| σύντομη περιγραφή: Αυτή τη στιγμή έχουμε την εξέταση ενός φοιτητή. Δεν είναι εξέταση τελική που παίρνει βαθμό. Δεν είναι δηλαδή μια διαδικασία εξέτασης, η οποία δίνει τελικό βαθμό. Αλλά είναι μια διαγνωστική εξέταση, η οποία μας επιτρέπει σε έναν άνθρωπο, που δίνει τελικό βαθμό. Αλλά είναι μια διαγνωστική εξέταση, η οποία μας επιτρέπει σε έναν άνθρωπο, που δεν μένει εδώ στη Θεσσαλονίκη, να δώσουμε το πλαίσιο του μαθήματος και να μπορέσουμε να καταλάβουμε αν μπορεί να πάρει εργασία. Οπότε ξεκινάμε με μια ερώτηση. Τι παράλληλα κείμενα και με ποιον τρόπο έχει κάνει μέχρι τώρα τις μεταφράσεις του, όσες μεταφράσεις έχει κάνει σε όλες τις στάσεις που έχει παρακολουθήσει εδώ. Μαρία θα μας πεις. Λοιπόν, όλες αυτές οι μεταφράσεις που έχουμε κάνει μέχρι τώρα και οι οποίες είχαν επικύλια ενδιαφέροντα, δηλαδή είχαν μεταφράσεις που είχαν να κάνουν με βυζαντινές αρχαιότητες. Είχαν μεταφράσεις που είχαν να κάνουν με πράγματα που είναι πιο… που τα γνωρίζουμε καλύτερα όλοι μας, όπως είναι η φουζίνα και τα λοιπά, πώς να φτιάξουμε μια συνταγή και όλα αυτά. Για να μπορούν λοιπόν, και επειδή όλα αυτά τα κείμενα, ήταν κείμενα ζωντανά, και εννοώ ότι αναφερόταν σε μια ζωντανή γλώσσα η οποία μιλήκε αυτή τη στιγμή, αλλά μπορεί να είχαν μέσα και κάποιες λέξεις οι οποίες να ήταν και λίγο πιο παλιές. Αυτό που έπρεπε να κάνουμε ήταν να βοηθηθούμε από κάποια παράλληλα κείμενα, τα οποία ανέφεραν πράγματα που αφορούσανε λέξεις από αυτά τα ουταλικά κείμενα των μεταφράσεων. Όταν, ας πούμε, θα θέλαμε να μεταφράσουμε κάτι που είχε σχέση με το υπραγωγείο της Θεσσαλονίκης, το οποίο, όπως ξέρουμε, υπήρχε κατά τους ρωμαλικούς χρόνους και τα λοιπά, δεν είχαμε παρά να αντρέξουμε σε ιστορικά κείμενα εκείνης της εποχής. Για να μπορέσουμε να έχουμε τη σωστή έκφραση. Μπράβο, τα οποία μας έδιναν ακριβώς και τη σωστή έκφραση, αλλά και τον σωστό τόνο και τη σωστή έννοια της λέξης, την οποία θα χρησιμοποιούσαμε. Ωραία. Άρα το ύφος του κειμένου το παίρναμε από μία ελληνικά κείμενα. Γιατί ξέραμε... Το ύφος το παίρνουμε από κείμενα τα οποία αφορούσαν παλιότερα κείμενα με λέξεις εκείνης της εποχής. Σωστό. Ας πούμε τώρα ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα εκείνο που μας είχατε βάλει, τη μετάφραση που μας είχατε βάλει να κάνουμε για το διβόρτσιο, για τα διαζύγια. Α, εκείνο ήθελε νομικά κείμενα. Εκείνο ήθελε νομικά κείμενα να δείτε. Δεν σας ακούω. Εκείνο ήθελε να δείτε νομικά κείμενα. Ναι, ακριβώς. Ναι, ναι, ναι. Επομένως, πώς το κάνατε εκείνο? Εκείνο, είχαμε κάποια παράλληλα κείμενα. Νομικά. Μπράβο, νομικά. Δεν άφησα τη λέξη μπράβο. Είχαμε βρει παράλληλα νομικά κείμενα ακριβώς, γιατί η νομοθεσία που διέπει το ελληνικό δικαίωμα, δεν κλείδια με την νομοθεσία του ιταλικού δικαίου, οπότε εγκαστήκαμε να βρούμε νομικά κείμενα, ιταλικά νομικά κείμενα που να διέφονται το ιταλικό δίκιο, για να μπορέσουμε να κάνουμε την αντιφαραβολή. Σωστά. Από τα διάφορα links που διαβάσατε φέτος, υπάρχει κάποιο το οποίο σε ενδιαφέρει? Από αυτά που διάβασα τώρα? Ναι. Εννοείται από αυτά που είχαν σχέση με τον Καραγκιόζη, από αυτά που έχουν σχέση με τον Πορφόσπερο. Νομίζω ότι για μένα, γιατί είναι έτσι και συναισθηματικοί λόγοι, είναι πιο ενδιαφέρον ονδραγκιόζεις. Μπράβο. Ήθελα όμως να μου πεις κάτι, τον τρόπο που πρέπει ένας μεταφραστής να λειτουργεί στα κείμενα και που εδώ για να σας βγει πιο εύκολη αυτή η εκπαίδευση, το έκανα με τα εξώφυλλα της έκθεσης του Αγραφιώτη. Αυτός που έκανε την έκθεση είναι ο Αγραφιώτης. Εγώ απλώς την έβαλα... Μπράβο. Ωστόσο, έχω βάλει κάποιες ερωτήσεις, οι οποίες είναι μεθοδολογικά τυπικές ερωτήσεις για έναν σημειωτικό μεταφραστή και αφορούν το πώς βλέπουμε εικόνες και κείμενα για να καταλάβουμε τι θα κάνουμε από εκεί και πέρα. Γιατί για να μπορέσεις να μεταφράσεις πρέπει πρώτα να ερμηνεύσεις. Πρέπει πρώτα να κατανοήσεις τις ερωτήσεις εκείνες τις είδες για την κατανόηση στα κείμενα. Ωραία, Μαρία, αυτές είναι ασκήσεις για να συνηθίσουμε να διαβάζουμε το κείμενο όχι όπως ρητά φαίνεται, αλλά ό,τι κρύβεται πίσω από το κείμενο. Γιατί τα κείμενα έχουν αυτό που φαίνεται, το εύκολο που φαίνεται και από πίσω πολλά άλλα πράγματα που δεν φαίνονται. Μάλιστα. Για να μπορέσουμε να κάνουμε μια καλή μετάφραση πρέπει να μπορούμε να βλέπουμε αυτό που φαίνεται και πολλά άλλα που δεν φαίνονται. Κατανοητό? Μάλιστα. Οπότε το πρώτο που κάνουμε σε ένα κείμενο τι είναι? Να δούμε τα ερμηνεύσιμα σημεία του. Τι θα πει αυτό. Ό,τι μπορούμε εύκολα να καταλάβουμε, έτσι. Μάλιστα. Επομένως, πάρε μια εικόνα από ένα εξόφυλλο. Όποιο θέλεις. Ναι, αλλά για να το κάνω αυτό, θα πρέπει να δω... Ωραία, όταν θα είσαι μόνη σου, θέλω να μου πεις καταρχήν για ποια χρονιά θα σχολιάσεις εξόφυλλα. Για ποια χρονιά? Ναι, θα σχολιάσεις εξόφυλλα, το 11, το 12, το 13 και το 14. Για ποια χρονιά θα σχολιάσεις εξόφυλλα. Θα σχολιάσω για την τελευταία, το 14. Ωραία, θα σχολιάσεις για την τελευταία. Γεια σας και πάλι. Μετά από το διάλειμμα με τη Μαρία, που μας παρακολουθεί από την Πάρο, όπως είδατε, συνεχίζουμε το μάθημα με ένα κεφάλαιο που είναι αρκετά χρήσιμο σε ανθρώπους που κυρίως θέλουν να δουλέψουν, όχι μόνο να εκπαιδευτούν σαν μεταφραστές, αλλά θέλουν να δουλέψουν και σαν μεταφραστές. Θα σας δείξω που μπορείτε να βρείτε μεταφραστικά πρότυπα για διάφορα θέματα που είναι συχνά για τις μεταφράσεις. Έχουμε μπροστά μας ένα περιοδικό του Απηθήτα, το οποίο εκδίδεται από τις προθήκες της περιοδικοθήκας της Κεντρικής Βιβλιοθήκης. Βλέπετε τον τίτλο του περιοδικού και θα σας δείξω τώρα πώς μπαίνουμε σε αυτό το περιοδικό για να βρούμε μεταφραστικά πρότυπα. Για τα μεταφραστικά πρότυπα, επειδή δεν φαίνεται από την αρχή αυτό που ψάχνουμε, πηγαίνουμε πάντοτε στο αρχείο του περιοδικού. Στο αρχείο του περιοδικού κάνουμε κλικ και δεν ξεκινούμε από το τελευταίο, ξεκινούμε από το πρώτο τεύχος. Για να δούμε λίγο στο πρώτο τεύχος, πώς βρίσκουμε τα μεταφραστικά πρότυπα. Όταν μιλούμε για μεταφραστικά πρότυπα, είτε θα βρούμε μέσα στο περιοδικό λεξιλόγιο, δηλαδή ένα μικρό γλωσσάρι εξειδικευμένο, είτε ένα μεγαλύτερο γλωσσάρι εξειδικευμένο, είτε ένα ολόκληρο λεξικό που έχει παραχθεί πρωτότυπα και θα δημοσιεύεται εδώ ή έχει δημοσιευτεί εδώ, ή θα βρίσκουμε κείμενα που έχουν τα πρωτότυπά τους και τις μεταφράσεις τους και έτσι λειτουργούν περίπου ως παράλληλα κείμενα, γιατί πολλές φορές οι μεταφράσεις νεοτερικών κειμένων για θέματα επικαιρότητας και σύγχρονης ζωής ή σύγχρονων θεσμών, μας αναγκάζουν να διαμορφώσουμε και καινούργιους όρους κατά την ελληνική μετάφραση και έτσι να εισαγάγουμε στην ελληνική γλώσσα και νεολογία, νεολογισμούς μέσα από τη μετάφραση. Θα ήθελα λοιπόν να πάμε στο 2012, στο πρώτο τεύχος του περιοδικού, Intercultural Translation in the Semiotic, πηγαίνουμε λοιπόν, όχι πια στα αρχεία, πηγαίνουμε πια στη λέξη current. Πηγαίνουμε στη λέξη current, κάνουμε κλικ, νομίζω ότι έχω κάνει ένα μικρό λάθος, με συγχωρείτε, δεν πειράζει. Λοιπόν, πηγαίνουμε στο παλιό τεύχος, κάνουμε κλικ εκεί επάνω, δηλαδή βόλουμε ένα αριθμό σε ένα και πηγαίνουμε στο table of contents, στον πίνακα περιεχομένων. Στον πίνακα περιεχομένων υπάρχει πάντα ένα κεφάλαιο σε κάθε τεύχος, που αναφέρεται ή σχεδόν σε κάθε τεύχος, που αναφέρεται σε terminology management and translation prototypes. Γιατί τώρα το παρουσιάζουμε πάντοτε αυτό το κεφάλαιο, γιατί πιστεύουμε στην ολιστική μετάφραση. Η ολιστική μετάφραση είναι μια μετάφραση, η οποία λαμβάνει υπόψη το κείμενο, τους σκοπούς για τους οποίους γράφτηκε το κείμενο, τις σχέσεις του κειμένου με άλλα παλιότερα κείμενα, τις επικρατέστερες επιλογές στη γλώσσα, στην οποία μεταφράζουμε για το ίδιο θέμα και τα όποια παράλληλα κείμενα υπάρχουν στη γλώσσα, στην οποία μεταφράζουμε το κείμενό μας. Αυτά είναι που μας δίνουν και το μέγεθος, αυτά είναι που μας δίνουν και το όριο των επιλογών μας. Καθορίζουν δηλαδή μέχρι πού μπορούμε να φτάσουμε στις μεταφραστικές μας επιλογές και πού πρέπει να σταματήσουμε, πού πρέπει να βάλουμε ένα φρένο. Έχει μια ένταση, λοιπόν, κάθε φορά που μεταφράζουμε κάτι νεοτερικό και αυτή η ένταση δημιουργείται επειδή ακριβώς μερικά πράγματα ούτε στη γλώσσα μας τα γνωρίζουμε, δεν μπορεί να σε μεταφρασίσει να ξέρει τα πάντα και για να μπορεί να μειωθεί, να υποχωρήσει αυτή η ένταση και να μας αφήσει να σκεφτούμε ψύχραιμα και αντικειμενικά, χρειάζεται από κάπου να κρατηθούμε. Το σωσίβιό μας, όταν πρέπει από κάπου να κρατηθούμε, δεν είναι παρά αυτά που ήδη υπάρχουν στη γλωσσική μας κοινότητα, είναι έγκυρα και μας δείχνουν τον δρόμο που θα περάσουμε για να μεταφράσουμε, που θα περάσουμε για να μεταφέρουμε το κείμενο στη γλώσσα μας. Για να δούμε λίγο λοιπόν τι μπορεί να βρει κανείς στο πρώτο τεύχος, στο πρώτο τεύχος αυτού του περιοδικού, μπορεί να βρει κανείς ελληνικά, αγγλικά, γαλλικά, όλη την ορολογία και την φρασιολογία για να μεταφράσει κείμενα που έχουν να κάνουν με τα δικαιώματα, τα διεθνούς δικαίου και τα δικαιώματα που αναγνωρίζει το Υπουργείο Εσωτερικών στους αλλοδαπούς φοιτητές στην Ελλάδα. Είναι δηλαδή ένα κείμενο που έχει πολύ μεγάλη σημασία για όσους κάνουν νομικές μεταφράσεις, για όσους ασχολούνται με θέματα ηθαγένειας, για όσους μπορεί να συνοδεύουν σε δημόσια υπηρεσίες για λόγους κοινωτικής διερμηνίας άτομα τα οποία προσπαθούν να πάρουν άδεια παραμονής για να σπουδάσουν. Γιατί είναι τώρα σημαντικά αυτά τα κείμενα? Γιατί συμβαίνει το εξής περίεργο. Συμβαίνει να έχουμε τη δυνατότητα να γράφεται ο φοιτητής στο πανεπιστήμιό μας από την ώρα που κάνει εγγραφή στο Σχολείο Νέας Ελληνικής Γλώσσας. Αυτή όμως η εγγραφή, μέχρι να γίνουν αυτοί οι νόμοι οι οποίοι γίνανε μετά το 2006 στην Ελλάδα με συνισφορά της κυρίας Ζόγιας Πασιά η οποία τώρα είναι ομότιμη καθηγήτρια νομικής και άλλων μελών της Επιτροπής Κοινωνικής Πολιτικής που ασχολούνταν ειδικά με το θέμα των αλλοδαπών φοιτητών στο Αριστοτέλειο, για να γίνουν λοιπόν νόμοι που να σταθεροποιούνε τη θέση ενός αλλοδαπού φοιτητή από την ώρα που μαθαίνει η ελληνική γλώσσα στο πανεπιστήμιο μέχρι να πάρει το πτυχίο του, υπήρχε μια σάφια. Πήγαιναν να πάρουν άδεια παραμονή σε αλλοδαπεί φοιτητές και επειδή δεν ήταν εγγραμμένοι, γιατί το Ελληνικό Πανεπιστήμιο έλεγε ότι είσαι εγγραμμένος όταν πια περάσεις τις εξετάσεις γλώσσας και μπεις στο τμήμα που είναι αναφοιτήσεις. Αυτό το πράγμα δεν το αναγνώριζε το τμήμα αλλοδαπών, δεν το αναγνώριζε η αστυνομία και υπήρχαν δυσκολίες παλιά στην ομαρχία. Αυτό το πράγμα αντιμετωπίστηκε με νόμο στον οποίο συνεισέφερε η κυρία Πασιά και η Επιτροπή Κοινωνικής Πολιτικής διά της κυρίας Πασιά και αυτός ο νόμος έφερε και καινούργια ουρολογία. Επειδή είναι πρόσφατος, επειδή έγινε μετά το 2006. Αυτή λοιπόν η καινούργια ουρολογία που σχηματίστηκε μεταξύ 2006 και 2010 δεν είναι γνωστής στους μεταφραστές. Εάν λοιπόν κάποιος έχει να μεταφράσει ένα τέτοιο θέμα, πρέπει να πηγαίνει σε αυτά τα κείμενα, αγγλικά, γαλλικά, ελληνικά, γιατί έτσι θα βρίσκει τα γλωσσικά πρότυπα εκεί επάνω θα πατάει για να κάνει τις μεταφράσεις του, για να μπορέσει να εξυπηρετήσει αλλοδαπούς οι οποίοι χρειάζονται βοήθεια μεταφραστική για να λύσουν τέτοιου είδους προβλήματά τους. Ένα θέμα λοιπόν είναι αυτό. Πάμε στο επόμενο τεύχος. Στο επόμενο τεύχος το θέμα είναι... Πάμε πάλι στα table of contents. Το θέμα λοιπόν στο επόμενο τεύχος σε terminology management και translation prototypes είναι το εξής, είναι τα γλωσσικά πρότυπα για τη μετάφραση κανονιστικών μεταπτυχιακών σπουδών γλώσσα, εργασίας, ιταλική και ελληνική. Αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό θέμα. Θυμάμαι πριν από χρόνια συμμετείχα στην επιλογή προσωπικού για τη διδασκαλία ισπανικής γλώσσας στο πανεπιστήμιό μας συγκεκριμένα το 2003 και θυμάμαι ότι είχαν πάει σε μεταφραστικά γραφεία φαγγέλους υποψηφιοτήτων υποψήφοι οι οποίοι κάνανε τα διδακτορικά τους στην Ισπανία και ήταν όχι απλώς ισπανόφων, ήταν και Ισπανοί. Όταν λοιπόν οι Έλληνες μεταφραστές παίρνανε τα δικαιολογητικά που είχαν φέρει αυτή οι Ισπανοί υποψήφοι εκεί που βλέπανε επάρκεια, κάνανε έναν συνηρμό με τα δικά μας δεδομένα και το λέγανε άδεια σκήσους καθηγητικού επαγγέλματος. Δεν είδαν όμως αυτό. Δεν μπορούσαν να κάνουν τέτοια παγίωση. Κακώς κάνανε αυτό το συνηρμό γιατί εκείνη την ώρα ξεχνούσαν ότι οι εκπαιδευτικοί όροι καθορίζονται πολιτισμικά και καθορίζονται ιστορικά και δεν είναι... δεν σημαίνουν το ίδιο πράγμα οι ίδιες περίπου μορφές από τη μία γλώσσα στην άλλη. Δεν έχει να κάνει η επίγνωση που είχαν ενδεχομένως οι μεταφραστές από το τι θα πει πώς ονομάζεται η επάρκεια στα ιταλικά με το πώς ονομάζεται η επάρκεια στα ισπανικά. Αυτό που βλέπανε εκεί ήτανε η ενδιάμεση εξέταση που κάνει το ιταλικό τριτοβάθμιο πανεπιστημιακό σύστημα για τους υποψήφιους διδάκτορες όπου μετά από ένα, δύο χρόνια μελέτης δίνουν εξετάσεις σε επιτροπή και αφού θεωρηθούν ότι έχουν επαρκής γνώσης μετά τους επιτρέπουν να περάσουν στη συγγραφή της διατριβής τους. Επομένως αυτό μπορούσε να δώσει προς τη γμήν λάθος μόρια, περισσότερα μόρια σε κάποιον υποψήφιο ο οποίος ακόμα και αν είχε εκλεγεί, οι άλλοι Ισπανοί υποψήφοι θα μπορούσαν να κάνουν ένσταση και να χάσει τη θέση του. Αυτό όμως δεν είναι μόνο η ανθρώπινη δυστυχία που μπορεί να φέρει μία μεταφραστική αβλεψία. Είναι το ότι ο μεταφραστής ο οποίος δεν πατάει πάνω σε πρότυπα, ο μεταφραστής ο οποίος δεν πατάει πάνω σε πρότυπα, δεν μπορεί με κανέναν τρόπο να εγγύηθει ότι οι ενέργειές του θα του δίνουν κύρος. Αυτά λοιπόν που έχουν να κάνουν μεταπτυχιακές σπουδές και που μπορεί να είναι μεταφραστικές δυσκολίες, γιατί αποκλείεται κάθε χώρα να έχει ίδιο σύστημα με εμάς και αποκλείεται κάθε χώρα να έχει συμμετρικές και απόλυτες ισοδυναμίες με τις λέξεις και τους όρους που εμείς χρησιμοποιούμε για να περιγράψουμε μεταπτυχιακές σπουδές. Αυτά είναι γλωσσικά πρότυπα για μεταφραστές που τα χρειαζόμαστε όλοι μας. Πάμε στο επόμενο τεύχος. Πάμε πάλι στο table of contents. Αυτό το συζητήσαμε, άρα πάω στο προηγούμενο. Εδώ στο τεύχος 2013 volume 2 υπάρχει αριθμός 1, volume 2 αριθμός 1 2013. Εδώ υπάρχουν γλωσσικά πρότυπα από κάτι πάρα πολύ ενδιαφέρον. Έχουν να κάνουν με την προστασία του περιβάλλοντος και του αρχιτεκτονικού τοπίου. Αυτοί είναι όροι που θα τους χρειαστούν οι μεταφραστές, όχι στην καθημερινότητα τη μεταφραστική τους, αλλά θα τους χρειαστούν όσοι οι μεταφραστές ειδικεύονται σε συνενδριακές μεταφράσεις και συνενδριακή διερμηνεία. Για θέματα πάρα πολύ μοντέρνα όπως είναι η διαχείριση πολιτιστικών αγαθών, η διαχείριση πολυοδομικών τοπίων, η διαχείριση περιβαλλοντικών προσεγγίσεων για την προστασία του περιβάλλοντος και του αρχιτεκτονικού τοπίου. Και πάμε στο επόμενο πάντα στο ίδιο περιοδικό. Όχι, εδώ δεν έχει πρωτότυπα μεταφραστικά, δεν έχουμε πάντα. Πάμε στο τελευταίο. Εδώ έχουμε για την διαχείριση ορολογίας και για τα μεταφραστικά πρότυπα. Έχουμε δύο λέξεις που μας τις εξηγεί πάρα πολύ προσεκτικά και μέσα από τη διαχρονική τους πορείας και τα κείμενα φιλοσοφίας, οικονομίας και πολιτικής θεωρίας. Ο Γρηγόρης Ζαρωτιάδης από το Τμήμα Οικονομικών Επιστημών του ΑΠΙΘΑ, ο οποίος κάνει μια ανάλυση για δύο λέξεις, τη λέξη liberty και τη λέξη freedom, λέξεις που θα μας απασχολήσουν πολύ ως μεταφραστές και στις συναιδριακές μεταφράσεις και διερμηνίες, αλλά και στις μεταφράσεις ανθρωπιστικών κειμένων. Αυτή ήταν η περιγραφή που προς τη γμήνη ήθελα να κάνω, σαν μια παρένθεση για να βοηθήσω τους μεταφραστές που μας παρακολουθούν από μακριά ή τους εκπαιδευόμενους μεταφραστές να τους προσανατολίσω, όχι μόνο σε αυτό το περιοδικό, στο πουδήποτε θα μπορούσαν να βρουν έγκυρα γλωσσικά πρότυπα για να κάνουν μεταφράσεις, ιδίως όταν τα κείμενα είναι νεοτερικά και νεολογικά. Λοιπόν, πηγή. Συνεχίζουμε τώρα πάλι με φοιτητοί από μακριά. Το θέμα μας είναι να συζητήσουμε τι έχουμε κάνει μέχρι σήμερα. Θα ήθελα να θυμίσω ότι σε αυτό το μάθημα μέχρι σήμερα δείξαμε εξόφυλα του Καραγιόζη, τα οποία υπάρχουν στην περιοδεύουσα ηλεκτρονική έκθεση του Συνδέσμου Ελλήνων Καραγιωζοπεκτών μέσα στο iClass. Δείξαμε επίσης τον τρόπο για να διαβαστούν τα εξόφυλα. Στο μάθημα κριτική και τεκμηρίωση μεταφράσεων υπάρχει στα έγγραφα μία άσκηση. Την έχεις δει αυτή την άσκηση στο folder Οκτώβριος. Οκτώβριος 2014. Ναι. Η άσκηση δεν μου άνοιγε σαν αρχείο. Δεν σου άνοιγε. Ενώ το από πάνω το Αθήνα ή Αθηνά μου άνοιξε, αυτό το άσκηση μου έβαλε μια εντελώς λευκή εικόνα. Σαν να μην αναγνώριζε το όνομα. Μάλιστα. Θα σου το στείλω επομένως σαν μήνυμα. Πάρε την πρώτη ερώτηση. Τι λέει η πρώτη ερώτηση. Τα σημεία τα ερμηνεύσουν. Μπράβο. Τι θα πει ερμηνεύσιμο σημείο. Είτε έχεις ένα εξόφυλλο μαζί με κείμενο, είτε έχεις ένα κείμενο για μετάφραση. Ερμηνεύσιμο σημείο τι θα πει. Κάθε φορά που διαβάζουμε κάτι για να μπορέσουμε να το καταλάβουμε. Το πρώτο που προσπαθούμε να εντοπίσουμε τι είναι. Οτιδήποτε μας είναι γνωστό. Οικείο έτσι δεν είναι. Ναι. Τι ερμηνεύσημα σημεία έχει αυτό το εξόφυλλο που κοιτάς. Τι οικεία πράγματα έχει. Για πες μου. Καταρχήν είναι ξεκάθαρο. Δίνει την εικόνα του περιεχομένου που αφορά στο στιγμό του 2015. Δεν είναι απάντηση αυτή. Γιατί είναι γενική. Αν κάνεις εργασία με τέτοιες απαντήσεις θα είναι κακή εργασία. Θέλω να σκεφτείς σαν μεταφραστής. Δηλαδή τα ερμηνεύσημα σημεία είναι συγκεκριμένα, αντικειμενικά εντοπισμένα σημεία, τα οποία έχουν κάποια πληροφορία επάνω τους. Μιλάμε τώρα αποκλειστικά και μόνο για το εξόφυλλο που βλέπουμε έτσι. Φυσικά. Ένα φοράς ας πούμε στο περιεχόμενο αυτόν τον εξόφυλλο. Όχι βέβαια. Μερικές φορές, περισσότερα πράγματα τα καταλαβαίνεις από τη μη γλωσσική πραγματικότητα, όπως και το λόγο. Βέβαια. Μερικές φορές, περισσότερα πράγματα τα καταλαβαίνεις από τη μη γλωσσική πραγματικότητα, όπως και το λόγο. Βέβαια. Μερικές φορές, περισσότερα πράγματα τα καταλαβαίνεις από τη μη γλωσσική πραγματικότητα, οπότε μέσα στη μη γλωσσική πραγματικότητα μπορεί να είναι μία εικόνα που τη βλέπεις ή μπορεί να είναι μία εικόνα που όταν διαβάζεις το κείμενο τη φαντάζεσαι. Οι λεγόμενες εικόνες του κόσμου στη μετάφραση, έτσι? Οι εικόνες του κόσμου, τι είναι, είναι ερμηνεύσιμα σημεία μέχρι εκεί που μπορούμε να φτάσουμε λόγω των γνώσεών μας σε κάθε κείμενο. Ναι, δηλαδή με βάση σε μία εικόνα το οποίο θα μπορούσε να είναι το περιεχόμενο. Μην τα μπερδεύεις, εγώ θέλω να δεις το εξώφυλλο που διάλεξες και να μου πεις ποια σημεία πάνω στο εξώφυλλο εσένα σου είναι η οικία. Κατά την εικόνα από μόνη της… Τι βλέπεις? Βλέπουμε τον πρωταγωνιστή τον Καραγιόζη. Ναι. Φύρωε του θεάτου των γιορτιών. Ναι. Αν εξαιρέσουμε και στο γραπτό λόγο από τον δίσημό του και μόνο καταλαβαίνουμε από το μάτωπο ότι αφορά σε μια συγκεκριμένη περίοδο, εποχή μάλλον, η γιορτή. Ποια γιορτή? Τα Χριστουγεννά. Ωραία. Άρα υπάρχει ένα ερμηνεύσημο σημείο που έχει να κάνει με το δίσημό του με το οποίο εσύ δημιουργείς μια συνερμική αλυσίδα μνήμης και φτάνεις στα Χριστούγεννα. Τι φοράει δηλαδή και φτάνει στα Χριστούγεννα. Είναι το κόκκινο χαρακτηστικό καπέλο που φοράνε όλοι τους. Κόκκινο χαρακτηστικό καπέλο μπορεί να βάλει και η κοκκινοσκουφίτσα. Τι κόκκινο καπέλο είναι αυτό. Πιανού κόκκινο καπέλο. Και βασιλιάτικο καπέλο. Μπράβο αυτή είναι η απάντηση. Φοράει το χαρακτηστικό καπέλο του Αϊβασίλη. Μετά. Είστερα είναι τα τριγωνάκια που κρατάνε όλους τους. Τι τριγωνάκια είναι αυτά του πανωράματος που τρώμε μεγεμιστά με κρέμα. Τα τρίγωνα που χρησιμοποιούμε για τα κάλα. Έτσι αυτή είναι η απάντηση. Μετά. Μετά ίσως δεν είναι και τόσο χαρακτηριστικό της γιορτήσης όσο της εποχής. Είναι το χιόνι που φαίνεται στον γάμο. Και αυτό σε τι σε βοηθάει. Τι συνεργμό να κάνεις. Της εποχή και όχι της γιορτήσης. Δηλαδή το ότι πρόκειται για χειμώνα. Εντάξει. Σουστά. Ωραία. Πάμε στην άλλη ερώτηση. Μπορεί να υπάρχουν και άλλα που τώρα δεν τα βλέπεις και θέλει καιρό για να τα δεις. Πάμε στην άλλη ερώτηση. Όπως και στη μετάφραση. Όταν κάνεις μια μετάφραση δεν τα βλέπεις όλα από την πρώτη στιγμή. Μπορεί να τα δεις την τρίτη μετάφραση. Πάμε στην επόμενη ερώτηση. Υπαρκτές κατηγορίες με νόημα. Μπράβο. Τι κατηγορίες υπαρκτές υπάρχουν εκεί μέσα που έχουν νόημα. Κάποιες τις ανέφερες ήδη. Υπαρκτή κατηγορίες θα μπορούσαμε να χαρακτηρίσουμε την εποχή που είπαμε ότι συμβολίζει από τον χιόνι. Δηλαδή ότι είναι χειμώνας. Άρα τις εποχές του χρόνου. Άλλη κατηγορία. Η ίδια η γιορτή. Ακριστούγεννα δηλαδή. Οι γιορτές δηλαδή του χρόνου. Να το αναφέρω. Ε, ναι, γιατί αφού μιλάς για κατηγορία, η κατηγορία δεν περιέχει ένα είδος. Κατά. Μετά. Μετά εσείς θα μπορούσαμε... Γιατί αυτό επιμένω να το δεις έτσι. Γιατί πολλές φορές ανοίγουμε ένα λεξικό και βλέπουμε δέκα ερμηνίες για μία λέξη ιταλική. Δεν μπορεί. Η κατηγορία επομένως του ερμηνεύματος δεν μπορεί να μας κάνει για όλα. Είναι άλλο πράγμα η κατηγορία και άλλο πράγμα ένα ερμηνεύσιμο σημείο. Κατάλαβες. Ναι. Ε, είσες όμως ένα νόημα να έδινε και ο διαχωρισμός που έχει γίνει μεταξύ τους. Δηλαδή, από τη μία πλευρά είναι ο Καραγκιώσης, νομίζω, με τον Καπεγκάρη και από την άλλη πλευρά είναι οι άλλοι τρεις τους, τους οποίους δεν αναγνωρίζω. Ακόμα και ο διαχωρισμός που κοιτάζονται μεταξύ τους δεν δίνει και αυτό ένα νόημα μία αντίθεση. Μιάς δύο διαφορετικών... Νοήματα έχεις μόνον απ' αυτά που ερμηνεύεις. Από ότι δεν ερμηνεύεις, απ' ότι δεν το συνδέεις με κάτι που γνωρίζεις, δεν έχεις νοήματα. Είναι το ίδιο πράγμα που μέσα στη μετάφραση, όταν κάτι δεν το καταλαβαίνεις, πας για βοήθεια, είσαι το λεξικό, είσαι κάποιον που πιστεύεις ότι το καταλαβαίνει, είσαι άλλο κείμενο. Όμως αυτό το ότι είναι... τα σώματα που σέρνεις, αυτή τη νομαδοποίηση δεν δίνει μία... αυτομάτως έναν διαχωρισμό. Όχι. Όχι. Θα μπορούσε να δίνει αν εσύ μπορούσες να το ερμηνεύσεις. Εσύ όμως κάθεσαι και να ρωτιέσαι. Άρα είναι σαν να έχεις ένα κείμενο που κάτι λες είναι αυτό ή είναι εκείνο. Δεν κινούμαστε με υποθέσεις όταν ερμηνεύουμε, αντικειμενικά. Πατάμε πάνω σε γνώσεις. Πάμε στην επόμενη ερώτηση. Ενδείξεις εξογλωσικές. Ενδείκτες? Τις ενδείξεις τις εξογλωσικές. Μάλιστα. Οτιδήποτε δεν είναι γραμμένο εκεί είναι ένδειξη εξογλωσική. Και είναι εικόνες πάλι ενός γνωστού σου κόσμου. Για αυτό μας είπες πριν και χειμώνας και Χριστούγεννα και Καραγκιόζης, και όλα αυτά. Επομένως αυτή η τρίτη ερώτηση δεν είναι ουσιαστικά η πρώτη και η δεύτερη, δηλαδή η εικόνα και το νόημα αυτή. Και ενδεικομένως κάποιες... Αν ήταν μια μετάφραση θα καταλάβαινες διαφορετικά αυτή την ερώτηση που τώρα κάνεις και θα τη διατύπωνες διαφορετικά. Να σου πω το εξής. Μιλούν ας πούμε δυο άνθρωποι. Εάν οι λέξεις που χρησιμοποιούν δεν είναι λέξεις επιθετικά διατυπωμένες ή με επιθετικά νοήματα, καταλαβαίνουμε ότι δεν μαλώνουν. Έτσι δεν είναι. Αν έχουν άλλες αποχρώσεις, καταλαβαίνουμε ότι μαλώνουν. Δηλαδή το τι δείχνει κάθε λέξη και η κάθε εικόνα μέσα σε ένα κείμενο, είναι ενδείξεις που πρέπει να αξιοποιούν. Το καταλαβαίνεις αυτό. Δεν είναι απλά η πρώτη και η δεύτερη ερώτηση μέσα στην τρίτη ερώτηση. Είναι ακόμα πιο υπόγεια πράγματα τα οποία αχνοφαίνονται. Επομένως αν μιλούσαμε για ένα κείμενο προς μετάφραση, εσείς εννοείτε ενδεχομένως ότι θα ακολουθούσες όσα υπονοούνται. Μπράβο. Και επίσης αν το βλέπαμε αυτό με έναν παραλληλισμό σε σχέση με ένα κείμενο που πάμε να μεταφράσουμε, κινούμαστε στο πλαίσιο της απέτησης να μην μεταφράζουμε κάτι αν δεν μπορούμε να το έχουμε αναγάγει σε ερμηνεύση μας ή μία. Το πνεύμα δηλαδή το οποίο είναι γραμμένο και όσα αφορά σε ένα κείμενο προς μετάφραση. Υπάρχουν και εκεί. Άμα κάποιος σε ένα λογοτεχνικό έργο περιγράφει μοσχοβολίες από ένα φαγητό, από ένα φαγητό που ετοιμάζουν, δεν καταλαβαίνεις ότι βρίσκονται σε κουζίνα για παράδειγμα. Επομένως, είναι και όσα αφορά στο γραφτό λόγο τα όσα υπονοούνται, σωστά. Ναι, ναι. Μετά η επόμενη ερώτηση. Περιγράφει συναισθήματα χαρά στα γωνιά της έτσι και στη βαλτιά της αγιοθυμάρας. Λοιπόν, φορά σε συγκεκριμένη εικόνα, κρίνοντας από τα πρόσωπά τους, μάλλον όσα αφορά συγκεκριμένα στον Πρωταγωριστή, στον Καραγιώργη. Δεν είναι αυτά που νομίζεις ότι έχουν τα πρόσωπα, εσένα τι σου δημιουργεί. Κάθε φορά που μεταφράζουμε, εμείς χαιρόμαστε ή λυπόμαστε, δεν σε ενδιαφέρει τι λένε μέσα. Α, δεν αφορά στον ονειρόν. Αφορά τον μεταφραστή ως αναγνώστη. Α, σε αυτό που εκλαμβάνει δηλαδή. Ναι. Τι κάνεις, χαίρεσαι, λυπάσαι, γελάνσαι, τι κάνεις με αυτή την εικόνα. Ναι. Κανονικά θα έπρεπε να βγάζει χαρά το όλο σκηνικό, είτε από το γιορτή, είτε από το... Ναι. Και τι αισθάνεσαι που το κοιτάς. Είναι το ίδιο πράγμα όταν μεταφράζεις λογοτεχνία. Όταν μεταφράζεις λογοτεχνία, εάν δεν σου προκαλεί ευχαρίστηση κάτι που μεταφράζεις, ή χαρά, ή αν αντίθετα σου προκαλεί λύπη, άλλες λέξεις δεν θα χρησιμοποιήσεις. Ναι, βέβαια. Αυτό είναι. Μετά. Είναι κάτι που θα ήταν ωραίο να μιλήσω με λογοτεχνία. Όσο αφορά και εσένα λογοτεχνικό. Να ρωτήσω λίγο τον τεχνικό αν σε πιάνει, γιατί πολύ φοβάμαι. Δεν μπορείς να μιλάς πιο δυνατά. Τώρα με ακούτε εκεί σε όλες τα κοντήτερα. Ε? Με ακούτε τώρα. Ε, τώρα ναι. Αυτό που ήθελα να ρωτήσω είναι ότι αυτός που ενταχωμένως έκανε το σκίτσο, ενταχωμένως να ήθελε να μου χρησιμοποιήσει ένα, να προκαλέσει μάλλον, ένα άλλο συνέδριο. Δεν σε ενδιαφέρει αυτό. Ο μεταφραστής δεν φέρεται έτσι. Ναι, αλλά θα πρέπει να το μεταφράσω. Εσύ τι νιώθεις. Γιατί αν ξέρεις εσύ τι νιώθεις, εσύ πια ως αναγνώστης θα καθορίσεις και τι λέξεις θα διαλέξεις στα ελληνικά. Ναι. Ε, ναι, από πρώτης όψης το συνέστημα που μου δημιουργεί τελικά, αν το θέτω τελικά είναι η σκαράς. Ναι ωραία αυτό. Άρα αν το μεταφράσεις τελικά πρέπει να το κάνεις χαρούμενο. Η επόμενη ερώτηση. Οσμές και τροφή και καιρικές συνθήκες και αρώματα και καθαριότητα. Μπορεί να μας στείχουν στα κείμενα οσμές, αρώματα διάφορα. Φυσικά, φυσικά. Φυσικά και μπορεί. Ας πούμε ο Καζαντζάγκης όταν έλεγε για το πατσουλί στον Ζορμπά οσμές δεν είχε στο νου του. Απριβώς. Φυσικά και μπορεί να υπάρχει. Πιο καθαρά δεν μπορείς λίγο να μας τα λες. Ορίστε. Πιο καθαρά λίγο για να μπορούμε να τα σημαίνω να τα καταγράψουμε. Πιο καθαρά είπατε. Ναι. Θέλετε να σας πω τώρα πάνω στο συγκεκριμένο εξόχλου ή γενικότερα. Εδώ υπάρχουν οσμές. Σου έρχονται στο νου οσμές τώρα που το βλέπεις. Τι θυμάσαι που το βλέπεις αφού λες Χριστούγεννα. Ακριβώς. Οσμές έρχονται μέσα από την εικόνα και συγκεκριμένα από την εποχή, από τη γιορτή μάλλον που συμβολίζει. Αλλά και από την εποχή. Δηλαδή τόσο η γιορτή όσο και η εποχή προσφέρουν οσμές. Τα παιδιά μου ξέρεις τι μου λέγαν όταν ήταν μικρά. Επειδή μέναμε σε ένα χωριό που χιόνιζε. Μαμά μύρισε κρύο. Ακριβώς το πιστεύω. Και όταν έμπαινα μέσα στο σπίτι που έφερνα ξύλα για τον Τζάκι. Επειδή πάγοναν τα ρούχα μου έμπαινα μέσα και έφερνα πιο πολύ κρύο. Και μου λέγανε μπήκε και κρύο. Μύρισε κρύο μπήκε κρύο. Αυτά τα πράγματα είναι βιώματα. Αυτά όμως σαν αισθήματα σωματικά. Σαν αντίληψη σωματική. Μας επιτρέπουν όταν μεταφράζουμε λογοτεχνία να είμαστε πολύ καλύτεροι στις επιλογές μας. Γιατί πάντοτε στα λογοτεχνικά κείμενα υπάρχουν και επιλογές φυσικών καταστάσεων έτσι. Θερμοκρασίας, ζέστης, κρύου, πείνας, νύστας, κούρασης. Αυτά αν δεν μπορούμε να τα περιγράψουμε στη γλώσσα μας αυθόρμητα δεν μπορούμε να τα μεταφράσουμε. Εντάξει. Άλλη ερώτηση από πίσω μετά από αυτή που έρχεται. Θενόμενα και θέλετε. Μπράβο. Αυτό σε τι αφορά δηλαδή? Τι θα σχολιάσουμε πάνω σε αυτό σε περιφορές και… Ο μεταφραστής πρέπει πάντοτε να καταλαβαίνει τι είναι αυτό που πραγματικά βλέπει στο κείμενο και τι είναι αυτό που με την πρώτη ματιά του φαίνεται ότι υπάρχει στο κείμενο. Γιατί πολλές φορές αυτά που μας φαίνονται ότι υπάρχουν στο κείμενο δεν υπάρχουν. Εσύ βλέπεις εδώ ας πούμε τη γιορτή. Τον βλέπεις τον Καραγιώζη στα Χριστούγεννα. Υπάρχει πουθενά κάνα μπάλομα, κάνα τρίπιο παπούτσι, κάτι. Ναι, υπάρχει. Άρα εκτός από αυτό που είναι το φαινόμενο ότι είναι Χριστούγεννα και είναι γιορτή και τέτοια, μπατήρυς είναι. Α, ναι, ναι. Μπατήρυς είναι. Άρα μιλάμε για τις δεύτερες μάλλον έννοιες που έρχονται πίσω από αυτή. Βέβαια. Ποτέ αυτό που φαίνεται αρχικά σε ένα κείμενο δεν είναι μόνον αυτό. Έτσι. Άρα έχει να κάνει κάτι με τα υποσυνείδητα μηνύματα αυτό, έτσι. Έχει να κάνει κάτι γενικά με το ότι αποκλείεται να είμαστε τόσο θεϊκά φτιαγμένοι που να καταλαβαίνουμε όλα όσα φαίνονται, τι λένε. Πίσω από αυτά που φαίνονται υπάρχουν και άλλες αλήθειες στα κείμενα. Και αυτό πρέπει για να το φτάσεις να το δεις και να το ξαναδείς το κείμενο και 20 φορές ακόμα. Άρα θα αναγυρίζουμε όσα αφορά τα λογοτεχνικά κείμενα, θα αναγυρίζουμε στην σκέψη του όσα θέλει να υπονοήσει. Ναι. Και όχι μόνο όσα θέλει να υπονοήσει, πολλά δεν φαίνονται από την αρχή. Ας πούμε όταν ο Τζέννο θέλει να κόψει το τσιγάρο, έτσι. Όταν ο Τζέννο θέλει να κόψει το τσιγάρο τι γίνεται, δίνει όρκους, δίνει το να δίνει το άλλο και τελικά και εξωσυγητική σχέση έχει. Και ορκίζεται κάθε φορά ότι θα κόψει το τσιγάρο και ότι θα κόψει εκείνη τη σχέση και ότι θα φέρεται καλύτερα στο σπίτι του μέσα. Και τελικά τίποτα από αυτά δεν κάνει. Άμα διαβάζεις τις πρώτες σελίδες νομίζεις ότι είναι ένας άνθρωπος ο οποίος αισθάνεται ότι βρίσκεται σε λάθος θέση. Αν φτάσεις στο τέλος θα δεις ότι μια χαρά τα έχει βολέψει όλα και δεν θα πάει πουθενάλλο από εκείνη τη θέση. Άρα θα πρέπει να προσέξεις πάρα πολύ και τι λέξεις θα βάλεις τώρα στο στόμα του. Έτσι. Η επόμενη ερώτηση. Ποιες οδηγίες χρήσης βλέπουμε εδώ. Μπράβο. Κάθε φορά που βλέπεις ένα εξόφυλο έχει οδηγίες χρήσεως. Οδηγίες χρήσεως τι σημαίνει. Τι σε ζητάει να προσέξεις. Σε καλεί να προσέξεις κάτι κάθε κείμενο. Έχει ένα σκοπό. Κείμενα στον αέρα έτσι γιατί τους κατέβηκε να τα κάνουν δεν υπάρχουν. Οδηγίες χρήσεως υπάρχουν και εκεί μέσα. Και κάθε κείμενο που δεν έχει εικόνα και την κάνουμε την εικόνα μόνη μας όταν το διαβάζουμε και εκείνο έχει οδηγίες χρήσεως. Το ζήτημα είναι άλλο. Αυτή τη στιγμή γύρνα ξανά στο εξόφυλο και πες μου αυτό το Χριστουγεννιάτικο που κοιτάς. Τι οδηγίες χρήσεως νομίζεις ότι έχει. Τι οδηγίες χρήσεως νομίζεις ότι έχει. Πρόσεξε πολύ καλά όλο το εξόφυλο και σκέψου λίγο που θέλει να σε πάει. Δηλαδή σαν οδηγίες χρήσεως μπορούμε να πούμε ότι αυτό το εξόφυλο τι μπορούσε να συνοδεύει. Όχι οδηγίες χρήσεως είναι ο σκοπός που υποψιάζεσαι ότι έγινε. Για τον οποίο έγινε. Ο σκοπός για τον οποίο έγινε. Ε βέβαια έχει μια σύνθεση αυτό το εξόφυλο. Που νομίζεις ότι οδηγεί το μυαλό σου. Προφανώς είναι μια χριστουγεννιάτικη ιστορία που αφορά αυτό το θείο. Αποκλείεται να έγινε γι' αυτό. Για ψάξε λίγο και αυτά που γράφει εκεί επάνω. Α μπορώ να χρησιμοποιήσω και το γραπτολόγο. Ε βέβαια αφού είναι πολυτροπικό το κείμενο. Απλά ναι νόμιζα ότι. Όχι όχι. Ok ok. Ναι είχε ένα χαρακτηριστικό χριστουγεννιάτικο εξόφυλο που θα χρησιμοποιήσουν για ένα τέπος του Δεκέντρη. Επόμενος κατεξόχημα χριστουγεννιάτικο. Δεν μπορεί να είναι αυτό οδηγίες ανάγνωσης. Τι άλλο λέει παιδί μου εκεί πάνω το εξόφυλο. 2015-1925-2015 Πανελλήνη Σωματεία Θεάτρου Στιών. Μπράβο αυτή είναι μια οδηγία ανάγνωσης. Όπως ακριβώς κάθε φορά η πρωτοχρονιά έχει κάτι επετιακό. Τι λένε οι άνθρωποι ότι εμείς είμαστε ένας σωματείου που υπάρχουμε έχουμε ιστορία από το 19... Α ναι από το 1925. Μπράβο αυτό είναι μια οδηγία ανάγνωσης. Να προσέξεις στην ιστορία τους. Α κατάλαβα, κατάλαβα. Έτσι. Επόμενα τις πληροφορίες που πέρνουμε και από το γραπτό λόγο σε σχέση με το... Μα και από τις εικόνες μπορεί να το πάρεις, από οπουδήποτε. Τώρα κατάλαβα. Έτσι. Τώρα περνάμε σε μια συζήτηση φοιτητών που έχουμε μέσα στην τάξη μας. Τελειώσαμε με τους μακρινούς για την ώρα. Γιατί σήμερα είχαμε σκάκι πολύ από μακρινά παιδιά. Και πρέπει να δούμε μεταφράσεις για να καταλάβουμε αν φτάσαμε σε μια τελική μορφή. Να ακούσουμε μια μετάφραση, να πάρω κι εγώ ένα πρωτότυπο. Για να ακούσουμε. Αυτό πώς θα μεταφραστεί? Τα δέκα μέρη... Εκεί στο μικρόφωνο. Ναι. Τα δέκα μέρη που μπορείτε να επισκεφτείτε στο Μιλάνο. Για να επισκεφτείτε στο Μιλάνο. Μπράβο, αυτό είναι επιτακτικό, δεν είναι που μπορείτε... Για να επισκεφτείτε στο Μιλάνο. Ωραία. Σας παρουσιάζουμε ένα πρακτικό και γρήγορο οδηγό. Τι οδηγό όμως? Οδηγός μπορεί να είναι και του λεωφορείου. Ταξιδιωτικό. Δεν είναι ταξιδιωτικός οδηγός, έχει άλλο όνομα. Τουριστικός. Μπράβο. Τουριστικός. Περτζιράρε Μιλάνο, για να γυρίσετε το Μιλάνο. Τώρα, γυρίζω μπορεί να είναι διάφορα πράγματα. Πώς είναι αυτό το τζιράρε στα ελληνικά. Δεν μπορεί να το πάμε κατά λέξη στα ελληνικά. Να επισκεφτείτε το Μιλάνο. Είναι καλό αυτό. Εντάξει, να επισκεφτείτε. Κάτι καλύτερο για να γυρίσετε το Μιλάνο. Είναι καλό αυτό. Εντάξει, να επισκεφτείτε. Κάτι καλύτερο άμα το σκεφτούν τα άλλα δύο παιδιά. Δεν είναι κακό να μας το πούνε. Αρκεί να είναι καλύτερο. Είναι καλό. Εσκοπρίρε η διέτσι Λουόγγι. Και να ανακαλύψετε τις δέκα τοποθεσίες. Τα βιζιτάρε, για να επισκεφτείτε. Αυτό τι είναι τα βιζιτάρε, που αξίζει να επισκεφτείτε. Που αξίζει να επισκεφτείτε, τουλάχιστον μία φορά στη ζωή σας. Μπράβο. Μιλάνο. Μιλάνο, η πόλη της μόδας. Κονζήλιο. Συμβουλή. Δηλαδή. Ακούστε το τραγούδι Μιλάνο του Λούτσιο Ντάλα. Ωραία. Το ξέρεις αυτό το τραγούδι. Να πω την αλήθεια, δεν το θυμάμαι. Ακούω πολλά τραγούδια τελικά, αλλά αυτό σίγουρα το έχω ακούσει. Μια και έχεις μεταφράσει το κείμενο, άκουσέ το. Πώς δεν το άκουσα, δεν είχα χρόνο. Άκουσέ το. Ήθελα να το ακούσω. Ναι, άκουσέ το, είμαι σίγουρη ότι θα σε ενδιαφέρει. Για πάμε παρακάτω. Η Λιδουόμο. Ο καθεδρικός ναός. Το σύμβολο υπεροχής της πόλης. Όχι, πέρε τσελέντσα, τι θα πει αυτό ελληνικά. Το κατεξοχήν. Το κατεξοχήν σύμβολο της πόλης. Μπράβο. Λευκός πύργος. Το σύμβολο, πέρε τσελέντσα, τι θα πει αυτό ελληνικά. Ακρόπολη. Μπράβο, αυτό είναι. Από τα μπαλκόνια του, φαίνεται, η πιο όμορφη θέα της πόλης. Ποιο έκανες όμορφο. Αυτό το υμπερτύμπηλε, ακριβώς στα ελληνικά δεν βγαίνει. Ναι, αλλά πρέπει να το δούμε και οι ιταλικά. Πέρντε ρε, τι θα πει. Χάνω που δεν πρέπει να χαθεί. Μπράβο, δεν είναι όμως που δεν πρέπει μόνο να χαθεί, εδώ λέει ύμπηλε. Άρα είναι κάτι το οποίο έτσι κι αλλιώς δεν χάνεται. Δεν χάνεται. Άρα τι είναι. Είναι κάτι που δεν το κόβει κανείς. Δηλαδή δεν χάνεται ποτέ αυτή η θέα. Πολύ ψηλό ρε παιδί μου αυτό το δυόμο. Είναι πολύ ψηλό. Όταν εβένεις στις ταράτσες του, δεν υπάρχει κάτι που να μπορεί να σε εμποδίσει να δεις τη θέα. Δεν υπάρχει κτίριο στο Μιλάνο που να σε εμποδίσει. Υμπερτύμπηλε. Μπράβο, ναι. Δεν το κόβει τίποτα. Αυτή δεν είναι η λέξη που χρησιμοποιούμε όταν μπαίνει μια πολυκατοικία μπροστά μας και μας κόβει τη θέα. Επομένως τι έχει. Έχει μια θέα που δεν την κόβει τίποτα. Άρα τι είναι, ποιο είναι το υπονοημα εδώ. Πολύ ψηλό κτίριο, το ψηλότερο στο Μιλάνο. Δεν είσαι καλά. Έλα. Το τετράγωνο της μόδας. Πρόσεξε λίγο, θέλω να το αποφασίσεις μόνη σου τώρα. Αν είναι μια βουτιά, κρατάει μια στιγμή. Αν είναι όμως κάτι που κρατάει παραπάνω, μπορεί να κάνεις μια βουτιά στη θάλασσα. Ποιο είναι εκείνο που κρατάει ώρα. Για πες. Κολύντι. Μπράβο. Τι λέμε, πες λίγο στα ελληνικά τι λέμε, κολυμπάει στο χρήμα, έτσι. Ναι. Εδώ που θα κολυμπήσεις. Κολυμπήστε στα ψώνια. Μπράβο. Κολυμπήστε στα ψώνια, ανάμεσα στις βιτρίνες. Δεν έχει προστακτική. Κολύμπει. Κολύμπει. Κολύμπεις στα ψώνια, ανάμεσα στις βιτρίνες των μεγαλύτερων ήκων μόδας. Μπράβο. Εντάξει. Μπράβο, η Ακαδημία των Καλών Τεχνών, η Ελλαπινακοτέκα. Περίμενε λίγο, πώς το λένε αυτό το πράγμα ελληνικά, αυτοί το είπανε. Σχολή Καλών Τεχνών. Αυτό θα πεις, Έλληνες είμαστε, επιμένω. Σχολή και εγώ ήθελα να λέω. Έλληνες είμαστε, άσπρος, καλούς να λένε τα δικά τους. Η Σχολή Καλών Τεχνών, η Ελλαπινακοτέκα και η Πινακοθήκη. Είναι τα δύο σημεία διαμάντια. Περίμενε λίγο τώρα. Εδώ μιλάει ο άνθρωπος ιταλικά. Εμείς ελληνικά δεν μπορούμε να πούμε και δύο σημεία διαμάντια. Τι θα πούμε, δύο? Διαμάντια, τελειώσαμε. Συμφωνείτε, κυριέ μου. Έλα. Σε αυτή τη σημεία, αν μετά τράει η Μποέμ, έρχεται ο ΣΥΚ. Ανάμεσα στο Μποέμ και στο ΣΥΚ. Μπράβο. Μετά? Ναι. Η Ελλαπινακοτέκα της Μπρέρα. Είναι στα Top 10 των Μουσείων της Ιταλίας. Ευχαριστούμε το πατριμόνιο, χάρη στην κληρονομιά, διόπερε των έργων, των μεγαλύτερων ιταλών καλλιτεχνών. Είναι αβίλη. Ναι. Πες το. Μην φοβάσαι, αφού το βρήκες. Ο δεκατοσένωτος. Ναι, παιδί μου. Είναι το κέντρο νυχτερινής ζωής. Δεν το καταλαβαίνω αυτό. Το Μιλάνο έχει λιμάνι. Τι εννοεί να το ψάξουμε αυτό πραγματολογικά. Με μπερδένει πάρα πολύ. Να το ψάξω λίγο εγώ. Λοιπόν, εγώ μπήκα στο Wikipedia. Κοιτάξτε κάτι. Αυτό είναι μια πάρα πολύ ωραία στιγμή μέσα στο μάθημα. Ο μεταφραστής πολλές φορές χρειάζεται να ψάξει τις εγκυκλοπαίδειες για πράγματα που δεν φαίνονται στο κείμενο. Πρέπει να αποφασίσουμε τι είναι αυτό το Πόρτο Τιμάρε. Λοιπόν, το Πόρτο Τιμάρε είναι ένα μέρος στη ίδια περιοχή του Μιλάνου μεταξύ της πόλης της πόλης και του περιοχού Κορβέτου. Σύμφωνα με ένα πρόγραμμα του 1917, στην περιοχή έπρεπε να υποστηρίξει το πόρτο για να αντιμετωπίσει τη Δαρσένα της Πόρτας Τιτσινής, αλλά οι δουλειές δεν πήραν ποτέ. Όταν, στις πρώτες δεκαετίας του 1900, ξεκοπήθηκε να κοπήσει τη σκέψη των ναυίων, το οποίο σημαίνει τη σκέψη μέσα, και οι πιο εμπνευμένοι σύστητες του ναυιγκάτσεων στις κανάλια μέσα βρίσκονταν σε δύσκολα. Λέγοντας τα χρήματα του τελευταίου χρόνου, το σύστημα ναυιγκάβιλε είχε δημιουργήσει στις κανάλια μέσα βρίσκοντας στις κανάλια μέσα βρίσκοντας. Επιπλέον, το σύστημα ναυιγκάβιλε είχε δημιουργήσει στις κανάλια μέσα βρίσκοντας στις κανάλια μέσα βρίσκοντας. Μάλιστα παιδιά, το καταλάβατε? Ποιος είναι ο ποταμός που περνάει από τα μέρη εκείνα, ο Πάδος δηλαδή. Τι συμβαίνει επομένως. Όπου υπάρχουν ποτάμια, υπάρχει και δρόμος εμπορίου. Επομένως εκεί σχεδιάζονται να κάνουν τι πράγμα. Λιμάνι για να παίρνουν τα εμπορεύματα. Άρα είναι πραγματικό λιμάνι. Θάρρος τώρα μετέφραζε, έλα. Και εννοείται ότι πρέπει όταν θα μου το ανεβάσεις μέσα στις εργασίες, όταν θα ανοίξω τις εργασίες, θα βάλεις αυτή την πληροφορία. Ζητώ να μου ανοίξουν τη χορητικότητα και μου είπαν ότι σήμερα το κάναν. Για να δούμε, γιατί αυτή τη στιγμή βάλατε τόσα πολλά πράγματα με φωτογραφίες και λοιπά που έχει καταρρεύσει το σύστημα. Ελπίζω να έχει ανοίξει η χορητικότητα. Αυτό θα γίνει, είναι εύκολο πράγμα. Θα βγάλω ανακοίνωση εγώ. Έλα. Λαγκαλερία Βιτόριο Εμμανουέλε Δούε. Φουφάτα Περουνίρε Πιάτσα Ντουόμο φτιάχτηκε για να ενώσει την πλατεία του Καθεδρικού Ναού. Ναι. Είχε και το θέατρο της Σκάλας του Μιλάνου. Σάντα Μπρότζιο. Δούε μετά τον Καθεδρικό Ναό και το Μονουμέντο Χριστιανό είναι πιο σημαντικό και σημαντικό γιατί πρώτα πρέπει να πούμε... Συγγνώμη, συγγνώμη. Γιατί παιδιά πρέπει να διαλύσουμε τον άνθρωπο εκεί πέρα. Προσπαθώ να καταλάβω για ποιον λόγο. Δηλαδή για ποιον λόγο πρέπει να γκρεμίσουμε όλο το σύστημα του μαθήματος. Λαμπρά. Το Μονουμέντο Χριστιανό είναι το πιο σημαντικό χριστιανικό μνημείο στην πόλη. Το Καστέλος Φορτζέσκο. Ήταν γεννήθηκε, ιδρύθηκε. Όχι. Αφού είναι κτίριο τι γίνεται. Ούτε γεννήθηκε, ούτε ιδρύθηκε. Μπράβο, αυτό είναι. Ήταν γεννήθηκε το 1368. Μπράβο. Κόμμε φορτέτσα ως φρούριο. Μπράβο. Περβολέρεται οι βισκόντι. Άρα. Κατ' εντολή των βισκόντι. Μπράβο. Ποί λη σφόρτσα, μετά ισφόρτσα λωτρασφόρμανο το μετέτρεψαν. Εινούνα δε λε ρεζιδέντσε ρι να σημεντάει πιο μπέλε. Για πες. Σε ένα από τα πιο όμορφα σπίτια της αναγέννησης. Μπράβο. Δε Ευρώπη, στην Ευρώπη. Μπράβο. Η τεάτρο αλασκάλα. Η τεάτρο διστρούτο. Το θέατρο χτίστηκε. Διστρούτο. Συγγνώμη, από την αρχή. Η τεάτρο διστρούτο δουράντελα σε κόντα γουέρα μοντιάλι. Το κατεστραμένο κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου θέατρο. Φουσούμπιτο ρικοστρουίτο. Μάλιστα. Το κατεστραμένο χτίστηκε γρήγορα. Μπράβο. Τελευταία τέταρτα. Ασάντα Μαρία Δελεγκράτσια. Αυτό να το μεταφράσω όλο, γιατί... ο τελευταίος δείπνος στην Αγία Μαρία τον ευχαρισταίνω. Ασάντα Μαρία δεν το αλλάξεις. Αυτό θα είναι έτσι. Δεν μπορείς να την πεις αλλιώς στην εκκλησία. Σάντα Μαρία Δελεγκράτσια. Έτσι, ακριβώς, όπως το ακούς. Απλώς θα κάνεις μετά κάτω μια υποσημείωση και θα πεις ελληνικά να αφαίρεται στην Παναγία, είναι αφιερωμένο στην Παναγία. Μετά... Αρίβανοντα τούτο ηλμόντο, καταφθάνουν από όλον τον κόσμο, περβεντέρε ηλτσενάκολον τη Λεωνάρδο, για να δουν το μυστικό δείπνο του Λεωνάρδο. Ποιού Λεωνάρδο? Νταβίντσι. Αυτό ελληνικά δεν το λέμε. Το Λεωνάρδο Νταβίντσι είναι ξένος. Τι θα πει είναι ξένος, στη μετάφραση αυτός που είναι ξένος εμφανίζεται πιο πολύ με το επίθετό του παρά με το όνομά του. Για τους Ιταλούς καταλαβαίνει ότι είναι το καμάρι τους, άρα τι είναι ο Λεωνάρδο, είναι λογικό. Ρίτρια η Κρύστο, απεικονίζει τον Χριστό, κονιτόντιτσι ο Απόστολος, με τους δώδεκα Αποστόλους, νελούλτιμα τσένα, στο τελευταίο δείπνο, πριν μαντελασσού αμόρτι, πριν από το θάνατό Του. Ωραία. Ωραία το βέτες ολό οργανιτζάρε, τώρα πρέπει μόνο να οργανώσετε η Λυβόστρο Weekend, το Σαββατοκύρια Κώστα σας, εσέλλερε και να επιλέξετε, πού θα κοιμηθείτε στο Μιλάνο. Ωραία. Το Μιλάνο είναι μια πόλη τουριστική, μα πάνω απ' όλα είναι ουνα μετά τη βιάζει τη λαβόρα. Ουνα μετά. Ουνα μετά. Τι θα πει αυτό. Ένας ταξιδιωτικός προορισμός για επαγγελματικούς λόγους. Μπράβο. La Selta Trali Hotel, η επιλογή ανάμεσα στα ξενοδοχεία. Emolto Ambia, είναι πολύ ευρεία. Eko Liotel Konziliaty, ορίστε τα προτεινόμενα ξενοδοχεία. Brunelleski Hotel, 4 στέλλες, 4 αστέρων. Non lontano dal duomo, όχι μακριά από τον καθεδρικό ναό. Ελληνικά δεν είμαστε όταν... Non ce male, ελληνικά μια χαρά. Non lontano, ελληνικά κοντά. Κοντά. Non mangro, ελληνικά χοντρός. Για λίγο. Κοντά στον καθεδρικό ναό. Μπράβο. Και στα πράγματα που θέλετε να... Και στα πράγματα που θα επισκεφθείτε στο Μιλάνο. Cose d'Avendere, τι είναι αυτό? Αφού είναι το d'Avendere, τα βιζιτάρε, που το είχαμε πει από την αρχή. Τι είναι η Cose d'Avendere? Τα αξιοθέατα. Τα αξιοθέατα. Του Μιλάνου. Μετά. Τα δουετσέντω διέτσι εωρώ. Τι θα πει αυτό? Στα 210 ευρώ. Τι θα πει αυτό? Τιμή. Τιμή δωματίου. Ελάχιστοι 210 ευρώ. Γιατί έχει τα. Δηλαδή, η κίνηση. Όλο αυτό, δηλαδή, ελάχιστοι τιμή δωματίου. 210 ευρώ. Δεν θα πάμε εκεί, παιδιά. Λοιπόν, πάμε παρακάτω. Star Hotels Tourist, quattro stelle, 4 αστέρων. Non lontano dal centro finanziario. Για πες. Κοντά στο οικονομικό κέντρο του Μιλάνου. Ελάχιστοι τιμή δωματίου, 130 ευρώ. Μπράβο. Dove mangiare a Milano. Πού θα φάτε στο Μιλάνο. Peruna serata diversa. Για ένα διαφορετικό απόγευμα. E alternativa. Και ένα λακτικό. Potrete selleri. Μπορείτε να επιλέξετε. Di cenare. Να διπνίσετε. Nel quartiere di porta romana. Στη συνικία του. Μια χαρά. Τι κείμενο μας έφερες για μετάφραση. Είναι μια τηλεπαρουσιάστρια, ηχητοποιός, τραγουδίστρια. Δεν είναι ιταλίδα αλλά αλλάζει πολλά χρόνια στην Ιταλία. Ποιες ήταν οι δυσκολίες που είχες στη μετάφραση. Γιατί είχε καιρό που το έκανα. Κάποιες λέξεις που είναι σχετικές ας πούμε το sitcom-τελεβιζίδα. Είναι κομική τηλεοπτική σειρά. Δεν μπορούσαμε τίποτα να καταλάβω τι είναι. Παρότι την έχω δει. Είχα μια ιδέα αλλά δεν ήξερα πως να το αποδώσω. Και πώς θα το περιγράψεις αυτό όταν θα ανεβάσεις την εργασία. Είναι κομική τηλεοπική σειρά. Έχεις βρει και το link έτσι. Ναι. Απλά δεν ήξερα καθόλου τι σημαίνει σχετικό μου τηλεβιζίδα. Δεν το είχα ξανακούσει. Μάλιστα. Αλλά τελικά αυτό είναι. Οι δυσκολίες σου ήταν κάτι στις ντομογραφίες έτσι. Ναι. Που δεν τις αναγνώριζα. Αλλιώς όλα τα άλλα τα ήξερες. Αλλά θα μας εξηγήσεις τι είναι κάθε κομπανία όλα τα πάντα. Ναι, για την κομπανία αυτή τη συγκεκριμένη λογική είναι δε το. Απλά την... Όχι, αυτή δεν την ξέρω. Θα την ψάξεις όμως. Εντάξει. Για να δούμε λοιπόν. Michelle Hunziker. Είναι τηλεπαρουσιάστρια, ηθοποιός, μοντέλο και τραγουδίστρια ελληνικής καταγωγής, με ιταλική επικότητα. Μετά το γάμο της με τον ιταλό τραγουδιστ Ramazzotti, ανακαλύφθηκε από τους ιταλούς παραγωγούς και κάνει το τηλεοτήκο της «Debuto» με την εκπομπή «Παπερίσιμα Sprint» του Αντώνιου Ρίτσι. Αυτό ελληνικά πώς θα το έλεγες για να καταλάβουν σε ένα ελληνικό, ας πούμε, περιοδικό το «Παπερίσιμα Sprint»? Τι είναι το «Πάπερο»? Ένα κείμενο για την ηθοποιόμη Λένα Βουκοτίτς. Κατευθείαν στα ελληνικά. Κατευθείαν. Γεννήθηκε στη Ρώμη, στις 23 Απριλίου του 1938, κόριανός θεατρικού συγγραφέα, με καταγωγή από το Μαυροβούνιο και μιας ιταλίδας φιανίστριας. Από μικρή ηλικία σπουδάσε υποκριτήρια. Υποκριτήρια. Υποκριτήρια. Υποκριτήρια. Υποκριτήρια. Υποκριτήρια. Υποκριτήρια. Υποκριτήρια. Υποκριτήρια. Υποκριτήρια. Υποκριτήρια. Υποκριτήρια. Υποκριτήρια. Υποκριτήρια. Υποκριτήρια. Υποκριτήρια. Μια ηλικία μ Μια ηλικία в Υπόσχεσθα στην υποκριτική. Ιθοποιός μικροκαμμένη και λεπτή, με γλυκίτητα και ελαφρότητα που συνδυάζεται με την κλασσάτη εμφάνιση για την οποία διακρινόταν. Η πορεία της στον Ιταλικό Κοινηματογράφο και όχι μόνο ξεκινάει από τις αρχές της δεκαετίας του 60' και συνεχίζει μέχρι σήμερα. Το 1960 έκανε το κινηματογραφικό της τεπούτος στην ταινία του Νταμιάνου Νταμιάνη, «Πάρε το αίμα από τα χέρια μου». Αυτό είναι το σημαντικό μου. Λίγο να πω κάτι εδώ. Πολλές από τις ταινίες της φιλιμογραφίας της, ας πούμε, υπήρχαν στην ελληνική φιλιμογραφία με εντελώς διαφορετικό τίτλο. Τον έχεις βρει? Ναι, ναι, ναι. Ας πούμε εδώ, η ταινία λέγεται «Σικάριο», αλλά ο ελληνικός τίτλος είναι «Πάρε το αίμα από τα χέρια μου». Μάλιστα. Ωραίο αυτό. Μετά? Στην Ιουλιαίτα των πνευμάτων του Φεντερίκο Φελήνη στη συνέχεια συμμετείχε σε πολλές κωμοδίες στις δεκαετίες του 60 και σε ταινίες τέχνης των πιο σημαντικών σχηνοθετών. Όπως? Όπως η Λιτζοβεντή του 1969. Τι είναι η Λιτζοβεντή, δηλαδή, άμα το έργο ερχόταν στην Ελλάδα. Η Πέμμα. Ωραία. Άρα αυτό θα πεις. Η Λιτζοβεντή του 1965, στο επεισόδιο «Τομπι Ντάμιτ» στον ήλικο της ακολασίας του Φελήνη, στις δύο πρώτες ταινίες του 1975 και του 1982 και οι δύο του Μάριου Μονιτσέ, στις τριλογίες «Αμίτσι Μέι», «Λαρκιδιάβολος» του 1966 και «Λατεράτσα» του 1980. «Λατεράτσα» έτσι το πήγαν στην Ελλάδα, «Λατεράτσα»? Λογικά ότι δεν υπήρχε, δεν κυκλοφόρησε στην Ελλάδα και το έβαλα έτσι με το ιταλικό τίτλο. Και από κάτω τι θα έλεγες σε εμένα που δεν ξέρω ιταλικά, σαν υποσημείωση. Θα το μετέφερας με τα λέξεις μου. Εμ τι θα έκανες. Μετά. Του έτορα Σκόλα, η σκύλα που έγινε αρνάκι του 1967 του Φράγκο Τζεφυρέλη, η κρυφή γοητεία της προσοαζίας του 1973 και το σκοτεινό αντικείμενο του Πόθου του Μπονιουέλ. Η ρόλη που υποδίθηκε ήταν χαρακτηριστική. Ναι, αλλά πριν το χαρακτηριστική, σε μπρεντικοντόρνο τι θα το κάνεις αυτό, είναι πολύ σοβαρό. Εκεί τα βόλεψες με τους σημαντικούς κοινοθέτες που ήταν οι πιο πρεστιτζόσοι και είπες οι πιο σημαντικοί. Θα μπορούσες να πεις κι άλλες λέξεις. Εδώ όμως τώρα αν δεν βρεις τι σημαίνει, δεν μπορείς να ξεφύγεις. Δεν ξέρω, δεν ξέρω πώς με το κάνουν αυτά τα πραγματικά. Δεύτερη ρόλη ήταν, τη κοντόρνο, δεύτερη ρόλη. Κοντόρνο τι θα πει, το γαρνίρισμα. Ναι, το ξέρω, αλλά μου έβγαινε βοηθητική και λέω όμως δεν είναι... Μπρε, πες το εκεί πέρα, έστω βοηθητική θα το βρίσκαμε τον δρόμο. Η ρόλη της κυρίως δεύτερη τη χαρακτηριστική. Πώς λέγεται ένας που τον κάνουν συνέχεια κακό, ένας που τον κάνουν συνέχεια ωραίο, ένας που τον κάνουν συνέχεια ηλίθιο. Καρατε... Καρατερίστα. Ε, βέβαια. Καρατερίστα. Τι καρατερίστα, ελληνικά μιλά, τα καρατερίστα τι θα το κάνεις. Ναι, αλλά και στα ελληνικά δεν λέμε καρατερίστας. Ναι, πες όμως τη σύνταξη τι θα το πετάξεις έτσι εκεί. Δεύτερη ρόλη τι. Ναι, αν αρχίσουμε εκεί με τα αρσενικά και τα θηλυκά καήκαμε. Του καρατερίστα. Του καρατερίστα. Ε, βέβαια. Ως δροπαλή και ήσυχη υπηρέτριο που η κυρία της αστικής τάξης... Κάτσε λίγο εδώ, κόμελα, σερβέτα, τίμιντα ή σιλεντσιόζα. Έχει ένα ουπούρε, άρα τι είναι σαν να βάλει ψαλίδι, χώρισε τα δύο νοήματα. Επομένως λύσε το ένα και φύγε μετά από το ουπούρε και λύσε και τα άλλο. Ως η ήσυχη και δροπαλή υπηρέτριο... Ποια ήσυχη, γιατί που την βρήκες την ήσυχη. Σιλεντσιόζε. Άρα είναι αμίλητη. Ως αμίλητη και δροπαλή υπηρέτρια, αλλά και ως... Σερβέτα. Τι έλεγε ο Σαββοπλούς, σημαθή τριούλα, έτα. Άρα η υπηρέτρια τι γίνεται. Δροπαλή και αμίλητη υπηρετριούλα, αλλά και ως κυρία της αστικής τάξης. Αλ ταμποργεζία. Μπράβο. Σοφιστικά τα εντιστίντα. Σοφιστικά και ακόμα. Επίθετα μπροστά από το κυρία, ελληνικά μιλάμε. Αλλά και ως κυρία της... Τώρα θα το διαλύσεις. Ως σοφιστική και διακεκριμένη κυρία της μεγαλωστικής τάξης. Το πες. Ενεργεί ακόμα και στη τηλεόραση. Το 1964 η Λίνα Μπετμίλελ την επιλέγει για το ρόλο μίας των αδελφών της... Του Τζαν Μπουράσκα της Ρήτα Παβώναι. Δεν είναι καλά ελληνικά τώρα εδώ. Για το ρόλο μίας από τον... Τζαν Μπουράσκα. Του αδελφών του Τζαν Μπουράσκα. Ωραία. Εδώ όμως τώρα... Ξέρεις γιατί δεν μπορούμε να μεταφράσουμε, όχι μόνο εσύ, ούτε εγώ, ούτε κανείς άλλος. Δεν βλέπεις όλοι οι ισοποιροί είναι. Γιατί δεν ξέρουμε ποιος έγραψε το έργο και τι ρόλο έπαιζε εκεί η Ρήτα Παβώναι, που για τη δική μας νοοτροπία είναι μία τραγουδίστρια. Άμα δεν βρούμε άκρη τώρα από τα πραγματολογικά, δεν προπατάει αυτή η μετάφραση. Πάμε λοιπόν να δούμε Τζαν Μπουράσκα και τη Ρήτα Παβώναι. Αλλιώς εδώ μετάφραση δεν γίνεται μέχρι αύριο το πρωί. Τώρα που το έμαθες, θα το μεταφράσεις. Τι είναι αυτό, ήταν μία σειρά της Ρήτα Παβώναι, έτσι. Που το ονόμαζε Τζαν Μπουράσκα και ήταν μία νεανική τηλεοπτική σειρά. Άμα δεν τα πεις όλα αυτά σε εμάς τους Έλληνες, η μετάφραση έχει φύγει. Πήγε στο φούντο, πετάχτηκε. Έλα. Λοιπόν, το 1964, Ειλήνα Γουετμίλερ την επέλεξε για τον ρόλο μίας... Μίας, πες το βρε. Τι των αδερφών τώρα καθαρεύουσα ξαφνικά. Μιας από τις αδερφές Τζαν Μπουράσκα, της Ρήτα Παβώναι. Ποια βρε Ρήτα Παβώναι, εγώ η Ελληνίδα πώς θα καταλάβω τι λες εδώ. Της νεανικής, τηλεοπτικής σειράς που σκηνοθετούσε. Που σκηνοθετούσε η Ρήτα Παβώναι. Μπράβο. Κατάλαβες. Εμείς τη Ρήτα Παβώναι σκηνοθέτη ακόμα δεν την ξέρουμε. Τώρα την μάθαμε, εγώ σήμερα τώρα την έμαθα. Εσύ Γρηγόρη το ήξερες. Λοιπόν, εσείς. Τραγουδίστρια. Τραγουδίστρια το ήξερα εγώ. Λοιπόν, προχωράμε. Και ήταν επίσης μία υποδειγματική αλήκη στην τηλεοπτική μεταφορά του... Του μυθιστορίματος. Του μυθιστορίματος. Μη μου πεις γνωστό. Ήρθαν και τέσσερις ώρες αργότερα. Λοιπόν, μη μου πεις γνωστό. Δημοφιλός. Τι λες βρε. Αυτό γράφτηκε πριν γεννηθούμε όλοι εμείς που μιλάμε τώρα. Του περίφημου. Του περίφημου μυθιστορίματος. Υπήρχες εσύ όταν γράφτηκε. Όχι. Ούτε η γιαγιά σου. Ούτε η γιαγιά σου, λοιπόν, του περίφημου. Η αλήκη στην χώρα των θαυμάτων. Τελειώσαμε, ναι το είπαμε. Μετά. Του Λούις Κάρολ το 1974. Κοντούσε η Νόλτρε. Συμμετείχε. Διάβασε όλη τη φράση και αποφάσισε τι θα μας πεις. Συμμετείχε επίσης και σε πολλά προγράμματα για ταλαντούχα παιδιά. Συμμετείχε σε πολλά προγράμματα του Κέντρου Παραγωγής της Ράης, το Τωρίνο. Έχεις κάνει τόσα πράγματα εδώ χωρίς να δεις τι είναι το καθένα. Ψάχνε, ψάχνε. Λοιπόν, ψάχνε από εκεί τι είναι όλα αυτά. Αν δεν το γράψεις αυτό εκεί να δεις τι είναι ιστορικά πώς θα το μεταφράσεις. Και γιατί πρέπει ο Έλληνας μεταφραστής αυτά να τα ξέρει λες και γεννήθηκε στην Ιταλία και ήταν εκεί στο Τωρίνο και τα δουλεύε όλα. Για ποιον λόγο πρέπει να είμαστε και ένοχοι επειδή δεν είμαστε Ιταλίοι. Συμμετείχε επίσης σε πολλά πολιτιστικά προγράμματα για ταλαντούχα παιδιά της Ράη του Τωρίνο ανάμεσα στα οποία λαμίκο λίμπρο του 1968 και μουσική ενσχέμη του 1988. Μάλιστα. Πρέπει να βρεις τι ήταν αυτά. Ήταν από τα πολιτιστικά προγράμματα. Ναι. Πολιτιστικά προγράμματα είναι μια κατηγορία. Το καθένα από αυτά τι ερμηνεύσημο είδος είναι. Δηλαδή τι έκανε το μουσικό ενσχέμη. Διάλεγε ταλέντα. Τους μάθαινε μουσική. Μιλούσαν για μουσική. Πρέπει να τα πεις αυτά. Αυτά σε υπό σημείωση. Ε, βέβαια. Περιμένω. Έτσι. Το κατάλαβες όμως. Ναι. Ωραία. Να ακούσουμε τώρα και σένα για να κλείσει αυτό το θέμα. Τι ώρα είναι Μαρία ή όχι. Πεντέμισι. Τώρα όμως με αυτά που έχω βρει εγώ να τα πω τώρα. Δεν θέλω να τα πεις. Θα κάνεις τη μετάφραση πιο μεστοί. Ακούστε και εδώ τι γίνεται. Είναι τηλεπαρουσιάστρια, ηθοποιός, μοντέλο και τραγουδίστρια ελβετικής καταγωγής. Με ιταλική ποικότητα. Μετά το γάμο τους με τον ιταλό τραγουδιστή έρος Ραματζότη. Ανακαλύφθηκε από τους Ιταλούς παραγωγούς. Και έκανε το τεμπούτο της. Μισό λεπτό. Έκανε το τηλεοπτικό της τεμπούτο με την εκπομπή «Βαπερίσιμα σπριν». Αυτό. Εξηγούμε εδώ τώρα. Λοιπόν, είναι κάτι σαν το Candid Camera που είχαμε. Ωραία. Αλλά είναι και σε στυλ όπως έχουμε εμείς στις μεσημεριανές εκπομπές. Άρα τι θα πεις, ανάλογο με το Candid Camera και αρκετά όμοιο με τις τηλεοπτικές εκπομπές της μεσημερινής ζώνης. Ωραία. Γιατί αλλιώς εγώ σαν ελληνίδα, ας πούμε, πώς μπορώ να διαβάσω αυτό το κείμενο και να μπω στο νόημα. Μετά. Ωραία. Του Αντόνιο Ρίτσι. Ωραία. Ποιος ήταν αυτός? Είναι μεγάλος παραγωγός. Παραγωγός. Μεγαλός. Ωραία. Του παραγωγού Αντόνιο Ρίτσι. Σωστά. Ωραία. Του τηλεοπτικού παραγωγού Αντόνιο Ρίτσι. Παρουσιάζει με επιτυχία τη μεσημεριανή εκπομπή. Επίσης έβαλα εδώ μεσημεριανή, γιατί είναι στο στυλ των δικών μας. Ναι, κατάλαβα. Στεφανίδο. Ναι. Τώρα όμως, το «Κόλποντι Φουλμινέ» ήταν εκπομπή γνωρινιών. Υπήρχαν ένα ζευγάρι. Πώς θα το πεις αυτό. Υπήρχαν εκπομπές, τα ραντεβού, στα τυφλά στην Ελλάδα, έτσι. Πρέπει να το γράψεις. Δεν γίνεται. Παιδιά, ο μεταφραστής δεν μπορεί να είναι γρήφος αυτό που κάνει. Ο μεταφραστής πρέπει να νοιάζεται για τον αναγνώστη. Αν μιλούσες στο παιδί σου και ήθελες να το βοηθήσεις να μπει στο νόημα, δεν θα έλεγες όλη την αφήγηση. Γιατί δεν μας βλέπεις σαν προστατευόμενα άτομα σε σχέση με αυτό που κάνεις. Όπως εσείς χθες, πόσο παιδευτήκαμε με την Βαρκελώνη και τόνε και τ' άλλο, αν είχες εξηγήσεις δε θα ήταν καλύτερα. Το κατάλαβες. Οπότε μπορώ να βάλω την αντίστοιχη ελληνική εκπομπή. Ε, βέβαια θα την βάλεις. Δεν το συζητάω. Ωραία, οπότε αυτό είναι το ραντεβού στα τυφλά. Θα το γράψεις. Στο κανάλι Italia Uno. Ωραία. Αυτό το Italia Uno τι είναι, το κανάλι ένα είναι. Ναι. Εμείς δεν λέμε όλο το τίτλο ενός καναλιού, έτσι δεν είναι. Δεν λέμε Mega Channel. Τι βλέπεις, Mega βλέπω. Λες ποτέ Mega Channel? Όχι. Antena TV λες ποτέ? Απλά δεν θυμάμαι αν λέγεται Italia Uno. Νομίζω ότι το κανάλι λέγεται Italia Uno. Ολόκληρο το λένε, μου φαίνεται περίεργο. Και το κανάλι Uno πιανού ήτανε, του Μπερλουσκόνη? Πρέπει να τα μάθεις αυτά. Δηλαδή ο βαθμός έτσι και λίωσε, θα υπάρχει, θα μείνει το κείμενο για πάντα και στο e-class, σε συμφέροι. Ναι μετά. Μέσα στα επόμενα χρόνια εκτός από εκπομπές για τη γερμανική τηλεόραση, όπως το Deutschland Zoo den Superstar, τη γερμανική εκδοχή του Pop Idol. Αυτό το έχουμε ίδιο, δεν χρειάζεται. Και ελβετικές παρουσιάζει το Jelic, το οποίο είναι τραγουδάνε, χορεύουν. Δεν έχουμε αυτά πια. Και πώς δεν έχουμε? Όπως αυτό δεν έχουμε. Ναι, το έχεις δει. Είναι το παλιό στυλ που είπαμε, του 90 στην Ελλάδα, που ήτανε μεγάλα σω. Όχι σαν αυτά που κάνει, ας πούμε, Παπαδόπουλος κάθε Σάββα το βράδυ. Καμιά σκέψη. Όχι, όχι, όχι, έχουμε τεράστια στούντιο. Εντάξει, άσε τα μεγέθη τώρα. Δεν είναι η Ελλάδα και η Ιταλία συγκρίσιμα μεγέθη στην οικονομία. Ακόμα και τώρα. Αλλά δεν έχουμε κάτι αντίστοιχο. Ναι, τίποτα δεν έχουμε. Δεν μπορείς να μας ψηλιάσεις δηλαδή με κάτι. Ναι. Τότε πρέπει να δώσεις link. Πες το και εκείνο το μπράβο, γιατί δεν το λες. Ναι, έτσι, ναι. Πρέπει με κάτι να μας πονηρέψεις, να μπούμε ενημερωμένοι στο κείμενο. Μετά. Λοιπόν, το Festival Bar είναι καλοκαιρινό festival τραγουδιού. Το που περίσημα είπαμε είναι με αστεία στιγμιότυπα. Είναι σαν το Count it Camera, αλλά έχει και αστεία στιγμιότυπα καλλιτεχνών. Τελεία. Κατά το τέλος της δεκαετίας του 2000, κάνει τον τεμπούτο της και ως ηθοποιός, σαν πρωταγωνίστρια της κομικής τηλεοπτικής σειράς «Σ' αγαπώ, μ' αγαπάς». Μπράβο, πολύ καλά το σκέφτηκες μενά. Και ηθοποιός τώρα θα τους επανετώνει, είναι χριστουγεννιάτικες ταινίες. Συνήθως λέγονται «Νατάλε, είναι Άφρικα». Ωραία, ωραία, ωραία. Οπότε το έβαλα σε χριστουγεννιάτικες ταινίες. Ωραία. Στο πλευρό του Κριστιαν Δεσίκα, ο οποίος είναι ηθοποιός. Ναι, ναι. Και θεατρικών παραστάσεων με την Compagnia de la Rancha. Αυτό επειδή έχει ενδιαφέρον. Είναι του Δεσίκα γιος αυτός. Ψάξ' το, ο Κριστιαν Δεσίκα. Είναι. Ε, πρέπει να το γράψεις αυτό, δηλαδή ξαφνικά. Κοίτα κάτι, μία μετάφραση, ή είναι ένα πράγμα κλειστό κουτί, ή μία μετάφραση, δεν είναι απλώς μια κλειδαρότρυπα να δω έναν άλλο κόσμο. Με έβαλες μέσα σαν να λύξεις τη χώρα των θαυμάτων. Ναι, όντως είναι πιο ενδιαφέρον. Μα είναι μία πραγματική, ένας κόσμος πραγματικός, τον ακουμπάς μετά. Μετά. Λοιπόν, η Compagnia de la Rancha είναι θεατρική κομπανία που ανεβάζει γνωστά musical, που έχουν ήδη... Μπράβο, ωραία, το είπες, τελείωσε. Κυκλοφόρησε επίσης ένα μουσικό album με τίτλο Lole. Τώρα, επειδή το έχω ψάξει, έγραψα χωρίς επιτυχία. Τι πραγματεύονταν? Είναι με τραγούδια. Τραγούδια. Τι τραγούδια, ερωτικά, εμπορικά... Εμπορικά. Για χορό, για βράδυ, για πρωί, για απόγευμα. Τι τραγούδια ήταν αυτά? Χορευτικά. Χορευτικά. Μπράβο. Ωραία, αλλά δεν πήγε καλά. Όχι. Αυτά όλα πρέπει να τα πεις όμως. Ωραία, εντάξει. Και επίσης, επειδή το έχω ψάξει, έγραψα ότι απέσπασε κακές κριτικές. Ναι, εντάξει. Αυτό το λέει. Σκάρσα κρίτικα. Όχι κακές, αρνητικές. Ωραία, αρνητικές. Σωστά. Την ίδια περίοδο παρουσιάζεται τηλεοπτικά σόου. Το Γκραμπρέμιο είναι τηλεοπτικά βραβεία και το Φεστιβάλ του Sanremo, που γίνεται νομίζω κάθε Φεβρουάριο, έχουν βγει εξαιρετικές καλλιτέχνες από το Φεστιβάλ του Sanremo. Είναι επίσης διαγωνισμός τραγουδιού. Και τα δύο δίπλα στον Πιπομπάουδο, ο οποίος είναι παρουσιαστής. Το Σεπτέμβριο του 2012, το ελβετικό περιοδικό Bilanz κατατάσσεται που έζηκε στην πρώτη θέση με τις πιο καλοπληρωμένες γυναίκες της Ελβετίας. Βρε, βρε, βρε. Στην πρώτη θέση με τις πιο καλοπληρωμένες, ή στην πρώτη θέση των πιο καλοπληρωμένων γυναικών. Αφού μία κλίμακα είναι. Ναι, των πιο καλοπληρωμένων γυναικών. Άντε, μπράβο. Της Ελβετίας. Και στην έκτη, των πιο καλοπληρωμένων ανθρώπων γυναικότερα, με εισόδημα 8,2 εκατομμυρίων ευρώ ετησίως. |
