| : Καλησπέρα σας. Λέγομαι Στέφανος Αλεβίζος. Είμαι ψυχολόγος στο χαμόγελο του παιδιού. Καλησπέρα. Εγώ είμαι ο Παύλος Ασαλίχος, ψυχολόγος στο σύλλογο του χαμόγελο του παιδιού. Είμαστε στο Εθνικό Κέντρο για τα Ξαφανισμένα και Υποκμετάλευση Παιδιά, στην εκπομπή Ρώτα το Χαμόγελο με θέμα την σεξουαλική κακοποίηση των παιδιών η ψεύτη και αλήθεια των αριθμών. Αφορμή βέβαια να πούμε ότι για αυτή την εκπομπή στάθηκε η σημερινή πρώτη ευρωπαϊκή μέρα, που όρισε η Κομισιόν, ως η 18η Νοεμβρίου να είναι μια ευρωπαϊκή μέρα για την αφίπνιση ενάντια στη σεξουαλική κακοποίηση των παιδιών. Ένα θέμα που απασχολεί πάρα πολλούς γονείς, εκπαιδευτικούς. Και φοβίζει πάρα πολύ όλη την εκπαιδευτική κοινότητα, με την οποία εμείς ερχόμαστε σε επαφή καθημερινά μέσω από το πρόγραμμα δράσεων πρόληψης του Χαμόγελου του Παιδιού στη σχολεία. Και φυσικά και από την Εθνική Τελεφωνική Γραμμή για τα Παιδιά, την 1056, την οποία μπορείτε να καλείτε ανά πάσα στιγμή 24 ώρες στις 24 ώρες με διακριτικότητα, χεμήθεια, κοινωνική λειτουργία και ψυχολόγοι. Θα απαντήσουν σε οποιοδήποτε προβληματισμός που σας έχει να κάνει με ένα παιδί και με ένα πρόβλημα που αντιμετωπίζει. Όπως είπαμε σήμερα, το σημερινό μας θέμα έχει να κάνει με τη σεξουαλική κακοποίηση, γενικότερα με τη βία κατά των παιδιών. Και έχουμε μία έμφαση σεξουαλική κακοποίηση, παραβίαση των παιδιών. Έχει σημασία ακριβώς, Ντέφρον. Έχει σημασία να πούμε ότι το ευρύτερο φαινόμενο στο οποίο εντάσσεται, που το ανέφερε στη φύγεγρα του των παιδιών, ή όπως στο εξωτερικό τι λένε, η κακομεταχείριση των παιδιών, είναι ένα φαινόμενο που περιλαμβάνει και άλλες πολύ άσχημα φαινόμενα, όπως η σωματική κακοποίηση, η ψυχολογική, η συναισθηματική κακοποίηση ή η παραμέληση των παιδιών, που πια ο νομοθέτης και στη χώρα μας την έχει συμπεριλάβει μαζί. Υπάρχει και ο όρος K.P. συχνά που συναντιάται και στη βιβλιογραφία, κακοποίηση, παραμέληση παιδιών. Και είναι αλήθεια όμως η πιο ιδεχτής μορφή κακοποίησης παιδιών είναι η σεξουαλική, γιατί είναι αυτή που έχει να κάνει με ταμπού, έχει να κάνει με τους χειρότερους φόβους. Πολλές φορές οι γονείς θεωρούν, που δεν είναι αλήθεια, ότι αν συμβεί στο παιδί τους είναι και κάτι που καταστρέφει όλους τη ζωή μετά, που η αλήθεια είναι ότι η επιστήμη έχει προχωρήσει πια τόσο πολύ, που μπορούμε να διαχειριστούμε αυτή την εμπειρία και το χαμόγελο που θα δούμε και παρακάτω έχει και εξειδικευμένες δομές ακριβώς για όλα αυτά. Για τη μετώπιση αυτών των περιστατικών ακριβώς, για να έχουμε και μια αισιόδοξη λίγο ματιά σε αυτό το πάρα πολύ άσχημο φαινόμενο. Υπάρχουν λύσεις και καμιά χαρτιά δεν υπάρχουν, είναι μια πάγια στάση και θέση του συλλόγου μας, ότι όλα τα παιδιά μπορούν να δεχθούν βοήθεια και να είναι και ουσιαστική αυτή η βοήθεια. Βέβαια μην ξεχάσουμε να πούμε και κάτι πάρα πάρα πολύ σημαντικό, ότι αυτή η εκπομπή εντάσσεται και στο πλαίσιο των προσπαθειών μας αυτές τις 19 ημέρες, όπου γίνεται μια εκστρατεία, 19 μέρες αφύπνησης και βεστιτοποίησης για το φαινόμενο της κακοποίησης και παραμέλησης των παιδιών. Σήμερα είναι η πρώτα και τελευταία εκδήλωση, γιατί αύριο από τις 10 το πρωί μέχρι τις 8 το βράδυ θα βρισκόμαστε στην Τεχνόπολη στο Γκάζι, μαζί με την ομάδα tunnel of oppression, tunnel της καταπίεσης, όπου ο κόσμος μετά τη μία μπορεί να έρχεται και να μπαίνει σε αυτό το tunnel και να βλέπει διάφορα φαινόμενα βίας και στη συνέχεια θα γίνεται μία συζήτηση με τους ψυχολόγους μας για το τι ακριβώς είδαν και πώς μπορούν να αντιδράσουν σε όλο αυτό και να προστατέψουν τα παιδιά τους πάνω απ' όλα. Ακριβώς. Πρόκειται για έναν βιωματικό τρόπο να έρθει σε επαφή το κοινό και να ευαισκοποιηθεί για πολύ άσχημα ζητήματα, ένα από τα οποία είναι και η κακοποίηση και είναι κι άλλα όπως είπαμε και πριν. Και καλούμαι είναι πολύ σημαντικό γιατί καλύτερος τρόπος απ' την πρόληψη τέτοια φαινόμενα όπως είναι και για όλα τα δύσκολα φαινόμενα που μας απειλούν γενικά στα κοινωνία δεν υπάρχει απ' την πρόληψη. Έτσι και όπως λέει και ο ΥΕ όσο πιο συχνά μιλάς για ένα φαινόμενο τόσο καλύτερη εικόνα μπορεί να έχεις για την πραγματική διάσταση φαινόμενων ειδικά που καλύπτουνται από μυστικότητα. Γιατί όσο πιο συχνά μιλάς τόσο περισσότερες αναφορές και καταγγελίες δέχεσαι και άρα βοηθάς ουσιαστικά παιδιά. Σήμερα θα δούμε κάποιες στατιστικά δεδομένα από το χαμόγελο του παιδιού αναφορικά με το πόσα παιδιά έχουν βιώσει αυτήν την μορφή κακοποίησης, ποιοι είναι αυτοί που τα έχουν κακοποίηση, είναι οι γονείς, είναι ο πατέρας, είναι η μητέρα. Εμείς βάλαμε και στον τίτλο μια φράση ενός παιδιού που προκάλεσε κάποια σχόλια δεκτά φυσικά σε σχέση με τον πατέρα επειδή ήταν σχόλιο ο πατέρας ότι κακοποιούσε ένα παιδί. Σε καμία περίπτωση δεν είναι έμφυλλο όλο αυτό. Υπάρχουν και πολλές μητέρες που κακοποιούν τα παιδιά και πολλοί πατεράδες φυσικά. Και στις περισσότερες περιπτώσεις όπως θα δούμε από τα στατιστικά του χαμόγελου είναι και οι δύο γονείς που κακοποιούν ή παραμελούν τις ανάγκες των παιδιών τους. Είδαμε κάποιες μορφές κακοποίησης. Δεν ξέρω αν θέλεις να πούμε κάτι παραπάνω. Είναι πολύ ενδιαφέρον να πούμε τον ορισμό γενικότερα της κακοποίησης γιατί αυτός είναι ένας οδηγός μας για να φτάσουμε και στα δεδομένα του χαμόγελου και πώς τελικά φτάνουν αυτά σε εμάς. Όταν μιλάμε λοιπόν για κακοποίηση και παραμέληση παιδιών εννοούμε όλες τις μορφές σωματικής, σεξουαλικής, συναισθηματικής κακοποίησης ή παραμέλησης ή αμελούτια παιδαγώγησης ή εμπορικής ή άλλης εκμετάλλευσης που γίνονται στο πλαίσιο κάποιας σχέσης ευθύνης, εμπιστοσύνης ή δύναμης με το παιδί με αποτέλεσμα την πραγματική ή ενδυνάμη βλάβη στην υγεία του παιδιού, στην επιβίωσή του, στην ανάπτυξή του ή και στην αξιοπρέπει που παρουσιάζει το πλαίσιο στο οποίο η σχέση δηλαδή που έχει το παιδί με τον άνθρωπο που μπορεί να το κακοποιήσει, είναι μία σχέση ευθύνης, εμπιστοσύνης ή δύναμης κοινός, είναι ένας άνθρωπος ο οποίος είναι... Έχει χρόνο και χρόνο, είναι ένας δικός του άνθρωπος θα μπορούσε να μπορούσε να είναι. Ο θενό οικογενειακό ή ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον του παιδιού, είναι ένας άνθρωπος που το παιδί το ξέρει, είναι ένας άνθρωπος που το παιδί εμπιστεύεται, είναι ένας άνθρωπος που και οι γονείς μπορεί να εμπιστεύονται και θα προσπαθήσουμε σήμερα να δούμε τι ακριβώς ξέρουμε. Η αλήθεια είναι ότι γενικότερα το φαινόμενο της κακοποίησης και παραμέλησης των παιδιών δεν είναι εύκολα ανοιχνεύσιμο. Για δύο βασικούς λόγους, ναι. Αν εξαιρέσουμε τη βαριά σωματική κακοποίηση που αφήνει, μία σωματική κακοποίηση, η οποία δεν έχει εμφανή σημάδια στο σώμα του παιδιού, η ψυχολογική κακοποίηση ή ακόμα και η σεξουαλική κακοποίηση, δεν μπορεί εύκολα κάποιος να αντιληφθεί ότι κάτι συμβαίνει στο σπίτι του παιδιού, στο ίδιο το παιδί. Οι μοναδικές, ας μου επιτραπεί ο όρος, πιο εύκολα ανοιχνεύσιμες μορφές κακοποίησης είναι η βαριά σωματική κακοποίηση και είναι και η παραμέληση. Παραμέληση, μιλάμε για όλες οι δικασίες εκείνης, όπου οι γονείς δεν φροντίζουν για ένα ασφαλές περιβάλλον του παιδιού, για τη διατοφή που... Για την ανάγκη γιατρική φροντίδα, να πάει στο σχολείο... Να πάει στο σχολείο, με ψυχολογική ασφάλεια, οτιδήποτε άλλο. Έτσι, παρουσιάζει ένα ενδιαφέρον, πως ένα τέτοιο φαινόμενο που καλύπτει από μυστικότα και υπάρχει αν ανοίξουμε δηλαδή και θρησκευτικά βιβλία, βίβλο, μυθολογία, ιστορία, θα δούμε ότι βρήθη παραδειγμάτων παιδιών που κακοποιούνται... Βλέπουμε ότι ένα φαινόμενο που υπάρχει τόσους πολλούς αιώνες, ακόμη δεν έχουμε καταφέρει να βρούμε ποια παιδιά κακοποιούνται και να ανοιχνεύσουμε τι ακριβώς τους συμβαίνει. Δεν έχει να κάνει μόνο με το παιδί, έχει να κάνει και με αυτόν που κακοποιεί τα παιδιά, γιατί δεν κυκλοφορεί κανένας με τα μπέλα «κακοποιώ παιδιά». Το προφίλ, δηλαδή, με άλλα λόγια, Στέφανε, του ανθρώπου που κακοποιεί παιδιά και για να πάμε και στο χειρότερο, το πιο ιδεχθεί τρόπο την σεξουαλική κακοποίηση, το προφίλ του ανθρώπου αυτού δεν είναι πολύ καθόλου μη προσδιορισμένο. Γκρίζο. Πολύ γκρίζο. Υπάρχουν και κάποιοι μύθοι γύρω από αυτό, δηλαδή πολλές φορές ακούμε και λένε ότι μήπως είναι χρήστες ουσιών. Όχι, βέβαια. Μπορεί κάποιος που κακοποιεί τα παιδιά του να κάνει χρήση ουσιών, αλλά δεν σημαίνει ότι όποιος κάνει χρήση ουσιών ή αλκοόλ γενικότερα κακοποιεί τα παιδιά του. Έτσι. Είναι επικίνδυνο να γίνουν τις συνδέσεις. Ε, βέβαια. Επίσης, δεν είναι άνθρωποι από χαμηλού μορφωτικού κοινωνικού οικονομικού επιπέδου. Έχουμε δει πάρα πολλές φορές και στην ιδιωγραφία, αλλά και στην βιβλογραφία, και από την εμπειρία μας στο γαμόγελο, στη γραμμή τη 1056, ότι είναι και άνθρωποι που έχουν ανώτερη μόρφωση, ανώτατοι. Άρα οι δράστες εντοπίζονται, τουλάχιστον στα περιστατικά που έρχονται στην επιφάνεια, σε όλα τα κοινωνικά στρώματα. Ακριβώς. Και τον δυοφύλλο. Δεν υπάρχουν κάποια κριτήρια για να πούμε ότι αυτή είναι μια ομάδα υψηλού κινδύνου. Επίσης πολλές φορές υπάρχει η σύγχυση και λέμε ότι ένα παιδί που κακοποιήθηκε στην παιδική του ηλικία, είναι πολύ πιθανό να κακοποιήσει ή αναμένουμε να κακοποιήσει στην ενήλικη ζωή του. Και πάλι αυτή η συσχέτιση δεν είναι σωστή. Και είναι επικίνδυνη, γιατί εφόσον σίγουρα έχει βρεθεί μια συνάφια στατιστική, ότι συχνά δηλαδή από τους ανθρώπους που τελικά, επί τα αποκαταγγελία και διερεύνηση, όλη την δικαστική διαδικασία καταδικάζονται ως τέτοιοι, ως δράστες τέτοιων αδικημάτων, μελαμβάνοντας το ιστορικό τους, έχει βρεθεί ότι συχνά ήχθαν και οι ίδιοι θύματα τέτοιων φαινομένων. Αυτό δεν σημαίνει όμως ότι τα κακοποιείται. Ένα παιδί που κακοποιείται, ακριβώς. Όταν έχουμε το β, περιμένουμε να δούμε το α, αλλά όταν ένα παιδί κακοποιείται το α δηλαδή, δεν περιμένουμε αυτόματα ότι θα υπάρξει το β, δεν θα κακοποιήσει. Γιατί πολύ συχνά, και αυτός είναι και ο στόχος που αναφερθήκαμε και εμείς πριν, ένας άνθρωπος όταν ανοίγει αυτήν την εμπειρία, και αυτό είναι πολύ σημαντικό να μείνει ένα από τα συμπεράσματα μιας ίδιας κουβέντας, όταν ανοίγει την εμπειρία, όταν απευθύνεται με την οικογένειά τους ειδικούς και υπάρχει την ανάλογη εξειδικευμένη βοήθεια, όταν ουσιαστικά επεξεργάζεται δηλαδή αυτό το τραύμα, είναι σίγουρο ότι το λιγότερο που μπορούμε να πούμε δεν πρόκειται να μπει σε μια τέτοια θέση του θήτης, στη θέση του δράστη αντίστοιχων πολύ άσχημων συμπεριφορών. Πάμε στους αριθμούς. Θα ξεκινήσουμε όμως όχι με τους αριθμούς του χαμόγελου. Θα ξεκινήσουμε με μια συνεργασία που έχει το χαμόγελο του παιδιού διεθνή, με το ICMEC, με το International Centre for Missing and Exploited Children, όπου έχει ξεκινήσει μια παγκόσμια προσπάθεια στην οποία συμμετέχει και το χαμόγελο του παιδιού και ο κ. Γιανόπλος που είναι στο διοικητικό συμβούλιο, ο πρόεδρος του συλλόγου μας, που είναι στο διοικητικό συμβούλιο του ICMEC εκπροσωπώντας το χαμόγελο, το οποίο έχει κάνει μια σημαντική ανακοίνωση, που λέει ότι τα επόμενα 20 χρόνια ένα στα 10 γόρια και ένα στα 5 κορίτσια θα κακοποιηθούν ή παρενοκληθούν σεξουαλικά και μόνο ένα στα 3 παιδιά, θα το πεις στους γονείς της. Στους γονείς τους. Στους γονείς τους, συγνώμη. Οι γονείς της είναι ο κορίτσις. Οπότε και μόνο αυτή η ανακοίνωση είναι αρκετή για να κινητοποιηθούμε όλοι εμείς οι άνθρωποι του παιδιού, αλλά και οι βεστοποιημένοι άνθρωποι που θέλουν να στηρίξουν και να υποστηρίξουν παιδιά, για να προστατέψουμε τα παιδιά και να τους διδάξουμε βασικά κομμάτια προστασίας και αυτοπροστασίας τους, όπως το κάνουμε και με διάφορα άλλα θέματα, όπως το να περάσουμε τον δρόμο, όπως το να μην πλησιάζουμε την κουζίνα ενώ είναι αναμμένο το μάτι, βασικούς κινδύνους που προσπαθούμε να προστατέψουμε τα παιδιά μας, θα πρέπει να μπει και στη διαπαιδαγώγηση και αυτό το κομμάτι. Άλλωστε, γιατί είναι σημαντικό, το είπαμε πριν αναφερόμενη λίγο και στην πρόληψη, είναι τέτοιο φαινόμενο, δεν είναι σαν μια φωτογραφία, δεν γίνεται σε άπαξ μια στιγμή και τελειώνει, συνήθως είναι μια διαδοχή γεγονότων που έχουν μια κλιμάκωση. Ένα παιδί λοιπόν είναι προστατευμένο, όταν έχοντας τα βασικά εφόδια, αυτά που αναφέρει Στέφανε, τι θα τα πούμε και παρακάτω, κάποια βασικά μηνύματα πρόληψης που είναι εντυπωμένα μέσα του, θα μιλήσει και έτσι αυτόν τον κύκλο που ξεκινάει, αυτήν την πορεία που ξεκινάει προς μια κλιμάκωση, θα μπορέσουμε να τη διακόψουμε έγκαιρα. Πάμε λοιπόν για την ψεύτικη αλήθεια των αριθμών που έχουμε για την κακοποίηση και παραμέληση παιδιών. Και ψεύτικη θα ξεκινήσουμε έτσι αρχικά, συνδυσιακά, ηθικά, να πούμε ότι και μόνο η έννοια του αριθμού είναι κάτι που το χαμόγελο του παιδιού, δηλαδή πίσω από τους αριθμούς είναι ο Στέφανος, ο Παύλος, ο Γιώργος, η Μαρία, η Μερούλα, η Κατερίνα, η Σωτηρία, ο Δημήτρης. Είναι παιδιά με προσωπικότητες, με δικαιώματα, με υποχρόσεις που καταπατούνται. Άρα πίσω από κάθε αριθμό κρύβεται ένα παιδί, ακόμα και ένα παιδί να πούμε είναι πολύ. Γιατί δεν είναι μικροί ή μεγάλοι αριθμοί, δεν είναι μικροί ή μεγάλη ποσότητα, είναι παιδιά με προσωπικότητα, δικαιώματα, υποχρεώσεις, που καλούμε όλοι να προστατεύσουμε και να υποστηρίξουμε. Άλλωστε το 1992 που η χώρα μας έχει υπογράψει τη Διεθνή Σύμβαση για τα δικαιώματα του παιδιού, τόσο η πολιτεία, αλλά όσο και εμείς, όλοι είμαστε κομμάτιος κοινωνίας, ακριβώς, ως πολίτες, άντρες και γυναίκες, είμαστε υποχρεωμένοι να προστατέψουμε ένα παιδί, εφόσον αντιληφθούμε ότι για κάποιον λόγο κινδυνεύει. Αν εξάρτητα αν είναι το δικό μου παιδί, αν είναι ο μαθητής μου, αν είναι το ανήψιμο, μπορώ και ως πολίτης ένα παιδί που βλέπω, που μαθαίνω, που υποψιάζομαι, να αντιμετωπίσω σοβαρό κίνδυνο να κάνω κάτι για αυτό. Θα έλεγα ότι έχω υποχρέωση ως πολίτης. Έτσι. Και κάποιοι λαμβάνονται αυτή την υποχρεωσή τους και καλούνε, για παράδειγμα, στην εθνική τηλεφωνική γραμμή για τα παιδιά τη 1056. Το 2014 δεχτήκαμε 719 καταγγελίες, 719 κλήσεις, καταγγελίες από ανθρώπους που ήθελαν να αναφέρουν την κακοποίηση παραμέλησης παιδιών. Το 719 μεταφράζεται σε έναν άλλο αριθμό παιδιών. Αναφέρεται σε 1439, γιατί μια καταγγελία μπορεί να φορά 2-3... Ακριβώς. 1439 παιδιά, λοιπόν, ενημερωθήκαμε το 2014 το χαμόγελο του παιδιού, ενημερώθηκε το χαμόγελο και στη συνέχεια οι αρμόδιες υπηρεσίες, ότι κινδυνεύουν στο οικογενειακό τους περιβάλλον. Παιδιά, δηλαδή, που κινδύνευσαν στο περιβάλλον τους και εμείς κληθήκαμε να ενημερώσουμε. Από αυτές τις περιπτώσεις και με αφορμή την Ευρωπαϊκή Μέρα για τη σεξουαλική κακοποίηση και παραμέλησης παιδιών, θέλουμε να πούμε ότι από τα 1439 παιδιά, 8 παιδιά μόνο, το μόνο λάθος, 8 παιδιά αναφέρθηκαν... Ότι υπέστησαν, έχουν υποστεί τέλος πάντων σεξουαλική κακοποίηση, παραβίαση και 16 παιδιά δεχθήκαμε καταγγελή, γιατί βίωσαν μία άλλη μορφή σεξουαλικής κακοποίηση, δηλαδή την εξώθηση απ' ορνία. Έτσι, με βάση όλο αυτό, τίθεται ένα ερώτημα. Κάποιος που διαβάζει αυτά τα στατιστικά θα πει, αυτά είναι τα παιδιά στην Ελλάδα, 24 παιδιά έχουν διώσει το 2014 σεξουαλική κακοποίηση και παραβίαση των δικαιωμάτων τους. Η απάντηση φυσικά είναι... Όχι, γιατί φαίνεται, όπως το λέμε έτσι με μία εικόνα, φαίνεται να είναι η κορφή του παγόβουλου. Έτσι. Και είναι, ουσιαστικά, αν σκεφτείτε ότι μιλάμε για τις κλείς καταγγελίες που δέχτηκε μια εθνική γραμμή, που βέβαια είναι πολύ ενδεικτικός ο αριθμός, γιατί η δράση είναι πανηλαδική, είναι 24 ώρες, είναι δωρεάν και ανώνυμη και είναι πολύ ενδεικτική αρκετών εν τέτοιων φαινομένων τα στατιστικά της, αλλά μιλάμε λοιπόν για ένα φαινόμενο που στον αριθμό αυτών των καταγγελειών σίγουρα δεν μπορεί να συμπεριλαμβάνονται όλες. Έτσι μπορεί να συμπεριλαμβάνονται κάποια περιστατικά που ποτέ δεν φτάνουν να καταγγέλονται ή μπορεί να φτάνουν και περιστατικά που δεν καταγγέλθηκε ουσιαστικά εις ολοκληρίαν ό,τι ακριβώς έχει συμβεί. Ακριβώς. Το σημαντικό που πρέπει εδώ να αναφέρουμε είναι ότι πρέπει να δούμε για ποιο λόγο υπάρχει και αυτός ο περιορισμένος αριθμός καταγγελειών, ειδικά για τη σεξουαλική κακοποίηση και παραβίαση των δικαιωμάτων του παιδιού. Μία από τις ερμηνείες που μπορούμε να δώσουμε είναι ότι γενικότερα η κακοποίηση και η παραμέληση των παιδιών είναι ένα ταμπού. Δεν το αγγίζουμε εύκολα, φοβόμαστε, δεν θέλουμε να το συζητάμε. Κοινωνικό, οικογενειακό. Έτσι. Και αν σε όλοι, πολλές φορές αν κακοποιείται ένα παιδί στο δίπλα σπίτι ή αν είναι σε πολύ μικρή γειτονιά μπορεί κάποιος να πει ότι ο μπαμπάς είναι καλός, η μαμά, μη χωρίσουμε το παιδί από τη μαμά ή φοβάμαι μην μπλέξω ή επειδή στην Ελλάδα υπάρχει ακόμα η έννοια της γειτονιάς, ακόμα και στην Αθήνα, μπορεί να πούμε ότι και ο ίδιος είχε ταλαιπωρηθεί σαν παιδί, να δούμε πώς μπορούμε να βοηθήσουμε ή οτιδήποτε άλλο, που είναι σωστό βέβαια να βοηθήσουμε, αλλά δεν φτάνουμε να κάνουμε τελικά τίποτα, υπάρχει λοιπόν μια κοινωνική ανοχή για διάφορους λόγους. Πόσο μάλλον σεξουαλική κακοποίηση, η οποία έχει και ένα δεύτερο χαρακτηριστικό που τη διαφοροποιεί από τις άλλες μορφές κακοποίησης, ποιο είναι αυτό, το ότι δεν θέλει μάρτυρας. Ενώ τη σωματική κακοποίηση, όπως ακούμε στη γραμμή τη 56, ότι ακούω φωνές, ακούω ένα παιδί να φωνάζει, να λέει μπαμπά μη με χτυπάς ή ότι μαμά μην αυτό ή οτιδήποτε άλλο, η σεξουαλική κακοποίηση είναι ήσυχη. Δεν θέλει μάρτυρες και ο άνθρωπος που κακοποιεί το παιδί παραμένει σιωπηλός, ήσυχος και δεν πάει εύκολα το μυαλό κάπου ότι μπορεί να συμβαίνει αυτό το πράγμα στο σπίτι και αυτό παιδί να βιώνει μια τέτοια κατάσταση. Ή τέλος πάντων σε όποιο χώρο, για να μην περιοριζόμαστε μόνο στο σπίτι, σε όποιο χώρο που έχει να κάνει με τον ευρύτερο χώρο του παιδί, σαν την πιστωσύνη, ξανατονίζουμε, οι δράστες, η επιδημιολογία του φαινομένου μας δείχνει ότι οι δράστες αυτών των περιστατικών είναι στον ευρύτερο κύκλο του παιδιού. Μπορεί να είναι ένας προπονητής, μπορεί να είναι ένας εκπαιδευτικός, μπορεί να είναι ένας άνθρωπος που έχει σχέση, ευθύνης, εξουσίας και εμπιστοσύνης με το παιδί. Και είναι και ο λόγος που το παιδί μπορεί να το κρατήσει μυστικό. Έτσι. Και μπορεί και όλο το σύστημα της οικογένειας να το κρατήσει μυστικό και να μην απευθυνθούν. Για να ζητήσουν βαρύση ακριβώς, γιατί νομίζουν ότι με αυτόν τον τρόπο προστατεύεται και η οικογένειά τους. Και όταν λέμε ότι είναι ένας άνθρωπος, είπες κάποιος στους ανθρώπους εσύ ότι μπορεί, έχουμε πει, με βάση σε τους αριθμούς του χαμόγελου όμως, ποιοι ήταν αυτοί που το 2014 κακοποίησαν σεξουαλικά παιδιά, δηλαδή ποιοι ήταν οι άνθρωποι οι οποίοι φέρονται να είναι ηθείτες, άντρας και γυναίκες, τέτοιων περιστατικών. Ποιοι είναι οι περιστατικών, λογικότερα της κακοποίησης όχι μόνο η ασυξοδική. Όχι μόνο η ασυξοδική, σωστά, καλά κάνεις και το αποσαφηνίζεις. Λοιπόν, σύμφωνα με τις καταγγελίες για το 2014 που είχαμε στην 1056, το 40% αφορά και τους δυο γονείς. Ακριβώς. Και όταν λέμε και τους δυο γονείς μπορούμε να πούμε ότι μπορεί ο ένας γονιός να μην είναι πηγικινδύνου για το παιδί, αλλά να μην αντιδράγει να το προστατεύσει. Να συνενεί με ένα τρόπο. Ακριβώς. Που βέβαια τώρα να πούμε και την αλήθεια, αν για παράδειγμα κακοποιεί ένας μπαμπάς το παιδί και κακοποιεί και τη μαμά, η μαμά δεν έχει και πολλές επιλογές. Δεν υπάρχουν πολλές υπηρεσίες για γυναίκες για να ζητήσει βοήθεια ή πολλές φορές και οι υπηρεσίες δεν είναι έτοιμες να δώσουν τη βοήθεια σε μια γυναίκα και έτσι διαιωνίζεται ένας κύκλος καταστάσεων. Ωστόσο, η επόμενη... Στατιστικά η δεύτερη κατηγορία είναι η μητέρα και όχι, όπως μάνα περιμέναμε, ο πατέρας που είναι σε ένα ποσοστό 35,5%. Ακριβώς. Η μητέρα φαίνεται στις διαδικασίες παραμέλησης κυρίως και κακοποίησης φυσικά να έχει έναν ενεργό ρόλο σε σχέση με αυτό που βιώνει το παιδί. Καλά κάνατε και το θύμησες. Στο φαινόμενο ΚΠΠ, όπως το λέμε, κακοποίησης παραμέλησης παιδιών, είναι πολύ σημαντικό και ο αριθμός των περιστατικών και των συμβάντων παραμέλησης, το οποίο έχει σημασία να καταλάβουμε ότι και καλώς ο νομοθέτης τα έχει βάλει μαζί, γιατί ο κίνδυνος που απειλεί την σωματική υγεία πρώτα απ' όλα και τη συναισθηματική και την εξυπρέπειαν ως παιδιού είναι ίδιος ένα παιδί που παραμελεί. Και όταν μιλάμε για ένα βρέφος, ας πούμε, που δεν σητίζεται κανονικά, δεν έχει την απαραίτητη ιατρική φροντίδα, δηλαδή ένας άνθρωπος που είναι λόγω της αναπτυξιακής του και της ηλικίας του, της αναπτυξιακής του βαθμίδας και ηλικίας, είναι απόλυτα εξαρτημένος από κάποιον άλλον, όταν δεν έχει την ανάλογη φροντίδα, βέβαια, απειλείται από τους ίδιους κινδύνους, όπως ένας άνθρωπος που κακοποιείται. Ακριβώς, ακριβώς. Αμέσως μετά στο 15,5% βρίσκεται ο πατέρας ως αυτός που είναι ο κίνδυνος για το παιδί και η επόμενη κατηγορία είναι ένα άτομο του ευρύτερου συγγενικού περιβάλλοντος στο 5% και ένα σημαντικό ποσό στο 4% είναι άλλο. Είναι όλα αυτά που είπες, ένας εκπαιδευτικός, ένας προπονητής, ένας που φροντίζει για την υγεία του παιδιού, φροντιστής ή οτιδήποτε άλλο. Οπότε πάνω κάτω αυτή είναι η εικόνα των ανθρώπων που μπορεί να είναι επικίνδυνη για το παιδί και δικαιολογείται το γιατί το παιδί δεν ζητά βοήθεια. Γιατί είναι ένας άνθρωπος που αγαπά και εμπιστεύεται για όλους εμάς τώρα που συζητάμε και έχετε κάνει και διάφορα σχόλια στο facebook και μιλάτε για ανθρώπους τέρατα ή οτιδήποτε άλλο. Πρέπει να ξέρουμε ότι για μας μπορεί αυτή η άνθρωπη να τους χαρακτηρίζουμε εμείς σαν τέρατα ή οτιδήποτε άλλο, αλλά έχουμε υποχρεώσει να διαφυλάξουμε όλη την ακυραιότητα του παιδιού γιατί για το παιδί είναι οι γονείς του. Και σαφέστατα θα πολεμήσουμε για να απομακρυνθεί το παιδί για να σωθεί οτιδήποτε άλλο, αλλά για το παιδί παραμένουν οι γονείς του και αυτό θα πρέπει να το έχουμε πάντα υπόψη ότι δεν υπάρχει άνθρωπος που του είναι συναισθηματικά ορθό να βρεθεί κάποιος απέναντί του και να βρίζει τους γονείς του. Ό,τι και να το έχουν κάνει. Έτσι. Λοιπόν, αυτός είναι ο ένας λόγος λοιπόν που αποσιωπάται. Ένας δεύτερος λόγος έχει να κάνει με τα συναισθήματα που βιώνει το παιδί, αλλά και οι γονείς όταν κάποιος είναι εκτός του οικογενικού περιβάλλοντος. Και ποια είναι αυτά τα συναισθήματα? Το πιο δύσκολο, να ξεκινήσουμε από το πιο δύσκολο συνέσθημα είναι η ενοχή που είναι, είπαμε, και ο βασικός ανασταλτικός παράγον γιατί δεν μιλάει ένα παιδί. Ενοχή ότι γι' αυτό που συμβαίνει εγώ φταίω και μιλάμε ευρύτερα για την κακοποίηση. Καλά να πάθω όταν μιλάμε, ας πούμε, ένα είδος κακοποίησης που είναι στη μορφή της σωματικής τιμωρίας έτσι και της πιθάρχησης και ένα παιδί τρώει ξύλο να το πω απλά μπορεί ένα παιδί να αισθανθεί ότι εγώ φταίω και μέσα στο χαμόγελο που μπορεί να πει ένα παιδί ότι δεν ήμουν και πολύ ήσυχο παιδί, δεν φταίει ο μπαμπάς, εγώ δεν ήμουνα ήσυχος παιδί, εγώ τον ενοχλούσα ή δεν φταίει η μαμά, εγώ έκανα φασαρία και χίλια δυο άλλα. Τα παιδιά νιώθουν ότι έχουν, βαθιά μέσα τους πιστεύουν ότι έχουν προκαλέσει Το ίδιο και στη σεξουαλική ακοποίηση όσο και να μας σοκάρει αυτό ένα παιδί μπορεί να αισθάνεται ένοχο γι' αυτό που συμβαίνει ή ένοχο πρέπει να δούμε και την εξής περίπ να μπορεί να ανταποκριθεί από μόνο του και να νιώθει ενοχή ότι το απόλαυσε όλο αυτό, όπως μπορεί να του πει ο κακοποιητής, ότι σου άρεσε, πέρασες καλά και το παιδί να μπερδευτεί μέσα σε όλο αυτό, το άγγιγμα και την αυτόματη αντίδραση του σώματός του και να νιώθει ότι όντως του άρεσε και το προκάλεσε. Άρα τη μουδιά δεν μπορεί να μιλήσει σε κανέναν. Ακριβώς. Συν τις απειλές του ότι αν το πεις πουθενά θα διελθεί η οικογένειά μας, θα πάντα διελθεί όσο σε ίδρυμα, θα πάνε οι γονείς σου, θα πάνε φυλακή ή εγώ που σ' αγαπάω θα πάω φυλακή και εγώ δεν έκανα κάτι κακό. Όλο αυτό μπορεί να μπει στο κομμάτι της ενοχής, η οποία μετά ενοχή σε τι οδηγεί, σε ποιο πολύ εντονό συνέστημα. Στο φόβο, στο φοβο και φυσικά στο θυμό. Ακριβώς, ακριβώς. Τα βασικά συναισθήματα που έχουν να κάνουν με το ευρύτερο φαινόμενο της κακοποίησης και όλων των εμμορφών του είναι η ενοχή, η ντροπή, ο θυμός και ο φόβος. Και πολλές φορές, για να πάμε και στην περίπτωση παιδιών που κακοποιούνται εκτός των γονέων, ειδικά σε σεξουαλική κακοποίηση που έχουμε πολύ λίγο δεδομένα, είναι γιατί οι γονείς φοβούνται ότι αν το πούν κάπου, αν το αναφέρουν, δηλαδή αν το καταγγείλουν, θα στιγματιστεί το παιδί τους. Θα είναι ένα στίγμα που θα ακολουθεί για πάντα το παιδί τους. Και η αλήθεια είναι ότι ένα δίκιο μερικές φορές το έχουν όπως είναι η κοινωνία και μερικές φορές και η κατάσταση με τα προβλήματα της δευτερογενούς θυματοποίησης παιδιών, όταν ένα παιδί δηλαδή ανοίγει την εμπειρία του και είναι υποχρεωμένο να μιλήσει, να πει την ιστορία, να πει την τραυματική του αυτή ιστορία πάρα πολλές φορές. Βέβαια. Ωστόσο υπάρχουν φορείς που μπορούν να επιθυμθούν, εννοεί δική ψυχικής υγείας και όχι μόνο, να ζητήσουν βοήθεια που έχουν την πιστοποίηση, που είναι πιστοποιημένη φορείς πρωτοβάθμες και δευτεροβάθμες κοινωνικής οντίδας, όπως είναι και το χαμόγελο του παιδιού, το οποίο έχει και ένα κέντρο ημέρας, μια μικρή νοσοκομιακή μονάδα που δεν γίνεται νοσηλεία βέβαια και απευθύνεται αποκλειστικά σε παιδιά θύματα βίας. Είναι ίσως η μοναδική τόσο εξειδικευμένη μονάδα στην Ελλάδα για παιδιά θύματα κακοποίησης, παραμέλησης και κάποιες έτσι πολύ ιδικές και σημαντικές δύσκολες περιπτώσεις θυμάτων εκφωβισμού. Ακριβώς. Και οι γονείς, αν κάποιος μας ακούει και θέλει περισσότερες πληροφορίες για αυτή τη δομή, είτε μέσα από το σάιτ μας στο www.chamogelo.gr, είτε σε περίπτωση που δεν είναι εξικειωμένος με τη τεχνολογία και με το διαδίκτυο, μπορεί να καλέσει και στη γραμμή τη 1056 και να μάθει πού είναι αυτό το κέντρο και πώς μπορεί να επιθυνθεί εκεί. Ωστόσο, είπαμε αυτούς τους αριθμούς. Ξέρουμε ότι δεν είναι ενδεικτικοί. Ξέρουμε ότι αυτοί αριθμοί δεν αντικατοπτρίζουν την πραγματικότητα. Πώς θα φτάσουμε στο σημείο να προστατεύσουμε τα παιδιά μας απέναντι σε τέτοιου είδους καταστάσεις. Εμείς θυριζόμαστε έτσι από την εμπειρία μας και από την εμπειρία μας και από τη 1056 αλλά και από τις κουβέντες που κάνουμε καθημερινά στα σχολεία και φυσικά από την εμπειρία μας με τα παιδιά που μεγαλώνουν στα σπίτια φιλοξενίας στο Χαμόγελο. Έχουμε δει ότι δύο είναι τα βασικά εφόδια, τα δύο είναι τα βασικά μηνύματα πρόληψης που εφοδιασμένα με αυτά κάθε παιδί, έχουμε βάσιμες ελπίδες να μπορεί ή να αποφύγει και τελείως ένα τόσο άσχημο περιστατικό ή να το προλάβουμε όπως έλεγα και πριν στην αρχή του, πριν κλιμακωθεί. Ακριβώς. Είναι η σωστή ενημέρωση λοιπόν των παιδιών με βασικές και από πολύ μικρά. Έτσι. Έτσι, από δύο-τριών ετών ή με το που έχει το παιδί το πρώτο ερέθισμα ή την πρώτη έγνοια. Αυτό που λέμε εμείς και είναι πάρα πολύ βασικό που είναι η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση. Συχνά, για να μην το πάμε κατευθείαν στο κακό και στο δύσκολο και στο τρομαχτικό κομμάτι, είναι πολύ σημαντικό και έχει άμεση σχέση με την πρόληψη τέτοιων φαινομένων, ένα παιδί να του έχουμε μιλήσει με τη γλώσσα που καταλαβαίνει, στην ηλικία που καταλαβαίνει και με τις απορίες που αυτό φέρνει για το πώς λειτουργεί το σώμα του, για το πώς φροντίζουμε το σώμα, το πώς το προστατεύουμε, ποια είναι τα όριά μας, ποιο άγγιγμα είναι αυτό που πρέπει να το φοβίζει και ποιο άγγιγμα είναι το ασφαλές, έτσι. Πολύ σημαντικά πράγματα. Σίγουρα πάντως η λύση δεν είναι να απομουνώσουμε το παιδί από τον κοινωνικό του περίγυρο, να το βάλουμε σε ένα κούλι και να το έχουμε σε μια γιάλα το οποίο δεν έρχεται το παιδί σε επαφή με κανέναν άνθρωπο πλην τον πολύ πολύ στενόν άνθρωπο. Καταρχήν είναι και αυτό μια μορφή παραμέλησης. Αν αστερείς ένα παιδί από βασικά αιρεθίσματα είναι σοβαρότατη κιόλας μορφή παραμέλησης. Ακριβώς. Άρα για μας η μοναδική λύση σε όλο αυτό είναι, καταρχήν η απονοχοποίηση των παιδιών, τα παιδιά να ξέρουν ότι ό,τι κι αν έχουν κάνει, ό,τι κι αν έχουν πει, όπως κι αν είναι εξωτερικά, δεν έχει κανένας δικαίωμα να τα χτυπήσει, να τα βρήσει, να τα αγγίξει με τρόπο μυστικό. Και ποιος τρόπος είναι μυστικός, να τα αγγίξει σε κάποιους περιοχές που κρύβει το εσωρουχό τους, στο στήθος τους ή στο στόμα τους. Και αν το κάνει κάποιος αυτό, δεν φταίει το παιδί. Αυτό πρέπει να συμπληρώνεται, έχει πολύ σημασία η διατύπωση, πρέπει να συμπληρώνεται αυτή η φράση που ξεκίνησε ο Στέφανος με αυτό. Και αν το κάνει κάποιος οποιοδήποτε από αυτό που σε κάνει να πονάς, δεν φταίσαι εσύ. Έτσι πρέπει να τα ακούσει ένα παιδί. Γιατί αν ακούσει μόνο το πρώτο κομμάτι, ότι κανείς δεν πρέπει να με αγγίξει με τρόπο μυστικό, όπως είπες, και τελικά κάποιος ήρθε να το αγγίξει με τρόπο τελος πάντων μυστικό, με τρόπο θα πούμε και γιατί χρησιμοποιούμε αυτή την έκφραση, δείχνει πολύ νόημα, και κάποιος το άγγιξε, θα αισθανθεί το παιδί ενοχή. Θα πει τελικά εγώ έφταιγα. Αφού ο μπαμπάς, αφού η μαμά, αφού οι σημαντικοί ενήλικες που με εφροντίζουν, είπαν ότι κανείς δεν έπρεπε να μου το κάνει αυτό. Και κάποιος το έκανε. Γιατί πολλές φορές λένε και γονείς, δεν θα αφήνεις κανέναν να σε αγγίξει. Ναι. Άρα εγώ φταίω, άρα κλείνω το στόμα μου, δεν το λέω πουθενά. Έχει σημασία λοιπόν αυτό να εντυπωθεί σε ένα παιδί, ότι κανένας, όποιος και να είναι αυτός, και ό,τι και να του είναι αυτός, μικρός ή μεγάλος, δεν έχει δικαίωμα να το κάνει να αισθανθεί με οτιδήποτε τρόπο άσχημα, και αν το κάνει κάποιος αυτό, δεν φταίει το ίδιο. Και όχι μόνο δεν φταίει και σίγουρα δεν είναι μυστικό. Γιατί μυστικά που με κάνουν να ντρέπω, να φοβάμαι, να μην μπορώ να κοιμηθώ τα βράδια, δεν υπάρχουν. Μυστικά από τη μαμά, τον μπαμπά ή τον δάσκαλό μου, επίσης δεν υπάρχουν. Είναι βασικές συμβουλές πρόληψης, διαπαιδαγώγησης, που οφείλουν τα παιδιά να έχουν στις βαλίτσες τους, ξεκινώντας τη ζωή τους. Γιατί τα παιδιά είναι στη ζωή, είναι σήμερα, δεν περιμένουν αύριο να μπουν στη ζωή, είναι σήμερα, είναι εδώ. Διαμορφώνουν το κοινωνικό γήγνεσμα, έτσι. Έχει σημασία, Στέφανη, και με αφορμή ότι μιλάμε λίγο περισσότερο για τη σεξουαλική κακοποίηση και την πρόληψη αυτής, να πούμε δύο λόγια παραπάνω γιατί κάποιος μπορεί να τους έχει κάνει εντύπωση, γιατί χρησιμοποιούμε τον επιστητικό προτιωρισμό μυστικό άγγιγμα, και όχι ανάρμοστο, κακό, βρώμικο, που μέχρι πρώτα εντός, αλήθεια είναι και εμείς οι δικοί, αυτά χρησιμοποιούσαμε. Η αλήθεια είναι ότι αποφεύγουμε πλέον να το χρησιμοποιούμε, γιατί μπορεί αυτό το άγγιγμα, όσο και αν ακουστεί περίεργο αυτή τη στιγμή, το παιδί να μην το εκλάβει ως κακό. Ακριβώς. Ένα γιατί είναι αυτός που το κάνει, είναι ένα πρόσωπο που το αγαπάει και το εμπιστεύεται. Ακριβώς. Δεύτερο γιατί δεν το πονάει, μπορεί να μην το πονέσει, όσο και να μας δυσκολεύει αυτό, γιατί όπως είπες πριν, το σώμα αντιδράει σαν μηχανή και δεν είναι συνηφασμένο με οδύνη ένα τέτοιο άγγιγμα. Ακριβώς. Άρα αποφεύγουμε λοιπόν να μιλάμε με όρους κακό ή ανάρμοστο ή οτιδήποτε άλλο, γιατί το παιδί μπορεί να μην το εκλάβει ως με αυτή τη διάσταση, και μιλάμε πάντα για μυστικό, γιατί η σεξουαλική κακοποιήση όπως είπαμε δεν θέλει μάρτινες, είναι ήσυχη και αυτό που ο κακοποιητής θα φροντίσει να ζητήσει από το παιδί, κι ας μην βάλει αυτή τη λέξη στο στόμα του, είναι η μυστικότητα. Ότι δεν μπορείς να το πεις πουθενά. Το άγγιγμα του μπαμπά, της μαμάς, ενώ το σωστό άγγιγμα, το άγγιγμα του παιδιάτρου, του ανθρώπου που φροντίζει ένα παιδί για ιατρικούς λόγους ή για οποιαδήποτε άλλο λόγο, σίγουρα δεν είναι μυστικό. Μπορεί να είναι σε περιοχές που είπαμε πιο πριν, γιατί ο παιδίατρος θα ακουμπήσει το παιδί και σε περιοχές όπως είπαμε που καλύπτει και το εσωρουχό. Αλλά σίγουρα δεν είναι μυστικό, γιατί παρέσταται ο μπαμπάς και η μαμά στο ίδιο δωμάτιο, στο δωμάτιο εξέταση του γιατρού και σίγουρα δεν είναι μυστικό από κανένα, από τους σημαντικούς άλλους του παιδιού. Να φτάσουμε λίγο, γιατί έχει περάσει αρκετά η ώρα, να φτάσουμε λίγο και στο κομμάτι του τι νομικά, τι ισχύει στη χώρα μας για τη σεξουαλική παραβίαση και κακοποίηση παιδιών. Καταρχήν να πούμε ότι η χώρα μας είναι, όπως είπα και στην αρχή, από τις πρώτες που έχει υπογράψει τη διεθνή σύμβαση για τα δικαιώματα του παιδιού, η οποία κατοχυρώνει το δικαίωμα του παιδιού απέναντι στην κακοποίηση, παραμέληση, σεξουαλική εκμετάλλευση και έχει υπογράψει πολλά διεθνή πρωτόκολλα σε αυτό, με αποκορύφωμα, φυσικά, τη διεθνή σύμβαση για τα δικαιώματα του παιδιού, το 1992 το υπογράψαμε εμείς, το 1989 ψηφίστηκε, να πούμε ότι είναι από τις πρώτες χώρες που το υπογράψαμε και είναι πάρα πολύ σημαντικό. Παρ' όλα αυτά το 2006 ο νέος νόμος για την ενδεκογενειακή βία, ο 3500, πάλι κατοχυρώνει, όχι κατοχυρώνει και το δικαιώμα του παιδιού απέναντι στην κακοποίηση, αλλά ορίζει και συγκεκριμένες διαδικασίες υποστήριξης του παιδιού που βίωσε την κακοποίηση, αλλά και πώς πρέπει να αντιδράσουν οι υπόλοιποι που ξέρουμε ότι ένα παιδί βιώνει μια τέτοια κατάσταση. Οπότε υπάρχει νομικό πλαίσιο στη χώρα, βέβαια Ελικία είναι ότι πολλές φορές δεν αφαρμόζεται, ιδίως στο θεραπευτικό κομμάτι, γιατί όπως είπες και εσύ υπάρχει δευτερογενείς θυματοποίηση, ένα παιδί πηγαίνει, ξανά πηγαίνει, ξανά πηγαίνει, ξανά πηγαίνει να καταθέτει τι ακριβώς το έχει συμβεί, οπότε είναι λίγο δύσκολο αυτό. Παρένθεση, επειδή φτάνουμε σιγά σιγά στο τέλος της κουβέντας μας, αν θέλετε κάτι να ρωτήσετε, βλέπω ήδη η κυρία Μιλωνάκη, ο κύριος Άγγελος Ξανθός, η κυρία Σοφία Μιλωνάκη, ο κύριος Άγγελος Ξανθός, έχουν κάνει δύο σχόλια στο Facebook, στο chat και η κυρία Σιμώνη Δάρα. Νομίζω ότι είναι πολύ σημαντικό να έχουμε και τη δική σας οπτική πριν κλείσουμε και από την βλέπω μας ήρθε τώρα μια ερώτηση, έτσι, όπου η κυρία Σιμώνη Δάρα λέει τι κάνει μία έφθειο που παρενοχλήθηκε και δεν την πίστεψε ο γονέας λόγω της ενεργής εξουαλικής ζωής της από σχετικά νεαρια ηλικία. Πολύ σημαντικό κομμάτι αυτό που λέει. Και πολλές φορές είναι και η υπερασπιστική γραμμή των δικηγόρων, των κατογραφέντων, ότι το κορίτσι, το αγόρι, βίωνε έκλεικο βίαιο, οπότε δεν είμαι εγώ αυτός που την κακοποιήσα ή αυτή που την κακοποιήσα. Όπως το πες δικαστικά η πιο συνήθιση υπερασπιστική γραμμή. Υπάρχει πάντως. Είναι πάρα πάρα πολύ σημαντικό. Αν ο γονέας δεν την πιστέψει, που έχει να κάνει βέβαια και με ένα γενικότερο σύστημα επικοινωνίας, γιατί όταν ένα παιδί έρχεται και μας λέει ότι κακοποιήθηκα, ξεκινάμε πάντα με αφετηρία ότι το πιστεύουμε το παιδί και ας βγει μετά ότι το παιδί για κάποιον λόγο είπε κάτι άλλο. Αλλά το αρχικό μας είναι το ανακλαστικό να το πιστέψουμε. Προφανώς για να μην την πιστέψουν υπάρχουν και άλλα δεδομένα στην οικογένεια που θα πρέπει να λάβουμε υπόψη. Εγώ θα συμβούλευα αυτήν την έφηβη, αυτόν τον έφηβο που του συμβαίνει κάτι και οι γονείς του δεν τον πιστεύουν να αναζητήσει και άλλου σε άλλες δομές βοήθεια, όπως είναι και το χαμόγελο, ας πούμε, και η γραμμή 1056, όπου θα κατευθύνουν ουσιαστικά πάνω στο θέμα, πάνω στο πρόβλημα, όχι αόριστα. Με ηχομύθια, με τρόπο δηλαδή που θα το κάνουν το παιδί να αισθανθεί, όπως προσπαθούμε και εμείς να μιλάμε στα παιδιά, γι' αυτό και η γραμμή είναι ανώνυμη, για να μπορεί ένα παιδί, έχει σημασία να τονίσουμε αυτό, να μην διστάσει να πάρει τηλέφωνο. Γιατί το πρώτο τηλεφώνημα είναι η μισή λύση, έχουμε δει εμείς στη ψυχολογία, είναι ένα παιδί ανοίξει, ειδικά, μια τόσο άσχημη εμπειρία και βρει το κουράγιο, σηκώσει το τηλέφωνο και μιλήσει ή απευθυνθεί σε μια υπηρεσία και μιλήσει γι' αυτό που συμβαίνει, είναι η μισή λύση. Ακριβώς. Μαγικά πάντως δεν υπάρχουν, για να πούμε ότι θα πείτε αυτή τη φράση και ο γονιός θα πιστέψει, γι' αυτό λέμε ότι επειδή είναι ένα γενικότερο σύστημα επικοινωνίας, καλό είναι να ζητήσει τη βοήθεια από κάποια ειδικό στη γραμμή, τη 1056, για να κατευθύνουν με βάση τα συγκεκριμένα δεδομένα της οικογένειας για το πού μπορούν να απευθυνθούν. Και στη συνέχεια, όπως σας είπαμε, μπορεί να ξεκινήσει και όλη η διαδικασία υποστήριξης και θεραπείας, αν τύχει, του παιδιού. Και εμείς, όπως είπαμε, θεωρούμε ότι η σεξουαλική κακοποίηση, συμμετέχουμε σε μια διεθνή προσπάθεια για να αναγνωριστεί ως πρόβλημα δημόσιας υγείας, γιατί αφήνει επιπτώσεις στα παιδιά, ενήλικες, στους ενήλικες που έχουν βιώσει κακοποίηση στην παιδική τους ηλικία, υπάρχουν πρόβληματα διατροφής, συμπεριφοράς. Για ένας λόγος, είναι πολύ ενδιαφέρον αυτό που λες, ότι συχνά, ενώ έχουμε την κορυφή του παγόβουνο, όσον αφορά τις καταγγελίες των παιδιών, όταν συμβαίνει αυτό στην παιδική τους ηλικία, δεν καταγγέλεται, είπαμε, είναι πάρα πολύ μετρός αριθμός, ένας τρόπος που βλέπουμε, μια οδός που βλέπουμε, ότι υπάρχει το φαινόμενο είναι πολύ μεγαλύτερο, γι' αυτό μιλάμε για ένα παγόβουνο, είναι μιλώντας, εξετάζοντας ενηλικούς, έτσι που έχουν συγκεκριμένα ψυχικά προβλήματα στην ενήλικη ζωή και παίρνοντας το ιστορικό τους, ανοίγουν τέτοιες εμπειρίες και φαίνεται ότι υπάρχει μεγάλη συσχέτιση. Και κύφλαια καταλαβαίνουμε ότι τα πράγματα είναι πολύ διαφορετικά από ότι μας δείχνουν κάποιες καταγγελίες που έχουμε στο χαμόζιλο του παιδιού ή όπου αλλού. Ακριβώς. Και τελειώνοντας να πούμε, αφού ευχαριστήσουμε όλους για τη συμμετοχή τους, ότι οι δικές μας δράσεις και οι υπηρεσίες είναι όλες στη διάθεση του κοινού για ενημέρωση, για ευαιστοποίηση, για πρόληψη, αλλά και για αντιμετώπιση αυτού του φαινομένου. Καταρχήν εμείς, το δικό μας τοτμήμα ενημέρωσης παιδιών γονέων και εκπαιδευτικών, όπου είμαστε σε απάντηση στο σχόλιο του κ. Ξανθού Άγγελου ότι πρέπει να γίνονται ενημερώσεις σε σχολεία, εμείς, με άδεια του Υπουργείου Παιδείας, πραγματοποιούμε τετοίου τους παρεμβάσεις σε σχολιά, σε γονείς αλλά και εκπαιδευτικούς. Και στα ίδια τα παιδιά. Μαθητές, μαθήτρες βέβαια, στο επίπεδο της πρόληψης, συμμετέχουμε στο επίπεδο της ευαιστοποίησης σε διεθνείς καμπάνιες, το χαμόγελο του παιδιού διοργανώνει τις δικές του καμπάνιας, είναι η μέρος της ευαιστοποίησης του κοινού ή οτιδήποτε άλλο, σε τηλεοπτικές εκπομπές, όπου μας δεθεί λόγος, χώρος και χρόνος, μιλάμε για αυτό το φαινόμενο. Αλλά και σε επίπεδο αντιμετώπισης, από τη γραμμή τη 56, όπου κάποιος μπορεί να καλέσει, είτε για να καταγγείλει ένα τέτοιο περιστατικό, είτε για να λάβει τηλεφωνική συμβουλευτική υποστηρίξη. Και τέλος, όπως είπαμε, υπάρχει και η θεραπευτική δομή του χαμόγελου, που είναι το σπίτι του παιδιού, όπου εκεί εργάζονται... εκεί αποτελείται, στελεχώνεται η δομή μας αυτή από εξοδικευμένη ομάδα ειδικών, κλινικής κατεύθυνσης, κλινικούς ψυχολόγους, παιδοψυχιάτρους, υποπτεύεται από ψυχίατρο επιστημονικά υπεύθυνο και με όλες τις απαραίτητες επίσης ειδικότητες, εργοθεραπευτή, λογοθεραπευτή, δηλαδή ένα παιδί ολοκληρωμένο, αολυστικά, να πλαισιωθεί θεραπευτικά για την αντιμετώπιση μιας τέτοιας πραγματικής. Ακριβώς. Και για να πάρει το παιδί και για να μπορέσουμε να πρεθυνθούμε εκεί, θα πρέπει να έχουμε να διαμορφώσει ένα τέτοιον διάβολο επικοινωνίας με το παιδί μας, για να μπορέσει να μας εκμηστρευτεί, να του έχουμε πει ότι για αυτά τα θέματα πρέπει να μας μιλήσει, όλα αυτά που είπαμε στην αρχή, περί της έννοιας του μυστικού και της ενοχής, ότι μυστικά δεν υπάρχουν που να με κάνουν να τρέπομαι, να φοβάμαι και να μην μπορώ να κοιμηθώ τα βαράδια, ή μυστικά από τη μαμά, το μπαμπά ή τη δασκάλα. Και τέλος, να βοηθήσουμε το παιδί να σταθεί στα πόδια του. Παιδιά με αυτοπεποίθηση και αυτοεκτίμηση θα στραφούν, θα ζητήσουν βοήθεια στους γονείς τους. Αυτοεκτίμηση χτίζεται με τις θετικές ενισχύσεις, με τα μπράβο για αυτά που καταφέρνει το παιδί, με θετικές στιγμές που έχουμε με το παιδί μας, ανεξάρτητα από την οικονομική δυνατότητα ή από το πόσο χρόνο έχουμε. Σημασία έχει να έχουμε θετικές στιγμές με το παιδί, αυτές φτιάχνουν το έδαφος για μια ζεστή σχέση, που αυτή η ζεστή σχέση είναι ουσιαστικά η προϋπόθεση για να έρθει το παιδί να μας μιλήσει. Και μια που μιλάμε για σεξουαλική κακοποίηση και επειδή η έννοια της σεξουαλικής κακοποίησης ξεκινάει με τη λέξη σεξ, όπου πολλούς φοβίζει μέσα στο σπίτι να την πούμε. Ένας από τους λόγους που ένα παιδί μπορεί να πάρει το μήνυμα, θελάτουσα τους γονείς, ότι γι' αυτό το θέμα δεν μπορείς να μου μιλήσεις, είναι όταν θέσει μια ερώτηση για το σεξ και εκείνη την ώρα οι γονείς τον κόψουν και πούν ότι είσαι μικρός, είσαι μικρή ακόμα γι' αυτά ή δεν το συζητάμε τώρα αυτό ή οτιδήποτε άλλο. Δεν ξέρω αν μας έχει ακούσει οπότε μπορεί να ξαναδεί μετά, αμέσως μόλις τελειώσει η εκπομπή σε 4-5 λεπτά θα ξανανέβει στο YouTube, στο κανάλι του Χαμόγελου, οπότε μπορεί να δει αρχικά τι είπαμε για το πώς ενδυναμώνουμε ένα παιδί για να μας μιλήσει για όλα αυτά. Εμείς θέλουμε να σας πούμε ένα πολύ μεγάλο ευχαριστώ, τόσο όλη η ομάδα των ψυχολόγων του Χαμόγελου που είμαστε στο πλαίσιο της πρόληψης και της ευαισθητοποίησης θα είμαστε αυτοί στον γκάζι να επαναλάβουμε για ποιο λόγο θα είμαστε εκεί και ότι είναι και όλοι καλεσμένοι και καλεσμένες. Αύριο με το βιωματικό εργαλείο θα πούμε την παράσταση του Τάνελ του Πρέσσιον, θα είμαστε εκεί για να προσπαθήσουμε να ευαισθητοποιήσουμε τον κόσμο σε φαινόμενα όπως η σεξουαλική κακοποίηση αλλά ευρύτερα σε φαινόμενα που έχουν να κάνουν με τη βία κατά των παιδιών. Σας καλούμε όλους να είστε εκεί. Είναι πολύ σημαντικό, αφορά όλους μας, ένα παιδί δεν γεννιέται και είναι κτήμα του γονέα του, ο γονέας του είναι εκεί για να υπερασπιστεί τα δικαιώματα του και να το μάθει τις υποχρεώσεις του. Όταν ο γονιός για κάποιον λόγο δεν είναι ικανός αυτό περνάει στην κοινωνία και στον κάθε ένα από μας ξεχωριστά να ζητήσει βοήθεια από τις δομές της κοινωνίας. Είτε τις οργανωμένες κρατικές δομές που επειδή δεν υπάρχουν πολλές στην Ελλάδα υπάρχουν και πιστοποιημένες μη κυβερνητικές οργανώσεις, μία από αυτές και το χαμόγελο, έτσι όχι μόνο, αλλά μία από αυτές και το χαμόγελο που ο κόσμος το εμπιστεύεται και μπορείτε στη 10.56 να καλέσετε και να πάρετε οποιαδήποτε πληροφορία θέλετε από εμάς. Σας ευχαριστούμε πάρα πολύ, καλό βράδυ. Ας τα καλά καλό βράδυ. |
