| : Προειστορική αρχαιολογία είναι η γλώσσα που μιλάνε τα πράγματα, τα ευρίματα, χωρίς να μιλάνε οι δυάνθρωποι, δεν έχουμε γραφτά κείμενα. Από το πρώτο στιγμό που βγαίνει έναν τυχοίο να γράψει η βάση του τελευταίου, το πρώτο στιγμό που βγαίνει ο ντυπωσιακός αρχαιολογικός, Από την πρώτη στιγμή που βγαίνει ένα αντικείο από το χώμα, αρχίζει να μιλάει. Τώρα από εκεί και πέρα, παίζει ρόλο το πόσο η ακρόαση του αρχαιολόγου είναι οξία ή δεν είναι. Όλες οι πληροφορίες πρέπει να βγούμε από αυτά τα βαβαντικήμενα. Αυτό είναι και η πρόκληση. Αλλά είναι και ανοιχτά σε πολλές ερμηνίες. Θα ήταν πολύ ενδιαφέρον να είχαμε μια τέτοια συζήτηση. Πριν φτάσουμε στο να φουκραστούμε τη γλώσσα αυτών των βοβών αντικειμένων, πρέπει να κάνουμε την έρευνα. Η ανασκεφική έρευνα σε ένα χώρο αντικατοπτρίζει μια πραγματικότητα πριν από χιλιάδες χρόνια. Πριν φτάσουμε εκεί πρέπει να ανοίξουμε το χώμα, να κατεβούμε τις χιλιετίες αφαιρώντας το χώμα. Η ανασκαφή είναι μια, θα το έλεγα σε μια χειρουριακή επέμβαση. Πρέπει λοιπόν να κάνουμε τη χειρουριακή επέμβαση, να αποτυπώσουμε την κατάσταση. Σε μια οποιαδήποτε προϊστορική ανασκαφή τα πράγματα δεν αποκαλύπτονται με μια δηγηματική καλλικανισμόρφη. Είναι εντελώς σπαραγματικά. Εκεί τώρα είναι το πρόβλημα. Πώς μπορεί να παρέμβει ο αρχαιολόγος, ώστε αυτό το χάος που δεν άνοιξε ο σεισμός, αλλά η ανασκαφή θα το γεμίσει με τα άνθη της ερμηνείας. Υπάρχει ένα πιο γενικό πρόβλημα που συνδέεται με την ερμηνεία. Πώς ερμηνεύουμε τα πράγματα. Μερικοί λένε ότι εσείς οι αρχαιολόγοι έχετε μεγάλη φαντασία. Δεν νομίζω έχουμε. Η φαντασία του αρχαιολόγου, αυτό που λέει τη φαντασία, μέσα σε εισαγωγικά, υπαγορεύεται από τα ίδια τα πράγματα. Και πρέπει να το αποθετηθούμε. Δεν μου αρέσει η σύγκριση αυτή, αλλά πιστεύω ότι πρέπει να το αποθετηθούμε στη θέση του αστυνομικού. Τα αντικείμενα τα οποία φαινομενικά είναι ίδια και τα οποία βλέπουμε σαν μια σειρά, σαν μια συνέχεια, τα οποία θεωρούμε επανωμιότυπα, τα αντικείμενα αυτά μπορούν να είναι εντελώς διαφορετικά, να έχουν διαφορετικές έννοιες. Ένα ερώτημα που θέτει το κοινό είναι το τι βρίσκουν οι αρχαιολόγοι, ποια είναι τα ευρύματα. Εύρυμα για τον αρχαιολόγο και για τον μελετητή των πολιτισμών είναι το κάθε τι. Θέλω να πω ότι το εύρυμα είναι μια πραγματική αρχαιολόγηση. Μπορούμε να πούμε καταρχάς ότι ο αρχαιολόγος βρίσκει αντικείμενα, βρίσκει σπίτια. Ο χώρος των σπιτιών μπορεί να είναι μια πληροφορία. Από το πρώτο πρέπει να ξέρει ο κόσμος ότι ένα νοικοκυριό πρωτοβουλιάζει ένα σπίτι, ένα σπίτι, ένα σπίτι, ένα νοικοκυριό πρωτοβουλιάζει ένα σπίτι. Από το πρώτο πρέπει να ξέρει ο κόσμος ότι ένα νοικοκυριό πρωτοβουλιάζει ένα σπίτι, ένα σπίτι, ένα σπίτι, ένα νοικοκυριό πρωτοβουλιάζει ένα σπίτι, ένα σπίτι, ένα σπίτι, ένα νοικοκυριό πρωτοβουλιάζει ένα σπίτι, ένα σπίτι, ένα σπίτι, ένα νοικοκυριό πρωτοβουλιάζει ένα σπίτι, ένα σπίτι, ένα σπίτι, ένα νοικοκυριό πρωτοβουλιάζει ένα σπίτι, ένα σπίτι, ένα σπίτι, ένα νοικοκυριό πρωτοβουλιάζει ένα σπίτι, ένα σπίτι, ένα σπίτι, ένα νοικοκυριό πρωτοβουλιάζει ένα σπίτι, ένα σπίτι, ένα σπίτι, ένα νοικοκυριό πρωτοβουλιάζει ένα σπίτι, ένα σπίτι, ένα σπίτι, ένα νοικοκυριό πρωτοβουλιάζει ένα σπίτι, ένα σπίτι, ένα σπίτι, ένα νοικοκυριό πρωτοβουλιάζει ένα σπίτι, ένα σπίτι, ένα σπίτι, ένα νοικοκυριό πρωτοβουλιάζει ένα σπίτι, ένα σπίτι, ένα σπίτι, ένα νοικοκυριό πρωτοβουλιάζει ένα σπίτι, ένα σπίτι, ένα σπίτι, ένα νοικοκυριό πρωτοβουλιάζει ένα σπίτι, ένα σπίτι, ένα σπίτι, ένα νοικοκυριό πρωτοβουλιάζει ένα σπίτι, ένα σπίτι, ένα σπίτι, ένα νοικοκυριό πρωτοβουλιάζει ένα σπίτι, ένα σπίτι, ένα σπίτι, ένα νοικοκυριό πρωτοβουλιάζει ένα σπίτι, ένα σπίτι, ένα σπίτι, ένα νοικοκυριό πρωτοβουλιάζει ένα σπίτι, ένα σπίτι, ένα σπίτι, ένα νοικοκυριό πρωτοβουλιάζει ένα σπίτι, ένα σπίτι, ένα σπίτι, ένα νοικοκυριό πρωτοβουλιάζει ένα σπίτι, ένα σπίτι, ένα σπίτι, ένα νοικοκυριό πρωτοβουλιάζει ένα σπίτι, ένα σπίτι, ένα σπίτι, ένα νοικοκυριό πρωτοβουλιάζει ένα σπίτι, ένα σπίτι, ένα σπίτι, ένα νοικοκυριό πρωτοβουλιάζει ένα σπίτι, ένα σπίτι, ένα σπίτι, ένα νοικοκυριό πρωτοβουλιάζει ένα σπίτι, ένα σπίτι, ένα σπίτι, ένα νοικοκυριό πρωτοβουλιάζει ένα σπίτι, ένα σπίτι, ένα σπίτι, ένα νοικοκυριό πρωτοβουλιάζει ένα σπίτι, ένα σπίτι, ένα σπίτι, ένα νοικοκυριό πρωτοβουλιάζει ένα σπίτι, ένα σπίτι, ένα σπίτι, ένα νοικοκυριό πρωτοβουλιάζει ένα σπίτι, ένα σπίτι, ένα σπίτι, ένα νοικοκυριό πρωτοβουλιάζει ένα σπίτι, ένα σπίτι, ένα σπίτι, ένα νοικοκυριό πρωτοβουλιάζει ένα σπίτι, ένα σπίτι, ένα σπίτι, ένα νοικοκυριό πρωτοβουλιάζει ένα σπίτι, ένα σπίτι, ένα σπίτι, ένα νοικοκυριό πρωτοβουλιάζει ένα σπίτι, ένα σπίτι, ένα σπίτι, ένα νοικοκυριό πρωτοβουλιάζει ένα σπίτι, ένα σπίτι, ένα σπίτι, ένα νοικοκυριό πρωτοβουλιάζει ένα σπίτι, ένα σπίτι, ένα σπίτι, ένα νοικοκυριό πρωτοβουλιάζει ένα σπίτι, ένα σπίτι, ένα σπίτι, ένα νοικοκυριό πρωτοβουλιάζει ένα σπίτι, ένα σπίτι, ένα σπίτι, ένα νοικοκυριό πρωτοβουλιάζει ένα σπίτι, τα ύχνη των πασάλων, στην καλύτερη περίπτωση αν σώζεται και κανένα ξύλο καμένο, τα κεραμικά, τα αλήθινα εργαλεία, τα ωστέινα, αλλά τι γίνεται με τα υφαντά τους, με τα καλάθια τους, με τα σχοινιά τους, τα δερμάτινα. Όλα αυτά τα αντικείμενα έχουν χαθεί, έχουν όμως αφήσει ύχνη. Η αρχαιολογία ξεκίνησε ως ιστορία της τέχνης και των μεγάλων έργων και τώρα καταλήγουμε να εντοπίζουμε στον πυθμένα των ανγγίων τα κατάλυπα της τροφής που τρώγανε οι άνθρωποι. Ακόμα και αν ζουν διαφορετικά, ο τρόπος ζωής τους είναι ο ίδιος. Υπάρχουν μερικά στοιχεία στον άνθρωπο που είναι πανανθρώπινα. Η πείνα δεν είναι μόνο, δεν πίνουν σαν μόνο οι άνθρωποι του δυσπηλιού, της Τούμπας ή του Σέσκου. Ποινούν όλοι οι άνθρωποι του κόσμου. Άρα η ανάγκη για να αντιμετωπίσουν την πείνα είναι η ίδια στο Μεξικό, η ίδια στο Νεπάλ, η ίδια και στο Τόκιο. Επομένως έχουμε τον τρόπο να ερμηνεύσουμε ένα τέτοιο φαινόμενο που θα έχει σχέση με μια πανανθρώπινη ιδιότητα του ανθρώπου. Οι άνθρωποι είναι ίδιοι. Είναι ακριβώς όπως και εμείς, με τα ίδια προτερήματα και τα ίδια ελαττώματα. Ήταν οι κανοί να κατασκευάζουν πολύ καλά εργαλεία, ήταν οι κανοί να κατασκευάζουν σπίτια, είχαν μοναδικές τεχνικές ικανότητες, δεν είχαν υπολογιστές, αλλά είχαν άλλα πράγματα. Αντίστοιχες να λέγαμε. Υπήρχε η ικανογνωσία σε ορισμένες περιπτώσεις. Αλλά αντίθετα ήταν επίσης ανόητοι όπως εμείς και οι κανοί να πολεμούν για κάθε λόγο και αιτία. Αλλά οι ανάγκες δεν παραμένουν ίδιες. Η ανάγκη μιας στέγης για να στεργαστεί ο ίδιος και η οικογένειά του, οι ανάγκες να κάνει τα εργαλεία του, οι ανάγκες να διαμορφώσει το χώρο του, οι ανάγκες να εκφράσει κάποιους συμβολισμούς και κάποια σχέση με αυτά που δεν καταλαβαίνει. Είναι όλες αυτές οι ανησυχίες, ο φόβος του θανάτου, ένα κοίταγμα του σύγχρονου ανθρώπου στην ψυχή του, η οποία δεν έχει αλλάξει βασικά από τους πρώτους στόχους και τους πρώτους φόβους που είχε. Είτε να εξασφαλίσει η τροφή και στέγη, ή να καταλάβει το άγνωστο και να προστατευθεί από την ιδέα του θανάτου. Καλησπέρα. |
