| : Μουσική Καλησπέρα, καλωμένα. στο κέντρο της Αθήνας, σε μια δύσκολη γειτονία της πόλης, μεταξύ Άγιου Παντελεήμονα, Λεδέ Βικτωρίας και Κιψέλη. Και επειδή λοιπόν στο σχολείο της Πρώτη Λιγίου δεν έδινα την πρέπουσα σημασία, έμεινα στην ίδια τάξη, άλλαξα στο σχολείο και πήγα σε ένα σχολείο, το οποίο ήταν στην άλλη μορφή της πόλης. Έτσι λοιπόν για τα επόμενα τρία χρόνια έπρεπε κάθε μέρα να κάνω περίπου μια διαδρομή 45 λεπτά μια ώρα, με ένα τρένο και ένα λοφορείο συνήθως. Μέσα από αυτές τις διαδρομές λοιπόν, άρχισα σιγά σιγά να παρατηρώ τον κόσμο, να βλέπω τι υπάρχει γύρω μου, να βλέπω τους ανθρώπους, να βλέπω την πόλη, το αστικό τοπίο, τη ζωή. Άρχισα λοιπόν να έχω σιγά σιγά μια αντίληψη, μια πρώτη αντίληψη, τι είναι η εικόνα. Θυμάμαι μάλιστα ότι έβαζα και τα ακουστικά στα αυτιά μου και έβαζα και το δικό μου soundtrack στις εικόνες που περνάγαν έξω από το τρένο. Βέβαια, μου πήρε αρκετά χρόνια μέχρι να μπορέσω να αποκωδικοποιήσω τι ήταν αυτό που θέλω να κάνω στη ζωή μου. Μπορώ να πω ότι η πυξίδα του επαγγελματικού προσανατολισμού μου ήταν προσανατολισμένη. Και όταν τελικά βρήκα αυτό που θέλω να κάνω, μου πήρε ακόμα περισσότερο χρόνο για να μπορέσω να ζήσω από αυτό. Είχα μια παλιά φωτογραφική μηχανή του παππού μου και με αυτή ξεκίνησα σιγά σιγά να πειραματίζω με την εικόνα, με τη φωτογραφία. Φυσικά, ήταν ένα πολύ ακριβό sport και όλα μου τα λεφτά πηγαίνανε σε καρούλια films, σε εμφανίσεις, σε τέτοια πράγματα. Οπότε, λοιπόν, έκανα πάρα πολλές δουλειές για αρκετά χρόνια, οι οποίες δεν είχαν καμία σχέση με τις τέχνες. Από μπουφεντζής στη Φωκίνος Νέγρη, πολιτής παπουτσιώνου στην Ερμού, ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις, εξωνοδοχεία, περνάγαμε air condition και τέτοια. Κάποια στιγμή πήγα προς τη μουσική και μουσική παραγωγή μεγάλη αγάπη. Εκεί η πηξίδα άρχισε σιγά σιγά να δείχνει προς τα κάπου σχέδιο, γραφιστική και μετά έγινα συντάχτης. Και κάποια μέρα, λοιπόν, αποφάσισα να αφήσω την όποια σιγουριά μου έδινε αυτό που έκανα, για να κυνηγήσω αυτό που πραγματικά ήθελα να κάνω, να δημιουργώ τις δικές μου εικόνες. Ήταν λοιπόν ένα ρίσκο, αλλά ήταν ένα ρίσκο για το οποίο προετοιμαζόμουν όλα αυτά τα χρόνια. Γιατί κάνοντας όλες αυτές τις δουλειές που έκανα πριν, ουσιαστικά υποστήριζα το ψώνιο μου. Έβγαζα λεφτά από εκεί και τα ρίχνε όλα στην εικόνα, στη φωτογραφία. Κάμερες, φακούς, τα πάντα. Ήταν λοιπόν ένα υπολογισμένο ρίσκο. Δεν είμαι λοιπόν από τους ανθρώπους, τους φωτογράφους που λέμε ότι γεννηθήκαν με μια κάμερα στο χέρι. Κάθε άλλο. Μου πήρε χρόνο. Και η φωτογραφία τότε ήταν πολύ διαφορετική από τη φωτογραφία του σήμερα. Η φωτογραφία, από την αρχή της ιστορίας της μέχρι και μόλις πριν από 12 χρονιά, ήταν ένας πολύ κλειστός κύκλος. Για λίγους. Ένα exclusive club, θα έλεγα. Χρειαζόσαμε αρκετά χρήματα για να το κάνεις, για να το ακολουθήσεις. Και ακόμα και αν είχες την οικονομική δυνατότητα να το κάνεις, ήταν φοβερά δύσκολο να ζήσεις από αυτό. Δηλαδή, λίγοι άνθρωποι στον κόσμο γενικά, συγκριτικά, βιοποριζόντουσαν αποκλειστικά και μόνα τη φωτογραφία. Και αυτό, για τον πολύ απλό λόγο, ήταν σχεδόν αδύνατον, να δουν τη δουλειά σου τα σωστά μάτια. Οι άνθρωποι, οι εταιρίες και τα μέσα που σε ενδιέφεραν. Και όλα άλλαξαν μόλις πριν από 12 χρόνια. Και είναι τόσο μεγάλη αλλαγή που έχει γίνει, όπου άλλαξαν οι ίδιες οι τέχνες. Έχει αλλάξει η ίδια η τέχνη της φωτογραφίας και του βίντεο. Και όλη η διομηχανία, όλος ο μηχανισμός γύρω από αυτό. Και αυτό φίλετε σε αυτό που έχετε όλη στην τσέπη σας αυτή τη στιγμή, που έχετε πάνω σας. Οφίλετε στα κινητά σας τηλέφωνα. Τα smartphone, τα έξυμα τηλέφωνα, έφεραν, αυτό που κατάφεραν, ήταν να εκδημοκρατήσουν τις τέχνες. Η φωτογραφία δεν είναι πλέον ένας μικρός χώρος για λίγους. Είναι ένας ανοιχτός χώρος για όλους. Τα πάντα στηρίζονται στην εικόνα. Το 2007, τη χρονιά που βγήκε το πρώτο iPhone, είχαν πουλυθεί στον πλανήτη 100 εκατομμύρια ψηφιακές φωτογραφικές μηχανές. Πέρυσι, η αγορά των ψηφιακών φωτογραφικών μηχανών είχε μειωθεί κατά 80%, πουλυθήκανε 19 εκατομμύρια. Την ίδια στιγμή, 400 εκατομμύρια καινούργια iPhone, μάλλον, συγγνώμη, όχι μόνο iPhone, όλες οι μάρκες, πήγανε σε χέρια ανθρώπων. Μα αυτό που έχετε στην τσέπη σας αυτή τη στιγμή, έχουνε γίνει μικρού μήκους ταινίες, μεγάλου μήκους ταινίες και φωτογραφίσεις εξωφύλων για τα μεγαλύτερα περιοδικά στον κόσμο. Ο Στίβεν Σόντεμπερκ, βραβευμένος σκηνοθέτης με όσκαρ για το «Traffic», υποψήφιος για όσκαρ με το «Erin Brokovits» και σκηνοθέτη στο «Ocean's Eleven» του «Elbe» και τα λοιπά, γύρισε όχι μία, δύο ταινίες, back to back, αποκλειστικά και μόνο με κινητό τηλέφωνο. Και δεν ήταν ένα μαρκετινίστικο τρίκ, αν θέλετε, ήταν η δημιουργική επιλογή, μάλιστα. Έτσι. Αυτή τη στιγμή, η φωτογραφία και το βίντεο βρίσκεται στην πιο δημοφιλή φάση της ιστορίας της. Τα πάντα στηρίζονται στην εικόνα. Αυτή τη στιγμή είναι η καλύτερη στιγμή για να ξεκινήσει κάποιος φωτογραφία ή να ασχοληθεί με τη φωτογραφία. Αν μέσα σας νιώθετε την ανάγκη να δημιουργήσετε εικόνες, να πείτε ιστορίες, να δημιουργήσετε και να μεταφέρετε συναισθήματα, το μόνο που έχετε να κάνετε είναι απλά να ξεκινήσετε, τίποτα άλλο. Δεν υπάρχουν πλέον δικαιολογίες. Πάρτε μια κάμερα, όποια κι αν είναι αυτή, ακόμα και το κινητό τηλέφωνο. Τραβήξτε φωτογραφίες, τραβήξτε βίντεο, βάλτε και το όνομά σας από κάτω και μόλις γίνονται σκηνοθέτες. Φωτογράφει, διευθέως φωτογραφίας. Είναι τόσο απλό πλέον. Το άλλο που χρειάζεστε, επίσης το έχετε. Έχετε και το μέσον, λοιπόν, και έχετε και τη δημιουργικότητα που χρειάζεται. Γιατί είναι όλοι οι άνθρωποι οι δημιουργικοί. Οι γεννιόμαστε οι δημιουργικοί. Ο μεγάλος μου γιος αυτή τη στιγμή είναι κοντά στα πέντε. Όταν λοιπόν η δασκάλα στο παιδικό στασμό τους ρωτάει, να σηκώθει να μου ζωγραφίσει κάτι, βλέπεις όλα τα χέρια ταυτόχρονα στον αέρα. Όχι μόνο οι γεννιόμαστε οι δημιουργικοί, είναι και η κυρία αρχοένιστος στα πρώτα χρονιά. Αλλά σιγά σιγά χάνεται. Μειώνεται πάρα πολύ. Αδρανοποιείται. Είμαι σίγουρος ότι σε μερικά χρόνια από τώρα, αν γίνει η ίδια ερώτηση στην τάξη, είναι ζήτημα να σηκώθουν τα μισά χέρια. Γιατί η δημιουργικότητα είναι ένας μισ. Χρειάζεται εξάσκηση, χρειάζεται γύμναση. Χρειάζεται δουλειά. Μπορεί να είναι λοιπόν εύκολο, μπορεί να είναι μάλλον απλό να γίνει κάποιος στην εποχή μας κοινοθέτης φωτογράφος, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι είναι και εύκολο. Χρειάζεται δουλειά για να δημιουργείς όμορφες εικόνες. Και ο δημοκρατισμός τι έκανε? Πειροδότησε τη δημιουργικότητα σε εκατομμύρια ανθρώπους. Άρα λοιπόν αυτή τη στιγμή είναι ακόμα πιο δύσκολο να γίνει το εξής. Είναι ακόμα πιο δύσκολο να δημιουργήσεις πρωτότουπο περιεχόμενο, το οποίο να μπορέσει να ξεχωρίσει σε αυτό τον οκεανό των φωτογραφιών και των βίντεο που υπάρχουν εκεί έξω. Χρειάζεται διάβασμα, πολύ διάβασμα. Να εξασκείται την τέχνη συνέχεια. Η φωτογραφία γενικά είναι μια ιστορία λίγο περίεργη. Θέλει δουλειά. Δεν είναι απλά τα πράγματα. Πρέπει να είσαι αφοσιωμένος. Πρέπει να είσαι δεσμευμένος σε αυτό που κάνεις. Χρειάζεται να κοιμάσαι, να ξυπνάς και να αναπνέσαι γι' αυτό. Και όταν είσαι πατιασμένος με αυτό, όταν το κάνεις με αγάπη, δεν προσπαθείς να είσαι έτσι. Είσαι απλά έτσι. Δεν το παλεύεις. Είναι εδώ και το lifestyle σου. Θα ήθελα πάρα πολύ να σας πω αυτή τη στιγμή ότι υπάρχει κάποιο shortcut, ότι υπάρχει κάποιος δρόμος να κόψετε για να φτάσετε πιο γρήγορα κάπου, για να μάθετε πιο πολλά πράγματα. Δεν υπάρχει. Δεν υπάρχει. Χρειάζεται δουλειά. Χρειάζεται να μαθαίνετε πράγματα. Εγώ δεν είχα την ευκαιρία να πάω σε κάποια σχολή, αν θέλετε, να μάθω τη δουλειά. Έμαθα και μαθαίνω φωτογραφία, φωτογραφίζοντας βίντεο, τράβοντας βίντεο. Το σχολείο μου, αν θέλετε, ήταν τα making of. Μάλλον, ναι, τα making of στα έξτρα στο DVD. Και το πανεπιστήμιο αργότερα ήταν τα tutorial, τα forum, τα blog, τα βίντεο. Θυμάμαι, έπαιρνα παλιά ταινίες σε DVD και έβλεπα πρώτα τα making of και μετά την ταινία. Το απόλυτο spoiler. Αλλά η αλήθεια είναι λοιπόν ότι η τέχνη θέλει διάβασμα. Θέλει να ρίξεις όλο στον εαυτό εκεί. Και σίγουρα δεν μπαίνει ρόλο η τύχη. Γιατί πάρα πολύ το ρίχνουν στην τύχη, δεν είχα τύχη. Ή τι τυχερός είναι αυτός. Δεν μπαίνει ρόλο η τύχη. Έναν στοικός φιλόσοφος, ο Σενέκας, είχε πει ότι η τύχη είναι αυτό που συμβαίνει όταν η προετοιμασία συναντάει την ευκαιρία. Και όσο δουλεύετε πάνω σε αυτό το πράγμα που κάνετε, που αγαπάτε, ουσιαστικά προετοιμάζεστε. Προετοιμάζεστε για αυτά που θα έρθουν. Τίποτα καλό δεν συμβαίνει χωρίς δουλειά. Αυτή είναι η αλήθεια, παιδιά. Και δεν παίζει ρόλο το ταλέντο. Όταν είσαι ο ταλαντούχος και είναι κάποιος, χρειάζεται δουλειά. Και τώρα δεν μιλάω μόνο για τις τέχνες. Δεν γίνεσαι ούτε Στέφανος της ΙΠΑΣ, ούτε Γιάννη Σανντοκούμπου μόνο με ταλέντο. Το ξεχνάμε. Χρειάζεται δουλειά. Χρειάζεται να ρίξεις δουλειά στο κόρτ. Και μαζί με αυτό, χρειάζεται να έχετε και στις ζωές τους ανθρώπους οι οποίοι θα σας σπρώχνουν μπροστά. Δεν θα σας κρατάνε πίσω. Ακόμα χειρότερα θα σας σπρώχνουν κάτω. Καλώς ή κακώς, το περιβάλλον που βρίσκεστε παίζει πολύ σημαντικό ρόλο. Στην τέχνη σας γενικά, και όχι μόνο στην τέχνη, καλό είναι να μην συμβιβάζεστε. Αν είχα να σας προτείνω κάτι, είναι να μην συμβιβάζεστε. Όταν χρειάζεται να προσαρμόζεστε. Η λέξη συμβασμός θεωρώ ότι είναι πράγματι από τις πιο βρώμικες λέξεις που υπάρχουν. Όσο συμβιβάζεσαι, όχι μόνο μεν στάσιμος, αλλά αλληλώνεσαι κάνοντας πράγματα που δεν θέλεις πραγματικά. Δεν κάνεις αυτό που θέλεις εσύ. Κάνεις αυτό που θέλει κάποιος άλλος. Και επειδή πήρξα εκεί, δυστυχώς, συμβιβάστηκα για αρκετά χρόνια, νομίζω ότι είναι τα χρόνια που έχασα περισσότερο στη ζωή μου. Δεν με πήγανε πουθενά. Είχα τα πιο μη παραγωγικά, μη δημιουργικά μου χρόνια. Και όταν επιτέλους ξεκίνησα και μπορούσα να λέω τη λέξη όχι, σε πράγματα που δεν με καλύπτανε πλήρως, γιατί ξέρετε είναι μικρή λέξη το όχι, αυτά τα τρία γράμματα όμως είναι πάρα πολύ δυνατά. Άρχισε τότε να συμβαίνουν και όρια πράγματα στη ζωή μου επιτέλους. Και άρχισα να γίνομαι κι εγώ καλύτερο στην τέχνη μου. Όταν αρχίζεις και λες όχι και δεν συμβιβάζεσαι σε πράγματα, αυτό που κάνεις ουσιαστικά τι είναι. Ανοίγεις χώρο, ανοίγεις δρόμο για να έρθουν τα πράγματα που είναι πραγματικά σημαντικά για εσένα. Τα πράγματα που θέλεις πραγματικά. Αυτά που τα βλέπεις από μακριά και έχεις πει το ναι πριν ακόμα έρθουν. Θέλει λοιπόν μια μίξη πραγμάτων για να μάθεις τις τέχνες γενικότερα και για να μπορέσεις να επιζήσεις τις τέχνες. Ξέρετε πολλά παιδιά μου κάνουν ερωτήσεις για τις τέχνες οι οποίες δεν έχουν να κάνουνε με την τέχνη αυτή κατά αυτή. Έχουν να κάνουνε με το βιοποριστικό κομμάτι των τεχνών. Το οποίο στην εποχή που ζούμε και στην Ελλάδα του σήμερα είναι απόλυτα κατανοητό έτσι. Αυτό που καίει στον κόσμο είναι πώς θα ζήσω. Και μια από τις ερωτήσεις που μου κάνουν πιο συχνά είναι η ερώτηση, OK, πώς θα πω στον χώρο, πώς μπαίνει στον χώρο. Κάνω αυτά που μου λες, είμαι εκεί, το αγαπάω αυτό που κάνω. Ξυπνάω, κοιμάμαι και ζω γι' αυτό. Αλλά πώς μπαίνω στον χώρο, πώς θα ξεκινήσουν τα γρανάζια να δουλεύουν, να αρχίσω να δουλεύω γι' αυτό. Και δυστυχώς αυτή η ερώτηση είναι λάθος, δεν υπάρχει σωστή απάντηση. Γιατί είναι λάθος η νοτροπία, είναι λάθος το mentality. Σταματήστε να σκέφτεστε τον χώρο, τον οποιοδήποτε χώρο, όχι μόνο τον καλλιτέχνικο, ως κάτι για το οποίο πρέπει να βρείτε τρόπο να μπείτε μέσα. Και αρχίστε να σκέφτεστε τον εαυτό σας ως κάποιον για τον οποίο ο ίδιος ο χώρος θα θέλει να αποκτήσει. Η δουλειά σας είναι να βελτώνεστε καθημερινά, να μαθαίνετε συνέχεια πράγματα και να γίνετε τόσο καλοί, που να μην μπορεί κανείς να γνωρίσει τη δουλειά σας. Ευχαριστώ πολύ. |
