| σύντομη περιγραφή: Είχαμε στα προηγούμενα μαθήματα Εσείς είστε από το άλλο, κλείστε αν θέλετε Στα προηγούμενα μαθήματα προσπαθήσαμε να βρούμε κάποιες ιδιότητες ή μάλλον κάποια χαρακτηριστικά πιο σωστά να το πω χαρακτηριστικά που έχουν εκπαιδευτικοί που πρόσκεται σε παραδόσεις και θεωρίες Είπαμε η μία είναι η συντηρητική ή αλλιώς η μία είναι η συντηρητική παιδαγωγική ή παραδοσιακή η άλλη είναι προοδευτική Στην αρχή αν θυμάσαι στο ξεκίνημα σχολίας το γεγονός ότι για την παραδοσιακή υπάρχουν πιο λίγες επεξεργασίες από το αυτονόητο ότι όταν κάτι είναι καθεστός όταν κάτι είναι ευραιωμένο δεν χρειάζεται να πεις πολλά αυτό είναι αυτό έχει Οι υπόλοιπες δύο παραδόσεις σε πρώτη φάση είπαμε η προοδευτική εκπαίδευση, η προοδευτική παιδαγωγική και η ριζοσπαστική που ήρθε να ανατρέψει αυτό το δίπολο είχανε πιο πολλά να πούνε οι θεωρητικοί τους για να πείσουν πρέπει να πείσουμε άρα να έχουμε επιχειρηματολογία να ανακαλύψουμε όλα τα πιθανά κενά και αδυναμίες για να μπορέσουμε να πείσουμε ότι δεν είναι το παραδοσιακό το σωστό για αυτό λοιπόν και είδατε ότι σ' άλλες δύο κάναμε λίγο παραπάνω και σήμερα θα πούμε πάλι μερικά πράγματα για τη ριζοσπαστική εκπαίδευση, η ριζοσπαστική παιδαγωγική κάνοντας μια διάκριση που την είχαμε ξεκινήσει αν θυμάμαι καλά τώρα γιατί μπερδεύουμε από την περασμένη φορά είχαμε ξεκινήσει τη διάκριση ανάμεσα σε ελευθεριακή παιδαγωγική και παιδαγωγική για την κοινωνική δικαιοσύνη Ωραία το κάναμε αυτή τη διάκριση την προηγούμενη φορά λίγο θα το κάνουμε πιο αναλυτικά τώρα θα δούμε και το παράδειγμα του σχολείου του Νίλ θα σχολιάσουμε λίγο για το σχολείο του Νίλ Λοιπόν είχαμε κάνει ένα μάθημα την περασμένη φορά για τη ριζοσπαστική παιδαγωγική δηλαδή η παιδαγωγική που εδράζει στην αμφισβήτηση των κατεστημένων δομών και που ξεκινάει από το ερώτημα γιατί να είναι έτσι τα πράγματα στα σχολεία που να βοηθάν στην αναπαραγωγή του κοινωνικού συστήματος Ωραία είπαμε για το ρόλο της ιδεολογίας και προσπαθήσαμε λίγο να το προσδιορίσουμε να ξέρουμε δηλαδή τι ότι η ιδεολογία είναι ένα σύνολο από ιδέες και πεποιθήσεις που υιοθετούνται από μια ομάδα ανθρώπων κυριαρχή ιδεολογία που είναι μια έννοια που μας χρειάζεται είναι αυτή η ιδεολογία που εφορμά που είναι η ιδεολογία της τάξης που κυριαρχεί ωραία η κυριαρχή μια τάξη έχει τα μέσα να επιβάλλει τη δικιά της ιδεολογία σαν κάτι φυσικό σαν να είναι δηλαδή μια βροχή καλή ώρα έτσι κάπως έτσι επιβάλλεται η κυριαρχή ιδεολογία και είπαμε ότι είναι δύσκολο να αποδομίσουμε για να χρησιμοποιήσω ένα μεταμοντέρνο όρο την κυριαρχή ιδεολογία χρειάζεται δηλαδή προσπάθεια μπορεί θεωρητικά να λέμε ότι είμαστε ριζοσπάστες αλλά στην πρακτική μας αλλά και σε πολλές αντιλήψεις που υιοθετούμε να μην είμαστε ωραία να πω ένα παράδειγμα λέμε ότι είμαστε υπέρ ισότητας των ευκαιριών μπορεί να λέμε ότι είμαστε και προοδευτικοί αλλά τα αστιάκια μας για τις ξανθές τα χρησιμοποιούμε ή ξέρω εγώ για κάποιες άλλες κατηγορίες του πληθυσμού αυτό είναι καθόλου προοδευτικό συμβάλιση στην αναπαραγωγή μιας ιδεολογίας η οποία ενισχύει το ρατσισμός στην τελική ανάλυση γιατί είπαμε ρατσισμός είναι κάτι που φέρνει μια ομάδα σε δυσκαιρή θέση σε υποτελή θέση όταν λέμε τι ξαναλέμε για μια ομάδα έστω αστιάκια μπορεί εμείς να μην είμαστε από αυτούς που θα πάει να δείρουν θα πάει να σκοτώσουν αλλά με τον τρόπο μας συμβάλλουμε και εμείς ωραία λοιπόν άρα είναι ένα δύσκολο ζήτημα γι' αυτό και το πιάνουμε δεύτερη φορά γι' αυτό και το θα το συζητήσουμε εκτ' ανέστερα γιατί στην Ελλάδα έχουμε μία όχι στην Ελλάδα παντού είναι αυτό αλλά τώρα που αναφέρομαι στην πατρίδα μας έχουμε μία πώς θα το πω τώρα τι έπαθα τώρα και μου έρχονται θα με κατηγορήσουν και διάβασε και ένα άρθρο πρόσφατα γιατί λέει χρησιμοποιούμε εγγλικές εκφράσεις θέλουμε να πούμε κάτι θέλουμε να πούμε εκείνο έμαμα διαβάζουμε λίγο αγγλικά τι θα κάνουμε παιδιά μπερδευόμαστε τελείως πάντα ένα μπέρδεμα έχουμε δηλαδή είναι ο άλλος υποστηρίζεται τάδε η ιδεολογία αλλά αυτή η παιδαγωγική προσέγγιση που θεωρεί ότι είναι καλή είναι τελείως διαφορετικής κατεύθυνσης έχουμε ένα ψιλομπέρδεμα και γιατί γιατί μερικά πράγματα εντάσσονται σε έναν εφέλωμα που δεν το έχουμε ψάξει δεν το έχουμε καλλιεργήσει και δεν βοηθάμε και εμείς εδώ στα πανεπιστήμια ίσως τώρα κάνουμε μια έρευνα ας πούμε σχετικά με την ποιθαρχία και περισσότεροι δάσκαλοι δίδασκαν ότι δήλωσαν ότι δεν έχουν και πολύ καλή αντίληψη για το πως πρέπει να κινηθούν γιατί δεν είχαν πολλά μαθήματα τέτοια στο πανεπιστήμιο εντάξει τέλος πάντων λοιπόν επανέρχομαι τώρα και λέω ότι συζητάμε για τη ριζοσπαστική παιδαγωγική θα προσπαθήσουμε να διευκρινίσουμε τι είναι το καθένα και τι σημαίνει στην πρακτική μας εκεί είναι ο σκοπός μας να βλέπουμε τη θεωρία βλέπουμε και την πράξη δεν θα πάμε σε πράξη είπαμε χωρίς θεωρία γιατί αυτό είναι μία μανούρα που δεν έχει να κάνει με αυτό που θεωρούμε ότι μπορεί να υποστηρίξεις αυτό που κάνουμε να κάνεις κάτι πρέπει να το υποστηρίζεις άμα το κάνεις μόνο και μόνο γιατί σου είπα εγώ ότι είναι έτσι μια συνταγή πρέπει να την ακολουθήσεις δεν θα καταφέρουμε τίποτα τώρα θα ξεκινήσουμε λέγοντας πέντε πραγματάκια για τη λεγόμενη ελευθεριακή ή αναρχική ιδεολογία θα έχουμε ασχοληθεί καθόλου με το αντικείμενο καθόλου δεν έχουμε ασχοληθεί και όχι είναι ελευθεριακή μάθηση εγώ λέω αν έχουμε ασχοληθεί με την ελευθεριακή αναρχική ιδεολογία η ιδεολογία δηλαδή να έχουμε διαβάσει στις καναβλίου κάποια αναρχικού κάτι τέτοιο έχουμε και ο Απόστολος Παύλος τι έλεγε θα το πιάσω και από θρησκευτικής πλευράς τα πάντα δοκιμάζει το καλό διαλέγεται πρέπει λίγο να είμαστε ενήμεροι από όλα λοιπόν τι λένε οι αναρχικοί είναι κατά της εξουσίας ωραία στάνταρ αυτό της όποιας εξουσίας όχι μόνο της εξουσίας του κράτους αλλά και της εξουσίας των αφεντικών και όπου αφεντικό ο κάθε ένας σε κάθε μία που απασχολεί κάποιον αριπάλληλο και ούτω κάτω εξής ωραία ένα αυτό και δεν είναι αόριστα και χωρίς λόγο κατά της εξουσίας είναι γιατί πιστεύουν ότι περιορίζει σημαντικά την ελευθερία του ανθρώπου που είναι το ιδανικό ελευθεριακή λέμε ελευθεριακή αν το δούμε τώρα από παιδαγωγική σκοπιά κάτι που μας αφορά δηλαδή εκεί που θα περισσότερο θα μας χρησιμεύσει παρακάτω όταν μιλήσουμε για τον νίλ που είναι το κλασικό παράδειγμα που χρησιμοποιούμε σε αυτή την περίπτωση το σχολείο του Σάμερχιλ οι ελευθεριακοί πιστεύουν ότι ο άνθρωπος είναι από τη φύση του καλός δεν κακός δεν είναι διαστροφικός υπάρχουν και άνθρωποι που πιστεύουν ότι ξέρετε τα παιδιά μπορεί να μην είναι καλά ενώ υποτίθεται ότι το έχουμε μιλήσει αυτό το ζήτημα εδώ και δύο αιώνες επανέρχεται όμως μπορεί να άμα πτύχτε σε καμιά εκδήλωση με καμιά παιδοψυχία τον παιδοψυχολόγο θα αρχίσει να λέει τα παιδιά είναι έτσι είναι αλλιώς όχι όλες λοιπόν η έμφαση πέφτει στην ατομική ελευθερία στους ελευθεριακούς το άτομο είναι πάνω πιστεύουν ότι με συνεργασία και με ισότητα και με αλληλεγγύη μπορούν η κοινωνία να πάει μπροστά αλλά η οργάνωση πρέπει να είναι από κάτω προς τα πάνω αυτό γιατί το τονίζω από κάτω προς τα πάνω δηλαδή πρέπει να αλλάξει το άτομο και μετά να αλλάξει η κοινωνία γιατί το λένε αυτό παιδιά είναι η ρίζα της κοινωνίας τώρα είπες κάτι που το είπε και η θάτσαρ η θάτσαρ είπε ότι δεν υπάρχει κάτι τέτοιο σαν την κοινωνία δεν υπάρχει μια τέτοια κοινωνία υπάρχουν άτομα που συναποτολούν αυτό κοινωνία εμείς λέμε ότι είναι κάτι που πάει με κάποιους άλλους ρυθμούς που δεν είναι ένα άθρησμα ατόμων έτσι λοιπόν γιατί όμως εδώ τώρα λέμε ότι η οργάνωση της κοινωνίας πρέπει να γίνει από κάτω προς τα πάνω γιατί οι αναρχικοί απένανση και μετά έπρεπε να ξεκαθαρίσουν τις απόψεις τους από το άλλο το ρεύμα εδώ που σας λέω ο ρίζος παστών οι οποίοι είναι οι κομμουνιστές οι αριστεροί οι μαρξιστές όπου εκεί έχουμε το μοντέλο ότι από πάνω θα γίνει αλλαγή προς τα κάτω θα έχουμε ένα ισχυρό κόμμα το ελληνιστικού τύπου το λένε να τον έχετε ακουστά τον έχετε ακουστά ωραία όλοι λένε λοιπόν είχε ένα ισχυρό κόμμα και εκείνο θα άλλαζε την κοινωνία εδώ έχουμε μια τελείως διαφορετική αντίληψη πρέπει να αλλάξει στο άτομο γι' αυτό και τα συνθήματα των αναρχικών άμα πάρετε και τα δείτε διαχρονικά και βιβλιαράκια με πετυχημένα συνθήματα θα δείτε ότι εστιάζουν στο άτομο θέλατε κάτι πείτε μου και το όνομά σας θα σας μαθαίνω συγχαίστηκε Βέρα ωραία γενικά εγώ έχω διαβάσει λίγο ο παππούλιν αυτό που λέει είναι ότι οι αναρχικοί υποστηρίζουν ότι πρέπει να γίνουν μικρές ομάδες σοβιέτ πρέπει να τα μέλη να αποφασίζουν δημοκρατικά να υπάρχει η αυτοδιαχείριση και να μην υπάρχει κάποια ανώτερη εξουσία δηλαδή όλα είμαστε ισότιμοι και δεν δεχόμαστε δουλειές από κανέναν σε αντίθεση με τους κομμουνιστές οι οποίοι υποστηρίζουν ότι ναι μένειτε πάνω σοβιέτ αλλά θα ελέγχονται από κάποια ανώτερη εξουσία που θα καταλέγει στο ναι που εκπροσωπεί και το καλό του προλεγταριά του εντάξει οι αναρχικοί ακριβώς πιστεύουν το αντίθετο ωραία ενώ οι κομμουνιστές πιστεύουν ότι πρέπει η επανάσταση να γίνει διαφορετικά οργανωμένα και δεν μπορεί να... αυτό το πρώτο που είπατε δεν είναι αντιπροσωπευτικό όλο του ελευθεριακού χώρου γιατί έγινε μια τέτοια κουβέντα σε σχέση με την ατομική τρομοκρατία δηλαδή με το αν κάποιος από αυτούς που σκότωναν και την κατάφεραν και είπαν κάποιοι αναρχικοί και τους κατηγόρησαν ότι έκαναν μια τρύπα στο νερό που σκότωσαν κάποιον υποργό ή κάποιον που περνούσε στο δρόμο ή κάποιον οποιοδήποτε εντάξει είναι μια μεγάλη κουβέντα νομίζω ότι δεν αντιπροσωπεύει όλο το χώρο ίσως μια φράξια που λέγαμε παλιά εμείς που τα μελετούσαμε αυτά λοιπόν τώρα είπαμε για την καταπιέση του κράτους έτσι όπως λοιπόν το κράτος και το αφεντικό που σας είπα πριν καταπιέζει τους πολίτες στην πρώτη περίπτωση τις μαθήτρες στη δεύτερη έτσι όχι συγγνώμη τους πολίτες και τους εργαζομένους έτσι δεν μπερδεύουμε γιατί το τρίτο είναι λοιπόν η δασκάλα λοιπόν καταπιέζει τις μαθήτρες στον τρόπο που αναλύουν οι ελευθεριακοί τα πράγματα προσέξτε αυτό από εκεί είναι μια βάση ξεκινάμε από αυτό ότι η δασκάλα καταπιέζει τις μαθήτρες με αυτόν τον τρόπο που είναι οργανωμένη η εκπαίδευση άρα και το είχαμε αναλύσει αυτό νομίζω την προηγούμενη φορά και να λέμε εμείς ότι είμαστε της προοδευτικής αγωγής και θα καλλιεργήσουμε λουλούδια και θα σας δώσουμε παραπάνω ασκήσεις εκεί όπως σας έλεγα της προοδευτικής εκπαίδευσης να μην αφήσουμε τα παιδιά χωρίς να δουλεύουν για να μην είναι χαλαρά και να έχουμε την πλήρια εκμετάλλευση του χρόνου ωραία μην γίνεται φασαρία κτλ άρα λοιπόν το σχολείο για ένα ελευθεριακό για ένα αρχικό οι αξίες που μεταδίδει την υπακοή πίστη και μια σκέψη που καναλιζάρεται ωραία βέβαια το φορμαλιστική σκέψη είναι μια αντίληψη που πάει σε όλο το ριζοσπαστικό παράδειγμα το σχολείο τυποποιεί την σκέψη και δεν καλλιεργεί την κρίση κλασικό παράδειγμα για αυτό είναι το κατασκευαστή της Βόμβας το ΩπΕΧΕΡΑ θυμάμαι καλά της ατομικής Βόμβας αυτός ο άνθρωπος είχε δεξιότητες και ικανότητες γνώσης βέβαια πρώτα είχε δεξιότητες και πολλές ικανότητες γιατί προχώρησε και έφτασε μέχρι την κατασκευή της ατομικής Βόμβας τι το έλειπε όμως το έλειπε σκέψη κριτική πάνω σε αυτό που λέμε ηθικές συνέπειες ωραία αυτό δεν πήγε μέχρι εκεί να σκεφτεί ότι άμα πάρω εγώ τη Βόμβα εντάξει την έκανα εγώ τη Βόμβα άμα τη ρίξω σε αυτή τη Βόμβα τι θα γίνει πάει όλη η Θεσσαλονίκη παράδειγμα λέμε έτσι αυτό δεν τον καλλιέργησε το σχολείο και αυτό είναι μια από τις ανησυχίες τώρα σχετικά με τον τρόπο που στρέφουν με την εκπαίδευση δηλαδή αν έχετε που το έχετε βιώσει εσείς αν έχετε παρακολουθήσει την κουβέντα για τη συνθήκη της Μπολόνια έγιναν κάποιες μετατροπές ως προς τα έδιες σπουδών και ως προς τις πιστοντικές μονάδες που παίρνετε εσείς δηλαδή μέχρι πριν από ένα χρόνο ήταν υποχρέωσή σας για να πάρετε το πτυχείο παράδειγμα τώρα τα θυμάμαι με αριθμούς δεν έχουν και ιδιά τους σημασία ήταν υποχρέωσή σας για να πάρετε το πτυχείο να μαζέψετε ας πούμε 300 μονάδες τώρα είναι 200 στις 20 πέσει οι απαιτήσεις όσο πέσουν οι απαιτήσεις μετά κάπου αυξάνει ο πίχης αλλού δηλαδή μετά σου λέει πήγαινε να κάνουμε τα πτυχιακό ωραία επίπεδο το βασικό σπουδό μεταφέρεται εκεί εκεί όμως μεταφέρεται είναι χάνεται κάποια κάποιος που δεν μπορούν να ανταποκριθούν οικονομικά και δεν μπορούν να ανταποκριθούν οικονομικά γιατί τα μεταπτυχιακά τσουκου τσουκου τσουκου άρχισαν και βάζουν δύο δάκτρα παρέα αταλαβαίνετε το νυρμό για την αλληλογία αυτής της σκέψης λοιπόν τώρα εδώ υπάρχει ταύτηση ως προς τον παιδοκεντρισμό που λέγαμε αν θυμάστε ότι η μάθηση θα προκύψει από εσωτερική ανάγκη των παιδιών και από αναζήτηση δηλαδή θα πρέπει το παιδί να φτάσει σε σημείο ρημότητας που δεν αυτή είναι μια εκφράση που ανήκει σε ελευθεριακούς να φτάσει στο σημείο να ζητήσει για να μάθει θα το δούμε στο παράδειγμα του σχολείου του Νίλ πως γινόταν αυτό και βέβαια αυτό το ήδη το έχουμε σχολιάσει ότι η κοινωνική αλλαγή θα προέλθει όταν αλλάξει η προσωπική συνείδηση όχι από πάνω όχι όταν αλλάξουν οι δομές δηλαδή αν δεν κάνεις μια αλλοτριωτική δουλειά δεν θα είσαι κι εσύ αλλοτριωμένος όπως λένε οι αριστεροί μαρξιστές οικομουνιστές εδώ λέει θα αλλάξει σε τη συνείδηση θα αλλάξει και την κοινωνία λοιπόν από αυτή την αρχή προκύπτει ότι θα πρέπει να σεβόμαστε το παιδί το παιδί δηλαδή θα πρέπει να το βλέπουμε ισότιμο να μην έχουμε μια σχέση όπου στην τελική ανάλυση θα υπάρχει μια ανισοκατανομή λόγω των γνώσεων της δασκάλας ή του δασκάλου αυτό είναι ένα από τα επίμαχα ζητήματα που έχουμε να κάνουμε την ελευθεριακή εκπαίδευση και ειδικά με το σχολείο του Νίλ που θα το δούμε ως παράδειγμα αυτής της περίπτωσης ο Νίλ ας πούμε έλεγε ότι η αντίληψη που σαν τον παιδί δεν μαθαίνει κάτι χαραμίζει τον χρόνο του δεν είναι τίποτα λιγότερο από κατάρα ορίστε γράψτε μου τώρα για να κάνω το χατήρι το φίλο με το στέλιο συμφωνείτε ή δεν συμφωνείτε είναι μια ταινία είναι η ταινία που έχει βασιστεί στο σενάριο του δίσκου The World of Bing Floyd αν το έχετε ακουστά το συγκρότημα μπορεί να το έχετε ακουστά και περιγράφει τη ζωή του τραγουδιστή όχι του πρώην τραγουδιστή ο οποίος τέλος πάντων έμπλεξε με ναρκωτικά και τα λοιπά αλλά ακριβώς μας δείχνει αυτή την αντίληψη ότι υπάρχει καταπίεση τώρα τι σας έλεγα πριν ότι δασκάλα καταπιέζεται από το κράτος δεν καταπιέζεται μόνο από το κράτος δεν είναι άλλο να καταπιέζεται Άννα Μαρία η δασκάλα ο δάσκαλος εδώ άντε να το κάνουμε αυτό το bullying τώρα το έχουμε γίνει σαν το αλάτι παντού το βάζουμε όλα bullying έγινε ναι λοιπόν εδώ λέω τώρα αυτός ο δάσκαλος ήταν ένας δάσκαλος ο οποίος τι έκανε για να δει τι έπιασε εκεί ένα μαθητή τι έκανε εκεί ως μαθητή της Φασιλική του πρόσηξε κάτι διαφορετικό ναι ποιο ήταν αυτό το οποίος δεν το καταλαβαίνεις κάτι έκανε εκεί και τον πήρε αυτός και χλέβαζε ακριβώς όπως σας έλεγα ότι χλέβαζε στην παραδοσιακή παιδαγωγική δεν έκανα στα πρώτα μαθήματα χλέβαζε τι είχε αυτός ο μαθητής ρε παιδιά τι έγραφε μπράβο του συζητόμπες Άνα ποιεσαι έγραφε βλέπει πόε με λέει αυτός μπράκ και γελούσαν όλοι μαζί χλεβασμός έτσι γιατί η παραδοσιακή τελος πάντων και τώρα οι ακροδεξιοί αυτά τα θεωρούν ότι ασχολούνται μόνο οι ντιντίδες έτσι ωραία δεν την έχεις ακούσει αυτή την έκπραση και σου κάνει εντύπωση λοιπόν Λοιπόν, Φλούφλιδες πως άλλος να σου το πω, λοιπόν, αλλά αυτός, ωραία σύμφωνα με την αντίληψη της καταπιέσεις που σας έλεγα πριν, αυτός καταπιέζονταν, από ποιον καταπιέζονταν Στυλιαννέ, με καταπιέσεις, λοιπόν από ποιον καταπιέζονταν αυτός, ναι ρε ο δάσκαλος από ποιον καταπιέζονταν, όλα είναι καταπιέσεις όταν έχουμε μια σειρά από καταπιέσεις, ποιο σύστημα τώρα, αφού ήταν αυτό, αυτό που καταπιέζονταν, αφού δεν το είδαμε μαζί, εγώ άλλο έβλεπα, Σοφία για μπες, ρε παιδιά, άλλο βλέπω εγώ, άλλο βλέπετε εσείς, θυμίστε τον τον μικρό σας, πώς, θα φρώσω ναι, ένας δάσκαλος, δεν ήταν, πόπιε σε ένα μαθητή και το έκανε πω εμ, πω εμ, έκανε και έτσι και έδειχνε, ποιο το είδαμε, λέω εκείνη τη σκηνή που έπιασε το παιδί με το να γράφει ποιήματα και είπε κιόλας και τι, ποιο ποιήμα έγραφε, Άννα, του γυναίκου, μα τι το Άννα ρωτιέσαι, που δεν έδειχνε την γυναίκα του, όχι, όχι έτσι μην κάνεις έτσι, και αυτός εκείνη την ώρα τον έδειχνε πως εκτονώνονταν σαν παιδιά, ωραία, το καταλάβατε αυτό το σχήμα της παραδοσιακής παιδαγωγικής που σας έλεγα, έχουμε καταπείς εκτόνωση στο σχολείο, ωραία, για αυτό σας το πάτε να το πάρτε να το δείτε, δάσκαλοι θα γίνετε, πρέπει να έχετε, είπαμε μια σφαιρική ενημέριση από όλα. Τι σημαίνει η πίνωρα? The Wall, στηρίζεται στον ομώνυμο διπλό δίσκο του Bing Floyd, ωραία, που έκανε Grand Suxé, που λέγαμε το καιρό εκείνο, ωραία, τώρα να ξαναδω πως θα βρω το άλλο. Λοιπόν, έχουμε γει μέσα, δεν πρόσβα мне τόσ中共, apartments, Εδώ είμαστε. Συμφωνούμε. Και είπαμε να το δείτε λίγο μαδικά και να συζητήσουμε πάνω σε αυτό. Αναστασία, τι συζητήσατε, συζητάσαμε στα κοινοποιήσεις. Το κείμενο είπαμε θα είναι πιο συνοπτικό. Ο προφορικός μας λόγος θα είναι πιο πλούσιος, να το πω έτσι. Είπαμε λίγα λόγια ότι μάθηση δεν είναι μόνο η σχολική μάθηση. Ναι, αυτό λοιπόν το ξεκαθαρίσαμε για μας. Μάθηση είναι και εκτός σχολείου. Δεν εννοεί ο άνθρωπος μόνο εδώ πέρα, αλλά για αυτή την αντίληψη τι είπατε. Ότι αν θεωρεί τη μάθηση... Όχι, όχι. Αν θεωρεί το... πώς να το πω τώρα, το τεμπέλιασμα να το πω. Κάθεσαι και ατονίζεις τον περιβάλλον. Αυτό λέει ο άνθρωπος, έτσι. Αυτό. Το θεωρεί χάσιμο χρόνο, έτσι. Κάτι που δεν έχει να κάνει με μάθηση, είτε είναι σχολική μάθηση, είτε είναι έξω. Αν είναι χάσιμο χρόνο. Αυτή την αντίληψη ο Νιλ τη θεωρεί κατάρα. Εσείς τι γνώμη είτε αυτός. Είπαμε ότι συμφωνούμε, αν αναφέρεται αυτή η ιδέση στην κλασική τη μάθηση και όχι σε άλλα είδη μάθησης και σε άλλες διαδικασίες, όπως είναι για το παιχνίδι, όπως είναι ένας όλο εναλλακτικής τρόπος, για τους οποίους μαθαίνει το παιδί. Άρα με λίγα λόγια συμφωνούμε με. Συμφωνείτε. Εσείς, Θάλια. Εμείς συμφωνούμε με. Δηλαδή ότι το παιδί δεν έχει ελεύθερο χρόνο. Συμφωνείτε ότι είναι κατάρα να έχει ελεύθερο χρόνο. Όχι. Με την άψο του Νίλων, είναι κατάρα. Όχι, το παιδί πρέπει να μαθαίνει κάτι συνέχεια. Ωραία. Εσείς, Σώφη. Εμείς ξεκίνησαμε ότι είναι απόλυτο ή το ένα ή το άλλο, γιατί όταν μαθαίνεις, πρέπει και να μαθαίνεις, αλλά να υπάρχει και ελεύθερο χρόνο. Οπότε το είδαμε ότι ήταν πολύ απόλυτο το να είναι κατάρα. Αυτή η πρώτη γράμμαξη. Ωραία. Και εσείς, Βασίλη, Δημήτρη, μαζί σας ήταν, Αγγελική, δώσε μας εσείς. Ναι, γεια πείτε μου. Και εμείς συμφωνούμε άμα συμφωνήσουμε ή διαφωνήσουμε. Ναι, γενικά, ας πούμε, θέλετε να προσθέσουμε κάτι, να αφαιρέσουμε Γεωργία. Ναι. Δημήτρη, δυνατά λίγο. Κι εκείνο που είπαμε είναι ότι αν συμφωνούμε με την αυτοσυμβουλή, γιατί νομίζουμε ότι αν υπάρχει διαρκής μάθηση αυτό που ισχυρίζεται, δηλαδή, δεν μπορεί το παιδί να αναπτύξει ολοκληρωτικά αλλά στις 6-8 εττά του. Ωραία, άλλη άποψη επί του θέματος, κάτι άλλο που θα θέλαμε να το συμπληρωσουμε σ' αυτά που ήδη είπαμε, υπάρχει? Εσείς Μαρία, τι θα λέγατε? Νένα, τέλος πάντων, Θένια, το πέτυχα με το τρίτο. Τι θα πες, Θένια? Συμφωνόμαστε ότι είναι κατάρα. Κοιτάξτε, το έχω το έθασε λίγο το Θένια. Καλή στιγμή να το πει, γιατί έχω μπερδέχτηκα. Είναι κυβερνητικός ευπρόσωπος, η Μύρια. Εμείς πως το καταλάβαμε, είναι κατάρα, αν λες στο παιδί, αν θα μαθαίνει συνέχεια χαραμείς τον χρόνο σου, αν αυτό εννοεί εκεί και σου λέει όλος είναι κατάρα, ναι, συμφωνούμε με έτσι αυτό. Ναι, ναι, ωραία. Αλλά από την άλλη πλετρά, δεν υφίσταται το ότι, δεν υφίσταται καν σαν να αντιληψώ ότι αν το παιδί δεν μαθαίνει χαραμείς τον χρόνο του, γιατί πιστεύουμε ότι και εκτός τάξης που είναι η στάνταρ μορφή μάθησης παιδείας, μαθαίνει από το παιδί με ποιοί τους δύο τρόπους, είτε κάθεται, είτε βλέπει τηλεόρασμα, οπότε δεν υφίσταται ούτε κατάρα, ούτε αυτοί γιατί. Ωραία. Ωραία. Πολύ ωραία. Θα πάρω και μια τελευταία γνώμη από τη Χρύσα. Κάτι θέλατε να πείτε. Ναι, βεκάλειψα. Συμφωνούμε, γιατί αυτή η άποψη συγγνωρίστηκε για εμάς ότι η μάθηση είναι στεντεμένη με το σχολικό πρόγραμμα και το όσα μαθαίνουν στο σχολείο, και είπαμε ότι η μάθηση δεν είναι μόνο αυτό, είναι και οι ευκαιρίες που παίρνει το παιδί, οι κληρονοικοποίησεις, οι λογάνικοι ποιοί στο σχολείο, γιατί πρέπει να βάλουμε υπόψη και τα διαθέρωτα. Ωραία. Λοιπόν, λίγο πολύ όλοι συμφωνούμε ότι είναι ακραίο να θέλουμε όλο το χρόνο του παιδιού να αφιερώνεται σε μάθηση. Η οποία μάθηση δεν περιορίζεται στα σχολικά, το προσδορίσαμε αυτό, μπορεί να έχει να κάνει με το να παίζει σκάι και με το να παίζει ποδόσφαιρο, γιατί και το ποδόσφαιρο μαθαίνεται, το να παίζει θέατρο, το να κάνει μια σειρά από δραστηριότητες. Χρειάζεται ο καθένας και η καθεμιά, γι' αυτό και δεν έχουμε εμείς ως επιστήμη, δεν έχουμε κουτάκια που έχει ψυχολογία. Λέει η ψυχολογία αν αυτό, ότι εκείνο, αν εκείνο, όχι τ' άλλο. Μης δεν έχουμε, δεν τα δεχόμαστε αυτά, λέμε ότι κάθε περίπτωση είναι διαφορετική. Εμείς θα κρίνουμε, είτε ως εκπαιδευτικοί, βλέπουμε κάποια παιδιά, ότι είναι στην κατηγορία, ας το πούμε έτσι, που θέλουν λίγο χρόνο παραπάνω, να είναι λίγο πιο καλά, θα τους το δώσουν. Ωραία, δεν σημαίνει όμως ότι στο ίδιο χρόνο θα δώσεις και στο άλλο τον παιδί που θέλει λίγο πίεση παραπάνω. Πρέπει αυτά να μπορείς να τα αναγνωρίζεις. Αυτό τώρα σχετικά με την πίεση είναι ένα ζήτημα σημαντικό που διαφοροποιεί αυτό που λέμε τώρα ελευθεριακή εκπαίδευση, με αυτό που λέμε εκπαίδευση για την κοινωνική δικαιοσύνη. Δηλαδή, πόσο η πίεση μπορεί να γίνει αποδεκτή, στην ελευθεριακή δεν γίνεται. Και θα το δούμε τώρα επόμενη ώρα που θα μιλήσουμε αναλυτικότερα για το σχολείο του Νιλ, του Σάμερχιλ, αφού κάνουμε ένα 15 λεπτο διάλειμμα, εντάξει. Λοιπόν, προσέξτε τώρα ένα σχόλιο πάνω σε αυτό που κληθήκατε πριν εσείς να συζητήσετε και να εκφράσετε την άποψή σας. Ο Τζόν Χόλτ που ήταν υπέρ της αποσχολειοποίησης, δηλαδή να καταργήσουμε τα σχολεία, γιατί θεωρεί ο Χόλτ αλλά και όλο το κίνημα των ελευθεριακών ότι τα σχολεία κάνουν κακό. Καλά είσαι? Καλά είμαι. Λοιπόν, λέω μου πίσω σε έχεις περιοδό, γιατί βλέπω βήχες. Λοιπόν, και να πάνε οι πόροι στον καθένα και στην καθεμμιά μαθητή τους διαθέσω εμποστέλη. Τι έλεγε λοιπόν ο Χόλτ? Αυτό που τους έλεγε ήταν ο ελεύθερος χρόνος. Τα σχολεία το λέει σε σάερ, διότι αυτά τα σχολεία ήταν υποτίθεται προοδευτικής παιδαγωγικής. Ωραία, οι δάσκαλοι συνήθως να λένε με τις πιο ευχάριστες φωνές, ας προχωρήσουμε με αυτό, ας προχωρήσουμε με αυτό παιδιά, ας προχωρήσουμε με αυτό. Πώς το λέω εγώ, μη μιλάς τώρα Μίρια, το λες με έναν τρόπο, δεν έχει σημασία πως θα το πεις, αλλά το νόημο ποιο είναι. Ότι δεν αφήνεις το μαθητή για την μαθητρία να πάρει αέρα. Λέω το πνεύμα του χόλτ, έτσι και των ελευθεριακών, το καταλαβαίνετε, δεν έχει σημασία να το πεις. Μίρια, να πάμε λίγο παρακάτω τώρα, ας προχωρήσουμε. Αυτή η ωραία, το καταλαβαίνετε, αυτό είναι η κεντρική ιδέα, το κάνω, είμαι καλός εθνικός θάλλιας, πώς με κρίνεις. Είμαι έτοιμος να κάνω το ιπποιοτικό άλμα και να ανέβω στο σανίδι, αφού έχω βγει στη τηλεόραση μπορώ να ανέβω και στο σανίδι έτσι. Θέλω δουλειά, έτσι. Λοιπόν, έλεγαν λοιπόν οι δάσκαλοι με τις πιο ευχάριστες φωνές, ας προχωρήσουμε με αυτό, εννοώντας να κρατηθούν τα παιδιά απασχολημένα. Δηλαδή, να μην έχουν τα παιδιά laser, ελεύθερο χρόνο, ραστόνι, ραχάτι, πώς θα το πω ρε παιδιά, το καταλαβαίνετε όμως, να μην ατενίζουν τη θάλασσα. Κάθονται και βλέπουν, όχι αυτό παγορεύονται στο σχολείο. Έγινε ξεκάθαρα αργότερα, πως αυτός ήταν ο άγραφος νόμος αυτού των τάξων, έπρεπε να κρατηθείς απασχολημένος, έπρεπε να δουλεύεις πάνω σε κάτι, με κάτι. Μπορούσατε να το δουλέψετε με άλλα παιδιά και ενώ δουλεύετε, μπορούσατε να μιλάτε. Ε, όταν κάνετε με ομαδικές εργασίες, αφήνουμε τα παιδιά να μιλάνε. Προηγουμένως εγώ τώρα που σας έβαλα και συζητάκα τους τους άφηνα. Άμα τώρα μιλάω εγώ όμως, επ, ελένη, ας προχωρήσουμε παρακάτω. Λοιπόν, το καταλαβαίνετε, τη λεπτή διαφορά που θέλει να τονίσει εδώ ο Χόλντ. Λοιπόν, δεν μπορούσα να σπαταλίσεις πολύ χρόνο μόνο μιλώντας, ούτε μόνο με σκέψεις, ρε βασμούς, ονειροπολήματα. Εντάξει, τώρα είδα εγώ την Εφή εδώ πέρα και λέω, Εφή, μήπως έχεις κάτι. Που λέει η κοπέλα να σκεφτόταν κάτι, να ονειροπολή. Λέω, οποιοςδήποτε τώρα, θέλω να πω, καταλαβαίνετε το πνεύμα αυτό, ότι είτε το κάνεις, λένε η ελευθερία εκεί, είτε το κάνεις με αυστηρό το από. Έχει μια ποιοτική διαφορά να πας και να φωνάζεις, πίηση, ααα, πίηση, αχαχαχα και να γελάνε μαζί. Και οι υπόλοιποι μαθητές όπως ο δάσκαλος στην ταινία που σας έδειξα στο απόσπασμα και έχει διαφορά βέβαια να πεις. Ας προχωρήσουμε παρακάτω, φρόσω, ας προχωρήσουμε φρόσω παρακάτω, ας εστιάσουμε φρόσω, δεν βρεις έναν τρόπο να το πεις. Ας εστιάσουμε στο ζήτημα, ας επικεντρωθούμε στο αντικείμενο και ούτω καθεξής. Ωραία, αυτή είναι η βασική κριτική σου λέει ότι δεν άφηναν τα παιδιά να έχουν χαλαρότητα, να έχουν λεπτά που να αφιερώνουν σε ένα πράγμα που δεν θα έχει κάποιον από το στόχο και σκοπό. Ωραία, άρα οι προοδευτικοί δεν μετακινήθηκαν πολύ, μετακινήθηκαν γιατί άλλο είπαμε να σαρκάζεις και να παίρνεις τα τετράδια και να μαζεύεις τα βιβλία όπως κάνανε παλιά, ή δείξε μου τη γραμμή της μοίρας σου, φάε μία κι ούτω καθεξής που γινότανε, αυτά μόνο σε παλαιές ταινίες τώρα σας θα δείτε φαντάζομαι και θέλω να πιστεύω, ελπίζω να μην τα έχετε δει στη μαθητική σας ζωή. Άλλα, από την παραδοσιαρχία, όπως θέλα να νομίζουν και πολλά από αυτά που κάνουν, έχοντας βέβαια καλές προθέσεις, όλοι καλές προθέσεις έχουμε, αποτελούν βασικά μια βιτρίνα που αφήνει την παραδοσιακή εκπαίδευση στον πυρήνα, που ο οποίος πυρήνας είναι αυτό που σας έλεγα πριν, πίεση, καταπίεση, ανέπαφο, ο πυρήνας, αυτό ισχυρίζονται εδώ, η θεωρητική της ελευθεριακής ή αναρχικής εκπαίδευσης. Ο Χένς Χόλτ θεωρεί ότι θα ήταν προοδευτικοί αυτοί οι οποίοι θα σκέφτονταν ή τουλάχιστον θα μιλούσαν και θα έγραφαν σαν να είχαν σκεφτεί πως υπάρχουν και καλύτεροι και κακοί τρόποι να εξαναγκάσουν τα παιδιά. Οι κακοί τρόποι ήταν μοχθηροί, άγριοι, σκληροί και οι καλοί ήταν ύποι, πιεστικοί, λεπτοί και ευγενικοί και αν ανέπαφγαν τους κακούς και έμειναν στους καλούς δεν θα έκαναν κανέναν κακό. Εντάξει. Αυτό ήταν δηλαδή ο διαχωρισμός των προοδευτικών αυτοί που θεωρούσαν ότι καλό είναι το να το λες ύπια, λεπτά με ευγενικό τρόπο και όχι με τρόπο εξαναγκαστικό, μοχτηρό, άγριο, σκληρό. Εντάξει. Αυτή είναι η διαφορά που βλέπει ένας ελευθεριακός μεταξύ μιας συμπεριφοράς που προσυδιάζει σε αυτό που περιγράψαμε στην αρχή ως παραδοσιακή εκπαίδευση και μιας αντίστοιχης στην προοδευτική. Ωραία. Πολύ ωραία. Εντάξει. Τώρα αυτό είναι το ζήτημα της καθοδήγησης και της χειραγόγησης στο οποίο το θέμα της καθοδήγησης δεν το δέχονται οι ελευθεριακοί. Είπαμε ότι πιστεύουν ότι το παιδί πρέπει μόνο του όταν είναι έτοιμο να διαλέξει τι θα μάθει οδηγούμενο από τα ένστικτά του, από τις επιθυμίες του και από τις κλήσεις του ας πούμε. Γι' αυτό και είπαμε ότι ήταν υπέρ της αποσχολειοποίησης. Γιατί τα σχολεία είναι κατ' ο κύριο λόγω πατερναλιστικά ιδρύματα. Δηλαδή, τι είπα να πει αυτό, ότι έχουν ένα συγκεκριμένο μοντέλο που θέλουν να επιβάλλουν. Πατερναλισμός, ότι έχουν ένα μοντέλο και θέλουν να το επιβάλλουν. Τώρα, μια άλλη διαφοροποίηση είναι ότι δεν γίνεται κάτι όπως το περιγράψαμε στην αρχή και που λέγαμε ότι η προοδευτική ή η παραδοσιακή εκπαίδευση λέει θα το κάνεις λέει ο δάσκαλος ή το λέω εγώ. Έχω την εξουσία και θα το κάνεις. Εδώ όμως στην προοδευτική προσπαθούμε να πείσουμε με ένα τρόπο που για τους ελευθεριακούς είναι λογικός αυταρχισμός, δεν είναι δηλαδή παράλογος αυταρχισμός. Ωραία. Ξαναλέω, οι ελευθεριακοί το βλέπουν ακριβώς ως ένα αυταρχισμό και αυτό. Δηλαδή κάθε επιβολή της δασκάλας πάνω στους μαθητές το βλέπουν ως μια πράξη αυταρχική. Τώρα ας πάμε να δούμε ένα παράδειγμα. Θα δούμε μερικά πράγματα για το Σάμερχη. Πώς δηλαδή υλοποιήθηκαν στην πράξη στο σχολείο που ίδρυσε το 1921, αν θυμάμαι καλά. Θα δούμε τώρα το κάπου το έχω γραμμένο, ο Σκοτσέζος ΑΣΝ, όπως τον έχουμε εμείς καταγράψει. Καταρχήν να πούμε ποιοι φοιτούσαν σε αυτό. Έχει σημασία το ποιοι φοιτούσαν. Ποιοι νομίζεις ότι θα φοιτούσαν σε αυτό Αγγελική, το 1921. Καλά το είπα. Ποιοι λες να φοιτούσαν το 1921. Άρα τι σχολείο ήταν. Ήταν σχολείο που περιλάβανε παιδιά από παιδική ηλικία μέχρι λύκειο που λέμε τώρα έτσι. 6 μέχρι 17. Όχι αυτό. Λέω ως προς την ιδιοκτησία τι σχολείο ήταν. Υδιωτικό. Ωραία ήταν ένα ιδιωτικό σχολείο. Για να πάει ένα παιδί εκεί έπρεπε να πληρώσει. Και ποια παιδιά πήγαιναν παλιά στα ιδιωτικά ακόμα και στην Ελλάδα αν έχετε ακουστά. Ποια παιδιά πήγαιναν στα ιδιωτικά. Πριν γίνουν τα ιδιωτικά φτινά και πάτε και εσείς ας πούμε πήγε κανένας σε ιδιωτικό. Δεν πήγε κανένας. Καμιά. Α εσείς. Ωραία. Λοιπόν πριν να γίνουν τα ιδιωτικά φτινά ποιοι πήγαν ρε παιδιά στα ιδιωτικά. Πλούσιοι. Ωραία. Και τώρα στην Αγγλία οι πλούσιοι πάνε. Είναι πολλά τα λεφτά. Αλλά σε αυτό το σχολείο ιδιαίτερα δεν ήταν το κυριό χαρακτηριστικό ο πλούτος αυτόν που έστειλαν εκεί τα παιδιά τους. Μίρια αν κάτι θέλατε να πείτε. Α όχι δεν θέλαμε τα άλλα είχατε κάτι άλλο. Επειδή εκεί έμεναν τα παιδιά. Δεν ήταν σαν το ιδιωτικό. Εκοτροφείο. Ναι. Εκεί έμεναν τα παιδιά και έτσι παρέχαν και το παιδιά. Δεν έχει σημασία. Εκεί πήγαιναν λοιπόν παιδιά που είχαν πληρώσει. Έτσι. Πήγαιναν παιδιά που είχαν κάποια ιδιαίτερα προβλήματα στα υπόλοιπα σχολεία. Ιδιωτικά οι δημόσια. Αυτή ήταν η κύρια κατηγορία. Μια άλλη κατηγορία πήγαιναν σε αυτά τα σχολεία παιδιά που οι γονείς τους δεν ήθελαν να πηγαίνουν στα υπόλοιπα traditional schools. Γιατί τότε, μιλάμε για το 1921, τα σχολεία ήταν, οι δάσκαλοι, τέλος πάντων, μια εικόνα που σας έδειξα πριν στο βιντεάκι, το θυμάστε. Ήταν έτσι, με τη βέργα, με το χλεβασμό, με την αυστηρή πειθαρχία και είδατε εκεί πως περιέγραφε τα παιδιά ότι βαδίζουν και πέφτουν στην κρεατομηχανή. Αυγούν σαν κιμά, δηλαδή αυγούν ομοιόμορφα όλα, πήγαιναν με το ίδιο βήμα, ήταν τυμμένα έτσι με τον ίδιο τρόπο και βέβαια στο τέλος επαναστάτησαν, τόσο αυτό είναι άλλο θέμα. Λοιπόν, άρα φοιτούσαν παιδιά που στη μεγάλη τους πλειοψηφία δεν τέριαζαν με τα άλλα τα σχολεία και τα δυο χροντάλα τα σχολεία, δημόσια ιδιωτικά, κυρίως ιδιωτικά. Και δεύτερη κατηγορία, κάποια παιδιά των οποίων οι γονείς δεν ήθελαν να πάνε κάπου όλου, δεν ήθελαν αυτό το σύστημα ανελέητης πειθαρχίας, του εξευθυλισμού των παιδιών, γιατί πρέπει να ξέρετε ότι όσο καλά ιδιωτικά στην Αγγλία ακόμα ισχύει το πηγοράπισμα. Πηγοράπισμα ξέρετε τι είναι. Πηγοράπισμα. Τι είναι ρε. Πηγοράπισμα. Τι είναι. Ποια είναι η πηγή. Ποια είναι η πηγή ρε. Η πηγή με ύψλο και ίτα τι είναι. Πες το έδι με δε. Κάποιος δεν ξέρει. Έχετε ακούσει περί της θεωρίας του πηγοραπίσματος. Δεν σε χτύπησε στην πηγή. Δεν μπορεί. Πηγή είναι η ταοπίστειά μας. Λοιπόν, σε ορισμένα. Άμα δείτε την ταινία επίσης. Ακούστο με λίγο. Άμα δείτε την ταινία Στυλιαννέ. Λοιπόν, άμα δείτε την ταινία Ο Κάπτεν Μαϊ Κάπτεν που έπιζε αυτός ο ηθοποιός που αυτοκτόνησε πρόσφατα ο Ρόμπι Γουίλιαμς. Λοιπόν, εκεί έχουμε στην πράξη θεωρία εφαρμογή του πηγοραπίσματος. Τι ήταν αυτό? Κολέγιο ή ήλικιο. Δεν σας πει να πω τότε. Πρόσφατα. Ναι, ήταν κολέγιο. Τα παιδιά που πήγαν. Κολέγιο. Λοιπόν, εκεί πως θα τιμωρούσαν τα παιδιά. Έπαιρναν κάτι σε αυτιάρι. Το βάζανε εδώ, το μαθητή ψάμπλουν εδώ και το δώσανε με το φιάρι. Μπαμπωμ. Αυτή ήταν. Τιμωρέχει. Παραμένει και τώρα σε ορισμένα σχολεία. Ωραία. Και είχε γίνει και κουβέντα να... Ορισμένοι θέλουν να την ξαναεφαρμόζουν στο σύνολο των σχολείων. Ωραία κάτι. Εντάξει. Λοιπόν... Επομένως, ήταν ένα περιβάλλον τα σχολεία του 1920, ιδιαίτερα θυσμένες, που να ήσουνα λίγο προοδευτικός άνθρωπος. Δηλαδή τι προοδευτικός. Να είχες μια στοιχειώδια αγάπη για το παιδί σου και να μην το μεγάλουν σδέροντας το. Και είχες και πέντε λεφτά, λογικό πέντε φράγκα, δεν θα έλεγες να το πάρεις σε ένα τέτοιο σχολείο. Θα ψάχνεις κάτι άλλο. Αν ήσουνα και λίγο εναρχικός, λίγο, όχι πολύ, λες να το πάω στον Νίλ. Καλά είναι. Άρα λοιπόν, τέτοια άτομα πήγαιναν. Δεν είναι παράδοξη αυτό που σας λέω. Σκεφτείτε να έχετε παιδιά τώρα και να τα μεγαλώνετε, όλη τη μέρα να τα δέρνετε. Δεν πρέπει να τα δέρνετε εσείς, μετά να πηγαίνετε στο σχολείο να τα δέρνει ο δάσκαλος και ό,τι ο καθεξής. Αυτό μπορεί να φαίνεται τώρα κάτι πολύ μακρινό, αλλά ήταν μια πραγματικότητα τότε. Και υπάρχουν και άνθρωποι που τώρα το θέλουν, σας ξαναλέω. Και υπάρχουν και κολέγια στην Αγγλία που έχουν τη σωματική ποινή και την εφαρμόσουν ως τιμωρία. Λοιπόν, ο Νίλ λοιπόν πίστευε ότι τα σχολεία θα πρέπει να ταιριάζουν στις μαθήτρες και στους μαθητές. Δεν υπάρχουν μαθητές στα σχολεία. Είπαμε ότι ήταν ένα ιδιωτικό για παιδιά από 6 μέχρι 17 χρονών, ότι βρίσκεται στο Λέιστον της Αγγλίας. Εκεί οι δάσκαλοι και οι μαθητές έχουν ίσα δικαιώματα. Θα δούμε τώρα πώς αυτό υλοποιούνταν, κυρίως στις συνελεύσεις που κάναμε. Η φιλοσοφία του τώρα. Αυτός υποστήριζε την παιδοκεντρική προσέγγιση. Αυτή την ακραία προσέγγιση που σας είπα εκεί που μιλούσαμε για την προοδευτική εκπαίδευση. Πίστευε ότι το παιδί πρέπει να μάθει όταν θα είναι όρημο και με βάση τα ενδιαφέροντά του για να μην έχει πίεση. Άρα αυτό θα το εφάρουμε στο σχολείο του. Σας περιέγραψα το κλίμα. Άρα λογικό και είπαμε και βασικό ότι ήταν κατά του αυταρχισμού. Έτσι, αυτό δεν χρειάζεται πέρα τώρα να το αναπτύξω. Ο Νίλ προσπάθησε να απομυθοποιήσει τις αυθεντίες. Τι πω να πει αυτό. Πώς το καταλαβαίνετε. Κωνσταντίνα. Μια παράδειγμα. Είναι επηρεασμένος από τις αυθεντίες του διαφωτισμού. Ναι. Να πω με κάποια παραδείγματα. Πώς το καταλαβαίνουμε αυτό. Το προσπάθησε να αποδομίσει, που λέμε σε μεταμοντέρνη έκπρεση, να απονομιμπήσει τις αυθεντίες. Ότι ο δάσκαλος μόνος το ξέρει και μη το φέρει γνώσεις του παιδί. Πολύ ωραία. Όχι μόνο δάσκαλος. Οποιαδήποτε αφεντία. Είτε είναι δεσπότης, είτε είναι διευθυντής του κρατικού θεάτρου, είτε είναι εξωρεγό υπουργός, είτε είναι δίποτε. Προσπάθησε για εκείνη την περίοδο. Αυτό ήταν πάρα πολύ σημαντικό. Μη κοιτάτε εμείς τώρα που το θεωρούμε κάτι σαν αυτό νόητο. Και εμείς σας το διδάσκουμε και λέμε, εγώ σας έχω πει κατεπανάληψη, ότι δεν θα στηριζόμαστε σε αυτόν που το λέει, αλλά αν έχουμε δεδομένα γι' αυτό, δηλαδή αν σας είπα εγώ κάτι, σας πω τώρα κάτι έτσι, που έχω κάποια αυθεντία, είμαι καθηγητής σας, σας διδάσκω, το δεν σημαίνει ότι πρέπει να το πάρετε αμάστα. Θα πρέπει, αν είναι κάτι που εσείς θα το υποστηρίξετε, να το ψάξετε, να το δείτε, να το επιβιβάστε. Αν θέλετε κάτι να κάνετε δηλαδή που θα στηρίζετε σε αυτό, θα πρέπει να δείτε αν είναι, δεν μιλάμε τώρα για καθημερινές πράξεις απλές. Λοιπόν, λέμε ότι αυτό το πράγμα που εμείς το θεωρούμε αυτονόητο και ξεκινάμε τα μαθήματά μας με αυτό, τότε δεν ήταν καθόλου, υπήρχαν οι αυθεντίες. Αυθεντίες σ' όλους τους χώρους. Και δεν επιτρέπονταν και αμφισβήτης, μην ξεχνάτε ότι ήταν αρχές του περασμένου αιώνα, άμα έχετε δει μερικές φορές το serial «Downton Abbey» το έχετε δει. Δεν καταλάβετε περίπου πώς ήταν το κλίμα τότε. Ήρθαν οι Δεσποτάδες, οι Λόρδοι, οι Βαρώνοι, δεν μπορούσε ο κάποιος να αμφισβητήσει. Δηλαδή, έτσι ήταν και με την αυθεντία, το δάσκο, το καθηγητή Πανεψημίου, τίποτα. Όπως ήταν οι σχέσεις των υπηρετών του «Downton Abbey» με τους αφέντες, ας το πούμε έτσι. Για αυτό ο Νίλ, έχοντας πίστη στην ισότητα των δασκάλων με τους μαθητές, προσπάθησε αυτό να το υλοποιήσει στη συνέλευση που έπαιζε σημαντικό ρόλο στην όλη λειτουργία του σχολείου. Εκεί λοιπόν, κάθε μαθητής και μαθήτρια, είχε ίδιο δικαίωμα γνώμης, αλλά και έναν ψήφο, έναν ψήφο είχε και ο κάθε δάσκαλος και η κάθε δασκάλα. Ίδια μετρούσε δηλαδή η αντίληψη του καθενός. Όλες οι αποφάσεις παίρνουν τα δημοκρατικά μου ψηφοφορία, εκτός από κάποιες θα δούμε ποιες. Κάθε γνώμη επιβαλόμενη με το ζόρι στο παιδί είναι μια αδικία σε βάρος του. Ένα παιδί δεν είναι μικρός ενήλικος και το είναι αδύνατο να καταρρενοεί στην άποψη ενός ηλικιωμένου. Λέει ο Νίλ, σε μια αποστροφή του, στην θεωρία και πράξεις της αντιαυταρχικής εκπαίδευσης. Θα πούμε ιδιαίτερα για τη συνέλεψη. Αυτά βέβαια της παιδοκεντρικής προσέγγισης, το παιδί είναι από τη φύση του καλό. Ο στόχος της εκπαίδευσης επιτυχάνεται όταν έχουμε ένα κλίμα χαράς και ικανοποίησης. Και η εκπαίδευση δεν θα πρέπει να στοχεύει μόνο στη μάθηση, αλλά πρέπει να αφορά και το συνέστημα. Και πάντοτε να είναι αγιωμένη με τις ανάγκες των παιδιών. Η δογματική πιθαρχία δημιουργεί φόβο και εχθρόιντα. Ελευθερία δεν σημαίνει ασυνδοσία. Επιδή πολλοί το παρεξήγησαν το πρώτο του βιβλίου, έβγαλε και ένα άλλο που είχε τον τίτλο Ελευθερία ναι, Αναρχία όχι, κάπως έτσι. Η ασφάλεια έρχεται με την ανεξαρτησία. Τώρα να δούμε λίγο... Δεν είναι άλλως πολύ διακριτά τα όρια μεταξύ της ελευθερίας με την ασφάλεια της ασυνδοσίας. Θα δούμε. Θα δούμε, θα δούμε. Η ελευθερία κάπου σταματάει όταν δεν κάνεις κακό στον άλλον που συνυπάρξεις. Εκεί είναι το σημείο που αποτελεί τη γραμμή, θα χρησιμοποιήσω μια έκφραση τώρα σύγχρονη, μια κόκκινη γραμμή ας πούμε έτσι. Τα μαθήματα λοιπόν σε αυτό το σχολείο ήταν προαιρετικά. Τα παιδιά όταν ήταν έτοιμα θα πήγαιναν στα μαθήματα και θα περνούσαν όποιο μάθημα ήθελαν να παρακολουθούσαν όποιο μάθημα επιθυμούσαν. Ήταν όπως έχουμε εμείς στα προγράμματα πρέπει να πάει στην πρώτη ώρα, την δεύτερη κλπ. Δεν υπήρχαν βαθμολογίες στις εξετάσεις. Υπήρχαν μαθητές που κάνανε δύο χρόνια να μπουν μέσα, γυρνάγανε στο περίπουλο. Το σχολείο λειτουργούσε σαν εργαστήρι αυτό βέβαια είναι. Είπαμε της προοδευτικής, της παιδοκεντρικής προσέγγισης ότι τα παιδιά δεν θα πρέπει να περιορίζονται μόνο σε γνωστικά θεωρητικά αντικείμενα, αλλά πρέπει να έχουνε διάφορα ενδιαφέροντα και να τα αναπτύσσουν και να τα καλλιεργούν. Γι' αυτό είχαμε εργαστήρια ξυλουργικής, αγγιοπλαστικής, ανάγνωσης, θεάτρου χορού, μηχανουργικής, ψυχολογίας και άλλα. Κάθε παιδί είναι ελεύθερο να κάνει ό,τι επιθυμεί κάθε μέρα, αρκεί να μην θέτει σε κίνδυνο τον εαυτό του, σπυρό, και τα άλλα άτομα. Εκεί λοιπόν είναι η διαφορά. Είναι ελεύθερο το παιδί να μείνει έξω, αλλά να μην κινδυνεύσει. Μην πάει και ανεβεί πάνω στην ταράτσα και πάει να κάνει τα αεροπλανά και πέσει κάτω και σκοτωθεί. Εντάξει. Μέχρι εκεί λοιπόν φτάνει η ελευθερία μέχρι που να μην θέτει σε κίνδυνο τον εαυτό του, τους άλλους και τον εαυτό του βέβαια. Έτσι, γιατί είπαμε τα σχολεία προτείνοντας ενδιαφέροντα για την ασφάλεια των παιδιών. Μάθημα θρησκευτικών δεν γινόταν στο Σάμερκελ. Ούτε και γίνεται τώρα που συνέχισε η θρηκατέρα το 72 και μετά, αν θυμάμαι καλά. Λοιπόν, τώρα να δούμε λίγο για τη συνελεύση. Γιατί είπαμε ότι το σχολείο αυτοδιοικείται και το κεντρικό όργανο είναι η Γενική Συνέλεψη όπου όλοι έχουν το ίδιο δικαίωμα ψήφου. Ήδιο μετρά η ψήφωση του Νίλ, ας πούμε μετρούσε, ίδιο μετρούσε και του παιδιού που ήταν 6 χρονών που πρώτον πήγαινε στο σχολείο. Τα παιδιά δεν επηρεάζονται, υποστοίξε ο Νίλ στο βιβλίο του, από τους μεγάλους και δεν τους φοβούνται. Ούτε τους θεωρούν αυθεντιές. Η προεδρία που έχει κάποιο παιδί διαρκεί μια εβδομάδα. Κάθε εβδομάδα είναι πρόεδρος διαφορετικό μέλος της κοινότητας. Δηλαδή έχουμε εναλλαγή στην εξουσία. Αυτό που κατά καιρούς διάφορα κόμματα υποστηρίζουν, δηλαδή αυτό που στην αρχαία Ελλάδα γινότανε. Δεν μπορούσε κάποιος στην αρχαία Αθήνα να είναι στρατηγός, να ήταν εκπρόσωπος για πάνω από μία θητεία από ένα χρόνο. Και εδώ το ευγενείσχει μία εβδομάδα. Εκπερυτροπίζει δηλαδή να αναλάβουν όλη η εξουσία, ούτως ώστε να μην έχουμε τις παρενέργειες που από πολλούς τονίζονται, όταν παραμένει ένα κόμμα ή κάποια πρόσωπα για πολλά χρόνια στην εξουσία. Κάθε μέλος της συνέλευσης έχει δικαίωμα να θέσει θέματα, δεν τα θέτει μόνο ο πρόεδρος, όπως γίνεται σε πολλά όργανα. Δηλαδή σε πολλά όργανα, την ημερησία διάταξη, τα θέματα που θα συζητηθούν, τα θέτει ο πρόεδρος. Εδώ είχε κάθε μέλος δικαίωμα να θέσει ένα ζήτημα. Το ζήτημα που μπορούσε να θέσει ήταν μέχρι η συζήτηση για επίκαιρα θέματα, για ζητήματα πρακτικού τύπου που αφορούσαν στη λειτουργία του σχολείου, για καταγγελίες που έκανε ένα παιδί κατά άλλου ή κατά καθηγητή και ούτω καθεξής. Δηλαδή, ό,τι ήθελε το κάθε παιδί ή ό,τι αφοσχολούσε τον κάθε εκπαιδευτικό, μπορούσε να το θέσει. Αυτή ήταν η αντίληψη του Νίλου. Δηλαδή, είχαν ένα τέτοιο κλίμα στη συνέλεψη, ούτως ώστε όταν γινόταν ψηφοφορία να μην κοιτάει η Θένια και η Φιλοθέη τι θα ψηφίσω εγώ για να ψηφίσω. Έτσι λέει ο Νίλου και από ό,τι λένε όλοι οι συμπαρτήρες αυτό δεν το αφιεσβήτησε κανένας. Δηλαδή, προσέξτε τώρα, μπορεί να έχουμε εμείς τώρα μια συνέλεψη έτσι. Και να έχουμε ίδια ψήφο. Ναι, αλλά άμα εγώ σας αξιολογώ, είναι λίγο ανισοβαρή στη σχέση. Άρα λοιπόν, μπορεί να βλέπει η Θένια με τη Φιλοθέη και με την Μίριαν τι θα μπορούν να ψηφίσουν. Εδώ δεν υπήρχε λέει ο Νίλος. Και όλοι οι συμπαρτήρες αυτό δείχνουν, ότι δεν επηρεάζαν ούτε καθόμουν εγώ εδώ ας πούμε, για να σας περιγράψω τώρα πως μπορεί να γίνει αυτό που λέω. Κάθομαι εδώ, ψηφίζω ναι, γυρνάω έτσι πίσω να δω τι ψήφισαν, να ψήφισαν όχι. Καταλαβαίνετε? Με αυτό επιβάλλω έναν καθυστός, που δείχνει ότι θέλω να ψηφίζω, να ψηφίζετε ότι ψηφίσω εγώ. Εκεί δεν υπήρχε αυτό το πράγμα. Τα παιδιά ήταν ελεύθερα να εκφράζουν τη γνώμη τους και να την υποστηρίζουν και στην τελική να ψηφίζουν κάποια πρόταση που έκανα. Όμως πώς είχαν δημιουργηθεί αυτό το κλίμα εξαφής δηλαδή, όταν ήταν μικρά εξαφήσεις, δεν υπήρχε. Αλλά όταν πήγαν εκεί βρέθηκαν σε αυτό το κλίμα και το υιοθέτησαν. Ή από έξι χρονών είχαν το δικαίωμα τους ψήφου, είδαν ότι είτε ψήφιζαν, είτε όχι δεν θα τους πείραζε κάποιος, δεν θα έκανε κάποιο σχόλιο οτιδήποτε και εκεί πορεύτηκαν. Ωραία, τώρα, ξαναλέω για να το καταλάβετε, μην το περάσετε έτσι στον Τούκο αυτό, τώρα που θα πάει και εξουσία στο Σύλλογο Διδασκόντων, και θα βγάζει και το Διευθυντή ο Σύλλογος Διδασκόντων, αν τα ακούσατε, στο Σύλλογο Διδασκόντων τι μπορεί να γίνει. Είμαι εγώ διευθυντής ας πούμε, κερνάω κοιτάω, ποιος, Μύριαν που έκανε μια πρόταση αντίθετε με τη δικιά μου, μπορεί να ψηφίσει τη δικιά μου μετά. Και συμβαίνουν αυτά τα πράγματα, δηλαδή, έκανε μια πρόταση και μετά επειδή εγώ υποστήριξα τα διαφορετικά, δεν ψήφισε καν την πρότασή τους, έχουν συνδύει αυτά τα πράγματα. Και συμβαίνουν, είναι κάτι απίθανο, αυτό ήταν όμως επίτεκμα του σχολείου, ότι έδωσε ελευθερία στα παιδιά, ελευθερία στην έκφραση, ελευθερία όμως και στην υποστήριξη των θεσεών τους. Είναι πάρα πολύ σημαντικό αυτό και αυτό είναι κάτι που θα πρέπει να κρατήσουμε, τουλάχιστον σε ορισμένα ζητήματα, αύριο μεθαύριο, θα μπορούμε να τα θέσουμε στην ψηφοφορία όταν θα είμαστε σε μια τάξη. Ορισμένα ζητήματα είναι καλό να τα θέτουμε, να εφαρμόσουμε, αλλά μέχρι ένα μέρος μπορούμε να εφαρμόσουμε τη δημοκρατία στο σχολείο. Δεν μπορούμε να θέσουμε σε ψηφοφορία το αν την τρίτη ώρα θα κάνουμε μαθηματικά ή θα βγούμε στο διάλειμμα να παίξουμε, καταλαβαίνετε, γιατί άμα θέταμε τέτοια ψηφοφορία θα κάνουμε μάθημα καμιά φορά. Εντάξει, όχι μόνο γι' αυτό, αλλά μετά θα είχαμε, είπαμε έχουμε δύο ιδιότητες, μία είμαστε παιδαγωγή και η άλλη είναι ότι είμαστε υπάλληλοι. Αν δεν το κάνουμε αυτό θα μας πούμε τι γίνεται εδώ. Κατανοηθώνουν? Ορισμένα όμως ζητήματα μπορούμε να τα θέτουμε σε ψηφοφορία και να καλλιεργήσουμε ένα κλίμα δημοκρατίας στην τάξη. Αυτό είναι η δημοκρατία. Να έχει ο καθής και η καθεμνιά του δικαίωμα να εκφράζει ελεύθερα, χωρίς αββάτη μην το κοιτάξω εγώ, την άποψή του και να την υποστηρίζει μέχρι τελικής. Μέχρι τελικής. Μήπως σας φαίνεται περίεργο αυτό που λέω, μέχρι τελικής θα την υποστηρίζει. Μίρια μου. Η κεντρική ατελήψη είναι ότι όταν το παιδί έχει την ανάγκη να μάθει κάτι και αυτό που θέλει να μάθει, αυτό θα μάθει. Ωραία. Από τη στιγμή που αν δεν ήθελα να μάθουν έπαιζαν έξω στην αυγή και αν ήθελα να μάθουν έπαιζαν μέσα σε μια τάξη. Μάθαιναν αυτό που ήθελαν τα να μάθουν για αυτό που τους έλεγε το τάσιο. Ήταν το ενδιαφέρον τους. Του τράβηξε, θα πάνε εκεί και αυτό εφαρμόστηκε και σ' άλλα σχολεία. Ήταν με τις γονιές. Είχαν γονιές στα open schools, άμα τα δεις τα δείχνεις στο YouTube, έχουν γονιές και κάνουν μια θεματική. Πας, εσύ βλέπεις πέντε λεπτά, άλλες δεν με ενδιαφέρονται. Πώς πας, όταν γίνονται υπέθρια θέατρα, παίζει ένα εδώ, παίζει άλλο εκεί, πας και μια βόλτα βλέπεις εδώ, βλέπεις... Αυτό δεν είναι παιδεκεντρική, όμως, στον ουσία. Όταν μπαίνει ένα παιδί με τάξη και σκόλει χέρι και λέει θέλω να μάθω πώς γίνονται τα τρένα και ο δάσκαλος σου λέει πώς γίνονται τα τρένα, αυτό θα πει θέατρος εφαρμογή παιδεκεντρική. Κοίταξε, όμως, πρέπει να βρεις την ισορροπία. Δεν μπορεί να γίνεται αυτό. Δηλαδή πρέπει να έχεις ένα δάσκαλο για κάθε μαθήτρια ή μια δασκάλα για κάθε μαθητή, ας πούμε. Α, δεν είναι όμως το τεκάθαρο παιδεκεντρικό αυτό που κάνει. Αυτό είναι όμορφο. Αν θα γυρίσουν παιδεκεντρικοί, κοιτάξτε, λοιπόν, παιδεκεντρικοί, τέτοιωσε. Αυτό ήταν παιδεκεντρικό. Ο δάσκαλος... Κοίταξε, η δασκάλα μετά θα τα διευκολύνει να ψάξουν μόνα τους αυτά που τα ενδιαφέ. Θα τα δείξει τον τρόπο. Θα τα διευκολύνει. Δεν θα τα καθοδηγήσει. Δεν θα τα καθοδηγήσει. Με την έννοια... Ναι. Δεν θα σε το δώσω, όμως, κάποιες βασικές αρχές. Αυτό. Είσαι διευκολυντής. Στην αντίληψη αυτή, δεν είσαι αυτός που... πώς θα το πω... που δίνει όθηση στο παιδί παραπάνω από όσο πρέπει. Τι ώρα λέει τώρα ο δάσκαλος? Αυτό. Όχι. Το σκέφτον. Νομίζω κοιτάζομαι φρύγιο. Είναι και αυτό ένα σκέφτον. Λοιπόν, πού είχαμε μείνει. Α, ναι. Είπαμε για τη συνέλεψη και είπαμε ένα καλό σημείο που θα μπορούσαμε να κρατήσουμε. Τα άλλα δεν μπορούμε να κρατήσουμε. Μπορούμε τώρα το παιδί εμείς να είναι έξω. Όμως, υπάρχουν και τέτοιες περιπτώσεις και πρέπει να τύχουν σεβασμού. Ωραία. Δηλαδή, υπάρχουν και περιπτώσεις. Σε εμένα μου έχουν τύχει παιδιά που ήταν δευτέρα δημοτικού και δεν μπαίναν μέσα. Εδώ δεν θα πρέπει να βιαστούμε όπως και κάθε άλλες περιπτώσεις θένια. Δεν θα πρέπει να βιαστούμε να βάλουμε αιτικέτα. Να κάνουμε παρθολογικοποίηση. Αυτό που σας έλεγα πριν. Τώρα που είπες για το bullying. Αν πας στην ψυχολογία θα σου πει μπα για να έχει τέτοια συμπεριφορά ή θα είναι παιδί που το δέρνουν οι γονείς τους. Αν δεν είναι παιδί που το δέρνουν οι γονείς τους, είναι παιδί χωρισμένος γονείς του. Ή πέντε έξι. Δεν είναι έτσι. Κάποιος άλλος λόγος μπορεί να υπάρχει. Ωραία. Εμείς ψάχνουμε κάθε περιπτώσεις διαφορετικά αλλά τέλος μπορεί να γίνει αυτό το πράγμα. Είναι δύο χρόνια. Δεν σημαίνει ότι το παιδί έχει κάτι. Αφού το βλέπεις ότι είναι κανονικό. Εντάξει, έχει αυτή την ιδιαίτερη ερώτηση, θα έρθει η ερώτηση και θα μπει. Σας λέω, μου έχουν δει και εμένα περιπτώσεις τέτοιες. Προσέξτε το. Να μην έχετε την ευκολία στην πρώτη εβδομάδα ή στο πρώτο μήνα λειτουργίας του σχολείου να λέτε στον διευθυντή, κοιτάξτε είναι ένα παιδί που έχει αυτή τη συμπεριφορά. Είναι υπερκινητικό. Να φωνάξουμε το σύμβολο. Θα έρθει ο σύμβολος, μετά να φωνάξεις το σύμβολο ειδικής αγωγής. Ο σύμβολος ειδικής αγωγής να φωνάξεις το κεδί και να έχουμε μια διαδικασία που αυτή η αιτικεντοποίηση το παιδί το κάνει ζημιά. Σκεφτείτε ναι. Κυκλοφοράται με μια αιτικέντο εδώ πέρα που να λέει υποψήφιος τρελός, ψυχοπαθής, οτιδήποτε. Σκεφτείτε. Τι άγχος και ένταση θα σας δημιουργήσει αυτό. Λοιπόν, που είχαμε μείνει τώρα. Προσέξτε τώρα. Ο Νίλ ήταν έμπορος άνθρωπος. Τι έκανες, εντάξει οχι να μαζεύε λεφτά από αυτό, τι έκανες, έκανες ζημιά, φέρε μία λίρα. Παραβίασες εκείνο το νόμο, φέρε την άλλη δύο λίρες. Λέμε τώρα. Είχε τέτοιο είδος ποινών. Δηλαδή έπεφτε χρηματικό πρόστιμο σε περίπτωση που οι κανόνες που είχε θέσει η κοινότητα παραβιάζονταν. Και αυτό είναι ένα άλλο στοιχείο που μπορούμε να το αξιοποιήσουμε στην τάξη μας. Τους κανόνες και είναι βασικό αυτό πρέπει να τους θέτει η μαθητική κοινότητα. Δηλαδή μπαίνοντας μέσα στην τάξη, στο ξεκίνημα συνήθως, λέμε παιδιά να βάλουμε κάποιους κανόνες. Όταν τα παιδιά έχουν πάει δυο χρόνια στον παιδικό σταθμό, τρία μπορεί, δυο χρόνια στον υπηαδογείο και από την πρώτη τάξη θα πάρουν να μας πούν να μην χτυπάμε τα άλλα τα παιδιά, να μην μιλάμε όταν μιλάνε άλλοι. Αφού να τα γράψουμε και εμείς τα σημαντικότερα που πρέπει να υπάρχουν για να λειτουργεί μια τάξη, όπως ακριβώς είναι το υπαρκτό σχολείο, εμείς μιλάμε για το υπαρκτό σχολείο, δεν μιλάμε για ένα σχολείο τώρα που θα πηγαίνει το παιδί όποτε θέλει. Αυτό όμως μπορούμε να τα εξυπηρίσουμε, μπορούμε να βάλουμε αναπλαίσεις στον κανόνα, δεν θα τους βάλουμε εμείς, τα παιδιά, θα γίνουμε συνέλεψη, θα προκύψουμε δέκα κανόνες, θα τους γράψουμε ωραία, μπορούμε να βάλουμε και συνέπειες για αυτούς τους κανόνες, όχι λεφτά, θα βάλουμε λεφτά εμείς, θα παγορεύεται αυτό. Λοιπόν, αν είναι κάτι σοβαρό θα κάνουμε και μια επιτροπή για να δούμε αν θα πρέπει να βάλουμε και ποια χρηματική ποινή στο σχολείο του Νίλαφτο, όχι στο δικό μας, το τονίζω μην τα μπερδέψουμε. Ωραία, τώρα είναι κάποια θέματα που σας είπα δεν ανήκανε σε αυτά που μπορούσε η συνέλεψη να αποφασίζει αφού τα συζητήσει, αυτό ήταν ας πούμε η πρόσληψη των δασκάλων. Ωραία, δεν θα διαλέγανε μαθητές και μαθήτρες ποιος ήταν ο δάσκαλος, τα οικονομικά του σχολείου δεν είχαν άποψη στα παιδιά προφανώς, η αγορά υλικών, τι να κάνουμε τώρα, οι δάσκαλοι ξέρουν καλύτερα τι χρειάζεται το σχολείο, αυτοί το είχαν. Δεν ήταν λοιπόν αυτά θέματα της συνέλεψης, όπως είπαμε και κάποια θέματα που δεν θα μπορούσαμε με τίποτα να τα θέσουμε σε μια συνέλεψη. Ο Νί λοιπόν, έχει επιρροές από την παιδοκεντρική θεωρία αλλά χρειάζεται να συμμοποιεί και πολλά στοιχεία του φροηδισμού, ήταν και φίλος με τον Ράιχ, αν κάποιος ή κάποια από εσάς ασχολείται με την ψυχολογία, τον έχει ακούσει το Ράιχ. Καμιά μέρα πρέπει να ασχοληθώ, με τι ασχολείστε, δηλαδή εκτός από Facebook, τι άλλο, δεν είναι το μαθήμα τους αλλά κάποια μέρα πρέπει να ασχοληθώ γιατί έχω απορία δηλαδή, με πολιτική δεν ασχολείστε, ψυχολογία δεν ασχολείστε, κάτι θα ασχολείστε δεν γίνεται. Έχω απορία σωστά αλλά δεν είναι το μαθήμα τους τώρα, προχωράμε. Και λέει οι δάσκαλοι δεν πρέπει να κάνουν ηθικά κηρύγματα, με τίποτα ούτε και γονείς, είπαμε της ελευθεριακής προσέγγισης, να μην γίνονται τα πέντε λεπτά κήρυγμα που έλεγε ένα ΣΥΡΙΑΛ παλιό, το θυμάστε, δέκα ήταν, με τα δέκα αύξανε οι τελευταίες, ενώ στα πέντε ήταν πολύ μικρό το. Λοιπόν, για τον Νίλ, όπως για τους περισσότερους ελευθεριακούς, η κοινωνία είναι απ' τη φύση της, προσέξτε το, αντιφυλλελεύθερη. Η κοινωνία είναι μεγάλη, μάζα, είναι συντηρητική και μισή της νέας στιδέας, προσέξτε τις εκφράσεις που χρησιμοποιεί, μάζα, συντήρηση και ότι μισή γενικά η κοινωνία της νέας στιδέας, μια γενίκηψη, αυτό είναι μια γενίκηψη. Τώρα, να δούμε και κάτι που μας ενδιαφέρει, γιατί θα το δούμε και παρακάτω φιλοθέη, είναι η αυτοπληθαρχία. Τι αντίληψη είχε ο Νίλ για την αυτοπληθαρχία. Ο όρος αυτοπληθαρχία είναι πολύ αόριστος, συνήθως με αυτό νοείται η υποταγή των νέων στις ηθικές αντιλήψεις του Ιωρώντα. Πώς σου ακούγεται αυτό Άννα Μαρία, λέω πώς σου ακούγεται, κάνε ένα σχόλιο. Σύμπλιν, ίσον, τώρα πρέπει να έχεις, πώς το λέω, άποψη. Ή θα είσαι με τον Ολυμπιακό, ή θα είσαι με το άλλο τον Μπλοκ. Δεν μπορεί να είσαι και με τον Αρχιφύλακο και με τον Χοροφύλακο που λέγαμε παλιά. Σοφία, ήθελες να πεις κάτι. Επίσης, έπρεπε πως δείχνω, τότε να βγαίνει με τα κρυφήρια των γερόντων, την Αρχεία, δεν μπορούσε να είναι... Όχι, πώς σου φαίνεται όσα έκφρασε, λέω αυτό. Εγώ θα του έλεγα ότι απλά χρεισόριστον αυτός. Ναι, για να ρωτήσω το Δημήτρη, αυτό δικό σας είναι αγγελικοί. Επιζείς, επιζείς, εντάξει σε. Κοιτάζω, μην έχεις τίποτα μιλανιές. Άσχετο. Δεν την τύσανε. Τρεις κόκκινες βγάλανε. Ανέμακτα όμως. Γιατί η κόκκινη είναι για το Μπουλ... πώς το λένε αυτό που ερεθίζει το Μπουλ. Λοιπόν, Δημήτρη. Είναι περιορισμένα συνολικά. Πολλοί άνθρωποι είναι πολύ περιορισμένα. Αναφέρεται σε πολλές κατηγορίες. Έχεις αμαρτήσει πολλές νέους. Ναι, ναι. Δηλαδή είναι λίγο... Αυτό, ήθελα να... πώς το βλέπεις, Αναστασία. Αναστασία είναι ένα χαρακτήρισμα. Κάποιος το έχει, το καλλιεργεί στη μορφή του. Αυτό λέει ο Νίλ. Όσηξα. Δεν είναι φυσικός κανόνας. Αυτό λέει ο Νίλ. Λοιπόν, πώς το κρίνετε εσείς. Αυτό. Ωραία. Λοιπόν, Σπύρο. Έχει μια λογική ότι πρέπει να επακούσεις οι λογικές στον καιρό, όταν δεν το ξέρεις μετά από τόσα χρόνια. Αν δεν μπορέσεις να αφέσεις καινείς ιδέες σε τέτοιους και προηγούμενους, δεν μπορείς να καλλιεργείς και κάποια καινούργια πράγματα. Ναι. Έχει δίκιο να επακούσεις καινούργια πραγματικές, αλλά νόημα. Λοιπόν, εσείς θα μπορούμε να πούμε ότι οι ιδέες είναι σαν τέστα. Μπορείς να την αφαιρέσεις και με το κοινωνικό της του κοινωνικού πρίσμου, με το κοινωνικό της κοινωνίας, γραμμίδες. Ναι, αυτός το πάει μπροστά εκεί λες. Ο Νίλ, ναι. Έχεις δίκιο. Εκεί το πάει αυτός. Ναι. Βασίλη. Βασίλη, εσύ. Είναι άρρωστος. Είναι άρρωστος γενικά, αλλά λέει συνήθως, ενώ με τις πυθαρχίες δημιουργίες του κοινωνικού κοινωνικού. Ναι. Λοιπόν, είναι λίγο ακραίο αυτό κατά τη δικιά μου τη γνώμη. Και θα συζητήσουμε τη γνώμη για την πυθαρχία ενός άλλου μεγάλο θεωρητικού περίπου της εποχής αυτής, του Γκράμση, ο οποίος πίστευε ότι είναι βασικό για να μπορέσει κάποιος άνθρωπος να κάνει κάτι στη ζωή του. Πρέπει να είναι αυτοπυθαρχής. Άμα δεν είναι αυτοπυθαρχής, μπορείς να καταφέρεις πολλά πράγματα. Αυτό πιστεύω και εγώ. Θα το συζητήσουμε για αργότερα. Δηλαδή, με ξενίζει αυτό που λέει ο Νίλ, αλλά εντάσσοντας στο πλαίσιο της δικιάς του τις φιλοσοφίες, το θεωρώ πολύ απλοϊκό όμως ως έκφραση. Είναι αυτά τα σχήματα, καταπίεση, σε καταπιέζει ο δάσκαλος, το δάσκαλο τον καταπιέζει η γυναίκα του, τη γυναίκα του τον καταπιέζει η εκκλησία και μπλα μπλα μπλα. Είναι λίγο απλοϊκές αυτές τις εξηγήσεις για μένα. Λοιπόν, τώρα, η γνήση αυτοπυθαρχία δεν στηρίζει στις αποθύσεις και στην τυφλή αποδοχή ξένων ιδεών. Τώρα λέει την άποψή του, τη θεωρία αυτός αυτοπυθαρχίας. Αυτοπυθαρχός σημαίνει λαβαίνω υπόψη μου τα δικαιώματα και την ευτυχία των άλλων. Πολύ σωστό, δεν μπορούμε να διαφωνήσουμε τώρα έτσι. Αυτοπυθαρχία είναι μια διαρκής προσπάθεια για ειρηνική συμβίουση με τους άλλους, με κύριο γνώημα την κατανόηση. Ούτε θα διαφωνώ με. Θέλω να πιστεύω φιλοθέη. Και ποια διαφορά με τη λεξιπιθαρχία σας, δεν επιβάζεται αυτό σωστικά... Πολύ ωραίο ερώτημα. Ποια είναι η διαφορά στις αυτοπυθαρχίες με την πυθαρχία. Αννα Μαρία. Η πυθαρχία είναι κάποιο εξωτερικό σπαράδικο. Η αυτοπυθαρχία είναι κάποιο εξωτερικό σπαράδικο για να εργάζει αυτό το μήνυμα. Πολύ ωραία. Πάρα πολύ ωραία. Αλλά θα τελειώσει ο ορισμός του. Γι' αυτό σε προγκίζω να μιλάς, διότι έχεις μια σοφήνια. Άρα σκέφτομαι ότι θα τελειώσει ο ορισμός του για τη λεξιπιθαρχία. Ότι σωστικά θέλω να... Η πυθαρχία είναι κάτι εξωτερικό, δηλαδή πρόσεξε. Πρόσεξε λίγο, να σου πω με ένα παράδειγμα που ίσως γίνει πιο κατανοητό. Πυθαρχία είναι, θα βάλουμε εμείς έναν κανόνα σε σχολείο, ότι θα έρχεστε υποχρετικά στα μαθήμα. Αυτό πυθαρχία είναι να πας στα μαθήματα, γιατί θέλεις πρωτίστως να κάνεις κάτι περαιτέρω. Πυθαρχής στον κανόνα. Ο κανόνας στις σχολείς είναι να πας εκεί. Αυτό πυθαρχό είναι άλλο πράγμα. Ότι δεν έχουμε ιστορικοποιώ την αναγκαιότητα του να πάω να παρακολουθήσω. Πυθαρχό σημαίνει ότι υπάρχει ένας κανόνας και εγώ τον δέχομαι και τον σέβομαι. Μια φορά την έχω καταλάβει και από πιο πριν. Απλά ουσιαστικά νομίζω ότι ουσιαστικά εξηγεί για αυτόν τι είναι η αυτοπυθαρχία. Και αναφέρεται και στους κοινωνικού παράγοντας, στους έξω. Για εμένα αυτό είναι η αυτοπυθαρχία. Αυτοπυθαρχία είναι κάτι που προέρχεται από εμάς, από το εσωτερικό. Αναφέρεται πως επηράζει τη σχέση μου με τους άλλους και με λοιπά. Είναι η ένισταση βασικά, δεν ήταν τόσο ερώτηση. Η πυθαρχία επιβάλλεται, δηλαδή λέει στο στρατό, που είναι η αποθέωση της πυθαρχίας, λέει ο στρατηγός κάνετε τριάδες. Αναγκαστικά πάνε και κάνουν. Ή λέει ο στρατηγός σφυρίζει πάμε να φάμε τώρα, είναι η ώρα του φαγητού. Αυτοπυθαρχό είναι άλλο πράγμα, σημαίνει ότι κάνω κάτι, γιατί έχω εσωτερικοποιήσει κάποιους κανόνες ή έχω κάτι στο μυαλό μου που θέλω να πετύχω και στοχεύω εκεί και προσπαθώ, κάνω ένα σύνολο ενεργειών για να το πετύχω. Τώρα θα μου πεις τι δουλειά έχει αυτό που λέει ο Νίλ με τις σχέσεις με τους άλλους και με τις άλλες. Ναι, ότι πρέπει να βάλεις κάποια ώρα στη συμπεριφορά σου. Δηλαδή, παράδειγμα τώρα, να μην φέρεις άσχημα, να μην μιλάς κάπως απότομα, να μην θες να μιλάς... Δεν σου το επιβάλλει κανένας, δηλαδή άμα είστε εσείς εδώ μία ομάδα προηγουμένους είστε... Μισό λεπτό να σου το εξηγήσω, είστε στα πέντε εδώ πέρα άτομα έτσι και συζητάγανε για ένα θέμα που είπαμε. Άμα θες εσύ συνέχεια να μιλάς, δεν θες συνέχεια να μιλάς, πρέπει να αυτοπυθαρχίσεις, δεν σου το επιβάλλει κανένας, δεν σου βάλει κανόνα, σου πάρε κύτερνη κάρτα άμα δεν εφαρμόσεις. Πυθαρχία είναι αυτό που κάνει ο ιδιωτής, ας πούμε, λέει άμα δεν κοίταξε, άμα παραβιάζεις τον κανόνα, αυτό σου βγάλω και κόκκινη κάρτα. Κοίτε, εφαρμόζει τον όνομα ρε παιδιά, δεν είναι δικό σου αυτό, πολύ ωραία το τοποθέτησες. Θα τιμωρήσεις εσύ ή κάνεις, είναι συνέπεια, άμα θα γίνει αυτό είναι συνέπεια, αυτό μην πάμε άλλο τώρα. Αναμαρία. Αλλά αυτό που λέει η φιλοκτήρια, ότι όσο χρησιμοποιεί τον όνομα αυτοπιθαρχία, είναι κάτι εσωτερικό, λέει για ποιον όνομα συμβαίνει ο μυλήριας την υποτεχή τον όνομα και τι λέει η νοήτα με την υποτεχή των νοσητικών συντηρικτών γερόνων. Δηλαδή, από τη μία, ενώ λέει κάτι ότι είναι εσωτερική η αυτοπιθαρχία, το μετά το να αποδίδεις εξωτερικά έπεια ξεχωρώντας τους ιέροντες εσύ. Ναι, ναι, κατάλαβα τι λες, εύστοχο, πολύ εύστοχο, ναι. Θυμίστε με τον μικρό σας, Κυριακή. Η πιθαρχία περιέχει την έννοια του έξινοντας μου. Η πιθαρχία, ναι, εναγκαστικά. Άρα η αυτοπιθαρχία δεν είναι συνόλυμη όσο με τη λέξη η αυτοκτηριαρχία. Όχι, η αυτοπιθαρχία είναι ένα σύνολο από κανόνες που ιδιοποιούμε για να πετύχουν κάτι, γιατί έτσι κρίνω εγώ. Η πιθαρχία είναι ένα σύνολο από κανόνες που μου επιβάλλονται. Εντάξει, αυτή είναι η διαφορά, ότι μου επιβάλλονται. Σου λέω αυτό το πράγμα πρέπει να γίνει. Είτε επειδή είναι νόμος, είτε επειδή είναι, πώς θα λένε, κώδικα σωδικής κυκλοφορίας, είτε επειδή είναι κανονισμός του ποδόσφαιρου, είναι επιβαλόμενοι απ' έξω. Αγάπη. Πάμε σε αυτό που πει η Ανά Μαρία. Εγώ το καταλαβαίνω ότι τους γέροντες, εννοεί ότι βλέπουν τους γέροντες και τους παίρνουν σα παράδειγμα. Κι όχι ότι τους το επιβάλλουν. Θέλω να κάνω μια διάκριση αυτός τώρα, πραγματικά. Θα ήταν τελικά, αν οι γέροντες τους το επιβάλλανε, αλλά αν απλά τους παίρνουν σε παράδειγμα... Και τους κάνουν πλήση κεφάλου, αυτό ίσως εννοεί, ίσως θα βάζει και με αυτόν τον τρόπο την εκπαίδευση. Σπύρο. Αν μου δώσουν κάποια ευλάκια και δεν ξέρω να φτιάξω ένα σπίτι, δεν θα το φτιάξω ένα σπίτι. Αν δω κάποιον παλιός μου να φτιάξει με τα ευλάκια ένα σπίτι, θα μπορείς να φτιάξεις ένα πανεότυπο. Μπορεί να βλέπω, όπως είπε τους γέροντες, να τους έω ως παράδειγμα. Δεν ξέρω αν θα πάρω όλα αυτά τα στοιχεία, αλλά μόνο έτσι θα παίρνουν στοιχεία, γιατί είναι κάτι πολύ γενικό και άμα δεν έχω κάποιο παράδειγμα, δεν μπορούσα να το κάνω. Ήταν ακριβώς μόνος μου. Θα βάλω και λίγο από αυτά τα πράγματα. Ωραία, πολύ ωραία. Λοιπόν, τώρα, για να το ολοκληρώσουμε το ζήτημα, να δούμε την επίδραση που είχε αυτό το είδος εκπαιδεύσης και συγκεκριμένα το Σάμερχυλ. Έγιναν έρευνες μεταξύ όσων αποφύγτησαν. Και προσπάθησαν, οι ερευνητές προσπάθησαν να εντοπίσουν μερικά χαρακτηριστικά. Τι προέκυψε από αυτές τις έρευνες. Ότι οι αποφύγτοι του Σάμερχυλ είχαν μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση. Μαγικοαγγελική. Πουρκοά. Ξέρεις γαλλικά φαντάζω. Όταν μάθαιναν, βασικά ήθελαν να μάθαιναν, αλλά οπότε το αφομίωναν καλύτερα. Ήθελαν να πιέξουν μετρά. Ωραία. Και γενικώς ήταν σαν χώρο που τους σεβόντουσαν ως άτομα. Πολύ σημαντικό αυτό. Είχαν ευκαιρίες να εκφράσουν άποψη. Πολύ σημαντικό αυτό. Έτσι. Να έχεις ευκαιρία να εκφράσεις και να οψήσεις. Αυτό νομίζω είναι πολύ σημαντικό. Γι' αυτό και καμιά φορά το κάνω με το ζόριο αναμαρία. Είναι η μέρα σου σήμερα. Λοιπόν, άρα εύλογα τα παιδιά αυτά, μελλοντικοί ενήλικες, είχαν μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση, μεγαλύτερη ορημότητα. Όταν καλύσεις να αποφασίζεις, όταν παίρνεις το λόγο σε συνελέψεις που παρίσταται, κάποιος που είναι 50 χρονών, 60 χρονών, και είσαι σε 6 και έχεις το ίδιο, την ίδια ψήφου μετράει το ίδιο, άρα εύλογον είναι ότι θα οριμάσεις πιο γρήγορα. Να κάνεις πιο αέρα με σκέψεις. Θα είσαι παιδί αλλά θα πας ένα βήμα παραπέρα. Θα δώσεις μια μεγαλύτερη ορημότητα. Φάλια. Και έχεις την ευθύνη, την επιλογόν σου. Δεν έχεις κάποιον να σε καθοδηγεί. Να ξέρεις ότι έχεις την ασφάλεια, ξέρει τι κάνει. Εποχτάς μεγαλύτερη αυτονομία σε ένα τέτοιο περιβάλλον, άρα όταν έχεις αυτά τα χαρακτηριστικά, τη λέμε ότι το παιδί πλέον είναι όρημο. Δεν είναι να χρησιμοποιήσω μια λαϊκή έκφραση στα φουστάνια της μάνας του ή στην τσέπη του πατέρα του. Εντάξει, αυτό θα πει ότι το παιδί οριμάζει ας πούμε, άρα αυτό είναι ένα κλίμα που βοηθάει. Να το έχετε και αυτό υπόψιν, είναι πολύ καλό στοιχείο. Γενικά ό,τι καλό λέμε, ότι βλέπουμε από εδώ πέρα, μπορούμε να τα χρησιμοποιήσουμε αύριο μεθαύριο συντάξημα. Ευτόν τα λέμε εξάλλου, όταν θα κάνουμε το δικό μας το προφίλ ως δασκάλες και δάσκατε. Μεγαλύτερη ανεκτικότητα, αυτό είναι ένα άλλο στοιχείο. Επίσης σημαντικό, για μισό λεπτό γιατί έχουμε πολύ βόβο. Λοιπόν, ανεκτικότητα, δηλαδή όχι άτεκτη αφαρμογή των κανών, να δείχνουμε ανάλογα και με την περίπτωση. Κάθε περίπτωση εξετάζουμε και ανάλογα διαφορετούμε μερικές φορές στη στάση μας. Τώρα βέβαια μπορεί να μας προκύψουν κάποια προβλήματα. Να μου πει ας πούμε η Βασιλεκή, μα γιατί εμένα με τιμωρείς ας πούμε για το ίδιο που δεν τιμώρησε στο Γενάδιο. Τα παιδιά είναι σε θέση να καταλάβουν ότι κάθε περίπτωση είναι διαφορετική. Το καταλαβαίνουν, δηλαδή αν είναι κάποιο παιδί όπως αυτό που σας περιέγραψα πριν που δεν συμμετέχει δύο χρόνια. Και έρθει μέσα εσείς θα πρέπει να τον εθαρρύνετε, εγώ οποιοσδήποτε πρέπει να τον εθαρρύνουμε και να λέμε μπράβο ο Γιάννη κάθε τρία λεπτά. Εύλογον είναι ότι η Φρόσο θα καταλάβει ότι το μπράβο του στο Γιάννη πάει γιατί είναι μια περίπτωση ξεχωριστή. Εντάξει το καταλαβαίνετε αυτό, δηλαδή έχουμε μια μεγαλύτερη ευελιξία, μια μεγαλύτερη ανεκτικότητα και ένα καλό στοιχείο αυτό που το έκυψα από το σχολείο. Είχαν όμως και ένα αίσθημα ότι είναι μεγαλύτερο από τους συνομιλίκους τους, αυτό πάει με την οραιμότητα. Όταν είσαι πιο όρημος και εσείς πιθανόν, ας πούμε, αν έχετε ένα α προβληματισμό, αυτό μπορεί να το νιώθετε κάποιοι από εσάς ή κάποιες, έχετε ένα α προβληματισμό, είστε μεταξύ της ομάδας συνομιλίκων και οι συνομιλικοί σας ασχολούνται με τους One Direction. Ήξα ρε εγώ με την Αλήκη Βουγιουκλάκη, δεν ξέρω τώρα με τι ασχολείστε, είπαμε θα κάνουμε ένα μάθημα να με τα πείτε αυτά, να αντιστρέψουμε τους ρόλους. Λοιπόν, τότε αισθάνεσαι ότι είσαι λίγο πιο μεγάλος, πιο όρημος, όλα αυτά περίπου κινούνται και εκπορεύονται από το βνέμα του σχολείου. Αυτό, ότι υπήρχε αυτό το δημοκρατικό κλίμα, ότι τα παιδιά είχαν δυνατότητα να εκφραστούν, είχαν απόλυτη ελευθερία χωρίς φόβο, είτε φόβο που προέρχονταν από αυταρχικές συμπεριφορές, είτε φόβο από τις άλλες συμπεριφορές της πίεσης. Νομίζω ότι ήμουν αρκετά παραστατικός, αν και δεν είμαι τι καλός, ο οποίος όπως είπε η Ιθάλια, δεν πειράζει. Άρα λοιπόν, έχουμε μια σειρά από συνέπειες αυτού του περιβάλλοντος, ας το πούμε συνέπειες. Έτσι, μέσα σε αυτής είναι και ότι τα παιδιά φαίνονται λίγο πιο όρημα. Λοιπόν, ο Χολ τώρα, ήταν αυτός που μίλησε για την αποσχολιοποίηση, ωραία. Θεωρούσε ότι τα σχολεία ήταν, και με αυτό να κλείσουμε την ελευθεριακή αγωγή και να τελειώσουμε για σήμερα, θεωρούσε ότι τα σχολεία ήταν πολύ κακός τόπος για παιδιά. Αυτά που πάνε εκεί είναι λιγότερα έξυπνα, περίεργα, έχουν μικρότερη εμπιστοσύνη στον εαυτό του και είναι λιγότερα ανεξάρτητα. Αυτός λοιπόν, από ελευθεριακή σκοπιά, συνέκλυνε μαζί με το κίνημα της κατοίκων διδασκαλίας που υπάρχει στις Ε.Ε. και υπάρχουν αυτή τη στιγμή εδώ στα 2 εκατομμύρια παιδιά που παίρνουν λεφτά, παίρνουν λεφτά και αυτά που τα αναλογούν, που θα έπαιρναν τέλος πάντως το σχολείο τους αν πήγαιναν εκεί και κάνουν μάθημα είτε με τον πατέρα τους είτε με κάποιους εκπαιδευτικούς είτε με τα ξαδέρφια τους μαζί, δεν πάνε σχολείο δηλαδή με λίγα λόγια. Πάρχουν αρκετά παιδιά στις ΗΠΠ. Λοιπόν αυτά γενικά για την ελευθεριακή αγωγή είδαμε ορισμένα σημεία τα οποία μπορούμε και εμείς κάτι μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε ως εκπαιδευτικοί είδαμε κάποια άλλα που δεν γίνεται, είδαμε τις αντινομίες, είδαμε και σε ποιο πνεύμα εντάσσεται. Ελπίζω αυτό να σας βοηθήσει να μην έχουμε μπερδέματα να μην τα έχουμε έτσι όλα θα θεωρούμε ότι εντάσσονται σε ένα κοινό πλαίσιο που μπορούμε να τα εφαρμόσουμε. Να πάτε στον καλό, καλό βράδυ. |
