαμε και το άλλο επεισόδιο, θυμάστε μια μπασκέτα σε ένα νησί, τώρα ποιο ήταν δεν θυμάμαι το νησί αυτό. Θυμάστε που κάποιο παιδί το ρίξανε σε μια μπασκέτα σε ένα νησί με την Τιλίνη, ήταν που ήταν. Και όλα αυτά δημιουργούν ένα πλαίσιο, ένα κλίμα ανησυχίας μεταξύ των γονιών. Και πάλι όμως τα ερευνητικά μας δεδομένα είναι λάχιστα για το συγκεκριμένο ζήτημα. Δεν έχουμε πολλά ερευνητικά δεδομένα για να πούμε ότι τουλάχιστον στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση έχουμε πολλές περιπτώσεις μπούλιν. Αντίθετο θα έλεγα, τα δεδομένα που έχουμε, τόσο τα ερευνητικά, δηλαδή κάποιες έρευνες που έγιναν στα δημοτικά, το ξαναλέω, όσο και οι προσωπικές μας εμπειρίες, δηλαδή το τι ξέρει ο καθής από τις τάξεις που ήταν, για τα δημοτικά, το ξαναλέω, δείχνουν ότι δεν υπάρχει πρόβλημα. Εν τότε, ο κόσμος έχει θορυβηθεί. Γι' αυτό και έχουμε μια σειρά από εκδηλώσεις τώρα στα σχολεία με θέμα το bullying. Ωραία. Πολλές εκδηλώσεις. Αυτό που λέγαμε εφ' πριν, είναι μια εκδήλωση που ζήτησαν οι γονείς. Κι' αλλού. Κι' αλλού, κι' αλλού, κι' αλλού. Υπάρχει μεγάλη ζήτηση λοιπόν γι' αυτό το ζήτημα. Κι' όχι απαραίτητα με αφορμή την ημέρα κατά. Απλά, είναι επειδή ο κόσμος ανησυχεί και επειδή υπάρχει ένα διάχυτο κλίμα ανασφάλειας που επιτείνεται κιόλας από το όλο ζήτημα της οικονομικής κρίσης. Τώρα, για το bullying υπάρχουν διάφορες ορισμοί. Έτσι, παρενόχληση και συστηματική θυματοποίηση των παιδιών από τους συνομήλικους στο χώρο του σχολείου. Εδώ βέβαια, άλλη μια αφτερεσία κάνουμε, γιατί μιλάμε για σχολικό εγφοβισμό και το διακρίνουμε από το αυτό που γίνεται έξω από το σχολείο. Εντάξει, δηλαδή και έξω μπορεί να συνεχιστεί αυτό. Πιο συστηματικά, ένας ορισμός που χρησιμοποιείται πολύ σε σχετικές εργασίες είναι ενός Σκανδιναβού, ο οποίος λέει ότι το bullying, δηλαδή ο εγφοβισμός είναι η κατάσταση κατά την οποία ο μαθητής και μαθήτρια θα έλεγα εγώ, εκτίθεται επανελημμένα και για κάποιο χρονικό διάστημα σε αρνητικές πράξεις άλλου ή άλλων μαθητών, οι οποίες εκδηλώνονται ως μορφές επιθετικής συμπεριφοράς με σκοπό το σωματικό ή το ψυχικό πόνο, μια συνειδητή προσπάθεια τραυματισμού και αυτιελισμού. Όπως βλέπετε, καλύπτει πολλά ζητήματα ο ορισμός, αλλά είναι σαφές ότι θα πρέπει να έχουμε μια επανάληψη αυτής της κατάστασης και για κάποιο χρονικό διάστημα, ούτως ώστε να προσέξουμε να μην αναγάγουμε όλα τα καθημερινά επεισόδια που συμβαίνουν στα σχολεία σε Μπούλινγκ, γιατί πρέπει να σας πω και αυτό, ότι εδώ και δύο χρόνια από το 2013 έχει γίνει ένα δίκτυο για την καταπολέμηση του Μπούλινγκ στα ελληνικά σχολεία, με βάση το οποίο λοιπόν ο μαθητής, ο δάσκαλος που είναι υπεύθυνος, είναι σε κάποιο σχολείο ένας δάσκαλος υπεύθυνος ή μια δασκάλα, πρέπει να αναφέρει πόσα περιστατικά Μπούλινγκ συμβαίνουν. Οπότε τώρα αυτός άμα παίρνει το καθημερινό σουψο-μούψο των παιδιών, που κάθε μέρα τα παιδιά έρχονται, μάλλον βρίζονται, μετά αγκαλιάζονται, αν αυτόν τον πάρεις στο Μπούλινγκ θα έχουμε μια πλαστή εικόνα ότι το Μπούλινγκ έχει διοκοθεί στη χώρα μας και στα δημοτικά. Οπότε πρέπει να είμαστε, ξαναλέω με την ευκαιρία, πολύ προσεχτικοί ως προς το πώς το ορίζουμε τον Μπούλινγκ. Δεν θεωρούμε τώρα καθημερινά μικροπροβληματάκια που δεν είναι και προβληματάκια, γιατί άμα θα πάτε με το καλό να δουλέψετε, στην αρχή μπορεί να ανακατεύεστε και στις λογομαχίες που βλέπετε στο διάλειμμα και τα λοιπά. Μετά θα μάθει το μάτι σας και θα αναγνωρίζετε ότι τα παιδιά λογομαχούν, λένε καμιά κουβέντα, μετά αγκαλιάζονται, παίζουν μαζί και ούτω καθεξής. Θα μάθα να τα διακρίνετε. Αυτό είναι πολύ φυσιολογικό. Αν τα αναγκάβουμε όλα σε Μπούλινγκ, τότε θα έχουμε μια πολύ διαφοροποιημένη εικόνα. Γιατί, εξωπραγματικό, το να λες ότι έχουμε τόσα επεισόδια να τον πω, τόσα περιστατικά, Μπούλινγκ, ωραία. Άρα, πρέπει να είναι επαναλαμβανόμενα, σκόπιμα και απρόκλητα. Δηλαδή να μην γίνεται πρόκληση. Αυτό είναι βασικό στοιχείο, προσέξτε το. Εντάξει, άμα έρθω εγώ τώρα, ας πούμε και σε ψέλνω σε ένα Ελένη, σε ψέλνω σε ψέλνω σε ένα Ελένη, αγαναχτάσεις στο τέλος, σηκώνεις επάνω, ξέρω πως πέσει και μια τσάντα και μου τραβάς σε μένα, θα το θεωρήσουμε Μπούλινγκ αφού σε προκάλυσε. Είναι μια μάχη, πώς θα το πούμε τώρα, μια φιλονικία. Πρέπει να είναι απρόκλητη στην περιφορά αυτή, σκόπιμη και να επαναλαμβάνεται, να μην γίνει μία φορά. Για να το ονομάσουμε Μπούλινγκ αυτό το πράγμα. Έτσι, επαναλαμβανόμενη, σκόπιμη και απρόκλητη. Τώρα διαχωρίζουμε δύο κατηγορίες στο Μπούλινγκ. Είναι ο άμεσος εκφοβισμός που είναι λεκτική επίθεση και ξυλοδαρμός και ο έμεσος που είναι αποκλεισμός από παρέες, από μόνος από την ομάδα κουτσομπολιά, δηλαδή το να λες για κάποιον πράγματα που δεν ισχύουν, έτσι, αυτό από πίσω διαδίδεις. Ξαναλέω κατεπανάληψη και απρόκλητα αυτό, με σκοπό να διαβάλεις, έτσι. Αυτό είναι το έμεσο λεγόμενο Μπούλινγκ, ο έμεσος εκφοβισμός. Τώρα, έχουμε μεγάλη, σας είπα, ανάπτυξη της σχετικής με το Μπούλινγκ φιλολογίας. Και επειδή είναι ένας όρος πιασάρικος, υπάρχουν και φωνές που λένε, έχουμε Μπούλινγκ μόνον κατά των μαθητών. Μήπως έχουμε Μπούλινγκ και κατά των καθηγητριών, παράδειγμα, Χάρη, τι λες. Μπορεί να υπάρχει, είτε από μαθητές και μαθήτρες, είτε από γονείς. Ωραία. Μπορεί να υπάρχει Μπούλινγκ από γονείς. Σκεφτείτε κάποιες περιπτώσεις που γονείς καντήγγελαν εκπαιδευτικούς, βεβαίως εκεί υπάρχουν και διοικητικές ευθύνες, κάποιοι διοικητικοί προϊστάμενοι προχώρησαν σε ΕΔΕ, σε ενόρκη διοικητική εξέταση δηλαδή, εις βάρος εκπαιδευτικών, γιατί κάποιοι τους καταγγέλαγαν και σε μια περίπτωση και ανώνυμα. Κάπου την έχω καταγράψει, δεν ξέρω αν την έχω καταγράψει εδώ. Α, ορίστε εδώ. Με ανώνυμη καταγγελία κάποιος σύγχρονος, καλά τώρα αυτό είναι και λίγο εξτρίμη ορολογία, αλλά επειδή έχω κάνει κόπη το χρησιμοποιώ έτσι, δηλαδή είναι από το δίκτυο αλφαβήτα που έχουν λίγο εξτρίμη φρασιολογία, με ανώνυμη καταγγελία κάποιος σύγχρονος κουκουλοφόρου, ο διευθυντής της εκπαίδευσης κυριοστάδε, διέταξε προκαταρτική εξέταση, εξέταση κατά συναδέρφου στο πέμπτο λύκειου ζωγράφου, και καλούνται οι καθηγητές ως μάρτερες. Ωραία, με ανώνυμη καταγγελία, τώρα αυτό είναι διοικητικό λάθος του, δεν έπρεπε, αν όντως η καταγγελία ήταν ανώνυμη, αλλά γεγονός είναι ότι υπήρχαν επεισόδια στα σχολεία όπου μπαίνανε γονείς, εκφοβίζανε, λέγανε γιατί κάνεις αυτό, είχαν μια άλλη περίπτωση στον Ιδρύ, όπου κάποιοι γονείς διαμαρτυρήθηκαν και είπανε γιατί να γίνει αυτό το πρότζεκτ, είδατε τώρα όλα τα φαινόμενα πρέπει να τα κάνουμε τώρα, γι' αυτό το χρησιμοποιώ αυτό το παράδειγμα, με το πρότζεκτ αυτό που έγινε στον Ιδρύ και που χρησιμοποιήθηκαν οι σημειούλες. Δέσφυνα. Θέλω να πω ότι για τη θεωρημένη του Μπούλινγκ, όμως δεν είναι απαραίτητα, γιατί εμείς είχαμε ένα καθηγητή ο οποίος γενικά είχε υπηρεθεί ακατάλληλας, αλλά έμενε για κάποιους νόμους, οπότε... Έμενε τι εννοείτε? Δηλαδή, του είχαν κάνει πολλοί καταγγελίες, αλλά ήταν εκεί πέρα στο σχολείο, αλλά είχε περθεί καταλοσκείο... Άλλα χρόνια τότε, τώρα άλλαξαν τα δεδομένα, τώρα εάν γίνει κάποια καταγγελία πρέπει να διερευνηθεί και αν γίνει εδέ μετά μπορεί να έχει επιπτώσεις στον εκπαιδευτικό, δηλαδή και για τον οποιοδήποτε δημόσιο υπάλληλο μπορεί να συμβεί να χάσει και τη δουλειά του. Παραπλήσω και θα κλείσω τον πρώτο μέρος ζήτημα. Αν έκυψε πάλι στην Αγγλία, ξεκίνησα με κάμερων, θα τελειώσω τον πρώτο μέρος με κάμερων. Τι έγινε λοιπόν? Οι δάσκαλοι, οι κοινωνικοί λειτουργοί, οι οποίοι δουλεύουν με παιδιά, και είναι και επίκαιρο λόγο της υπόθεσης της θεσσινής με το παιδόφυλλο, έτσι? Έχουν αντίστοιχες περιπτώσεις πολλές στη Μεγάλη Βρετανία. Και ο πρωθυπουργός εκεί αποφάσισε. Και λέει, οι δάσκαλοι και οι κοινωνικοί εργάτες, οι οποίοι δουλεύουν με παιδιά και οι σύμβουλοι θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν μέχρι και πέντε χρόνια φυλακή, εάν δεν αντιλαμβάνονταν, τώρα δεν... Μπράβο, εφελωτυφλούσαν, έκαναν το στραβά μάτι, ο Αποστόλυτος, στην κακοποίηση των παιδιών, κάτω από συνθήκες... Αυτό, δηλαδή, υπάρχει αυτές τις μέρες συζήτηση για μια νομοθεσία, για μια νομοθετική ρύθμιση, με βάση την οποία στη Βρετανία προτείνεται, αν έχουμε κάποιο επεισόδιο, να έχει επιτώσει σε αυτό για τους εκπαιδευτικούς και τους σχετικούς που εργάζονται στον τομέα τους συγκεκριμένου κοινωνικούς λειτουργούς και πιθανόν και ψυχολόγους αν έχουν τα σχολεία, γιατί τώρα υπάρχουν και ψυχολόγοι κατά ομάδες σχολείων, βέβαια στη Βρετανία είναι περισσότεροι, εντάξει. Λοιπόν, θα γράψαμε τώρα να πούμε και μερικά επιχειρήματα υπέρ. Για να ακούσει. Υπάρχουν επιχειρήματα υπέρ και αν ναι, ποια είναι αυτά. Ακούω. Μίρια. Υπάρχουν επιχειρήματα υπέρ και αν ναι, ποια είναι αυτά. Ακούω. Μίρια. Υπάρχουν επιχειρήματα υπέρ και αν ναι, ποια είναι αυτά. Ακούω. Υπάρχουν επιχειρήματα υπέρ και αν ναι, ποια είναι αυτά. Ακούω. Μίρια. Υπάρχουν επιχειρήματα υπέρ και αν ναι, ποια είναι αυτά. Ακούω. Μίρια. Υπάρχουν επιχειρήματα υπέρ και αν ναι, ποια είναι αυτά. Ακούω. Μίρια. Υπάρχουν επιχειρήματα υπέρ και αν ναι, ποια είναι αυτά. Ακούω. Μίρια. Υπάρχουν επιχειρήματα υπέρ και αν ναι, ποια είναι αυτά. Ακούω. Μίρια. Υπάρχουν επιχειρήματα υπέρ και αν ναι, ποια είναι αυτά. Ακούω. Μίρια. Υπάρχουν επιχειρήματα υπέρ και αν ναι, ποια είναι αυτά. Ακούω. Μίρια. Αν έρθω και σας πω κάτι εγώ εσάς, κατηδύα, εις το γραφείο. Νομικά δεν έχεις χει, γιατί μετά αν πάτε εσείς και με καταγγείλετε ότι σας είπα αυτό, είναι ο λόγος σας εναντίον του λόγου μου. Οπότε συμφωνώ με δημήτρη. Δεν το λέει, δεν το λέει, το που εννοεί ότι είναι στη συνέχεια ότι ο ευθυκός θα κυκ, δηλαδή αν μόνο στο παιδιά σου δώσετε εκπομπισμό από αυτή την άνθρωψη, από αυτή την έννοια. Δεν είναι. Δηλαδή δεν είναι απλά αυτό που θα σας το πω εγώ. Ωραία. Ωραία. Στεφανία. Το ότι η ίδια υπάρξει η δικτύη της ποινής, αποτρέπει έναν εκπαιδευτικό αυτό να παραμελήσει, έναν εκπαιδευτικό. Ωραία. Άρα λοιπόν, λέμε ότι οι εκπαιδευτικοί ή οι άνθρωποι που ασχολούνται η κοινωνική λειτουργία και τα λοιπά, θα έχουν πιο τεντωμένες τις κερές σε τέτοια ζήματα. Για να δει. Ότι αν τιμωρηθεί ένας εκπαιδευτικός, αυτό ίσως αποτελέσει παραδειγματισμός για τους άλλους και δεν επαναληθεί. Δηλαδή υποβηθούν εκπαιδευτικοί. Μάλιστα. Ωραία. Τώρα είμαστε στα υπέρ, έτσι. Μετά θα πάμε στα κατά. Η Ρο. Πήγα να πω αυτό να πω, αλλά πήγαινε κάτι άλλο, ότι αυτός ο νόμος, έστεικα, μπορεί να αποτρέψει τους φδίκες από το να προβλούν σε μια τέτοια πράξη. Αν ξέρεις, το άλλο πίσω μέρος, πίσω μέρος, νομίζω ότι αυτός ο νόμος. Μάλιστα. Άλλο επιχείρημα, Βασίλη. Είπαμε ότι μπορεί να είναι μπούλιντ μεταξύ καθηγητών και παιδιών, έτσι. Μου το κάνει δάσκαλος αυτός το παιδί. Ίσως αποτρέψει εσύ αδόχη του νου σκόπους της αρχίας των παιδιών. Ωραία. Για να πάμε τώρα στα κατά. Είπαμε τα υπέρ, ας πούμε και τα κατά. Θα ξεκινήσω από τη Βέσπινα. Ναι, σχεδόν πάντα. Εντάξει, έρχομαι για το μικρόφωνο, το πω με αυτό. Για τις ανάγκες του σο. Ότι της ίδιας της ποινή μπορεί να κάνει τον εκπαιδευτικό, αν τον φυλακίσουνε τελικά, να έχει τα αντίθετα αποτέλεσματα. Δηλαδή αν θέλει να είναι μετά εκδιδητικός και να θυμώσει για το που τον έχουνε φυλακίσει πέντε χρόνια. Αυτό το αποτέλεσμα. Γιατί φυλακί είναι εξαρχής για να φυλακίσει. Ελένη. Ότι δίνεται βάρος μόνο στην ποινή του εκπαιδευτικού. Και δεν έχουμε κάποια ποινή, κάποια κύρωση για τους ίδιους τους μαθητές, γιατί μπορεί να προκάλεσαι. Ωραία. Θυμίσουμε το μικρό σας. Πασελεγκή. Λέω σε αυτό το κομπάλι του φυλακί, ότι μπορεί να έχει κάνει αυτή την πράξη, αλλά και μέσα πρέπει να γίνει χειρότερα. Να υπάρξει και αυτό θύμα. Με ρεφασμού των συγκρατουμένων του. Ή να τον έχουνε ως παράδειγμα και μπορεί να είναι εκδικητική. Ναι. Για να ακούσω άλλα επιχειρήματα. Λευτέρη. Υπάρχει μια ρευστότητα στα κριτήρια. Δηλαδή, ποιος θα ορίσει ότι, ας πούμε, εγώ βλέπω κάτι και δεν το λέω. Ποιος θα πείσει εμένα ότι όντως το έχω κάνει αυτό. Σουστά. Να πάω από εκεί τώρα. Κυριακή πες εσύ και μετά πάμε πλάγια. Είναι πολύ μεγάλη ποινή. Μέχρι, μέχρι. Μέχρι πέντε. Και υπάρχει μετά, στην ουσία, ο δάσκαλος θα έχει στο μητρό του ότι έχει δουλευτεί και από τότε καθορίζει αυτό την μετέπειτα κοινωνική ζωή του. Μετά, μάλλον, χάνει τη δουλειά του. Ποιο σχολείο θα το ξαναπάρει. Τελείως αυτός ο δάσκαλος. Ε, αυτός ή αυτή. Θαλία. Ε, υπάρχει ο κίνδυνος μετά. Οι δάσκαλοι να αναφέρουν κάθε ασύν με το περισσοτικό τους καρμελόδες και για τους γονείς. Δηλαδή, μπορεί κάποιος γονιός να μην χτυπάει επίσης, μάλλον να είναι πιο αυστηρός και τα λοιπά και να καταγγένουν τα πάντα σε βόρμη προς του μορφού. Πολύ ωραία. Θέλατε κάτι Γεωργία? Όλοι. Ωραία. Χάρη. Δίνει βάρος στην καταστολή μόνο και όχι στην πρόηψη. Ωραία. Βασίλη. Δηλαδή, μπορεί κάποιος να μπλά με το παιδιλευθεία, όχι να διαφόρει γι' αυτό το φανόμα και να δημιουργηθεί χωριστό. Ε, εδώ μπαίνει το ζήτημα που είπαμε εξ αρχής και που το τόνισε ο Λευτέρης. Πώς θα καθορίσουμε ότι τον παράβλεψε, ότι έκλεισε τα μάτια του. Λόγω στους αντιεπιστήρια. Ε, είναι δύσκολο αυτό. Σοφία. Ή μπορεί να το αντιμετωπίσει με πρόληψη μέσα στη τάση του και να μην το καταγγελεί. Ακούμε να προβλημάσει δηλαδή και κονθήτη μέσω της πρόληψης. Ωραία. Λοιπόν, ε, και Θάλια. Ε, μπορεί οι γονείς πολλές φορές να ανοίξουν το παιδί τους ως πέστημα μπούλινγκ για απλά εκμετά γραστατικά. Οπότε μπορεί να καταγγείρουν κάτι τέτοιο να οδηγούν στους παιδιλευθεί, αλλά το θεώρησε κάτι απλό πέστημα. Ωραία. Πολύ ωραία. Το βασικότερο επιχείρημα κατά είναι αυτό το τελευταίο, έτσι, αυτό που είπε η Θάλια εδώ πέρα σε δυο περιπτώσεις. Δηλαδή, τι. Ότι θα έχουμε μια βιομηχανία καταγγελειών. Θα έρχονται στα δικαστήρια ή στα αρμόδια όργανα, συνεχίσει να καταγγελήσει ότι αυτός έκανε μπούλινγκ, ο δάσκαλος το παράβλεψε και ούτω καθεξής. Οπότε, θα δημιουργηθεί μια κατάσταση η οποία θα επιφέρει μεγάλη αναστάτωση στα σχολεία, που τα σχολεία πρέπει να έχουν ένα κλίμα που να ευνοεί την αρμονική συνεργασία και των τριών παραγώντων. Δηλαδή και των εκπαιδευτικών με τους μαθητές και τις μαθήτρες και με τους γονείς. Τρεις είναι οι παραγονείς, έτσι, αυτοί οι τρεις πρέπει να συνεργάζονται αρμονικά. Όταν μπει αυτή η κουλτούρα της ποινικοποίησης, τότε αυτό το κλίμα θα διαταραχθεί σε πολύ πολύ σημαντικό βαθμό. Τώρα, βεβαίως, αυτό το ζήτημα έχει να κάνει με ευρύτερες κατευθύνσεις που θέλουμε να δώσουμε στην κοινωνία μας. Όταν ξεκινάμε μια φιλοσοφική κουβέντα για το στόχος της εκπαίδευσης, πρώτα λάμε ποιοι είναι οι στόχοι της κοινωνίας. Ποιοι είναι οι στόχοι της κοινωνίας, θα καθορίζουμε και ποιοι είναι οι στόχοι της εκπαίδευσης. Αυτό το ζήτημα, τώρα, δεν μπορεί να περιοριστεί μόνο στην εκπαίδευση. Αν πειναιοικοποιηθεί μια αμέλεια ενός εκπαιδευτικού παράδειγμα, ενός κοινωνικού λειτουργού, πάλι εκπαιδευτική είναι αυτή η φως να εντάσσονται στην εκπαίδευση, τότε, αντιστοίχως, θα πρέπει να τιμωρηθεί για μια αμέλεια ο δικαστής, που έβγαλε μια απόφαση όπου δεν έλαβε υπόψον του μια άλλη απόφαση του ανώτεου το δικαστηρίου ή οτιδήποτε άλλο, που έκανε ένα λάθος, τέλος πάντων, ή οποιοσδήποτε άλλος που έκανε λάθος. Οπότε θα έχουμε μια τεράστια την οικοποίηση της ίδιας της εργασίας, ωραία, θα έχουμε μια κατάσταση όπου ένας θα καταγγέλει το άλλο και γενικά οδηγόμαστε σε μια κοινωνία αλληλοφαγώματος με ταχύτατο ρυθμό. Αυτός είναι ο σημαντικότερος αντίλογός σας προς την εφαρμογή αυτού του μέτρου, που οδηγεί σε μια κοινωνία όπου η καταγγελία και το αλληλοφάγωμα θα επικρατήσουν. Και με αυτό κλείνουμε το πρώτο μέρος, θα επανερθούμε στο δεύτερο μέρος. Τώρα, μιλήσαμε πριν για τα ζητήματα που αφορούν τη λεγόμενη παραδοσιακή παιδαγωγική. Τώρα θα δούμε μερικά πράγματα για την προοδευτική παιδαγωγική και τι σημαίνει για κάποιον από μας, κάποια δασκάλα, κάποιο δάσκαλο, το να υιοθετεί αυτές τις απόψεις σε ό,τι αφορά τις πρακτικές. Πάντα θεωρητικά μιλώντας, έτσι, γιατί το είπαμε, κάναμε αυτή την αναφορά στο ξεκίνημα που έχει να κάνει με το τι άλλο πράγμα είναι το τι λες και άλλο πράγμα είναι το τι κάνεις. Μπορεί να δηλώνεις, όπως έλεγε και ο Τσαρούχης, ο ζωγράφος, ο μεγάλος Τσαρούχης, στην Ελλάδα είσαι ό,τι δηλώσεις, παντού ισχύει αυτό, έτσι, ό,τι δηλώσεις, δηλώνεις αυτό, άλλο τι κάνεις. Μπορεί να δηλώσεις εσύ προοδευτικός, δημοκρατικός και επί της ουσίας να είσαι εφταρχικός, μπορεί να είσαι και φασίστας που λένε λόγους. Τώρα, σε ποιο κλίμα και από πού ξεκίνησε η προοδευτική παιδαγωγική, από πού λες να ξεκίνησε αντιγώνη, ναι υπόθεση κάνει, με βάση την εμπειρία της εκπαίδας, μέχρι τούδε. Δεν φαντάζω να πάθεις από τη χώρα μας. Όχι από τη χώρα μας, είναι πολλά πράγματα που ξεκίνησαν, όμως, από τη χώρα μας, έτσι, αλλά αυτό το συγκεκριμένο ρεύμα, από πού λες να ξεκίνησε Μαρία, πρόσω. Αμερική. Ποια Αμερική όμως, Αμερική, είναι βόρεια, νότιο, πρέπει να το προσδιορίζουμε. Βόρεια. Βόρεια, συγκεκριμένα. Έχει τίποτα κανά Γαναδά. Γαναδά λες, Σόφες ή τι λες. Ενωμένες πολιτείες. Ενωμένες πολιτείες. Ενωμένες πολιτείες, έτσι, γιατί το λέμε Αμερική, αλλά γιατί το λέμε Αμερική έχει άλλα κράτη. Από τις ενομένες πολιτείες λοιπόν ξεκίνησε, στις αρχές του περασμένου αιώνα, γιατί υπήρχε ανάγκη μεταρρυθμίσεων στο οικονομικό σύστημα και υπήρχε η έντονη πεποίθηση ότι η εκπαίδευση μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο, όχι μόνο στην αλλαγή της οικονομίας, αλλά στην αλλαγή της κοινωνίας. Υπήρχε η περίοδος της κρίσης, στον πολέμο κτλ. Εκείνοι λοιπόν εκπαιδευτικοί, οι οποίοι τότε ήταν φιλόσοφοι, ψυχολόγοι, όπως τον Διούι για παράδειγμα. Ο Διούι δεν ήταν αυτό που λέμε σήμερα καθαρά παιδαγωγός, ήταν φιλόσοφος, ασχολιόταν και με την ψυχολογία λίγο, αλλά εμείς το θεωρούμε ότι ήταν ένας από τους μεγάλους παιδαγωγούς του περασμένου αιώνα και γενικά μια φυσεονομία στον χώρο της πεδαγωγικής. Εκεί λοιπόν ο Διούι μεταξύ άλλων υποστηρίζει ότι η εκπαίδευση έχει να παίξει σημαντικό ρόλο στην εκδημοκρατικοποίηση της κοινωνίας των ΗΠΑ. Στα πλαίσια αυτών των αντιλήψων του Διούι και των άλλων παιδαγωγών στις ΗΠΑ, καλλιεργήθηκε η πεποίθηση ότι το σχολείο μπορεί να συνδράμει έτσι ώστε να υπάρξει κοινωνική ένταξη όλων των ομάδων και όλων των ατόμων που ήταν εκτός κοινωνικού ιστού και να συμβάλει επίσης στην κοινωνική πρόοδο. Μέσα από τις γνώσεις, μέσα από τις δικσιότητες που θα καλλιεργηθούν στο σχολείο, θα επέρθει η πρόοδος. Αυτές είναι δύο αντιλήψεις βασικές για την εκπαίδευση. Υπάρχουν και τώρα. Σχολείο, η εκπαίδευση γενικότερα, ο θεσμός της εκπαίδευσης συμβάλει στην κοινωνική ένταξη όλων των ατόμων. Είναι μια μεγάλη περίδα της παιδαγωγικής που ασχολείται με αυτό το πράγμα και στην πρόοδο με την έννοια ότι η επιστήμη συμβάλλει σημαντικά στο να διευκολύνεται και να καλλιτερεύει η ζωή μας. Από τότε που ξεκίνησαν αυτοί δηλαδή, μέχρι τώρα, έχουμε τεράστια διαφορά. Εμείς τώρα, παράδειγμα, πηγαίναμε με τα γαϊδούρια και τώρα πάμε με τα αερομπλάνα. Έτσι, άμα θέλετε να πάτε τώρα εσείς στην Αθήνα, σε τρεις εβδομάδες, θα δώσετε 20 ευρώ, κλείστε το ποντοριστήρι και με 20 ευρώ θα πάτε και θα έρθείτε. 30 ευρώ. Εντάξει. Αυτό είναι μία πρόοδος ως προς μεταγκίνηση. Λέω ένα παράγοντα, μπορούσαμε να πούμε πολλούς άλλους παράγοντες. Στην καθημερινή μας ζωή, και λοιπά, και λοιπά, στις επικοινωνίες μας, στον τρόπο που μπορούμε να συνδεόμαστε με τον υπόλοιπο κόσμο. Ο Τιούι, λοιπόν, ήταν ο βασικός από αυτούς τους ανθρώπους εκείνης της περιόδου, που έστρεψε τον ενδιαφέρον από το θεσμό τον εκπαιδευτικό, γενικά στους μαθητές και στις μαθήτρες. Πήγε, δηλαδή, μέσα στο σχολείο, το μικρό σχολείο, μέσα σε αυτό το μικρό κόσμο, όχι το μικρό, στο σχολείο, και έστρεψε τον ενδιαφέρον στους μαθητές και στις μαθήτρες, αξιοποιώντας ή, αν θέλετε, στηριζόμενος στις απόψεις ευρωπαίων παιδαγουγών, όπως ο Πεσταλώτης, θα τα πούμε παρακάτω. Υποσέρησε ο Τιούι ότι το σχολείο είναι μία μικρή δημοκρατική κοινωνία, και είναι αξιαγάπητη διότι τα παιδιά έχουν κάποια χαρίσματα σε σχέση με τους μεγάλους, είναι αθώα κτλ κτλ. Επομένως, έστρεψε τον ενδιαφέρον στις μαθήτρες και στους μαθητές. Και όλο αυτό το κίνημα της προοδευτικής παιδαγουγικής, μετέβαλε τον ενδιαφέρον πάνω στις ανάγκες, πάνω στις ιδιαιτερότητες, πάνω στις αξίες, αν θέλετε, που μπορούσαν τα παιδιά να καλλιεργούσαν στο σχολείο. Δηλαδή, πήγε η εστίαση στους μαθητές και στις μαθήτρες. Είπαμε ότι ο Μπεσταλώτσι, ο Ρότζερς και ο Λέιν και ο Νίλη είναι ορισμένες από τις φυσιογνωμίες αυτού, αυτής της κατεύθυνσης της παιδαγουγικής που την ονομάζουμε προοδευτική. Κύρια χαρακτηριστικά τώρα είναι εμπιστοσύνη στα παιδιά, που όπως είπαμε στην παραδοσιακή παιδαγουγική, δεν υπάρχει εμπιστοσύνη στα παιδιά. Θεωρείτε ότι το παιδί δεν είναι ένας ώρεμος άνθρωπος και δεν μπορεί να κάνει επιλογές, δεν μπορεί να είναι αυτό που θα έχει λόγο για το μέλλον του. Αντίθετα, οι ενήλικες είναι αυτοί που καθορίζουν το τι θα κάνει και πώς θα δραστηριοποιηθεί. Γι' αυτό και ο τόσο διαφορετικός ρόλος που δίδεται στον δάσκαλο και στη δασκάλα, στην παραδοσιακή παιδαγουγική, σε σχέση με αυτό που δίδεται στην προοδευτική. Εδώ λοιπόν ξεκινάμε με το γεγονός ότι έχουμε εμπιστοσύνη στα παιδιά, ότι σεβόμαστε την ανάγκη των παιδιών για δημιουργία. Άρα, όταν έχουμε αυτές τις δύο αρχές, λειτουργούμε σε άλλο πλαίσιο. Άλλο αναλυτικό πρόγραμμα, άλλες μέθοδες διδασκαλής, άλλες συμπεριφορές στην τάξη. Έχουμε μια ελευθερία ως προς τα ήθη. Δηλαδή, πίστευαν οι άνθρωποι αυτοί ότι τα παιδιά, στην ακραία τους περίπτωση του παιδοκεντρισμού, ότι τα παιδιά θα δημιουργήσουν το δικό τους ηθικό κόσμο μέσα από τις διαδικασίες και του σχολείου. Σε αυτό το πλαίσιο λοιπόν, η πιθαρχία, η εξουσία και οι παραδοσιακές τεχνικές διδασκαλίες απορρίπτονται. Η έμφαση δίνεται στην αγάπη του δασκάλου και της δασκάλας για τα παιδιά, στον αυθορμητισμό των παιδιών και στη χαρά που μπορούν τα παιδιά να πάρουν από το σχολείο. Αυτά είναι τα κύρια στοιχεία που καθοδηγούν και τις σχολικές πρακτικές. Δηλαδή, το γεγονός ότι δεν κόβουμε τον αυθορμητισμό των παιδιών, δεν κρύβουμε τα συναισθήματά μας ως προς τα παιδιά, αντίθετα εκδηλώνουμε την αγάπη μας και δημιουργούμε ένα ζεστό περιβάλλον για να καλλιεργηθούν οι αυριανοί μαθητές που θα γίνουν πολίτες και πολίτησες. Επίσης, εδώ ως καινοτομία της προοδευτικής παιδαγωγικής, είδα ότι επιδίωξε και επιδιώκει να συνδεθεί με τους γονείς και με την τοπική κοινωνία. Αυτά βέβαια μπορεί να πραγματοποιηθούν μέσα σε ένα αναλυτικό πρόγραμμα και θα είναι αυστηρά καθορισμένο σε ένα αναλυτικό πρόγραμμα που θα έχει μια ελαστικότητα. Και οι διάφοροι εκπρόσωποι της προοδευτικής παιδαγωγικής, αν σε αυτή την ομαδοποίηση βάλουμε και τον Νίλ, ξεκίνησαν από μια ελαστικότητα και τον πήγαν σε ένα απέραντο χαλάρωμα, όπως ο Νίλ του Σάμερχιλ, που έλεγε ότι τα παιδί μπορούσαν να παρακολουθήσουν μάθημα όποτε ήθελε και δύο χρόνια να γερνούσαν στην αυλή. Δηλαδή, η παιδαγωγή που υποστηρίζουν αυτά τα προγράμματα είναι υπέρ του να υπάρχει μια ευελιξία, ανάλογα με την ομάδα των παιδιών, ανάλογα με τον παιδί, ως το τι θα μάθει. Αυτό που είναι το πρόταγμα, δηλαδή το βασικό ενδιαφέρον των παιδαγωγών αυτής της κατηγορίες είναι η μάθηση να προέρχεται από τις ανάγκες και τις επιθυμίες των παιδιών. Όχι, όπως λέγαμε πριν, ότι ο δάσκαλος θα διδάξει, ο μαθητής θα μάθει αυτό που θα διδάξει ο δάσκαλος, άρα ένα σφιχτό αναλυτικό πρόγραμμα, όπου αναλυτικό πρόγραμμα σας θυμίζω ότι είναι ένα πακέτο, ας το πούμε, με γνώσεις και δεξιότητες που πρέπει τα παιδιά να πάρουν. Εδώ λοιπόν είναι το παιδί αυτό που με βάση τις επιθυμίες, τις επιδιώξεις του, θα δημιουργήσει το δικό του αναλυτικό πρόγραμμα. Θα μάθει δηλαδή ανάλογα με τα ενδιαφέροντά του. Ξαναλέω ότι αυτό είναι ένα ευρύ πλαίσιο που σας βάζω. Είπαμε ότι υπάρχει και ακρή απερίπτωση του νυλ ως προς το αναλυτικό πρόγραμμα. Αν τον εντάξουμε και αυτό στην προοδευτική παιδαγωγική, έχουμε αυτό το μεγάλο εύρος ως προς τις επιλογές των παιδαγωγών που πρόσκυνται σε αυτό εδώ το παράδειγμα. Αλλά η ουσία είναι ότι υπάρχει μια ελαστικότητα, μια διαφοροποίηση. Επιτρέπεται η διαφοροποίηση, δεν είναι σπιχτό το αναλυτικό πρόγραμμα, δεν θα πρέπει με τον ίδιο αριθμό να πάει η Βασιλική. Με τον ίδιο αριθμό η Αντιγόνη. Ωραία. Υπάρχει μια διαφοροποίηση. Υπάρχει μια δυνατότητα του παιδιού. Να. Διαμορφώνει το τι θα μάθει μόνο του, όπως και τις αξίες, στην ακραία περίπτωση της παιδοκεντρικής προσέγγισης. Λοιπόν, τώρα, η πειθαρχία είναι κάτι που δεν απασχολεί ιδέντερα τους οπαδούς της προοδευτικής εκπαίδευσης. Η εξουσία και οι παραδοσιακές τεχνικές διδασκαλίες είναι κάτι που θέλουν να το απομακρύνουν από το σχολείο. Γι' αυτό, και ακόμα και σήμερα όταν επανέρχεται η συζήτηση από διάφορους οπαδούς της συντηρητικής παιδαγωγικής, τονίζεται η χαλαρότητα που υπήρχε στα σχολεία τα λεγόμενα προοδευτικά. Ωραία, πιο κοντά σε εμάς είναι το παράδειγμα της Αγγλίας που ανέφερα στην προηγούμενη ώρα με τις πρωτοπουλίες του Πρωθυπουργού, αλλά είχαμε δει, νομίζω, στο προηγούμενο μάθημα ότι και στη Γαλλία κάποια στιγμή έγινε συζήτηση, επισαρκωζή βέβαια, του προηγούμενου Προέδρου, έγινε συζήτηση για επαναφορά της σωματικής ποινής. Άρα, αυτά είναι ζητήματα που επανέρχονται και έχουν πάντοτε σχέση με το τι κοινωνία θέλουμε, άρα με την πολιτική, με το προσανατολισμό μας και άρα, αφόσον καθορίσουμε τι κοινωνία θέλουμε, θα καθορίσουμε τι σχολείο θέλουμε και πώς θα το πετύχουμε. Ωραία, ας δούμε τώρα σε αντιπαραβολή, σε αντιπαράθεση, μια δασκάλα ή ένα δάσκαλο, που θα τον εντάσαμε σε αυτή την νοητή κατηγορία της παραδοσιακής εκπαίδευσης και θα τον ονομάζαμε παραδοσιακό ή αφταρχικό, και έναν άλλον ή μία άλλη, που θα τον εντάσαμε σε αυτή την νοητή, και πάλι επαναλαμβάνω κατηγορία, των δημοκρατικών εκπαιδευτικών. Ένας δάσκαλος ή μια δασκάλα που ανήκει στην πρώτη κατηγορία, δηλαδή είναι αφταρχικός, είναι συντάξειο αφεντικό, ενώ ο δημοκρατικός είναι ηγέτης. Ωραία, τώρα βέβαια, εδώ πρέπει να σας πω, ότι γι' αυτό το ηγέτης, το leader που λένε, υπάρχει ολόκληρη βιβλιογραφία. Έχουν γραφεί τόμοι με το leader. Το πρώτο που θα πρέπει να ξεκινήσουμε είναι, αν θέλουμε να δούμε τη βάση αυτής της έννοισης είναι, γιατί να υπάρχει leader θα μπορεί να πει κάποιος, δεν υπάρχουν ηγέτης. Ωραία, αλλά σε αυτή την περίπτωση εδώ θέλει να τονίσει ότι αυτός ή αυτή που ονομάζεται με αυτόν τον τρόπο, αυτός ή αυτή δηλαδή που είναι ηγέτης ή ηγέτηδα, με τις πράξεις του ή με τη σκέψη του κάνει τους άλλους να υιοθετήσουν τις απόψεις του, να έρθουν προς τα εκεί. Τετουργεί ως παράδειμμα, μπράβο, εντάξει, δηλαδή απουσιάζει το στοιχείο του καταναγκασμού. Εντάξει, έφυγε. Επίσης είναι ο θεωρητικός ρόλας, δηλαδή μες στην έννοια. Ναι, εμπνέει ας πούμε, εμπνέει. Δηλαδή αυτή η έννοια χρησιμοποιείται πάρα πολύ τελευταία για τους διευθυντές και τις διευθύντρες στο σχολείο, οι οποίοι είναι ηγέτες όταν έχουν κάποια χαρακτηριστικά που περιγράφονται, σας είπα, από έναν όγκο τεράστιο βιβλιογραφίας. Υπάρχει η ηγεσία, ανάλογα με το πώς το βλέπει κανένα, σεμπνευσμένη, αλλά υπάρχει η ηγεσία και ομαδική. Οπότε είναι μια έννοια που θα πρέπει, με σαφήνα και πάλι, να την καθορίζουμε όταν τη χρησιμοποιούμε. Εν τούτοις εδώ θέλει να μας δείξει αυτή η κατηγοριοποίηση, ότι σε αντίθεση με την περίπτωση κάποιου δασκάλου ή δασκάλα, που ανήκει ας το πούμε στο στρατόπεδο της παραδοσιακής εκπαίδευσης και που επιβάλλει τον λόγο θέσης, επιζητεί δηλαδή αποδοχή λόγου θέσης, εδώ έχουμε ποιθό, παράδειγμα και αιτιολογία και επιχείρημα. Δέξει, δηλαδή οτιδήποτε προτείνει, έχει μια αιτιολόγηση. Τώρα, άλλα εξωτερικά χαρακτηριστικά, όπως περιγράφονται στη σχετική βιβλιογραφία, είναι ότι ο πρώτος έχει φωνή σκληρή και απότομη, ενώ ο δημοκρατικός, η δημοκρατική έχει φωνή φιλική. Ο πρώτος επιβάλλεται με τη διαταγή, όπως το είπαμε, τη δύναμη, το φόρτο εργασίας. Αυτό το τελευταίο είναι, νομίζω το έχουμε ξαναπεί, είναι ένα από τα τρικ που επιβάλλονται, μάλλον που χρησιμοποιούνται για να έχουμε μία, ας το πούμε μεσησαγωγικά ομαλή ατμόσφαιρα συντάξη. Δηλαδή, δίνουμε παραπάνω εργασίες έτσι ώστε να μην γίνεται αναταραχή και να μην δημιουργούνται προβλήματα. Άρα λοιπόν, ο όγκος της εργασίας είναι αυτός που χαρακτηρίζει τον αυταρχικό δάσκαλο την αυταρχική δασκάλα. Αντίθετα το δημοκρατικό δάσκαλο και η δημοκρατική δασκάλα είναι αυτός ή αυτή που προσκαλεί, που επηρεάζει, που παροθεί με το παράδειγμα του ητής. Ο αυταρχικός απαιτεί στην εργασία, προσέξτε τώρα εδώ τα ρήματα έτσι, τα έχω σημασία, για να καθορίσουμε και να δούμε μετά τις λεπτές διαφορές οι οποίες είναι και αντικείμενο κριτικής. Απαιτεί στην εργασία, ο δημοκρατικός ή η δημοκρατική κερδίζει στην εργασία. Ο αυταρχικός λέει εγώ θα σου πω τι πρέπει να κάνεις, ενώ ο δημοκρατικός λέει θα σου πω τι θα έκανα εγώ. Ωραία, προσέξτε αυτά τα φραστικά παραδείγματα, γιατί ξαναλέω ότι θα τα δούμε αργότερα όταν προχωρήσουμε στην κριτική. Ο αυταρχικός επιβάλλει ιδέες, εξουσιάζει, κατακρίνει. Ενώ η δημοκρατική προτείνει ιδέες, καθοδηγεί, ενθαρρύνει. Η αυταρχική ψέγει και τιμωρεί. Ενώ ο δημοκρατικός αναγνωρίζει το επίταγμα και βοηθά. Ο αυταρχικός λέει κάνει αυτό, η δημοκρατική συζητά ο κάθε πράγμα, έτσι. Η αυταρχική λέει εγώ αποφασίζω εσύ να υπακούς, ο δημοκρατικός λέει σου υποβάλλω μια ιδέα για να βοηθήσω να αποφασίσεις. Ο αυταρχικός λέει έχει την αποκλειστική ευθύνη όπως ένα αφεντικό, δηλαδή είναι ο κυρίαρχος και ως προς το μέρος που έχει να κάνει με τις ευθύνες. Ενώ η δημοκρατική μοιράζεται συλλογικά την ευθύνη. Είμαστε ενδιαφέρει σε περίπτωση από το από πού εθορρουμείται ο Λίβερ που λέμε, δάσπαρτς Λίβερ, γιατί το κανόν μας πρέπει να εφαρμόσει κάποια πράγματα. Θα τους κάνουν που παρακυματίζεται, είτε αφού θέλοντας να είναι καλός προς προσωπικός αγαπτέλος του οικογένου στο σύστημα, είτε εξυπείες αυτό που έχει διαβάσει, δηλαδή, είτε οτι μας ενδιαφέρουν οι καθαγωλές για τους οποίους ο συγκεκριμένος άνθρωπος εφαρμόζεται στις συγκεκριμένες προσωπικίες, ή μας είναι ενδιάφερον. Όταν λες μας ενδιαφέρουν, λίγο αυτό το μας. Κάθε εκπαιδευτικός για να το εφαρμόσει, να εφαρμόσει την πραγματική, προφανώς από κάπου πιάνεται, έχει κάποιες καθαγωλές. Ωραία. Αυτό, εμάς, εκπαιδευτικός σας, το ενδιαφέρει, ή το παραβλέπει και λέει ότι τα εξαιρεαίωση που μένουν στους άνθρωποι είναι λίτερα στις εφαρμόσεις, γεννούν για πραγματικό εγκυμμένο. Είναι σύμπλοκο το ερώτημα και έθεσες πολλούς παραμέτρους, θα προσπαθήσουμε να το βγάλουμε. Ήθελες κάτι να πεις, Μίρια. Να έλεγα κάτι γι' αυτό. Κάτι άλλο ήθελες. Αυτό. Όχι σαν απάντηση, βασικά θα κατέληγε και λίγο. Πες αυτό που είχες στο μυαλό σου. Ο καθένας μπορεί να έχει κάποιες καταβολές, εννοείται, και κάποιο υπόβαθρο, αλλά έστω κι αν το έμαθαν του κάποιου που την έπιτυβάλετε και να δέρνει, είναι μεγάλος, είναι 20-30, έχει αρχίσει να έχει μια κριτική στάση απέναντι σε κάποια πράγματα. Δηλαδή, κάθε άνθρωπος έχει κάποιες καταβολές. Αν ένα μέτρα είναι από το σπίτι μου, δεν δέχουν όλοι με τα επίσης τα παιδιά τους. Αλλά δεν κατάλαβα. Ναι, ναι, ναι, ναι. Θέλει κάποια άλλη, κάποιος άλλος. Θάλια. Είπαν ότι είναι το πιο στεράδικα για παιδιά. Εννοείται, δηλαδή, γιατί να είναι αυτό το στάθμιο και γιατί να έχει φταίσεις εξής και να δεν παραδείγουμε λίγο. Δηλαδή, με ποια βάση οδηγεί τα παιδιά. Από πού. Ναι. Μου εμφανίζει να είναι, να εφαρμόζει τη συγκεκριμένη παιδική. Αυτό. Ναι. Μας. Σαν εξετάλλοντες το εκπαιδευτικό σύστημα της εκπαιδευτικής παιδικής που μας ενδιαφέρει. Μας ενδιαφέρει αυτό ψάχνουμε να βρούμε εδώ. Αυτό ψάχνουμε. Αυτό ψάχνουμε. Και ψάχνουμε. Αλλά λέμε ότι αυτός εφαρμόζει αυτό. Άρα είναι, πώς να πω, προοδευτικός στο τρόπο δάση καλλιέρας του. Και άρα μας κάνει ή δεν μας κάνει. Και δεν μας ενδιαφέρει ποιες είναι οι καταβολές του. Αυτό είναι το ευρωπημά μας. Ναι. Αυτό μας ενδιαφέρει και αυτό ψάχνουμε. Και κάναμε κάποιες κατηγοριοποιήσεις. Οι οποίες είπαμε είναι ιδεατές. Δεν θα βρίσκονται κάποιον τύπο ξεκάθαρα έτσι όπως τον περιγράφουμε. Για να δούμε ακριβώς από πού αντλεί ο καθένας. Τα εργαλεία της δουλειάς του να το πω έτσι μια διαφορετική έκφραση. Ο καθένας στην κάθε μια που μπαίνει στο χώρο της εκπαίδευσης ως λειτουργός ή ως επαγγελμαντίας ή ως καλλιτέχνης γιατί είμαστε και λίγο ηθοποίοι εμείς, εκπαιδευτικοί. Έχει επιρροές. Επιρροές που συνήθως και αυτό είναι ένα ζήτημα πως διερέμνησε πολύ αξιόλογο. Συνήθως έχουν να κάνουν με αυτά που ζούσε στη μαθητική της ζωή. Ο Ρουσσό για παράδειγμα έλεγε ότι ήξερες να κάνεις τελείως τα αντίθετα. Δεν είναι μία πρακτική. Ωραία, η οποία κάποτε ήταν και πολύ διαδεδομένη θεωρητικά. Λέγαμε και στο προηγούμενο μάθημα ότι όταν είμαστε εδώ εμφορούμαστε από κάποιες απόψεις λίγο ας το πω πιο προοδευτικές, λίγο πιο επιδιώκουμε το ιδανικό αλλά όσο κάποιος μπει στην παραγωγή σιγά σιγά οι απόψεις του και οι πρακτικές του μεταβάλλονται και ενώ μπορεί να είναι στο ξεκίνημά του ένας από αυτούς οι από αυτές που θα πει ότι θα κάνουν τα τελείως αντίθετα από κάποιον δάσκαλο ή κάποια δασκάλα που είχε ή κάποιον καθηγητή και τα λοιπά στην παιδική του ζωή ξεκινάει με αυτό το μοτίβο αλλά αντιμετωπίζοντας μια σειρά από τις σχολείς θα τα πούμε αυτά σε ό,τι αφορά τους καινούργιους δασκάλους όταν μπαίνουν στον κλάδο υφίσταται μια πίεση από γεγονός ότι δεν μπορούν να λειτουργήσουν και να υιοθετήσουν αυτά που επέκριναν αλλά με μανδία διαφορετικό εδώ όμως προσπαθούμε να ξεδιαλύνουμε αυτούς τους τύπους γι' αυτό τα δίνουμε έστω σε αντιπαράθεση ούτως ώστε να μπορούμε να έχουμε ένα πλαίσιο που θα κινηθούμε αύριο μεθαύριο να ξέρουμε δηλαδή ο κάθε τύπος που εδράζει τι επιπτώσεις μπορεί να έχει θα το πούμε κι αυτό τι επιπτώσεις μπορεί να έχει στα παιδιά έτσι καλά εμείς τα λέμε τώρα ότι εγώ μπορεί να είμαι αυταρχικός ή μπορεί να είμαι δημοκρατικός ή μπορεί να είμαι ριζοσπάστης τι σημαίνει όμως αυτό για τα παιδιά και ποια παιδιά εντάξει άρα λοιπόν ψάχνουμε εδώ να βρούμε τις παιδαγωγικές αφετηρίες των πρακτικών γι' αυτό το κάνουμε με αυτόν τον τρόπο αυτό το μάθημα διότι είπα και στην αρχή αν πατήσουμε τώρα στο Google και γράψουμε παράδειγμα School Discipline τον ώρα αυτό θα μας βγάλει 7 εκατομμύρια sites έχει τόσα πολλά δηλαδή ακόμα και στην Ελλάδα βγάζουνε κάποιοι που ασχολούνται με την εκπαίδευση δεν ξέρω με ποιον τρόπο έχει άμα ψάξετε θα βρείτε και στην Ελλάδα υπάρχουν sites που ασχολούνται με το πως θα κάνεις αυτό το πράγμα πως θα διατηρείς την τάξη υπάρχει το μπλοκ στο δόρας ας πούμε που λέει ο δόρας αυτά υπάρχει το μπλοκ του γεννάτιο που γεννάτιο στο όνομα έτσι και υπάρχουν μια σειρά από συνταγές θα κάνεις αυτό θα κάνεις εκείνο θα κάνεις τ' άλλο εμείς τώρα εδώ δεν θέλουμε να δώσουμε συνταγές γι' αυτό θέτουμε μέσα σε ένα πλαίσιο το πως θα λειτουργεί τόσο παιδαγωγικά όσο και από την άποψη του τι επιδράσεις μπορεί να έχει αύριο μεθαύριο στην κοινωνία αυτό το πράγμα έτσι άρα λοιπόν αυτό είναι που ψάχνουμε να βρούμε τι ακριβώς καθοδηγεί τη δράση του κάθε δασκάλου και της κάθε δασκάλας και προσπαθούμε σε εσάς αύριο μεθαύριο που θα πληθείτε να διδάξετε να καταστήσουμε γνωστά κάποιες συνέπειες των δράσεών σας δηλαδή άμα κάνεις αυτό το πράγμα τι μπορεί να επιφέρει στα παιδιά τι μπορεί να επιφέρει στην τοπική κοινωνία τι μπορεί να επιφέρει στην ευρύτερη κοινωνία ωραία εδώ έχουμε κάποιος ιδιότυπος μπορεί κάποιος να είναι η γέψη όπως είπαμε με την έννοια ότι λειτουργεί με το παράδειγμα και την πιθό με αυτή την έννοια αλλά να έχει σκληρή φωνή τι να κάνουμε τώρα δεν είναι κακό έχει σκληρή φωνή μπορεί να είναι και απότομος κάπου κάπου μετά να το γυρνάει εντάξει είπαμε ότι αυτοί είναι τύποι ιδεατοί και θα φέρνουμε έτσι σε αντιπαραβολή για να δείξουμε να τονίσουμε με την αντίθεση αυτή τα χαρακτηριστικά και με βάση τις αφεντηρίες τους τώρα η ακραία ας το πούμε τάση της προοδευτικής παιδαγωγικής πήρε το χαρακτηρισμό παιδοκεντρική προσέγγιση σας είπα για τη χαλαρότητα στο αναλυτικό πρόγραμμα οι άνθρωποι που υιοθετούν αυτές τις απόψεις έχουν ως κυρίαρχο δόγμα ποιος ειμαι εγώ ή ποιοι είμαστε εμείς που θα καθορίσουμε το τι θα μάθουν τα παιδιά ωραία ποιος ειμαι εγώ που θα πω ας πούμε τι θα κάνει αυτός αυτό είναι το κυρίαρχο δόγμα που καθορίζει τη δράση τους όταν δηλαδή δεν έχεις συγκεκριμένη και σταθερή άποψη για το τι κάποιος πρέπει να μάθει γιατί πρέπει να το μάθει τότε αντίστοιχα είναι η κεντρά σου τον αφήνεις λογικό είναι τον αφήνεις να μάθει ότι αυτός επιθυμεί δεν ξέρω αν γίνουμε αντιληπτός ε γίνουμε αντιληπτός αν εγώ το υιοθετήσω αυτό εδώ ως δάσκαλος εδώ δεν έχουμε τέτοια δυνατότητα γιατί είμαστε μεγάλα θμήματα και τα λοιπά αλλά τέλος όταν το υιοθετήσω θα αφήσω τον μαθητικό πληθυσμό να μάθει αυτό που θέλει να μάθει ό,τι θέλει μπορεί να ακούγεται θεληκτικό να ακούγεται θεληκτικό να μάθει το παιδί ό,τι θέλει όμως πολλά παιδιά μπορεί να μάθουν ποιοι για το δεν είμαι και καλά ενημερωμένος να κάνουν έρευνα και να μάθουν τι τραγουδούσε η Μαντώνα του 1979 έτσι να κάνουν ένα project για τη Μαντώνα μετά να κάνουν ένα project για το serial το φόσκολο πως λεγόταν μπράβο καλώς τον Γρηγόρη μπορεί να μάθουν δοξασίες δισιδαιμονίες να καλλιεργούν αυτά τα πράγματα δοξασίες δισιδαιμονίες και παραδόσεις οι οποίες δεν προωθούν την επιστήμη και την πρόοδο εκεί λοιπόν όταν τα έχεις ξεκάθαρα αυτά δράση αναλόγως δεν ξέρω αν γίνουμε αντιληπτώσεις θα τα συζητήσουμε και τα νέστρα την επόμενη φορά αν λέω υιοθετής αυτό το δόγμα τότε δίνω τη δυνατότητα στην ακραία ατομομορφή έτσι ξεφεύγουμε τώρα από το πλαίσιο που είμαστε στο δημόσιο σχολείο και πάμε σαν ένα σχολείο που το κάνουμε εμείς έχουμε 200 άτομα γονείς οι οποίοι είναι οπαδοί της προοδευτικής εκπαίδευσης και τα φέρνουν τα παιδιά μας βλέπουμε αυτό το δόγμα αφήνουμε τα παιδιά δηλαδή να επιλάγουν το τι θα μάθουν ανάλογα με τα ενδιαφέροντα της τιμής και ούτω καθεξής δηλαδή είναι μια σειρά αποζητήματα που δεν θα τα ξεκαθαρίσω αν δεν έχω σταθερή αντίληψη εγώ ωραία τι θα ευνοήσει την κοινωνία άμα είπαμε το πρώτο είναι να δω τι κοινωνία θέλω άμα δω τι κοινωνία θέλω μετά θα σκεφτώ πάνω σε ποιες γνώσεις θα πρέπει τα νέα μέλη της κοινωνίας τα παιδιά δηλαδή ποιες γνώσεις ποιες δεξιότητες να υιοθετήσουν όχι να τους μάθω γιατί αυτός είναι ένας όρος παρεξηγημένος αλλά να μάθω με μια άλλη λεπίδραση μεταξύ δασκάλου και μαθήτριας η δασκάλα και οι μαθητές ωραία μια άλλη λεπίδραση δεν είναι μόνο να διδάσκει η δασκάλα τέλος πάντων αλλά ούτε και μόνο να επιλέγουν ό,τι θέλουν οι μαθητές και οι μαθήτρες και ο δάσκαλος η δασκάλα να είναι διευκολυντής μόνο ωραία εταλαβαίνουμε αυτό εξαρτάται από ποιο δόγμα θα υιοθετήσω εγώ στην παιδοκεντρική προσέγγιση που σας είπα ότι είναι μια ακραία μορφή της προοδευτικής παιδαγωγικής υπάρχει η αντίληψη ότι το παιδί θα μάθει στο σχολείο δεν θα έρθει για να το διδάξουμε εμείς και θα μάθει γιατί είναι στη φύση του να μάθει είναι δημιουργικό το παιδί είναι και περίεργο και με αυτήν την περιέργεια θα μπορέσει να δημιουργήσει το δικό του σώμα το γνώσο και με αυτόν τον τρόπο θα έχει κίνητρο για τη γνώση θα μάθει μόνο είπαμε με βάση τα ενδιαφέροντα και τις επιθυμίες που διέπουνε την περίοδο της δραστηριότητές του και τα λοιπά. Οι ευθείες διδαχές δεν συνύσταται διότι θεωρούνται καταπιστικές και μη επικοδομητικές για τη φύση του παιδιού ο Ρουσσό ας πούμε για παράδειγμα υποστηρίζει ότι η συστηματική διδασκαλία θα πρέπει να αρχίσει μόνο όταν το παιδί έχει φτάσει σε ένα ικανοποιητικό επίπεδο ανάπτυξης εφόσον αυτό για το παιδί ενδιαφέρει όπως αντιλαμβάνεστε το γεγονός ότι όλα τα παιδιά στα περισσότερα συστήματα του κόσμου πάνε στα 7 σχολείο εδώ απορρίπτει του νιλ κάθε παιδί πάει στο σχολείο στην τάξη όταν έχει ρημάσει αυτό που λέγαμε πριν ότι κάνε το αντίθετο από αυτό που γίνεται στο συνήθως και θα κάνει σχεδόν πάντα το στο υποστήριζε ο Ρουσσό στον Εμίλ τώρα όπως τον είσα και πριν να επαναλάβω ότι σε αυτό το πλαίσιο η δασκάλα είναι μια οδηγός μια οργανόντρια των γνώσεων μια πάροχος ερευθυνσμάτων δεν είναι αυτή που διδάσκεται όπως λέγαμε πριν δεν είναι αυτή που δίνει το έτοιμο πακέτο γνώσεων είναι αυτή που διευκολύνει είναι αυτή που οργανώνει αυτή που κατανέμει δραστηριότητες το περιβάλλον είναι πιο άνετο υπάρχει επιτρεπτικότητα απέναντι στα λάθη στις παραλήψεις και στις μη σωστές συμπεριφορές σε αντίθεση με την προοδευτική με την παραδοσιακή παιδαγωγική. Σε ό,τι αφορά τις αξίες η παιδοκεντρική προσέγγιση επιθυμεί να μετατοπίσει τις παραδοσιακές αξίες από τις τάξεις και να ενθαρρύνει τους μαθητές και τις μαθήτρες να δημιουργήσουν τις δικές της τάξεις. Αυτά για σήμερα έχουμε κάποια πορεία στην Κριτική θα περάσουμε την άλλη φορά καλό βράδυ. |
