| : Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Μου έκανε και στεναχωρέτηκα, σκέφτηκα, κάτι δεν πήγαινε καλά, κάτι με το μεγάλο με το παιδιό μου δεν ήμουν πολύ εντάξει σύμφωνα με αυτά που είπατε κύριε Μαρτύβη. Δεν ξέρω, πέρυσι μας προβληματίσατε, φέτος τι θα κάνουμε, θα μας προβληματίσατε πάλι. Αν και να σας πω την αλήθεια, δεν είμαι και πολύ σίγουρη ότι εμείς μπορούμε να αλλάξουμε, οι Έλληνες. Και τη Δευτέρα άκουσα στην τηλεόραση τον κύριο Γεωργουσόφουλο και είπε κάτι που το ρωτούσε η δημοσιογράφος, κάτι για την αρχαία τραγωδία και διάφορα τέτοια της τραγωδίας και της κωμονδίας. Και λέει, εμείς δεν έχουμε αλλάξει, λέει. Ό,τι κάνανε τότε, θα κάνουμε και μέσα και τώρα. Λέει γιατί αυτή η περίοδο να δείτε, όλα εκείνα τα κακά και τα καλά που κάνουν, τα κάνουν και μέσα και τώρα. Κι επομένως, κύριε Μαρτύρι, τι θα μας πείτε για να μας αλλάξουμε, τώρα. Ο Ιάπηλος Μαρτύρις γεννήθηκε και μεγάλωσε στη δράση. Πέρασε με υποτροφία στην ιατρική σχολή του Αριστοτελίου Πανευστημίνων της Θεσσαλονίκης και τελείωσε με άριστα τις μετατυχιακές του σπουδές στην κοινωνική ψυχολογία. Είναι μέλος επιστημονικών εταιρειών που ασχολούνται με την ψυχική υγεία και ιδρυτικό μέλος της ελληνικής εταιρείας για τη γνωστική και τη συμπεριφορική ψυχοθεραπεία. Από το 1993 διοργανώνει ανελπώς βιωματικά σεμινάρια που στόχο έχουν την αυτογνωσία του συνετέχοντος, την καλλιέργεια της αιτωτερικής θυρώστες και την ανάδειξη του βιώματος του ΕΕΛΙΝΤΙΣ. Πιστωπιημένος εκπαιδευτής του Ελληνικού Κέντρου Δημόσιες Διοίκησης και Ακτοδίκησης, εκπαιδεύει δημοσίους υπαλλήλους πάνω σε θέματα που άπτωνται της ειδικότητάς τους. Είναι συγγραφέος των βιβλίων «Η αγάπη και η βρίδα», πέντε εκδόσεις, στο οποίο πραγματεύεται το ψυχολογικό ταξίδι των σχέσεων, στον έρωτα, στον γάμο και στον διαζύγιο. Στα μυστικά των άλλων, τρεις εκδόσεις, όπου αναλύει τα όσα θα άξιζε να γνωρίζει καλή για τις σχέσεις του και το βιβλίο του «Πλάθοντας ευτυχισμένα παιδιά», αυτό που φέραμε πέρυσι, που ήταν καταπληκτικό, που είναι καταπληκτικό, έξι εκδόσεις, που αναλύει 24 κέντρια θέματα, που αφορούν τις σχέσεις γονιών και παιδιών. Εργάζεται ως ψυχίατρος ψυχοθεραπετής και οικογενειακός σύμβουλος στην Τράμα και στη Θεσσαλονίκη. Κύριε Μαθήδη, στο μικρόφωνο και να σας απολαύσουμε. Καλησπέρα σας. Καλησπέρα σας. Καλώς σας βρήκα. Ωραία. Και θα ξαναάρθουμε πρώτα θαύση γιατί να είμαστε. Λοιπόν, να αρχίσουμε τα παθήματα. Το έχω ξαναπάθει. Ξέχασα όλη την εισήγηση τη δράμα. Λοιπόν, γι' αυτό με βλέπατε εδώ προσπαθούσα να περισώσω κάτι από αυτά που έγραψα. Για να δούμε τώρα τι θα γίνει, πώς θα γίνει το γλυκό. Λοιπόν, νιώθω πολύ καλά εδώ. Είναι πολύ φιλόξενος ο χώρος, φιλόξενοι οι άνθρωποι. Υπάρχουν και γνωστοί, φίλοι. Από πού να πρωτοαρχίσω, γιατί μου έδωσε πολλές μπαλιές εδώ από την κυρία του έδρος. Κατ' αρχήν είπε, μάλλον πριν πω για τις μπαλιές, πριν αρπάξω τις μπαλιές, πριν αξιοποιήσω τις μπαλιές μου έδωσε να σας πω κάτι. Άντε σας το έχω πει, μάνα δεν σας το έχω πει, ότι δεν ακούμε όλοι το ίδιο πράγμα. Δεν ακούμε όλοι το ίδιο πράγμα. Για παράδειγμα, ο ιερέας που λέει στο εκκλησίασμα, ο Θεός είναι σαν τον πατέρα μας ή ο Θεός είναι πατέρας, του ακούν αυτό τρία πεντάχρονα παιδάκια. Το πρώτο πεντάχρονο νιώθει τρισευτυχισμένο, γιατί έχει έναν πατέρα που είναι καλοκάγαθος, γελαστός, δωτικός, μοιράζεται χρόνο, έχει πολλά παιχνίδια, οπότε λέει, άνα ο Θεός είναι σαν τον πατέρα μου, τι άλλο θέλω εγώ. Και νιώθει χριστικισμένος. Προσέξτε, ο Θεός είναι σαν τον πατέρα μας, είναι εφτά λέξεις. Το ακούει το δεύτερο πεντάχρονο παιδάκι και νιώθει ανεχωρία. Γιατί? Γιατί έχει έναν αδιάφορο πατέρα. Τι είχανε, τι χάσαμε. Τα πού είχε ένα τρίτο παιδάκι. Και κατουριάται από το πόδο του πάνω, γιατί έχει έναν πατέρα που καθημερινά το ξυλοφορτώνει. Άρα βλέπετε, ενώ τα παιδάκια, τα τρία πεντάχρονα, ακούνε το ίδιο πράγμα, ο Θεός είναι σαν τον πατέρα μας, δεν το βιώνουν κατά τον ίδιο τρόπο, γιατί το ψυχό μεταβολίζουν με το δικό τους προσωπικό τρόπο, που έχει να κάνει με πάρα πολλά πράγματα, μεταξύ των οποίων, και την προσωπική εμπειρία που έχουν μέσα στο σπίτι. Λοιπόν, εγωμένως, θα σας πω αυτά που θα σας πω, θα τα ακούσετε, αλλά δεν θα τα αντιληφθείτε με τον ίδιο τρόπο. Και αυτό είναι πάρα πολύ ισολογικό, γιατί ο καθένας από πάνω είναι διαγωγικός. Αυτό βέβαια, από τη μια είναι μειονέκτημα για τη δημιουργία της συγκρούσης, από την άλλη είναι πλαιονέκτημα, διότι αν αυτές τις διακονίες που έχουμε, μπορούμε και τις συνθέσουμε, κάτι άλλο βγαίνει. Απλά, η συγκρούση απαιτεί δυσκολία, ενώ η συγκρούση είναι πολύ πιο εύκολο να γίνει. Λοιπόν, αυτό σαν εισαγωγή. Ας πάρω κάποια από αυτά που είπε η κυρία Προέδρος. Πέρσι λέει, ένιωσα πολλές ενοχές. Καλά το θυμάμαι. Ωραία. Καταρχήν, το έχω πει και δημόσια κι εγώ, αν αυτά που γράφω στο τρίτο μου βιβλίο, τα ήξερα πλήτρια χρόνια, θα ήμουν καλύτερος πατέρας. Όχι ότι είμαι κακός, καλώς. Μην πάμε δηλαδή. Και στο άλλο άκρο, καλώς είμαι. Από ότι λένε οι φίλοι που με ξέρουν, αλλά θα είμαι καλύτερος. Γιατί δεν τα ήξερα. Δεν τα ήξερα κάποια καθόλου. Κάποια θα ήξερα, αλλά τα ήξερα στην έκταση και στο βάθος που τα ξέρω τώρα. Εμάς περιττώσεις μαθαίνουμε ενοχές. Ευτυχώς που έχουμε ενοχές και δίψεις. Ευτυχώς που έχουμε ενοχές και δίψεις. Για φανταστείτε να κάνουμε κακά στραβά και ανάφορα πράγματα και να μην είχαμε ενοχές και δίψεις. Θα ήταν πολύ χειρότερα. Όμως το ζητούμενο δεν είναι να κολλάμε, να μένουμε στις ενοχές και τις δίψεις. Κάποια μέρα, να το πω ευγενικά, τα απόβλητα από την τουαλέτα περνάνε μέσα από τον βιολογικό καθαρισμό και γίνονται ζωή. Δηλαδή λύπασμα, που με τον έναν ή τον άλλον τρόπο έρχεται στο πιάτο μας. Άρα λοιπόν, αν εμείς αξιοποιήσουμε τις ενοχές και τις δίψεις, τότε αυτά θα γίνουν ζωή. Αλλά είναι στο χέρι μας. Γιατί βεβαίως ακούγοντας πράγματα που δεν έχεις ακούσει συνειδητοποιείς λάθη σου και αυτό σε δημιουργεί δίψεις και ενοχές. Αλλά αυτό είναι το πρώτο βήμα. Είναι ευθύνη μας να κάνουμε το δεύτερο και το τρίτο και το εφέντερο. Είπατε ότι υπονοήσατε μάλλον ότι δεν μπορούμε να αλλάξουμε. Όχι, πώς θα αλλάξουμε σε ρωτή. Γιατί αναφέρατε τον κύριο Γιώργου Σόπλο που είπε ότι είμαστε ίδιοι. Ήδιοι δεν είμαστε. Εμπάνιστε λεπτώσει, η ανθρώπινη φύση είναι ανθρώπινη φύση και πάρα πολλά πράγματα μοιάζουν να είναι ίδια και να επαναλαμβάνουν. Και αυτό σε ένα βαθμό έχει μεγάλη σημασία. Λοιπόν, όσοι είναι παντρεμένοι, όσοι είναι παντρεμένοι θέλω να σηκώσουν τα χέρια τους ψηλά. Όσοι είναι ανήπαντροι, ανήπανται να σηκώσουν τα χέρια τους ψηλά. Ωραία. Τώρα βέβαια, εγώ τσάκωσα εφτά άτομα, ούτε στη πρώτη φορά σήκωσα τα χέρια ούτε στη δεύτερη. Τώρα αυτή είναι μάλλον στο δεν ξέρω, δεν γνωρίζω, δεν απαντώ. Λοιπόν, είναι παντρεμένοι. Κάπου ανήκουνε, κάπου ανήκουνε. Παντρεμένοι. Παντρεμένοι, ναι. Όχι, δε θέλω. Όχι, δε θέλω, γιατί η ομορφιά μου είναι εξαγωτική και θα διπλωθεί, δηλαδή δεν είναι οδός. Λοιπόν, ωραία. Θέλω να πατήσουν μόνο οι γυναίκες τώρα. Μόνο οι γυναίκες. Ποιες από εσάς θέλετε να αλλάξετε τον άντρα σας. Εγώ δεν βλέπω, κύριε. Λοιπόν, όχι, όχι. Λοιπόν, είδα ένα καχέα και... αλλά εγώ δεν εννοώ να πατρευτεί το άλλον άντρα. Εννοώ να αλλάξετε το ασφαράβα του άντρα σας. Και θέλω λοιπόν να αλλάξω τον άντρα μου. Όλοι, μάλλοι. Όλοι, δεν βλέπω όλοι. Λοιπόν. Εντάξει. Μάλλον τώρα δεν θα πετύχετε και πολλά πράγματα. Γιατί δεν με πείτε το ότι θέλετε να αλλάξετε τον άντρα σας. Εκτός κι αν είναι ο άντρας σας τόσο καλή, οπότε τι να αλλάξουμε. Είμαστε ευχαρισμένοι. Εάν ερχότανε. Ο άντρας σου γιατί δεν ήρθε. Γιατί δεν ήρθε. Γιατί δεν τον έπισε. Δεν τον έπισε. Λοιπόν. Ο κανένας λέει προσωπικά. Άρα λοιπόν μπορείς να μιλήσεις στον πρώτο ενικό πρόσωπο. Λοιπόν. Το ερώτημα είναι μπορούμε καταρχήν να αλλάξουμε τον άλλο. Είναι ένα ερώτημα. Και η απάντηση είναι σαφέστατα όσοι. Δεν μπορούμε να αλλάξουμε τον άλλο. Φυσικά ο άλλος αλλάζει. Αλλά δεν έχει να κάνει με εμάς. Έχει να κάνει με τον εαυτό του. Εγώ τώρα εσείς είστε ακίνητες. Δεν αλλάζετε. Εγώ έχω αλλάξει. Είμαι εδώ. Έχει αλλάξει η σχέση μας. Ενώ δηλαδή εσείς δεν αλλάζετε. Αλλάζοντας εγώ που είμαι το ένα μέρος της σχέσης. Έχει αλλάξει η σχέση μας. Έγινα για κάποιος πιο κοντινός. Για κάποιος πιο μακρυμνός. Άλλη οπτική βολιά. Δεν εξετάζω αν αυτό είναι καλύτερο ή όχι. Πάντως έχει αλλάξει η σχέση μας. Έναν μυστικό είναι. Αντί να προσπαθούμε να αλλάξουμε τον άλλον. Ας εστιάσουμε στον εαυτό μας. Και να αλλάξουμε τον εαυτό μας. Γιατί εκεί είναι το μυστικό. Και ένα από τα βασικά λάθη που γίνονται μέσα στο γάμο. Είναι ότι εγώ προσπαθώ να αλλάξω τα στραβάτα της γυναίκας μου. Η γυναίκα μου προσπαθεί να αλλάξει τα στραβάτα της γάμου. Δεν το ξέρουμε έτσι ή δεν το ξέρουμε. Δεν το πούμε. Γιατί λοιπόν να μην προσπαθώ εγώ να αλλάξω τα δικά μου στραβάτα. Και η γυναίκα μου να προσπαθήσει να αλλάξει τα δικά της στραβάτα. Γιατί. Γιατί θέλω εγώ να γίνω βάσκαλος της γυναίκας μου. Και πολλές φορές είμαι ακόμη χειρότερο. Γίνομαι ο ανακριτής. Γίνομαι έτσι αυτός που βουνάει το δάχτυλο. Και αντίστοιχα. Λοιπόν. Γιατί να περιμένω εγώ από τη γυναίκα μου να με ευτυχήσει. Και η γυναίκα μου το ίδιο περιμένει. Εγώ να την ευτυχήσω. Αν λοιπόν εγώ μπορώ να ευτυχήσω τη γυναίκα μου. Τότε μπορώ να ευτυχήσω τον εαυτό μου. Ας ευτυχήσω από τον εαυτό μου. Και ας ευτυχήσει η γυναίκα μου τον εαυτό της. Αυτές οι προσδοκίες που είναι πάρα πολύ λίσλε. Σχεδόν πάντα, επειδή έρχεται η Ματέω στην καθημερινότητα με τα χρόνια. Μας δημιουργούν απογοήτευση, πίκρα, θυμό. Και ο ένας κατηγορεί τον άλλον που είναι η κολασή του. Το έχει πει ο Σάπ. Ο άλλος είναι η κολασή μας. Αν ο άλλος όμως είναι η κολασή μας. Τότε είναι και ο παραδεισσός μας. Όμως. Ο άλλος δεν είναι ούτε η κολασή μας, ούτε ο παραδεισσός μας. Μπορεί σαν καθρέφτης να βλέπουμε πράγματα εκεί, αλλά είναι δικά μας. Λοιπόν, τώρα βέβαια, ζητώ συγγνώμη που δεν έχω τη ροή του κειμένου. Αλλά σας είπα, ξέχασα και προσπάθησα να σημειώσω επιγραμματικά κάποια πράγματα. Ένα άλλο λάθος που κάνουμε είναι ότι και αυτό, γιατί το αναφέρω, γιατί αυτά τα λάθη μας καθυλώνουν και δεν αλλάζουμε τον εαυτό μας, προσπαθώντας να αλλάξουμε τον άλλον και εστιαζόμαστε σε λάθος θεδεία. Ένα λάθος ερώτημα που προσπαθούμε να απαντήσουμε είναι ποιος στέει. Ξέρετε ποιος στέει. Πάντα ο άλλος. Έτσι. Ακούσατε ποτέ πολλούς ανθρώπους να λένε, εγώ θέω αν αναβάνω την ευθύνη, είναι δικό μου το λάθος. Πάντα ο άλλος στέει. Είναι λάθος το ερώτημα ποιος στέει. Αν θέλουμε να πάρουμε τις σωστές απαντήσεις, είναι καλό να κάνουμε τις σωστά ερωτήματα. Και το σωστό ερώτημα στην προκειμένη περίπτωση είναι τι φταίει. Τι φταίει που ο άντρας μου αυτό. Τι φταίει που η γυναίκα μου εκείνο. Ένα άλλο λάθος που κάνουμε είναι ότι πάρα πολύ εύκολα. Αυτό θα σας το προσαρμόσω στα παιδιά για να σας το δώσω να το καταλάβατε. Ένα άλλο λάθος που κάνουμε είναι ότι δεν ανταποκρινόμαστε σε αυτό που μας συμβαίνει γύρω, αλλά αντιδρούμε. Το να αντιδράσω σε κάτι που γίνεται, το να αντιδράσω σε μια συμπεριφορά, έχει μεγάλη διαφορά από το να ανταποκριθώ στη συμπεριφορά. Για παράδειγμα, κάνει το παιδάκι μας μια πράξη αδελφήμητη σε εμάς. Ανάρμως ή λάθος κατέ μας. Ωραία. Και αντιδρούμε. Το πώς θα αντιδράσουμε έχει να κάνει με την ψυχολογία μας. Έχουμε καλή ψυχολογία, θα αντιδράσουμε ίδια. Έχουμε κακή ψυχολογία, θα αντιδράσουμε όχι και τόσο ίδια, ασφαίρα. Και αυτό δεν έχει να κάνει με το παιδί κυρίως, έχει να κάνει με εμάς. Το ανταποκρίνομαι έχει θείο διαφορές σημαντικές από το αντιδρό. Πρώτον, το ανταποκρίνομαι ευτιάζεται στο παιδί και στα συναισθήματά του. Και όχι στα δικά μου συναισθήματα. Το πώς είμαι και ανάλογα, πώς είμαι αντιδρό. Και δεύτερον, η ανταπόκληση του γονιού στην προσπαθμένη περίπτωση προσπαθεί με την ανταπόκληση να καταλάβει τι είναι οι λόγοι και ποια είναι τα κίνητρα της συμπεριφοράς. Προσέξτε να δείτε. Θα σας αναφέρω ένα παράδειγμα το οποίο το έζησα και το αναφέρω και στο βιβλίο μου. Πήγωνα σε μια παραλία, καλοκαίρι, χαλάρωμα, έπινα τον καφέ διάβροντα και στα πέντε μέτρα υπήρχε μια μητέρα γύρω στα τριάντα με ένα παιδάκι γύρω στα δυόμισι, τριών εκεί. Το παιδάκι λοιπόν παίρνει ένα πολύ μικρό βοτσαλάκι και το πετάει τυχαία προς το μέρος μου. Το οποίος κάρει γύρω στα δυο μέτρα από μένα πακρία, αλλά και πάνω μου να έσκαλλε, ήταν ένα ασήμαντο μικρό βοτσαλάκι, δεν ενοχλούσε καθόλου. Η μητέρα σταπλωμένη του φωνάζει αυστηρά μη. Θέλετε τι κάνει το παιδάκι. Τι κάνει. Μπράβο, διαβασμάνωσα το τέλος. Το παιδάκι παίρνει λοιπόν ένα βοτσαλάκι και σιγά σιγά, κοιτώντας τη μαμά στα μάτια, το σηκώνει και το ξαναπετάει προς τμήμα κατέρας. Γιατί νομίζετε το έκανα αυτό. Για ποιος είναι ο στόχος. Εγώ λέτε, να προκαλέσει το στόχο της μαμάς, ναι. Να την ευρυάσει. Να δοκιμάσει τα όρια. Να αντιδράσει το μη. Λοιπόν, προσέξτε να δείτε. Όλα αυτά είναι σωστά. Εκτός από το στόχο. Δεν νομίζω ότι είχε στόχος σε μένα. Τυχαία το έδειξε την πρώτη φορά και το επανέλαβε την δεύτερη. Είναι σωστά. Θα σας δώσω και μια άλλη ελπινία. Το παιδάκι προφανώς δεν καθάλαβε τι κακό έκανε. Γιατί δεν έκανε κάτι κακό. Και τι κάνει. Υπάσχει. Ξανακάνοντας μια πράξη θα καταλάβει. Βέβαια, είναι και όλα αυτά που είπατε σωστά. Μπορεί να ήθελε να παίξει. Να προκαλέσει την προσοχή της μαμάς. Την οποία πιθανόν να μην είχε. Μπορεί να ήθελε να δοκιμάσει. Ποια είναι τα όρια του. Να εξερευνήσει το κόσμο. Γιατί το παιδάκι έτσι εξερευνάει το κόσμο. Η μαμά λοιπόν σηκώνεται. Και το σέρνει. Βιέως. Δεν ανταποκρίθηκε στις ανάγκες του μικρού παιδιού που μπορεί να κάνει κάποιες σταμαστές που είπατε. Και αυτό είναι μεγάλη διαφορά. Διότι με τις αντιδράσεις απέναντι στα παιδιά μας. Άρα και απέναντι στους άλλους συνομίληκους μας. Δεν κτίζονται σχέσεις. Και δεν μπορείς να επιφέρεις αλλαγές. Καμία αλλαγή. Λοιπόν. Αλλάζει λοιπόν ο άνθρωπος. Τι λέτε. Έτσι λέω όχι. Γιατί τι κακό είπαμε. Κίποτε. Αν θέλει αλλάζει. Αν θέλει αλλάζει. Βεβαίως αλλάζει. Αλλάζει δύο κουκλάρες. Όχι ο κύριος κορμός. Όχι ο κύριος κορμός. Ο κορμός παραμένει. Σε καμιά περίπτωση δεν αλλάζει. Σε καμιά περίπτωση δεν αλλάζει. Καταρχήν αλλάζει και παράλαβει. Και αλλάζει και πρέπει να αλλάζει. Αλλάζει και παράλαβει. Πριν 20 χρόνια εγώ δεν ήμουν αυτός που είμαι. Έτσι. Έτσι. Πιο όμορφος. Πιο έξυπνος. Πιο όρημος. Όχι πιο όρημος. Δεν. Γιατί ο άνθρωπος είναι καλός σαν το παλιό καλό κρασί να οριμάζει μεταξύ. Λοιπόν θέλω να πω έχω αλλάξει. Πονάει η μέση μου. Έχω αποφύσης αλάχτα. Έχω λίγο καμπούρα. Αλλάζει. Δεν αλλάζει μόνο σε βιολογικό όμως επίπεδο. Ο άνθρωπος είναι έναν βιοψυχοκοινωνικό. Αλλάζει και σε ψυχολογικό επίπεδο. Και σε κοινωνικό επίπεδο. Και χίλια δυο χαλάκια. Και οι αλλαγές έχουν να κάνουμε τρία πράγματα. Πρώτον με τα γονίδια. Με τα γονίδια. Δεύτερον με το περιβάλλον. Όπου περιβάλλον είναι καταρχήν η υπογένεια. Έτσι. Αλλά και το ευρύτερο περιβάλλον. Υπογένειες, δάσκαλοι, πνευματική, γειτονιά, κοινωνία. Και η ανηλεπίδραση μεταξύ των δύο. Και θα σας πω ότι κάτι εκπληκτικό. Έχουμε κανένα βιολόγο εδώ. Κανένα που σπούδεστε με οριακή βιολογία. Όχι. Ωραία. Άρα να μην έχω το άνθρωπος. Μήπως το πω λάθος. Μιλάω. Έτσι σήμερα. Λοιπόν. Προσέξτε. Υπάρχουν έρευνες. Για αυτό που θα σας πω. Δεν το λέω έτσι αν έξω να σας πω. Το καταγράφω στο επόμενο βιβλίο που πρόκειται πρώτα απ' να γίνει το 2018. Υπάρχουν έρευνες που λένε ότι το περιβάλλον μπορεί ακόμη και να αλλάξει και τα γωνίδια. Που είναι άκαμπτο υλικό. Και έχει συμβεθεί ότι πολλαίες προϋποθέσεις. Κατά από την εκδήλωση συγκεκριμένων περιβαλλοντικών παραγώντων. Μπορεί να τροποποιηθεί η συμβεριφορά των γωνιδίων. Και άραμε να εκφραστούν πιο εύκολα αλλά να σιγήσουν. Να μην εκφραστούν. Έχει βρεθεί ότι βελτιώνοντας, τροποποιώντας τις συνήθειες. Τις διατροφικές του τρόπου ζωής. Μπορεί να επηρέασουν κάποια γωνιδία. Όταν λοιπόν αυτό το άκαμπτο υλικό που κουβάλαμε όλοι. Μπορεί αυτό το περιβάλλον να επηρεαστεί. Τότε φανταστείτε καταμίζωνο λόγο ότι το επίκτητο μπορεί να επηρεάσει τον άνθρωπο. Δεν γεννιόμαστε για παράδειγμα όλοι αγχώδεις. Καμάνων κανείς δεν γεννιέται αγχώδης και αγχωτικός. Διαμορφώνεται στην πορεία. Κυρίως. Γιατί μερικές ώρες υπάρχουν κάποιες διαταραχές που μπορεί να υπάρχει. Ας το πω μια οικογενείς προδιάθεση. Αλλά κυρίως διαμορφωνόμαστε από το περιβάλλον. Ήρθε λοιπόν μία πελάτησσα, μία κοπέλα γύρω στα 30. Με τροματική φοβή απέναντι τους κεραγούνους και τις φοβίες. Και όταν πήγα να πάρω το ιστορικό λέει μην το εξάχνεις γιατρέ είναι κληρονομικό. Λέω τι εννοείς κληρονομικό. Να λέει η μητέρα μου κάθε φορά που βρέχει. Κλείνει παντζούρια, κλείνει διακόπτες το Γενικό Διακόπτες Δ. Και κουβουλώνεται κάτω από τα παπλώματα. Και η γιαγιά μου το ίδιο. Και έκανε το ίδιο κι αυτή. Λέει είναι κληρονομικό. Και Μαρίστα λέει και η προγιαγιά έμαθε ότι κι αυτή το ίδιο. Μα δεν είναι αυτοκληρονομικό. Αυτό είναι μαθημένη στη περιφορά μου. Ναι. Λοιπόν. Άρα λοιπόν και βεβαίως να πω γιατί αλλάζει ο άνθρωπος. Άρα η κοπέλα απελευθερώθηκε από τις φοβίες. Άρα ήθελε δουλειά. Δεν είναι τόσο απλό. Δεν πατάς σε έναν κουμπί καλάζις. Εδώ είναι η δύσκολια. Γιάκο Περφάνος αυτό να σου πω. Ναι. Έχεις τη γυναίκα σου ένα ταξίδι μέσα στην καρταγίδα. Και στις φοβίες της ακομπάρτης το λεπτό. Λοιπόν η Λεία και εσύ δεν είστε ψυχίατρος. Μου είχες πάει όλη τη δουλειά. Λοιπόν. Δεν είναι ακριβώς έψι. Αυτό είναι μία μέθοδος που λέγεται κατά κυθμία έξεξης το φοβικό αδικείμενο. Αλλά επαφή καλλιτρό. Και δεν λειτουργεί πάντα. Γιατί αν έχει καμιά ψυχία στην καρδιά μπορεί να του μείνει από έφταση. Γιατί του φέρνει... Ναι. Κοιτάξτε το... Δεν ακούσατε, βαλώ, τι είπα. Είναι μία από τις μεθόδους. Που δεν λειτουργεί πάντα. Το δεν λειτουργεί πάντα. Δεν λέω ότι δεν λειτουργεί σε σας. Δεν του λειτουργεί πάντα. Ναι. Λοιπόν. Όχι. Λέμε. Γιατί δεν αγράσουμε. Καταρχήν δεν είναι εύκολο. Δεν στον θελικό. Θελικό. Έτσι. Βλέπω στον εαυτό μου. Θέλω να χάσω μαϊκά κιλά. Δεν τα καταφερνώ. Είναι δύσκολο. Όχι ότι δεν μπορώ. Μπορώ. Είναι δύσκολο. Γιατί για να αλλάξω, χρειάζονται κάποιες προϋποθέσεις. Καταγή πρέπει να το θέλω. Δεύτερον, πρέπει να ξέρω τι συγκεκριμένα θέλω να αλλάξω. Τρίτον, να έχω κίνητρο για να το αλλάξω. Και αν δεν έχω να βρω κίνητρο. Τέταρτον, να δεσμευτώ απέναντι στην απόφασή μου. Δηλαδή να δώσω εσωτερικό όρθο. Αυτές είναι μερικές προϋποθέσεις για να αλλάξω. Εμείς, χωρίς προϋποθέσεις, θέλουμε να αλλάξουμε. Δεν γίνεται. Λέει ο Ελευθέριος Βενιζέλος ότι ο άντρας κάνει τη γενιά και όχι γενιά τον άντρα. Και λέει ο πολιτικός του αντίπαλος, που μακάρι να είχαμε πολιτικούς άνδρες αυτού του μεγιάτους, ότι ο ένας θα σώσει τον κόσμο. Και λέει ο Καζαδάκης ότι εάν είναι να καταστραφεί όλος ο κόσμος, να λες εγώ φταίω. Γιατί αν πεις ότι ο άλλος φταίει, εσύ δεν έχεις να κάνεις τίποτα. Εμείς, ο άλλος φταίει. Ο άλλος φταίει. Άλλη ατάκα. Γιατί να βγάλω γοτακάστανα από τη φωτιά. Το βγάλει ο άλλος. Και ο άλλος λέει, γιατί να βγάλω γοτακάστανα και μετά όλοι κατηγορούν όλους, γιατί καεί γατακάστανα. Ναι, κάποιος πρέπει να αλλάζει την εθνή. Έρχεται στο ιατρίο, γιατί να συμβεί αυτό σε μένα. Και που λέω, γιατί να μη συμβεί σε σένα. Γιατί να συμβαίνει στον άλλον. Βεβαίως, κανείς δεν έρχεται να συμβαίνουν άσχημα πράγματα. Αλλά αυτό είναι μέρος της ζωής. Δεν μπορούμε πάντα συνεύε να, και πάντα θα συμβαίνουν. Δεν μπορούμε να το αποτρέψουμε. Το ερώτημα για μας είναι, στη δεδομένη του χρόνου, απέναντι στο συγκεκριμένο πρόγραμμα, τι το καλύτερο μπορούμε να κάνουμε. Αυτό είναι το χρέος μας. Το τι θα καταφέρουμε ένα άλλο. Αλλά το χρέος μας είναι, σε όσες δυσκολίες έρχονται στη ζωή μας, να τις θα αντιμετωπίσουμε κατά τον δυνατόν καλύτερο τρόπο. Λοιπόν, τον Σοσδενίτη, το ξέρετε? Ναι. Ωραία. Για τους νεότερους που δεν το ξέρουν, να πω ήταν ένας Ρώσος αντιχρονούντας, ο οποίος καταδικάστηκε σε ισόδια, ερήμη του, χωρίς να πάρει κλήση, για απολογία, και ο οποίος έζησε στη Σιβυρία. Σιβυρία, ξέρετε, σημαίνει, 50 βαθμούς, μίον 50 το χειμώνα, 45-48, κάτω από το καλοκαίρι. Έχει πει ο Σοσδενίτη, έτσι? Κάτι πάρα πολύ ελπιδοφόρο. Μέσα στη φυλακή, την όρισα, τι θα πει αγάπη και ελευθερία. Μέσα στη φυλακή. Αυτό, τι ελπιδοφόρο μήνυμα στέλνει. Δεν είναι κάτι θεωρητικό, είναι κάτι διωματικό. Στέλνει ουτερικά, στο εξωτερικό περιβάλλον, δεν μας ορίζει. Μπορεί να μας επηρεάζει, λίγο ή πολύ, δεν μας ορίζει. Και μας επηρεάζει λίγο ή πολύ, αναλόγως πόσο ευσταθής είμαστε ή αυσταθείς. Αν έχω μία καλή πανεπιστήριξη, να επηρεάσουμε αυταγωνικά λιγότερα. Αν όμως είμαι με το ένα πόδι εδώ, πάρα πολύ εύκολα, θα επηρεαστώ. Και επίσης, ξέρετε τον Νικ Βουίθ, τον ξέρετε. Όχι, όχι. Ωραία. Ο Νικ Βουίθς είναι ο άντρας, ο οποίος πρέπει να είναι γύρω στα 30 κάτι τώρα, που γεννήθηκε με πλήρη φωκομέλεια. Δηλαδή, δεν έχει χέρια πόδια. Απ' τις ρίζες. Απ' τις ρίζες. Δεν έχει χέρια πόδια. Στα δέκατο έκανα απόπειρα στοκτονίας. Αλλά όταν, όπως γράφει ο ίδιος, ανακάλυψε το νόημα της ζωής, τότε άλλαξε η ζωή του. Έκανα απόπειρα στοκτονίας, γιατί έλεγε, εγώ δεν πρόκειται να τελειώσω το λύκειο, δεν πρόκειται να πάω στο κολέγιο, δεν πρόκειται να δουλέψω, δεν πρόκειται να παντρευτώ, δεν θα μ' αγαπήσει κανένα, δεν, δεν, δεν, δεν. Και έκανα απόπειρα. Και... θα ξανακάνει κι άλλη απόπειρα, αλλά πώς βλήτωσε, σε ιθογικά βλήτωση, τη δεύτερη φορά. Ήταν εφήμα Μπούλη. Ο Νικ. Και εκεί που βάτησε με το αναπηρικό κατσάκι στον δρόμο, ακούει μια φωνή, απ' το απέναντιστο δρόμιο. «Ε, Νικ!» Λέω, περιγράφω, Νικ, λέω μέσα μου, έτσι με το ιδέσσι, ε, αυτό ήταν τέρμα. Δηλαδή, ήταν έτοιμο να ξεκινήσει το ποτήρι. Έτσι και δεχτώ πάνη Μπούλη, αυτοκτονώ. Λέω πέρα, Νικ, θέλω να σου πω ότι είσαι πολύ όμορφος άνθρωπος. Και εκεί, λέει, έγινε άλλος άνθρωπος. Ένας άνθρωπος, είπε μια καλή κουβέντα. Να σας πω παρελθώ σε κάτι. Ο καλός λόγος αφθάνει τις εντοχήνες μας. Ένας καλός λόγος, αφθάνει τις εντοχήνες. Εστανόμαστε καλά, διότι, αφθανόμαστε καλά. Γιατί είμαστε τσιγκουνίδες. Θέλουμε όλοι, να μας λένε καλά λόγια. Ωραία, εμείς λέμε. Λοιπόν, κυρία Τασιοπούλου, είστε εδώ. Στο τέλος θα βγάζετε ένα δίσκο, θα μας δέσετε χρήματα για μένα, διότι θα σας πω τώρα ένα πολύ μεγάλο μυστικό, που θα μπορεί να αλλάξει την ζωή σας. Αλλά, το εννοώ, δεν κάνω πλάκα. Όχι, αυτό πλάκα είναι. Αυτό που θα σας πω, όμως, είναι κανόνα ζωή σας. Λοιπόν, για την αγκαλιά σας. Όχι, όχι, όχι, όχι, όχι. Δεν υπάρχει τίποτα. Δεν υπάρχει τίποτα. Υπάρχουν πολλά. Υπάρχουν πολλά. Λοιπόν, του χρόνου να μιλήσουμε, και ελπίζω να μην ξεχάσω πάλι τις σημειώσεις, να μιλήσουμε για την καθοριστική σημασία της αγκαλιάς στη ζωή μας. Για την καθοριστική σημασία. Να σας πω τα νεότερα για τις αγκαλιάς, για να δείτε τι λάθη κάνουμε. Λοιπόν, να πω για τις αγκαλιάς του παρεμπιστόντος. Το Σεπτέμβριο μας πέρασε, είχα τη χαρά και την τιμή να κάνω την καταλητική ομιλία στο 21ο Πανελλήνιο Παιδιατρικό Συνέδριο. Συνέδριο, στιγμή, στιγμή, στιγμή, στιγμή, στιγμή, στιγμή, στιγμή, στιγμή, στιγμή, στιγμή, στιγμή, στιγμή, στιγμή, στιγμή. Ενιώθουμε πάρα πολύ άσχαρα, διότι αυτοί χρόνια συμβουλεύουμε τους γονείς που έρχονται στα ιατρία να μην παίρνουν αγκαλιά πολύ πολύ τα παιδιά, να μην τα χαϊδεύουν γιατί θα τα κακομάσουν. Αυτή η συμπεριφορά που κάποιοι μεγαλύτεροι διχανόνατοι διστεύεται ή να σας τιμήπαν σαν οδηγία είναι μια κακοποιητική συμπεριφορά. Και φυσικά, για να τους συνδέσουμε το θέμα, το παιδί αλλάζει, μόνο που αλλάζει προς το χειρότερο. Λοιπόν, κλείνει παρέντες. Κανόνες της ζωής. Ό,τι θέλετε, θα το δώσετε εσείς πρώτα. Ό,τι θέλετε. Τι θέλετε, αγάπη, θα την δώσετε εσείς. Τι θέλετε, αγκαλιά, χλιά, θα τα δώσετε εσείς. Τι θέλετε, περισσότερα χρήματα, θα τα δώσετε εσείς. Και δεν το λέω εγώ αυτό. Λέει ο Μπότο Σέφερ, γερμανός οικονομολόγος, από τους μεγαλύτερους στον κόσμο, δεν ξέρω αν ζει, εγώ έφυγα στα πεντακόσεις χιλιάδες δρασμές το 98 για τον ακούσου. Πεντακόσες χιλιάδες δρασμές για τον ακούσου. Και ο άνθρωπος αυτός είπε 10 κανόνες. Θυμάμαι τους δύο. Ο πρώτος, όσα βγάζεις, είχε χίλι ευρώ, το 10% το αφήνεις στην άκρη. Πορέβεσαι με τα 900. Θα φαπινάσεις αλλά δεν θα πλώσεις χέρι. Από τα 900 ευρώ το 10% θα το δώσεις ευθοκούς. Οικονομολόγος το λέει. Όχι θεολόγος, η παπάς, οικονομολόγος. Γιατί μέσα από έρευνες έχει βρεθεί ότι αυτό που δίνεις, ό,τι θέλετε θα το δώσετε. Μπορεί να το πάρετε από τον ίδιο άνθρωπο. Εμείς περιμένουμε να πάρουμε για να δώσουμε. Αυτό είναι λάθος. Γιατί καλώς περιμένει να πάρει για να δώσει και ξέρουμε περίπου πού είναι το αποτέλεσμα. Το φαινόμενο της πεταλούδαστος, έχετε ακουστά? Ναι. Λέει, ορίστε? Το χάος, άμα μια πεταλούδα μπορεί να επηρέασει όλον τον κόσμο. Μπράβο, αυτό έχει αποδειχτεί συστημονικά. Είναι η δική μεταφορά της θεωρίας του χάου. Η μία πεταλούδα, μία πεταλούδα, μία, μία πεταλούδα που θα σηκωθεί στο Πεκίνο θα προκαλέσει βροχή στη Νέα Υόρκη. Επειδή νομίζω ότι δεν ακούσατε καλά θα το ξαναπώ. Μία πεταλούδα, μία πεταλούδα που θα σηκωθεί από το Πεκίνο μπορεί να προκαλέσει βροχή στη Νέα Υόρκη. Λέει πώς, πώς. Η αρχηγός τους μήνους που σηκώνονται η μία πεταλούδα προκαλεί το πέταγμα εκατομμυριών άλλων πεταλούδων που με αυτό το πέταγμα το λίγο μετατοπίζει σύννεφα και με διαδικασία ντόμινο αυτό φτάνει στη Νέα Υόρκη. Και η συσσόρηση των νεφών μπορεί να προκαλέσει βροχή. Λοιπόν, άρα λοιπόν, εγώ πιστεύω και το έχω γράψει, δεν το λέω εσάς, το έχω γράψει στο πλείο ένας που κοσφαίνει στην άριση. Ένας. Πιστεύετε γιατί? Γιατί ανεπλουθούν. Είμαι με τον πατέρα μου που εμένα με συγκίνησε γιατί πάρα πολλοί από εσάς με ρώτησαν, θα φύγει ο πατέρας σας. Είναι 92 χρονών και έρχεται μακρουσή συχνά. Λοιπόν, ήμουν με τον πατέρα μου πριν μερικά χρόνια σε ένα χωριό πάνω στο βουνό και εκεί που μαζέλαμε κράνας συντοπίσαμε ότι είμασταν πάνω στο μονοπάτι όταν είδαμε τα πρόβατα να έρχονται από μακριά. Έρχανε τα πρόβατα στο μονοπάτι. Στα δέκα μέτρα ο αρχηγός σταματάει. Σταματάει και σταματάει όλο το κοπάδι. Και λέω στον πατέρα μου μην κουνιέσαι να δούμε τι θα γίνει. Είναι μπλοκαρισμένο το μονοπάτι. Επί τρία-τέσσερα λεπτά κοιταζόμασταν σαν ενοδευμένοι με τα πρόβατα στα μάτια. Ξέρατε τι έγινε μετά? Ένας υπολοφαγός από πίσω κόβει δεξιά και με το κόβει δεξιά ακολουθούν όλα. Ένας, λοιπόν, χαράζει στους δρόμους. Γιατί να μην είστε εσείς στην οικογένειά σας. Μιλάω τώρα για τους άντρες ως προς τις γυναίκες. Για τους άντρες που είναι εδώ και για τις γυναίκες που είναι εδώ ως προς τους άντρες. Γιατί να μην χαράζεστε στις δρόμους. Γιατί να μην εσείς πρώτα συγχωρείτε τον άλλον. Η συγχώρεση, να ξέρετε, οδυνατός συγχωρεί. Οδυνατός. Έχει μεγάλη αγκαλιά και χωράει. Και το πρώτο καλό που κάνει κάποιος όταν συγχωρεί είναι στον εαυτό του. Αποδεσμένοι από σκέψεις, συναισθήματα, ενέργεια, χρόνια. Έτσι. Εγώ μπορώ να πω κάτι και να πληγωθεί κάποιος από εσάς και να φύγω και θα το έχω ξεχάσει. Και εσείς να του κουβαλάτε μια ζωή. Αν δεν συγχωρέσετε το όμως, όπου μπορείτε, το μάθω ποτέ. Αλλά το όφελος είναι δικό σας. Εγώ πιστεύω στη δύναμη της μονάδος. Είναι ο θεμέλιος λύθος. Λέμε να αλλάξουμε τον κόσμο όλο. Θέλετε να αλλάξουμε τον κόσμο όλο? Όχι, πέρα από το αναλάβιο. Θα είναι ευχή. Θέλουμε να αλλάξουμε τον κόσμο όλο. Θέλουμε. Ωραία. Σε ένα ακροατήριο, λοιπόν, προς το καλύτερο να τον αλλάξουμε. Δεν είμαστε σίγουροι. Ωραία. Σε ένα ακροατήριο ρωτάει ο μυθής του ακροατήριο θέλετε να αλλάξουμε τον κόσμο όλο προς το καλύτερο. Ναι, λένε όλοι. Και όταν ρώτησε θέλετε να αλλάξει τον εαυτό σας. Δεν μίλησε κανένας. Γιατί να θέλουμε να αλλάξουμε όλο τον κόσμο δεν θέλουμε να αλλάξουμε τον εαυτό μας. Εσείς νομίζετε... Η μεγαλύτερη επανάσταση είναι να αλλάξει τον εαυτό σας. Η μεγαλύτερη επανάσταση είναι να αλλάξει τον εαυτό σας. Λοιπόν, γιατί... Νομίζετε... Μάλλον, είμαστε δυνατοί ή αδύνατοι? Ή αδύνατοι. Αφού είμαστε δυνατοί, γιατί δεν αλλάζουμε τον εαυτό μας. Γιατί. Λοιπόν, να σας πω. Για πολλούς λόγους. Κατ' αυτήν δεν ξέρουμε ότι η μεγαλύτερη επανάσταση είναι να αλλάξει τον εαυτό μας. Γιατί δεν ξέρουμε ότι είμαστε δυνατοί. Αλλά και πολλοί που πιστεύουν ότι είναι δυνατοί, ξέρετε πού νομίζουν ότι βρίσκεται... η δύναμη. Έξω από αυτούς. Δηλαδή, στα πολλά χρήματα, στα πολλά κινητά, στις πολλές γνωριμίες, ο πλούτος μας δεν είναι εκεί. Ο πλούτος μας είναι η ποιότητα των σχέσεων μας. Που ξεκινάει από την ποιότητα με τον εαυτό μας, τον άντρα μας, την γυναίκα μας, τα παιδιά μας, τους φίλους. Ο πλούτος μας είναι η ποιότητα των σχέσεων μας. Γι' αυτό και αποδιοργανωθήκαμε πάρα πολύ εύκολα. Όταν χάσαμε, τώρα με την κρίση, το λάμπαρσα που είχαμε... και βεβαίως δεν μιλάω και προσέχω τα λόγια μου για τους ανθρώπους που έχουν πρόβλημα επιβίωσης, ενώ για τους εκεί υπάρχουν πραγματικά μεγάλωτα. Μιλάω για μας. Όλοι οι καλύτεροι από εδώ δεν έχουν πρόβλημα επιβίωσης. Α, να σας πω και ευχάριστα, νέα. Πολύ ευχάριστα. Να σας πω. Να πω. Ωραία. Λοιπόν, είστε σκανδαλοδός ευνοημένοι εσείς από τη ζωή, όλοι. Και εγώ. Όλοι, είστε σκανδαλοδός ευνοημένοι. Αν έχει κάποιος αντίδης, θέλω να μου την πει τώρα. Ο χαίρομαι. Είστε σκανδαλοδός ευνοημένοι. Ωραία. Άρα να μην το εξηγήσω αφού συμφωνείτε. Τι δουλειά κάνω εγώ. Αφού το καταλαβαίνω. Το καταλαβαίνω. Δεν είσαι εσύ δηλαδή σκανδαλός. Δεν μιλάω. Μιλάτε για όλους. Για όλους. Ναι, ναι. Και μάλιστα θα το κάνω με προκλητικό τρόπο, αλλά με αγάπη. Να σας πω γιατί είστε και θα συμφωνείτε μαζί μου. Θα ήθελα να σας πω γιατί είστε. Αυτή τη στιγμή που μιλάμε μόνο το 25% των ανθρώπων στον κόσμο έχει πόσιμο νερό στο σπίτι του. Και νομίζω όλοι εδώ έχουμε πόσιμο νερό. Άρα ανοίγουμε όλοι στο 25% που είναι στο τόπο. Αυτή τη στιγμή που μιλάμε είμαστε... Πιθανόν να υπάρχει ένα δύο άτομα εδώ μέσα, τρία, τέσσερα, να μην διαφωνήσουμε, ας τα κάνουμε πέντε, που δεν πληρεί τις προϋποθέσεις. Αλλά αν υποθέσουμε ότι υπάρχουν αυτά τα άτομα, όλοι εμείς ανήκουμε στο 8% των πλουσίων ανθρώπων του κόσμου. Γιατί έχει βρεθεί ότι μόνο το 8% των ανθρώπων έχει, έστω και ένα ευρώ στην τσέπη του, μπορεί να έχει και πέντε και χίλια, δεν έχει σημασία, και ένα λογειασμό τραπεζής ανεξαρτή του ποσού. Αν έχει πενήντα ευρώ ή πενήντα χιλιάδες ή πενήντα εκατομμύρια ευρώ. Μόνο το 8% των ανθρώπων έχει, λοιπόν, κάτι τίς στην τσέπη και ένα λογειασμό. Στον κόσμο, στον κόσμο. Είναι στατιστικά τα μεγέθη και η Ελλάδα είναι μέσα στον κόσμο. Συνεχτιμήθηκε όχι μόνο η Ελλάδα, όλοι. Δεν καταλάβατε τι είπα. Μόνο το 8% των ανθρώπων στον κόσμο. Και εδώ μέσα, νομίζω ότι όλοι ανήκουμε σ' αυτό το 8%. Και να σας πω και για εσάς, αφιερωμένο με πολύ αγάπη, κάτι πιο προπλητικό. Όσοι από εμάς έχουν εισόδημα ετήσιο πάνω από 23.000, ανήκουμε στο 4% των πλέον πλουσιών ανθρώπων του κόσμου. Μόνο το 4% των πλέον πλουσιών ανθρώπων είναι πάνω από 20.000. Τώρα, θα μου πείτε, εγώ νιώθω πάρα πολύ φτωχός. Ωραία. Υπάρχει κανείς που νιώθει πάρα πολύ φτωχός, για να του πω το πόσο πάμπλουτος είναι και δεν το ξέρει. Πάμπλουτος. Όχι. Αλλά ας υποθέσουμε ότι κάποιος έλεγε ότι εγώ είμαι πάρα πολύ φτωχός. Ωραία. Αυτός, λοιπόν, εγώ θα του δώσω 10 δισεκατομμύρια ευρώ, αν μου δώσει το ένα πόδι. Δεν μου το δείτε. Το ένα πόδι. Το ένα πόδι. Ολόκληρο. Από πάνω. Όχι. Βάλε και 10 το άλλο. 20. Βάλε και 10. Μάχη χέρια. Πάμε στις δισεκατομμύρια. Άρα λοιπόν, ναι. Αλλά δεν τα χαιρόμαστε. Τα θεωρούμε δεδομένα ότι τα έχουμε. Και όταν τα χάσουμε ένα παστό, τότε θα κλαίμε και θα λέμε τι καλά που ήμασταν. Αλλά τώρα που είμαστε τόσο καλά, δεν το χαιρόμαστε. Και θα λέμε γιατί είμαστε εμένα. Και γιατί είμαστε εμένα και θα λέμε και πολλά. Καταλαβαίνετε. Λοιπόν, τώρα θα χαρείτε. Δεν ξέρω εσάς. Το ρώτησα. Πότε κάνετε το σταυρό σας. Το ρώτησα. Όχι. Όχι. Ωραία. Όσοι κάνουν το σταυρό. Πότε κάνουν το σταυρό σας. Το πρωί και το βράδυ. Ναι, πέστε. Το πρωί. Η θεία. Ναι. Την εκκλησία. Έξω από τις εκκλησίες κάνουμε. Ναι. Ξέρετε. Το βράδυ. Το βράδυ. Ωραία. Όχι. Να σας πω λοιπόν. Πριν το φαγητό. Θα πάω μπροστά μια κέφυρα. Θα σου πω πώς το κάνω. Ωραία. Και το εδώ, αυτό δεν κάνω πράγμα. Αυτό νιώθω καλό. Όχι. Το κάνω σε διάφορες περιπτώσεις. Όχι. Κάτι δεν το περιμένετε. Όταν πάω στην τοαλέτα. Και δοξάζω δε θεώ που πηγαίνω με τα δυο μου πόρια, δεν με πάνε. Σε ένα πριγκό καροσάκι. Ή δεν είμαι κατάκλητος. Και το χαίρομαι πάρα πολύ. Αυτής που μιλάμε, εκατομμύρια ανθρώπιδες, δεκάδες εκατομμύρια, ανεχωμένως και εκατοντάδες εκατομμύρια, δεν μπορούν να πάνε στην τοαλέτα. Δεν είναι ευλογία, δεν είναι πλούτος, τι νομίζω ότι είναι πλούτος. Γιατί λοιπόν δεν ευγνώμονούμε το Θεό, τη φύση, τη ζωή, ό,τι θέλετε, για αυτόν τον πλούτο που έχουμε. Γιατί αν αρχίσουμε και διαμορφώνουμε μία ευχαριστιακή στάση στη ζωή, αν αρχίσουμε και κοινόμαστε ευγνώμονες, τότε αλλάζουμε. Και αλλάζουμε ποιοτικά. Και πηγαίνουμε βήμα-βήμα προς την ευτυχία. Τι νομίζετε. Λείπει η χαρά. Και τι νομίζετε. Σας είπα για τον πλούτο. Ο Ed Throm έχει γράψει ένα βιβλίο. Να είσαι, να είσαι. Και η απάντηση που κερδίζει είναι να είσαι. Εμείς όμως μάθαμε ότι κερδίζει η απάντηση να έχεις. Όχι. Και επειδή δεν είμαστε, προσπαθούμε να έχουμε, να αποκτήσουμε για να γίνουμε. Καταλαβαίνετε. Το ζητούμενο είναι άλλο. Λέει ο Ρίτσος, πλούσιος είναι αυτός που έχει τα απαραίτητα και έχει και κάτι παραπάνω, για να μπορεί να γεννάει ένα κρασάκι τους φίλους του. Λοιπόν, υπάρχει ένας διάσημος συγγραφέας. Εσύ το ξέρετε, δεν το ξέρετε. Ο Μαρτίνης. Ο Ιάκος ο Μαρτίνης. Λοιπόν, ο οποίος λέει ότι πλούσιος είναι αυτός που μπορεί και χαίρεται. Είτε με τα λίγα, είτε με τα πολλά. Είτε με λίγα, έχω γνωρίσει ανθρώπους. Με λίγα, χαίρονται. Κι άλλους, μίζερ, γκρίνε. Έχω γνωρίσει ανθρώπους με πολλά. Χαίρονται. Περισσότεροι δεν χαίρονται. Έχουν την αγωνία να αποκλείσουν περισσότερο. Και, το ανέκδοτο. Ήταν δυο που ψαρεύανε. Ο ένας έψαρε και ψάρια. Ο άλλος δεν έψαρε. Λέει, ρε παιδί μου, αφού πιάνεις ψάρια από την αυτή, γιατί δεν μπαίνεις σε ένα μικρό βαρκάκι να ψαρέσεις, λέει. Και τι θα γίνει, θα πιάνεις περισσότερα. Και μετά, λέει, θα πάρεις ένα μεγαλύτερο βαρκάκι, θα πιάνεις ακόμα περισσότερο. Και μετά, θα πάρεις μια μαούνα. Όστι θες, μια σκούνα. Και μετά, λέει, θα πάρεις ένα τεράστιο τέτοιο. Και μετά, λέει, θα κάθεσαι. Και θα το απολαμβάνεις. Και τώρα τι νομίζεις να κάνω. Δηλαδή, πολλές φορές τρέχουμε, τρέχουμε, τρέχουμε. Να προλάμβουμε αυτό, εκείνο, τάλλο, τάλλο, τάλλο. Και χάριζε τη ζωή. Σήμερα θα έρθει σήμερα. Το χθες έφυγε, το αύριο δεν έφυγε σήμερα. Η δύναμη είναι στο τώρα. Λοιπόν, ξέρετε ποιος είναι ο πιο σπουδαίος άνθρωπος για σας τώρα. Ξέρετε ποιος είναι. Κανένας. Ο εαυτός μας, κανένας, ναι. Ποιος είναι. Ο διπλανός μας. Ωραία. Ποια είναι τα παιδιά. Ποια είναι το πιο σπουδαίο πράγμα που κάνετε τώρα. Ποιο είναι. Ξέρετε. Μου ακούτε. Μου ακούτε. Ναι. Και η πιο δυνατή στιγμή ποια είναι. Λοιπόν, ακούστε. Τη μία την βρήκατε. Ο πιο σημαντικός άνθρωπος στη ζωή σας αυτή τη στιγμή είναι εγώ. Και για μένα είστε εσείς. Γιατί εσείς έχετε εμένα και εγώ εσάς. Μετά από δυο ώρες θα είμαστε μεγάλους ανθρώπους. Εκείνη είναι η πιο σημαντική. Η πιο σημαντική δουλειά που κάνει είναι αυτή. Αυτή. Γι' αυτό είναι καλό να είστε παρόντες εδώ. Πάντα έχετε δυναμπορία. Αν δεν είχαμε τα εκτιμητά. Τι θα γινόταν. Πώς ζούσαμε πριν 20 χρόνια. Πιο καλά. Δηλαδή να χάνουμε με τον άνθρωπο του μυαλό μας αλλού. Και η πιο δυνατή στιγμή είναι αυτή. Αυτή. Το τώρα. Γιατί τώρα συμβαίνουμε αυτά. Άρα λοιπόν αυτός είναι ένας άλλος κανόνας. Εάν τον άνθρωπο με τον οποίο είναι εσένα. Τον θεωρείς ότι είναι ο πιο σημαντικός άνθρωπος. Γιατί αυτόν έχεις τώρα. Άρα η λουλιά που κάνεις μαζί του. Θεωρείς ότι είναι η πιο σημαντική λουλιά που κάνεις. Και τα δίνεις όλα στο εδώ και τώρα. Τότε με ιστοποιείς το ότι καλό από τέτοις να θέλεις. Αυτό που προσπαθώ να κάνω στο ιατριό μου. Δηλαδή τον άνθρωπο που έχω απέναντι μου. Θεωρώ ότι είναι ο πιο σημαντικός άνθρωπος που έχω. Και το πιο σημαντικό πράγμα είναι αυτό που κάνω εκείνη τη στιγμή. Να τον ακούσω και να μπορέσω να με βοηθήσω. Και η πιο σημαντική στιγμή είναι εκείνη. Γιατί εκείνη τη στιγμή ζω. Εάν εγώ είμαι παρόν. Αλλά το μυαλό μου τρέχει εδώ και εκεί. Ή αποτυμώταν απέναντι. Ξέρετε το αποτέλεσμα ποιο είναι. Και που κανείς φυσικά άνθρωπος δεν θέλει να λειτουργεί έτσι. Λοιπόν. Για να το μεδοχεί πρώτα θα σημειώσω. Πολλοί πιστεύουν ότι αν έχουμε καλούς νόμους, μπορούν να αλλάξουν οι άνθρωποι. Είναι λάθος. Για παράδειγμα, αν σήμερα χαριζόταν όλα τα χέρια της σε λάθος, σε είκοσι χρόνια, με την ίδια μονοτροπία, πάλι δεν θάμψα. Δεν μας σώζει ο απομηχανιστεός. Ο κύριος Πεποννής, που θεωρώ ότι είναι ένας από τους λίγους εξαίρετους πολιτικούς που πέρασαν, γιατί υπάρχουν εξαίρετα αλλά είναι λίγοι, καθιέδωσε το νόμο του ΑΣΕ. Ξέρετε πόσες φορές στροποποιήθηκε για να βουλευθούν οι μέτεροι και οι μέτεροι όλων των κομμάτων και όλων των χρωμάτων. Πάνω από 40 φορές. Αυτό το έκανα εγώ. Ο νόμος ήταν τέλειος. Ήταν η πολλά μας. Άρα, λοιπόν, όταν εγώ δεν αλλάξω όσο και τέλειους νόμους να έχω από πάνω, θα τους εσπονομέσω. Το μυστικό είμαι εγώ. Και αυτό ξεκινάει από την πρώτη παιδική ηλικία. Αν θέλουμε να αλλάξουμε τον μέλλον, πρέπει να αλλάξουμε τα παιδιά μας. Είναι πάρα πολύ σημαντικό αυτό. Να σας αναφέρω και να σας δείω άλλα παραδείγματα. Η Έλλην και η Έλλην, την ξέρετε, δεν έβλεπε και δεν άκουγε. Ένιωσε ευτυχισμένη. Είχε δείξει όλον τον κόσμο και δήλωνε ευτυχισμένη. Δεν την προσδιόρισε, δηλαδή, δεν την προσδιόρισε με βαριές τις καναμυρίες. Δεν την προσδιόρισε με νοηματοδοτώντας η ίδια της ζωητής. Και έτσι ευτυχισμένη. Δόξα στον Θεό, γιατί είναι ευτυχισμένη. Να σας πω και κάτι, δύο άλλα παραδείγματα, αισιοδοξα. Τον Έρσο Μαντέλα το ξέρετε. Είναι ένας από τους ανθρώπους που θαυμάζω. Τον έβλεπε πάντα, έβλεπε, κοίτα με το χαμόγελο, παρόλο που είχε χάσει δύο παιδιά, είχε 27 χρόνια στη φυλακή, και χόρεται. Πρόεδρος της Νοτιού Αφρικής. Όταν ο Μπίλι Κρίνδο το ρώτησε, καλά να περιμένω εσύ, πως θα κατάφερες και γεφύρωσες το προαιώνιο μίσος μεταξύ Λευκών και Μαύρων, και έγινες και πρόεδρος της Νοτιού Αφρικής, είπε, μα 27 χρόνια προετοιμαζόμουν γι' αυτό. Και έφερε την αλλαγή. Γιατί την είχε, θέτηνε την αλλαγή μέσα και δούλευε 27 χρόνια γι' αυτό. Εμείς θέλουμε, δουλεύοντας ένα μήνα ή κι έναν χρόνο, να αλλάξουμε όλη ζωή μας. Δεν γίνεται. Η δουλειά είναι διακομική. Μέχρι να πεθάνουμε γυράσκου, θα ήρθα σκόμενος, είπε, ένας δικός μας σοφός δάσκαλος. Και να σας πω και κάτι πολύ αξιόδοξο, απαντώντας κιόλας και στην αρχική ερώτηση, αν αλλάζουμε ή δεν αλλάζουμε. Το βιβλίο αυτό, το «Πλάγμα της Εθνικισμένα Παιδιά», πρωτοβήκε αρχές του Νοεμβρίου του 2016. Η πρώτη παρουσία του βιβλίου έγινε στις Σέρες, Δευτέρα, 21 Νοεμβρίου. Η δεύτερη έγινε στη Ξάνθη, 2 Δεκαεβρίου. Στο Μεσοδεάστιμα είχε έναν Σαββατοκύριακο. Εκείνο Σαββατοκύριακο, λοιπόν, εγώ πήγα στη Ξάνθη. Ήρθε η πλατεία της Ξάνθης με τον Παναγιώτη, έναν 58-χρονοφύλο μου, και μου λέει τα εξής. Ο Παναγιώτης ήταν Σεραίος, αλλά έμενε χρόνος στη Ξάνθη. Είχε πάρει το βιβλίο. Πριν την παρουσία εσύ στο γιαγωσόλο, ήξερε τη δομή του, ήξερε ότι είχε 24 θέματα, ένα από κάθε γράμμα του ελληνικού αρφαβήτου και ένα θέμα. Λοιπόν, και λέει στη μητέρα του, η οποία ζει στις Σέρες, η μάνα πάνε να ακούσει στο φύλο μου, θα έγινε παρουσίαση του βιβλίου. Ήρθε η μητέρα, 83-χρονό, παρακαλώ, παρακολούθηκε την παρουσίαση, πήρε και τρία βιβλία, μάλιστα. Ως τώρα έχει πάρει 15, με πληροφορεί ο Παναγιώτης. Γιατί μια 83-χρονη μάνα, ενθουσιάστηκε μάνα, υπήρξε τη δημοτικού και κατάλαβε πράγματα. Και ποιο είναι το θαύμα. Το θαύμα είναι το εξής. Ήρθες ότι με πήρε η μάνα μου τηλέφωνο, πριν χθες, και την ακούω κάπως διστακτική, κάπως αμύχανη, σαν κάτι ήθελε να πει, αμαζοριζόταν. Οπότε, εγώ σκέφτηκα ότι κάποιος πέθανε, μάλλον, και δίσταζε, και μου το πήγε, λέω, άντε ρε μάνα, ποιος πέθανε, πες μου. Και μου λέει η μάνα μου, παιδί μου, δεν πέθανε κανένας. Ε, τότε τι έχεις. Και λέει, οφείλω να σου ζητήσω μία μεγάλη συγνώμη, η μάνα δεν έμεινε στις ενοχές, προχώρησε. Και παίρνει τηλέφωνο στο γιο και λέει, οφείλω να σου ζητήσω συγγνώμη. Ο Παναγιώτης δάκρυσε, πρώτη φορά τον έβλεπα να δακρύζει. Και μου λέει, άκουγα, η μάνα μου ποτέ δεν μου ζήτησε συγγνώμη στη ζωή της. Ποτέ. Πάντα αυτή ήξερε, πάντα αυτή το έκανα καλύτερο, καλό λόγο, ενώ μ' αγαπάει και έλεγε στους τρίτους καλά λόγια, για εμένα ποτέ δεν είπε, ποτέ συγγνώμη. Και τα χρήσει ο Παναγιώτης. Και λέει, άκουγα, η σχέση μας έχει αλλάξει. Άρα υπάρχει πολύ μεγάλη ελπίδα ως προς τα παιδιά μας, για παράδειγμα. Γιατί άλλαξε, γιατί άλλαξε, κατάλαβε. Κατάλαβε, ο τριτζόχρονος γυναίκα κατάλαβε και λέει μάνα, είσαι ο Παναγιώτης, μάνα σε ποιο γράμμα είσαι. Και λέει μάνα, μόλις έλυσα το άλφα. Ω, ρε μάνα, είσαι δοστομένος, τι έχει να γίνει. Άρα λοιπόν υπάρχει ελπίδα. Υπάρχει ελπίδα. Απλώς πρέπει να νοηματοδοτήσουμε πράγματα που μας θέλετε ανόητα, γιατί όταν μας φέρνει το ανόητο, μας βαραίνει και μας πονάει. Λοιπόν, πριν πάμε να ξεκινήσουμε στο νόημα, θα σας πω κάτι που έκανα εγώ. Κάνω κάποιες ομάδες εδώ και χρόνια και σε μια τέτοια ομάδα συμπορίσαμε να κάνουμε το εξής. Ήταν 16 άτομα. Υπολογίσαμε ότι ο μέσος όρος της κάθε οικογένειας, όπου ανήκε το κάθε άτομα από τα 16, ήταν 4 άτομα. Υπολογίσαμε ότι κάθε μέρα, το κάθε ένα από τα 4 άτομα πατάει 6 φορές το καζανάκι. Και είπαμε θα βάλουμε όλοι στα καζανάκια μισό λίτρο νερό, θα ήταν θεωρωμένα, γιατί κάθε φορά που μαθατιέται, όταν υπάρχει αυτό, ξοδεύεται μισό λίτρο λιγότερο. Υπολογίσαμε λοιπόν, τα 4 άτομα της οικογένειας, επί 6, 24, επί 10, 6 άτομα, επί 365 μέρες. Και υπολογίσαμε ότι η εξοικονόμηση του νερού ήταν 70 τόνι. Όταν λοιπόν 16 οικογένειες στη δράμα εξοικονομούν επί 70 τόνους, φανταστείτε οι 160 είναι στα 100 τόνι. Και οι 1600 είναι 7.000 τόνι. Και για προβάλλοντας στην Ελλάδα, εκατοντάδες τόνι νερού εξοικονομούμε. Γιατί δεν το κάνουμε. Θα μου πείτε, μα εγώ, έχει σημασία να το κάνω εγώ μόνος. Ξέρετε πως οι μόνοι είμαστε κι αν αυτοί οι μόνοι μαζευτούμε, πω και κατομία θα φτιάξουμε. Εγώ ποτέ δεν έβγαικα να μαζεύσω σκουπίδια με συλλόγου σχέση. Δεν έχω το χρόνο και να το είχα λίγο εγώ θα είχα την διάθεση να το κάνω έτσι. Αλλά τι κάνω εγώ. Κάθε φορά που σηκώνομαι για να φύγω από παραλία, στη διαδρομή που σαρώνω, ό,τι βρω μπροστά μου εκείνο το παίρνω. Αν λοιπόν εμείς οι οβιβόντα που είμαστε καθαροί κάναμε αυτό το πράγμα, θα μαζεύσουμε όλα τα σκουπίδια. Δεν το κάνουμε όμως. Δηλαδή, μην περιμένετε με την αλλαγή να αλλάξει ο άλλος. Ο άλλος μπορεί να μην αλλάξει. Θα μένει εγώ να συμβάλλω με τον τρόπο μου έτσι ώστε να ζω σε έναν πιο καθαρό πλανήτη. Λίγο για την ιστορία των δύο λοιπόν, την ξέρετε ή δεν την ξέρετε? Όχι. Ωραία. Σε ένα ινδιανικό χωριό, ο σοφός εκεί, ο γέρος Ευριανός, μάζευε μια φορά τη δωμάδα τα μικρά ινδιανόπλου και τους έλεγε διάφορα παραμύθια. Αλλά ξέρετε εγώ πιστεύω περισσότερο στα παραμύθια παρά τις ιστορίες. Για τις ιστορίες τις γράφουν νηκτές, τις γράφουν όπως τους θέλουν, ενώ παρά των μύθων πάντα υπάρχει μία αλήθεια και είναι παγκόσμια η αλήθεια. Πιστεύω λοιπόν στα παραμύθια. Έτσι λοιπόν, αυτός ο γέρος ο σοφός Ευριανός έλεγε ένα ωραίο παραμύθι. Έλεγε ότι ο κάθε ένας από μας, δηλαδή από μας, μέσα του έχει δύο λύκους. Πετάγεται του έναν γιανόκουλ, λέει, τι εκπροσωπούν αυτή η δύο λύκη, λέει, ο ένας εκπροσωποιεί ότι καλό έχει ο άνθρωπος, την αγάπη, τον χαμόγελο, την δοτικότητα, την ανοιγμιουργία, τον μοίρασμα, την φυλαλήθεια, την ανοιγμιουργικότητα, όλα αυτά. Ο άλλος, ό,τι κάκου ορθό, ψέμα, της συκοφατίας, την εκμετάδευση, την βία, οι κακοποίες και όλα αυτά. Πετάγεται έναν άλλον γιανόκουλ, λέει, εντάξει, και τι κάνω αυτή, λέει, μαλώνουνε, μαλώνουνε κάθε μέρα. Πετάγεται το γιανόκουλ και ποιος σκεφτείς, ξέρετε, έρχεται μια απαλήση. Εξαρτάται όποιον τρέχεις περισσότερο. Αν γεννηθούν δύο σκυλάκια σήμερα στην αυλή σας και το ένα το τα είδεται τρεις φορές τη μέρα και το άλλο μια φορά στις τρεις μέρες και μαλώσεις μετά ένα μήνα ποιο κομίστητα κερδίζεις. Αυτό που τα είδεται τις ώρες, εσείς λοιπόν ποιον λυκοταΐζετε. Αν τα είδεται το κακό, μην περιμένετε να είτε καμιά θετική αλλαγή. Αν τα είδεται το καλό, θα είτε πάρα πολλές αλλαγές. Ένας από τους λόγους που δυσκολευόμαστε να αλλάξουμε είναι ότι δεν πιστεύουμε ότι είμαστε δυνατοί. Ξέρετε, όταν ο Προμηθέας σας όκοπε αυτό, όταν έκλωσε τη φωτιά ο Προμηθέας, τι κάνανε οι θεοί. Μαζευτείκαν εκεί στο νόημο, γιατί ανησύχησαν. Σου λέει έκλωσε αυτό, θα κλέψεις και άλλα πράγματα. Και είπανε, γιατί για να κλέψεις τη φωτιά που σώσεις θέλει ορθία, θέλει δύναμη, να γάλει. Και είπανε, τι θα γίνει να κλείσουμε τη δύναμη, να μην την ανακαλύψει ο άνθρωπος τη δύναμη. Κάποιοι είπανε να την κλείψουν στο βάθος των Αγιάνων, είπανε κάποτε θα την βρουν εκεί. Άλλοι είπανε στον φεγγάρι, είπανε οι θεοί, οι θεοί άλλοι είπανε πρόβλεπνα, κάποτε να πας στον φεγγάρι, θα την ανακαλύψουν και εκεί. Και τετά γιατί ένας θεός εκεί και λέει, θέλω να κλείψω μέσα τους, εκεί λέει να σάξω. Κι η δύναμη είναι μέσα μας, αν ψάχνεις τα χρήματα, τα αξιόματα, τις εξουσίες, τις ομορφιές. Όχι ότι είναι κακό, δεν είναι κακό να είσαι πλούσιος, δεν υπάρχει ζητό ή να είσαι όμορφος. Αλλά δεν είναι αυτό που μας φέρνει τη χαρά και την ειρήνη και τη γυρότητα που είναι του ζητούμενο. Γιατί αν τα χρήματα και η ομορφία ήταν αυτό που μας φέρνει τη χαρά και την ειρήνη, τότε στο Hollywood που είναι όλοι νέοι ωραίοι, έτσι με πλούτη και και και, δεν θα είχανε αυτή την κατάγκαια που έχουνε, έχουνε αλκοορισμό, έχουν κοκαϊνομανία, έχουνε ατορτονίες κατάυση. Λοιπόν γιατί τα έχουν όλα, δεν τα έχουν όλα. Έχουμε ένα, πάλι σε, αυτό είναι αξιότητο ζητούμενο. Γιατί όπως είναι πολύ κακό το να έχεις μεγάλη φτώχεια, είναι πολύ κακό να έχεις μεγάλη φτώχεια, εξίσου κακό είναι να έχεις μεγάλο πλούτο. Γιατί και τις δύο καταστάσεις είναι πολύ δύσκολο να τις διατηχειριστείς. Άλλο θέμα αυτό. Τώρα, είναι πολύ μεγάλο, είναι πολύ σημαντικό στην προσπάθεια αλλαγής, να νοηματοδοτήσεις πράγματα που μπορεί να σου φαίνονται δύσκολα, αν όλοι τα σήκωνα βάρει στα βρύ. Λοιπόν, επειδή είστε πολύ καλό ακροατήριο, έχετε σχόλιο να σταματήσω, αλλά δεν θα σταματήσω, ποιο είναι να σταματήσω, να συνεχίσω, ε? Λοιπόν, ε, αλλά και ένα χειροκρότημα. Πολύ σιγούριο σύστημα. Δεν θέλω να διακόψω. Α, σωστά, σωστά. Δεν θέλω να διακόψετε στο δεύτερο. Λοιπόν, προσέχτε Άριδε, θα παίξουμε τώρα ένα παιχνίδι. Καθισμένοι, μην ανησυχείτε, αλλά για να το παίξουμε σωστά, θα πείτε στο ρόλο. Στο ρόλο. Δηλαδή, ας υποθέσουμε ότι όλο αυτό που σας πω, πρόκειται να συμβεί. Άς, μπέστε, λοιπόν, σε αυτό που θα σας πω. Έχουμε 13 Αυγούστου και αύριο η μετροολογική υπηρεσία λέει ότι θα έχουμε καρσόνα 45 βαθμούς. Και σας προτείνω τώρα εγώ, σας το προτείνω 100% δεν θέλουμε, είμαστε σε ρόλο. Ουσιατικά, είναι μία άσκηση αυτό που σας λέω. Σας προτείνω λοιπόν, ρωτάω, μάλλον, σας λέω τι θα κάνω εγώ. Αύριο λοιπόν εγώ με το κάσονα, επί 8 ώρες συνεχόμενα, με ένα διάρρημα μισής ώρας, θα σπάω βράχια. Και τα χαλίτια που θα προκύπτουν, θα τα πετάω σε ένα γραμμό 1000 μέτρα. Επί 8 ώρες αυτό θα κάνω. Θα σπάω να πετάω τα χαλίτια και κάνω στα 1000 μέτρα. Στα 200 διάρρρυσα, κάνω. Λοιπόν, άνοιγο, ποιος θα φτιάχνει από σας ασφάλι μου? Κανένας. Κανένας. Κανείς. Και έχετε δίκιο. Ξέρατε γιατί? Ξέχουμε. Γιατί? Γιατί το άνοιγον 36, 2, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10. Καλό. Καλό. Αν δεν έχω τέτοιος φόβος, θα έχω τέτοιος φόβος. Ότι έχω πάρει άλλη αφηγησία και καταξέρωση, ποιος είναι το ελεύθερο. Λοιπόν, γιατί δεν θα είστε? Γιατί είναι ζέστη. Γιατί είναι ζέστη. Δεν είναι ζέστη. Και 35 βαθμούς να είχε θα είχε, ή και 25 να είχε. Δεν είναι ζέστη. Δεν είναι ζέστη. Το βρήκατε. Δεν ξέρουμε το λόγο. Δεν έχει νόημα αυτό που θα κάνουμε. Ναι. Δεν έχουμε κίνητο. Λοιπόν, προσέχετε. Έχετε δίκιο. Δεν θα είστε. Γιατί δεν έχει νόημα αυτό. Είναι ανόητο να σπάρεις βράχια και να τα πετάς στον κρεμμό. Αν σας πω όμως, ότι ξέρετε τα χαλίκια που θα μαζέψουμε, θα κάνουμε δύο σπίτια για δυο τρεις οικογένειες που κοιμούνται στα λασκόνερα, η μισή από εσάς θα έρχονταν. Και η μισή που δεν ερχότανε, αν τους έλεγα ότι θα έχει και χίλια ευρώ μεροκάματο, δεν νομίζω ότι δεν θα ερχόσασταν. Προσέξτε, δηλαδή, το λάθος. Γιατί θα ερχόσασταν. Γιατί θα είχατε κίνητρο. Είτε το κίνητρο του αλπροϊσμού, είτε το κίνητρο του οικονομικού, είτε και τα δύο μαζί. Αυτό είναι το ένα κομμάτι. Αλλά κοιτάξτε τι σπουδαίο πράγμα θα ζούσαν όλοι. Εάν ερχόσασταν χωρίς κίνητρο, κάνατε το λάθος, θα κουρασούσαν πάρα πολύ. Όταν όμως έχει το λόγο, το κίνητρο και το νόημα αυτούς που κάνετε, πάλι οχτώδες θα βουλεύατε, πάλι η θερμοκρασία θα ήταν η ίδια, αλλά επειδή αυτό με είχε νόημα, θα είχε προοπτική και ελπίδα, δεν θα μπει όλα τα κλιβώσεις στην ίδια κούραση, γιατί θα είχατε χαρά μέσα σας. Ή γιατί η χαρά μετρυάζει το πόνο και το σταυρό που σηκώνεται, θα ήταν ελαφρύτερος, γιατί το λέει αυτό. Γιατί πιθανόν εδώ μέσα να υπάρχουν άνθρωποι που σηκώνουν ένα μεγάλο σταυρό, ή και μέγελο σταυρό, κι αν δεν υπάρχουν σήμα θα υπάρχουν άλλο, είναι δεδομένο. Αν καταφέρετε να νοηματογοτίσετε το σταυρό που σηκώνετε, τότε αυτός θα γίνει ελαφρύτερος. Λογίζω πάρα πολλούς ανθρώπους που θα καταφέρουν και αυτό είναι πάρα πολύ εντυπωδοφόρο. Επομένως, λοιπόν, για να αλλάξετε χρειάζεται ένα νόημα, να έχετε ένα κίνητρο για να αλλάξετε, αλλιώς δεν αλλάζετε. Βεβαίως, θα μπορούσε κάποιος από εσάς, όταν λέω κάποιος, να συμπεριλαμβάνει και το κάποιο, γιατί στην υλικοί μας παράδοση, έτσι, το υλικός συμπεριλαμβάνεται στο ασθενικό γένος. Λοιπόν, θα μπορούσε και κάποιος από εσάς να αρθεί, ή κάποιοι, χωρίς το κίνητρο του αλθουρίσμου και χωρίς τα χρήματα. Ξέρεις, ποιος θα μπορούσε να ήταν αυτός ή ποιοι. Αυτός που δεν έχει που να πάει, θέλει να πηγαίνει 45 λαθμούς. Κάποιος που με νοιάζεται, μπράβο. Κάποιος που με νοιάζεται, θα χότανε, και το κίνητρό του ήταν γιατί με νοιάζεται ο λόγος. Εγώ περίμενα να μου πείτε, βέβαια, κάτι άλλο. Κάποιοι αφού θα είπανε ερωτεκμένοι. Αυτό, εντάξει, το λέω χακτολογώντας, αλλά έχει γίνει κάτι γεννήτητο. Λοιπόν, μπορείτε να ερωτεθείτε στη ζωή. Δεν μπορείτε να ερωτεθείτε στη ζωή. Δεν μπορούμε. Γιατί τον άνθρωπο σας, ο έρωτας, ξέρατε που έχει πάει. Όσοι είναι επιβεβαιωμένοι και ευστημονικά, ότι ο έρωτας δεν είναι ένας ερωτερμένος με αισθητημένο άνθρωπο, που είσαι σε σχέση, κρατάει το πολύ έναν χρόνο. Στο δένκα πόρτα. Έχει σημασία, αλλά δεν σημασία και αυτό. Άρα, στη μέρα των ερωτερμένων, θα μιλήσουμε και στον έρωτα και στην αγάπη, που ντρικάει το κόσμο. Λοιπόν, δεν κουραστήκατε, ούτε και ο κοβήνος. Εδώ θα μείνετε, πού θα βάλετε. Εσύ κουράστηκες? Ό,τι θέλεις, ό,τι θα κάνεις. Αν όλα αυτά που μας λέτε τα υπέροχα, θα συμπεριλαμβάνετε σε εκείνο το βιβλίο, δεν έχω κοίει τώρα τα αγορά σου. Ωραία. Να σας πω κάτι. Έχετε δίκιο, αν είναι έτσι, αλλά αυτά που λέω, ούτε το 1% δεν είναι. Αυτό ακουγάζω. Είστε καλόσχολικοι. Λοιπόν, οπότε τώρα έχεις πολύ σημαντικό κίνητο. Λοιπόν, και ωραία. Μάλλον να σταματήσω εδώ και να δώσω το λόγο σε εσάς, για να μου κάνετε ό,τι ερώτηση θέλετε. Είμαι στη δένξη σας. Ναι, δυνατά όχι να σας ακούνε. Κατά πόσο οι ορμόνες μπορούν να επηρεάσουν την αλλαγή ενός ατόμου, σε όλα αυτά που είπαμε, δηλαδή πέρα από αυτά που λέμε, ότι μπορούμε να αλλάξουμε τον εαυτό μας, να προσπαθήσουμε να κάνουμε, αλλά κάπου φερμαίνουμε και στο ορμονικό μας σύστημα. Τους αδένες μας επηρεάζουν, οι αδένες με τις ορμόνες. Οι αδένες είναι απαραίτητες στη ζωή, οι ορμόνες είναι απαραίτητες στη ζωή, και όταν είναι φυσιολογικά, επηρεάζουν σε έναν φυσιολογικό τρόπο. Εάν υπάρχει παθογένεια, ιδίως στο θυροειδή για παράδειγμα, ναι, ας πούμε, ο υπερθυρωτισμός μπορεί να σε κάνει νευρικό, ο υπερθυρωτισμός μπορεί να σε φέρει κατάθλιψη και άτονο. Ναι, αλλά τώρα και μιλάμε για παθολογικά πράγματα. Εκεί πάρει το γιατρό, τα ρυθμίζει και το κάνει στον απελθόν. Ένα δεύτερο που θα θεωρήσω, αυτό που είπατε στην παραλία, το παράδειγμα ασύ με τον Σαρά, εάν στη ζωή μας δεν είχαμε μία εξέλιξη και αν δεν προσπαθήσαμε περισσότερο από αυτό που αρκούμαθα να έχουμε, δεν θα υπήρχε εξέλιξη. Ή θα είχαμε το ηλεκτρικό ρέβμα. Κάνετε, όμως, ένα μεγάλο λάθος. Ο άνθρωπος αυτός χαιρότανε τον ελεύθερο του χρόνο. Δεν ήταν επάγγελμα αυτό που έκανε. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας δίνει τον εξής ορισμό για το ποιος είναι ψυχικά υγιείς. Ο άνθρωπος ο οποίος έχει την ικανότητα να αγαπά, να δείχνει σταθερά στις συναισθηματικές σχέσεις, ο άνθρωπος ο οποίος εργάζεται, και ο άνθρωπος ο οποίος χαίρεται τον ελεύθερο του χρόνο. Προσέξτε. Εμείς τρελενόμαστε, έχουμε ελεύθερο χρόνο. Τι άλλο θέλουμε να κάνουμε, πώς θα το γεμίσουμε. Ο άνθρωπος εγώ αυτός χαιρότανε. Δεν ήταν επάγγελμά του, βεβαίως το επάγγελμα. Χρειάζεται η εξέλιξη, είναι απαραίτητα, αλλά και εκεί χρειάζεται ένα μέτρο. Γιατί πολλές φορές τρέχουμε, τρέχουμε, τρέχουμε να κάνουμε και αυτό, και έρχεται ένα έμπραγμα, ένα κεφαλικό, και λέμε και εγώ τη χάρη, κατεδικά. Γιατί όταν βρέχουμε τα μάξεις στη ζωή πολύ, χάρες το τοπίο. Χρειάζεται μια ισορροπία. Βεβαίως χρειάζεται η εξέλιξη, γιατί αυτό είναι κάτι που σε γεννίζει και σε ενδοηματοδοτεί. Χρειάζεται όμως να έχουμε ένα μέτρο. Υπάρχει ένα πείγμα που το έχω γραμμένο και στο δουλειό μου, με τίτλο Εξέλιξη Ζητιάνου και λέει εργάστηκε πολύ σκληρά στη ζωή, για να δώσει όλα εκείνα στα παιδιά του για να μην πεινάσουν. Εκείνος λέει τα βλέπει και χαίρεται που δεν θα πεινάσουν, εκείνα το βλέπουν και απορρούν πως τα θεωρεί χορτάτα. Ήταν πεινασμένα από την αθουσία του πατέρα, προκειμένου να αποκτήσει χίλια δυο για να τα προσφέρει. Καταλαβαίνετε? Πολλές φορές που θέλουμε να κάνουμε το καλύτερο στα παιδιά μας, τα φορτώνουμε με αντίδορα, γιατί λείπει το δώρο της παρουσίας μας. Παρακαλώ. Είπατε το παράδειγμα του νερού. Είναι μια γνώση που έχουμε όλοι, γνωρίζουμε την οικονομία μας, θα γίνουν πολλά πράγματα. Όμως εμείς να το ξέρουμε, το κάνουμε. Ή πως είναι αναγκαία η καθοδήγηση? Κοίταξε, αδερφή. Η καθοδήγηση χρειάζεται όταν δεν ξέρεις κάτι. Όταν, όπως είπατε εσείς, το ξέρουμε όλοι. Αν δεν το ξέρεις, ποιος να σε καθοδήγησε, το ξέρεις. Γιατί δεν το κάνεις. Να αποδείχνεις, πρέπει να το κάνουμε, το πρέπει. Ναι, κοίταξε, αδερφέ. Το πρέπει, εμένα, δεν μου αρέσει τα λέξη, γιατί φορτώνει ενοχές κι αν πως πρέπει. Το ερώτημα είναι αξίζει. Αξίζει. Αξίζει, θα το κάνεις. Αν η απάντηση είναι ναι, αξίζει, κάντε το. Μήπως ότι δεν έχουμε ανοχές, είναι και αυτό ένα μέγεθος. Τι θα πει ανοχές. Το πρέπει, είπε, το πρέπει. Δημιουργεί ενοχές. Α, ενοχές, ναι. Μήπως πρέπει να έχουμε ανοχές. Ενοχές. Θέλουμε, δεν θέλουμε, έχουμε. Το απάντησα ήδη υποκαταβολικά να πει. Το ερώτημα δεν είναι. Αν έχουμε ενοχές, όχι γιατί έχουμε, το έχουμε, τι κάνουμε. Τι τη κάνουμε. Και προσέξτε. Δεν είναι αργά. Ξέρετε γιατί δεν είναι ποτέ αργά. Διότι κάλει ο αργά παρά ποτέ. Και η άγγλη λέει κάλει ο αργά παρά. Η άγγλη λέει κάλει ο αργά παρά αργότερα. Λοιπόν. Σαμφίσω αν εσυχώ. Α, εσυχώ. Όχι, δεν διακόψατε. Όχι. Αυτό που θα έλεγα είναι να σαμφίσω αν εσυχώ. Γιατί φοβήθηκε ότι, τρίτο, ανδρικό χέθναση. Το τι. Όσο ήταν το δικό σας. Λοιπόν, οι άνδρες, πάντως, οφείλεσαν να ομολογήσουν μια σκληρή παρουσία. Έτσι και ο Μολυμπινέκερς αλλά και οι δυο πρώτες ερωτήσεις από άνδρες. Μου ρωτήσω. Μου ρωτήσω. Παρακαλώ. Μου ρωτήσω. Μου ρωτήσω. Μου ρωτήσω. Μου ρωτήσω. Μου ρωτήσω. Μου ρωτήσω. Μου ρωτήσω. Μου ρωτήσω. Μου ρωτήσω. Μου ρωτήσω. Μου ρωτήσω. Μου ρωτήσω. Μου ρωτήσω. Μου ρωτήσω. Μου ρωτήσω. Μου ρωτήσω. Μου ρωτήσω. Μου ρωτήσω. Μου ρωτήσω. Μου ρωτήσω. Μου ρωτήσω. Μου ρωτήσω. Μου ρωτήσω. Μου ρωτήσω. Μου ρωτήσω. Μου ρωτήσω. Μου ρωτήσω. Μου ρωτήσω. Μου ρωτήσω. Μου ρωτήσω. Μου ρωτήσω. Μου ρωτήσω. Μου ρωτήσω. Μου ρωτήσω. Μου ρωτήσω. Μου ρωτήσω. Μου ρωτήσω. Μου ρωτήσω. Μου ρωτήσω. Μου ρωτήσω. Μου ρωτήσω. Μου ρωτήσω. Μου ρωτήσω. Μου ρωτήσω. Μου ρωτήσω. Μου ρωτήσω. Μου ρωτήσω. Μου ρωτήσω. Μου ρωτήσω. Μου ρωτήσω. Μου ρωτήσω. Μου ρωτήσω. Μου ρωτήσω. Μου ρωτήσω. Μου ρωτήσω. Μου ρωτήσω. Μου ρωτήσω. Μου ρωτήσω. Μου ρωτήσω. Μου ρωτήσω. Μου ρωτήσω. Μου ρωτήσω. Μου ρωτήσω. Μου ρωτήσω. Μου ρωτήσω. Μου ρωτήσω. Μου ρωτήσω. Μου ρωτήσω. Μου ρωτήσω. Μου ρωτήσω. Μου ρωτήσω. Μου ρωτήσω. Μου ρωτήσω. Μου ρωτήσω. Μου ρωτήσω. Μου ρωτήσω. Μου ρωτήσω. Μου ρωτήσω. Μου ρωτήσω. Μου ρωτήσω. Μου ρωτήσω. Μου ρωτήσω. Μου ρωτήσω. Μου ρωτήσω. Μου ρωτήσω. Μου ρωτήσω. Μου ρωτήσω. |
