| : Σεβαστάει Πατέρα Γιώργιε, Πρόσωπη της Μητροπόλεως, κύριε Πρόεδρε του Δημιουργικού Συμβουλίου, κύριε Απηδήμαρχε, έχουμε σήμερα την παρουσία και αρχαιολόγο, όλοι με κύριε Ιησιδίδη, το θέμα είναι πάρα πλήσιο, 10.000 χρόνια πλήσιο θα μας πάτε, η Διευθύνη Τερία του Ευστηρινού Υκείου που πάντα μας συνδράμει, παρόλο που ανημετωπίζουν πρόβλημα οι μαθητές του Ευστηρινού με εξετάσεις και τέσσερα, δεν έχουνε δεύτερο χρόνο, δεν έχουν λίγο χρόνο για να φτάνουν να παρακολουθήσουν τις εκδηλώσεις εκπρόσωπη υπηρεσιών και φορέων. Κυρίες και κύριοι, καλη χρονιά. Σας καλωσορίζουμε στην απόψηνή έκτη κατά σειρά εκδηλούση της υποστηριζεθέρας περιόδου του Αγγλικού Λαϊκού Παλλιπιστημίου Γιαννιτσών, που συνδυογρανώνεται από την ιστορική κελογραφική εταιρεία Γιαννιτσών ΟΠΙΛΙΠΟΣ και την Ειδικεπάτου Δήμου μας, δηλαδή του Δήμου Πέλλας. Σήμερας στρατισμένος είναι ο χ. Συρίδης, είναι καθηγητής του κλίματος Γεωλογίας του Αριστοτελείου Πανεξιμίου Θεσσαλονίκης. Το θέμα που θα μας αναπτύξει είναι σχηματισμός και εξέτριξη της ευρύτερης περιοχής της Θερειάδας, της Θεσσαλονίκης, της λίμνης των Γιαννιτσών, κάτι ίσως και λίγο πιο εξειδικευμένο θα αναθεθεί, τα τελευταία 10.000 χρόνια. Μερικά στοιχεία για το σημερινό ομιλητή. Ο χ. Συρίδης, όπως το ανέφερα, είναι καθηγητής Παλαιοντολογίας, Ασφαγδίδων, Σωματογραφίας Παλαιοπεριβάλλοντος στο Εργασίδιο Γεωλογίας και Παλαιοντολογίας, Τμήματος Γεωλογίας του Αριστοτελείου Πανεξιμίου Θεσσαλονίκης. Είναι εκτυχιούχος του Τμήματος Γεωλογίας του ίδιου Παλαιοπιστημίου και διδακτωράς του ίδιου Τμήματος Γεωλογίας του ίδιου Παλαιοπιστημίου. Οι μεταδιδακτοριστικές του έρευνες πραγματοποιήθηκαν στο Παλαιοπιστήμιο Απρό Βερνάκ της Υιών, στο Μουσείο Φυσική Ιστορίας του Παρισίου, στο Ιnστιτούτο Παλαιοντολογίας της Εκανδημίας Υπιστημών της Μόσχας, στο Παλαιοντολογικό Μουσείο της Ουκρανίας, στο Πανεπιστήμιο της Ουτρέκτης, στο Πανεπιστήμιο Lodge του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας της Βαρστοβίας και στο Τμήμα Γεωλόγων Μηχανικών του Παλαιοπιστημίου του Ψαναγκαλέτη της Τουρκίας. Γνωρίζει Αγγλικά και Γαλλικά. Την επαγγελματική του δραστηριότητα την βρίσκουμε ως Λέκτορα του 1990 στο Τμήμα Γεωλογίας. Το 1998 εκλεγμένος επίκουρος στο ίδιο Τμήμα. Το 2009 αναπληρωτής καθηγητής. Και το τελευταίο χρόνο καθηγητής του Τμήματος Γεωλογίας στο Πανεπιστήμιο Ψαναγκαλέτη της Βαρστοβίας. Τα εργατικά του αντικείμενα ισχυάζονται στην Παλαιοαντολογία σκονδύλων, στροματογραφία νεογενούς, κλειστοκένου, παλαιοπεριβάλλον, παλαιογεωγραφία, γεωγεωγραφία. Διδάσκει τα μαθήματα Παλαιοαντολογίας σκονδύλων, μέθοδοι στροματογραφικής έρευνας, στροματογραφία. Έχει δημοσιεύσει μεγάλο αριθμό εργασιών σε διάφορα διεθνικά και ελληνικά περιοδικά και έχουν ανακοινωθεί και στην εμπορική σου έρευνες σε επιστημονικά συνέδρια. Κύριε Πεθυγητά, καλωσορίσατε και πριν σας δώσε το ρόγο θα παρακαλέσω πολύ το πρόεδρο της Ιστορικής Λαγωγραφικής Εταιρείας να απεθεί έναν εγχαιρετισμός στους παρευρισκόμενους. Πρόσεπε πατέρα Γεώργη, προσεπετή του Μητροπολίτη μας και ευρωδικού Δημοκρατού Συμβουλίου, αξιόλυτοι κυρίες και κύριοι. Πρόσεπε πολλά, καλή χρονιά, με υγεία, χαρά και ευλογία στις οικογένειες σας. Να ευχαριστούσουμε καταρχήτως τον κύριο Συρίδη, τον νέο και τον καθηγητή του θύματος διολογίας του Αριστοτεύου Υπαρχηστήρου για τη λίμνη που μας έκανε και είναι σήμερα κοντά μας για να μας ευχηλήσει για ένα πολύ σημαντικό θέμα. Τη γη μας και την ευρύτερη περιοχή από αρχαιοτάκων χρόνων, αλλά και τη λίμνη των γυαλιτζών, την οποία όλοι μας έχουν συνδέσει με τον μακεδορικό αγώνα και τα μυστικά του βάλου της Πινελόπης ΔΕΤΑ. Ο σύλλογός μας είναι από τα ειδυτικά μέρη της Πανελληνίας Ομοσπονδίας Πολιτιστικός Ρώμου Μακεδών, η οποία ανέλαβε ορισμένες δράσεις μεταξύ των οποίων την υπογραφεί σε ένα σάιντ που λέγεται ονομασία.τζεάρ, όπου εκεί δηλώνουμε πάλι την αντίθεσή μας στη χρήση του όρου «Μακεδονία» στο όνομα των σκοπίων, που μπορεί να πει ο οποιοσδήποτε είναι το τριαντάμπλιο «ονομασία» λατινικά τζεάρ. Βάζει το ονοματεπώνυμό του και ένα τηλέφωνο μόνο. Είναι διάφορο. Θέλουμε να συγκεντρώσουμε από όλη την Μακεδονία και από όλη την Ελλάδα πολλές υπογραφές, ως ένα μέσο άσκησης πίεσης σ' αυτούς που θα αποφασίζουν για το όνομα της Μακεδονίας. Αυτά. Ευχαριστώ πολύ. Περιμένω να ακούω συνεπτωπίες ήδη. Ευχαριστώ. Και τους ευχαριστήσω όλους εσάς που ήρθατε τους εκπροσώβους της τοπικής αυτοδιοίκησης. Ελπίζω να μην έχω ξεκάσει κανέναν. Συνειδητοσύνη στις δωσμονές της και στις ανθρώπινες δεν είναι καλός. Θα με συγχωρέσετε. Αδικείμενο της παρουσίασης είναι ένα παράξεμα θέμα, το οποίο θα προσπαθήσω να το αφροποιήσω όσο κίνεται, έτσι ώστε να μπορέσω να σας δώσω μερικά στοιχεία από τις έρευνες που έχουν γίνει τα τελευταία 15-20 χρόνια. Έχουν γίνει από ερευνητικές ομάδες του κλίματος Γεωλογίας στο Βανεξίδιο της Θεσσαλονίκης σε συνεργασία με άλλοις οπισθήμονες, όπως επιστοίμονες, Γάλλους, τα τελευταία 15 χρόνια που έχουμε δουλέψει σε αυτή την περιοχοχή. Η παρουσίαση μου θα προσπαθήσω να σας δώσω μερικά ιδενικά διολογικά στοιχεία για την περιοχή. Για αυτόν τον λόγο θα μου επιτρέψετε να μην μιλήσω για 10 χρόνια, αλλά να πάω κάτι πιο παλιά, να το ξεκινήσω από πιο παλιά και να δώσω και μερικές πολύγενικές γενείας. Αρκετοί από εσάς θα τις έχετε υπόψεως, θα με συγχωρέσετε αν τις ξανακοπάνω. Πρώτα απ' όλα, η Ιωλάδα βρίσκεται σε ένα κομμάτι του στερεού φύλου της Γης. Ο στερεός φύλος της Γης είναι πολυτεμαχισμένος, σε πλάκες κινούνται, συγκρόνται μεταξύ τους, δημιουργούνται διάφορα φαινόμενα. Αυτός, λοιπόν, ο πολυτεμαχισμένος φυλιός, έχει σαν αποτέλεσμα να δημιουργεί όλα αυτά τα φαινόμενα της ζωντανής Γης που πλένει. Υφέστιες, σεισμούς και διάφορες κινήσεις. Η Ελλάδα βρίσκεται στο όριο ανάμεσα στις ιδιωτικές πλάκες. Από τα Γόρια έχουν την πλάκα της Ευρώπης, από τα Νότια έχουν την πλάκα της Αφρικής, πλησιάζουν μεταξύ τους μερικά εκατοστά. Ο φύλος είναι πολυτεμαχισμένος, κινούνται και αρχουμένουν. Προδάπολα σεισμούς, υφέστιες σε μερικά σημεία και ανωδιποκαθεδικές κινήσεις. Αυτά τα κομμάτια που ανοιξώνονται γίνονται βουνά, αυτά όσα βυθίζονται γίνονται και παιδιάδες. Τα ανοιξωμένα τμήματα διαβρώνονται από τις φυσικές διεργασίες. Τα κύλα κύλματα μαζεύουν το υλικό της διάβροσης που μετακινούν διάφορες δυνάμεις. Το νερό της βροχής, το επιφανιακό νερό, ο άνεμος αποτίθεται σε στρώματα, σιγά σιγά τα κυλώματα γεμίζουν με υζήματα. Αυτή είναι μια διαδικασία αέναει και συνεχίζει. Μελετώντας η γεωλόγια αυτά τα υζήματα μπορούν να καταλάβουν σε τι περιβάλλοντα έχουν σχηματιστεί, όπως επίσης και να υπολογίσουν και την χρονική περίοδο που χρειάστηκε και τόσο απόλυτα όσο και σχετικά. Έτσι λοιπόν έχουμε αυτή τη δυνατότητα. Το παράξενο ποιο είναι. Όλοι μας θεωρούμε τη Γη ότι είναι πάρα πολύ σταθερή. Οι κινήσεις που σας ανέφερα είναι πολύ μικρές. Σε διάρκεια ανθρώπινης ζωής οι κινήσεις αυτές είναι ασήμανες. Γι' αυτό έτσι και όλοι μας έχουμε την αντίπτωση ότι το περιβάλλον μας γύρω δεν αλλάζει. Στην πραγματικότητα αλλάζει με πάρα πολύ αργό ρυθμό. Αν σας πω ότι η νικρά ασία έρχεται προς την Ελλάδα τέσσερα εκατοστά κάθε χρόνο, δεν είναι πολύ. Αλλά όταν περάσουν αρκετές χιλιάδες χρόνια ή αρκετά εκατομμύρια χρόνια θα σου είχατε τ' αγκαλιαστούμε με τους γειτονούς. Στην ανθρώπινη ζωή αυτό είναι ελάχιστο. Στη διάρκεια το γεωλεϊκό χρόνο είναι πάρα πολύ σημαντικό. Έτσι μπορούμε και υπολογίζουμε το πώς θα εξελιχθεί μία περιοχή και πώς θα αλλάξει ένα περιβάλλον. Όλα αυτές οι διεργασίες έχουν γίνει στο παρελθόν, παρατηρούνται στο παρόν και φυσικά θα συνεχιστούν και στο μέλλον. Ας δούμε μερικά στοιχεία για την περιοχή. Όλοι αναγνωρίζονται ποια είναι η περιοχή. Μια δορυφορική εικόνα. Τα γιανιτσά επισημένονται, τα πράσινα είναι τα βουνά, τα κοκκινοπά είναι οι διάφορες κυλάδες των κελεκάνες των ποταμών. Εάν τα δούμε λίγο καλύτερα θα δούμε ότι έχουμε κάποιες κυλάδες και οροσυρές με διάστηση από τα βόρειο δυτικά προς το νότιο νοτιοανατολικά. Λεκάνη αξιού θερμαϊκού και από εδώ έχουμε Χορτιάκη, Κερδίλια, Βερτίσκο, από εδώ έχουμε λεκάνη Κτολεμαϊδας, Ολυμποσπιέρια, Βένιο, από την άλλη λεκάνη Στριμώνα και τον Μενίκιο. Εάν πιάσουν και το κόψουν αυτό, κάνουν δηλαδή μια τομή, μια φέτα και το δούμε στο πλάι, θα δούμε στην πραγματικότητα ότι έχουμε εξάρματα που είναι τα βουνά και βουθίσματα που είναι οι λεκάνες. Διαβρώνονται τα βουνά, το υλικό πέφτει μέσα στις λεκάνες και αποτίθεται και σιγά σιγά γεννίζουν. Αυτή είναι η διαδικασία. Πώς έγινε αυτό. Κάποτε ήταν έτσι, δημιουργήθηκαν λύγματα, σπασίματα, κάποια τμήματα ανέβηκαν και κάποια τμήματα βυθίστηκαν να αποταλειώσουν να παραμεθούν την εικόνα. Ένα σκίτσο είναι, μην το μετράτε με του Μαζούρα, η διαδικασία. Έτσι, λοιπόν, με αυτόν τον τρόπο, σε αυτήν εδώ την περιοχή, όπου είναι η σημερινή λεκάνη αξιού θερμαϊκού κόλπου, είχε δημιουργηθεί ένα πολύ μεγάλο βύθισμα. Πριν από 20 εκατομμύρια χρόνια, κάτω από αυτό αφήνω τη σημερινή το βρανί για να καταλάβετε για ποιες περιοχές μιλάω. Ήταν μία λεκάνη. Τα γύρω βουνά δίναν υλικό και αυτό βάζονε γέννηζε τη λεκάνη. Μετά από αυτήν τη φάση, έχουμε τη δημιουργία ενός ξύρου κλίματος. Κάτι αντίστοιχο με την περιοχή της Αφρικής σήμερα. Μόνο που αυτό σε εμάς συνέβη περίπου 10 εκατομμύρια χρόνια πριν. Και εδώ πέρα, είχαμε ένα περιπάνω με δύσκολη σαββάνθη της Αφρικής, κλούσανε ζώα αντίστοιχα της σημερινής Αφρικής. Πώς τα ξέρουμε αυτά. Γιατί απλούσατα μέσα στα υζήματα, περικλείστηκαν και τα υπολήμματα, τα κόκαλά τους. Με τις ανασκαφές των διαφόρων σε διάφορες θέσεις της περιάδας της Αλανίκης, το Πανευθύνης της Αλανίκης έχει βρει έναν πάρα πολύ μεγάλο κατάλογο απολυθωμένο ζώο. Μερικά από αυτά είναι, μπορείτε να τα δείτε, προγωνικές μορφές ελεφάντων, άλογα τριδάκτη, αντίστοιχα με τα κοπάδια από τις ζεύρες, ίενες, γαζέγδες, αντιλόπες, βοηδοί, αγριόχυροι, ακανθόχυροι, καμιοπαρδάλοι, μικρόσωμους και μεγαλόσωτες, πίθηκους, ποντίτια, κυφλοπόνικες, ανθοπόμου, μορφούς πίθηκους και πάλι έγωδες. Κάπως έτσι. Περίπου οκτώ εκατομμύρια χρόνια πριν, από την περιοχή της μαύρης θάλασσας, ερχεται σε την κοινωνία το Βόρειο Αιγαίο με τη μαύρη θάλασσα και έχουμε μία περίοδο όπου το Βόρειο Αιγαίο και αυτές οι λεκάνες που τις έχουμε επιχρωματίσει καλύπτονται από μία θάλασσα η οποία όμως είναι ηφάλμηρη. Δεν είναι τυπική αλμυρή θάλασσα και το ξέρουμε αυτό γιατί μέσα σε αυτά τα στρώματα πρέπει να αποτεθεί, μπορείτε να δείτε εδώ, έχουμε κοχύλια εκείνης της αιτής περιόδου, οκτώ εκατομμυρίων ετών πριν, που ζούσαν σε ηφάλμηρο περιβάλλον. Η θάλασσα αυτή κάλυψε αυτό το κνήμα της τότε λεκάνης αξιού θερμαϊκού κόλπου. Μετά από αυτό έχουμε την δημιουργία ενός ποταμολυμνέου περιβάλλοντος το οποίο είναι ποτάμια, χύμαρη, μικρές λίμνες επί τόπου, με απόθεση ασβεστόληθεν, πορόληθεν στην αυρωσικά και στα κουφάλια. Οι πορόληθοι της Πέλλας, ουσιαστικά που έχει φτιαχτεί ή έχει χτιστεί η αρχαία Πέλλα, είναι αντίστοιχοι αυτοίς της περιόδου, πιθανώς να είναι από τα λατρονία των κουφαλιών, πιθανώς να είναι από αλλού. Αλλά ταυτόχαμα στην περιοχή της Αλμπίας δημιουργούνται υφαίσια και τα τότε ποτάμια διαβρώνουν τα πετρώματα και σε μορφή αμοχάλι που τα μεταφέρνουν. Αυτά τα αμοχάλια τα έχουμε βρει μέχρι κάτω στην παραλία, σε όλη τη Λακάνη της Θεσσαλονίκης, ακόμη και στη Νέα Καλλιτράτια έχουν φτάσει. Εντάγωστο, μεσό λαδινιά, ξανά περίοδος, δηλαδή στα περίπου 3 εκατομμύρια χρόνια, πάλι έχουμε εριθμιστρώματα, πάλι έχουμε ένα ξηρό και ψέο περιβάλλον. Και μετά από αυτό, περίπου στο 1 εκατομμύριο χρόνια, δημιουργούνται ρήγματα, σπάει η περιοχή. Βλέπετε το περίγραμμα αυτό, έτσι όπως πάει, προσεγγίζει κάπως στη σημερινή γεμορφολογία και σιγά σιγά μέσα εδώ μπαίνει η θάλασσα και το καταλαμβάνει. Από εδώ και πέρα έχουμε μια φυσική διεργασία, η οποία είναι πιο πρόσφατη, αλλά είναι και πιο δύσκολο να ανοιχνευτεί, επειδή είναι πολύ πρόσφατη. Έτσι λοιπόν, 15.000 χρόνια πριν, όταν έχουμε το μέγισο της τελευταίας παγετόδου, το περισσότερο νερό στην επιφάνεια της λύση έχει δεσμευτεί στους παγετόνες, στα παγετοκαλίνα. Αυτό όμως έχει αφαιρεθεί από τη θάλασσα. Αποτέλεσμα, όσο νερό δεσμεύεται σε μορφή παύου, τόσο κατεβαίνει η στάθμη της θάλασσας. Στις 15.000 χρόνια πριν, η στάθμη της θάλασσας είχε κατέβει σχεδόν 120 μέτρα. Στο Βόρειο Αιγέο, η τότε ακτοβραμμή ήταν στη σημερινή ισοβαθή των 120 μέτρων. Ο Αξιός και ο τότε Αλιάκμωνας ήταν ένα ποτάμι που κατέβα και είχε τις εκβολές του εδώ, και πιθανώς ο Ποινιός να ήταν παραποταμόνους. Αλλά λιώνουν οι πάλιοι, σιγά-σιγά η στάθμη της θάλασσας ανεβαίνει, ξαναπλημμυρίζει την περιοχή, τα ποτάμια προσχώνουν σε μια πολύ πλοκή διαδικασία και σιγά-σιγά η περιοχή αποτσάει μια φυσική εξέλιξη και φτάνει στη σημερινή μορφή περίπου στις δεκαετία του 30. Εδώ σταματάω την γεωλογική προσέγγιση και πηγαίνω στη φάση όπου έχει ήδη δημιουργηθεί η ρήμη των Γιαννιτσών και θα σας παρουσιάσω μερικούς παλιούς χάρτες έτσι ώστε να έχουμε μία αντίληψη το πώς ο άνθρωπος αντιλαμβανόταν το φυσικό περιβάλλον. Οι χάρτες που θα παρουσιάσω υποδιερούνται σε τρεις μεγάλες χρονικές περιόδες. Μέχρι το περίπου 1880-1900, από το 1900 μέχρι το 1935-1936 και από το 1935-1936 και μετά, το 1935-1936 παταλαμβάνεται η περίοδος που αποστραγίστηκε η ρήμη των Γιαννιτσών. Οι πιο παλιούς χάρτες τοποθετούνται περίπου στο 1500, αυτός είναι του Πορτέλιους, μιλάμε για άτλανδες. Βέβαια, η ακρίβεια εκείνη της περιόδου δεν είναι καθόλου συζητήσιμη, βλέπετε τι παραμόρφωσες είχαν. Εάν μεγεμθύνουμε την περιοχή, αναφέρεται η πέλα και τίποτα άλλο. Ένας ακόμα χάρτης, πάλι του Ορτέλιους, μεταγενεύτερος τώρα, το γιατί το κόβει, συγγνώμη, δεν μου έκοβε αυτά πιο πριν, ζητάω για συγγνώμη. Και εδώ επίσης, δεν φαίνεται πολλά πράγματα, αλλά ό,τι βλέπετε, εντελώς παραμορφωμένη ακτογραμμή. Ένας είναι του Μερκάτορα της ίδιες περιόδου, τίποτε. Επίσης, του Λόρενμπεργ, λίγο μεταγενέστερος, 1600, εάν το μεγελθύνουμε. Πρακτικά, η πληροφορία είναι προφορική, μεταγενείται από χαρτογράφος σε χαρτογράφο, χαράσσονται. Η χάρτης αυτή είναι πάρα πολύ, γιατί ακριβώς στο εκείνη την περίοδο αρχίζει να αναπτύσσεται η λιθογραφία. Οπότε είναι περισσότερο καλλιτεκνία και καμία σχέση με χαρτογραφία. Ο Βαγκοντή Μονάχα πρωτοφαίνεται εδώ πέρα μία λίμνη, πιθανώς να είναι η λίμνη των Κιαννητσών, με το προσολίμιο Πέρα στο πλάι και η Χαλάστρα. Ο Ανβίγ εδώ βάζει δύο λίμνες, το ακολουθούν αρκετά και αρκετοί, ο Φάντεν 1790, αυτές τις δύο λίμνες. Η πληροφορία του ενός απειγράφεται από του άλλου, τώρα ποιος έχει ακρίβεια, ποιος είναι σωστό, ποιος είναι λάθος, είναι κάτι άλλο. Ο Φάντεν επίσης, αυτή είναι η χάρτα του Ρήγα Φερέο, απεικονίζει τη λίμνη των Κιαννητσών με την ονομασία Πετρίτσι λίμνη. Ο Μπουκενβίλ το 1821 την απεικονίζει, ο Κουζινερί το 1831, ο Μπουκενβίλ επίσης το 1827. Το 1828, μία εταιρεία για την διάδοση της γεωγραφικής γνώσης της Βρετανίας, της Αγγλίας, έχει εκδόσει αυτό το χάρτη, ο Άροι Σμιθ το 1832. Ότι βλέπετε, ο ένας αντιγράφει τον άλλο. Ο Λύκη ήταν ένας εγγλέζος αξιωματικός που περιδιάβανε όλες αυτές τις περιοχές. Αυτός έφυγε με τους δικούς του χάρτες, δεν αντέγραφε, με το μεταμέσα της τότε εποχής, απεικονίζει τη λίμνη των Γεννητσών, από τα Μολμουδία και τις τότε εκβολές. Ο Λεβασέλ ακολουθάει τους προλαλίσσαντες, αντέγραψε και αυτός. Ένας Οθωμανικός χάρτης με τον Βιλαέτη της Θεσσαλονίτης. Ο Στάνφορτ αντιγράφει επίσης τους παλαιότερους. Ο Κλέπερτ επίσης, ο Άμποτ επίσης αντιγράφει. Έχουμε φτάσει στο 1903 και αντιγράφουν ακόμα τους άλλους. Το 1880 με 1900 είναι μια σημαντική στιγμή γιατί έχουν την αυστριακή στρεβιλική υπηρεσία καρτογράφησης που χαρτογραφεί την Κελυουκή και την Νότια Ευρώπη. Έτσι δημιουργούν τις πρώτους χάρτες με σύγχρονες εντός εισαγωγικών για τα μέσα της Ευρωβουλίας. Είναι φόβους, τοκοπρατικές και αυτό είναι το φύλλο βοδενά. Μπορείτε να δείτε ένα πρωτογιακό στις φιλιάδες. Στην Ακτή, τα Γιαννητσά, τη Λήνη των Γιαννητσών, την περιοχή, τη συλλογραμμική γραμμή, τους τότε δρόμους και τα λοιπά. Αυτή είναι του 1904. Παρ' όλα αυτά, στην περιοχή αυτή έχουμε τα γνωστά γεγονότα του μακεδονικού αγώνα διαδρομικά. Το 1908 επίσης περνάει και ο Στρούκ. Ένας περιγηγητής, πολύ, μα πάρα πολύ εξειδικευμένος, με πάρα πολύ καλή ματιά. Και δείτε και το δικό του χάρτη. Και μάλιστα έχει δώσει και ένα χάρτη, ένα σκαρίφιμα για την τότε Πέλα, αλλά πλησιά 12 Απόστολοι, Άγιοι Απόστολοι, για τον Βόρβορο και την υπόλοιπη περιοχή. Σε αυτήν τα πάνω έχουν βασιστεί πάρα πολύ αρχαιολόγοι. Το 1909 βγαίνουν οι πρώτοι επί τη δική χάρτες του ελληνικού στρατού. Εδώ μπορείτε να δείτε την Ρήμνη των Γιαννητσών, την πάνω Ρήμνη και την κάτω Ρήμνη. Βασίζονται κυρίως τους Αυστριακούς, αλλά είναι βέβαια επιδεδεωμένοι στο έδραφος. Το 1927, το 1928 επί τελικός χάρτης και φτάνουμε γύρω στο 1935-1936 που έχουν έρθει πλέον οι πρόσφυγες με το 12 Απρίλ και γίνονται τα πολύ μεγάλα έργα της αποστράγησης και τελικά οι λήμνες αυτές αποστραγγίζονται προς τον θερμαϊκό κόλπο. Τελική αποξύρανση, αναφέρεται ότι έχει γίνει το 1935-1936 και φύγε το νερό, αν όποτε έφυγε ακριβώς, αν το ξέρετε κάποιος θα οδηγούν υποχρεωμένους. Αυτός είναι ένας χάρτης της foundation της Αμερικάνης Εταιρείας, εκδόθηκε το 1937 το Νοεμβρίο και δείχνει από ακριβώς όλη την έκπνευση των υγραμπικών έργων. Προσέξτε, η αποξύρανση είναι 1935-1936, ο χάρης αυτός είναι το νερό του 1937 και αμέσως μετά την αποξύρανση, αυτός είναι σε μεγέθυνση, έχουμε έναν χορεό και το γερμανικό στρατιωτικό χάρτη του 1935 που δείχνει την ιδιωτική αποξύραση. Θεωρητικά η αποξύραση είναι 1935-1936, που το ξέραμε. Στρατιωτικό χάρτη του 1944, βρετανικός και από εδώ και πέρα η περιοχή δεν έχει αλλάξει σχεδόν καθόλου. Αυτή είναι πώς έχει καταγραφεί την περιοχή. Το θέμα είναι ότι από το 1800 και μετά που έχουμε αξιώσει τους χάρτες, μέχρι σήμερα λίγο πολύ ξέρουμε τι γίνεται. Από εκεί και πίσω, ιδιαίτερα χίλια, δύο χιλιάδες χρονιά, τρεις χιλιάδες χρονιά πιο πίσω, το πρόβλημα είναι ότι δεν ξέρουμε τι γίνεται. Κατά καιρούς, όμως, διάφοροι περιηγητές, διάφοροι ερευνητές είχαν δώσει χάρτες και σκαριφήματα βασιζόμενοι περισσότερο σε περιγραφές αρχαίων συγγραφέων και σε περιγραφές άλλων περιηγητών που ανακυκλωνόντουσαν. Δώσανε αυτούς τους χάρτες, αυτοί όμως οι χάρτες, μπορώ να πω ότι συμπρεγματικό δεν είναι χάρτες, είναι σκαριφήματα. Έτσι, λοιπόν, ο πρώτος του Δίνη είναι ο Struch, ήταν ένας Γερμανός περιηγητής, αλλά την άποψη με αυτός έπρεπε να έχει πολύ καλές γνώσεις γεωλογίας, αλλιώς δεν εξηγείται, έφτιαξε χάρτες οι οποίοι βασιζόντουσαν σε φυσικεύδη εργασίες. Δεν είναι δύνατον ένας απλός περιγραφητής να ξέρει φυσικεύδη εργασίες κατά την άποψη. Αυτοί, λοιπόν, οι χάρτες αντιγράφθηκαν πάρα πολλές φορές από τους επόμενους. Τι είπε ότι οι προσχώσεις των δύο μεγάλων ποταμών αξιού και αλλιάχμων σιγά σιγά κλείσανε τον αρχικά μεγάλο κόλπο, απομονώσανε μια έκτεση, με τετράπη και στελήνι και τα λοιπά, και τα λοιπά, και τα λοιπά. Μια απλούσα και σαφέστατη διαδικασία. Το 1926 ο Κάσουλ, άγγλος αξιωματικός του βρετανικού εκστρατευτικού σώματος, όταν οχυρώνανε τις περιοχές γύρω από τη Θεσσαλονίκη, όπου υπήρχε λοφάκι που πηγαίναν και βάλαμε οχυρά, αυτή και η Γάλη, σκαβάκαρα κόμματα, αυτό ήταν ο λόγος που ανακαλύψηκαν τόσες προ ιστορικοί οικισμοί και τόσες άχιες θέσεις τότε. Και έτσι δίνει τη δική του εξέλιξη, στην πραγματικότητα όμως, ακολουθεί πλήρως τις απόψεις του στρώπου. Οι Χάμων και Γκρίφηθ δημοσιεύουν τα δικά τους σκίτσα με βάση περιγραφές ιστορικών, αυτή ήταν κάπως έτσι το 600 με 450, αυτή ήταν κάπως έτσι το 356, ήταν πολύ γλαθυρές οι περιγραφές που στράβαν, που πέρασαν από εκείνη την περίοδο, δεν ξέρω τι ακριβώς, και μετά ο Μπότεμα, ένας Ολανδός παλινολόγος, ένας μελετητής γύρω, κάνει γεωτρήσεις στην παιδιά της Θεσσαλονίκης, μια πηγή στην παλιά λίμνη των Γιάννητσων, μελετάει τη γύρη, μελετάει τα παλαιοπεριβάλλοντα και δίνει την παλαιογεωραφική εξέλιξη με χρονολογίσεις. Το 600 με είναιποριστού, το 200 περίπου και το 500 με αριστών και την περιοχή όπως είναι σήμερα. 1, 2, 3 είναι ακριβώς η εξέλιξη που έχει δώσει το 1908 ο Μστρούκ. Το 1998 κάποιοι παλοι καθηγητές από το Πανεξτήμιο της Θεσσαλονίκης αναψηλαφούνε, δίνε τα δικά της τυχεία, συνδυάζουν παλιούς χάρτες του 1998 και του 1926 και τις απόψεις και του Στρούκ, συν την αψίδα της Ρωμαϊκής γέφυρας στο κλειδί, την οποία τα δίνουν προς το τέλος και δίνουν τη δική τους εξέλιξη, αλλά και αυτά είναι μια εκτείνηση. Τέλος, μερικοί αρχαιολόγοι υιοθετούν την άποψη ότι ο κόλπος ήταν πολύ βαθής, κάλυπτε όλη αυτή την περιοχή και μάλιστα έμπαινε και στην περιοχή του Καστανά δημιουργώντας έναν θαλασσιοκόλπο. Στοιχεία γι' αυτό εγώ δεν έχω υπόψη με το πώς έχει προκύψει. Έχω πίνει τα δύο πρώτα γνήματα και πάνω στο τρίτο μέγρος ποιες γεωλογικές και παλαιοπεριβαλλοντικές έρευνες έχουν γίνει στην περιοχή. Έχουν γίνει από το κουμμέτρο Ελληνίας. Μια πρώτη απόπυρα ήταν το 94-95 και μετά το 2005-06 και μετά έχουμε αρκετές μελέτες. Η πρώτη πρώτη ήταν στην περιοχή του Ατχωτικού. Βασίστηκε σε γεωτρήσεις που είχαν γίνει τη δεκαετία του 70 από την Ολλανδική Εταιρεία Ντερκοπ. Ουσιαστικά αυτή ήταν συνέχεια της αποξίασης της foundation για τη διαχείριση της περιοχής. Με αυτές λοιπόν τις γεωτρήσεις, όταν άξιοδηγήθηκαν τα στοιχεία και μπήκαν σε έναν ηλεκτρονικό υπολογιστή, μπορέσαμε και δώσαμε μία πρώτη απεικόνιση της παλαιογεωγραφικής εξέλισης της περιοχής. Αυτός είναι ο λόφος του Ατχωτικού και η θάλασσα περίπου έφτανε μέχρι εδώ, περίπου 4,5 χιλιάδες γρανότια του λόφου του Ατχωτικού, περίπου 4.000 χρόνια πριν από σήμερα. Δεν μία πρώτη προσέγγιση. Μία άλλη προσέγγιση έγινε το 2005 με 2006, αρχίσαμε πλέον να κάνουμε εμείς έρευνα με δικές μας γεωτρήσεις. Οι πρώτες είχαν γίνει πάλι στην περιοχή αυτή και σας παρουσιάζω με δικά αποσπάσματα από εκείνη την ανακοίνωση. Θα προσπαθήσω να μην πλατιάσω και να μην τα δώσω τόσο εξειδικευμένα. Ουσιαστικά ακολουθούσαμε, όπως και ακολουθάμε, ένα σύνθετο σχήμα έρευνες. Γεωμορφολογική χαρτογράφηση, γεωμορφολογική χαρτογράφηση, γεωμορφολογική μελέτη με ψηφιακή ανάλυση, ψηφιακό μοντέλο αναλύφου, εκτέλεση δείγματολητικών γεωτρίσεων, ανάλυση των δείγματων από τους πυρήνες των γεωτρίσεων, παλαιοντολογική μελέτη, μικροπαλαιοντολογική μελέτη, μελέτη της τροματογραφίας και παλαιότητες. Αυτά έγιναν το 2005, σε αυτά προσθέστε άλλες 10 επιπλέον αναλύσεις που κάνουμε τώρα. Αυτές οι δύο πρώτες γεωτρίσεις γίνανε σε αυτές εδώ τις δύο περιοχές. Τα κίτρινα είναι τα παλιά ρυπίδια των χυμάρων, που εκβάλαμε στη σώθεση της λίμνης για να αποφύγουμε αυτά τα υλικά της γεωτρίσης, τις κάναμε ανάμεσα. Μία έγινε στο λωφόδες ανάλυφο και μία άλλη έγινε πιο νότια από το παραλύμι. Αυτοί είναι οι πυρήνες της πρώτης γεωτρίσης, βλέπετε καφέ χρώματα και το καφέ χρώμα συνιστά χερσαίο περιβάλλον, οπότε όλα τα δείγματα όταν αναλύθηκαν μας δώσανε ένα χερσαίο περιβάλλον. Η δεύτερη όμως γεωτρίση, θα δείτε ότι έχει αρκετά διαφορετικά χρώματα, όπου τα κρίζω συνήθως είναι σε περιβάλλοντα με νερό. Έτσι λοιπόν η στροματογραφία αυτής της γεωτρίσης ήταν επάνω έλος, λίμνη, έλος, λίμνη, θάλασσα, χέρσες. Άσχεσαν και τους πυρήνες, αυτό είναι έλος και από κάτω ήταν μια λίμνη, μετά εδώ πάλι είχαμε έλος, γεμετύρφη, αυτή είναι τύρφη, οργανική ύλη που δεν έχει αποσυνδεθεί, από κάτω πάλι μια λίμνη. Εδώ πέρα, αυτό το κομμάτι επάνω είναι η θάλασσα, αυτό εδώ όμως είναι ένα υλικό λιμνέο, όπου μέσα έχει χαρόφυτα και θα ναιρώνει μια λίμνη, είναι σκληρό νερό, αγρακτικό νερό. Και εδώ είναι θαλάσσιο περιβάλλον. Και εδώ κάτω έχουμε την επαφή με το παλιό λωφόδες ανάκληφο πριν έρθει η θάλασσα, το οποίο είναι εδώ. Από εδώ και πάνω είναι θάλασσα, από εδώ και κάτω είναι χέρσες. Αναλύοντας αυτό εδώ, βλέπετε πώς το καταλάβαμε ότι είναι θάλασσα. Αυτό όταν το αναλύσαμε, ήταν γεμάτο από θράσματα θαλασσινών κοχυλιών, μερικά ολόκληρα, είναι αυτά που φανερώνουν καθαρά θαλάσσιο, υλικό περιβάλλον με ένα βάρος κορύπτου 30-40 μετρά. Οι γεωτρείς λοιπόν αυτές αξιολογήθηκαν. Η μία διέτρισε μονάχηρκα χερσαία στρώματα, η άλλη διέτρισε ένα πακέτο ξεκινώντας από χερσαίο περιβάλλον που μετά έγινε θάλασσιο, λιμνέο και σταδιακά έκτασε μέχρι πάνω. Το πάνω-πάνω ουσιαστικά ήταν το τελευταίο υλικό που άνοιχαν από την αποξύλιαση της λιμνής και αμυτσών. Τα συσκετήσαμε στο χώρο και μπορέσαμε χαράζοντας τα, επειδή το ένα ήταν χέρσες, το άλλο ήταν μέσα στην τόπελη λιμνή και από κάτω έρχισε η θάλασσα. Αξιολογήσαμε και τα αρχαιολογικά δεδομένα με βάση την καμπύλη ανώδου της θάλασσας. Αυτό θα σας παρειν τα ράξελα. Περίπου 15.000 χρόνια πριν η θάλασσα ήταν στάνιο 120. Περίπου στα 10.000 χρόνια πριν η θάλασσα σιγά-σιγά ανέβαινε. Ήταν περίπου μεταξύ 30 και 40 μέτρα. Και φαίνεται ότι εδώ σιγά-σιγά ανέβαινε. Άρα δεν πλημμύρξε αμέσως η περιοχή που ήταν χέρσιος. Σταδιακά ανέβαινε, σταδιακά βρόσκονα στα ποτάμια. Έχαμε έναν αντακτονισμό. Έτσι λοιπόν στα περίπου 7.000 χρόνια, κάπου εδώ, έχουμε τη μείωση του αρχικού γεριθμού ανώδου. Αυτός είναι γρήγορος, αυτό εδώ είναι πιο ήρεμος. Από όταν από εδώ και μετά αρχίζει να σταθεροποιείται. Τα συμπεράσματα από αυτές τις δυο υγειοτρίες, από αυτή την έρευνα, ήταν ότι 4.000 χρόνια ήταν 5 χιλιόμετρα νότια του οικισμού. Η στάση της ήταν 5 μέτρα χαμηλότερα από τη σημερινή. Και είχαμε έναν νερικό κλειστό ήρεμον θαλάσσιο κόλπο. Η παρουσία των διαφόρων στρωμάτων μας έπισε ότι η αχτογραμμή θα πρέπει να είναι κάπου ανάμεσα στις δυο υγειοτρίες. Στη μία έχουμε μόνο χευστεία, στην άλλη έχουμε θαλάσσια, αλλά κάπου ανάμεσα έχουμε την ακτή της θάλασσας. Έτσι λοιπόν, εάν χαράξεις την αχτογραμμή, κάπως έτσι ήταν. Σας παροχήσαμε λίγο μεγαλύτερη λεπτομέρεια από ότι έπρεπε και ήταν λογικό να μην καταλάβατε πολλά πράγματα. Αλλά οι έρευνες συνήθως κάπως έτσι γίνεται. Από την τελευταία δεκαετία έχουμε αρκετές ακόμα έρευνες. Αυτές είναι οι δημοσιεύσεις. Δεν θα αναφερθώ μία μία. Θα αναφερθώ στους ρελιμμένους. Γίνανε πολύ περισσότερες γεωτρίσεις μέσα στον κάμπο της Θεσσαλονίκης και στην εμπρύτερη περιοχή. Μερικές από αυτές σε μια εργασία έχουμε γίνει και άλλες. Αξιολόγηθηκαν τα στοιχεία με δολυφορικά στοιχεία. Μπορέσαμε να δούμε διάφορες περιοχές που έχουνε, τουλάχιστον στα επιφανειακά στρώματα, κάποιες ομοιότητες. Αυτές είναι η παλιά λινιανιτσονική του Κάτου Λουδία. Και μία άγνωση περιοχή. Δεν έχουμε βρει ακόμα άλλη εκεί. Μπορέσαμε και ξεχωρίσαμε να δούμε ποιες είναι οι προσχώσεις του Αλιάκμονα, ποιες είναι οι προσχώσεις του Αξιού, ποιες είναι οι προσχώσεις του τότε Λουδία και ποιες ήταν οι παλιές κοίτες, τα παλιά ρέματα, τόσο του Αλιάκμονα όσο και του Αξιού. Και αξιολογώντας όλα τα στοιχεία δόθηκαν κάποια χάρτα. Έτσι λοιπόν, πολύ απλά, το 4000 π.Χ. ο Θαλάσιος Κόλπος έφθανε πολύ κοντά στον προϊστορικό οικισμό της Νέας Νικομίδιας, εδώ είναι του Αγγελοχορίου Ιμμαθίας. Πέλα, μη ξέχνετε, δεν υπήρχε. Το 2500 π.Χ. η πρόσκωση του Αλιάκμονα απέκοψε ένα κομμάτι και αυτός ο τελος Θαλάσιος Κόλπος έγινε μια λιδινόθάλασσα. Οι εργασίες προχώρησαν περίπου το 1600 π.Χ., η περιοχή αυτή είναι Έλλη, λιδινόθάλασσα έχει μετατοπιστεί εδώ, πάντα έχουν τη σημερινή ακτογραμμή για να βρείτε, περίπου 300-500 π.Χ. βλέπετε εμφανίζεται η Πέλα, που εδώ έχουμε μία λίμνη, τη λίμνη του Λυδία και δέχονται μια λιγνοθάλασσα, εδώ είναι η Μεθόνη. Εδώ κτήθεται το ερώτημα που πρέπει να απαντήσουν οι αρχαιολόγοι, τι είδος η Μάνη είχε, η Πέλα. Όλοι θεωρούν ότι η θάλασσα έφτανε μέχρι την Πέλα, το σημαίνει και τώρα, έρευνες μας, βρίσκουμε λίμνη. Αυτό είναι αδημοσία αυτό στο στοιχείο, σας το λέω. Λοιπόν, το 300 και μετά Χριστόν, σε αυτήν εδώ την περιοχή στο κλειδί, έχουμε το υπόλοιμμα μιας αψίδας μιας ερωμαϊκής γέφυρας, που φανερώνει ότι υπήρχε ένας καινούργιος δρόμος, πιο σύντομος, σε αυτήν εδώ την περιοχή. Και τέλος, σήμερα η περιοχή έχει αυτήν εδώ την μορφή. Καταλαβαίνετε βέβαια ότι σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα σας έχω ταξιδέψει τόσο πολύ, αλλά θα ήθελα να πλήνοντας να σας δώσω μια λεπτομέρεια ακόμη. Η τελευταία μισάριο μου ήταν γύρω από την ερωμαϊκή γέφυρα στο κλειδί, η οποία σήμερα σώζεται έναν τόσο. Εκτιμάται όταν σ' αυτές τις αναφορές ότι πρέπει να ήρθε ίσως ο πτώτος. Ήταν μια πολύ μεγάλη γέφυρα για την εποχή της και οπωσδήποτε έδωσε έναν καινούργιο τρόμο, πολύ πιο σύντομο παραγιακής πρόσβασης στη Φισαλονίκη. Είναι το σώζοντας σήμερα. Έτσι, λοιπόν, στην περιοχή αυτή, εδώ είναι και η γέφυρα, είναι μεγέθυση του Χάθη, η σημερινή Εθνική Οδός, το σημερινό κανάλι του Λουδία, και εδώ αν το βλέπουμε αυτό είναι το περιφραγμένο κμήμα. Γύρω γύρω τα κόκκινα είναι οι διάφορες γεωτρίσεις που γίνανε στην περιοχή. Γίνανε και γεωφυσικά. Ο συνδυασμός από την ανάλυση όλων αυτών δεν τον αναφέρω. Τι μας λέει. Ότι το 500 π.Χ. στη θέση όπως σήμερα έχουμε το υπόλοιμα, είχαμε θάλασσα. Στο 20 μετά Χριστόν έχουμε προώθηση των προσκώσεων, έτσι ώστε να έχουμε Έλλη, να έχουμε λίμνο θάλασσες και να έχουμε και μια αμολορίδα η οποία σιγά σιγά σχηματίζεται. Το 300 π.Χ. η αμολορίδα αυτή συνεχίζει, αποκόπτει σαφώς και διαχωρίζει λιμνοθάλασσα από θάλασσα και από πίσω τα ήρη. Αυτήν την περίοδο το παθετούν την κατασκευή της γέφυρας. Τα μαύρα είναι τα τόξα που λείπουνε, το κόκκινο είναι αυτό η οποία μένει. Το 1600 κάπως έτσι είναι, υπάρχουν κάποιες περιγραφές. Και το 1836 έχουμε αυτήν την περιγραφή γιατί από εδώ απλούς θα τα πέρασε ο Λύκη και το αποτύπωσε γύρω από τη ρωμανική γέφυρα στο Φλιδί όπου εμπεράσσε και όλοι οι προλαμβύσαντες αερούντες και αυτή είναι η σημερινή κατάσταση. Και με αυτό τελείωσα την παρουσίασή μου. Ελπίζω να μην σας πέκτρυψα πολύ. Είμαι στη διάθεσή σας για ολοκληρωμένη συνεργασία. Ευχαριστώ πολύ τον κ. Ιησήριδη γιατί εισαγω έτσι αρκετά ενδιαφέροντα και αξιόλογη εισαγωγή του με αρκετά παραστατικό τρόπο με τη χρήση χαρτόντων και τη χρήση διαγραμμάτων. Μας ανέφερα, μας ανέλησε τον σημαριτισμό και την εξέγγιξη της ευρύτερης βεβαιότητας της παιδιάς της Αρονίκης της Λύνης του Ογιανισμού συγκεκριμένα τα τελευταία 10.000 χρόνια. Να πάμε στις ερωτήσεις. Η κ. Χαριστοστόμι, αρχαιολόγος. Ευχαριστούμε πάρα πολύ που ήσατε. Όσες φορές και να τα ακούσουμε πάντοτε έτσι κερδίζουμε. Αλλά πάντοτε μας μένει και πολλές απολύσεις. Έτσι πρέπει να γίνει αυτό. Αυτό που λέμε λουδίας, τι εντυπώσει ήτανε, γιατί εγώ έτσι δεν έχω πολύ σε κάθε εικόνα και σε κάθε εποχή και μου κάνει εντύπωση το πως αυτό που περιγράφεται σε Ελληνία, έχω δει και στις εργασίες του κ. Γυλακδί και λοιπά που και στο Μοσείο της Πέρας φτιάξανε εκεί την αναπαράχη της αναπαραστάσης. Δεν υπήρχε λουδίας σε όλη αυτή την περιοχή της Γλήνης. Γιατί τώρα περνάμε ένα ποτάμι, αλλά τι ήτανε πριν αυτό το ποτάμι αυτό δεν κατάλαβα. Λοιπόν, το ποτάμι το οποίο περνάμε σήμερα είναι ένα αποσφραγιστικό κανάλι. Το έσκαψε η Foundation κάτω από τη στάθμη της θάλασσας για να παροχαιτεύσει τα νερά της λίμνης Γιαννητσών προς τη θάλασσα. Πρακτικά αυτό το οποίο έχουμε σήμερα σε λουδία είναι ένα τεχνητό κανάλι το οποίο φτάνει μέχρι τον πυρήνα της παλιάς λίμνης Γιαννητσών αυτό που όλοι ξέρουμε το μηδέν εκεί που είναι το κοπηλατοδρόμιο. Πρακτικά όλα αυτά είναι στη στάθμη της θάλασσας. Είχα συζήτηση με μερικούς ψαράδες. Το θαλασσινό νερό μπαίνει μέσα στο λουδία. Σε αυτό πρέπει να συμφωνώ και έχω δει και έναν θάρτη που είχαν φτιάξει στην αρχή και περιάβανε και όλα τα έργα έτσι το αματόκο και όλα αυτά. Μέσα σε αυτό το όριο όμως της λίμνης θέλετε και ένα ποτάμι. Ναι, δεν μου αφήσατε να συνεχίσω. Σας είπα αυτό που σήμερα χαρακτηρίζουμε λουδία είναι ένα τεχνητό κανάλι. Από εκεί και πέρα αυτό που πριν από την αποξύραση της λίμνης ονομαζόταν λουδίας, τίθεται θέμα από πού μέχρι πού ονομαζόταν και οι λουδίες. Κοίταξε το όνομα είναι καθαρά ανθρώπινο, το από πού μέχρι πού ονομάζω κάτι. Οπωσδήποτε όμως υπήρχε ένα ποτάμι το οποίο φαίνεται ότι ερχόταν από την περιοχή της Έδεσας, από την περιοχή της Αλμοπίας, το οποίο συνέβαλε και προς τη λίμνη των Γιαννητσών και μετά η υπερχύριση της λίμνης των Γιαννητσών μέσω του κάτω λουδία, αυτό που τότε ονομαζόταν, έφτανε μέχρι για τη θάλασσα. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι αυτός ήταν ο αρχικός ποταμός Παύλα-λίμνη με το όνομα λουδίας. Δεν ξέρω άμα γίνομαι κατανοητός ή αν πρέπει να δείξω κάποια διαφάνεια. Στο κέντρο αυτής της περιοχής δεν υπήρχε κάτι σαν ποτάμι. Τώρα γιατί κάνουμε την ερώτηση, γιατί όλοι την ερώτηση την κάνουμε, γιατί έχουμε υπόψη μας και το φάγκο που είναι αυτή τούμπα νότια από την Πέλλα και όπου έχουμε από 1.600 εβρύματα. Αλλά και τα πρόσφατα εβρύματα που έσκαψε η κυρία Λιολιάβου από εδώ και που μας δείχνουν ότι έχουμε εγκαταστάσει μια εμπορικό παραγτήρα, οι οποίες δεν θα μπορούσαν να λειτουργήσουν αν δεν υπήρχε ένα ποτάμι και αν αυτή η λίμνη ήταν πλωτή. Θα σας δείξω ένα χάρτη, αυτός είναι του 1908, είναι του Στρουκ. Έχει βάλει, δεν πρέπει να απέχει πάρα πολύ από την πραγματικότητα, την λίμνη των Γιαννητσών. Έχει βάλει στην ροή στη σειρά ενός ποταμού. Και από εδώ και πίσω ενδέχεται να υπάρχει ένα άλλο ποτάμι που την τροφοδοτεί και εδώ κάτω. Εδώ βέβαια αυτός είναι ο Βουδίας και τον βάζει παραπόταμο του αξιού Βαρντάρη. Δεν ξέρω αν όντως ήταν έτσι. Το θέμα ποιο είναι. Οι φυσικές κλήσεις δείχνουν ότι από αυτήν εδώ την περιοχή, δηλαδή από την έδεση, από την αλμοπία, τα νερά, παροχαιτευόντουσαν σε αυτό το κύλωμα. Αυτή είναι μια φυσική διεργασία. Όταν αυτό το κύλωμα γέμιζε υπερχυλιστικά, κυλούσε από το ταπεινότερο σημείο του υπόλοιπου αναγλήφου που ήταν κάπου εδώ και κατέβαινα κάτω. Τώρα, το πώς λεγόταν. Το πότε ήτανε πλωτό. Δεν ήταν πλωτό και τα λοιπά. Νομίζω ότι δεν μπορώ με να ναι με να όχι να το πω. Πρέπει να προηγηθεί έρευνα, γιατί είναι πολύ εύκολο να λες από τότε μέχρι τότε ήταν έτσι, από τότε μέχρι τότε ήταν έτσι, αλλά όταν αποφασίσεις να το πιστωποιήσεις και να μπορέσεις να το ψάχνεις σε βάθος, χρειάζεται χρόνος. Και όλα τα συνοδεύονται. Τόσα χρόνια είμαστε και προσπαθούμε να είμαστε σε μια επαφή για να καταλήξουμε το κάφι και είναι πάρα πολύ δύσκολο αυτό το πράγμα. Πρέπει να συνεχίσουμε και εσείς η προσπάθεια σας, γιατί είμαστε τις δικές ειστάσεις. Θα τους πούμε όλοι που έχουν πάντε. Η κυρία Γεωργία, θέλετε να το αποθετηθεί, δώστε δύο, μια και πιάσαμε τους αρχαιολόγους και να δώσουμε τα απολόγους του κύριου Παλαζάδου. Φέτος, στον πλαίσιο του Ναρνιζόνι, θα καλύπτει και ένα συγκυσμό του 8ου και του 8ου Ιουστού. Ακνούσα σε ποια περιοχή? Νότια της Παραλίμνης, στην περιοχή... Κοντά στη νεότρισή σας... Κοντά στη νεότριση δεύτερη. Ευχαριστώ πάρα πολύ για την πρώην φορά σας. Και η θέση από τον έκτο και από τον παλαιό, όταν πήγαινε στον έδωνο, η θέση της σε αυτό το σημείο θα είχε νόημα να μην έχει πρότυπα στη θάλασσα. Ναι. Γιατί, αν θα πείσουμε ότι θα μπήκαν στη λίμνη, είναι πολύ νοκριά από τη θάλασσα. Και βρήκαμε, είχε μωρικό χαρακτήρα. Βρήκαμε, εάν και εισαγουμένα, από την Ελλάδα, από τη Χείο, από την Κόλυφο, από την Καραγία. Δηλαδή, ένα κέντρο με τα βίβασης των προϊόντων. Το υπήμιο του Αρχονικού. Ίσως, ναι. Ίσως, ναι, το όνομα του Αρχονικού. Είμαστε του ίδιου στην ίδια περίοδο. Ό,τι και να πω, αυτή τη στιγμή θα πιθανολογήσω. Δεν έχω υπόψου, αυτό το έδειγμα που τώρα μόλις μου αναφέρατε. Αλλά είναι αναμενόμενο. Πότε ήταν, ποιας ηλικίας είναι αυτό. Ο κυσμός. Ναι. Ο κυσμός, οι πρωιμότερες φάσεις του είναι του ίδιου μόνο του Αρχονικού. Άρα, πιστεύω, η κυρία φάση θα μεγεί στον έκτονο. Αρχές Παεδροφού είναι περίπου στο Κονγκού. Μιλάμε για μια στάθμη θάλασσας σχεδόν δύο μέτρα, ίσως και τρία μέτρα χαμηλότερα από τη σημερινή. Μιλάμε για εντελώς διαφορετικό περιβάλλον. Η λίμνη για νιτσόνα, αυτό που ξέραμε σαρήλ, η λίμνη για νιτσόνα, οφείλεται στην τελευταία φάση της ανοίξουσης της θάλασσας. Δεν είχε δημιουργηθεί, δηλαδή, ακόμα. Υπήρχε ένας ξέρας, το είπες, εσύ. Όχι, υπήρχε, αλλά ήταν πολύ πιο χαμηλότερο. Η λιμνη. Ναι. Χαμηλότερο ή ψώνωτο. Χαμηλότερο ή ψώνωτο. Οπότε είναι λογικό αυτό που αναφέρετε να μην έχει καλυφθεί ακόμα. Νερό και στη συνέχεια η ζήμα. Ο κύριος του Παλατζάλου. Καλώς ήρθατε, κύριε Αγέλα. Πολύ ενδιαφέρον, ευχαριστώ, κύριε Παλατζάλου. Είναι γνωστό ότι από τις παρυφές της λιμνης αυτής περνούσε η αρχαία Ελληνατία ο δρόμος. Από τις βόρειες παρυφές. Επιπλώς. Η οποία κατέβαινε μπροστά από τη Μιντιστίδα, η Ευρωπαία, η Έλεσσα. Περνούσε από την αρχαία Κύρου, ενωστούμε, της περιοχής μας. Το παλιόχαστο, το γνωστότερο από τα νεότερα χρόνια. Από τις παρυφές της πόλης των Ιεντισσών, το παλιόχαστο περνούσε από τη Θεσσαλονίκη. Οι ρωμαίοι συγγραφείς, καθώς γίνεται κάποια αναφορά και στις αρχαιολόγους και σας και στις αρχαιολόγους βέβαια, εάν ο Τίτος Βίδιος ή κάποιος άλλος από τους Ρωμαίους αναφέρεται στην ύπαρξη της λιμνης με το πέρασμα της Ελληνατίας από την περιοχή, δεν ακούστητε. Και αν είναι κάτι γνωστό, κύριε Χρυσοστό, κύριε Γιουλιάδη. Αυτή τη στιγμή είναι κυριακή, αλλά δεν βλέπουμε κάτι. Δεν βλέπουμε κάτι, ναι. Ας πούμε, θυμάμαι την Βεγορήτιδα που την αναφέρεται. Ναι, κυριακή, ναι. Εσύ γνωστό, ναι, διέσχιζε την Βεγορήτιδα, αλλά αν και από αυτό σημείο από βόλια της λιμνης Ιεντσών περνούσε, δεν υπάρχει κάποια περίοδο θεία. Όχι, αλλά βέβαια έχουμε την άλλη πληροφορία, ότι υπήρχε ένα υγρό περιβάρον ό,τι από την πόλη της Πέρας και ότι ο Φάκος, όπου ήταν και το θησαυροφυλάκιο κλπ των Μακεδόνων, συνδεόταν με η γέφυρα. Ο Φάκος ήταν ένα νησί. Ήταν μία δούμπα αυτή τη στιγμή, που λέγεται Φάκος και Κένιζε με Φακή και ο οποίος συνδεόταν με γέφυρα με τη βόλη, που σημαίνει ότι υπήρχε ένα υγρό περιβάλλον εδώ πέρα, εφόσον συνδεόταν με γέφυρα. Το πρόβλημα μας ήταν τι ήταν αυτό το υγρό περιβάλλον. Ήταν εγκοτάμι ή ήταν λίμνη, αυτό έγινε το θέμα. Και βέβαια στο Φάκο έχουμε κατεκτήσει από το 1500 π.Χ. Και έχουμε και εγκρίματα ίδια με αυτά που βρήκε και η κυρία Γεωργιάβου και επειδή μιλάτε για ανταλλακτικό εμπόριο και για μεγάλη ποσότητα εμπορικών αγίων, αυτό δεν γίνεται χωρίς να φτάνουν εκεί οι καράγγια. Αυτό είναι το πρόβλημά μας. Ξέρετε κάτι. Δεν είμαι σε θέση να εκτιμήσω και να αξιοποιήσω την αρχαιολογική πληροφορία, έτσι όπως γιατί δίνεται. Δηλαδή για μένα να είναι κάπου κάποια προϊόντα δεν συνεπάγεται αυτομάτως ότι αυτά τα προϊόντα πρέπει να ήρθαν με πλοίο ή κτλ. Αντίθετα από την πείρα μου έχω δει ότι ο άνθρωπος στην ανάγκη και βουνά μετακινεί. Άρα τα προϊόντα που τα χρειάζεται κάπου θα τα μετακινήσει, είτε με πλοίο είτε από την ξυρά είτε κτλ. Δεν είναι απαραίτητο ότι πρέπει να φτάνει το πλοίο εκεί και δεν είναι απαραίτητο ότι το πλοίο αυτό θα είναι μέσα σε θάλασσα. Καλύτερα μπορεί να είναι και σε μία λιμνή θάλασσα που θα περνάει κάποιο φράγμα και μετά θα πηγαίνει μέχρι εκεί. Σας είπα ότι τα στοιχεία μας μέχρι τώρα μας δείχνουν ότι την περίοδο αυτή που όλοι θεωρούν την πέλα λιμάνι, εμείς βρίσκουμε λίμνη. Ενδέχετε να το λιμάνι σας είναι μία σε λίμνη. Θα πάτε να κάνετε έκθεση στο Δήμο Θεσσαλονίκης και θα το πάρετε για επιστημονική έρευνα. Ακριβώς. Θα πάτε στο Μέγαρο Μπύλι στο δευτερό ρόροφο στη Βιβλιοθήκη. Ακριβώς. Πλατεία και υποδρομή. Διότι ο τελακτυρός ξέρετε αναφέρει ότι οι θύφοι ήτανε κανάλια με εκτιστά και χώματα. Αυτά δεν τα έχουμε δει κανένας μας και με τις γεωτρίσεις που έχουνε γίνει και το μέσοδρο η κυρία Γεωργιά που έχουμε παρακολουθήσει όλη τη διαδρομή σε αυτή την περιοχή. Και λέω μήπως στο χάρτη της Φαουδέση δεν υπάρχουν τίποτε στοιχεία. Δεν φαίνονται κάτι τέτοιο. Και μετά η Φαουδέση έκανε την αποξύραση από γη και πέρα. Δεν έχω ακούσει να έχει κάνει ανασκαφή σε αυτά οι θέοι. Οι ανασκαφές είναι μια καλύτερη αποτύπωση των υπαρχών των καναλιών. Αυτόν μόνο. Των υπαρχών των καναλιών όταν δε θα υπήρχανε. Δε θα είχαν κάνει καθόλου επεμβάσεις σε αρχαίες αυτής. Αυτό είναι κάτι το οποίο θα πρέπει να το ψάχνετε εσείς. Εγώ προσωπικά... Εδώ για τον Φίλιππο Λένιος είχε κάνει πολύ μεγάλη έργα στην παιδιά του Φιλιππο. Και είναι δυνατό να μην κάνει τίποτα εδώ πέρα. Αλλά πέφτουμε πάρα πολύ. Κοιτάξτε, πριν από λίγα χρόνια ο Σενάδουλφος από τον κοινήμα της ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, μου είχε δει ότι όλοι ξέρουν ότι μέσα στο νότιο τμήμα της Λεκάνης των Σερών ελειμενίζονταν τα πλοία του μακεδονικού στόλου στο Ισμάρι της Ανφίμονης και μάλιστα λέει στα βράχια πάνω είχανε βρει και τους κρύπους που τα βέλαμε. Τι να σας πω. Έχω ακούσει πάρα πολλά. Ό,τι μπορώ να πω με βεβαιότητα είναι αυτό πάνω στο οποίο έχω δουλέψει ερευνητικά και το έχω και επιστοποιήσει. Από κει και πέρα, το τι πληροφορία, το τι όμο πληροφορίας πολλές φορές μαζεύουμε για σχετικά πράγματα δεν μπορείτε να φανταστείτε. Και είναι πολλές φορές αντικειωμένος. Ή μερικές φορές είναι εντελώς διαφορετικός από τα ευρύματά μας. Δεν μπορώ να σας πω με ένα ναι και με ένα όχι και δεν μου επιτρέπετε να πω γιατί πρέπει να το βασίζω πάνω σε κάποια στοιχεία. Δεν ξέρω αν σας πω. Παρακαλώ κύριε Στουπέλε. Πάνω σε μια έρευνα που κάναμε αυτές οι ιδέες για τον Πάκουερ που τον ονομάζουν και Γκάζα που ήταν ο τυσαυροπλάκιας αναδέθηκε πίσω ο πολίτης αντιμάτης ότι δίκη μένει το θάλασσα και ο φάρτος του κρατούσε και τα νερά της με μια ξύλινη γέφυρα η οποία έφερε για τον Ρούτιο. Και υπήρχε και ένα ποτάμι Μομβλεδίτσας που το λέμε σήμερα, δεν ξέρω καλά. Ήταν ενδύο, δηλαδή ο Ρουδίας είχε και από τη βόρεια πλευρά Ρουδίας και από τη νότια. Και τα καράβια του Αλέξανδρου φεύγανε με τον Ρούτιο Ρουδία μέχρι τον Θερμαϊκό που ήταν πιο μπροστά. Αυτές οι μέρες που κάνουμε έρευνα για να φτιάξουμε έναν μαγειδονικό κόμικο έχουμε βρει στοιχεία. Υπήρχε ελλήνη με το θάλασσα, με καλάμια, με τέτοια και τότε ακόμα, στην εποχή του 168 ο πρόφητος του Μπουρτσά. Δηλαδή υπάρχει ένα χωράκι πολίτη για τον Εμίλιο, τον Λέφτιο, τον Παύλο Εμίλιο αυτό που ήρθε στην Πέλα και εκεί αναρωτήθηκε γιατί η Πέλα έφτιαχνε και εδώ, γιατί έφτιαχνε απ' οι νέες, ας πούμε, οι αιγές υποτιτέλνουν η Ελληνία τέλος πάντων που δεν έχει σεκαθαρίσει αυτό το πράγμα. Γιατί κατέβηκε στην Πέλα και λένε ότι η Πέλα ήταν, επειδή δεν μπορούσαν οι εχθροί να πούνε. Από πάνω είχε ένα βόρειο δάσος, από κάτω είπε και το Ελώδης η μέρα δεν μπορούσαν οι εχθροί. Από δω μεριά ήταν ξέρω εγώ τα βουνά και απευθείας η θάλασσα και τα ρυμάκια που αναφέρετε ήταν στην Κερκίνη και στην Πίδημα. Αυτά έχουμε βρει εμείς εκεί πάντων. Ευχαριστώ πολύ. Και έχουμε μια απορρή, πώς λεγόταν το πάϊκο το μπορούσαμε να δούμε. Απευθύνεσαι σε έναν επιστήμανα του γεωπεριβάλλοντος. Δυστυχώς το πώς λεγόταν τότε είναι καθαρά ανθρώπινη ονοματοδότηση. Εκεί που υπάρχει μια πόλη καλή που είναι η Συνά, εκεί υπήρχε ένα αρατομία από κέντρο, αλλά δεν μπορούμε να δούμε το όνομα του παϊκού, δηλαδή ψάμοντας αυτά τα μέσα. Δεν μπορώ να σας πω. Συνέχεια, σχετικά με αυτό που είπε η κυρία Στουμή, ο Λουδία Ποταμών, σήμερα που έχουμε ξανατελειμή και είμαστε 11 μεπροτέζου, ο Λουδία σε τεχνικό ποκάμι, ενώ είναι σε μια αριστεία βόρεια μέχρι τον ίδρυ, μετά κατεβαίνει προς τα κάτω. Από το σημείο που είναι η πρώτη γέφυρα, από τον Λουδία Ποταμών στην Εκτρία Βρίση, μέχρι την άλλη γέφυρα στη Στουρθή της Ταπλούλια, ο Ποταμός δεν είναι μια αριστεία, όπως θα μπορούσε να κάνει η εταιρεία, αλλά πάει ζυγζάκ. Μαγειρίες παππούδων που προλάβανε την ανοξύραση είναι και ο Ποτάμος, που καλύφθηκε σε μία κτήνα πέτρις χιλιόμετρος, ένα εικόνιο ποτάμι. Και προφανώς η Εκτρία προώθησε τη ρωή και τώρα σού το δρόμο που γένει και το ποτάμι, έχει κάνει το λιδάκι. Άρα, στην επέκτεση αυτού του καραδίου, γένει στον ποτάμι του ζευγραφορίου, που τώρα πέθυπε σε αγγιστικό καράνι. Άρα, υπήρχε και από τη Νότια πέτρα κάτσε ο Πακτινάους, όπως το έλεγα, η Αραπίτσα. Αυτό λέγεται ο κουδίκας, είναι παραπώταμος του Ρησαραπίτσας, είναι στην ευθεία τώρα το Λουδία. Αλλά και το ποτάμι, αυτή τη στιγμή που μιλάμε σε χώρι μας, δεν είναι σε ευθεία γραμμή. Δηλαδή φέρνει σαν να υπήρχε ένα υπόγειο ποτάμι, ένα βαθλώμα, πριν να σου έγινε η λίμνη, κάπως έτσι δηλαδή. Μπορώ να το καταλαβαίνω. Έχετε απόλυτο δίκιο, γιατί η Foundation, πριν προβεί στην αποξύραση, προέβη στην πρώτη ακριβή βυθονάτρηση της χρήσης. Σε αυτόν τον χάρτη, το κόκκινο είναι οι διόρυγες, τα κανάλια που θα ανοίγονταν. Αυτή είναι η δυτική περιφερία ΑΚΙ ΤΑΦΡΟΣ, θα λέγαμε, που πιάνει όλα, ακριβώς, που πιάνει όλα τα νερά από το Βέρμιο και τα παραθετεύει στον Αλιάκμονα. Και πριν αποφασίσουν το πώς θα κάνουν, κάνουν μια ακριβέστατη βυθονάτρηση, να ξέρουνε ο Πυθμένας της λίμνης πώς είναι. Και ακολουθήσανε τη μισγάδια του Πυθμένα, το χαμηλότερο εξώμενο του Πυθμένα. Γι' αυτόν τον λόγο, το κανάλι σκάθηκε με αυτόν τον παράκρινο τρόπο. Έτσι ώστε να φέρει σε επικοινωνία τα χαμηλότερα τμήματα της λίμνης και μετά από το αναγλύφω, το χαμηλότερο τμήμα του αναγλύφου που το απομόνωνε και στον Κάτ Ολυβία να κατέβει εδώ. Άρα λοιπόν, για να δείξω, η Φυμιά Λύνη, πάει να δείξει, εκεί υπήρχε κάποιο κύλωμα. Αυτό το κύλωμα, αφού το βυθομέτρησε ακριβώς το Αμπέζαμα, αποφάσισε και αυτά είναι η πορεία των καναλιών. Και τα κανάλια σκάφτηκαν τυφλά, με βυθοκόρο. Δηλαδή έπλευε η βυθοκόρος, έσκαβε από κάτω το κανάλι και έφευγε. Και φάνηκε το κανάλι, αυτό που λέτε ένα υπόγειο ποτάμου που είδαν οι παππούδες, γιατί απλούς το καλυφαοκομουνδέησον είχε σκάψει ήδη το κανάλι και όταν ανοίξανε τα θηδοφράγματα και έφυγε το νερό, φάνηκε και το σκάψισμα. Και οι τότε παππούδες είπαν «Α, υπόγειο ποτάμι». Ήτανε το σκάψισμα. Με το τέλος αυτού του φυσικού ασφαλισμού στο υπόγειο ποταμό… Αχ, υπόγειος ποταμό, δεν τον είδε τον υπόγειο ποταμό. Σκάφωστο. Ένα παιχνητό κανάλι, βαθύνανε το μπιθμένα κατάλληλα, έτσι ώστε δώσανε τις ανάγκες κλήσεις… Γιατί όμως δεν το κάνανε ευθεία όπως είναι από στιγμή αυτό μέχρι που μπορείτε… Λοιπόν… Ξέρετε κάτι, το νερό στη φύση πάντα απολυθάει το χαμηλότερο υψόμετρο. Δεν είναι σοφό να σκάψεις εκεί που δεν είναι το χαμηλότερο υψόμετρο. Δείτε το. Πού θα έσκαβανε, θα το κάνανε ευθεία ή για ποιον λόγο. Σκάβουνε στο χαμηλότερο σημείο, στο βαθύτερο, μαζεύουνε όλα τα νερά και φεύγουνε. Τα έργα έτσι γίνανε. Υπάρχει λόγο να το σκάψουνε βία. Έχει τρία ερώτηση. Έναν καταδρομή στο πρωιξί. Σύμφωνα με τις μελέτες σας, πάρκουν και ολοτικά εμπλήματα που να συνδέουνε… Η περιοχή εδώ, η Μαγκενονία με τον Ελληνισμό, γιατί εμείς στην πατρίδα μας συχνά καλούμαστε να αποδείξουμε τα αυτονόητα. Αν οι μελέτες και οι έργνες κάνουν γεωργία… Θα σας απογοητεύσω. Θα σας απογοητεύσω. Εμείς μελετάμε φυσικές διέργασεις. Από εκεί και πέρα, το ποιοι άνθρωποι ζήσαν εκεί πάνω, πότε ζήσαν, πώς ζήσαν, πώς λεγόντουσαν και τα λοιπά, είναι κάτι της το οποίου δεν είναι δικό μας αντικείμενο. Μπορεί κάποιος εθνολόγος, κάποιος ιστορικός, κάποιος αρχαιολόγος να σας διαφωτήσει πολύ περισσότερο. Εμείς δουλεύουμε σε φυσικές διέργασεις. Έτσι ήταν η φύση, έτσι διαβρώθηκε, έτσι μπαζόθηκε, έτσι αποτέθηκε, έτσι σχηματίστηκε. Και μπορούμε να διακρίνουμε αν κάπου έχουμε ανθρωπογενή επάνωση. Άλλη ερώτηση. Κύριε Ζινίδης. Καλησπέρα. Κύριε Καθηγητά, μια ερώτηση. Αν μπορεί να ξεπνίσει την διάθεση ενός κοιμόμενου σεσμού, ανθρώπου, ενός παράγωνας, μέσα από τη γεώδευση, ρίχνοντας διάφορες συγκεκριτικές είδες. Θα έλεγα ότι είναι λιγάκι πέρα αυτό το αντικείμενο. Είναι ένα ρόγημα που, νομίζω, ξεφέρεται, βέβαια, από αντικείμενο της συγκρινής ομιλίας. Ο σεισμός είναι ένα φυσικό φαινόμενο, το οποίο φίλεται στην κίνηση των διαφορικών τεχμαχών του φιού. Από εκεί και πέρα, όταν έχουμε σχετικές κινήσεις, κάποια κομμάτια θυμιέζονται, κάποια ανοίγουν, κάποια ανεψώνονται, κάποια βυθίζονται. Αυτό το πράγμα δεν είναι τα συνέχεια. Μαζεύονται οι κοιτάσεις και σε κάποια στιγμή σπάει το όριο, κινείται το ρίχνο, έχουμε το ζυγμό. Εσείς τώρα μου λέτε, εάν κάποια ανθρωπογενή σε επέβαση θα μπορέσει. Δυνητικά θα μπορούσε να γίνει, δυνητικά. Τώρα, εάν και πώς και αν και εφόσον και ποιος και πού και πότε, δεν είμαι σε θέση να το γνωρίζω. Αλλά, για να εκδηλωθεί κάτι της τέτοιο, πάει να πει ότι οι τάσεις έχουν συσσορευτεί και αργά ή γρήγορα, ούτως ή άλλως θα γίνει κάποιος βιασμίσμος. Από μόνος του δεν ξεσπάει τίποτε. Πρέπει να υπάρχει συσσόρευση δυνάμων, συσσόρευση τάσεις. Αν τώρα ο άνθρωπος με τη σημερινή τεχνολογία μπορεί κάπου κάτι της να το εκδηλώσει πρόωρα, δυνητικά, εντελώς θεωρητικά, ίσως θα μπορούσε να γίνει. Δεν είναι. Δεν έχω υπόψη μου κάτι τέτοιο. Αλλά, σε κάθε περίπτωση, ο σεισμός ούτως ή άλλως θα συνέβει. Να δώσουμε ένα μυσικό, να συνεχίσουμε αυτό σε κάθε μας καλυσμένο. Θα παρακαλώσουμε λίγο τον πρόεδρο του Βουτσιμπουλίου. |
