| : Προκλήσεις, υπηρεσίες, επόμενη μέρα. Θα παρουσιάσει η κυρία Ελένη Παπαδάτου, System Librarian του ILSAS. Γεια σας και από μένα. Είμαι η Ελένη Παπαδάτου και εκπροσωπώ την κεντρική ομάδα υποκστηρίξης του συστήματος. Σήμερα θα σας μιλήσουμε για τις προκλήσεις, τις υπηρεσίες και την επόμενη μέρα του ILSAS. Όπως ξέρετε, τα τελευταία πέντε χρόνια που λειτουργεί ο ILSAS σαν συνεργατικό μοντέλο, συμμετέχουν 26 ακαδημαϊκά ιδρύματα, ΑΕΙ και ΤΕΙ, που είναι διασκορπισμένα σε όλη την Επικράτεια. Όλα αυτά τα χρόνια δεν έχει γίνει καμιά αλλαγή στο πλαίσιο, στη δομή λειτουργίας του και στον τρόπο διοικησής του. Οι μόνες αλλαγές που έχουν γίνει είναι στη σύνθεση των οργάνων διοικησης. Ο ILSAS λειτουργεί κάτω από το SEAV, έχει μια γενική συνέλευση μελών, η οποία αποφασίζει για σημαντικά θέματα τα οποία επικυρώνονται από το Διοικητικό Συμβούλιο και τη Γενική Συνέλευση του SEAV. Όλα αυτά πλαισιώνονται από την υποστηρικτικό έργο της κεντρικής ομάδας. Το 2019 το Υπουργείο αποφάσισε να κάνει συγχονεύσεις των ιδρυμάτων και τώρα έτσι σήμερα έχουμε να συμμετέχουν 19 αιεί στο κονσόρτιου. Χρηματοδότηση γίνεται για τις συγχονεύσεις από το Υπουργείο. Λοιπόν, έχουμε τρεις κατηγορίες ιδρυμάτων. Όλα τα ιδρύματα να είναι εντός ILSAS. Ένα ιδρύμα εντός και ένα ιδρύμα εκτός ILSAS με παραμονή όμως των ILSAS. Ένα ιδρύμα εντός και ένα ιδρύμα εκτός με επιλογή άλλου συστήματος. Για παράδειγμα, την πρώτη περίπτωση η κεντρική ομάδα πήρε την πρωτοβουλή, αφού βέβαια πήρε και την έγκριση από τους ενδιαφερόμενους, να κάνει τις διαπραγματεύσεις με τον ανάδοχο με στόχο να επιτευχθεί. Συντονισμός εργασιών, μείωση κόστους. Η διαδικασία δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμα εξαιτίας καθυστερήσεις της χρηματοδότησης. Στη δεύτερη περίπτωση αφορά όταν έχουμε ένα ιδρύμα εντός ILSAS και ένα ιδρύμα εκτός με επιλογή άλλου συστήματος. Τέτοιο παράδειγμα είναι αυτό του Πανεπιστημίου ΠΑΤΡΑΣ με το πρώην ΤΕΙ Δυτικής Ελλάδας που υπάρχει απόφαση αποχώρησης. Η διαδικασία είναι σε εξέλιξη και θα ολοκληρωθεί τους επόμενους μήνες. Η τρίτη περίπτωση είναι ένα ιδρύμα εντός ILSAS, ένα ιδρύμα εκτός ILSAS με επικρασία. Είναι ένα ιδρύμα εκτός ILSAS με επικρατέστερη λύση την παραμονή τους και των δυο στον ILSAS. Για παράδειγμα έχουμε αυτοί του Πανεπιστημίου Βυτικής Αττικής που περιλαμβάνει το πρώην ΤΕΙ Αθήνας και το ΤΕΙ Πειραιά και αυτοί του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου. Είναι υποδιαρεύνηση ποια ίση θα προταθεί. Το επόμενο θέμα που μας απασχόλησε ήταν η εξέλιξη των βιβλιοστικονομικών συστημάτων. Τα πληροφοριακά συστήματα βιβλιοστικών αναπτύσσονται τις τελευταίες τέσσερις δεκαετίες συμβάλλοντας την οργάνωση των βιβλιοστικών και στη διαχείριση της γνώσης. Κάθε δεκαετία σχεδόν εξελίσσεται και μια νέα γενιά συστημάτων. Έτσι, για παράδειγμα, έχουμε εξέλιξη σε πολλά επίπεδα. Από τη γλώσσα προγραμματισμού της πρώτης γενιά σε σχέση με την τωρινή, στη διαλειτουργικότητα προς την πρώτη και τη δεύτερη γενιά ήταν περιορισμένη και σε ορισμένα επίπεδα, ενώ τώρα έχουμε διαλειτουργικότητα σε όλα τα επίπεδα. Τις πλατφόρμες ILS κλειδωμένη ήταν παλιά από τον κατασκευαστή, τώρα υποστηρίζεται. Η χωρητικότητα ήταν περιορισμένη, ενώ τώρα είναι περιόριστη. Και άλλες τέτοιες παραμέτρους. Έτσι, έχουμε αλλαγή δομής, πάνω στην οποία στηρίζονται οι βιβλιοθήκες ως οργανισμοί μέσα στην κοινωνία. Σε κάθε χώρα υπάρχει τουλάχιστον ένα δίκτυο βιβλιοστικών σε ακαδημαϊκό επίπεδο. Με αυτόν τον τρόπο υποστηρίζεται η μάθηση και η έρευνα της ανώτερης βαθμίδας της εκπαίδευσης. Είναι η νέα γενιά των πληροφοριακών συστημάτων τα οποία θα πρέπει να πληρούν τις εξής προδιαγραφές. Ανοιχτή και επεκτάσιμη αρχιτεκτονική, ολοκληρωμένα πίπεδα υποσυστημάτων και υψηλό ποσοστό διαλειτουργικότητας με άλλα συστήματα και εφαρμογές, νεφοϊπολογιστική υποδομή, τα λεγόμενα cloud, σχεδιασμό με επίκεντρο το χρήστη, διαχείριση πολλαπλών σχημάτων μεταδεδομένων. Οι βιβλιοθήκες που συμμετέχουν στο σχήμα του ΥΡΣΑΣ έφυγαν από τα παραδοσιακά Integrated Library System και εντάσσονται στην κατηγορία των Library Service Platforms. Έτσι, κάθε βιβλιοθήκη μπορεί να διαμορφώνει το περιβάλλον της σύμφωνα με τις πολιτικές της, συμμετέχοντας όμως σε ένα ευρύ περιβάλλον βιβλιοθηκών παράλληλα με όλο αυτό. Άλλο ένα θέμα το οποίο εξετάσαμε ήταν τους τελευταίους μήνες οι υπηρεσίες εμπλουτισμού περιεχομένους και εφαρμογής ΥΡΣΑΣ. Το Μάιο και Ιούνιο του 2020 αναπτύσθηκαν τρεις εφαρμογές που συμπληρώνουν και επεκτείνουν τις λειτουργίες του συστήματος. Η πρώτη εφαρμογή είναι η εφαρμογή αναζήτησης και ανάκτησης των γραφών των καθιερωμένων όρων του ΥΡΣΑΣ. Αυτή η εφαρμογή δημιουργήθηκε γιατί έλειπε τη σχετική λειτουργικότητα από το σύστημα. Είναι διασέσιμη σε όσους επιθυμούν τόσο να αναζητήσουν όσο να ανακτήσουν δεδομένα είτε απλά για να τα συμβουλευτούν είτε να τα μεταφορτώσουν. Το export γίνεται σε μορφή MarkXML. Στόχος είναι τα πιο συχνά εμφανιζόμενα ερωτήματα να τυποποιηθούν και να καταστούν διασέσιμα στις επιμέρους βιβλιοθήκες. Η επόμενη εφαρμογή η οποία αναπτύχθηκε ήταν αυτή του inventory. Η εφαρμογή ελέγχει και ενημερώνει αντίστοιχα τον χειριστή για τη συλλογή στην οποία ανήκει το τεκμήριο. Το καθεστώς εμφάνισης της βιβλιογραφικής εγγραφής αν είναι για παράδειγμα suppressed, την κατάσταση, το item status του τεκμήριου και τον ταξιθετικό αριθμό Dewey σε σχέση με το ακριβώς προηγούμενο τεκμήριο. Το παραγωμένο αρχείο είναι σε SSV και μπορεί να εξαργαστεί ανάλογα από την εκάστοτη βιβλιοθήκη. Η ενημέρωση των εγγραφών τεκμήριων του συστήματος μπορεί να συμβαίνει με αυτοματοποιημένο ή μη τρόπο. Κάποια άλλη εφαρμογή η οποία αναπτύχθηκε είναι αυτή της προβολής εξωφύλου, που είναι αντλείδεδομένα από ελληνικά εξώφυλα που τα έχει η Εθνική Βιβλιοθήκη και από τοπικά εξώφυλα από τις βιβλιοθήκες και σύντομα θα εμπλουτιστεί με ξενόγλωσο γιατί αυτή τη στιγμή είναι μόνο με ελληνικό περιεχόμενο. Αυτή η διαπαφή βρίσκεται στο μύτο, στον κοινό όπακ δηλαδή που έχει το consortium. Η παρουσίαση των εξωφύλων γίνεται στο επίπεδο εμφάνισης πληροφοριών, με μονομένης όμως βιβλιογραφικής εγγραφής. Το τελευταίο διάστημα όπως όλοι έχουμε παρατηρήσει υπάρχει μια αλλαγή μοντέλου στην εργασία λόγω της πανδημίας. Είχαμε και έχουμε να αντιμετωπίσουμε κλειστές βιβλιοθήκες, εργασία από το σπίτι. Και αυτό έπρεπε να ανταποκριθούμε σαν κόη προσφέροντας ένα web περιβάλλον, ισάξιο με αυτό της εφαρμογής, στο οποίο οι βιβλιοθικονόμοι να μπορεί να κάνουν ακριβώς ή σχεδόν ακριβώς τις εργασίες που έκαναν στη βιβλιοθήκη από το σπίτι τους. Ένα άλλο πρόβλημα που προέκυψε ήταν μεγάλος αριθμός των δανεισμένων βιβλίων, τα οποία λόγω της αναστολής λειτουργίας έπρεπε... δεν μπορούσαν οι χρήστες να τα επιστρέψουν, γι' αυτό κάναμε μαζικές ανανεώσεις. Μετά το πέραστος της λειτουργίας έπρεπε να βρεθεί... το πέραστος της αναστολής λειτουργίας έπρεπε να βρεθεί ένας τρόπος διαχείρισης των βιβλίων που επιστρέφονταν. Έτσι ακολουθήσαμε τις διεθνείς πρακτικές με καραντίνα τρεις μέρες, με καινούριο item status καραντίν. Οπότε σήμερα ακόμα καθημερινά η COI τρέχει λίστες προκειμένου να γνωρίζουν οι χρήστες... ποια βιβλία είναι σε κατάσταση καραντίνα στη συγκεκριμένη χρονική στιγμή. Άλλα θέματα που τέθηκαν αυτή την περίοδο της καραντίνας... ήταν γραφειοκρατικά και κεντρικών αποφάσεων, που υπό κανονικές συνθήκες θα γινόταν με συνελεύσεις μελών, όπως για παράδειγμα η SEM, που φέτος, πρώτη φορά, γίνεται ηλεκτρονικά. Κλείνοντας, λοιπόν, διαπιστώνουμε ότι αφού ζούμε σε μετάβολες καταστάσεις, στις οποίες πρέπει να είμαστε έτοιμοι να προσαρμοστούμε, η διατήρηση ενός συνεργατικούς σχήματος, ανεξαρτήτως του προγράμματος που χρησιμοποιεί, οφείλε να είναι ο σκοπός των σύγχρονων βιβλιοστικών... για να μπορέσουμε να είμαστε βιώσιμες. Ευχαριστώ πολύ, ελπίζω του χρόνου να τα πούμε από κοντά. Να είστε καλά. |
