| : Τώρα βέβαια με πέδεψε, φίλε Παλίτσι, για αυτά που είπε θα τα λέω κι εγώ με τη σειρά. Για να μην μας πληγωρούμε λοιπόν, γιατί αρχίσαμε ζύγου, θα δώσουμε ευκαιρία στους συντελεστές του εργαλείου και των φιλανόνων, να εκδέσουν την εργασία τους, να δώσουν την ευκαιρία τους. Εγώ θα καλωσορίσω τον εκπρόσωπο της εργαλείας και μέσω αυτού του σεβασμού, για την τιμή που μας κάνει και την ευχή που μας δίνει για την εμπόδωση των εργασιών μας στους συντελεστές του εργαλείου. Ευχαριστώ επίσης τον πρόσωπο, τον δικητή της Αναρχίας, που λένε τον Πέτρο, κύριο Πέτρο Δεγέστεχα. Και επίσης τον κύριο Ιωνίσιο Πούλια, τον δικητή του Ιαγώδου Λόγου, της Ελληνικής Τριστυμίας της Βόρειας Ελλάδας, για την παρουσία του έργου, που τελειώνει σε ελεύθερο παρουσίες του εργασίου μας. Εδώ βέβαια έχω τις ευχαριστίες και εγώ με τη σειρά. Σας ευχαριστώ λοιπόν που ήσασταν σήμερα εδώ και μας θυμάται με την παρουσία σας, την σημερινή εγγυρίζωση για την παρουσία σε το 2ο Ευρωπαϊκό Πέτρο ΒΕΡΙΑ ΒΑΠΙΚΙΑ. Ευχαριστώ τόσο εύχως στην πολίτη μας για άλλη μια φορά και κάθε φορά μου ευχαριστώ. Και φίλο καθηγητή, εκδότη και φίλο υπόσχομος Καγκελάση, καταθέτω την ευχαριστή μου, όπως τον έζησα και την πρώτη φορά, για την πολύτιμη υποστήριξη και την προσφορά του. Το φίλο Καγκελάση μας καλικάς εκτυπώνει τις σκέψεις μας και τις έρευνες μας στα πλαίσια των πέντων ξένων λεπτών, των λέξεων και των εκπαιδευτικών. Για να ακολουθούμε εμείς, πρώτα απ' ό,τι χρειάζουμε, το νέο περιοδικό και να το κροσφέρουμε δωρεάν στους συνεργάτες του περιοδικού σε ενδιαφερόμενους μετανίστικα επισταμονικά ενδιαφέροντα και βεβαίως να διαινέμεται πάλι δωρεάν σε μοναδικούς, σε πιστημονικούς χωρίς εμμάντης φορέων του πολιτισμού όλες όρκες βιβλιοθήκες υπάρχουν που θα εκδηλώσουν το ενδιαφέροντο. Αρκεί να σας πω ότι εκδηλώνουν ενδιαφέροντα από διάφορα σημεία της Ελλάδος και εις τους θέ μου ηλεκτρονικά βέβαια των περιοδικών. Και ευχαριστώ τον διευθυντή, όπως είπα πριν με τον Κύριο Καλίτσι και τους παλήλους όρους για τη φιλοξενία μας στους άνεπους τόπους της σύγχρονης. Βιβλιοθήκες μιας βιβλιοθήκης που είναι ευρωπευμένη όπου ξέρετε όλοι και οικονομικά και κυρίως θετικά και που είναι στις πρώτες βιβλίες της εσπαντός δουλειάς οργάνωσης μιας βιβλιοθήκης της κοινωνίας αλλά μιας μεγάλης κοινωνικής βιβλιοθήκης. Νομίζω αυτό το γεγονός επισχιάζει όλα τα υπόλοιπα σήμερα και μας αρκούν και εμείς προξημέρα μέσα σε αυτή τη βιβλιοθήκη. Ευχαριστώ επίσης στους εκλεγούς συνεργάτες της κοινωνίας που με δομιστεύτηκαν με τη συμμετοχή τους της εργασίας τους και οι οποίες το έκανε από την έρευνό τους και από τη δημοσίευση του μεγάλου δικού αυτό. Τέλος, όπως πάντα θέλω να ευχαριστήσω την οικογένειά μου για την κατανόηση και την υποστηριχτική διαχρονική στάση για τα 50 χρονιά της προσωπικής μου έρευνας της συγγραφής. Θέλω να σταθώ λίγο συναισθηματικά. Αυτά δεν είναι λόγια που τα λέμε, δεν θέλω να τα πω. Είναι μεγάλο πράγμα να ασχολείσαι για 50 χρόνια με αντικείμενα, επιστημονικά, οτιδήποτε και να εκδίδουν αντίστοιχα βιβλία. Τα 35 βιβλία μου και 650 αναφορές μου και εργασίας και λοιπά δεν μπορούσαν να πω τελειδικά, δεν είχατε υποστήριξη της συζύγου μου, της Νίτσας, το επίσημο όνομα της Λουτάνας, μια που είναι και από την Τράκη, το υπώνυμο του Πατρικού Κωτσώνι, του Ελευθερίου Κωτσώνιου. Το νέο λοιπόν περιοδικό, για το οποίο είναι υπεύθυνος για την έκροψη της σύνταξης και της επιμέλειά του, γεννήθηκε από την άμεση αναγκέωση, της διατήρησης της πάλεποτες, της ζώσας και της τρέχουσας τοπικής ιστορίας της περιοχής της. Το περιοδικό προκειμένου ανδηγεί και κάτι σωρά στον προαναφερόμενο στόχο. Πρώτα και πορταρχικά στηρίζεται στο επιστημονικό και πολιτισμικό δυναμικό της περιοχής και της σημανίας δινικότητας, στους τοπικούς συγγραφείς που ζουν και δημιουργούν στον χώρο μας και στους σβεριώτες και οι μαθιώτες της διασποράς. Σε όσους επίσης κατά καιρούς έζησαν στη δημιουργία και δημιούργησαν στοιχείο σύγγραφικό και πολιτισμικό έργο και σε όσους αναφέρονται σε συγγραφικά δεδόμενα της εποχής της περιοχής μας. Μπορεί κάποιος να ήταν εδώ δάσκαλος, καθηγητής, γιατρός, μηχανικός, να υπηρέτησε δύο-τρια-πέντε χωρίες και να ασχολείται και με ένα αντικείμενο που μπορεί να το πει ο Ψαλής Παμάναντα και ποιοί από εγώ είμαστε σε όλο τον πόσο μπορεί οποιοσδήποτε έχει φλέβα η μαθιώτικη και διανόηση η μαθιώτικη να μπορεί να το πει ο Ψαλής Παμάναντα και ποιοί από εγώ είμαστε σε όλο τον πόσο μπορεί οποιοσδήποτε έχει φλέβα η μαθιώτικη και διανόηση η μαθιώτικη να μπορεί να το πει ο Ψαλής Παμάναντα και ποιοί από εγώ είμαι σε όλο τον πόσο μπορεί οποιοσδήποτε έχει φλέβα η μαθιώτικη και διανόηση η μαθιώτικη να μπορεί να το πει ο Ψαλής Παμάναντα και ποιοί από εγώ είμαι σε όλο τον πόσο μπορεί οποιοσδήποτε έχει φλέβα η μαθιώτικη και διανόηση η μαθιώτικη να μπορεί να το πει ο Ψαλής Παμάναντα και ποιοί από εγώ είμαι σε όλο τον πόσο μπορεί οποιοσδήποτε έχει φλέβα η μαθιώτικη και διανόηση η μαθιώτικη να μπορεί οποιοσδήποτε έχει φλέβα η μαθιώτικη και διανόηση η μαθιώτικη να μπορεί οποιοσδήποτε έχει φλέβα η μαθιώτικη και διανόηση η μαθιώτικη να oblivιizza η μαθιώτικη να BOESite και διδίκορο που ασδίπωτε εξήγηση. Λοιπόν, το περιοδικό λοιπόν σεβαίεται και την τοπική δημιουργία, διασώζει τις σελίδες του την έρευνα, το λόγο και την προσωπική δημιουργία όλων των συντελεστών και μεταφέρεται στις επόμενες γυγενείας η εργασία των συμπατριατών μας. Έτσι τελικά παράγεται ένα περιοδικό που συνιστά εργαλείο ιστορικής έρευνας και προσφορά στη διαχρονική ιστορία της Βέρριας και η Ματίας και στοχεύει στην ενάσκηση της τοπικής ταυτογνώστης. Πρέπει να γνωρίζουμε πρώτοι εμείς ποιοι είμαστε και τι διεκτυπούμε και να μην πάω σε άλλο τώρα επίπεδο. Λοιπόν μετά το παραπάνω καλούν τη συνεργά της συγγραφής μας με τη σειρά των εργασιών τους που αποτυπώνονται στο περιοδικό μας να προσθέσχονται στη σκηνή όπου θα αναφερθούν στη θεματολογία των εργασιών τους για πέντε λεπτά της ώρας του καθένας. Θα σας παρακαλούσα λιγότερο να μπω. Είμαστε πολλοί και η Βιβλιοθήκη έχει κάποιο όριο και πρέπει να το κοινήσουμε. Εδώ μια μικρή παράκληση. Παρακαλούμε να διακόπτεται, όχι εσείς, διακόπτεται η ροή των ομιλητών στα πλαίσια των χρονικών οριών που έχουμε στη διάθεσή μας. Αφού τα θέματα μας δεν εμπίπτουν στην περίπτωση των εισηγήσεων, ερωτήσεων, συζητήσεων όπου δεν υπάρχουν ταυτόχρονα και αντίστοιχα κείμενα των εισηγητών. Στην περίπτωσή μας οι εργασίες των συνεργατών μας είναι ήδη εκτυπωμένες και άμεσα προσβάσιμες με τη δωρεάν προσφορά των εκάστων θετευχών στα πλαίσια της διαθυσιμότητας από τον εκδότη. Επίσης και επιπλέον μπορεί ο αναγνώστης να μελετήσει το περιοδικό μας στη Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Υβερίας εδώ δηλαδή και στις Κεντρικές Βιβλιοθήκες των Πόλεων της Συμμαθίας όπου υπάρχουν αντίστοιχα αντίτυπα. Επίσης μπορεί να ανατρέξει στο ψηφιακό αποθετήριο μέδουσα της Δημόσιας Βιβλιοθήκης όπου αναρτώνται όλα τα θέυχη που δίνονται. Ο κύριος Απόστολος Ιωσήφιδης έχει την αρχική έκδοση. Είναι στέλεχος Περιφυριακής Ένωσης Δήμων Κεντρικής Μακεδονίας και παρουσιάζει την εργασία του στο ίδιο γυροκομείο Ναούς Ιβερίας με ταριθμιστικές απόπειρες σε μια μονάδα φροντίδα συλλικιωμένων αντιμετωπίζοντας ενστικτοδώς το γύρας των δομών και προσβλέποντας το γέρας των οργανωμένων αλλαγών. Κύριε Ιωσήφιδη, ποιητικά και επιστημονικά, δηλαδή επιστήμη και επίσης, εδώ συντεριάστηκε στον τίτλο σας. Ο κύριος Ιωσήφιδης έκανε τα δύνατα δυνατά και ήρθε και υπαρίσταται. Επειδή όμως ήρθε ασμένος, είναι κουρασμένος, θα αναφερθώ σε αυτό που είχα σκοπό να αναφερθώ έχοντας υπόψυχο ότι αποσιάζει. Επιτρέπετε, κύριε Ιωσήφιδη, μπορούσα να έρθετε εδώ, αλλά σέβομαι την κουρασή σας που ήρθατε από τη Σαλονίκη. Ο κύριος λοιπόν, Απόστρολος Ιωσήφιδης, όπως γράφει στην περίληψή του, λέει το εξής. Προσέξτε το λεξιλόγιο του κυρίου. «Εύχημο καρπό του αρμονικού συνδυασμού της ιδιωτικής πρωτοβουλίας ή μάλλον γενναιοδορίας εντασσόμενης στην παράδοση του ελληνικού ευεργετισμού και της συλλογικής έκφρασης των αισθημάτων φιλανθρωπίας, του πνεύματος αλληλεγγύης και της διάθεσης προσφοράς που διακατείχαν και διακατέχουν πολλά μέλη της οικίας, τοπικής κοινωνίας. Αποτελεί το σωσίδιο γυροκομείο βερήας, στοιχεία της ιστορίας, της δράσης, της λειτουργίας των προβλημάτων και των προοπτικών των οποίων συνθέτουν την παρουσίαση αυτή. Είναι υπερήλειψη στην εργασία. Έχω να πω ότι αναφέρεται στη προσφορά του σωσίδι, βλαχόφωνος από την Εύεσκα τον Ιφαίο, είχε δημιουργήσει τη βίλα, δόθηκε στο γυροκομείο. Το 1926, νομίζω, έγινε μια γενική αναδόμηση του κτιρίου. Έκτοτε έμεινε σε αδράνεια και σήμερα είναι ρυπωμένο και πρέπει κάτι να κάνει η κοινωνία της Βερίας και βέβαια έγιναν και τα νέα κτίρια του γυροκομείου που έχουμε σήμερα. Κύριε Καλληγά, έχετε το λόγο. Ο κύριος Γεράσιμος Καλληγάς είναι καθηγητής και εκδότης και παρουσιάζει την εργασία του, επίσκεψη του δημοσιογράφου Γεωργίου Τσικώπουλου στη Βερία τον Οκτώβρη του 1912. Ο κύριος Καλληγάς πλησιάζει το θέμα κλητικά, δίνει τις διαστάσεις που πρέπει και έτσι πληροφορούμε και εμείς πώς αυτός το δημοσιογράφος αντίκρισε και είδε τη Βερία. Έχετε το περιοδικό, οπότε μπορείτε να το δείτε αναλυτικά. Κύριε Καλληγά, έχετε το λόγο. Σας χαιρετώ λοιπόν και πρέπει να κατευθείαν στο θέμα. Ο Γεώργιος Τσικώπουλος, δημοσιογράφος στις εφημερίδες του καιρού εκείνου, Εστία, Νέο Άστι, Κερή, δεν είναι μόνο δημοσιογράφος και δοκιμιογράφος, είναι και θεατρικός συγγραφέας. Έτσι, λοιπόν, αρχικά τα δημοσιάζω στις πολλές εφημερίδες, μετά έγινε αρχησυντάκτης. Έρχεται την πρώτη εβδομάδα μετά απελευθέρωση της Βέρειας, το 1912, τέλειο Οκτωνδρίου, στην πόλη μας. Φυσικά, τον έστειλε η εφημερίδα, τον Νέο Άστι, για να γράψει τις εντυπώσεις του από την απελευθέρωση από τους Τούρκους. Έρχεται στο σταθμό της Βέρειας, τότε ο δικός δεν μπορούσε να έρθει κάποιος στη Βέρεια, δεν υπήρχαν τα τέπια, δεν πιάνε σαν το 1958. Έρχεται με τρένο το οποίο οδηγούσε μάλιστα και Έλληνα στρατιώτης, ούτε οδηγούσε και ακόμα η Ελλάδα για το τρένο. Φτάνει στο σταθμό και ένα τσούρμα από παιδιά, αμέσως μόλις κατέβηκε, πουλούσανε τα παιδιά αυτά, τσιγάρα, σοκολάτες και σταφύλια, αυτός το ονομάζεται ταφίδες, μάλλον πελοποννήσει ως συγκαταλογή του, και πρέπει να ήταν τα καρατζοβίτικα σταφύλια, αυτά που λέγαμε καρατζοβίτικα, τα οποία ορίμασαν τον Οκτώβριο και βασούσαν μέχρι τα Χριστούγεννα. Και λέει στα αθειότητες που τα δοκίμασαν, είδαν πολλά κουκούτσια, πραγματικά έτσι οι παλίοι σίγουροι τα θυμούνται αυτά, είχαν πάρα πολλά κουκούτσια μέσα. Και φτάνει στο σταθμό λοιπόν και ρωτάει ένα από τα παιδιά πώς θα πάω στη Βέρεια, λέει με τα πόδια, δεν είχε τότε με τα φορά μέσα σου, φτάνει στο σημείο του σταθματοτρένου και το παιδάκι δίπλα πάει μαζί και αρχίζει στον δρόμο να περπατάνε και τον κάνει αμέσως ρώτης πώς σε λένε λες το παιδί, το παιδάκι μέσα από το τσούρου που διάλεξε, Νικόλα Ιμπλατσιώτης του λέει το παιδάκι. Ραξανεύεται το Τσοκόπουλος, Νικόλα Ιμπλατσιώτης, δεν είσαι Έλληνας, Έλληνα σήμερα είναι το παιδί. Και αμέσως βρίσκω αφορμή να πω λίγο δυο κουβέρντες για την ρουμάνικη προπαγάδα, που αρχικά νόμιζα και εγώ ότι πιο πολύ ήταν μετά την συθήκη τότε του Βουκουριστήρου με τον Βενιζέλλον, όταν το 1113. Όμως άρχισε σε δύο περιόδους, η πρώτη περίοδο άρχισε το 1890 η ρουμάνικη προπαγάδα. Και ας πάμε λίγο σε αυτά που έχω πει, έτσι εντάξει θα σας τα πω. Το παιδί αυτό λοιπόν, ο Νικόλα Ιμπλατσιώτης, βλάχος στην καταγωγή και το όνομα σίγουρα πρόγραμος των οικογενειών Ιμπλατσιώτης. Αν και προσπάθησα να βρω, έπιασα τους Ιμπλατσιώτης έτσι να ρωθήσω δεν μπορούσα να βρω άκρη ποιος ήταν αυτός ο Νικόλα Ιμπλατσιώτης. Εκείνο που τον εντυπωσιάζει το Τσοκόπουλος είναι το όνομα Νικόλα Ι. Σίγουρα Νικόλα Ιμπλατσιώτης θα πήγαινε στη Βέρεια σε ρουμάνικο σχολείο όπου το άλλαξε και το όνομα σε Νικόλα Ι. Η ρουμάνικη προπαγάδα ήταν καλά εγκαταστημένη στη Βέρεια πριν απελευθέρωσή της το 1912. Το όνομα Νικόλα Ι δεν είναι βλάχικο αλλά ρουμάνικο. Ο Νικός Ιμπλατσιώτης ισχύζεται στον δημοσιογράφο ότι «Δεν είμαι βλάχος αλλά Έλληνας». Αυτό εντυπωσιάζει τον επισκέπτη και το αναφέρει συνεχώς μέσα στο βιβλίο του. Ακόμα τονίζει και για την Εκκλησία, την Έξω Παναγιά όπου βρίσκεται στο τέλος Μενιζέλου, την ξέρετε καλά, πως είναι Ελληνική και κακώς τη δώσαν οι Τούρκοι στους βλάχους, λέει το μικρό βλαχάκι αυτό στο δημοσιογράφο. Αντυπωσιάζει το Τσοκόπουλος γι' αυτό. Και νομίζω πως η πλειοψηφία των βλάχων είδε αρχικά με καλό μάτι την απελευθέρωση της Βέριας από τον Ελληνικό στρατό. Αυτή είναι η εντύπωσή μου που σιγά-σιγά οι βλάχοι άρχισαν να εγκαταλείπουν την πρώτη περίοδο της ρουμάνικης προπαγάντας, η οποία έχει αρχίσει στη Βέρια πιστεύω από το 1880-1890. Τότε η ρουμάνικη κυβέρνηση, η Ρουμανία έγινε κράτος από αυτά οντότητα το 1858. Από τα πρώτα χρόνια της συμπαξής της, απαλλατριώνει την περιουσία της ελληνικής εκκλησίας στη Ρουμανία και 30 χρόνια αργότερα απαλλατριώνει και την κολουσία περιουσία των βλάχων ευεργετών του Ευάγγελου και Κωνσταντίνου Ζάπα, οι γνωστοί φιλέλληνες βλάχοι. Έτσι εξασφαλίζει πλούσιους πόρους και οργανώ συστηματική και πολυδάπανη προπαγάντα για το προσυλληθισμό των βλάχων. Και υπήρχαν λόγοι για να πάω μικρός μπατσιώτης στο ρουμάνικο σχολείο, γιατί εκτός από ρουχισμό, η κάθε οικογένεια που έστεινε στο παιδί της σε ρουμάνικο σχολείο επιδροτεί το μηνέος και από μια χρυσή τουρκική λίρα. Όλα αυτά είναι πριν το 1913. Η Ρουμανία το 1913 ενισχύει την προπαγάντα της με τη συνθήκη του Βουκρουστιού, γιατί έχοντας αυτό το πλούτο από τα τεράστια κοιτάσματα πετρελέου της, πραγματικά η πρώτη πετρολογωγός χώρας στην Ευρώπη ήταν η Ρουμανία. Πολλά λεφτά τα ρίχνεις στη δεύτερη περίοδο της ρουμάνικης προπαγάντας. Και προσθέτει και το αλιμέντι που λένε εδώ οι βλάχοι, δηλαδή και τον επισυντισμό στα σχολεία. Οι μικροί μαθητές δηλαδή είχανε, θρόχανε μέσα στο σχολείο. Πράγμα που δεν, για τους υπόλοιπους Έλληνες ήταν κάτι άγνωστο. Και πρέπει να πω ότι φυσικά έρχονται οι μικρασιάτες το 1922, ο Βενιζέλλος παίρνει πάρα πολλά βοσκοτόπια από τους βλάχους και τα δίνει στους μικρασιάτες. Αυτό δεν τους άρεσε τους βλάχους. Και γι' αυτό ξαναγυρίζουν πάλι στη ρουμάνικη προπαγάντα που βάστηξε μέχρι το 1944. Επίσης και μέσα στην κατοχή, επίσης κάνουνε λίγο, υπάρχουν μερικά γεγονότα, τα αναφέρει και ο θείος μου στο βιβλίο που ετοιμάζει να βγάλει για το δεύτερο βιβλίο τώρα για τον Εφύλω και την κατοχή. Και μέχρι το 1944 υπήρχε αυτή, ας το πούμε, οι ρουμανίζοντες βλάχοι που τους λένε πολλοί σήμερα. Αυτό είναι που με εντυπωσίασε γενικά από όλο το 15 σελίδες περίπου που αναφέρετε, γιατί ο Τσοκόπλος πήγε σε όλες τις πόλεις της Μακεδονίας που προλευθερώθηκαν και φυσικά στη Βέρεια αναφέρει γύρω στις 15 σελίδες μέσα στο βιβλίο του. Αυτά έχω να πω. Σύντομα όσο μπορώ. Ευχαριστώ πολύ. Στη συνέχεια παρουσιάζω την εργασία μου με τον τίτλο για να συνδέσω λίγο με τα προηγούμενα που ακούσαν τον κ. Καλιγάμ. Το θέμα μου είναι εθνολογική, γλωσσική και γεωγραφική σύνθεση του ελληνοβλαχικού στοιχείου στα Βαλκάνια. Επειδή ξέρω το ελάττωμά μου, όταν αρχίζω έξω από το κείμενο να μιλάω, ή ξεφεύγω ή πηγαίνω πολύ χρόνο, θα διαβάσω το κείμενό μου και στη συνέχεια θα κάνω ένα σχόλιο το οποίο πρέπει να κάνω. Η ιστορική γένεση της κουτσοβλαχικής γλώσσας έτσι ονομάστηκε από το κοιτσούκ που σημαίνει μικρός, μικρή βλαχία και μεγάλη βλαχία πάνω. Έτσι, σε μπιβλιογραφία αυτός ήταν ο όρος της γραμματικής, κουτσοβλαχική γλώσσα. Η ιστορική γένεση της κουτσοβλαχικής γλώσσας εντοπίζεται μέσα στα ακόλουθες εξελίξεις. Οι Ρωμαίοι μόλις κατάκτησαν τη Μακεδονία, τη δείρεσαν σε τετραρχίες, στα σύνορα των οποίων τοποθέτησαν φρουρές για να την ελέγχουν και να την περιφρουρούν από τα βαρβαλικά φύλλα. Αργότερα, όμως, τις κατάβγισαν και όλη η περιοχή έγινε ρωμαϊκή επαρχία. Στη συνέχεια, από την εποχή του Αυγούστου, οι Ρωμαίοι στρατιώτες ελατώνονταν στις λεγεώνες του Ρωμαϊκού κράτους και στην Ανατολή άρχισαν να στραθωργούνται ντόπιοι κάτοικοι από τις ευρύτερες χώρες, όπου κυριαρχούσε ο ελληνικός πολιτισμός. Και από αυτούς, βέβαια, επανδρόνονταν πλέον και οι οροφυλακές των παλαιών τετραρχιών, κυρίως της ορεινής διάβασης της Πίνδου. Ήρθαν, λοιπόν, οι Ρωμαίοι, κατέκτησαν την Πίνδου όλα τα χωριά, τα οποία δεν ήταν τα βλαχοχώρια τότε, ελληνικά ακριβή χωριά, και όταν έφυγαν έβαλαν οροφυλακές. Και στις οροφυλακές ποιοι υπηρετούσαν, ντόπιοι, κάτοικοι ή γηγενείς. Προσθέξτε τώρα πώς έγινε η γλώσσα, η βλάχη γλώσσα. Οι Λεγιονάροι, λοιπόν, κατά την μακραίωνη συμβίωση με τους Ρωμαίους στρατιωτικούς, έπρεπε να έρθουν σε γλωσσική επαφή και επικοινωνία. Οπωσδήποτε πρέπει να βρεθεί ένα κοινό γλωσσικό μέτρο που να είναι προσθητό σε όλους γλωσσικά. Δηλαδή, οι Έλληνες που επιστατεύτηκαν να φυλάξουν τις κλεισσόριες των περιοχών, δηλαδή οι Ρωμαίοι έφυγαν από την Ήπειρο, αλλά άφησαν στο πόδι τους τους Έλληνες. Αυτοί δεν γνώριζαν λατινικά. Οι Λατινοί δεν γνώριζαν λατινικά. Και με τον σεφυρμό και με την καθημερινότητα δημιουργήθηκε μια νέα γλώσσα. Η λεγόμενη Κουτσοβλαχική, αρχικά. Αρωμονική, όπως την λέμε σήμερα. Αρωμονική είναι από το ρωμανογενείς γλώσσες, όχι ρουμανικοί. Αρωμούνος είναι αυτός, ο οποίος είναι ο ρωμιός, ο Έλληνας. Τώρα η προπαγκάνδα μπήκε στη μέση και τα διαστρέπωσε όλα. Έτσι, λοιπόν, στις οροφυλακές της Ρωμαϊκής Μακεδονικής Επαρχίας άρχισε να συντελείται το κοινό γλωσσικό μέτρο με την αμφίδρομη αφομίωση της ελληνικής και λατινικής και ο γλωσσικός καρπός που γεννήθηκε ήταν μια νέα λατινογενή γλώσσα, η Βλαχική, η Κουτσοβλαχική. Έτσι, λοιπόν, η λατινική επεκτάθηκε στην Βαλκανική Χιασόνησο και με την μεταξέλιξη της, με βάση τα γλωσσικά ιδιώματα των τόπων που υποδούλωναν έχουμε το ανατολικό κλάδο της λαϊκής λατινικής γλώσσας, η οποία διαφέρει από τη γραπτή γλώσσα κατά τη μορφολογία και την εννολογία, στοιχεία γλωσσολογικής ερμηνείας, όχι γλωσσικής, γλωσσολογικής. Από αυτό, λοιπόν, το κλάδο, δεν έχουμε μόνο την Κουτσοβλαχική και τη δάκορουμανική γλώσσα, αλλά και τη Μογλενίτικη, την ιστορουμανική, που ακολούθησαν ανεξάρτητη γλωσσική πορεία, η κάθε μια, στο πέρασμα των αιώνων. Έγινε το εξής. Ήρθαν οι λατίνοι σε εμάς. Η λατινική επιμιξία με την ελληνική έβγαλε τη Κουτσοβλαχική, όπου μέσα κυριαρχούν οι ελληνικές λέξεις. Ο Νικολαίδης το 1913, γυμνασιάρχης στον Βόλο, έκανε το πρώτο λεξικό, όπου διαπίστωσε ότι τα 65% είναι ελληνικής προέλεψης. Το 30% είναι λατινικής και κάποιες άλλες είναι λέξεις, οι οποίες μπήκαν στο λεξιλόγιο των Βλάχων από την επιμιξία με τους Σέρβους, με τους Τούρκους αργότερα κλπ. Ο ρωμαϊκός επεκτατισμός όμως δεν σταμάτησε σε ελληνικές περιοχές. Προχώρησε βορειότερα και θέλησε να κυριαρχίζει και στο χώρο πάνω από το Δούναδι. Γι' αυτό ο Τραγιανός επιχείρησε εξτρατείες εναντίον των Δακών και τελικά τους υπόταξε το 107 μ.Χ. Έτσι η λατινική γλώσσα μεταφέρθηκε και σε αυτές τις περιοχές και έγινε έτσι η βάση για μια άλλη ρωμανογενή γλώσσα. Ρωμανογενή, όχι ρουμανογενή. Ρωμαίοι, ρωμανογενή γλώσσα. Άλλοι το γράφουν με ω τώρα, άλλοι με όμικρον. Τη δακορουμανική, εκείνη λοιπόν η γλώσσα είναι η δακορουμανική, που με τα χρόνια μετεξελίχθηκε στη ρουμανική. Εδώ πρέπει να πούμε ότι όταν πήγε ο Τραγιανός, τον 1ο αιώνα προς τον 2ο στην Ιουμανία, ήδη οι Βλάχοι είχαν διαμορφώσει το γλωσσικό τους ιδίωμα και όλος ο αγωγιατισμός, οι Βλάχοι με τα άλογα που πήγαιναν και μετά οι Ευεργέτες οι Μεγάλοι, οι Σινέοι κλπ όλοι αυτοί, διαμόρφωσαν ένα νέο καθεστώς στη Δακία. Δεν υπήρχε ρουμανική γλώσσα. Σήμερα η ρουμανική γλώσσα το 28% των λεξιολογίων είναι ελληνικό, το οποίο πηγάζει από τους Βλάχους αγωγιάτες, οι οποίοι στην εποχή του Τραγιανού πήγαιναν και ασκούσαν το εμπόριο. Με λίγα λόγια. Σε κάθε εθνική οντότητα υπήρχε μια εθνική γλώσσα. Λοιπόν, άρα κάθε γλώσσα που δημιουργούνταν είχαν σαν βάση την εθνική γλώσσα της περιοχής και επίσης την λατινική. Λοιπόν, άρα όλες οι γλώσσες έχουν συγγένεια, γιατί έχουν κοινότι παρονομαστεί τα λατινικά. Όμως δεν έχουν εθνολογική συγγένεια. Αυτό εκμεταλλεύτηκαν οι Ρουμανοί. Και όταν έχασαν τη Βεσταραβία, οι δυο περιηγητές του Πολιτελεάνου και του Ραντολέσκου, ήρθαν εδώ και διαπίστωσαν ότι υπάρχει μια γλώσσα που την καταλαβαίνουν. Και πήγαν πάνω στη Ετομανία και άρχισαν την προπαγάνδα. Αυτή είναι όλη η αλήθεια του κοστοβλαχικού προβλήματος. Λοιπόν, είναι ένα δημοσιεύμα και θα ακολουθήσουν κι άλλα δημοσιεύματα στο περιοδικό. Κομμάτια στρατηγικής, όπως είναι αυτό. Θα έχουμε κι άλλα κομμάτια στρατηγικής. Ο Βεριότης κύριος Αντώνης Κουρτίδης είναι διδάκτορα στο Τμήμα Διολογίας του Αριστοτελίου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, πάνω στη Μωριακή Βιολογία και Εξέλιξη. Σήμερα είναι επίκολος καθηγητής στο Τμήμα Αναγενητικής Ιατρικής και Κιταρελολογίας και Κιταρικής Βιολογίας του Ιατρικού Πανεπιστημίου Νότιας Καρολίνας στο Τσάρλεστον των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής. Όπου και διαπρέπει με εκατοντάδες σχετικές ανακοινώσεις και ερευνητικές δημοσιεύσεις σε επιστημονικά περιοδικά. Τα ερευνητικά ενδιαφέροντα του ιδίου και της ομάδας του επικεντρώνονται στη μελέτη της αλληλεπίδρασης των κιταρικών συνδέσεων, μεμόρια RNA και στον τρόπο με τον οποίο επηρεάζουν τη φυσιολογική λειτουργία του κιτάρου, αλλά και πώς μπορεί να οδηγήσουν στην καρκινογέννηση ένα νέο πεδίο έρευνας που ο ίδιος ο κ. Κουρτίδης πρωτοκόρησε στην ανακάλυψή του. Ο κ. Κουρτίδης και τυχερός ήταν αλλά περισσότερο έξυπνος. Μέχρι τώρα υπήρχε η αντίληψη στον νεατρικό χώρο ότι στις συνδέσεις που ενώνουν ένα όργανο μαζί με το υπόλοιπο σύστημα της βιολογίας του ανθρώπου, δηλαδή μια κλωστή λεπτή όπως είναι τα νεφρά που συνδέονται, όπως είναι η καρδιά, όπως είναι το πάνκριας, όλα αυτά τα οποία θεωρούνται κινητά μέλη. Το χέρι τώρα όπως το βλέπετε είναι κινητό διότι έχει συνδέσεις. Λοιπόν πίστευαν ότι σε αυτή τη κλωστούλα που ενώνονται τα σταθερά όπως είναι ας πούμε το πάνκριας, ότι δεν υπήρχε αντικείμενο επιστημονικής μελέτης και έρευνας. Και το παράβλεπαν όλοι. Ο κύριος Κουρτίδης όμως επέμενε, επέμενε και ξαναεπέμενε και ανακάλυψε κάτι παντοπωριακό. Μπήκε λοιπόν σαν βιολόγος όχι μόνο στο κύθαρο, αλλά στα ενδότερα του κυτάρου και τι ανακάλυψε. Ότι μέσα μέσα σε αυτή τη κλωστούλα είναι η φωλιά του καρκίνου. Κύριε Βασιάδη πρέπει να τα ξέρετε, αν δεν τα ξέρετε είναι πολύ ενδιαφέροντα αυτά, δηλαδή εννοώ αν έγιναν γνωστά στην Ελλάδα. Λοιπόν και εκεί μέσα βρήκε τη φωλιά του καρκίνου. Και υπάρχει μια πολύ μεγάλη πιθανότητα να βρεθεί αυτή η ιείαση του καρκίνου και οπωσδήποτε αν το περιοδικό είναι τυχερό σε αυτό το θέμα θα έχουμε ίσως μετά από λίγα χρόνια και ένα βραβείο νόβελ στην κετρολογία, το οποίο φυσικά θα ευαγγελίζεται την κατάρκυση ή την εξάλυψη του καρκίνου. Και αυτός είναι ο κύριος Κουρτίδης. Ο κύριος Αντώνης Κουρτίδης λοιπόν από την Νότια Καρολίνα τον είπα στέλνει τους φιλικούς ιερετισμούς σε όλους τους συνέδρους και παραβρισκομένους της εκδήλωσης μας καθώς και στους συμπατριώτες του Βεριής. Πατέρα Στυλιαννέ, έχετε το λόγο. Παρακαλώ, έχετε το λόγο. Παρακαλώ, ευχαριστώ πολύ λοιπόν. Αν είναι για μένα, ευχαριστώ πολύ. Ναι, δεν το είχα συνειδητοποιήσει. Πατέρα λοιπόν Στυλιαννέ, έχετε το λόγο και να αφηρθείτε στην εργασία σας όσο περιελυτικά μπορείτε βέβαια. Σας ευχαριστώ πάρα πολύ και σας χειρεκατογητά και όλους τους παραβρισκομένους. Σας μεταφέρω και ως εκπρόσωπος του Μητροπολίτη τις ευχές. Η εργασία μου έχει σχέση με τις απόπειρες, τις ενωτικές μεταξύ της Ορδόξου Εκκλησίας με την Ρωμαϊοκαθολική. Τον 13ο και 14ο αιώνα, κυρίως. Κάνω μια αναφορά στην εποχή μετά το σχίσμα του 1054 μέχρι περίπου πέντε χρόνια πριν από την άλλωση της Κωνσταντινού Πόλου στη Σύνοδο της Φεράδας-Φλωρεντίας. Όλος ο αγώνας των ενωτικών του Βυζαντίου ουσιαστικά εξαρτάται από την ανάγκη να περισσοθεί η Βυζαντινή Αυτοκρατορία από τον κίνδυνο κυρίως εξ ανατολών από τους Τούρκους και από τους διάφορους κατακτητές. Υπάρχουν σημαντικά γεγονότα όπως η άλλωση της Κωνσταντινού Πόλου στο 1204 που διαμορφώνει ένα καινούριο σχοινικό στην περιοχή μας. Επίσης, κάποιες άλλες σημαντικές σύνοδοι του 1351 και η Σύνοδο της Φεράδας-Φλωρεντίας του 1348 οι οποίες θεωρούνται σταθμοί στην εκκλησιαστική ιστορία. Να ομολογήσουμε ότι κυρίως η Βυζαντινή Αυτοκράτορα ήταν αυτή η οποία ενδιαφέρονταν να πλησιάσουν οι δύο εκκλησίες. Οι Πάπες της εποχής εκείνης έβλεπαν πολύ καλό μάτι αυτές τις σκηνίσεις των Βυζαντινών ασωκρατόρων ως μια ευκαιρία να υποτάξουνε στο κράτος της εκκλησιαστικής τους εξουσίας την Ορθόδοξη Εκκλησία και οι βασιλείς των κρατών της Ευρώπης ως μια ευκαιρία να τελειώνουν για για πάντα με το Βυζάντιο. Στο επόμενο τεύχος, όπως συνειδηθήκαμε με τον κύριο Κορτσίδα και στο μεθεεπόμενο, θα ασχοληθώ με τις απόπερες της ενοτικές αφενός στο επόμενο τεύχος μέχρι και την απελευθέρωση της Ελλάδος δηλαδή μια περίοδο πεντακοσίων ετών μετά την άλλωση μέχρι το αρχαίας του 20ου αιώνα. Δεν έχουμε εδώ κάτι σημαντικό γιατί ξέρετε πάντοτε οι Τούρκοι έβλεπαν με πολύ κακό μάτι τις επαφές του πατριάσκη Κωνσταντινουπόλεως με τους δυτικούς ηγεμόνες, γι' αυτό και προσπαθούσαν να τους έχουν τους πατριάσκες της Κωνσταντινούπολης να παίζουν χαμηλά την μπάλα, να μην έχουν επαφές με τους δυτικούς. Έχουμε κάποιες επαφές με τους Αγγλικανούς και με τους Πρωτεστάντες, οι οποίοι εμφανίζονται στο προσκήνιο μετά το 14ο, 15ο αιώνα. Όχι πάρα πολύ σημαντικά πράγματα, δεν υπάρχει βέβαια και πολύ υλικό. Σημαντικές κινήσεις για το μεθυπώμενο τεύχος, το τρίτο μέρος της εργασίας, στον 20ο και 21ο αιώνα όπου έχουμε την ίδρυση του Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών και εκεί πλέον η Ορθόδοξη Εκκλησία με τους Πρωτεστάντες καταρχήν και στη συνέχεια με τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και με τη Ρωμαϊκοθελική Εκκλησία η οποία βλέπει ότι δεν μπορεί πλέον να μείνει εκτός διαλόγου. Έχουμε πάρα πολύ σημαντικές επαφές, κυρίως σε θέματα όχι που χωρίζουν τις εκκλησίες, όχι τις διαφορές, αλλά κατά βάση σε αυτά τα οποία ενώνουν. Θα ήθελα εδώ να σταθώ σε δύο σημεία, λίγο στο background της ιστορίας. Δεν αναφέρομαι καθόλου σε αυτό. Στον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζει ο Λατίνος και ο Ευρωπαίος του σήμερα, ο Έλληνας και ο Εβραίος της εποχής της Παλαιάδης Δυτικής, αντιμετωπίζουν τα πράγματα, τη σκέψη του καθενός. Ας πούμε ότι έχουμε αυτό το τραπέζι, τον άνθρωπο. Ο Εβραίος, βλέποντας τον άνθρωπο, το πρώτο πράγμα που θα σκεφτεί θα είναι ποιος τον έκανε. Ο Έλληνας, τι είναι αυτό το όν. Ο Λατίνος σκέφτεται ποια είναι η χρησιμότητα του όντως, ποια είναι η χρησιμότητα του τραπεζιού. Ο Εβραίος λέει ποιος το έφτιαξε το τραπέζι. Ο Έλληνας, η φιλοσοφία του Έλληνα, από τα αρχαία χρόνια μέχρι και σήμερα, πώς είναι το σχήμα του, πώς είναι το υλικό του, από τι είναι φτιαγμένο. Ο Δυτικός, ο Λατίνος σκέφτεται ποια είναι η χρησιμότητά του, δεν τον ενφεριτώ. Αυτό το πράγμα διαμόρφωσε και στη θεολογία τα πράγματα έτσι ώστε να φτάσουμε τον 8ο αιώνα με τον Καρλομάγνω στο να τονίσουν την ανάγκη οι Φράγκοι, ανάλαμβάνοντας την εξουσία και στην Ρώμη και θέλοντας να δείξουν ότι είναι συνεχιστές της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, ότι δεν υπάρχει ανάγκη να σταθούμε στην αλήθεια του δόγματος, αρκεί, για να εδρυώσουμε την εξουσία μας, η χρησιμότητα του δόγματος να εξυπηρετήσει τα συμφέροντα μας. Και ποια είναι αυτά? Στηριζόμαστε στο γεγονός ότι είμαστε συνεχιστές της Ανατολικής Αυτοκρατορίας και πρέπει να έχουμε ως ένα υπόβαθρο θεολογικό, ποιο είναι αυτό, το φιλιόγκβε. Δηλαδή, οι Βυζαντινοί είναι αιρετικοί, άρα εφόσον είναι αιρετικοί δεν μπορούν να είναι συνεχιστές της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, είμαστε εμείς. Αυτό το βλέπουμε και σήμερα. Στον τρόπο με τον οποίο οι Ευρωπαίοι αντιμοτυπίζουν τον άνθρωπο, την οικονομία. Δεν τους ενδιαφέρει το πρόσωπο, το όνομα, τους ενδιαφέρει ο αριθμός, τους ενδιαφέρει η χρησιμοτητά του και αν είναι η χρησιμοτητά του ανθρώπου, που είναι ένας αριθμός, που είναι η οικονομία, ενδιαφέρονται για την οικονομία. Δεν τους νοιάζει το πρόσωπο. Βλέπετε ακόμα και στην εξωτερική πολιτική, δεν τους ενδιαφέρει. Ξέρουν ότι η Μακεδονία είναι ελληνική, αλλά δεν τους ενδιαφέρει αυτό. Τους ενδιαφέρει να εξυπηρετήσουν τα συμφέροντά τους. Και ποιος? Οι Φράγκοι, οι ίδιοι οι Φράγκοι, οι οποίοι δημιούργησαν και το σχίσμα ουσιαστικά. Οι Γερμανοί δηλαδή, οι οποίοι τώρα εμφανίζονται ως ηγέτες σε μια Ευρωπαϊκή Ένωση. Και αυτό το βλέπουν και στη καθημερινότητα, στη ζωή τους. Βλέπετε οι Γερμανοί, ενδιαφέρονται για το νόμο. Δεν τους ενδιαφέρει ο άνθρωπος, τους ενδιαφέρει ο νόμος, να εφαρμόζεται ο νόμος. Γι' αυτό είναι ο νομοταγής. Εμείς εδώ χαιρόμαστε τη ζωή, χαιρόμαστε τον ήλιο, το φαγητό μας. Εκείνοι έχουν το savoir vivre. Οι Γάλλοι, άλλοι Φράγκοι, εκείνοι. Το savoir vivre. Πρέπει να εφαρμόσουμε τα τυπικά. Οι Άγγλοι κοιτάνε το ρολόι. Α, μη συγχωρείτε. It's tea time. Είναι η ώρα του τσαγιού. Δεν με ενδιαφέρει τίποτα. Πάνω από τον νόμο τους, και αυτό βλέπετε, σαλώνουν οι Άγγλοι που έρχονται εδώ. Όχι ότι είναι κακοί, πηγαίνουν κάτω στη κρίση και τα σπάζουν όλα, τα ρημάζουν όλα, η Κρήτη και στα νησιά. Γιατί, όχι επειδή είναι κακοί, αλλά επειδή θέλουν να αποφορτιστούν από αυτόν τον νόμο που κυριαρχεί σε όλον τον δυτικό ευρωπαϊκό πολιτισμό. Ο Έλληνας είναι κάτι διαφορετικό. Και το δόγμα και τον θεό τον αντιμετωπίζει ελεύθερα. Και τον βλέπει στην απλότητά του, στο είναι, όχι στη χρησιμοτητά του. Νομίζω ότι η Ορθόδοξη Εκκλησία ορθώς κάνει τα ανοίγματα της, ορθώς διαλέγεται και με πάρα πολύ σεβασμό. Να αναφέρω και ένα τελευταίο και κλείνω με αυτό. Εμάς μας ενδιαφέρει κυρίως η εκκλησιολογία και η σωτηριολογία του πράγματος. Για μας δεν είναι απλώς θεολογικές λέξεις το δόγμα, αλλά κάτι που αφορά στην υπόσταση του ανθρώπου, στη σωτηρία του ανθρώπου. Και τους καθολικούς, κυρίως τους καθολικούς, δεν τους ενδιαφέρει τόσο το δόγμα. Γι' αυτό βλέπετε ότι κάνουν πάρα πολλές εκτώσεις στα δόγματα. Σου λέει, δεν πειράζει αυτό, δεν πειράζει εκείνο, τα έχουνε ξεχαρβαλωθεί. Γι' αυτό βλέπετε πολλοί Ευρωπαίοι που ήταν Χριστιανοί πάνε σε άλλες θρησκείες, γίνονται Μουσουλμάνοι, γιατί ψάχνουν να βρουν κάτι που να τους αγγίζει πλέον. Επειδή τα έχουν ισοπεδώσει όλα, και οι καθολικοί και οι πρωτεστάντες. Βρίσκονται οι άνθρωποι εκεί και στην Ορθοδοξία και στο Ισλάμ και σε Ανατολικές, Κιναιζικές θρησκείες. Βρίσκονται σε ένα καταφύγιο. Έχει μια απορροπτική Ορθοδοξία να προσφέρει στο σύγχρονο δυτικοευρωπαίο άνθρωπο, κυρίως, και αυτό είναι το σημείο που θέλω να σταθώ, πάντοτε η καθολική εκκλησία, επειδή ακριβώς δεν την ενδιέφερε το δόγμα, την ενδιέφερε η εξουσία, και αυτό είναι το αγκάθι για μας, αυτό είναι που επιμένουμε και τους παρακαλούμε να μην επιμένουν σε αυτό, να μην θέλουν ο Πάπας να είναι αρχηγός της εκκλησίας, αλλά είναι ένας από τους πέντε Πατριάρχης που υπήρχαν πριν από το σχίσμα που ήταν όλοι ίσοι. Αυτό δεν μπορούν να το δεχθούν ούτε οι καθολικοί, οι θεολόγοι, οι οποίοι λένε, δεν πειράζει, να είμαστε όλοι ενωμένοι, αρκεί να είσαστε στο άρμα του Πάπα, να είσαστε ενωμένοι με τον Πάπα. Και το βλέπουμε και στην πολιτική, οι Ευρωπαίοι τώρα, η Γερμανία, η Γέτιδα, η οποία σου λέει ότι εμείς είμαστε εδώ, εξουσία, ο νόμος. Αλλά για εμάς τους Έλληνες είναι πάντα απ' όλα ο άνθρωπος, ο Θεός, ο Θεάνθρωπος, ο οποίος ήρθε κοντά μας και είναι ίδιος με εμάς. Νομίζω κάλυψα ένα ευχαριστώ πάρα πολύ. Εδώ ξέφυγα λίγο από τα χειροκροτήματα, δεν αξίστησα τελείως με την πατέρα. Ο πατέρας του Ιανούλικου Πατρίση είναι διδάκτορας θεολογίας, πρωτοπρεσβήτερος του Οικουμενικού Θρόνου και παρουσιάζει, όπως ακούσαμε, την παρουσία σε μάλλον, την εργασία του, ενωτικές απόπειρες ορθοδοξίας και παπισμού κατά τον 13ο και τον 14ο αιώνα. Όπως είπατε πατέρα, όταν δημοσιευτούμε το καλό όλες αυτές τις εργασίες θα αποτελέσουν ένα σύγγραμμα δικό σας που θα δημοσιευθεί σε βιβλίο ανεξάρτητο με προσθέκτες, με εικόνες και λοιπά. Θα γίνει μια πολύ ωραία, πρωτότυπη εργασία που θα φύγει και θα αναπτύσσει αυτό το πράγμα που είναι πολύ ενδιαφέρον. Σας ευχαριστούμε πολύ για την παρουσία. Εδώ να προσέχετε λίγο στα σκαλοπάτια. Κυρία Κασαβουνίδου, έχετε το λόγο. Συμβολεύει? Ναι, παρακαλώ, παρακαλώ. Θα πάρετε εσείς μετά. Η κυρία Γαριφαλιά Κασαβουνίδου είναι διδάκτος αρχιτέκτον, μηχανικός, προϊστατικός και διδάκτος αρχιτέκτος. Παρακαλώ. Παρακαλώ. Παρακαλώ. Παρακαλώ. Παρακαλώ. Παρακαλώ. Παρακαλώ. Παρακαλώ. Παρακαλώ. Αναζωογώνησης των ιστορικών τόπων μέσα από την ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς μας. Κυρία Κασαβουνίδου, έχετε το λόγο. Παραδικατώ. Γεια σας. Ευχαριστώ πάρα πολύ τον κ. κολτσίτα για την εισαγωγή, για τη δεύτερη πρόσκληση που μου έκανε να συμμετάσω και εγώ ως συγγραφέας στο περιοδικό. Θα έλεγα ότι είναι ο εγκυκλοπεδιστής της Βέρειας. Εξιέπαινε η προσπάθεια που κάνει. Μέσα στα πέντε λεπτά που έχουμε, γιατί, προφανώς, η παρουσίαση αυτή είναι απλά ένα κίνητρο για να διαβάσετε το άρθρο. Να σας πω ότι η παρουσίαση αυτή έχει να κάνει με ένα σχέδιο, δηλαδή, στρατηγική βιώσιμης αστικής ανάπτυξης. Είναι ένα στρατηγικό σχέδιο, το οποίο εκπώνησα στην εργασία μου, στο Δημήμα Προγραμματισμού και Ανάπτυξης του Δημοφέρειας. Και έχει να κάνει με κάποιο τρόπο, συνδέεται με... με έναν περίεργο τρόπο, συνδέεται με την παρουσίαση του πατρός Στυλιανού, με τη σχέση που έχει χρηματοδοτικά. Η παροχή χρημάτων στους δήμους από την Ευρωπαϊκή Ένωση, πλέον με την νέα περίοδο του ΕΣΠΑ, 2014-20, έχει μπει σε πάρα πολλοί στενούς κανόνες. Ουσιαστικά... Προς τα εκεί δεν μπορούμε να το κάνουμε. Εδώ. Μήπως δεν λειτουργεί, γιατί δεν έχει χονοτάκι. Δεν έχει ροή. Το καινούργιο στοιχείο που έχει μπει στους δήμους... Το είχα επικλείσει. Δεν μπορούμε να το κάνουμε. Αυτό το σχήμα που σας δείχνω, δείχνει ποια είναι η νέα προσέγγιση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Διαπιστώναντας ότι πολύ συχνά, στις προηγούμενες περιόδους που δίνονταν χρήματα στους δήμους, υπήρχε μία σπατάληση, κατά κάποιον τρόπο, των χρημάτων, σαν απαραίτητη προϋπόθεση έθεσε η ΕΕ, την ολοκληρωμένη χωρική επένδυση. Έχει τα τρία στοιχεία της βιωσιμότητας, δηλαδή ό,τι χρήματα δίνονται να δίνονται ισόρροπα, όχι μόνο στο περιβάλλον, το αστικό, το δομμένο περιβάλλον, αλλά ταυτόχρονα στην οικονομία και στην κοινωνία. Δεν έχει νόημα απλά να αλλάζουμε τις φλάκες των πεζοδρομίων σε μια περιοχή, αυτό δεν φέρνει την ανάπτυξη. Πρέπει να συνοδευτεί και με άλλες στοχευμένες δράσεις, που είναι άειλες, που δεν έχουν να κάνουμε με το περιβάλλον. Τώρα, συγκεκριμένα για την προσέγγιση αυτής της βιώσιμης αστικής ανάπτυξης, τα καινούργια επίσης στοιχεία είναι... οι αποφάσεις που παίρνονται πια να είναι τοπικές, να είναι προϊόν μιας διαβούλευσης, δηλαδή διαλόγου του δήμου με όσο το δυνατόν περισσότερους κοινωνικούς φορείς. Επίσης να είναι πολυτομεακές δράσεις, δηλαδή όπως είπα να στοχεύουν και στο περιβάλλον και στην επιχείρηση, και στο περιβάλλον και στην επιχειρηματικότητα, στην καταπολέμηση της ανεργίας. Και να είναι επίσης ένα προϊόν, το οποίο να στοχεύει σε μια συγκεκριμένη περιοχή της πόλης, που να κρύβει κατά κάποιον τρόπο τη μεγαλύτερη δυναμική για ανάπτυξη. Έπρεπε να σκεφτούμε μία περιοχή της πόλης, με απλά λόγια, η οποία να είναι υποβαθμισμένη, να έχει δηλαδή ανάγκη για χρηματοδότηση, αλλά ταυτόχρον να είναι ένας θύλακας που αν αναπτυχθεί θα φέρει ανάπτυξη και σε όλη την πόλη. Μετά από μία ανάλυση που κάναμε εσωτερικά, δηλαδή στο τοίμα προγραμματισμού, το κύριο βάρος είναι οι περιοχές των ιστορικών τόπων της Βέρειας, δηλαδή Μπαρμπούτα, Σπ. Αγίας Δεξιάς και Κυριότισσας, γιατί αυτή τη στιγμή είναι υποβαθμισμένες ως προς το δημόσιο χώρο, τους ελεύθερους χώρους, και ταυτόχρονα είναι ότι έχει η πόλη μας να δείξει, δηλαδή η πολιστική κληρονομιά, ο συνδυασμός της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς που έχουν αυτοί οι τόποι, με όλα τα μνημεία και τους τόπους προορισμού που εμπεριέχουν, είναι ότι έχει να αναπτυξιακά, δηλαδή να επενδύσει η πόλη για να δει την ανάπτυξη. Επίσης, υπήρχαν κάποια κριτήρια, δηλαδή έπρεπε να δείξουμε με φωτογραφίες, με σαδιστικά στοιχεία ότι όντως χρειάζεται αυτή η περιοχή επένδυση από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Σας δείχνουμε στις φωτογραφίες, μπορείτε να δείτε ποιά ήταν τα προβλήματα που εντοπίσαμε, που δείχνουμε αυτή την υποβάθμιση. Και φυσικά σε ποιον ανήκει, ως αρμοδιότητα αυτές οι περιοχές, ανήκουν στις εφορίες αρχαιοτήτων. Τόσο στην δική μας την εφορία αρχαιοτήτων, όσο και στην εφορία νεοτέρων μνημείων κάτω στη Θεσσαλονίκη και εγγένει στην αρμοδιά του Υπουργείου Πολιτισμού. Αυτή ακριβώς ήταν και η δυσκολία. Αναφέρομαι στο άρθρο πιο εκτεταμένα. Θα σας πω μόνο ότι θυμηθείτε ότι τον Ιούνιο του 2016, Ιβέρια βρισκόταν σε ένα αναβρασμό με την κήρυξη του κέντρου, όλου του αστικού κέντρου της πόλης ως αρχαιολογικού τόπου. Και βλέπουμε και στις αφήσεις που είχαν κυκλοφορήσει και στις διαβουλεύσεις που είχαν γίνει την απόσταση που υπήρχε ανάμεσα στις απόψεις των κάποιων φορέων της πόλης, όπως ο δήμος, το επιμελητήριο από τη μια μεριά και τις εφορίες αρχαιοτήτων από την άλλη. Όμως, όπως είπα στην αρχή, αν θυμάστε, το κύριο στοιχείο για την ολοκληρωμένη χωρική επένδυση είναι η διαβούλευση και η συζήτηση. Θα πρέπει να βγει όντως και μια λίστα δράσεων που αναφορά όχι μόνο το δήμου, αλλά αν είναι ωφελούμενη και η εφορία και το εμπορικό επιμελητήριο και η δημόσια ευβελωθήκη είναι επίσης ωφελούμενη. Τα χρήματα να μην πηγαίνουν μόνο στο δήμο αλλά και σε όλη τη βεντάλια των φορέων που υπάρχουν σε μια πόλη. Άρα το κρίσιμο στοιχείο ήταν αυτές οι διαβουλεύσεις που κάναμε και μάλιστα έγιναν στην επαύριο. Είχε περάσει σχεδόν ένας μήνας μόνο πόλη αυτήν την ιστορία με την κύρια εξαρχαιολογικών χώρων. Υπήρχε δηλαδή ένα εχθρικό κλίμα. Όμως τελικά υπήρξε συνέναιση. Δηλαδή από τη στιγμή που έγινε ξεκάθαρο ότι αφού θέλει ο δήμος να καμφάλει πρόταση στην έναιση από την Φορή Αρχαιοτήτων, πήραν και αυτοί κάποιο μερίδιο από τη χρηματοδότηση. Και για να κλείσω με αυτό, τελικά ο δήμος Βέριας ήρθε δεύτερος στην βαθμολογία σε συνολό εφτά δήμων. Έχει εξασφάλισει με αυτό το σχέδιο 4,2 εκατομμύρια ευρώ για την πόλη που κατ' ανέμωση σ' αυτούς τους τέσσερις άξιονες που σας δείχνω στο σκλάιντ αφορούν δηλαδή και το περιβάλλον, το δομμένο περιβάλλον, την βελτίωση της βιώσιμης αστικής κινητικότητας, την αύξηση της απασχόλησης με στροφή σε επαγγέλματα και τεχνικές που έχουν μέλλον, για παράδειγμα, στην τεχνική κατάρτιση, σε τεχνικές αναπαλέωσης, στη συντήρηση στονικών μνημείων και επίσης ο τέταρτος άξιονες είναι η στήριξη των ευπαθών ομάδων. Ευχαριστώ για την προσοχή σας, καλή συνέχεια στους επόμενους. Ο κύριος Δημήτρης Πυρινός είναι διδάκτορ του Ιωνίου Πανεπιστημίου, πτυχιούχος παιδακογικών και οικονομικών επιστημών, διευθυντής του 16ου Δημοτικού Σχολείου Βερίας και μας παρουσιάζει την εργασία του επαγγελματικό, κοινωνικό και πολιτικό προφίλ των μελών της σχολικής διέκυσης στη Βέρεια στα 1892 με 1923. Κύριε Πυρινέ, έχετε τον λόγο. Ευχαριστώ για την προσφώνηση, φίλε Αντώνη. Καλησπέρα και από μένα. Στην παρούσα εργασία περιγράφω το προφίλ των μελών του σημαντικότερου κοινοτικού σωματίου των αρχών του 20ου αιώνα της σχολικής εφορίας σχετικά με τα επαγγέλματα, τις σπουδές, τις ασχολίες, τις κοινωνικές δράσεις τους. Το σώμα της σχολικής εφορίας, βασικός φορέας διοίκησης της κοινωνικής εκπαίδευσης, συνέχισε το έργο της για πολλά χρόνια μετά την αλλαγή της διοίκησης το 1912 κατά τη μετάβαση από την κοινότητα στο κράτος. Εδώ να κάνω μια αντιστοίχηση με τα σημερινά εδοδομένα για να έχουμε μια εικόνα. Η σχολική εφορία τότε αντιστοιχεί με τη σημερινή Αντιδημαρχία Παιδείας της Σχολικής Επιτροπής Προδοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, τη διέθυνιση Προδοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. Η σχολική εφορία ήταν το πολύ πέντε άτομα. Εδώ, βέβαια, αν και έχουν αλλάξει τα δεδομένα πληθυσμιακά, αναλογιστείτε τη διόγγωση της γραφειοκρατίας στο σημερινό συγκεντρωτικό κράτος. Λοιπόν, με αρμοδιότητες στα εκπαιδευτικά καταστήματα αρένων και διλέων, εκλεγόταν εκπροσώπων ευπόλεπτων τιμίων και αξιοπίστων από τη γενική συνελεύση της αντιπροσωπίας της κοινότητας σύμφωνα με τις διαδικασίες των κανονισμών. Όλα σχεδόν τα ονόματα των μελών των σχολικών εφόρων εντοπίζονται και στη συνελεύση της Δημογεροντίας έως το 1924, έτσι όπως μετονομάστηκε η Δημογεροντία έως το 1936. Για την οικονομία της εκδήλωσης θα αναφέρω λίγα χαρακτηριστικά ονόματα με τις περισσότερες συμμετοχές. Νικόλαος Αντωνιάδης. Σπουδές στην ιατρική Αθηνών και στη Γερμανία, διατηρούσε φαρμακείο και μια μικρή κλινή. Ενεργό ανάμιξη στον μακεδονικό αγώνα. Υποψήφιος Βουλευτής το 1915 με το κόμμα του Φιλελευτέρων. Διετέλεσε και δήμαρχος της πόλης στα έτη 1929-23. Προσέφερε υπηρεσίες στη φιλοπτοχαδελφότητα, ενώ η γυναίκα του, Ελισάβετ Γεμιτζόγλου, αναφέρεται και ως δωρήτρια της κοινότητας. Εμμανουήλ Χριστοδούλου. Έμπορος, μέλος ευρύτα της οικογένειας της πόλης. Το επίθετο Χριστοδούλου εντοπίζεται με τη μεγαλύτερη συχνότητα στις κοινωνικές συνελεύσεις σωματίων και συλλόγων, σε επιτροπές εκκλησιών και στον μακεδονικό αγώνα. Ο γιος του Αναστάσιος είναι ο συγγραφέας των βιβλίων ιστορία της Βέρειας και η συμβολή της Βέρειας στον μακεδονικό αγώνα, από που αντλούνται και πολλές πληροφορίες. Η κόρη του Ελένη, ιδρυτικό μέλος και πρόεδρος της φιλοπτόχου αδελφότητας. Δημήτριος Τούσας, απόφυτος ιατρικής με μετεκπέδευση στο Παρίσι, επίσης εξεύχουσα μορφή της κοινότητας, από τους προτρεγάντες του μακεδονικού αγώνα, ιδρυτικό μέλος της φιλανθρωπικής και εκπαιδευτικής αδελφότητας Αθηνά και μετόπιτα πρόεδρος του μετονομαζόμενου σωματίου μέλη σας, υποψήφιος βουλευτής του 2015 με το κόμμα των αντιβενιζελικών. Αντίνιος Μυρλής, σπουδές στην ιατρική στην Αθήνα, μεταπτυχιακές σπουδές στη Γαλλία, γιατρός του Δήμου και της Τούρκικης Αστυνομίας. Με τη γυναίκα του Μαρίκα, η οποία ήταν ιδρυτικό μέλος της φιλοπτόχου και αυτή, προσέφερε δωρεάν ιατρικές υπηρήσεις σε Μακεδονωμάχους, ενώ αργότερα διελτέλεσε και ο πρώτος Έλληνας δήμαρχος το 1916-18. Πατάσιος Αντονιάδης, γενικός γραμματέας της κοινότητας, σημαντική θέση για πολλά έτη και της μεγαλύτερης ενωρίας της πόλης Αγίου Αντονίου, που λειτουργούσε και ως τραπεζικό ίδρυμα. Εντοπίστηκε και ως μέλος στο Προεδρίο του Πολιτιστικού Σουματίου της Μέλησας, ενώ στον έντιμον συμπολίτη της κοινότητας είχε ανατηθεί και το Ταμείο του Μακεδονικού Αγώνα. Θωμάς Χατζηνικολάκης και τα αδέλφια του Στέφανος και Εμμανουήλ, με επιτυχημένη εμπορική δραστηριότητα, είχε ως αποτέλεσμα τη δημιουργία δύο εργοστασίων. Βοήθησαν δικηλωτρόπος στην κοινότητα, προσφέροντας στην φιλόπτωχο και ενισχύοντας τα οικονομικά της εκπαίδευσης. Η Θήνονούς ο Στέφανος, ο οποίος ήταν και επίτροπος της Ενωρίας του Αγίου Αντωνίου και της Μονής Τιμίου Προδρόμου που ενίσχυε τα σχολεία. Εμμανουήλ Βελτσίδης, με δίπλωμα της ιατρικής σχολής της Αθηνάς και αυτός, άσχησε το επάγγελμα του γιατρού ως παθολόγου και σχολίατρος στην πόλη, από τους πρωτεργάτες και αυτός της μακεδονικής εξέγερσης, με ριψοκίνδυνη συμμετοχή στην περίθραψη των τραγματιών, έλαβε μέρος στους βαλκανικούς πολέμους. Το 1920, ιδιαιτέλασε και πρώτος τοπικός έφορος προσκοπών, αναπτύσσοντας μεγάλη δραστηριότητα. Γεώργιος Βλαχογιάννης ξεκίνησε ως δάσκαλο στην Αστική Σχολή, ενώ στη συνέχεια έγινε παραγωγός και έμπορος κρεάτων. Μέλος του Φιλανδροπικού Σωματίου Μέλησας, με ενεργή συμμετοχή ως ηθοποιός και στις θεατρικές παραστάσεις που εργάνονται στο Σωματίο. Η σύζυγός του, ιδρυτικό μέλος της Φιλοκτώχου Παδερφότητας, υπηρέτηση για πολλά χρόνια σε διοικητικά συμβουλία. Ιωάννης Μάρκου, από τους ελάχιστες Έλληνες που είχαν ασκήσει τη δικηγορία στην Τουρκοκρατούμενη πόλη. Γιος του Στέργιου Μαρκού, γιατρού από τη Θήβα, που είχε εγκατασταθεί και παντρευτεί στην Αθήνα με πλούσιο κοινωνικό έργο. Μέλος της Επαναστατικής Επιτροπής του Κοινήματος Θεσσαλονίκης το 1916, με τον Βενιζέλο. Γραμματέας του Συλλόγου Μέλησα, υπηρεσίας αμυστής στη Φιλόπτωχο Αδερφότητα, υποψήφιος Ανεξάτητος Βουλευτής στις εκλογές του 2015 και υποψήφιος με το Κόμμα των Φελευθερών το 2020. Δήμαρχος της Πόλης το 1924 με διορισμό και το 1925 έως 1929 ως Ερετός. Υπάρχουν πάρα πολλά ονόματα, πάρα πολλά. Υπάρχουν καμιά οικοσαριά ακόμα. Υπάρχει και το περιεδικό βέβαια. Με τον Αναστάσιο Εμμανουήλ Ιατρού, υπογραφόμενον ως Αναστάσιο Μανωλάκη στα πρακτικά. Ήταν ο Αναστάσιος Σιωρμανωλάκης, γιος του Εμμανουήλ Ιατρού, το αποκαλούμενο από τους Τούρκους Μπουγιούκ Χεκίν, Μεγάλου Ιατρού. Ο αείμινος του Αναστάσιος Εμμανουήλ Σιωρμανωλάκης, γόνος αρείς της οικογενείας, ήταν γεωργοκτηματίας και είχε αναλάβει την ηγεσία του Μακεδονικού αγώνα στην περιοχή. Τημήθηκε με παράσιμα από το ελληνικό κράτος, εκλέχτηκε ο πρώτος βουλευτής της Βέρειας στο Ελληνικό Κοινοβούλιο, μέγας ευεργέτης της Φιλοπτόχου, δανειστής στην τράπεζα του Αγιοντονίου, ενώ με το θάνατο του δώρισε την αρχοντική οικία του στο δήμο. Βλέπουμε λοιπόν ότι τα μέλη της σχολικής εφορίας παρουσιάζουν κάποια κοινά χαρακτηριστικά. Μιλάμε τώρα για μια χρονική περίοδο από το 1880 περίπου έως το 1940. Προέρχονταν από υψηλά κοινωνικά στρώματα, βρισκόντουσαν στο προσκήνιο της τοπικής κοινωνίας, από την επαγγελματική τους δραστηριότητα και το επίπεδο σπουδών τους, αποτελούσαν την ελίτη της κοινότητας και ήταν οι κορυφαίοι της Δημογεροντίας. Έμποροι, γιατροί, δικηγόροι, κτηματίες, βιομηχανείς, δάσκαλοι, κληρονόμοι επιφανών οικογενειών, πρωτεργάτες του μακεδονικού αγώνα, συμμέτοχοι σε επιτροπές εκκλησιών, μέλη συλλόγων και σωματίων, εκλεγμένοι δήμαρχοι και ψήφιοι βουλευτές στο ελληνικό κράτος. Άτομα με γνώση της αγοράς και με υψηλό κοινωνικό και πολιτιστικό κεφάλαιο. Διαβάζοντας τα πρακτικά βλέπουμε ότι οι απόψεις και οι αποφάσεις τους συμβάνδιζαν με το κοινωνικό και οικονομικό κλίμα χωρίς βέβαια να παραβλέπουν τη δικαιοσύνη και την ορθόξη χριστιανική ηδική που κάλυπτε όλα τα προηγούμενα. Στα νέα δεδομένα του ελληνικού κράτους, δηλαδή κατά τη μετάβαση μετά το 2012, ούτε παρετήθηκαν ούτε πάφτηκαν, δεν έγινε καμιά απότομη αλλαγή, προσανατολίστηκαν και προσαρμόστηκαν στις νέες συνθήκες, κατέλαβαν νέες σημαντικές θέσεις στην κρατική διοίκηση και απέκτησαν νέες μορφές εξουσίας, αλλά και προσφοράς στην τοπική κοινωνία. Ευχαριστώ. Η κυρία Δέσκνα Κολσίδα είναι φιλόλογος, καθηγήτρια με μεταφυγιακές σπουδές, μάστερ νεοελληνικής φιλολογίας και παρουσιάζει την εργασία της, ο οποίος και το έργο του Λουκία Κρύτα περιγραφεί του δημοσιογραφικού και πολιτικού του έργου. Είναι το μάστερ της κυρίας Κολσίδα. Η κυρία Δέσκνα Κολσίδα σήμερα θουσιάζει λόγο έκτακτης υπηρεσιακής δέσμευσης στη Θεσσαλονίκη. Ο Λουκάς Χατζιγιαννάρ Ακρίτας, μετά ονομάστερ, γεννήθηκε στη Μόρφου της Κύπρου το 1908. Φίτισε στο Δημοτικό Σχολείο της Μόρφου και στο Παγκίπριο Γυμνάσο της Δευκοσίας. Φούδασε για ένα χρονικό διάστημα στο Παγκίπριο Διδασκαλείο και εργάστηκε ως δάσκαλος. Από το 1930 συνεργάστηκε στη Σύνταση της Μεγάλης Ελληνικής Εγκυκλοπαίδειας, του Πυρσού η Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια, και στα επόμενα δύο χρόνια άρχισε να εργάζεται ως συντάκτης στην εφημερή δαεστεία και πρωία. Το 1929 γράφτηκε το πρώτο θεατρικό του έργου, Αγαμέμνον. Το 1935 κυκλοφόρησε στην Αθήνα τη νουβέλα «Νέος με καλά συστάσεις» και το 1936 το μυθιστόριμα «Ο Κάμπος». Το 1939 κατατάχτηκε στον ελληνικό στρατό και το 1940 πολέμησε ως στρατιώτης το Αλβανικό μέτωπο από όπου έστελνε πολεμικές ανταποκρίσεις στην Αιστεία. Αυτές αποτέλεσαν την πρώτη ύλη του δεύτερο μυθιστορίματος του, αρματωμένη, που εκδόθηκε αρκετά αργότερα, στα 1947. Το 1941 έβηκε από το θεαστικό έργο του, «Όνυρο Αγάπης», με τον τίτλο «Όπου αγαπά παιδεύει», «Όποιος αγαπά, δηλαδή, παιδεύεται». Το 1944 διορίστηκε Φυπουργός Τύπου και Πληροφοριών στην πρώτη κυβέρνηση ύστερα από την απελευθέρωση, υπό τον Γιώργιο Παπανδρεού. Το 1945 μετήχε στη Διακομματική Επιτροπή Διαφωτίσεως της Διεθνούς Κοινής Γνώμης για το κυπριακό πρόβλημα και το σκοπό αυτό στάλτηκε από την κυβέρνηση Παπάγου στις ΗΠΑ. Συνεργάστηκε επίσης και με τον Αρχιεπίσκοπου Μακάριο. Στην πολιτική δράση επανέκαμψε δυναμικά κατά τη διάρκεια του ανέδοδου αγώνα με την εκλογή του ως βουλευτής της Ένωσης Κέντρου. Το 1963 εκλέχτηκε βουλευτής της Ένωσης Κέντρου, το 1964 ανέλαβε Υφυπουργός Παιδείας στην κυβέρνηση Γιώργιου Παπανδρεού και στα πλαίσια της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης συνεργάστηκε με τον Εβάγγελο Παπανούτσο. Τα 4 κορσίδα από τη Θεσσαλονίκη στέλνει τους φιλικούς χαιρετισμούς σε όλους τους συνέδρους και τους παρευρισκόμενους στην εκδήλωσή μας. Ο ημαθιώτης κ. Γιώργιος Προβατάς αποπεράττωσε σπουδές μηχανικού περιβάλλοντος της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Κολωνίας. Έχει μεταπτυχιακές σπουδές Master στην Προστασία του Περιβάλλοντος στη Στήμη Ορόστοκ της Γερμανίας και παρουσιάζει την εργασία του καταλληλότητα μιας προταθύσσας θέσης για εγκατάσταση μονάδας επεξεργασίας αστικών απορριμάτων και χειτή στον νομό ημαθίας. Ο κ. Προβατάς, Γιώργιος, σήμερα απουσιάζει. Όπως γράφει στην περιληψή του, τις εργασίες του, το πρόβλημα των απορριμάτων σε πολλές περιοχές της Ελλάδας έχει πάρει τεράστιες διαστάσεις. Στο πρόβλημα αθίας συστήθηκε φορέας ενιαίος σύνδεσμος διαχείρισης απορριμάτων για να δώσει λύση στο πρόβλημα των απορριμάτων του νομού. Στην παρούσα μελέτη εξετάστηκε από διαφορετικές απόψεις η προτινόμενη χωροθέτηση γνωστή ως θέση 12 αν είναι κατάλληλη για το προβλεπόμενο έργο. Αυτό εξετάστηκαν ιδιαίτερα, η τεχνική καταλληλότητα, η γυτνίαση με οικισμούς όπως είναι Βεργίνα και λοιπά, όπως είναι το Μοναστήρι του Θυμίου Προδρόμου και λοιπά, όπου δεν μπορούσε να γίνει σε τέτοιους οικισμούς με τέτοια γυτνίαση. Η αρχή της εγγύτητας προς το κέντρο βάρους των απορριμάτων, οι φυσικές καταστροφές, οι γεωλογικές συνθήκες της περιοχής, η προστασία της φύσης και του τοπίου, οι χρήσεις, πολλές δηλαδή, η προστασία πολιτιστικής κυκλονομίας και κοινωνική αποδοχή. Δεν είναι μόνο ένα έργο να είναι χρήσιμο ή όχι, πρέπει και ο λαός να το υποστηρίξει. Η μελέτη διαπίστωσε σοβαρά προβλήματα στους τομείς γεωλογίας και υτρογεωλογίας, ιδρολογικής προστασίας της φύσης και του τοπίου και προστασίας της οικονομίας. Επιπλέον, ανέδειξε προβλήματα αναφορικά με το μικρό μέγεθος της εγλόγου θέσης και την κοινωνική αποδοχή. Εξάλλου, η μελέτη εντόπισε νομικά προβλήματα. Εξ' αυτό συνάγεται ότι ο επιλεγόμενος χώρος δεν ενδείκνεται για την εγκατάσταση της μονάδας επεξεργασίας απορριμάτων και τοιχτή. Ο κύριος Γιώργιος Προβατάστα π.χ. από το Wuppertal της Γερμανίας, όπου ζει και δραστηριοποιείται κατά τους φθενοχορινούς και χειμερινούς μήνες, κατά τους εαρινούς και καλοκαιρινούς ζει στο Πολύδαντρο η Μαθίας. Μας στέλνει τους φιλικούς χαιρετισμούς σε όλους τους συνέδρους και παραβρισκομένους στις εκδήλωσές μας καθώς και στους συμπατριώδες του. Κύριε Παύλο Πυρινέ, έχετε το λόγο. Κύριε Παύλο Πυρινέ, έχετε το λόγο. Περάστε. Λοιπόν, θα προσφωνήσω και μετά θα πάρετε... Κοιμαστείτε. Ναι, μια στιγμή θα το φέρω εγώ εκεί. Δεν τελείωσε, έχουμε κι άλλους. Μετά θα μου πείτε κάποιος δεν μίλησε. Λοιπόν, είμαστε στον κύριο Πυρινό. Ο κύριος Παύλος Πυρινός είναι θεολόγος, καθηγητής, με μετατυχιακές σπουδές Μάστερ Ιστορίας και παρουσιάζει την εργασία του, κατάλογος των χειρογράφων και εντύπων βιβλίων της Βιβλιοθήκης της Ιεράς Μονής Τιμίου Προδρόμου Σκη της Βερίας υπό του Μητροπολίου του Βερίας και Ναούσσης του Φρονίου Σταμούλη. Ενέταση, 1927, τάχουσα ισταγωγικά γι' αυτό το ενέταση. Είναι η γλώσσα ιδιόριθμος της εποχής εκείνης. Όπως επίσης να βρω την ευκαιρία να πω ότι όταν μελετήσετε την εργασία του κ. Καλληγά, εκεί δημοσιεύουν αυτοτελή το κομμάτι εκείνο που ο περιγητής μιλάει για τη Βέρια. Αλλά είναι η ορθογραφία, η αρθογραφία, το ήθος του και λοιπά είναι ακριβώς όπως το έγραψε το 13. Δηλαδή βρήθη λαθών και λοιπά, αλλά έτσι έγραψε ο δημοσιούγράφος. Δεν μπορούμε να το αλλάξουμε τώρα εμείς. Αλλά βλέπουμε και τη μορφή της γλώσσας τότε όπως ήταν. Κύριε Επιδημέ, ακούμε. Πανοσιολογιώτατε, πρωτοπρεσβήτεροι, αντιπρόσωπε του Μητροπολίτη μας. Σας ευχαριστούμε για την παρουσία σας. Αντιπρόσωπε της Μεραρχίας, αντιπρόσωπε της Ακαδημίας Επέδευσης Αστυνομικών. Είναι ο διοικητής. Ο διοικητής είναι, δεν ήξερα. Κυρίες και κύριοι, η έκδοση του περιοδικού Βέρια, Ερατινή Ιμαθία, Ιστορία Πολιτισμός, περιοδικό σύγγραμμα έρευνας και λόγου αποτελεί ημαθιώτικο γεγονός που οφείλεται στον οτριρό και ακάματο κατά τον Πατριάρχη, φιλόλογο και ιστορικό συμπολίτη μας, διδάκτορα Αντώνη Μιχαήλ Κολτσίδα, ο οποίος διαρκώς και ασταμάτητα μας εφνηδιάζει με τα άκρως επιστημονικά του συγγράμματα που κοσμούν την μαθιώτικη βιβλιογραφία. Άξιος πολλών συγχαρητηρίων. Συγχαρητήρια αξίζουν και στη σύζυγό του, την κυρία Νίτσα, δασκάλα, που πολλά χρόνια τώρα, όπως ξέρω, τον αφήνει απερίσπαστο να ξοδεύεται και να ασχολείται με τα ιστορικά της πόλης μας. Μαγειρεύεις, αλλά αν δεν ήταν η σύζυγος αυτή που είναι δεν θα έφτανε σε αυτό το σημείο. Το όνειρο του φίλου Αντώνη Κολτσίδα για τη δημιουργία αυτού του πανέμορφου και καλέστητου περιοδικού, σε μορφή και περιεχόμενο, επιστημονικού περιοδικού, ποικίλου περιεχομένου, περιέχει δεκαεφτά εργασίες, θαυμάσια στο είδος τους, προσεγμένες, που προκαλούν εντύπωση και θαυμασμό. Έγινε πράξη με την γενναιόδωρη προσφορά του καταξιωμένου συμπολίτη μας, εκδότη καθηγητή Γεράσιμου Καλιγά. Η ευγενική αυτή χορηγία και το αγαπητού Γεράσιμου Καλιγά για την έκδοση του περιοδικού, που σήμερα γίνεται γι' αυτό λόγος, καθώς και πολλές άλλες μου δίνουν την ευκαιρία να εκφράσω και δημόσια τον θαυμασμό μου και την εκτίμησή μου στο πρόσωπό του, γιατί εδώ και πολλά χρόνια, βοηθώντας τους συγγραφείς με τις συλλογές παλιών φωτογραφιών, ευκαιρίας, κείμενα, αρθογραφίες και άλλα και με την ηθική και οικονομική στήριξη διαφόρων συλλόγων και ατόμων έγινε σημαντικός παράγοντας της πολιτιστικής και πνευματικής ανάπτυξης της πόλης μας και όχι μόνο είναι άξιος συγχαρητηρίων και παράδειγμα προσμήμηση. Και έρχομαι στο κυρίως θέμα μου. Το 1974, ανοίχθηκε στην Ιερά Μητρόπολη Βερίας ένα σιβερένιο παλιό χρηματοκιβώτιο όπου ήταν φυλαγμένοι πολύτιμοι κώδικες, παλιά έγγραφα, λιτά και άλλα. Ανάμεσα σε αυτά υπήρχαν και κατάλογες χειρογράφων και εντύπων βιβλίων της Ιεράς Μονής Τιμίου Προδρόμου Βερίας, διαφόρων χρονολογικών κείμενων και διαφόρων χρονολογιών. Ένας από αυτούς συντάχθηκε από το μακαριστό Μητροπολί Βερίας Σοφρόνιο Β στα Μούλη το 1927 με τον τίτλο κατάλογος των χειρογράφων και εντύπων βιβλίων της Βιβλιοθήκης της Ιεράς Μονής Τιμίου Προδρόμου Βερίας το έτος 1927, που δημοσίευσα στο δεύτερο τεύχος αυτό που παρουσιάζουμε. Από τα 145 βιβλία, τα 21 είναι χειρόγραφα και τα 124 εντύπα. Από αυτά τα 55 είναι διπλά, έχουμε δηλαδή 69 τίτλους και σώματα 124. Η σύνταξη του καταλόγου δεν έγινε με κάποια σειρά με βάση, παράδειγμα, τη χρονολογία, την έκδοση ή το επίθετο του συγγραφέ, ή κατά κατηγορίες. Συχνά, μάλιστα, τα ίδια βιβλία καταχωρήθηκαν χωριστά. Τα χειρόγραφα ανέρχονται στα 21. Από αυτά 10 μουσικά, 2 φιλοσοφικά, 2 λειτουργικά, 4 διάφορα και 3 παπαδικής, ψαλτικής. Χρονωλική ένδειξη 12, 18ου αι. 5, 19ου αι. 4 με ακραίες χρονολογίες που εκτείνονται από το πιο παλιό χειρόγραφο 1724 έως το νεότερο 1870. Μόνο τα τρία χειρόγραφα έχουν τόπο αντιγραφής. Εκτός από τα χειρόγραφα με αύξοντα ρυθμό 9, τοχός πρόδρομος και 20 μεταφυσική Αριστοτέλη, πολύ σπουδαίο, τα υπόλοιπα έχουν περιεχόμενο εκκλησιαστικό. Από τα χειρόγραφα έχουμε πολλές πληροφορίες για αντιγραφής χειρογράφων, δασκάλους παπαδικής, μοναχούς κατόχων χειρογράφων, πληροφορίες για μοναστήρια περιοχής Βερίας και άλλα. Ευχής έργων τα χειρόγραφα να μελετηθείν από ειδικούς και να εξαρθεί η συμβολή αυτών στη ζωή και τη δράση των μοναστηρίων και του λαού της Βερίας. Στο σύνολο των εντύπων βιβλίων, 130, έχουμε χωρίς τίτλο τρία βιβλία και χωρίς συγγραφέα 40 βιβλία. Ως προς τη χρονολογία έκδοση έχουμε 17ου αιώνα 6, 18ου αιώνα 32, 19ου αιώνα 39, 20ου αιώνα 7 και χωρίς χρόνο έκδοσης 46. Σύνολων δηλαδή 130 βιβλίων. Οι ακραίες χρονολογίες των εντύπων βιβλίων της καταγραφής αυτής εκτείνονται από το πιο παλιό βιβλίο που είναι το υπαρρύθμι 62 και τίτλο Ορθόδοξος Ομολογία της Πίστεως εκδόσεως 1679 και το νεότερο υπαρρυθμών αύξοντα 144 με τίτλο Η Σημερινή Κίνη εκδόσεως 1926 του Δημητρίου Φαράντου. Πράγματι είναι μια αξιόλογη συλλογή χειρογράφων και εντύπων βιβλίων που χρήζει την περιττέρω έρευνα και σύγκριση με τις καταγραφές του ιωρομονάχου Ιωαννικίου Μιλιοπούλου που συνέταξε τα έτη 1932 και 1936 που θα δημοσιευτούν στο επόμενο τρίτο τεύχος του παρόντος περιοδικού. Και όλα αυτά για την εξαγωγή συμπερασμάτων και διαπιστώσεων κατά πόσον συνέβαλαν στη διαμόρφωση της θρησκευτικής και εθνικής συνειδήσεως των μοναχών και των βεργιωτών. Σας ευχαριστώ πολύ για τα υπόλοιπα στον περιοδικό. Υπόλοιπος, χειρουργός, οχοπερδικός και παρουσιάζει την εργασία του, η διαστρονική δευτεροβάθμια περίταψη στην ημαθεία. Παρασολολογιώτατε, φίλες και φίλοι, αγαπητέ Αντώνη. Χθες οι Απανταχού Έλληνες γιόρτασαν την επέθειο της Παλιγκυνησίας του Έθλους της έναρξης της Εθνικής Επανάστασης η οποία οδήγησε στην ελεύθερη πατρίδα την οποία ζούμε σήμερα. Αυτός ο αγώνας εδώ στη Μακεδονία κράτησε πολύ περισσότερο και θα έλεγα ότι ακόμα διαρκεί. Είναι όμως ένα έναδροσμα αυτή η επέτειος για να προσεγγίσουμε τη δευτεροβάθμια περίταψη από τα χρόνια εκείνα μέχρι σήμερα με μια πολύ σύντομη αναδρομή αν και στην αργασία η οποία δημοσιεύεται στο εκλεκτό περιοδικό το οποίο την ήλιοι κοινικός της σύνταξης επιμελήθηκε ο καθηγητής ο Αντώνης Κουλτσίδας περιγράφονται τα δεδομένα της δευτεροβάθμιας παρουχής υπηρεσιών φροντίδας υγείας από την απελεθέρωση της περιοχής μέχρι και σήμερα. Μια από τις σημαντικές προσωπικότητες της εποχής του 1821 ο πλασχικός σημαντικός ο οποίος όμως δεν αναφέρται τόσο συχνά δεν είναι από τους μεγάλους αρχηγούς του αγώνα ήταν ο Ευαγγέλις Ζάπας και δράττουμε τις ευκαιρίες να αναφερθώ σε αυτή τη μορφή από σχετική αναφορά που έκανε ο αγαπητός φίλος και κουμπάρος μου ο Γεράσιμος ο Καλληγάς. Ο Ευαγγέλις Ζάπας ήταν πρωτοπαλίκαρο του Μάρκου Μπότσαρη έλαβα μέρος σε όλα τα πολεμικά γεγονότα και τραυματίστηκε πολλαπλώς νοσηλευόμενος στα πρόχειρα νοσηλευτήρια τα οποία αστήνονταν στα στρατόπεδα και τα οποία υπηρετούσαν όσο πιο το πλείστον φιλέλληνες ιατροί οι οποίοι ήρθαν για να συμπαρασταθούν στον αγωνιζόμενο ελληνισμό. Αυτή η μακροχρόνια παραμονή στα νοσηλευτήρια αυτά τον πρίκησε με γνώσεις ιατρικής. Στην ουσία λειτουργούσε ως νοσηλευτής αλλά με αυξημένες γνώσεις ιατρικής χωρίς ποτέ βέβαια να έχει σπουδάσει ιατρική. Για την ιστορία μετά την απελευθέρωση της Νότιας Ελλάδας ο Ευαγγέλιος Ζάπας ήρθε και καταστάθηκε εδώ στη Βέρεια όπου παρέμεινε για αρκετό χρονικό διάστημα ασκώντας την πρακτική ιατρική την εποχή εκείνη που ως νοσηλευτήρια χρησιμοποιούνταν κυρίως τα μοναστήρια. Όσοι τραυματίζονταν ή έπασαν από κάποια νοσήματα τα οποία δεν μπορούσαν να αντιμετωπιστούν στον τόπο κατοικίας του κάθε ασθενούς μεταφέρονταν στα μοναστήρια. Εκεί λειτουργούσαν μονάδες δευτεροβάθμιας φροντίδας υγείας αντίστοιχες με τις ημερινές, όπου εκεί τους παρέχονταν υπηρεσίες. Βέβαια, η ιστορία του Βαγγέλη Ζάπα, η γνωρίζει ότι σε όλους είναι άλλοι, έγινε πάρα πολύ γρήγορα γνωστός στις οθωμανικές αρχές οι οποίες μάθανε ποιος ήταν αυτός και ποιος ήταν ο αγώνας του στη Ελλάδα και τον κατεδίωξαν έτσι, ως αυτός κατέφυγε στο Μπουκουρέστι όπου προσέφερε εκεί ανάλογες υπηρεσίες στα μοναστήρια της περιοχής. Άρχισε να εκμισθώνει υγέες και κατέληξε να είναι ο πολύ μεγάλος επιχειρηματίας μαζί με τον ξάδελφό του τον Κωνσταντίνο και είναι γνωστά τα γεγονότα τα οποία τους ανέδειξαν σε μεγάλους υβεργέτες του γένους. Αυτή όμως η ιστορία δηλαδή του να νοσηλεύονται οι τραυματισμένοι από τις διάφορες αναμετρήσεις αλλά και η Πάσκο της Βαρέως στα μοναστήρια της περιοχής έδωσε τη δυνατότητα σε πάρα πολλούς στα χρόνια ακόμα της Οθωμανικής Κυριαρχίας να αναπτύξουν αυτές τις μονάδες της δευτεροβάθμιας φροντίδας υγείας πέραν από τους γιατρούς οι οποίοι πανήχαν τις υπηρεσίες τους σε πρώτο βαθμό στις διάφορες οικουγένειες ως επί το πλείστον επισκεπτόμενοι τα σπίτια αλλά και διατηρώντας και κάποια ιατρία. Η πρώτη προσπάθεια που έγινε για να δημιουργηθεί στην περιοχή μας μια νοσηλευτική μονάδα πρωτοβάτειας φροντίδας υγείας ήταν στην Νάουσα. Ήταν το περίφημο νοσηλευτήριο Τουρπάλι το οποίο διήρκυσε μέχρι το 20 περίπου κι ανώ ήδη αργότερα ιδρύθηκε και το νοσοκομείο Χριστιανική Αγάπη μετά από δωρεά των αδερφών Λαναρά και του παιχλιβάνου του Φουκιούνα. Η παρουσία μου που έχει να κάνει με την ιστορική αναδρομή της δευτεροβάθμιας φροντίδας υγείας στο νομό Ιμαθίας αναφέρεται σε θεσμούς που δημιουργήθηκαν και σε πρόσωπα που έθεσαν τον εαυτό τους στην υπηρεσία της υποστήριξης της περίθραψης της υγείας του τοπικού πληθυσμού. Αυτοί οι όσοποι το πλήστον ήταν άνθρωποι οι οποίοι ξεκίνησαν μέσα από μια ισοτερική παρμορρόρμηση, οι ιετροί οι όσοποι το πλήστον, οι οποίοι κατέθεσαν στην ανάπτυξη της δευτεροβάθμιας φροντίδας υγείας την όποια προσωπική περιουσία μπορούσαν να διαθέτουν και την όποια προσωπική αφοσίωση πάνω στο σκοπό αυτό. Βέβαια, το κράτος ήρθε αργός σε αυτή την προσπάθεια αρκετά αργότερα ιδρύοντας τα νοσοκομεία, σε πρώτη φάση το νοσοκομείο Χριστιανική Αγάπη στην Νάουσα και αργότερα ξεκίνησε το νοσοκομείο της Βέρειας πρώτα απ' όλα σαν ένα στραγιωτικό νοσοκομείο μετά την απελευθέρωση το οποίο περιέθαλπε όχι μόνο τους τραυματίες των πολεμικών αναμετρήσεων αλλά και τον πληθυσμό από σαβάρα προβλήματα υγείας. Αυτό λειτούργησε άτυπα για ένα χρονικό διάστημα. Ακολούθησαν τα πολεμικά γεγονότα του Πρώτου Παγκόσμιου Πολέμου και της Μικρασιακής Καταστροφής οπότε παρέδωσε την αμοδιώτητά του στο προσφυγικό νοσοκομείο που ιδρύθηκε εδώ για να καλύψει τις ανάγκες όχι μόνο των προσφύγων αλλά και του τοπικού πληθυσμού. Είναι αλήθεια ότι η ιστορία της ανθρωπότητας συμματοδοτήθη από τους πολέμους. Δυστυχώς δεν ήταν άσια αυτό το οποίο είπε τα αρχότερα χρόνια ο Ηράκλητος ότι πατήρ πάντων πόλεμος. Θα πρέπει όμως να αποδεχτούμε ότι τα έργα της ειρήνης είναι πολύ πιο επίμοχθα πολύ μεγαλύτερης διάρκειας και πολύ μεγαλύτερης ευεργετικής απόδοσης για την ανθρωπότητα. Έστω και αν αυτά δεν καθορίζουν την ιστορία ή μάλλον γράφονται στα μικρότερα γράμματα της ιστορίας. Μέσα σε αυτή την ιστορία επομένως και στα ειρηνικά της έργα είναι αφιερωμένο το εξαιρετικό τεύχος το οποίο παρουσιάζεται σήμερα και όλοι οι συγγραφείς αναφέρονται σε έργα των ειρηνικών περιόδων. Όλα αυτά δεν συμπεριλαμβάνονται μέσα σε μάχες και σε απώλειες ανθρωπίνων ζωών αλλά στην προσπάθεια της βελτίωσης της ζωής της σωματικής ακαιριότητας και της πνευματικής ανάθεσης του λαού. Η ειδική μου παρουσία έχει να κάνει με τη συμμετοχή όλων όσων ανέπτυξαν τη δεθροβάθεια φροντίδα υγείας των ανθρώπων οι οποίοι απέθεσαν το οποιοδήποτε απόθεμα ψυχικό είχαν προκειμένου αυτοί να υποστηρικθεί, οι ιετροί αλλά και διοικητικοί οι οποίοι υποστήριξαν αυτή την υπόθεση, νοσηλευτές, διάφοροι τεχνικοί, όλοι αυτοί οι οποίοι προσπάθησαν να αναδείξουν την σημασία της δεθροβάθειας φροντίδας υγείας. Και ναι μεν σε ό,τι αφορά ταστικά κέντρα, αυτό σιγά σιγά απέκτησε τη μορφή της ανάπτυξής της μέσα από ιδιωτικές κλινικές όταν ακόμα το κράτος δεν μπορούσε να κάνει επενδύσεις για να αναπτύξει τη δεθροβάθεια την κρατική φροντίδα υγείας. Και εκεί ανεδείχθηκαν σημαντικοί άνθρωποι οι οποίοι ίδρυσαν κλινικές και στη Βέρια και στη Νάουσα αλλά και στην Αλεξάνδρια την εποχή εκείνη που ο πληθυσμός μαστίζονταν από επιδημίες που σήμερα δεν υπάρχουν όπως η ελλονοσία, η φυματίωση, οι διφτερείτες, νοσίματα τα οποία στη συνέχεια με τους συμβουλιασμούς και με τις σύγχρονες ιατρικές μεθόδους έχουν εξαλειφθεί. Και κάνοντας μια μικρή αφιερωματική παρέλθεση θα ήθελα αυτή μου την εισηγητική ομιλία αγαπητέ Αντώνη να την αφιερώσω στη μνήμη ενός γιατρού που έφυγε πρόσφρατα τη ζωή. Αναφέρομαι στον Νίκο Βουλτσινό ο οποίος υπερέτησε όλη του τη ζωή την υπότιση της δευτεροβάθμιας φροντίδας υγείας ιδρύοντας κλινικοί και λειτουργώντας τους για πάρα πολλά χρόνια στην Αλεξάνδρια και στη συνέχεια αφού οι συνθήκες είχαν δημιουργηθεί έτσι ώστε αυτές οι κλινικές να μην είναι βιώσιμες μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο της Νάουσος όπου υπερέτησε μέχρι τέλους την υπότιση της δευτεροβάθμιας φροντίδας υγείας. Θα ήθελα σε αυτό το σημείο να ευχαριστήσω τον αγαπητό φίλο τον Αντώνη τον Κολτσίδα για την πρόσκληση που μου απείθηνε προκειμένου να συμμετάσχω σε αυτή την προσπάθεια. Η ιδιότητά μου ως ενεργού μέλους της ιατρικής κοινότητας την οποίαν υπηρετώ μέσα από διάφορες θέσεις εδώ και 38 περίπου χρόνια μου έδωσε τη δυνατότητα να έχω άμυση προσέγγιση στα στοιχεία αυτά και εκεί στηρίχθηκε και η ιστορική αναφορά η οποία πιστεύω ότι είναι χρήσιμη για όλους. Σε κάθε περίπτωση αναζωπιρώνεται το ενδιαφέρον για αυτό το αντικείμενο από την πρόσφατη επίσκεψη η οποία πραγματοποιήθηκε εδώ στην ημαθεία από τον σημερινό Υπουργό Υγείας του κ. Ανδρέα Ξανθώ ο οποίος περιηγήθηκε τους χώρους παροχής υπηρεσιών υγείας όπως είναι το Νοσοκομεία Νάουσας Βέριας αλλά και τον Κεντρογείας Αλεξάνδριας κατέγραψε όλα τα γεγονότα κατέγραψε όλα τα ζητήματα, τα προβλήματα τα κατέγραψε όλα και έδωσε και κάποιες αρρώσεις σε υποσχέσεις. Η αλήθεια είναι ότι η υγεία γενικώς και κατά συνέπεια η δευθροβάθεια φροντίδα της έχει υποστεί μεγάλο πλήγμα από τις μνημονιακές πολιτικές οι οποίες ακολουθούνται από τους διεθνείς διτθανιστές μας. Τα πρέπει όμως να αναφέρω εδώ ως έχοντας την ευθύνη εκπροσώπιση του ιατρικού σώματος στην Ελλάδα στην Ευρωπαϊκή Ένωση να αναφέρω ότι το πρόσφατο ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου αναφέρει ότι δεν είναι δυνατό να υπάρξει η οποιαδήποτε ανάπτυξη στον τόπο αν δεν γίνουν επενδύσεις στην υγεία. Αλλά αυτό εκτός από ένα ευκολόγιο απαιτεί μεγάλο αγώνα διεκδικητικό από τους πολιτικούς παράγοντες του τόπου και ιδιαίτερα από τους παράγοντες του δικού μας του τόπου προκειμένου επενδύσεις αυτές να βοηθήσουν στο να αναπτυχθεί ακόμα περισσότερο η δευτεροβάθμια φροντίδα υγείας στο νομό δηλαδή η νοσοκομιακή περίθραψη που είναι απολύτως απαραίτητη για να μπορούμε να αισθανόμαστε ασφαλείς και συνάμα να μπορούμε να δραστηριοποιούμε προς την κατεύθυνση της κοινωνικής συνοχής και της ανάπτυξης του τόπου. Σας ευχαριστώ πάρα πολύ. Ο κ. Γιάννης Μοσχόπουλος είναι δικηγόρος, ερευνητής, συγγραφέας της ιστορίας και λογραφίας του Ολογλουκίου. Θέλω να πω ότι είναι ο καταξοχήν συγγραφέας και ερευνητής και παρουσιάζει την εργασία του η Βυζαντινή υπογένεια των Καβάσιλα και το τεκμερώμενο ζευγελατιό γιατί αναγκάστηκαν... Το διόρθωσα εγώ στο δικό μου το κοινό. ...ζευγελατιό στη θέση της σημερινής Καβάσιλα συμμαθίας. Έχετε το λόγο κύριε. Ευχαριστώ. Καλησπέρα σε όλους. Ευτυχώς που υπάρχουν άνθρωποι σαν τον Αντώνη τον Κολτσίδα και σαν τον Γεράσιμο Καλληγά, οι οποίοι μας άνοιξαν μια καινούργια δυνατότητα να μπορούμε εμείς που ασχολούμαστε με θέματα ιστορίας και πολιτισμού να έχουμε ένα βήμα έκφρασης και δημοσίευσης των εργασιών μας. Θερμάστε χαρητήρια. Όσον αφορά την εισήγησή μου, αναφέρεται στο χωριό Καβάσιλα. Κατά τη διάρκεια των Βυζαντινών χρόνων και ειδικά κατά τον 13ο και 14ο αιώνα, υπήρχε συνήθεια ώστε διάφοροι στρατιωτικοί και αξιωματούχοι του Βυζαντινού κράτους να λαμβάνουν από τους εκάστοτε κρατούντας, αυτοκράτορες και λοιπούς αξιωματούχους, γη από την οποία προσπόριζαν οικονομικά ευφελήματα. Έτσι, λοιπόν, τους έδιναν τέτοιου είδους ζευγηλατία, τα μετέπειτα τσιφτλίκια, τα οποία καλλιεργούσαν και τότε ήταν ιδιοκτήτες και της γης, αλλά και των κατοίκων, των κολύγων, των αγροτοεργατών που καλλιεργούσαν τους ζευγηλατίων. Έχουμε ενδείξεις για πολλά ζευγηλατία βυζαντινών οικογενειών στην περιοχή μας. Για ορισμένα έχουμε αποδείξεις, δηλαδή έχουμε γραπτά κείμενα που λέει ότι, παράδειγμα, το μακροχώριο ήταν ζευγηλωτίο του Σαραντινού, ο οποίος ήταν ένας βεργιώτης, ο οποίος το περιέγραφε στη διαθήκη του και αργότερα σε ένα απογραφικό κείμενο. Αλλά έχουμε το όνομα που ταυτίζεται και παραπέμπει στην οικογένεια των Καβάσιλα, αλλά δεν έχουμε τέτοιο είδους γραπτή απόδειξη. Γι' αυτό τεκμέρεται ως ζευγηλατίο. Σε αυτή, λοιπόν, την εργασία μου συγκεντρώνω όλες τις πληροφορίες που ενισχύουν αυτό το τεκμήριο. Υπάρχει η εξαιρετική εργασία του κυρίου Αγγελόπουλου που δημοσιεύτηκε στα Μακεδονικά που αναφέρει το γενεαλογικό δέντρο της οικογένειας των Καβάσιλα και εγώ αυτό που κάνω είναι να συγκεντρώσω όλες τις πληροφορίες που δείχνουν ότι αυτό το χωριό είχε αρχαιολογικά ευρήματα, είχε βυζαντινά ευρήματα και ακολούθως ότι συνδέεται με την οικογένεια των Καβάσιλα και περνάει και στα ταπού τα χρήρ τα τευτέρια τα οθωμανικά το Σολυμάν του Μεγαλοπρεπούς ως Καβάσιλα. Υπάρχουν πολλά και άλλα ζευγηλατεία που δείχνουν αυτή τη συνήθεια να παραμένει το όνομα του βυζαντινού άρχοντα ως επωνυμία του χωριού όπως είναι η Μελίκη, η Ρέσινα και το Σκυλίτσι και μία πολύ σημαντική παράμετρο που βοηθάει σε αυτήν την τεκμηρίως ήταν το γεγονός ότι όταν είχε καταλυφθεί η Βέρεια από τους Σέρβους οι αριστοκράτες της Θεσσαλονίκης έστειλαν έναν Καβάσιλα τον Νικόλαο Καβάσιλα για να διαπραγματευτεί εδώ στον αγώνα που έκαναν κατά των ζηλωτών που σημαίνει ότι αυτός ήξερε πρόσωπα και πράγματα εδώ λόγω της σχέσης του με την ιδιοκτησία που είχε σε αυτό το χωριό. Ευχαριστώ λοιπόν και πάλι τον Αντώνη Κολτσίδα και θέλω να προαναγγείλω ότι στην επόμενη δημοσίευση, στο επόμενο τεύχος θα έχω δημοσίευση για το κτηματολόγιο, το Οθωμανικό του Γιδά. Ευχαριστώ και πάλι. Ευχαριστώ. Το επισημαίνω, μπορεί ο άνθρωπος σε οποιαδήποτε φάση της ζωής του να αρχίσει σε μια νέα περίοδο. Κύριε Βόντα, έχετε τον λόγο. Σας ευχαριστώ κύριε Κολτσίδα. Καλησπέρα σας. Έχετε λοιπόν τον λόγο κύριε. Το 2010 ολοκληρώθηκαν οι εργασίες αποκατάστασης και έγινε επισκέψιμο το Αρχοντικό Αργυριάδη Μαλιώνκας της Κάτιστα. Καλησπέρα, έχετε ένα χαστοφιδιολόγια. Η κυρία Καλιοπιβόντα είναι φυσικός καθηγήτρια και παρουσιάζει την εργασία της, Δημήτριος Αργυριάδης, ο λόγιος δάσκαλος των σχολείων της Βερία, 1863 με 1874. Επισκέφτηκα το Αρχοντικό και εντυπωσιάστηκα από τη θεματογραφία της διακόσμησης του και από τότε ξεκίνησα μια έρευνα για τον ιδιοκτήτη του Αρχοντικού την εποχή που αυτό διακοσμήθηκε, το 1844, που ήταν ο Δημήτριος Αργυριάδης. Μέχρι τότε δεν γνώριζα τίποτα. Οι δημοσιευμένες πληροφορίες ήταν πολύ λίγες. Στην πορεία της έρευνάς μου εντόπισα αντιμοσίευτα έγγραφα και δημοσιεύσεις του ίδιου του Δημήτριου Αργυριάδη σε εφημερίδες της εποχής του. Πληροφορίες από τον δημοσιευμένο και αντιμοσίευτο υλικό που συγκέντρωσε για τον Δημήτριο Αργυριάδη παρουσιάζω στο άρθρο με το οποίο συμμετέχω στο τέχος αυτό του περιοδικού Βερία Ερατινή Μαθία. Ο Δημήτρος Αργυριάδης ήταν ένας λόγιος εκπαιδευτικός, δημοσιογράφος και συγγραφέας του 19ου αιώνα. Σπούδασε δίπλα στον επίσης λόγιο πατέρα του, Αργύριο Παπαρίζου και συνέχισε τις σπουδές του στην κεντρική Ευρώπη όπου έμεινε πολλά χρόνια και περιηγήθηκε διάφορες πόλεις. Είχε πλούσα συγγραφική δράση, την οποία παρουσιάζω στο άρθρο μου. Ενδεικτικά αναφέρω πως το γνωστός όλους μας από τα μαθητικά χρόνια έργο Παπατρέχας πήρε τη μορφή αφηγήματος από τον Δημήτρο Αργυριάδη καθώς αυτός είχε την ιδέα να συγκεντρώσει τα προλεγόμενα στον όμυρο του Κοραΐ, να τα προλογίσει, να τα σχολιάσει, να τα εκδώσει το 1842 στην Αθήνα με τίτλο «Συλλογή των προλεγωμένων του Αιδήμου Κοραΐ». Ο Δημήτρος Αργυριάδης είναι ο εκδότης της πρώτης ελληνικής επιμερίδας στη Ρουμανία με τίτλο «Ζέφυρος του Ίστρου». Το 1841 εκδόθηκε η επιμερίδα στο Βουκουρέστη. Είναι από τους πρώτους, αν όχι ο πρώτος, που μετέφρασε θεατρικά έργα, θεατρικά όχι πείηματα, του γερμανού ρομαντικού συγγραφέα Σίλερ και ο πρώτος που έγραψε τη βιογραφία του Σίλερ στα ελληνικά. Ο Δημήτρος Αργυριάδης παρουσιάζει ενδιαφέρον κυρίως ως κριτικός και το κημειογράφος, καθώς είναι ο πρώτος που έγραψε ιστορία της νεοελληνικής φιλολογίας στην ελληνική γλώσσα, είχε γράψει πριν ο Ρίζος του Νεορουλός στην Γαλλική, με ενδιαφέρουσα κριτική για τον άγνωστο τότε Κάλβο και Σολωμό, την οποία η έρευνά μου έδειξε πως δίδασκε στους μαθητές του στα μέσα του 19ου αιώνα. Ο λόγιος αυτός το 1844 εγκατέλειψε τις περιπλανήσεις στις χώρες της Κεντρικής Ευρώπης, δημιούργησε οικογένεια και εγκαταστάθηκε στη Σέλτιστα. Από τότε το συναντούμε να διδάσκει και να σχολαρχεί σε διάφορες πόλεις της Μαγεδονίας. Τελευταίος του σταθμός ως δάσκαλος, η Βέρια όπου τον συναντούμε από το 1863 μέχρι το 1874. Αυτός είναι και ο λόγος που με χαρά δέχτηκα να γράψω αυτό το άρθρο για το περιοδικό. Το ότι η Βέρια ήταν η πόλη στην οποία τερμάτησε την εκπαιδευτική τοραστηριότητα ο λόγιος δάσκαλος, μέχρι πριν ένα περίπου χρόνο δεν το γνώριζα. Είχα διαβάσει σε άρθρα κυρίως των κυρίων Χιονίδη, του κυρίου Πυρινού και του κυρίου Κολτσίδα για δάσκαλο Αργυριάδη που δίδαξε στη Βέρια σύμφωνα με τους κώδικες που αυτοί μελέτησαν. Αλλά στους κώδικες δεν αναφέρεται το μικρό όνομα Δημήτριος. Είχα την υποψία ότι πρόκειται για το σατιστινό λόγιο δάσκαλο Δημήτριο Αργυριάδη γιατί γνώριζα από αδημοσίευτη αλληλογραφία του ίδιου πως είχε αναπτύξει από τα μέσα του 19ου αιώνα δεσμούς φιλίας και εκπαίδευσης με την πόλη της Βέριας. Βεβαιώθηκαν όταν αντόπισα άρθρα στην εφημερίδα «Φράκη» της Κωνσταντινούπολης του 1875 σύμφωνα με τα οποία πριν πεθάνει άφησε παραγγελία στον αδελφό του Νικόλααιο επίσης λόγιο και συγγραφέα και δημοσιογράφο να στείλει δωρεάν από 20 αντίτυπα του βιβλίου του «Εσώπιοι μύθοι» το οποίο είναι και το τελευταίο του βιβλίου του Δημητροιαρ Κυριάδη να στείλει δωρεάν στα σχολεία τα οποία είχε επιδάξει ήτοι Καστορίας, Κλισσούρας, Κοζάνης, Σετίστης, Βερίας, Σερών και Θεσσαλονίκης. Ελπίζω το άρθρο αυτό να αποτελέσει ερεύθυσμα και για άλλους ερευνητές να εντοπιστούν αρχεία και να μάθουμε περισσότερα για το λόγιο αυτού δάσκαλου. Ευχαριστώ τον Γ. Κολτζίδα, τον Γ. Καλιγά και όλους τους συντελεστές της έκδοσης αυτής που μου έδωσαν τη δυνατότητα να δημοσιεύσω αυτό το άρθρο καθώς και εσάς που με παρακολουθήσατε. Ευχαριστούμε. Και τώρα μπαίνουμε στον τελευταίο κομμάτι. Έχουμε τρεις εργασίες για την άουσα. Με το γύρο Καλασσάβου, με το γύρο Μπάιτσι και με το γύρο Αποκτόρο. Αρχίζουμε, λοιπόν, με το γύρο Καλασσάβου. Και τελειώνουμε. Με το τελευταίο θα αναφέρετε στις πολύ επιμόρπους σας στους μαθητών. Καλησπέρα σας. Πρωτίστως, να ευχαριστήσω τον καθηγητή κ. Αντώνη Κολτζίδα για την εμπιστοσύνη που μου δείχνει και είναι συνδυασμένος και είναι συνεργάτης του στα δύο τέχη της Βέλιας-Ερατινής Ημαθίας συμμετέχοντας σε αυτόν τον πραγματικό πνευματικό άνθρωπο που ενοτώνεται στην πόλη της Βέλιας και της Ημαθίας γενικότερα. Και φεύγουμε και άλλο. Και ήθελα να πω ότι τέτοιου είδους παρεμβάσεις πνευματικές πρέπει να συμβαίνουν μέσα σε κοινωνίες σε κάθε τοπικές κοινωνίες για να αναδεικνύεται κυρίως ο πλούτος της περιφέρειας. Είναι εξόχως θυμητικό για μένα που συμμετέχω μαζί με τόσους σημαντικούς ερευνητές τοπικούς και στο περσινό τεύχος και στο φοιτηνό να σημειώσω ότι πέρυσι ήταν πολύ σημαντικό το ότι είχαμε τον κ. Ερωτόκριτο Κατσαπουλίδη. Φέτος έχουμε τον κ. Αντώνη Κουρτίδη, ανθρώπους της Διασποράς, και αυτό λέει πάρα πολλά πράγματα. Η Βέρια Ερατινή Μαθία ελπίζω, ευελπισστώ να έχει ένα αντίστοιχο μέλλον και να υποστηριχθεί από την τοπική κοινωνία. Τώρα, στο θέμα μου που αφορά την Νάουσα του Μεσοπολέμου πρέπει να πω κάτι. Την Νάουσα την αγαπώ και μ' αρέσει και είναι χαρά μου, ειλικρινά, που ασχολήθηκα. Είναι η πρώτη μου εργασία που αφορά την πόλη της Νάουσας. Αυτό πρέπει να το ξεκαθαρίσω. Και ελπίζω στο μέλλον να έχω και άλλα θέματα και άλλες ιδέες. Μου δίνεται όμως τώρα η ευκαιρία να πω ότι όπως και στο περσινό λήμμα του περιοδικού που αφορούσε την Βέρια στα 1929 ομοίως και για την Νάουσα του Μεσοπολέμου, πάλι για το 1929 μιλάμε, και αυτό γίνεται διότι αντλώ το θέμα της εργασίας μου από έναν επαγγελματικό κατάλογο του 1929 ονόματι Ελληνικός Αδηγός. Αυτός εδώ ο Ελληνικός Αδηγός φαντάζομαι ότι αφορούσε όλη την επικράτεια τότε της Ελλάδας. Αλλά στα χέρια μου εμένα έφτασε ένα επαιτειακό τεύχος το 2013 με την 100η ρίδα της απελευθέρωσης των βαλκανικών πολέμων όπου πραγματευόταν μέσα τις πόλεις της Μακεδονίας. Είναι ανατύπωση βέβαια όπως σας λέω αλλά έχει πάρα πολλά στοιχεία και αφορά όλο τον μακεδονικό χώρο. Ανάμεσά τους βέβαια αφορούσε την Βέρια και την Νάουσα. Όλοι στις οποίες ανέφερε έξω στο εξώφυλλό του το τεύχος της ανατύπωσης. Λοιπόν, το πρόβλημα που ανέκυψε για μένα ήταν το εξής. Έπρεπε να ταυτίσω τα στοιχεία του ελληνικού οδηγού που αφορούσαν την Νάουσα με κάποια βιβλιογραφία παράλληλη και να μην είναι απλά ένα ξεκομμένο κείμενο το οποίο γίνεται αναδημοσίευση. Έχω μια προσωπική βιβλιοθήκη. Ανάμεσά τους ένα κομμάτι το οποίο αφορά την Ιμαθία. Την Βέρια και κατά προέκταση και την Ιμαθία. Ό,τι βιβλίο είχα στην βιβλιοθήκη μου για την Νάουσα το αξιοποίησα στο έπακρο. Ακεί όμως που με χρησιμεύσε πάρα πολύ το υλικό είναι το περιοδικό Νιάουστα που εκδίδεται εδώ και πάρα πολλά χρόνια στη γειτονική πόλη. Εκεί μέσα έχει μια αρθογραφία στην οποία δεν τα έχω όλα τα τέτοια αλλά βρήκα πάμπολα στοιχεία για να ταυθίσω τα δικά μου τα στοιχεία που βρήκα τον ελληνικό οδηγό. Βέβαια υπάρχει το άρθρο μέσα, θα το διαβάσετε. Είναι καθαρά, ας το πούμε, σύγγραμμα με την έννοια του πολύ εξειδικευμένου. Χάρηκα εκ των υστέρων όταν είδα ότι μέσα στο τεύχος αυτό εδώ γράφει ο κ. Τάκης Μπαϊτσες και ο κ. Αποστόλου οι οποίοι έχουνε μεγάλο έργο και είναι καταξιωμένοι ερευνητές στην πόλη της Νάουσας, οπότε θεωρώ ότι και το δικό μου το άρθρο να συνησφέρει, ας το πούμε, στην περίπτωση αυτή του εμπορικού κόσμου της Νάουσας. Πολλά ονόματα, όπως και στο λήμμα της Βέρειας, πολλά ονόματα και στη Νάουσα εξακολουθούν να υφίστανται μέσω των απογόνων. Και έτσι χάρη της έρευνας και της αγάπης για την έρευνα ασχολήθηκα με την Νάουσα και ελπίζω και στο μέλλον να μου ξαναδοθεί η ευκαιρία να τον ξαναδοθώ. Είναι τόσο πικρός χρόνος που... Δεν λες τίποτα, ο χρόνος είναι χρήμα. Όχι, θα πω κάποια διαφορετική. Ας είναι να τα σημάσουν. Ήταν ότι ο καθήριος Καρασάβας είναι φυσικούς ελληνικός του Παραπιστημίου με ειδικό τελευταίο πολιτιμός, ερευνητής και ποιητής και παρουσιάζεται την εργασία, η Νάουσα με τον πολέμο, στοιχείας της πολιτικής, κοινωνικής και επιτυγματικής ζωής. Ο κ. Μάριτσις είναι ερευνητής, κοπητής ιστορίας και παρουσιάζεται την εργασία του, οι κοινωνικές τάξεις της Νάουσας στα χρόνια της βιομηχανικής άνθρωψης και συμμετοχής στον λαϊκό πολιτισμό. Θα δούμε και την σύγκριση με σήμερα τι γίνεται και αυτά που μας αναφέρονται για την εποχή αυτή. Καλησπέρα σας. Ακριβώς γι' αυτές τις τάξεις θα μιλήσουμε για μια Νάουσα του προπερασμένου αιώνα, βεβαίως πριν τον μεγάλο χαλασμό του 1822 αναφέρονται 40 βιοτεχνίες πέρα των οικοτεχνιών. Την βιομηχανική της όμως μορφή την παίρνει το 1865 όταν ξεκινά το πρώτο οργανωμένο εργοστάσιο Λόγκου Κίρτσι Τουρμπάλι. Είναι κλωστήρια και υφαντήρια στη συνέχεια. Από εκεί πέρα ξεκινούν και άλλες βιομηχανίες και έτσι φτάνουμε στο απόγειο του 1922 τότε που γίνεται το μεγάλο εργοστάσιο Λαναρά-Κίρτσι. Μέσα όμως σε αυτή την κοινωνία των βιομηχάνων και των γεωκτημόνων που υπήρχαν από την άλλη μεριά, των τσιφλικάδων, ξεχωρίζουν οι κοινωνικές τάξεις. Μία είναι η τάξη των βιομηχάνων. Άνθρωποι πλούσιοι βοήθησαν τον τόπο τους και τον εαυτό τους, άφησαν σημάδια του πλούτου τους στον τόπο ευεργετώντας με σχολιά, έκκλησες, νοσοκομεία και ό,τι άλλο ευαγές ίδρυμα υπήρχε. Βεβαίως, αυτοί οι άνθρωποι κάθε λίγες γενιές παντρέμονταν μεταξύ τους, υπήρχε ένας κλειστός κοινωνικός κύκλος. Έφυγαν από τη Νάουσα πριν το 1912, πήγαν στη Θεσσαλονίκη που ήταν το κέντρο των Βαλκανιών, τα πάντα ήταν αδέσμευτα, μηχανήματα και αυτά που γύρευαν από την Οθωμανική Αυτοκρατορία και αργότερα μετακινήθηκαν στην Αθήνα όπου εκεί ήταν τα κέντρα αποφάσεων. Αφιψηλού έβλεπαν την κοινωνία της Νάουσας, καθόριζαν βέβαια την πορεία τους στην πολιτικία του Μακρόθεν. Η μεσαία τάξη ήταν αυτή που εργάζονταν στις φάμπρικες ως στελέχη. Τώρα πολλές φορές γινόταν τύρανοι αυτοί χωρίς να τα γνωρίζουν και τα αφεντικά. Εκμεταλλεύουν και τους εργάτες και τις εργάτερες με κάθε τρόπο. Καταλαβαίνετε απόλυτα όλοι. Και η τρίτη τάξη ήταν η τάξη των φτωχών, αυτοί που εργαζόταν στις φάμπρικες και διέφταν μόνο το κορμί τους και την ψυχή τους εκεί μέσα. Βεβαίως στη μεσαία τάξη ανήκαν και οι νοικοκυραίοι που λέγαμε, οι γεωργοί, οι κτινοτρόφοι. Όλοι στην Νάουσα είχαν από ένα μικρό κτηματάκι και ένα σπίτι. Οι πλούσιοι φυσικά είχαν τα μεγάλα σπίτια, οι φτωχοί είχαν τα μικρότερα. Την περίοδο εκείνη έχουμε ανακατατάξεις. Βλέπουμε ότι πρώτα αυτοί που έρχονται από έξω όλοι οι βιομηχανοί αλλάζουν τις φορεσές τους, σταματάει η παραδοσιακή φορεσιά και 20-30 χρόνια αργότερα τους ακολουθούν και οι γυναίκες τους. Αυτό φαίνεται διαχρονικά από τις φωτογραφίες. Ενώ οι πιο φτωχές τάξεις παραμένουν με τις τοπικές φορεσές τους. Βεβαίως γρήγορα έχουμε αυτές τις εναλλαγές μέσα σε 30 χρόνια, αν μπορούμε να πούμε. Η συμμετοχή τώρα στον λαϊκό πολιτισμό, στα έθιμα, στις παραδόσεις οι πρώτοι που τα κόβουν είναι σαφώς και οι πλούσιοι οι οποίοι φέρνουν μουσική δυτικού τύπου και αργότερα με τα γραμμόφωνα και με όλα αυτά ακολουθούν πολύ αργότερα οι άλλες τάξεις. Βεβαίως θα διαβάσετε μέσα τις λεπτομέρειες. Ευχαριστώ πάρα πολύ για τη φιλοξενία φίλε Αντώνη και τον Καλιγά που είχε το κουράγιο να βοηθήσει στην έκδοση αυτή. Καλά να είστε στο επόμενο ή συνέχεια. Ο κύριος Σέρβιος Αποστόλου είναι ιστορικός δραστητής και συγγραφέας και παρουσιάζει την εργασία του το άναμα του Κατσούνου στην Άουσα και ο συμβολισμός της φωτιάς... Ακουστικά? Λοιπόν, το άναμα του Κατσούνου στην Άουσα και ο συμβολισμός της φωτιάς των αρχαίων ελληνικών κόσμων. Ένα έθιμο με αρχαιοελληνικές καταβολές. Κύριε Αποστόλου, ακούμε την εργασία σας. Ευχαριστώ για την προσφώνηση. Παρακαλώ, παρακαλώ. Κυρίες και κύριοι, Κατσούνος, το γλωσσικό ιδίωμα της Νάουσας σημαίνει σωρός αποκομμένους κορμούς δέντρων τοποθετημένους ο ένας επάνω στον άλλο μεταξύ των δέντρων και των δέντρων μεταξύ των οποίων αφήνονται διάκαινα σε πολλά σημεία. Το άνομα του Κατσούνου αποτελεί ένα από τα παλαιότερα και πιο εντυπωσιακά έθιμα της Νάουσας. Όταν ανάβει οι φλόγες θεριεύουν και ξεπηδούν με ορμή από τα διάκαινα των κορμών. Είναι βέβαιο ότι το έθιμο αυτό είναι κατάλυπο κάποιας αρχαίας πυρολατρικής τελετουργίας η οποία επέζησε μέχρι τις μέρες μας με διαφορετικό συμβολισμό. Κατά τη χριστιανική παράδοση ο Κατσούνος ανάβει τα Χριστούγεννα και διατηρείται συνεχώς αναμένος μέχρι την πρωτοχρονιά και τα φώτα για να ζεσθένει το νεογέννητο Χριστό. Έχω τη γνώμη ότι το θέμα αυτό δεν εξαντλείται με αυτή την ερμηνεία. Η ταυτόχρονη εμφάνιση παλιά στην Άουσα κατά τη διάρκεια αυτών των εορτών του Παγανιστία αγιά Βασίλειου Κουδουνάρη του Φέροντος Κουδούνια δηλαδή και του Χριστιανού αγιά Βασίλη αποδεικνύει περίτερα τη διαχρονική πάλη της χριστιανικής θρησκείας για την τελική επικράτησή της επί της θρησκείας των αρχαίων Ελλήνων. Από το έθιμο αυτό και από διασωθήσεις αρχαίες πυρολατρικές θρηλετές στον ελλαδικό χώρο μας παρέχεται η δυνατότητα να διαπιστώσουμε τον κέριο ρόλο τον οποίο διαδραμάτιζε το πυρ, η φωτιά δηλαδή, στον αρχαίο ελληνικό κόσμο. Πολλά αρχαιοελληνικά έθιμα κυρίως τα πυρολατρικά που ήταν άριχτα συνδεδεμένα με θρησκευτικές δοξασίες προέβαλαν ισχυρή αντίσταση στον χριστιανισμό. Κάμφθηκαν και εξαφανίστηκαν μόνον όταν εντάχθηκαν σε κάποια χριστιανική ορτή με αποτέλεσμα να απολέσσουν την παγανιστική τους σημασία και να περιβληθούν με χριστιανική αχλή. Ενδεικτικά θα αναφερθώ στην πυροβασία των αναστενάριδων που συνδέθηκε στενά με τον Άγιο Κωνσταντίνο και την Αιγία Ελένη στις φωτιές του Αηγιάννη του Κλείδωνα του Προυφίτη Ηλία και άλλες. Η φωτιά κατέχει κυριαρχική θέση στην αρχαία ελληνική μυθολογία. Ο Τιτάνας Προμηθέας έκλεψε τη φωτιά από το Δία για να τη δορίσει στους ανθρώπους. Ο Ήφεστος είναι ο κατεξοχήν Θεός της φωτιάς και του σιδείρου. Κατασκεύασε τα πύρινα όπλα των Ολύμπιων Θεών και το ουράνιο οπίρ με το οποίο ο Δίας νίκησε τους Τιτάνες. Η θεά αιστία κατείχε το νίκο του μεγίστου και αιωνίου πυρός. Η Σεμέλη γέννησε τον Διόνυσο από τη φωτιά του κεραυλού του Δία. Στο άργος της Παλοποννήσου υπήρχε ο βομός του Φωρωνέα ο οποίος, Φωρωνέας ενοείται, σύμφωνο με τους αργίους, είναι αυτός που έδωσε τη φωτιά στους ανθρώπους. Οι λαμπαδιδρομίες των Αρχαίων συμβόλησαν την εφάνιση του πρωταρχικού και αιώνιου πυρός στο έρευος και τη νύχτα. Οι μυστηριακές θεότητες, οι Κάβεροι, θεωρούνταν τέκνα του υφές του και ταυτίζονταν με τον Πρωτέα, ο οποίος εκτός από θαλάσσια θεότητα προσωποποιούσε και το υφαστιώδες πυρ. Θα αναφερθώ ενδεικτικά στον Θεόφραστο από τους αρχαίους Έλληνες φιλοσόφους ο οποίος πίστευε ότι το πυρ αναζητεί πάντοτε καύσιμη ύλη για να διατηρείται. Ο Οριστοτέλης διατύπωσε την άποψη ότι το ενυπάρχον πυρ ήταν κάτι που προϋπήρχε πάντοτε. Τέλος, ο Ηράκλητος πίστευε ότι αυτόν τον κόσμο δεν τον έπλασε ούτε κάποιος θεός ούτε κάποιος άνθρωπος. Υπήρχε, υπάρχει και θα υπάρχει πάντα σαν μια αιώνια φωτιά που ονάβει με μέτρο και σβήνει με μέτρο. Ευχαριστώ για την προσοχή σας. Στο σημείο αυτό, ο χείρος Αλέξανδρος Ρομβούκης είναι υποστράτηγος στην Αποστρατεία και ιστορικός ερευνητής και παρουσιάζει την εργασία του Κέντρο Επιμόρφωσης Ελληνικής Αστυνομίας της Εκπαίδευσης και Επιμόρφωσης Βόρειας Ελλάδας. Στο σημείο αυτό, ευχαριστώ άλλη μια φορά τον Διονύσο Κούγκαν, Διοικητή του Κέντρου, που μας δίνει τη χαρά μαζί να απολαύσουμε αυτή την εκδήλωση. Έχεις το λόγο. Ευχαριστώ πάρα πολύ. Αγαπητοί μου, η φετινή συμβολή μου στο δεύτερο τεύχος του περιοδικού συγγράμματος Έρευνας και Λόγου Βέρια Ερατινή Ημαθεία αφορά το Κέντρο Επιμόρφωσης Ελληνικής Αστυνομίας της Σχολή Μετεκπαίδευσης και Επιμόρφωσης των Στελεχών της Αστυνομίας της Βόρειας Ελλάδας. Ένα στολίδι για τη Βέρια και τον ομό ημαθείας που από το 2008 που ξεκίνησε τη λειτουργία του στην Ερατινή εδώ ημαθεία αποτελεί πρότυπο για τα πνευματικά ιδρύματα του είδους του. Τα στοιχεία που παρατήθενται είναι παρμένα από την επίσημη ενημέρωση της σχολής που είχε την ευγενή καλοσύνη να μου παραχωρήσει ο σημερινός δικητής, ο αστυνομικός διευθυντής ο κύριος Κούγκας όπως προναφέρθηκε αλλά ιδιαίτερα και από προσωπική μου διαπίστοση καθώς στα έξι χρόνια που δίδασκα στη σχολή αυτή διαπίστοσα ότι παρέχονται στους εκπαιδευμένους όλα τα απαραίτητα εφόδια που θα χρησιμοποιήσουν στην εκτέλεση της αποστολής τους. Στη σχολή αυτή της ελληνικής αστυνομίας χαίρεσαι να είσαι εκπαιδευόμενος και εκπαιδευτής κύριε Δικητά. Βασικός λόγος της συμμετοχής μου στην αξιέπαινη προσπάθεια του φίλου του κ. Κολτσίδα είναι η προβολή και η ιστορική καταγραφή του σημαντικού έργου που παρέχεται από τη σχολή με τεκπαίδευση τόσο πανελλήνια όσο και πανευρωπαϊκά και παγκόσμια. Σας ευχαριστώ πάρα πολύ. Σας κούρασα, γι' αυτό το λέω αυτό. Κυρίες και κύριοι, αυτό είναι το περιοδικό μας και αφού το μελετήσετε διαξοδικά και απεισταμένος εσείς θα κρίνετε για το αν σημαδέψαμε ήδη από τα πρώτα τεύχη του το στόχο που ορίσαμε στο εισαγωγικό μας μέρος. Ο εκδότης του περιοδικού και ο κ. Καλιγάς με την πλουσιοπάροχη παροχή του και οι κάστοτε συνεργάτες θα υπηρετούν πάντοτε το επιστημονικό και πολιτισμικό δυναμικό της Βέριας και όλης της συμμαθίας που κάνουν τα πρόσωπα και το έργο τους. Σας ευχαριστούμε πολύ. Καλό βράδυ. |
