| : Το κουδούνι χτύπησε, τα παιδιά συγκεντρώνται στις σχολικές αυλές και οι εικόνες που έχουν είναι πάρα πολλές. Βλέπουμε παιδιά να πηγαίνουν με ευκολία στο σχολείο την πρώτη μέρα, είτε είναι η πρώτη φορά στο σχολείο, είτε καλούνται να αλλάξουν σχολική βαθμίδα, άλλα παιδιά λοιπόν ανυπομονούν να συναντήσουν τους συμμαθητές τους, άλλα, ιδικότερα πιο μικρά παιδιά, τα βλέπουν να δυσκολεύονται και να ξεσπούν σε κλάματα την πρώτη μέρα στο σχολείο. Γενικότερα μια που μιλάμε για τη σχολική προσαρμογή και αυτό θα είναι το σημερινό μας θέμα, να πούμε ότι η προσαρμογή του ατόμου είναι η τάση του και η ικανότητά του να εναρμονίζεται και να εξυκοιώνεται με τις αλλαγές του κοινωνικού του περιβάλλοντος. Ένας άνθρωπος που μπορεί εύκολα να εξυκοιωθεί, να εναρμονιστεί με οτιδήποτε αλλάζει γύρω του και να είναι παραμύρ εξίσου λειτουργικός. Μια πολύ σημαντική πρόκληση που καλούνται να αντιμετωπίσουν τα παιδιά με την άφηξή τους στο σχολείο, τη νέα σχολική χρονιά, είναι ο αποχωρισμός από τους γονείς τους και από την ασφάλεια του οικογενικού τους περιβάλλοντος. Καλούνται λοιπόν να λειπιδράσουμε νέα παιδιά τα οποία έχουν διαφορετικές εμπειρίες, ξεχωριστές ανάγκες και το καθένα τη δική τους ιδιοσυγκρασία. Από την άλλη πλευρά φέτουν νέους στόχους για τη σχολική χρονιά, νέες προσδοκίες, έχουν απαιτήσεις από τον εαυτό τους, οι οποίες απλώνται και στους γονείς αλλά και στους δασκάλους τους. Και πολλές φορές έχουν και γονές απαιτήσεις από τα παιδιά, αλλάζουν η εικόνα του γονέα που συνοδεύει το παιδί τους στο σχολείο. Έτσι μπορεί να δεις μια μαμά να υποδέχεται το παιδί της όταν τελειώνει τον υπιαγωγείο γεμάτη χαρά, θετικό συνέστημα, να τον ρωτάει για τη μέρα του, και αντίθετα να βλέπεις την ίδια μαμά την επόμενη σχολική χρονιά να υποδέχεται το παιδί της από το δημοτικό και να τον ρωτάει έτσι με ένανχωτικό τρόπο πώς θα πήγες, αν είπες το μάθημα, τη βαθμοπήρες ή οτιδήποτε άλλο. Αλλάζουν και οι γονείς. Αλλά για τα παιδιά βιώνουν και τα ίδια αυτό το άγχος που μπορεί να βιώνουν και οι ίδιοι οι γονείς και να επηρεάσουν την προσαρμογή τους. Θετική πάντως προσαρμογή έχουμε όταν τα παιδιά μπορούν, βλέπουμε δηλαδή να απολαμβάνουν την παραμονή τους στο σχολείο, να αυξάνουν τις δεξιοτητές τους, να προσαρμόζονται, να επικοινωνούν με τα άλλα παιδιά. Αντίθετα τα παιδιά που φαίνεται να έχουν μια αδνητική προσαρμογή, ένα αδνητικό πρόσημο στην έννοια της προσαρμογής, συνήθως αναφερόμαστε τα παιδιά που κλαίνε, που δεν θέλουν να πάνε σχολείο, που έχουν άγχος πάρα πολύ, αρνούνται οποιαδήποτε δραστηριότητα σχετίζεται με τη σχολική προσαρμογή. Σε γενικές γραμμές να θυμάστε ότι η ρουτίνα, το πρόγραμμα, μια σταθερότητα στην καθημερινότητα του παιδιού, επιδρά πάρα πάρα πολύ θετικά στην έννοια της προσαρμογής. Δηλαδή ένα παιδί το οποίο διώνει μια σταθερότητα, συνήθως αυξάνονται και οι κανότητες του να προσαρμόζεται στο περιβάλλον. Ίδιος άνθρωπος να το παίρνει από το σχολείο, ίδια ώρα, οτιδήποτε μπορεί να εκλειθεί ως ρουτίνα. Πολύ σωστά, άλλωστε και η κανότητα της προσαρμογής σεξαρτάται και από το κύλιος παράγοντες. Κάποιοι από τους παράγοντες είναι η ιδιοσυγκρασία του παιδιού, οι προηγούμενες εμπειρίες αποχωρισμού, το συναισθημά του, τα βιώματα που έχει μπορούν να συντελέσουν σε μια καλή κακή προσαρμογή. Παράγοντες θετικής προσαρμογής μπορεί να είναι ευχάριστο κλίμα στην οικογένεια, ευχάριστη αποδοχή των παιδιών από τους δασκάλους και τους συναυτές τους ή τους νηπιαγωγούς, τους καφεγητές, οπότε μπορεί και να συντελέσει σε μια πολύ πιο ομαλή επικοινωνία με τα παιδιά. Και σχολείο και οικογένεια λοιπόν, και τα δύο αυτά συστήματα βοηθούν στην ομαλή προσαρμογή του παιδιού, δεν είναι μόνο δουλειά των γονέων, δεν είναι μόνο δουλειά των εκπαιδευτικών. Τέτοιες κλίσεις δεχόμαστε και πολύ στο 1056, όπου τόσο γονείς αλλά και δάσκαλοι και νηπιαγωγοί μας ρωτούν για την πρώτη μέρα των παιδιών στο σχολείο. Για παράδειγμα, μία νηπιαγωγός μας λέει πώς να μπορέσει να δεχθεί καλύτερα τα παιδιά στο σχολείο. Βέβαια, μία νηπιαγωγός, μία μαμά, οποιοσδήποτε μπορεί να καλέσει σε αυτή την εθνική τηλεφωνική γραμμή και να πει τι ακριβώς μπορεί, τι συμβουλές μπορεί να πάρει, να ζητήσει συμβουλές για το πώς να βοηθήσει το παιδί να προσαρμοστεί ομαλά στη νέα αυτή κατάσταση του νηπιαγωγείου. Να ξεκινήσουμε με τους γονείες, να δώσουμε ένα πρώτο κομμάτι για το πώς μπορούν οι γονείς να βοηθήσουν τα παιδιά. Θυμηθείτε αυτό που σας είπαμε αρχικά, η έννοια της βουτίνας είναι κάτι πάρα πάρα πολύ βασικό. Το να υπάρχει ένα σταθερό πρόσωπο που συνοδεύει το παιδί από και προς το σχολείο. Το να είναι σταθερές οι ημέρες και οι ώρες που παίρνουμε το παιδί από το σχολείο ή που συνοδεύουμε το παιδί από το σχολείο. Δεν βοηθάει, είναι ένα άτακτο το σχολικό του πρόγραμμα. Το να προετοιμάζουμε το παιδί για την επόμενη μέρα στο σχολείο, το να το διευκολύνουμε, να το ρωτάμε για την ημέρα του ή για την ημέρα της. Επίσης βοηθούν πάρα πολύ και προληπτικές ενέργειες. Για παράδειγμα, να συνοδεύσω το παιδί στο σχολείο έστω και αν είναι κλειστό και να του δείξω τον χώρο στον οποίο θα συνηπάρξει με άλλα παιδάκια. Να του εξηγήσω λίγο πώς λειτουργεί η έννοια του σχολείου, του νηπιαγωγείου, ότι πάμε την ίδια ώρα, ότι υπάρχει η έννοια του διαλύματος, ότι έχουμε κάποιες δραστηριότητες οι οποίες περιέχουν ζωγραφική, τραγούδι, να μάθω κάποια πράγματα. Και μπορώ να επιστρέφω στο σχολείο και αυτά που έμαθα να τα μάθω και εγώ στους γονείς μου. Συνήθως αυτά τα μικρά βήματάκια βοηθούν πάρα πολύ τα παιδιά στο νηπιαγωγείο. Συνήθως εκεί μέχρι τα Χριστούγεννα περιμένουμε αντιδράσεις των παιδιών. Μετά τα Χριστούγεννα φαίνεται ότι τα παιδιά προσαρμόζονται καλά. Και τώρα το δεύτερο κομμάτι που δεχόμαστε πάλας σε πολλές κλήσεις στην Εθνική Τελεφωνική Γραμμή 1056, οι δάσκαλοι, οι εκπαιδευτικοί, τι μπορούν να κάνουν για να διευκολύνουν τα παιδιά να έχουν μια ομαλή προσαρμογή στο σχολείο τους. Αρχικά να πούμε ότι είναι πάρα πολύ σημαντική η σχέση που αναπτύσσουν τα παιδιά με τους νηπιαγωγούς ή τους δασκάλους τους και αντιστρόφως. Θα πρέπει να υπάρχει ένα κλίμα εμπιστοσύνης, ασφάλειας, ενσυνέσθησης, να ενισχύουν πολύ το θετικό συνέστημα των παιδιών και να μπορούν να μπουν στη θέση τους έτσι ώστε να τα καταλαβαίνουν καλύτερα. Να μην διστάζουν τα παιδιά από τη δική τους πλευρά, να εμπιστεύονται τους δασκάλους, τους καθηγητές τους και να έχουν μη ενερμονισμένη σχέση μεταξύ τους αλλά και με τους γονείς. Και αυτό βοηθάνε πάρα πολύ και οι γονείς, δηλαδή να βοηθήσουν τα παιδιά τους να εμπιστευτούν τους εκπαιδευτικούς. Δεν βοηθάνε και πάρα πολύ αυνητικά σχόλια ή περιπεκτικά σχόλια στο σπίτι για την εκπαιδευτική κοινότητα. Τα παιδιά πρέπει να μάθουν να σέβονται, να ακούνε, να αγαπάνε το δάσκαλο ή τη δασκάλα που τα φροντίζει και τους μαθαίνει κάποια πράγματα. Ακριβώς. Έτσι, λοιπόν, εκαθυδρίοντας ένα κλίμα εμπιστοσύνης μαζί με τα παιδιά και οι δάσκαλοι αλλά και με τη συνεργασία των γονέων πρέπει ολυστικά όλοι μαζί να συνεργάζονται προκειμένου να ομαλωποιήσουμε την προσαρμογή τους στο σχολείο και στην πρωτημέρα αλλά και καθόλου τη διάρκεια της χρονιάς. Έτσι ακριβώς. Και μία ακόμη ερώτηση που μπορεί να δεχτούμε στην εθνική τηλεφωνική γραμμή 1056 έχει να κάνει με μία διαφορετική πρωτημέρα. Σταδίγαμε πάρα πολύ στα μικρότερα παιδιά, όμως η ανησυχία έχει μετακινηθεί πλέον και στα μεγαλύτερα παιδιά. Ήρθε ένα καλοκαίρι, ένα καλοκαίρι γεμάτο παιχνίδι, γεμάτο ανεμελιά εκτός προγράμματος, διαδικτυακά παιχνίδια και το παιδί καλύτερα να μπει σε ένα πρόγραμμα πλέον να ξυπνάει πολύ νωρίς το πρωί, να έχει υποχρεώσεις, να αφήσει απ' έξω το κομμάτι του παιχνιδιού, οπότε αυτό μπορεί να φέρει και εντάσεις και προβλήματα μέσα στο σπίτι και οι γονείς να νομίζουν ότι έχει να κάνει και κυρίως με το σχολείο, ότι κάτι δεν πάει καλά με το σχολείο. Η αλήθεια είναι ότι ένα βασικό κομμάτι έχει να κάνει με την ίδια την προετοιμασία του παιδιού και εκεί θέλουμε προετοιμασία. Αν δηλαδή το σχολείο ξεκινάει Δευτέρα και μέχρι την Κυδιακή το παιδί είναι τελείως εκτός προγράμματος, είναι τελείως εκτός λογικής ότι θα επιστρέψει το σχολείο, τότε η απότομη αλλαγή είναι πολύ λογική και θυμό να γεννήσει αλλά και ένταση και άρνηση του παιδιού να προσαρμοστεί. Η προσαρμογή πάντα είναι, είτε είναι γρήγορη, είτε είναι σύντομη, πάντα όμως χρειάζεται ένα χρόνο, οπότε καλό θα είναι οι γονείς να προετοιμάζουν τα παιδιά, δηλαδή σιγά σιγά να μπαίνει από τα τέλη Αυγού στο αρχαίο Σεπτεμβρίου να μπαίνουν τα παιδιά σε ένα πρόγραμμα. Πολλοί γονείς μπορεί να το ξεχνάνε ή να χάνεται μέσα στην καθημερινότητα, δεν πειράζει, σημασία στη ζωή έχει τι κάνουμε από εδώ και πέρα. Έτσι, δίνουμε τον χρόνο στο παιδί να προσαρμοσιστεί, έχουμε στο μυαλό μας ότι θέλει χρόνο όλο αυτό, ότι δεν είναι εύκολο και τον βάζουμε έτσι με μικρά μικρά δηματάκια αρχικά στην έννοια του προγράμματος και της γουτίνας. Από το πιο απλό, ότι ξυπνάω το πρωί για να πάω στο σχολείο. Σιγά σιγά όλα θα έρθουν, τίποτα δεν είναι ακατόρθωτο. Είναι πάρα πολύ σημαντικό, όποιο πρόβλημα κι αν έχετε, ό,τι δυσκολία και να αντιμετωπίζετε, να ξέρετε ότι το χαμόγελο του παιδιού και η εθνική τηλεφωνική γραμμή 1056 είναι πάντα εκεί για εσάς, έτοιμοι να σας ακούσουν, κοινωνικοί λειτουργοί και ψυχολόγοι, δωρεάν, εχέμηθα, έτσι, ανώνυμα, δεν χρειάζεται να φοβηθείτε τίποτα και είμαστε εκεί για εσάς και το παιδί σας. Καλησπέρα. |
