| : Ευχαριστώ πάρα πολύ για τη τιμητική πρόσκληση. Είναι χαρά μεγάλη για εμένα να κάνω μια ομιλία σ' ένα ακροατήριο που δεν είναι ναμικός ιατρικό, όπως συμβαίνει με τα συνέδρια που έχουμε κάθε εβδομάδα εμείς, Μαθαολόγοι Ογκολόγοι. Μπορούμε να αλλάξουμε γνώμες, να πούμε τη γνώση μας, να κάνουμε κάποια διαδικασία, να κάνουμε κάποια διαδικασία, να κάνουμε κάποια διαδικασία, να κάνουμε κάποια διαδικασία, να κάνουμε κάποια διαδικασία, να κάνουμε κάποια διαδικασία, να κάνουμε κάποια διαδικασία, να κάνουμε κάποια διαδικασία, να κάνουμε κάποια διαδικασία, να κάνουμε κάποια διαδικασία, να κάνουμε κάποια διαδικασία, να κάνουμε κάποια διαδικασία, να κάνουμε κάποια διαδικασία, να κάνουμε κάποια διαδικασία, να κάνουμε κάποια διαδικασία, να κάνουμε κάποια διαδικασία, να κάνουμε κάποια διαδικασία, να κάνουμε κάποια διαδικασία, να κάνουμε κάποια διαδικασία, τ που δεν είναι ένα μικρό ιατρικό, όπως συμβαίνει με τα συνέδρια που έχουμε κάθε εβδομάδα εμείς Παθολογοι Ογκολόγοι. Μπορούμε να αλλάξουμε γνώμες, να ακούμε τη γνώση μας, να ακούσουμε την εμπειρία τη δική σας. Θα προσπαθήσω να κερδίσω λίγο χρόνο. Άλλωστε, η στοχευμένη θεραπεία στον καρκίνο του πακρέατος δυστυχώς δεν έχει πάρα πολλά δεδομένα να μας δώσει ακόμα. Ξεκινώντας, θα παρακάμψω την διαφάνεια αυτή. Υπόσχομαι πολύ για την επιδημιολογία του καρκίνου πακρέατος. Ακή που θα παραμείνω μόνο είναι ότι όντως η συχνότητα του καρκίνου πακρέατος αυξάνεται τα τελευταία χρόνια και υπολογίζω ότι το 2030 θα είναι όντως η δεύτερη αιτία θανάτου από καρκίνο, μετά από τον καρκίνο του πνεύμονα. Και σε ένα άλλο σημείο, ότι όντως επειδή η ασθένεια παραμένει ασυντωματική, είναι μια σιωπηλή, όπως είπε η κυρία Γραμματόγλου, ασθένεια όταν θα διαγνωθεί, θα έχουμε ήδη εκκληταμένη νόσου. Έτσι, λοιπόν, κοιτάζοντας τα σταστιστικά, θα δούμε ότι περίπου το 50% όταν θα διαγνωστεί, θα είναι μεταστατική νόσους. Θα έχουμε απομακρυσμές μεταστάσεις, δηλαδή αισθείες της νόσου που έχουν φύγει από την αρχική αισθέα του πακρέατος και έχουν πάει κάπου αλλού. Και βλέπετε, δυστυχώς, ότι η πενταετής επιβίωση σε αυτές τις περιπτώσεις είναι πάρα πολύ μικρή. Και τι έχουμε καταφέρει τα τελευταία 30 χρόνια, λίγα πράγματα. Η πενταετής επιβίωση από 3% τη δεκαετία του 70 έχει φτάσει στο 8% τη δεκαετία του 2005-2010. Έτσι, λοιπόν, έχω να μιλήσω για στοχευμένη και εξατομικευμένη θεραπεία σε καρκίνο πακρέατος που είναι προχωρημένος. Στην παρούσα φάση, στα χρόνια μας ακόμα, η βάση της θεραπείας για τον καρκίνο πακρέατος στον μεταστατικό είναι η χημειοθεραπεία. Έχουμε δύο διαφορετικά σχήματα αξιόλογα. Το Forpherino, συνδυασμός τριών τετράτων φαρμάκων. Και το NAPA, κλιτάξελ σύνδεμ σάινταμιν, άλλο σύνδυασμός δύο φαρμάκων. Παραπλήσια ανταπόκριση. Παραπλήσιος χρόνος ελεύθερος υποτροπής. Λίγο καλύτερη ο έλεγχος της νόσου για το Forpherino, λίγο καλύτερη η μέση επιβίωσης. Ωστόσο, οι δύο αυτές θεραπείες δεν είναι για όλους, είναι θεραπείες τοξικές και πρέπει πάντα να λαμβάνουμε υπόψη και άλλους παράγοντες. Όπως είναι η γενική κατάσταση του ασθενούς, η ηλικία, η συνωσηρότητα, η δυνατότητα να τοποθετούν στέντι όχι χωλιφόρο για να μπορέσει να πάρει θεραπεία ο ασθενής, σαφώς η επιλογή και η επιθυμία των ασθενών, όπως επίσης και να αναλογιστούμε το μοριακό προφύλι της νόσου. Έτσι, συνοπτικά, ένας αργόρθμος που χρησιμοποιούμε για να επιλέξουμε την πρώτη σγραμμή θεραπείας των προχωρημένων καρκίνοπαγκρέατος, κοιτάζουμε την ηλικία, ένα ιδανικό περιστατικό νέος ασθενής με καλή γενική κατάσταση, εκεί θα μπορέσουμε να δώσουμε ίσως το πιο αποτελεσματικό, αλλά ίσως και λιγότερο παραπάνω το τοξικό σχήμα. Στις υπόλοιπες περιπτώσεις, περιοριζόμαστε σε άλλες θεραπείες. Και σύνδυασμό αντιοφαρμάκων, αλλά και σε μονοθεραπεία ή ακόμα και σε υποστηρικτική μονοθεραπεία. Λοιπόν, το κυρίως τώρα θέμα, τι είναι ιστορυχημένη θεραπεία. Ιστορυχημένη θεραπεία την ακούμε για πολλούς καρκίνους, την ακούμε γενικότερα στην εποχή μας λοιπόν, είναι η θεραπεία που βασίζεται στις διαφορές των καρκινικών από τα φυσιολογικά κύτταρα του οργανισμού. Ο στόχος είναι ακριβώς αυτές τις διαφορές. Θέλει να καταστρέψει τα καρκινικά κύτταρα και να αφήσει ανέπαφα τα φυσιολογικά. Τα καρκινικά κύτταρα έχουν γονιδιακές βλάβες, βλάβες στο DNA. Αυτά τα κάνουν διαφορετικά από τα φυσιολογικά κύτταρα και τα κάνουν, τους δίνουν την δυνατότητα να πολλαπτυσιαστούν ανεξέλεγτα. Σε κάθε ογκολογικό ασθενή μπορεί να υπάρχουν διαφορετικές μεταλλάξεις, διαφορετικές αλλαγές μοριακές. Πλέον με την πρόοδο της μοριακής βιολογίας έχουμε δυνατότητα να φτιάχνουμε φάρμακα τα οποία στοχεύουν ειδικά τα καρκινικά κύτταρα ή αναστέλουν διαδικασίες μονοπάτια βιολογικά που οδηγούν στην ανάπτυξη και αυτών των καρκινικών κυτάραν. Η μεγάλη αυτή αλλαγή που έχει υπηρεθεί τα τελευταία χρόνια έχει οδηγήσει στην ανάπτυξη στοχευμένων θεραπειών σε διάφορους τύπους καρκίνους, όπως είναι ο καρκίνος του μαστού, του παχαίου σεντέρου, του πνεύμονα και άλλων. Αυτό λοιπόν που κάνουμε στην παρούσα στη σημερινή μας εποχή είναι να προσπαθούμε να βρίσκουμε το γονιδιακό προφίλ του καρκίνου και με βάση αυτό το μοναδικό γενετικό προφίλ του καρκίνου να προσπαθούμε να βρίσκουμε μια οδηγική στοχευμένη θεραπεία, εξατομικευμένη θεραπεία, ειδική για κάποιον ασθενή, έτσι ώστε να έχει το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα με το λιγότερο κόστο σε άποψη παρανεργιών. Οι νέες θεραπείες, οι νέες στοχευμένες θεραπείες μπορούν, έχουν τη δυνατότητα να αναστείλουν την άποψη του καρκίνου για μήνυση ως χρόνια, όμως έχουν και περιορισμούς. Και ένας από τους κυριότερους είναι ότι τα καρκινικά κύτταρα μπορούν να αναπτύξουν αντίσταση στα φάρμακα. Γενικότερα λοιπόν οι στοχευμένες θεραπείες πως δρούν, αναστέλουν ή αναστρέφουν παράγοντες που δείχνουν σε πολλαπλασιασμό των κυτάρων των καρκινικών, οδηγούν τα καρκινικά κύτταρα σε θάνατο, στην απόπτουση όπως ονομάζεται, οδηγούν σε διακοπή της δημιουργίας νέων αγίων, άρα σταματούν τη θρέψη των καρκινικών κυτάρων, άρα και τον πολλαπλασιασμό τους, την επιβίωση τους, ενεργοποιούν το νοσοπητικό σύστημα έναντι των καρκινικών κυτάρων και συνδεόμενοι με κάποιο τοξικό παράγοντο μπορούν να κατατρέψουν επιλεκτικά καρκινικά κύτταρα. Τι είχαμε ως τώρα, από αρκετά χρόνια πριν, έχει γίνει προσπάθεια και στον καρκινοπαγκρέτος να χρησιμοποιήσουμε στοχευμένη θεραπεία. Ο πιο συχνά χρησιμοποιούμενος παράγοντας στοχευμένος από το στόμα ήταν το ερλότινη, είναι ένας τολέας του EGFR, το EGFR είναι ένας υποδοχέας, ένα μόριο στα καρκινικά κύτταρα, το οποίο δέχεται σήματα, τα μεταφέρει στο εσωτερικό του καρκινικού κυτάρου και αυτό πολλαπλασιάζεται. Το ερλότινη, σαν ένας τολέας αυτού του υποδοχέα, είχε κάποια σχετική αποτελεσματικότητα, τον συνδυάστηκε με χημιοθεραπεία. Μια ολική επιβίωση 6,2 μηνών 1,5,9 μικρή ως αμελητέα, ωστόσο το ποσοστό επιβίωσης το ένα έτος ήταν λίγο καλύτερο, 20%-17%. Δυστυχώς δεν ωφελούνται όλοι ασθενείς από το στοχευμένο αυτοπαράγοντα, γι' αυτό και το χρησιμοποιείται πάρα πολύ σήμερα. Έχουν γίνει και άλλες προσπάθειες με στοχευμένους παράγοντες, με αναστολής άλλων υποδοχέων αντιγγενετικούς, αναστολής κοινωνιστών. Άλλοι παράγοντες έχουν μελετηθεί σε φάσεις τρία μελέτες, απέτυχαν όμως να δείξουν κάποια δραστικότητα, κάποια αποτελεσματικότητα στον καρκίνο του παγκρέατος. Τι περιμένουμε, τι έχουμε τώρα και τι περιμένουμε να δούμε στο μέλλον. Μια κατηγορία τα νεότερα κυταρτοξικά είναι νεότερες χημιοθεραπείες κατά κάποιο τρόπο. Από την άλλη πλευρά οι τριπλέτα που βλέπετε τρεις κύκλοι δείχνουν θεραπείες που είναι λίγο πιο έξυπνες. Είναι στοχευμένες εξατομικευμένες θεραπείες. Ανωσοθεραπεία, παράγοντες στοχεύουσα θεραπείας μοριακή και παράγοντες που δίνουν στο μικροπεριβάλλον, μικροπεριβάλλον του καρκίνου. Δηλαδή τη θεμέλια ουσία που υπάρχει γύρω γύρω από τα καρκινικά κύτταρα και αποτελείται από διάφορες μικρομοριακές ουσίες. Κάποια παραδείγματα απλά τα αναφέρω στον πίνακα αυτό. Από τα νεότερα κυταρτοξικά χημιαθεραπευτικά το TAS 102 είναι ένα καινούργιο φάρματο. Βλέπετε σε κάποιους όγκους δοκιμάζοντας το καρκίνο του παγκρέατος, παράγοντες που δίνουν στο μικροπεριβάλλον θα αναφερθώ και αργότερα ή ανασυνδυασμένη, πενγκυλειωμένη η αλληλουρώνη δάση σε πειραματικό στάδιο ακόμα. Αναστολές με τα βήβαση καρικών σημάτων θα αναφερθώ σε κάτι το οποίο είναι το πιο σημαντικό από αυτά που θα πω σήμερα, στις αναστολές PARP κάποιων ενζύμων και στην ανοστοθεραπεία που τόσο πολύ ακούμε τα τελευταία χρόνια και έχει εφαρμογή σε αρκετούς τύπους καρκίνο. Οι προκλήσεις που έχουμε από τις αρχιωμένες θεραπείες όσον αφορά τους παράγοντες που δίνουν στο μικροπεριβάλλον είναι ότι το μικροπεριβάλλον, αυτή η θεμέλια οσία γύρω γύρω από τα καρκινικά κύτερα στον παγκρέας αποτελείται από ένα στρώμα που διδίζει τις χημειοθραπείες στα φαρμακά μας να περάσουν τα καρκινικά κύτερα. Ένα δεύτερο που έχει να κάνει την ανοστοθεραπεία είναι το καρκινικό στον παγκρέας που θεωρείται ένας μη ανοσολογικός όγος. Επίσης δεν έχουμε κάποιους στόχους νοριακούς ακόμα αναπτύξει βρύ για να στείλουμε εκεί τις στοχευμένες θεραπείες μας. Ξεκινώντας λοιπόν από αυτό που είπα για παράγοντες που δουν στο μικροπεριβάλλον, θα μιλήσω για αυτήν την αλουρονιδάση όπως είναι το κωδικό της όνομα PEGPH20. Είπαμε ότι ο καρκινός του παγκρέατος έχει ένα στρώμα γύρω γύρω από τα κύτερα που δεν επιτρέπει στο φάρμακο να πάει στα καρκινικά κύτερα να δράσει. Αυτό είναι πλούσιο σε αλουρονικό όξι και η επιτυλειωμένη αλουρονιδάση ουσιαστικά θέλει να καταστρέψει αυτή την περιεκτικότητα που έχει σε αλουρονικό όξι ο καρκινός του παγκρέατος. Μια μελέτη που χρησιμοποίησε συνδυασμό αυτής της ουσίας με χημειοθεραπεία σε ασθενείς που δεν είχαν λάβει ποτέ θεραπεία για τον καρκινό του παγκρέατος, έδειξε κάποια θετικά αποτελέσματα και ειδικά σε ασθενούς που είχανε υψηλή περιεκτικότητα σε αλουρονικό στον καρκινό, στον όγκο τους, ο συνδυασμός αυτός, αυτού του νέου μωρίου με τη χημειοθεραπεία, έδειξε μια διάμεση επιβίωση, εντεκάμεση μήνες, εντεκάμεση μήνες, εντεκάμεση μήνων. Είναι κάτι ενθαρρυντικό, δεν είναι κάτι το οποίο χρησιμοποιείται στην παρούσα φάση, αλλά είναι κάτι ενθαρρυντικό το οποίο επιδέχεται περίτερο έρεμμα. Συνεχίζοντας με τις υπόλοιπες στοχευμένες θεραπείες, θα σταθώ στις ανωσοθεραπείες και στους μωριακά στοχευμένους παράγοντες. Έχουμε τη δυνατότητα τα τελευταία χρόνια, κατά κάποιο τρόπο, να κατηγοριοποιήσουν τον καρκινό παγκρέατος σε μωριακούς υποτύπους. Ένας υπότυπος που έχει να κάνει με το νοσολογικό σύστημα και εκεί έχουμε σαν πιθανούς θεραπητικούς παράγοντες την ανωσοθεραπεία. Έχουμε υπότυπο που σχετίζεται με μηχανισμούς επιδιώσεων του DNA και έχει σχέση με μεταλλάξεις σε γονίδια γνωστά όπως είναι το BRCA, γονίδιο γνωστό το οποίο μεταλλάσεται σε πολλές περιπτώσεις καρκίνου, μαστού, οθήκης και προστάτη. Κι εκεί έχουμε δει ότι οι πλατινούχοι παράγοντες και κάποιοι καινούργοι αναστολείς φαίνεται να έχουνε δραστικότητα και έχουμε και κάποιες πάνης γεντικές ανομαλίες που μπορούμε να βρούμε σε ορισμένους καρκινούς παγκρέατος όπως είναι η σύνδεξη κάποιων γονιδίων NTRK λέγεται και υπάρχουν ειδικοί αναστολείς για αυτή τη σύνδεξη και αυτή η αναστολείς μπορεί να έχουνε κάποια παραπάνω αποτελεσματικότητα. Ξεκινώντας λοιπόν από την ανοσοθεραπεία, όπως είπα ο καρκινός του παγκρέατος είναι ένα σχετικά μη ανοσολογικός καρκινούς. Πρόημες μελέτες με ανοσοθεραπευτικά φάρμακα, αυτά αν τα έχετε ακούσει είναι το γνωστό υπηλίμουμα, πενπρολίζουμα, νυβόλουμα είναι γνωστές ονομασίες στον περισσότερο κόσμο που ασχολείται λιγάκι παραπάνω με την έρευνα στον καρκινό έχουν δείξει μικρή ή καθόλου δραστικότητα στον προχωρημένο καρκινό του παγκρέατος. Ωστόσο οι θεραπείες αυτές, κυρίως η θεραπεία που έχει να κάνει με τα anti-PD-1 μόρια φαίνεται να είναι περισσότερο αποτελεσματική όταν ο καρκινός σχετίζεται με ελαττωματικό μηχανισμό επιδιόρθωσης βλαβών στον DNA. Το DNA μπορεί να επιδιορθώνει τον εαυτό του με κάποιους μηχανισμούς. Όταν υπάρχει ανεπάρκεια σ'αυτούς τους μηχανισμούς φαίνεται ότι η ανωσοθεραπεία έχει καλύτερη αποτελεσματικότητα. 1% των καρκινών του παγκρέατος έχει αυτή την ανεπάρκεια στην επιδιόρθωση του DNA. Φάνηκε λοιπόν ότι σε μια μελέτη φάσης 2 το πέμπρο λύσμα που είναι ένας anti-PD-1 παράγοντες ανωσοθεραπείας σε ασθενείς με καρκινό παγκρέατος που είχαν αυτή την ανεπάρκεια φάνηκε ότι σε αυτό το διάγραμμα από το σύνολο των ασθενών ήταν μια μελέτη που δεν προορίζει και στο καρκινό παγκρέατος αλλά σε πολλούς καρκινούς Ότι είναι ΜΜΟΒ είναι περίπτωση καρκινού παγκρέατος βλέπετε ένας από αυτή τη πλευρά πέντε από εδώ, ότι είναι κάτω από τη ρουζότια γραμμή δείχνει ότι ο καρκινός περιορίστηκε σε μέγεθος Άρα πέντε στους έξι ασθενείς είχαν κάποια ανταπόκριση σε αυτήν την καινούργια ανωσοθεραπεία. Πολύ μικρά νούμερα δεν μας λένε κάτι αλλά μας δίνουν μια ελπίδα ότι κάτι μπορεί να προκύψει στο μέλλον. Ανωσοθεραπείες υπάρχουν πολλές όπως σας είπα η Πυλίγμα Περμπρολύζουμα Λιβόλουμα είναι ένας τολής σημείων ελέγχου όπως λέγεται του νοσοκοτικού συστήματος Και υπάρχουν και άλλες διαφορετικές κατηγορίες ανωσοθεραπείας, εμβόλια, κάρτι σελς που έχετε πιθανώς ακούσει σε αιματολογικές νόσους τα οποία είναι υπό έρευνα και υπάρχει ακόμα πολύ μεγάλη έρευνα μέχρι να καταλήξουμε σε ενθαρρυντικά αποτελέσματα που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε εξοστοκημακευμένη θεραπεία των ασενών μας. Περνώντας στο δεύτερο κομμάτι των στοχευμένων θεραπειών, τον πιο έξυπνο, μιλάμε για τους μωριακούς πια στοχευμένους παράδοτες. Αυτό που ξέρουμε και η εμπειρία, αυτό το σλάιδ αυτοί που διαφάνεται προέρχεται από την εμπειρία ενός μεγάλων κέντρων μωριακών στοχευμένων κέντρων, το οποίο έδειξε, κοιτάζοντας τις ιστολογικές τα παρασκευάσματα από βιοψίες των ασενών με καρκίνο παγκρέατος, βρέθηκε ότι κάποιες μωριακές αλλαγές συμβαίνουν όντως στον καρκίνο παγκρέατος και το χαρακτηρίζουν κάθε περίπτωση. Αυτή η λίστα μωριακών αλλαγών αναφέρεται σε αλλαγές για τις οποίες υπάρχει κάποια θεραπεία με ένδειξη άλλη από το καρκίνο παγκρέατος. Αυτές οι αλλαγές είναι μωριακές αλλαγές για τις οποίες δεν υπάρχει φάρμακο αλλά έχουν συσχετιστεί σαν βιοδίκτες με κάποιους άλλους καρκίνους. Σα μιλήσω λίγο για αυτή την αλλαγή που σας έδειξα και νωρίτερα, το γονίδιο NTRK. Σε αυτή λοιπόν την περίπτωση του γονιδίου NTRK φάνηκε ότι σε μια μελέτη αρχικού σταδίου σε 55 διαφορετικούς τύπους καρκίνους εκ των οποίων μόνο ένας βέβαια ήταν καρκίνος του παγκρέατος, η χλίση του λαροτρέκτινιπ ενός μιας θεραπείας στοχευμένης της συγκεκριμένης μωριακής αλλαγής έδειξε ένα καλό σημαντικό αποτέλεσμα στο συγκεκριμένο καρκίνο παγκρέατος. Γενικότερα έδειξε πολύ καλά αποτελέσματα σε όλους τους τύπους καρκίνου που χρησιμοποιήθηκε, γι' αυτό και πήρε επιταχυνόμενη έγκριση από τον FDA. Ωστόσο η εμπειρία που έχουμε για τον καρκίνο παγκρέατος είναι πολύ μικρή, αλλά και εδώ είχαμε ένα ενθαρρυτικό στοιχείο ότι κάτι μπορεί να συμβαίνει και εκεί. Άφησα ίσως το σημαντικότερο για το τέλος για να μας μείνει κιόλας. Εδώ όπως είπε και ο κ. Φελέκουρας, η μετάλλαξη στο γονίδιο μπράκα που το βρίσκουμε στον καρκίνο του μαστού και αμέσως κάνουμε κάποιες κινήσεις για να προλάβουμε κάτι χειρότερο, εμφανίζεται σε ποσότητα περίπου 7% και στον καρκίνο του παγκρέατος. Εκεί λοιπόν σε αυτές τις περιπτώσεις, σε αυτό το 7% των καρκίνων του παγκρέατος βρέθηκε ότι θεραπεία με πλατινούχα χειμιοθεραπεία έχει πολύ καλύτερα αποτελέσματα από θεραπεία χωρίς πλατινούχο χειμιοθεραπευτικό. Ένα στοιχείο είναι αυτό. Δεν είναι στοιχευμένη θεραπεία, αλλά είναι εξατομικευμένη θεραπεία με βάση του μοριακού προφύλου της νόσου. Ένα δεύτερο στοιχείο είναι ότι οι αναστολείς PARP ενός ενζύμου που έχει να κάνει η αλλαγή του γονιδίου με την καρκινογέννηση, οι αναστολείς αυτοί PARP φαίνεται να είχαν καλή αποτελεσματικότητα σε ασθενείς με καρκίνο παγκρέατος και μετάλλεξη στο μπράκα. Μια αρχικής φάσης μελέτη έδειξε κάποια ενθαρρυτικά αποτελέσματα σε ασθενείς που δεν είχαν λάβει θεραπεία, ωστόσο το πιο σημαντικό αποτέλεσμα προήρθε από μία μελέτη που προσιάστηκε φέτος, τη μελέτη Πόλο, η οποία τι ήταν, ήταν μια θεραπεία συντήρησης με ολάπαρ, αυτό είναι ένας αναστολέας PARP, έναντι τίποτα εικονικού φαρμάκου σε ασθενείς με μεταστατικό καρκινοπαγκρέατος που είχαν λάβει πρώτης γραμμής χημιοθεραπεία και δεν είχανε πρόοδο νόσου αφού έλαβαν τη χημιοθεραπεία. Τι κάνανε λοιπόν, δώσανε για συντήρηση αυτόν τον αναστολέα έναντι του εικονικού φαρμάκου και συνεχίστηκε η δοσολογία μέχρι πρόοδο νόσου ή μη αποδεικτή τοξικότητα. Πολύ μεγάλος αριθμός ασθενών, 3.300 ασθενείς, 7.100 είχαν τον Μπράκα, 247, το πρωτεύον καταληκτικό σημείο αυτό που ήθελαν να δουνε ήταν η επιβίωση ελεύθερης νόσου. Όντως, τα αποτελέσματα ήταν πολύ ανθαρρυντικά. Η μέση διάρκεια ανταπόκρισης σε ασθενείς που πήραν τον αναστολέα ήταν 25 μήνες. Σε αυτούς που δεν πήραν τίποτε ήταν 3,7 μήνες. Επίσης η αντικειμενική ανταπόκριση 18% ενάντια 6%. Άρα με άλλα λόγια αυτός ο αναστολέας παρκ, το λάπαριμ, ίσως κάποια στιγμή γίνει η στάνταρ θεραπείας συντήρησης στον καρκίνο του παγκρέατος σε ασθενείς που έχουν ανταποκριθεί, έχουν τουλάχιστον σταθερή νόσο μετά το πέρας της χημιοθεραπείας. Όσον αφορά γιατί πάντα έχει νόημα και πόσο ασφαλές και πόσες παρενέργειες και πόσο επηρέασε την ποιότητα ζωής των ασθενών το συγκεκριμένο φάρμακο, η μέση διάρκεια της θεραπείας σε ένα μεσό ήταν στις 6 μήνες και η αξιολόγηση της ποιότητας ζωής από τους ασθενείς έδειξε ότι δεν υπήρχε καμία μεταπολήση ποιότητας ζωής, αλλά ήταν καλά ανεκτό και ασφαλές φάρμακο. Με βάση λοιπόν την αποτελεσματικότητα αυτού του φαρμάκου, αυτού του μωρίου, του παρπαναστολέα έχουν σχεδιαστεί και γίνονται πολλές μελέτες με διαφορετικούς τύπους, βλέπετε διαφορετικά όλα, τέτοιον αναστολέων, ρουκά, σε συνδυασμό με χημιοθεραπεία, να δούμε αν αυτός ο συνδυασμός τελικά μας δίνει κάτι καλύτερο στην αποτελεσματικότητα της γενικότερης θεραπείας, όχι χημιοθεραπείας, γενικότερης συστηματικής θεραπείας για τον καρκίνο του παγκρέατος. Η τελευταία αυτή η μελέτη είναι η πιο σημαντική εξέλιξη που είχαμε σε στοχευμένη θεραπεία τα τελευταία χρόνια. Συνοξίζω λοιπόν, για να μην κρατάω περισσότερο χρόνο, αυτό που θα έλεγα είναι ότι ο καρκίνος του παγκρέατος εξακολουθεί να είναι μια θεραπευτική πρόκληση για όλους εμάς τους κλινικούς γιατρούς και όχι μόνο κλινικούς. Η βάση θεραπείας παραμένει η χημιοθεραπεία. Στην εποχή της στοχευμένης θεραπείας έχουμε μικρή πρόοδο με μηνύματα αισιοδοξά, ακόμα όμως περιμένουμε πολλά περισσότερα. Η ενωστοθεραπεία κάτι πάει να δείξει, δεν είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική ακόμα, αλλά πολλές μελέτες είναι σε εξέλιξη. Η σημαντικότερη εξέλιξη είναι η δράση των αστολέων PARC, του OLAPAR, σαν θεραπείας συντήρησης και ίσως και σε ενστιασμό με χημιοθεραπεία ακόμα και στην αρχική αντιμετώπιση της νούσου. Οι νεότεροι κυταροτοξικοί παράγοντες και οι μωριακοί παράγοντες βρίσκονται υπομελέτη και περιμένουμε τα επόμενα χρόνια να δούμε κάτι, ωστόσο πρέπει να ξέρω ότι χρειάζεται πολύ ακόμα έρευνα, κλινικές, μελέτες, αλλά και μεγάλη προσπάθεια να χαρακτηρίσουμε μωριακά το προφίλ κάθε καρκίνου παγκρέατος και να σχετίσουμε αυτό το μωριακό προφίλ με εξοτοκμηκευμένη θεραπεία, έτσι ώστε να έχουμε έξυπνα φάρμακα που βάλουν ενάντι συγκεκριμένων τύπων παγκρεατικών καρκίνων και να μην έχουμε το one size fits all, να δίνουμε δηλαδή το ίδιο σε όλους. Ευχαριστώ πολύ. |
