| : [♪ Μουσική k Είμαι πολύ συγκινημένη, έχω να σας πω. Σπούδασα στην Πάτρα. Αγάπησα την πόλη. Έχω ζήσει έξι χρόνια εδώ πέρα. το Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών πριν φύγω στο τέλος του 1994, για να αναζητήσω την τύχη μου στην αθηναϊκή επιχειρηματικότητα και στην αθηναϊκή αγορά της τεχνολογίας. Γιατί θα μιλήσω σήμερα. Μου ζήτησαν οι δυο οργανωτές να μιλήσω για την τεχνολογία και μάλλον να μιλήσω για το εργασιακό περιβάλλον καλύτερα και για το πώς η τεχνολογία το επηρεάζει. Ποια είναι όμως αυτό, πώς επηρεάζει και την προσωπική ζωή. Και για να βάλω ένα τίτλο και ένα δίλημα ξεκινώντας, επηρεάστηκα από τις θενείες που βλέπει η έφηβη κόρη μου. Δεν ξέρω αν έχετε δει πρόσφατα τη θεωρία της απόκλυσης. Divergence λοιπόν, απόκλυση ή σύγκληση. Αυτό είναι ένα ερώτημα που θα προσπαθήσω να αποκριπτωγραφίσω σήμερα. Ας ξεκινήσουμε λοιπόν. Το τελευταία χρόνια στην Ελλάδα μιλάμε μόνο για την κρίση. Θα προσπαθήσω λίγο να φύγω από αυτό το προσφυλές και δύσκολο θέμα συζήτησης και να αναφερθώ σε θέματα που αφορούν το παγκόσμιο περιβάλλον, τα οποία αγγίζουν και την ελληνική πραγματικότητα. Και η πραγματικότητα είναι ότι ο κόσμος μας αλλάζει συνεχώς με ένα ρυθμό τον οποίο πια δεν μπορούμε όλοι να τον παρακολουθήσουμε. Πόσο μάλλον εμείς που είμαστε στον τομέα της τεχνολογίας που εκ γεννησιμιού της έχει μία ας πούμε ταχύτητα λίγο μεγαλύτερη. Και όταν λέω αλλαγή εννοώ ότι έχουμε πια ένα τεράστιο δίκτυο. Το ζούμε στην καθημερινότητά μας πολύ από εμάς. Η κοινωνική δικτύωση είναι μέρος του τρόπου με τον οποίο λειτουργούμε σήμερα. Έχει αλλάξει τον τρόπο που επικοινωνούμε με τους φίλους μας, τον τρόπο που καθορίζουμε τα ραντεβού μας, το πώς μοιραζόμαστε τις προσωπικές στιγμές, τις επαγγελματικές επιτυχίες. Όχι μόνο όμως αυτό. Έχουμε αυτή τη στιγμή περίπου 3 δισεκατομμύρια χρήστες παγκόσμια στο ίντερνετ. Και οι συσκευές που χρησιμοποιούμε είναι πολύ περισσότερες. Αν κάνω έναν κάλωπ αυτή τη στιγμή στην αίθουσα, θα δούμε ότι ο καθένας μας έχει τουλάχιστον δύο. Ένα κινητό τηλέφωνο, ένα tablet, ένα φορητό υπολογιστή. Εγώ έχω τρεις προσωπικά. Το Cloud. Δεν μπορώ να πω τα τεχνολογικά, τα καθημερινά, αλλά όλοι το χρησιμοποιούμε. Είτε έχουμε ένα Gmail, ένα Hotmail. Είτε χρησιμοποιούμε το Skype για να επικοινωνήσουμε με τους συγγενείς μας που μπορεί να βρίσκονται στην άλλη άκρη του Ατλαντικού. Όλες αυτές είναι οι υπηρεσίες οι οποίες μας δίνονται σήμερα με την πρόοδο της τεχνολογίας και οι οποίες έχουν αλλάξει την προσδοκία μας από αυτή. Περιμένουμε δηλαδή ότι θα είναι πάντα connected, θα είναι πάντα εκεί και περιμένουμε ότι θα είναι πάντα διαθέσιμη και φτεινή. Αυτό το είπε ο Ισαάκ Ασίμο. Λοιπόν, ότι υπάρχει αυτή τη στιγμή, το κυρίαρχος στον κόσμο μας είναι η αλλαγή. Η αλλαγή, η οποία είναι αναπόφεκτη και η οποία πρέπει να επηρεάζει τις αποφάσεις που παίρνουμε. Όχι μόνο για το σήμερα, αλλά και για το τι θα σημαίνει αυτό αύριο. Και οι αλλαγές υπάρχουν στον επιχειρηματικό κόσμο, έχω να σας πω. Το 1955 υπήρχαν 500 εταιρίες στο Fortune 500 που ανακοίνωσε τότε το περιοδικό Fortune. Σήμερα ξέρετε πόσες από αυτές υπάρχουν. Μόνο το 11%. Το 89% έχει φύγει. Κολοσοί παγκόσμοι έχουν φύγει. Δεν υπάρχουν πια στο χάρτη. Στον χώρο της τεχνολογίας, η ταχύτητα είναι ακόμη μεγαλύτερη. Από τις 10 εταιρίες που ήταν στο Fortune 10 το 2000, το 2015 υπάρχουν μόνο οι 3. Και βλέπουμε τις υπόλοιπες 7 να είναι εταιρίες που δημιουργήθηκαν τα τελευταία χρόνια και οι οποίες έχουν δημιουργηθεί στον κόσμο του Cloud ή της κοινωνικής δικτύωσης, όπως είναι για παράδειγμα το Facebook. Ο κόσμος αλλάζει και αλλάζει και ο εργασιακός χώρος. Μια πρώτη αλλαγή που θα προσπαθήσω να είμαι σύντομη γιατί βλέπω ότι πάω αργά, είναι το καινούργιο generation gap, το καινούργιο χάσμα γενεών που δημιουργείται στον εργασιακό χώρο. Μία η αύξηση του προσδόκημου της ζωής, μία η αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης. Για πρώτη φορά στον εργασιακό χώρο συνηπάρχουν 4 γενιά εργαζομένων, οι οποίες έχουν τελείως διαφορετικά χαρακτηριστικά η μία από την άλλη, έχουν όμως άλλες αξίες τις οποίες χρειάζεται το εργασιακός χώρος όλες μαζί. Και αυτές πρέπει να τις αξιοποιήσουμε. Στη συνόψη, οι πρώτοι είναι οι βετεράνοι, αυτοί που γεννήθηκαν δηλαδή στο Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, οι οποίοι είναι πιο παραδοσιακοί, κατά κανόνα είναι ηγέτες αυτής της στιγμής εταιριών, τους αρέσει πάρα πολύ η ειεραρχία, δεν τους αρέσουν οι αλλαγές, και είναι άνθρωποι οι οποίοι θυσιάσανε την προσωπική τους ζωή για την επαγγελματική. Μετά είναι οι boomers, αυτοί οι οποίοι ζήσανε τη χαρά του rock'n'roll. Είναι άνθρωποι οι οποίοι χαίρονται πολύ περισσότερο τη ζωή απ' τους προηγούμενους, είναι πάρα πολύ, αγαπούν τον εαυτό τους, θέλουν να πετύχουν, έχουν δηλαδή τις τάσεις να είναι workaholic που λέμε, αλλά δεν είναι τόσο, ας το πούμε, committed, τόσο αφοσιωμένοι στην επιτυχία της επιχείρησης. Αυτή είναι η δικιά μου γενιά. Η γενιά ανάμεσα στο 65 και το 80. Είμαστε εμείς που ζήσαμε το περπάτημα του ανθρώπου στο φεγγάρι, αλλά και την καταστροφή του challenger. Και είμαστε εμείς οι οποίοι έχουμε μια διάθεση αυτοσυντήρησης, με την έννοια ότι δεν θυσιάζουμε, έτσι λένε τουλάχιστον οι στατιστικές, την προσωπική για την επαγγελματική ζωή. Μας αρέσουν οι αλλαγές, αλλά είμαστε και μια λίγο αδιάφορη γενιά. Δεν εντυπωσιαζόμαστε πολύ, δεν κινητοποιούμαστε πολύ. Και τέλος οι millennials, απ' το 80 και μετά, είναι πιο ενεργοί, βλέπουμε νέους επιχειρηματίες σε αυτή τη γενιά, βλέπουμε ανθρώπους οι οποίοι είναι πιο ανεξάρτητοι, έτσι και οι οποίοι έχουν και έναν κοινωνικό ακτιβισμό. Αυτές οι τέσσερις γενιές φέρνουν μαζί τους διαφορετική κουλτούρα, διαφορετικές εμπειρίες και διαφορετικό τρόπο με τον οποίο χειρίζονται τις αλλαγές. Αν σε αυτούς προσθέσουμε και το generation Y που έρχεται, που είναι ουσιαστικά αυτοί που θα μπουν τα επόμενα τρία, τέσσερα χρόνια στον εργασιακό χώρο και είναι αυτή η παιδιά οι οποίοι γεννηθήκαν στον κόσμο του cloud, γεννηθήκαν στον κόσμο των κοινωνικών δικτύων και γεννηθήκαν στον κόσμο του smartphone. Αυτοί οι άνθρωποι δεν ξέρουν τι ζωή πριν το Facebook και δεν ξέρουν τι ζωή πριν το κινητό τηλέφωνο. Όλες αυτές οι γενιές πρέπει να συνηπάρξουν και για να συνηπάρξουν αυτό που είναι να αλλάξουμε τον τρόπο που σκεφτόμαστε και τον τρόπο που λειτουργούμε σαν επιχειρήσεις. Οι ιεραρχικές δομές έχουν ένα περιορισμό. Το περιορισμό ότι η γνώση πρέπει να πάει από πάνω προς τα κάτω με αποτέλεσμα να καθυστερούν στη διάχυση της γνώσης και να δημιουργούν συλλό πληροφορίας. Να μην μπορεί δηλαδή η γνώση, η κουλτούρα να διαχυθεί στον οργανισμό. Η κοινωνική δικτύωση έχει τη λύση γι' αυτό. Προς θεού δεν εννοώ κάποιος στον επαγγελματικό του χώρο να χρησιμοποιεί το Facebook από το πρωί μέχρι το βράδυ, υπάρχουν όμως μηχανισμοί κοινωνικής δικτύωσης που μπορούν οι επιχειρήσεις σήμερα να υιοθετήσουν για να βοηθήσουν αυτή τη διάχυση πληροφορίας, γνώσης, εμπειριών μεταξύ των διαφόρων γενεών και πολλοί οργανισμοί το έχουν κάνει, ειδικά αυτοί που έχουν κάνει τα τελευταία χρόνια μεγάλες συγχονεύσεις. Το είπε ο George Bernard Shaw ότι πρέπει να αλλάξουμε τον τρόπο με τον οποίο σκεφτόμαστε για να προοδεύσουμε. Επανέρχομαι ξανά στο θέμα του Modern Workplace. Δυο λόγια εδώ πέρα είναι το εξής. Παρατηρώντας ενεργασιακό περιβάλλον σήμερα, θα δούμε ότι 60% των θέσεων είναι κενό. Και η απάντηση σε αυτό είναι απλή. Όταν έχω στη διάθεσή μου ένα κινητό τηλέφωνο και ένα tablet, γιατί χρειάζεται να είμαι στο γραφείο, αν είμαι πολιτής, μπορώ να είμαι στον πελάτη μου και να κάνω τη δουλειά μου από εκεί. Να ετοιμάσω την προσφορά, να πάρω την έγκριση από τον διευθυντή μου online και να του τη δώσω. Αν είμαι τεχνικός, μπορώ να εξυπηρετήσω τον πελάτη μου εκεί, στο χώρο του, και πάλι να ενημερώσω την υπηρεσία μου ότι έκανα τη δουλειά. Το 96%, 100% των ανθρώπων που επιλέγουν να δουλέψουν σε co-working spaces λένε ότι πάμε εκεί, γιατί εκεί είναι φυτόρια ιδεών και καινοτομίας. Μας ενδιαφέρει αυτό το μοίρασμα που υπάρχει σε αυτούς τους χώρους, της καινοτομίας, των νέων ιδεών, ότι υπάρχει μια κοινωνία εκεί μέσα, ένα community, το οποίο μοιράζεται και μαθαίνει και εμείς το θέλουμε. Και η αλήθεια είναι ότι τα τελευταία χρόνια τα co-working spaces έχουν εξαπλασιαστεί. Έχω δέ να σας πω ότι και στην Ελλάδα η τάση είναι τεράστια. Αυτή είναι μια τυπική μας μέρα. Χρησιμοποιούμε μια σειρά από εφαρμογές στο κινητό μας, στον υπολογιστή μας, στα wearables που έρχονται, στα ρολόγια και μια σειρά από συσκευές. Αλλά ο χρόνος μας είναι περιορισμένος. Δεν μπορούμε να τα χειριστούμε όλα. Αυτή είναι η καθημερινότητά μας. Δεν έχει αλλάξει μόνο ο κόσμος, έχει αλλάξει και η ζωή μας. Η ταχύτητα με την οποία πρέπει να κινηθούμε, οι επικοινωνίες τις οποίες μπορούμε να έχουμε, το μοίρασμα της γνώσης που απαιτείται, η κινητικότητα την οποία χρειαζόμαστε καθημερινά, όλα αυτά μας δίνουν ένα διαφορετικό τρόπο ζωής σήμερα. Και αν προσπαθήσω λίγο να συγκρίνω το παρελθόν με το σήμερα, παλιότερα λέγαμε δουλεύω εννέα με πέντε και απ' τις πέντε και μετά έχω χρόνο να δω τους φίλους μου, να ασχοληθώ με την οικογένειά μου, να διαβάσω ένα βιβλίο, να κάνω αθλητισμό, να πάω σε ένα θέατρο. Σήμερα εμένα μια τυπική μου μέρα είναι κάπως έτσι. Ξυπνάω το πρωί και εκεί που τρώω πρωινό, τσεκάρω λίγο το email και λίγο τα social feeds, να δω τι έχει γίνει στο Facebook και στο Twitter. Καθώς οδηγώ για το γραφείο, μπορώ να κάνω ταυτόχρονα ένα conference call με τους συναδέλφους μου στο εξωτερικό για να πάρουμε αποφάσεις. Είμαι στο αεροδρόμιο και μέσα από την ταμπλέτα μου μπορώ να απαντήσω σε email ή να εγκρίνω μια προσφορά. Όταν τρέχω στο διάδρομο ακούω μουσική από κάποια συσκευή. Το βράδυ που τρώω σε ένα εστιατόριο ανοίγω το κινητό μου για να κάνω check-in και παρεπιπτόντως απαντάω και κανένα δυο email. Η ζωή μας έχει γίνει κάπως έτσι. Δουλεύουμε συνέχεια και ταυτόχρονα επικοινωνούμε. Επικοινωνούμε με τους δικούς μας ανθρώπους. Έχει φύγει πια αυτή η διαχωριστική γραμμή μεταξύ προσωπικής και επαγγελματικής ζωής και είναι και τα δύο έτσι ανακατεμένα. Ανακατεμένα. Αυτό είναι μια μεγάλη ευκαιρία. Εδώ θα κάνω μια πάυση να πω ότι τα τελευταία τέσσερα χρόνια έχω τη χαρά να δουλεύω σε ένα μοναδικό για τα ελληνικά δεδομένα περιβάλλον στο οποίο εμείς ονομάζουμε New World of Work. Αυτό τι σημαίνει? Σημαίνει ότι δεν έχουμε γραφία για τους εργαζομένους, μοιραζόμαστε θρανία. Δεν αξιολογούμαστε με βάση την ώρα άφιξης και την ώρα αποχώρησης. Δεν χτυπάμε κάρτα. Αξιολογούμαστε με βάση το τι παράγουμε, το έργο που παράγουμε. Σήμερα μπορεί, όταν πάω στο γραφείο κάθε όμο που βρω ελεύθερο, σήμερα μπορώ να καθίσω με τον συνεργάτη μου από το τμήμα το οικονομικό, αύριο μπορώ να καθίσω με τον συνεργάτη μου από το τμήμα πολίσεων. Άρα έχουμε τη δυνατότητα να ανταλλάξουμε και να επικοινωνήσουμε με ανθρώπους από διαφορετικές δομές της εταιρείας. Όλα αυτά όμως απαιτούν μια εμπιστοσύνη να αναπτυχθεί, μια εμπιστοσύνη ότι ο εργαζόμενος έχει μεν την ελευθερία να κινηθεί, αλλά αξιολογείται παράλληλα. Για μένα που είμαι μητέρα δύο παιδιών αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό, γιατί μου δίνει την ευκαιρία να είμαι στις γιορτές και την ευκαιρία των παιδιών μου όταν χρειάζεται, στις αθλητικές δραστηριότητες και ταυτόχρονα να είμαι και παραγωγική, χωρίς κανείς να με κοιτάει με το ρολόι την ώρα που φεύγω από το γραφείο και να μου πει πού πας τώρα, δεν τελειώσαμε. Υπάρχει όμως και το ανάποδο, ότι μπορεί να είσαι στο σπίτι και να πρέπει να απαντάσεις email στις 10 η ώρα τη νύχτα. Είμαστε πάντα συνδεδεμένοι. Αυτό είναι το ζητούμενο. Η Sheryl Sandberg, δεν ξέρω πόσοι από εσάς την γνωρίζετε, είναι η COO του Facebook και είναι μια γυναίκα η οποία δραστηριοποιείται πάρα πολύ στα θέματα της επιτυχίας των γυναικών. Έχει πει αυτή την φοβερή ατάκα, η οποία εμένα προσωπικά με εκφράζει απόλυτα. Λέει ότι δεν υπάρχει στη ζωή αυτό που όλοι ζητούν, την ισορροπία μεταξύ προσωπικής και επαγγελματικής ζωής. Υπάρχει η προσωπική ζωή, υπάρχει η επαγγελματική ζωή και δεν υπάρχει ισορροπία. Εγώ θα το έλεγα αλλιώς. Έχοντας οικογένεια και ταυτόχρονα δουλεύοντας και σε ένα χώρο πάρα πολύ απαιτητικό, όπως είναι η αγορά της τεχνολογίας, αυτό που έχω βρει εγώ είναι ότι δεν υπάρχει μια ισορροπία που την επιτυχάνεις για πάντα γιατί οι αλλαγές είναι καθημερινές και ουσιαστικά αυτό που μπορείς να κάνεις είναι να παίρνεις κάθε μέρα μικρές αποφάσεις μέσα στην ημέρα για να κάνεις κάποιες επιλογές οι οποίες θα σε βοηθήσουν να έχεις την ισορροπία εκείνη την ημέρα. Δεν είναι δηλαδή μια μάχη που κερδίζεται για πάντα, είναι μια μάχη καθημερινή και την οποία μπορούμε να την κάνουμε, πιστέψτε με. Και για να την κάνουμε πρέπει κάποιες στιγμές να αποσυνδεθούμε. Αυτό είναι δύσκολο, είναι πάρα πολύ δύσκολο. Και πώς αποσυνδεόμαστε? Δεν υπάρχει μαγική συνταγή εδώ πέρα. Υπάρχουν κάποιες συμβουλές που εγώ η ίδια από την δική μου εμπειρία έχω δει ότι είναι χρήσιμες. Κατ' αρχή κάποια στιγμή συνειδητοποίησα, έπρεπε να περάσω τα 40 για να το καταλάβω αυτό, ότι δεν είχα χρόνο να σκεφτώ μέσα στην ημέρα. Ότι ήμουν εκτελεστικό όργανο. Έκανα κάθε μέρα πράγματα χωρίς να σκέφτομαι. Δεν σκεφτόμουν ούτε για τη δουλειά μου, ούτε για την οικογένειά μου, ούτε για τον εαυτό μου. Δεν σκεφτόμουν. Αποφάσα λοιπόν κάποια στιγμές συνειδητά να τα κλείνω. Να κλείνω τις μηχανές. Να κλείνω τους ψηφιακούς δέκτες. Και να σκέφτομαι. Να σκέφτομαι να αναπτύσω στρατηγική για τη δουλειά μου. Να σκέφτομαι τους στόχους που έχω θέσει για την οικογένειά μου. Να ανακαλύπτω τον εαυτό μου. Έτσι. Ένα πρώτο βήμα για μένα. Πολύ γενναίο βήμα. Μην το ακούτε έτσι απλό. Μου πήρε καιρό να το κάνω αυτό. Ένα δεύτερο πράγμα που προσπάθησα τουλάχιστον να κόψω, είναι τις ενοχές ότι μπορεί να χάσω κάτι άμα αποσυνδεθώ. Δηλαδή, αυτό τι είναι τώρα, να ξυπνήσω ή... Λοιπόν, ότι μπορεί να χάσω κάτι, έτσι. Μπορεί να χάσω μια πληροφορία. Μπορεί να χάσω ένα email. Μπορεί να χάσω ότι το φίλο μου, ο οποίος αυτή τη στιγμή βρίσκεται στο χειεστιατόριο και τρώει μια πολύ ωραία μπριζόλα. Ήταν αυτό, έτσι, ένα θέμα το οποίο επίσης έπρεπε να λύσω. Άρχισα, λοιπόν, να αποφασίζω ότι δεν μπορώ να τα κάνω όλα. Άρχισα, λοιπόν, να βγάζω απ' έξω πράγματα τα οποία δεν ήταν απαραίτητα για μένα και άρχισα να βάζω προτεραιότητες. Αυτό με βοήθησε πάρα πολύ να βρω αυτήν την ισορροπία την καθημερινή έχω, να σας πω. Κλείνοντας να πω ότι οι αλλαγές που γίνονται γύρω μας και οι οποίες συνεχίζονται με πάρα πολύ έντονο ρυθμό θα είναι εδώ και θα παραμείνουν. Και όπως είπε και ο Καζαντζάκης, αν δεν μπορείς να αλλάξεις την πραγματικότητα, άλλαξε τα μάτια με τα οποία τη βλέπεις. Αυτό που θέλω να αφήσω, λοιπόν, σαν μήνυμα είναι ότι αυτές τις αλλαγές που γίνονται πρέπει να τις αποδεχτούμε, πρέπει να βρούμε τον τρόπο με τον οποίο εμείς θα προσαρμοστούμε και θα τις υιοθετήσουμε και πρέπει να τις ζήσουμε, έτσι, ζούμε σε αυτή την εποχή, καλώς ή κακώς πρέπει να τις ζήσουμε. Ευχαριστώ πολύ. Ευχαριστώ πολύ. |
