| Διάλεξη 8: Γεια σας αγαπητές φίλες και φίλοι. Στην 8η διάλεξη του μεταπτυχιακού των Ευρωπαϊκών Θεσμών 1ου έτους, συνεχίζομαι να εξετάζομαι την Ιερά Σύνοδο του Πατριαρχείου Μόσχα, ως ένα όργανο της Ανότατης Εκκλησιαστικής Εξουσίας στην Αυτοκέφαλη Εκκλησία του Πατριαρχείου Μόσχα. Και αυτό το κάνουμε σε σχέση με όλα τα όργανα της Ανότατης Εξουσίας του Πατριαρχείου Μόσχα, σε σύγκριση με τα όργανα της Ανότατης Εξουσίας κατά το κανονικό δίκαιο της Καθολικής Εκκλησίας. Ευρισκόμενοι στο κεφάλαιο πέντε, με τον Τίτλ του Ιερά Σύνοδος του Καθοστατικού Χάρτη του Πατριαρχείου Μόσχα, επισημαίνουμε, αφού είδαμε όλη μια πολύ μεγάλη λίστα αρμοδιωτή των διοικητικών της Ιερά Συνοδού, εξακολουθούμε τώρα στην 8η διάλεξη να επισημαίνουμε ορισμένες σπουδαίες αρμοδιώτητες διοικητικές. Εκλέγει και διορίζει τους αρχιερείς και σε εξαιρετικές περιπτώσεις τους μεταθέδει και τους πάβει. Καλή αρχιερείς στις συνεδρίες της Συνοδού. Διορίζει τους προεσταμένους των συνοδικών οργανισμών, τους πριτάνης των θεολογικών ακαδημιών και ιεροσπονταστηρίων. Στο σημείο αυτό θα εισέρθουμε σε ένα άλλο κεφάλαιο, στο έκτο κεφάλαιο με τον τίτλο «Το Πατριαρχείο Μόσχας και οι συνοδικοί οργανισμοί». Και στη συνέχεια θα περάσουμε στο κανονικό δίκαιο της Λατινικής Εκκλησίας για να δούμε τα όργανα που βοηθούν τον Πάπα στην άσκηση της ανώδησης της εκκλησιαστικής εξουσίας στην Καθολική Εκκλησία. Στο έκτο λοιπόν κεφάλαιο του κατηστατικού χάρτη της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας με τον τίτλο «Το Πατριαρχείο Μόσχας και οι συνοδικοί οργανισμοί», στο άρθρο 1 ορίζεται «Το Πατριαρχείο Μόσχας είναι το καθήδριμα της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, που ενώνει τους οργανισμούς οι οποίοι υποπτεύονται άμεσα από τον Πατριαρχείο Μόσχας και πάσης Ρωσίας». Δηλαδή το Πατριαρχείο Μόσχας είναι ο οργανισμός, το καθήδριμα της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, που ενώνει τους επιμέρους οργανισμούς της Καθολικής Εκκλησίας, λεγόμενες κανονικές μονάδες. Οι συνοδικοί οργανισμοί, είναι οι οργανισμοί, ορίζει το άρθρο 2 του 6 του κεφαλαίου, είναι οι οργανισμοί της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας που έχουν την ευθύνη των γενικών εκκλησιαστικών ζητημάτων της αρμοδιότητάς τους. Οι συνοδικοί οργανισμοί διαρθρώνονται με βάση τις αρμοδιότητές τους και έχουν ευθύνη για τα γενικά εκκλησιαστικά ζητήματα τα οποία ανήκουν στην αρμοδιότητά τους. Το Πατριαρχείο Μόσχας και τα συνοδικά τμήματα, ορίζει το άρθρο 3, είναι τα όργανα της εκτελεστικής εξουσίας του Πατριάρχη Μόσχας και της Ιεράς Συνόδου. Των συνοδικών οργανισμών προείστανται τα πρόσωπα που διορίζονται από την Ιερά Συνόδο, όπως έχουμε προαναφέρει, αλλά επαναλαμβάνεται η διάταξη αυτή και στο άρθρο 5 του 6ου κεφαλαίου. Οι συνοδικοί οργανισμοί της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ρωσίας είναι οι εξής. Το τμήμα των εξωτερικών εκκλησιαστικών σχέσεων, αυτό ρίστε στο άρθρο 7. Το τμήμα των εξωτερικών εκκλησιαστικών σχέσεων. Δεύτερον, το εκδοτικό συμβούλιο. Τρίτον, η εκπαιδευτική επιτροπή. Τέταρτον, το τμήμα κατοίχησης και θρησκευτικής εκπαίδευσης. Πέμπτον, το τμήμα φιλανθρωπίας και κοινωνικής διακονίας. Έκτον, το τμήμα ιεραποστολής. Έβδομον, το τμήμα των σχέσεων με τις ένοπλες δυνάμεις και τα σώματα ασφαλείας. Πόγδον, το τμήμα νεανικών υποθέσεων. Άλλοι συνοδικοί οργανισμοί μπορούν να ιδρύονται σε περίπτωση ανάγκης. Το άρθρο 9 ορίζει ότι οι συνοδικοί οργανισμοί συντονίζουν παρόμοιους οργανισμούς που ενεργούν στις αυτόνομες εκκλησίες, τις εξαρχίες και τις επαρχίες. Παρόμοιοι οργανισμοί δηλαδή μπορούν να υπάρχουν και σ' αυτές τις κανονικές μονάδες, δηλαδή στις αυτόνομες εκκλησίες, εξαρχίες, επαρχίες. Και οι συνοδικοί οργανισμοί συντονίζουν αυτούς τους παρόμοιους οργανισμούς που ανήκουν στις αυτόνομες εκκλησίες, εξαρχίες και τις επαρχίες. Και με αυτήν την ιδιότητά τους έχουν την αρμοδιότητα να απευθύνονται μέσα στα όρια της αρμοδιότητάς τους, στους επαρχιούκους αρχιερείς και τους προησταμένους των άλλων κανονικών μονάδων, να αποστέλουν σε αυτούς τις κανονιστικές πράξεις τους και να ζητούν σχετική ενημέρωση. Η δραστηριότητα των συνοδικών οργανισμών ορίζει το άρθρο 10 του 6ου κεφαλαίου, διέπεται απ' τους κανονισμούς τους, που επικυρώνονται από τον Πατριάρχη Μόσχας και εγκρίνονται από την Ιερά Σύνοδο. Αφού είδαμε τα όργανα της ανώτητης εκκλησιαστικής εξουσίας στην Αυτοκέφαλη Εκκλησία της Ρωσίας, δηλαδή την τοπική κληρικολαϊκή Σύνοδο, την Αρχιερατική Σύνοδο, τον Πατριάρχη Μόσχας και την Ιερά Σύνοδο, και πώς αυτή η ανώτητη εκκλησιαστική εξουσία είναι κατανοημμένη μεταξύ των οργάνων που την ασκούν. Θα προχωρήσουμε τώρα να δούμε τα όργανα που βοηθούν τον Πάπα στην άσκηση της ανώτητης εκκλησιαστικής εξουσίας στην Καθολική Εκκλησία. Τα όργανα που βοηθούν τον Πάπα στην άσκηση αυτής ανώτητης εκκλησιαστικής εξουσίας στην Καθολική Εκκλησία, είναι η Σύνοδος των Επισκόπων, είναι η Καρδινάλη της Αγίας Ρωμαϊκής Εκκλησίας, είναι η Ρωμαϊκή Κουρία και είναι και οι Απεσταλμένοι του Ρωμπαίου Ποντίφικα, δηλαδή του Πάπα. Ας δούμε τώρα την Σύνοδο των Επισκόπων. Σύμφωνα με το Άρθο 342 του Κόδικα Κανονικού Εδικαίου της Λατινικής Εκκλησίας, Σύνοδος Επισκοπώρου, κέτους εις Επισκοπώρου, κοί εξ διβέρσεις ορβείς ρεγιόνιμμους σ' ελέκτη, στατούτης τεμβόριμμους, ουνα κονβενιούντ, άρτα μ' κονγγιούντιονε μ' ίντερ Ρωμανου Ποντίφησε με τ' Επισκόπους φοβεάντ, ούτ' κ' είδερ Ρωμανου Ποντίφηση, ατ' ειν' κολουμητάτεμ, ειν' κρεμεντούμκ' εφίδαιοι ετ' μόρου, ατ' δισηπλίνα μ' εκκλησιάστικα μ' σερβάντα μ' ετ' φιρμάντα μ', κονσύλιοις, ατ' δυο τρίτσαι μ' όπεραν πρέσθεντ, νέκνον, κουεστιόνες, ατ' ακσιόναι μ' εκκλησία, ειν' μούντος, σπεκτάντες, περπένταντ. Σύμφωνα με απόδοση στην Ελληνική, η Σύνοδος των Επισκόπων είναι μια συνέλευση Επισκόπων, οι οποίοι επιλέγονται από διάφορες περιοχές του κόσμου, συνέρχονται σε καθορισμένο χρόνο για να προάγουν μια στενή ένωση ανάμεσα στο Ρωμαίο Ποντίφηκα και τους ίδιους τους Επισκόπους και για να βοηθήσουν με τη συμβουλή τους στο Ρωμαίο Ποντίφηκα στην προστασία και την αύξηση της πίστης και των ηθών, στην τήρηση και την εδραίωση της εκκλησιαστικής πειθαρχίας και επιπλέον για να μελετήσουν τα προβλήματα που αφορούν την δραστηριότητα της Εκκλησίας στον κόσμο. Ο διότητας, λοιπόν, της Συνόδου των Επισκόπων είναι καθαρά συμβουλευτική, όπως προκύπτει από τον Κανόνα 342. Ο Πάπας μπορεί να συγκαλεί μια Σύνοδο Επισκόπων, επιλέγει ποιοι Επίσκοποι θα μετέχουν σε αυτήν από διάφορες περιοχές του κόσμου, πότε θα συνελθεί η Σύνοδος, τι θέμα θα έχει αυτή η Σύνοδος για να βοηθήσουν τον Πάπα με τη συμβουλή τους σε ένα από τα θέματα τα οποία ορίζει ο Πάπας με τα οποία πρέπει να ασχοληθεί η Σύνοδος. Και τα θέματα αυτά αφορούν αύξη πίστης και ηθών, τρίση και εδραίωση εκκλησιαστικής πειθαρχίας, ή μελέτη προβλημάτων που αφορούν τη δραστηριότητα της Εκκλησίας στον κόσμο. Ένα τελευταίο παράδειγμα Συνοδου Επισκόπων ήταν αυτό το οποίο αφορούσε, αυτή η Σύνοδος Επισκόπων λειτούργησε το 2014, συγκλήθηκε από τον Πάπα Φραγγίσκο με θέμα τη μελέτη των προβλημάτων της οικογένειας. Ο κανόνας 343 ορίζει «Σύνοδι Επισκοπόρου εἶς δὲ κῆστιῶν ὑμῖς περτρακτάντις, δισεπτάραι ἀτ κοῖ εἰς πρῶμεραι ὑπτάτα, νὰν βέρο ἐἱ ἄσδαιμ δηρύμεραι, δὲ εἰς κοῖ εἰφέρε δεκρέτα. Νὴς εἰς κέρτισιν κάσιμους ποτεστάται τε λιμπερατήβα ἐὰν δὲ ἐμ ἰνστρούξαι τὴν Ρωμανούς Πόντιφεκς, κοῖ εἰς ἔστιν χο κάζου δεξιζιόναις σύνοδι ράτας χαμπέραι». Επιβεβαιώνει ο κανόνας 343 ότι η αρμοδιότητα συμβουλευτική έχει η Σύνοδος των Επισκόπων για τα ζητήματα τα οποία πραγματεύεται και να εκφράζει ευχές, όχι όμως να αποφασίζει εκτός εἰάν σε ορισμένες περιπτώσεις εξουσιοδοτήσει ο Πάπας στην Σύνοδο να αποφασίσει αλλά για τα ζητήματα τα οποία της ανέθεσε να μιλετήσει, αλλά σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει οι αποφάσεις που λαμβάνει η Σύνοδος των Επισκόπων να επικυρωθούν από τον Πάπα. Κανόνας 344 Σύνοδος Επισκοπών διρεύτες σ' αυτοριτάτη Ρωμανή Ποντίφτης, κοίος κοίδε μ' εἰστ. 1. Συνοδοῦν κονβοκάραι, κοίτις κοί εἰδίψει ὁπορτοῦν βιδιάττουρ, λοκοῦν κοί δεσινιάραι, οὐ βιτσέτους χαβέντις σύντ. 2. Σοδάλιον κοί ἐτ νόρμαν γιὰρ εἰς πεκουλιάρῃς ἐλιγέντης σοῦν, ἐλεξιόναι μ' ρᾶτα μ' χαβέραι, ἀλλιὸς κοί σοδάλες δεσινιάραι ἐτ νομινάραι. 3. Ἀργουμέντρα κοίστιόνων περτρακτάνταρων στατουῦαιραι ὁπορτοῦν ὁ τέμβοραι ἀτ νόρμαν γιὰρ εἰς πεκουλιάρῃς ἀνδὲ σύνοδι τσελεμπρασίοναι. 4. Ρέρρουμ ἀτζεντάρουμ ὅρδινεμ δεφινύραι, 5. Σύνοδο περσέα οὐ τπεράλιος πρέσαι, 6. Σύνοδοῦν ὑψαμ κονκλούντεραι τρανσφαίραι σουσπέντεραι δισόλβεραι. Ο κανόνας 344 ορίζει ότι η Σύνοδος των Επισκόπων υπόκειται υπό την άμεση εξουσία του Πάπα και ο Πάπας έχει τις ακόλουθες εξουσίες έναντι της Συνόδου των Επισκόπων, να συγκαλεί τη Σύνοδο κάθε φορά που θεωρεί σκόπιμο και να καθορίζει τον χώρο των συνελεύσεων. Δεύτερον, να επικυρών την εκλογή των μελών της Συνόδου των Επισκόπων τα οποία σύμφωνα με το ιδιαίτερο δίκιο πρέπει να εκλέγονται και ομοίως να διορίσει άλλα μέλη. Τρίτον, να καθορίσει τα θέματα που θα εξεταστούν στον προβληπόμενο χρόνο σύμφωνα με το ιδιαίτερο δίκιο, να καθορίσει αυτά τα θέματα πριν τη διεξαγωγή της Συνόδου. Τέταρτον, να καθορίσει την ημερήσια διάταξη. Πέμπτον, να προεδρεύσει τη Συνοδού προσωπικά ή μέσω άλλων. Έκτον, να κλείσει τη Συνοδό, να την μεταφέρει, να την αναστείλει και να την διαλύσει. Ο κανόνας, τριακόσια σαράντα πέντε, ορίζει, μία απόδοση στην ελληνική, η Σύνοδος των Επισκόπων μπορεί να συγκληθεί σε συνέλευση τακτική ή έκτακτη, στην οποία εξετάζονται ζητήματα που αφορούν άμεσα το συμφέρον της Παγκόσμιας Εκκλησίας ή μπορεί να συγκληθεί σε έκτακτη συνέλευση ή μπορεί να συγκληθεί σε ειδική συνέλευση, στην οποία γίνεται εξέταση ζητημάτων που αφορούν άμεσα μία ή περισσότερες συγκεκριμένες περιοχές. Δηλαδή η Σύνοδος των Επισκόπων, εάν αφορά όλη την Καθολική Εκκλησία, μπορεί να συγκληθεί είτε τακτικά είτε έκτακτα, αλλά μπορεί να συγκληθεί και μία ειδική Σύνοδος που αφορά μία περιφέρεια της Καθολικής Εκκλησίας ή μερικές περιφέρειες. Κανόνας 346, πρώτη παράγραφο, «Σύνοδος Επισκοπόρου, που εν τσέτου γενεράλαι μ ορδινάριου κονγκλεγάτουρ, κόνστατ σοδάλιμος κόρου πλαιρίκου εμ σούντε Επίσκοποι, ελέκτη προσύγγουλης τσέτιμους, απ' Επισκοπόρου κομφέρεντης, σεκούντου ρατσιόνιμ γιουρεπεκουλιάρις σύνοδι δετερμηνάταμ, άλλοι βιαι γιουσδέμ γιούρις δεπουτάντουρ, άλλοι αρρωμάνο πονδύφιτσε τυρέχτε νομινάντουρ, κοίμπους ατσέτουν τ' αλίκου εις οδάλες инστιτουτόρου μ λεγγιωζόρου μ κλαιρικάλιου μ, με το όρομα με γιουσδέμ γιούρις πεκουλιάρις εριγκούντουρ. Σύμφωνα λοιπόν με τον κανόν 346, η Σύνοδος των Επισκόπων, όταν συνέρχεται σε γενική τακτική συνέλευση, αποτελείται από μέλη των οποίων η πλειοψηφία είναι επίσκοποι που εκλέγονται από επιμέρους ομάδες, από τις επισκοπικές συνδιασκέψεις, σύμφωνα με τις διατάξεις του ιδιαίτερου δικαίου της Συνοδού των Επισκόπων. Άλλοι δυνάμοι του ίδιου ιδιαίτερου δικαίου διορίζονται, ορίζονται. Άλλοι από τον Ρωμαίο που αντίθηκα από τον Πάπα άμεσα διορίζονται. Σε αυτούς προστίθενται μερικά μέλη των κληρικών μοναχικών ομάδων που εκλέγονται σύμφωνα με το ιδιαίτερο δίκαιο της Συνοδού των Επισκόπων. Παράγραφος 2. «Τα σύνοδια του Επισκόπων, όσοι συγκρατήθηκαν στους γενικούς, συγκρατήθηκαν στους γενικούς, όσοι συγκρατήθηκαν στους γενικούς, όσοι συγκρατήθηκαν στους γενικούς, όσοι συγκρατήθηκαν στους γενικούς, όσοι συγκρατήθηκαν στους γενικούς, όσοι συγκρατήθηκαν στους γενικούς, όσοι συγκρατήθηκαν στους γενικούς, όσοι συγκρατήθηκαν στους γενικούς, όσοι συγκρατήθηκαν στους γενικούς, όσοι συγκρατήθηκαν στους γενικούς, ανάλογο με το αξίωμα που κατέχουν. Άλλοι διορίζονται άμεσα από τον Πάπα. Σε αυτούς προστίθενται άλλα μέλη κληρικών μοναχικών ταγμάτων, εκλεγμένοι σύμφωνα με το ίδιο δίκαιο της Συνόδου των Επισκόμων. Παράγραφος 3 του ίδιου άρθου 346 «Σύνοδος Επισκοπόρου» «Κοὐ εἶνι τσέτον σπετσιάλεν κονγκρεγάτουρ, κόνστατς ὁ τάλιμποὺς δελέκτης πρετσίπουε εἰξῆς ρετζιόνιμποῖς, πρὸ κοὐ εἶμους κονβοκάτα εἶστ, ἀνδόρμα μιουρισπεκουλιάρης, κοσίνοντος ρέτζιτοῦρ». Η Σύνοδος των Επισκόπων που συγκαλείται σε ειδική συνέλευση αποτελείται κυρίως από μέλη επιλεγμένα από εκείνες τις περιοχές για τις οποίες η Σύνοδος συγκαλείται σύμφωνα με το ιδιαίτερο δίκαιο από το οποίο διέπεται η Σύνοδος. Κανόνας 347, παράγραφος 1 «Κουμ σύνοντι ἐπισκοπόρου τσέτους ἀρωμάνο ποντίφισι κονκλούδητοῦρ ἐξπλητσίτ μοῦνους εἶναι ἄντε μ' ἐπίσκοπις ἀλλ' ἴσκοῖς ὁ τάλιμποὺς κομίσουμ». Όταν η Σύνοδος των Επισκόπων, όταν η συνέλευση της Συνόδου των Επισκόπων κλείνεται από τον Ρωμαίο Ποντίφηκα, παύει η ανάθεση του έργου το οποίο ανατέθηκε στην ίδια στη Σύνοδο στους Επισκόπους και στα άλλα μέλη. Παράγραφος δύο «Σέντε Ἀποστόλικα, πῶς τ κονβοκάτα μ' Σύνοδου ᾿ὰ τ ἵντερ ἔγιους σελεμβρατσίων ἐν βακάνται, ἴψο γιουρὰ σὺς πέντητος Σύνοδη τσέτους, ἵτὲν καὶ μοῦνους ὁ τάλιμποῦς εἶναι ὁ τάλιμποῦς κομίσουμ, τὸν ἐκνῶβους πόντιφεκς τσέτουμ, ὁ τῆς ὁ λεβέντου, ὁ τῆς κοντινοάντου τε κρεβερίτ». Σύμφωνα λοιπόν με την παράγραφο δύο του κανόνα 347, εάν μετά τη σύγκληση της Σύνοδου των Επισκόπων ή κατά τη διάρκεια της διεξαγωγής της, χειρεύσει η Αποστολική Έδρα, δηλαδή ο Πάπας πεθάνει ή παρατηθεί, αυτοδικαίως αναστέλεται η συνέλευση της Συνόδου των Επισκόπων, καθώς και το έργο που ανατέθηκε στα μέλη της εν λόγου Συνόδου Επισκόπων, έως ότου. Ο Πάπας διατάξει είτε τη διάλυση της συνέλευσης, είτε τη συνέχιση της συνέλευσης της Συνόδου των Επισκόπων. Κανόνας 348 «Σύνοδι επισκοπόρου, χαμπέτου σεκρεταρία τζενεράλις Πέρμανες, κοί πραι σεκρετάριου τζενεράλις, αρρωμάνο ποντίφιτσε νομινάτους, κοί κοί πραιστο έστ κονσύριου σεκρεταρία κόμστανς επίσκοπης, αλλοί ατνόρμαμ γιούρις πεκουλιάρης, αμύψο Σύνοδο Επισκοπόρου με λυγούντουρ, αλλοί αρρωμάνο ποντίφιτσε νομινάντουρ, κόρουμ βερόμνιους μούνους εκπλητσιτ, ειναι ούντε νόβο τζενεράλι». Η Σύνοδος των Επισκόπων έχει μια μόνιμη Γενική Γραμματεία, στην οποίαν προίσταται ο Γενικός Γραμματέας, που διορίζεται από τον Πάπα, τον οποίον βοηθά το Συμβούλιο της Γραμματείας, αποτελούμενο από επισκόπους. Ορισμένοι από τους οποίους εκλέγονται από την ίδια τη Σύνοδο των Επισκόπων, σύμφωνα με το ιδιαίτερο δίκιο της Συνόδου, άλλοι διορίζονται από τον Πάπα, τον οποίον όμως όλων το έργο παύει, όταν αρχίσει η Νέα Γενική Σύνοδος, η Νέα Γενική Συνέλευση της Συνοδού των Επισκόπων. Παράγραφος 2 του άρθρου 348. Για κάθε Σύνοδο επισκόπων, για κάθε Συνέλευση της Συνοδού των Επισκόπων. Ορίζονται ένας ή περισσότεροι ειδικοί γραμματείς, οι οποίοι διορίζονται από τον Πάπα και παραμένουν στη θέση η οποία τους ανατέθηκε μόνο μέχρι το τέλος της Συνέλευσης της Συνοδού των Επισκόπων. Από τους κανόνες οι οποίοι αφορούν τη Σύνοδο των Επισκόπων, μπορούμε να συμπεράνουμε ότι η Σύνοδος αυτής των Επισκόπων είναι ένα βοηθητικό όργανο που βοηθά το Πάπα στην άσκηση των αποφασιστικών του αρμοδιωτήτων. Δεν έχει την έννοια μια Συνοδο Επισκόπων Αυτοκέφαλης Ορθόδοξης Εκκλησίας. Μια Σύνοδος Αυτοκέφαλης Ορθόδοξης Εκκλησίας έχει αποφασιστικές αρμοδιώτητες και δεν υπόγκριται στην εξουσία κανενός προκαθημένου Ορθόδοξης Αυτοκέφαλης Εκκλησίας. Αντιθέτως η Σύνοδος των Επισκόπων τελεί υπό την άμεση εξουσία του Πάπα. Διέπεται από ένα ιδιαίτερο δίκαιο της Συνόδου, το οποίο βεβαίως εκδίεται από τον Πάπα και βοηθά τον Πάπα όπως προναφέραμε στην άσκηση των αρμοδιωτήτων του για τα θέματα για τα οποία ο Πάπας αποφασίζει να συγκαλέσει μια Σύνοδο Επισκόπων είτε τακτική, είτε έκτακτη, γενική ή ειδική. Γενική είναι αυτή που αφορά την πραγμάτευση θεμάτων ολόκληρης Καθολικής Εκκλησίας. Ειδική είναι αυτή που αφορά μία περιφέρεια ή περισσότερες περιφέρειες Καθολικής Εκκλησίας. Έκτακτη εάν απαιτείται μία έκφραση γνώμης προς τον Πάπα για ζητήματα τα οποία απαιτούν μία γρήγορη εξέταση. Στη συνέχεια θα προχωρήσουμε σε έναν άλλο θεσμό στους καρδιναλίους της Αγίας Ρωμαϊκής Εκκλησίας οι οποίοι και αυτοί βοηθούν τον Πάπα στην άσκηση των αποφαστικών του εξουσιών. Αλλά επειδή σε αυτό το σημείο τελείωσε ο χρόνος της 8ης διάλεξης του μεταπτυχιακού των Ευρωπαϊκών Θεσμών Πρωτοέτους, γι' αυτό σταματάμε σε αυτό το σημείο, θα επανέλθουμε στην 1η. Διάλεξη, σας ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας. |
