| : [♪ Μουσική Γεια σας, παιδάκια! Ονομάζομαι Γκαντούνα Ζωή. Και σήμερα θα κάνουμε Γλώσσα Τετάρτης Δημοτικού, συνεχίζοντας στη 10η ενότητα. Λέξεις φτερουγίζουν πέρα, ταξιδεύουν στον αγέρα. Και συγκεκριμένα θα δούμε το κείμενο με τίτλο «Χορεύοντας με ανήκους τους ήχους». Πριν σας πω να πάτε στη σηλίδα 89 του βιβλίου, να σας πω ότι αυτό το κείμενο αποτελεί ένα από τα αγαπημένα μου κείμενα, γιατί περιέχονται μέσα μηνύματα, δίνει μηνύματα πολύ ωραία. Δηλαδή, όποιος άνθρωπος έχει επιμονή, θέληση, θάρρος για αυτό που θέλει να κάνει, αυτό που θέλει να πραγματοποιήσει, μπορεί να ξεπεράσει όλες τις δυσκολίες και να επιτύχει επιτυγχάνοντας έτσι το στόχο του. Οπότε λοιπόν, πάμε να δούμε το κείμενο αυτό στη σηλίδα 89 και διαβάζοντάς το κι εσείς από το σπίτι σας, θα καταλάβετε τι εννοώ. «Χορεύοντας με ανήκους τους ήχους». Η Ευγενία είναι ένα δεκάχρονο, πολύ έξυπνο κοριτσάκι, το οποίο δεν κληρονόμησε το προνόμιο να ακούει τους ήχους. Είναι με λίγα λόγια μέλος της κοινότητας των κοφών. Διαθέτει εκπληκτική εκφραστικότητα, κατέχει την επίσημη γλώσσα των κοφών, τη νοηματική γλώσσα, και είναι πολύ καλή χηλιαναγνώστρια. Τη γνώρισα τυχαία σε ένα πάρτι κοφών. Η μικρή Ευγενία κάνει παρέα με κοφά και ακούοντα παιδιά, και οι πιο στενοί της φίλοι είναι να ακούουν κοριτσάκι από την Κρήτη, η Στεφανία. Από την παρέα με την Ευγενία, η Στεφανία κατάφερε να μάθει αρκετά τη νοηματική γλώσσα, επομένως τίποτε δεν εμπόδιζε την επικοινωνία τους. Το προηγούμενο καλοκαίρι, όταν είχε πάει στην Κρήτη για να περάσουν μαζί τις διακοπές, η Ευγενία εντυπωσιάστηκε πολύ από τα παπούτσια του μπαλέτου της Στεφανίας. Η Στεφανία της εξηγούσε πως χορεύοντας νιώθει σαν να πετάει. Είδαν μαζί και τη βιντεοκασέτα από τις πρόβες της Στεφανίας στο μπαλέτου. «Θέλω κι εγώ να νιώθω σαν να πετάω, όπως εσύ», είπε η Ευγενία στη φίλη της. Έπειτα, από λίγο καιρό, όταν γύρισε στην Αθήνα, η Ευγενία γράφτηκε κανονικά στη σχολή μπαλέτου. Η δασκάλα του μπαλέτου τη δέχτηκε με χαρά και εξήγησε στα άλλα παιδιά, πως η Ευγενία δεν ακούει τους ήχους όπως τους ακούνε εκείνοι, αλλά πως ο χορός είναι πάνω απ' όλα η γλώσσα του σώματος. Η αρχή δεν ήταν εύκολη. Ο πρώτος ενθουσιασμός της Ευγενίας άρχισε να υποχωρεί. Φοβόταν μήπως δεν τα καταφέρνει. Σημαντικό ρόλο για να επιμείνει έπαιξαν ο πατέρας και η δασκάλα της. «Τίποτε δεν μας χαρίζεται στη ζωή, ούτε στους κοφούς, ούτε στους ακούοντες. Τα πάντα κατακτούνται με θάρρος και προσπάθεια», της είπε ο πατέρας της. Έπειτα, από ένα χρόνο και προπαντός, χάρη στο πάθος της για τον χορό, η Ευγενία έχει ενταχθεί με πλήρη επιτυχία στην ομάδα μπαλέτου. Θα αναρωτηθείτε, «Μα πώς ακολουθεί το ρυθμό, αφού δεν ακούει τους ήχους» Την ίδια ερώτηση έκανα κι εγώ. «Τη μουσική την νιώθω από τις δονήσεις, αφού υπάρχει ξύλινο πάτωμα στην αίθουσα», μου εξηγεί η Ευγενία. Την ημέρα που τη γνώρισα, ήταν κάπως αγχωμένη, διότι ετοιμαζόταν για την πρώτη της παράσταση. Στο θέατρο θα υπάρχει και διρμηναίας για τους κοφούς θεατές. Φεύγοντας από το πάρτι, ευχήθηκα στην Ευγενία καλή επιτυχία. Στη νοηματική βέβαια. Λοιπόν, παιδιά, πώς σας φάνηκε το κείμενο, είχα δίκιο. Έχει μέσα του πολλά μηνύματα, μας δίνει δύναμη και θάρρος να προσπαθούμε για αυτό που θέλουμε πραγματικά να πετύχουμε. Τι λέτε εδώ, γιατί μιλάει. Μιλάει για ένα κοριτσάκι, πολύ έξυπνο, την γλυκιά Ευγενία, η οποία δεν ακούει πολύ καλά τους ήχους, δεν ακούει τους ήχους. Διαθέτει όμως, λέει, πολύ καλή εκφραστικότητα. Εκφράζεται με τα χέρια της, με το πρόσωπό της, με τα μάτια της, που πραγματικά αυτό δεν την εμποδίσει σε τίποτα. Μπορεί δηλαδή να συνανοηθεί με όλους τους άλλους ανθρώπους. Και επίσης είναι και χιλιαναγνώστρια. Τι σημαίνει η λέξη χιλιαναγνώστρια. Είναι σύνθετη λέξη από τη λέξη χιλιαναγνώστρια. Δηλαδή μπορεί να διαβάσει τα χίλια των άλλων ανθρώπων όταν αυτοί μιλούν. Εδώ βλέπουμε ένα παράδειγμα προσμήμηση. Βλέπουμε δηλαδή ένα κοριτσάκι, το οποίο παρόλο που δεν ακούει καλά τους ήχους, δηλώνει την επιθυμία της... να συμμετάσχει σε παράσταση κιόλας χορού, μπαλέτο και σε παράσταση χορού. Και βλέπουμε την επιμονή της, την υπομονή της και το θάρρος της. Και φυσικά στο τέλος το πετυχαίνει όλο αυτό. Τίποτα δεν την εμποδίσει. Επιτυχάνει το στόχο της. Και επίσης, τι τη βοηθάει πάρα πολύ. Υπάρχουν εργαλεία, παιδιά, που μας βοηθάνε να συνενοηθούμε. Αυτό είναι το αλφάβητο, το αλφάβητο της νοηματικής γλώσσας. Το οποίο το είδατε, το ξέρετε εσείς από τη μελέτη που κάνατε. Από τη μελέτη περιβάλλοντος, το αλφάβητο, το έχετε ξαναδει. Κάθε γράμμα συμβολίζεται με τη μπαλάμη μας και με το χέρι μας. Για παράδειγμα, ας πούμε τώρα, αν εγώ θέλω να κάνω το όνομά μου, μπορείτε να το κάνετε κι εσείς στο σπίτι. Εμένα με λένε Ζωή. Μπορώ, για παράδειγμα, να συστηθώ σε κάποιον στη νοηματική γλώσσα. Που η νοηματική γλώσσα είναι κανονική γλώσσα, είναι επίσημη, έχει δηλαδή επισημοποιηθεί από το 2000 στο ελληνικό κράτος, και επίσης από το ελληνικό κράτος, συγγνώμη, και έχει τη δική της γραμματική και το δικό της συντακτικό. Αποτελεί δηλαδή κανονική γλώσσα, όπως οι άλλες γλώσσες όλου του κόσμου. Αν θέλω, λοιπόν, εγώ να κάνω το όνομά μου και να συστηθώ, το ζ είναι έτσι, το ω είναι έτσι, και το η είναι έτσι. Ζωή, λοιπόν, έτσι. Μπορείτε κι εσείς να δείτε τα γραμματάκια από το αλφάβητο στη σελίδα 89, και να το κάνετε κι εσείς, σαν δραστηριότητα. Εδώ, λοιπόν, δείχνει ότι τελικά η ευγενία, που στην αρχή ζηλεύει τη φίλη της, που βλέπει το μπαλέτο, που βλέπει να κάνει μπαλέτο και βλέπει και τη βιντεοκασέτα, και επηρεάζεται από αυτό και της αρέσει πάρα πολύ, πολλές φορές δεν επηρεάζομαστε κι εμείς, όταν βλέπουμε έναν φίλο μας πυχή να παίζει ποδόσφαιρο, να θέλουμε και εμείς τα γόρια, ή όταν βλέπουμε μια φίλη μας να κάνει μπαλέτο ή να κάνει χορό ή να κάνει ρυθμική. Επηρεάζομαστε. Έτσι, λοιπόν, και η ευγενία σαν μικρό κορτσάκι επηρεάστηκε και όλο αυτό φυσικά της βγήκε σε καλό, γιατί ξεδίπλωσε και το ταλέντο της. Ξεπέρασε, δηλαδή, τις δυσκολίες με επιμονή, θάρρος και αγάπη γι' αυτό που κάνουμε. Και εδώ, λοιπόν, είναι και αυτό ένα μήνυμα. Όταν αγαπάς κάτι και όταν θέλεις κάτι πολύ, μπορείς να το πραγματοποιήσεις. Αρκεί να είσαι σταθερός στο στόχο σου. Αυτό είναι το μήνυμα που μπορούμε να πάρουμε σήμερα και είναι και πάρα πολύ όμορφο. Παιδάκια μου! Παιδάκια μου, καλά! Τώρα, θα προχωρήσουμε λίγο και θα πάμε στη δραστηριότητα 1 στη σελίδα 90. Εδώ τι πρέπει να κάνουμε. Η δραστηριότητα αυτή σας έχει κάποιες προτασούλες. Εμείς αυτές τις προτασούλες θα τις βάλουμε στη σειρά με βάση το κείμενο πάντα, για να δούμε, να περιγράψουμε την προσπάθεια της ευγενίας για να κάνει χορό. Άρα λοιπόν, αν δεν θυμάστε πολύ καλά το κείμενο, για γυρίστε λίγο σελίδουλα να δείτε ένα-ένα τα βήματα. Σας βοηθάει και σας έχει τον αριθμό 1, σας λέει η γλώσσα της είναι η ελληνική νοηματική γλώσσα. Από εκεί λοιπόν θα ξεκινήσουμε. Για να δούμε λοιπόν ποιο θα είναι το αμέσως επόμενο βήμα για να μάθει η ευγενία το χορό. Για να δούμε, για πείτε μας. Έλα Κιοργάκη, για πες εσύ ποιο είναι. Πολύ σωστά, έχει φίλους, κοφά και ακούν τα παιδιά. Πάρα πολύ ωραία! Συνεχίζουμε, για να δούμε το τρίτο. Έλα Μαράκη, πολύ σωστά, μαθαίνει για τον παλέτο από τη φίλη της, τη Στεφανία. Η Στεφανία λοιπόν, της μαθαίνει πάρα πολλά πράγματα για τον παλέτο, με τη βιντεοκασέτα που βλέπουν και της μιλάει και πάρα πολύ, της λέει πολύ ωραία πράγματα. Φυσικά συνειδητοποιούνται στη νοηματική, γιατί και η Στεφανία, κοντά στην ευγενία, έμαθε πάρα πολλά πράγματα, πάρα πολλές λέξεις να λέει στη νοηματική. Λοιπόν, για πάμε στο τέσσερα. Για να ακούσω, ποιο είναι το τέσσερα. Πολύ ωραία! Αποφάσιση λοιπόν, να μάθει χορό. Να λοιπόν, το πρώτο βήμα, να το πάρεις απόφαση να κάνεις κάτι. Αυτό είναι πραγματικά πολύ σημαντικό, όταν είσαι αποφασισμένος. Το πέντε, στην αρχή φοβόταν μήπως δεν τα καταφέρει. Πάντα στην αρχή, όταν ξεκινάμε κάτι, έχουμε τον φόβο, τον δισταγμό, την αβεβαιότητα, ότι μπορεί να μην τα καταφέρουμε. Εκεί πρέπει να έρθει κάποιος και να μας πει ότι όλα μπορούμε να τα καταφέρουμε στη ζωή. Τίποτα δεν κατακτιαίνεται χωρίς κόπο. Αυτό το ξέρουμε πολύ καλά. Άρα εκεί λοιπόν, τη στιγμή που είμαστε έτοιμοι να λυγίσουμε, κάποιος εκεί πρέπει να έρθει και να μας πει ότι όλα μπορούμε να τα καταφέρουμε και να μας γεμίσει με σιωδοξία και θάρρος. Και θετική σκέψη, δεν το ξεχνάμε αυτό. Ποτέ δεν την ξεχνάμε τη θετική σκέψη. Και πάμε στο επόμενο. Στην αρχή φοβόταν μήπως δεν τα καταφέρει. Το επόμενο, για να μας πει ο Ανδρέας. Πολύ ωραία! Με αρκετή προσπάθεια κατάφερε να χορεύει. Με αρκετή προσπάθεια. Δεν είπω ότι ήταν εύκολο. Με αρκετή προσπάθεια κατάφερε να χορεύει. Και φυσικά το τελευταίο, τι είχε σαν αποτέλεσμα, επιτεύθηκε ο στόχος της. Βεβαίως, ετοιμάζεται για την πρώτη της παράσταση χορού. Τα κατάφερε λοιπόν η Ευγενία. Μπράβο της λοιπόν, εγώ έχω να πω. Τι είπα, εσείς στο σπίτι σας θα κάνετε το όνομά σας, όπως έκανα κι εγώ το δικό μου. Λοιπόν, για να προχωρήσουμε τώρα λίγο και να πάμε στη δραστηριότητα 2, κάτω ακριβώς από τη δραστηριότητα που κάνουμε τώρα. Που λέει, η δασκάλα του μπαλέτου είπε στα παιδιά, ότι ο χορός είναι πάνω απ' όλα η γλώσσα του σώματος. Πώς καταλαβαίνετε τα λόγια της δασκάλας, πώς μπορούν οι χορευτές να μιλήσουν με το σώμα τους. Όταν πάμε σε μια παράσταση χορευτική με χορευτές, έτσι όταν κάνουν ένα χορευτικό, ουσιαστικά, τι κάνουν, οι χορευτές μας λένε μια ιστορία. Πώς μας τη λένε αυτήν την ιστορία, παιδιά, οι χορευτές? Μας τη λένε φωναχτά, μιλάνε, λένε λόγια. Όχι. Οι κινήσεις του σώματος τους, η εκφραστικότητά τους, μας περιγράφουν πολύ ωραία μια ιστορία κάθε φορά. Τα μάτια τους, ο τρόπος που κοιτάνε, η αποφεστιστικότητα στο βήμα τους, οι κινήσεις των χεριών τους, όλα αυτά είναι η γλώσσα του σώματος. Και είναι πολύ ωραία να την έχει κάποιος άνθρωπος γιατί δείχνει ότι εκφράζεται. Έχει συναισθήματα και εκφράζεται. Αυτό σημαίνει η γλώσσα του σώματος, ότι είμαστε εκφραστικοί χωρίς ουσιαστικά να το λέμε με λόγια. Για να προχωρήσουμε τώρα λίγο και να δούμε τη δραστηριότητα 5 στο βιβλίο σας, τη σελίδα 91. Εδώ θα πρέπει να γυρίσουμε πάλι λίγο στο κείμενο και να απαντήσουμε στις ερωτήσεις που μας ρωτάει εδώ κάθε φορά. Δηλαδή, πώς γνώρισε την ευγενία ο συντάκτης του άρθρου. Το πώς, εδώ βλέπω ότι τονίζεται, γιατί είναι ευθεία ερώτηση. Άρα το πώς, να σας υπενθύμισω ότι και το που τονίζεται όταν έχουμε ευθεία ερώτηση. Αλλά και στις πλάγες ερωτηματικές, και στο πώς και στο που πάλι τονίζεται όταν έχουμε ερώτηση. Λοιπόν, για να γυρίσουμε στο κείμενο να δούμε πώς γνώρισε την ευγενία ο συντάκτης του άρθρου. Μία λεξούλα θέλω, για να δω ποιο παιδάκι γύρισε και είδε γρήγορα. Για να δούμε. Πολύ σωστά! Τυχαία τη γνώρισε. Τυχαία, εντελώς τυχαία. Με ποιον τρόπο νιώθει η ευγενία σαν να πετάει. Με ποιον τρόπο, για να γυρίσουμε στο κείμενο να δούμε. Με ποιον τρόπο νιώθει η ευγενία σαν να πετάει. Έλα Γεωργάκη! Πολύ ωραία! Χορεύοντας. Χορεύοντας νιώθει σαν να πετάει. Πώς χορεύοντας. Πώς τη δέχτηκε η δασκάλα του χορού? Με χαρά. Με πολύ μεγάλη χαρά. Και η τελευταία. Πώς νιώθει τη μουσική η ευγενία. Τι ρώτησαν, πώς μπορεί να νιώθει τη μουσική από τη στιγμή που έχουμε δυσκολίες. Και απάντησε από τις δονίσεις. Μπράβο παιδιά! Πολύ ωραία! Είστε πάρα πολύ γρήγοροι και βρήκατε εσείς γρήγορα τις απαντήσεις μέσα στο κείμενο. Μπράβο σας! Πολύ ωραία! Όλα αυτά που είπαμε τώρα, ξέρετε τι είναι. Εκφράσαμε τον τρόπο. Πώς γίνεται μια πράξη. Πώς γνώρισε, με ποιον τρόπο, πώς τη δέχτηκε, πώς νιώθει. Όλα αυτά, παιδιά μου, καλά, είναι εκφράσεις, είναι επιρρηματικοί προσδιορισμοί, που χρησιμοποιούμε, είναι η νεοελληνική γλώσσα, για να εκφράσουμε τον τρόπο. Έτσι λοιπόν, για να περάσουμε εδώ στον πίνακα, να δούμε κάποιες εκφράσεις για τον τρόπο. Λοιπόν, έχουμε τα τροπικά επιρρήματα. Τα τροπικά επιρρήματα είναι τα επιρρήματα, είναι οι λεξούλες, δηλαδή οι άκελτες λεξούλες, που μπαίνουν δίπλα στο ρήμα και δίνουν μια... προσδιορίζουν το ρήμα. Προσδιορίζουν, δηλαδή, πώς γίνεται κάτι, αυτό που λέει το ρήμα. Τα τροπικά επιρρήματα, δηλαδή, απαντάνε στην ερώτηση πώς. Έτσι λοιπόν, έχουμε κάποια επιρρήματα. Έτσι, αλλιώς, βιαστικά, μαζί ή ας πούμε, φυσούσε δυνατά. Έτρεχε γρήγορα. Πώς έτρεχε, πώς φυσούσε δυνατά. Εκφράσεις που δηλώνουν τρόπο. Σιγά-σιγά. Έτσι-και-έτσι. Σου αρέσει το φαγητό. Έτσι-και-έτσι. Πήγαινε πιο σιγά. Έτσι-και-αλλιώς. Κι άλλα. Έτσι λοιπόν, εδώ έχουμε τις εκφράσεις που δηλώνουν τρόπο. Πώς γίνεται κάτι. Και αυτές ακολουθούν το ρήμα φυσικά, έτσι. Μετοχές του ενεστώτα της ενεργητικής φωνής. Οι αγαπημένες μετοχές που βγαίνουν από τα ρήματα της ενεργητικής φωνής. Μετοχές σε όντας με όμικρον και σε όντας με ομέγα όταν τονίζεται. Για παράδειγμα, έχω το ρήμα τρέχω πρώτης συζυγίας. Κάνει μετοχή τρέχοντας σε όμικρον γιατί δεν τονίζεται. Όταν όμως τονίζεται εδώ, για παράδειγμα περπατώ, το ρήμα δεύτερης συζυγίας. Περπατώ περπατώντας. Εδώ τονίζεται το ο. Θα κάνουμε και μια δραστηριότητα μετά. Θα κάνουμε εξάσκηση, οπότε θα το καταλάβετε και εκεί πολύ καλά. Άρα λοιπόν, μέχρι στιγμής τι έχω πει. Έχω τα τροπικά επιρρήματα για να δηλώσω τον τρόπο. Έχω εκφράσεις που δηλώνουν τρόπο. Έχω τις μετοχές. Έφτασα στο σπίτι τρέχοντας και τραγουδώντας. Πώς έφτασα στο σπίτι τρέχοντας και τραγουδώντας. Έτσι, δηλαδή με τρέξιμο και με τραγούδι. Αν ήθελα να το κάνω με λέξεις, με φράσεις, με πρόθεση. Όπως εδώ. Πέρασε το δρόμο με προσοχή. Είτε πω με προσοχή, που είναι λέξη με πρόθεση, γιατί το με είναι πρόθεση. Είτε πω προσεκτικά, είναι ακριβώς το ίδιο πράγμα. Προσεκτικά είναι το επίρρημα, το τροπικό επίρρημα, που βγαίνει από το επίθετο προσεκτικώς. Αν βάλετε ένα α στο τέλος, δημιουργείται το επίρρημα. Από τα επίθετα βγαίνουν και τα επιρρήματα πολλές φορές. Άρα λοιπόν, πέρασε το δρόμο με προσοχή ή προσεκτικά. Αυτή λοιπόν η τρόπη μας βοηθά να εκφραστούμε το πώς γίνεται κάτι. Πώς γίνεται η ενέργεια που μας λέει το ρήμα. Και φυσικά να πούμε και δυο πραγματάκια για τις προθέσεις, γιατί πολλές φορές τις βλέπουμε μέσα στα κειμενάκια. Και δεν μπορούμε να τις αναγνωρίσουμε, παιδιά. Ρωτάω, για παράδειγμα, εγώ, Αλεξάνδρα, για πες μου λίγο, να αναγνώρισέ μου λίγο τις προθέσεις ή έναν εμπρόθετο προσδιορισμό. Και πολλές φορές δυσκολευόμαστε να βρούμε τις προθέσεις. Οι προθέσεις, λοιπόν, παιδιά, είναι άκλητες λεξούλες, που μπαίνουν μπροστά από άλλες λέξεις και μπορεί να αφανερώνουν τρόπο, όπως εδώ στη συγκεκριμένη περίπτωση, μπορεί να αφανερώνουν τόπο, χρόνο, ποσό, αιτία. Και έχουμε φυσικά και προθέσεις, μονοσύλλαβες, δυσύλλαβες, τρισύλλαβες, τετρασύλλαβες, όπως βλέπετε και εσείς στο βιβλίο σας στη σελίδα 91, έχουμε μονοσύλλαβες, πηγή με, σε, για, ως, προς, δυσύλλαβες, μετά, παρά, αντί, από, κατά, κτλ. Τρισύλλαβες, είσαμε, μεταξύ, τετρασύλλαβες, εξαιτίας. Βάδη, χάσαμε το τρένο, εξαιτίας σου. Αυτό το εξαιτίας σου είναι πρόθεση, η οποία όμως εδώ συγκεκριμένα δεν δηλώνει τρόπο, δηλώνει την αιτία. Γιατί χάσαμε το τρένο, εξαιτίας σου. Λοιπόν, οπότε, για να προχωρήσουμε τώρα λίγο παρακάτω και να κάνουμε ακριβώς μια δραστηριότητα που στηρίζεται σε αυτά που είπαμε τώρα. Είναι η δραστηριότητα στη σελίδα 92 πάνω πάνω. Αν δείτε, τι λέει, παιδάκια, προσπαθήστε να αντικαταστήσετε τις χρωματισμένες λέξεις της παρακάτω προτάσεις με τις λέξεις που είναι στην παρένθεση. Οι λέξεις που είναι στην παρένθεση ποιες είναι, για να τις δούμε, χειροκροτώντας, αργά, προσπαθώντας, υπερήφανα, προσεκτικά, κοπιάζοντας. Θέλουμε λοιπόν να αντικαταστήσουμε αυτές τις λέξεις με τις υπογραμμισμένες, μάλλον αυτές που είναι έντονο μπλε μέσα στην δραστηριότητα. Η Ευγενία κατάφερε να χορέψει με πολύ κόπο και προσπάθεια. Με πολύ κόπο. Βλέπετε εδώ έχω μία λέξη που συνοδεύεται από πρόθεση, με. Μπορώ να την αντικαταστήσω. Για να μας πει η Ελληνίτσα, η Ευγενία κατάφερε να χορέψει πολύ σωστά, κοπιάζοντας και προσπαθώντας. Εδώ αντικαθιστά το με πολύ κόπο, το κοπιάζοντας από το ρήμα κοπιάζω, βγαίνει με το χ, κοπιάζοντας, με ο, γιατί δεν τονίζεται, και προσπαθώντας, από το σιαστικό προσπάθεια βγαίνει με το χ, προσπαθώντας. Φυσικά επειδή τονίζεται μπαίνει ω. Μπράβο παιδιά! Πολύ σωστά! Το καταλάβατε τον κανόνα. Οι κινήσεις της γίνονταν χωρίς βιασύνη και με προσοχή. Χωρίς βιασύνη, αυτό θα πρέπει να το θυμόμαστε, να μη βιαζόμαστε γενικά. Λοιπόν, οι κινήσεις της γίνονταν χωρίς βιασύνη και με προσοχή. Για πείτε μου παιδιά! Πολύ ωραία! Έλα Κώστα! Πολύ σωστά! Οι κινήσεις της γίνονταν αργά. Επίρρημα, τροπικό επίρρημα, μας απαντάει στην ερώτηση πώς. Και προσεκτικά το ίδιο. Βλέπετε εδώ από το επίθετο προσεκτικός βγήκε το επίρρημα προσεκτικά. Από το ουδέτερο στον πληθυδικό αριθμό. Ο προσεκτικός, η προσεκτική, το προσεκτικό, η προσεκτική, οι προσεκτικές, τα προσεκτικά. Από το ουδέτερο γένο στον πληθυδικό αριθμό βγαίνει το επίρρημα κάθε φορά. Οι φίλοι της τη συγχάρηκαν με χειροκροτήματα στη νοηματική γλώσσα. Με χειροκροτήματα. Πάλι, λέξη που συνοδεύεται με πρόθεση, που δηλώνει τρόπο. Πώς εγώ μπορώ αυτόν τον να αντικαταστήσω με μία λέξη. Πολύ σωστά, οι φίλοι της τη συγχάρηκαν χειροκροτώντας τη νοηματική γλώσσα. Με τροπική μετοχή που τονίζεται στο, οπότε γίνεται ω. Και το τελευταίο παράδειγμα, για να μας το κάνει εκεί πίσω ο Χρήστος. Η δασκάλα της την κοίταξε με υπερηφάνεια και την αγκάλιασε. Με υπερηφάνεια. Πάλι, μία φράση, μία λέξη με πρόθεση. Έτσι, προθετική φράση. Οπότε εδώ έχουμε, πώς θα γίνει. Η δασκάλα της την κοίταξε υπερήφανα και την αγκάλιασε. Υπερήφανα το επίρρημά μας που δηλώνει τρόπο, τροπικό επίρρημα. Πολύ συχνά λοιπόν τα χρησιμοποιούμε τα τροπικά επιρρήματα. Και όχι μόνο, όλων των ειδών τα επιρρήματα. Οπότε καλό είναι να μάθουμε λίγα παραπάνω πραγματάκια και πώς να τα χρησιμοποιούμε. Μπράβο παιδάκια μου, πολύ ωραία! Πάμε τώρα, αφού ασχοληθήκαμε πολύ ώρα με τα επιρρήματα, πάμε να κάνουμε και μία άλλη δραστηριότητα... με το επίθετο επίσημος, επίσημη, επίσημο. Έτσι λοιπόν έχουμε το επίθετο στα τρία γένη. Και θέλουμε τώρα σε αυτήν την δραστηριότητα, την έκτη δραστηριότητα, που είναι στη σελίδα 92, μαζί με εμένα να τη συμπληρώνετε κι εσείς, να συμπληρώσουμε τα κενά εδώ με την λέξη επίσημος, επίσημη, επίσημο. Φυσικά στη σωστή πτώση και στο σωστό αριθμό. Ανάλογα με το ουσιαστικό που ακολουθεί, έτσι τη μορφή θα παίρνει και το επίθετο. Συνδυάζονται φυσικά, είναι τα ίδια, ο αριθμός, η πτώση, τα γνωρίζετε αυτά. Έτσι λοιπόν λέει η δραστηριότητα, η ευγενία γνωρίζει καλά την ελληνική νοηματική γλώσσα, την επίσημη γλώσσα των κοφών στην Ελλάδα. Πάμε λοιπόν να συμβληρώσουμε κάθε φορά τη διαφορετική σημασία που έχει το επίθετο μέσα στην κάθε πρόταση. Για να ξεκινήσουμε, παιδιά, να σας δώσω λίγα λεπτάκια, έτσι να δείτε λίγο εδώ. Για να δούμε λοιπόν το πρώτο παράδειγμα, ποιος θέλει να το κάνει, ποιος θέλει να το δει. Πολύ ωραία! Έλα, έλα Ελένη μου! 25 Μαρτίου είναι... Επίσημη αργία. Πολύ σωστά, βλέπετε εδώ, συνδυάζεται θηλυκό, θηλυκό ουσιαστικό το αργία, άρα και το επίσημη φυσικά, στην ονομαστική του πτώση, στον ενικό αριθμό. Πολύ ωραία! Συνδυάζονται με αυτά. Δεν μπορώ να πω επίσημες αργία, το καταλαβαίνετε. Πάμε στο δεύτερο παράδειγμα. Το πρόγραμμα των εκδηλώσεων δεν έχει ανακοινωθεί ακόμη. Για να δούμε, παιδάκια. Πολύ σωστά, το επίσημο πρόγραμμα των εκδηλώσεων δεν έχει ανακοινωθεί ακόμη. Ουδέτερ ενικού αριθμού. Πρόγραμμα επίσημο. Οι δήμαρχος κήρυξε την έναρξη των αγώνων. Εδώ θέλω εταιρετική ενικού αριθμού. Την επίσημη. Πολύ σωστά, έναρξη των αγώνων. Στη γαμήλια τελετή, οι καλεσμένοι έπρεπε να φορούν ρούχα. Τη ρούχα, σωστά. Επίσημα ρούχα. Οι σχολικοί αγώνες έγιναν με τους κανονισμούς των αθλημάτων. Εδώ θέλω εταιρετική πληθυντικού αριθμού. Άρα μπορώ, αν δυσκολεύομαι, να κλείνω και το επίθετο. Με βοηθάει και να βρω την εταιρετική του πληθυντικού... και μετά να το συμπληρώσω το κενό μου. Πολύ ωραία. Με τους επίσημους κανονισμούς των αθλημάτων. Και το τελευταίο παράδειγμα για να τελειώσουμε αυτή την τραστηριότητα. Στη σχολική γιορτή, οι καλεσμένοι κάθισαν στην πρώτη σειρά. Έλα, Γιορκάκη! Οι επίσημοι καλεσμένοι, πολύ σωστά, κάθισαν στην πρώτη σειρά. Άρα, τι προσέχω σε τέτοιες δραστηριότητες. Διαβάζω όλη την πρόταση. Δεν διαβάζω μέχρι το κενό και αποφασίζω εκείνη τη στιγμή... πώς θα βάλω το επίθετό μου ή οποιαδήποτε λέξη που πρέπει να μπει στο κενό. Διαβάζω όλη την πρόταση μέχρι το τέλος και μετά θα δω και θα κρίνω πώς θα είναι η λεξούλα, σε τι πτώση, σε τι αριθμό που θα την τοποθετήσω μέσα στο κενό. Εντάξει, παιδάκια? Και τώρα θα πάμε να κάνουμε μια δραστηριότητα από το τετράδιο εργασιών, η οποία έχει να κάνει με τις μετοχές μας. Πάμε να δούμε, καταλάβαμε την ορθογραφία των μετοχών, πότε δηλαδή δημιουργώ την μετοχή ενεργητικής φωνής από το ρήμα σε όμικρο και πότε σε ω. Αυτό το οώντας, δηλαδή εδώ, πότε γίνεται όμικρο και πότε γίνεται ω. Πάμε να δούμε κάποια παραδειγματάκια μαζί και θα σας αφήσω τα υπόλοιπα να τα κάνετε στο σπίτι. Λέει, λοιπόν, η δραστηριότητα. Διαβάστε πώς περιέγραψε τη βραδιά της παράστασης της Ευγενίας ο δημοσιογράφος, συμπληρώνοντας τα κενά με τις μετοχές των ρημάτων που είναι στην παρένθεση. Πάμε, λοιπόν, να το ξεκινήσουμε μαζί. Αυτά από τα ρήματα που είναι μέσα στην παρένθεση πρέπει να δημιουργήσουμε τις τροπικές μετοχές, εννοείται αυτό. Η παράσταση είχε μεγάλη επιτυχία. Τα παιδιά έδωσαν τον καλύτερο εαυτό τους. Πώς έδωσαν τον καλύτερο εαυτό τους από το ρήμα χορεύω, εγώ πρέπει να βγάλω τη μετοχή. Ελάνα, χορεύοντας. Πολύ ωραία! Και εδώ επειδή το όντας δεν τονίζεται, θα γραφτεί με ο μικρός. Πάρα πολύ σωστά, μπράβο παιδιά! Πώς αλλιώς από το ρήμα χαμογελώ, βγάλτε μου τη μετοχή. Πολύ σωστά, χαμογελώντας. Εδώ το χαμογελώντας επειδή τονίζεται το ο, θα το βάλω με ω. Και πολλές φορές με τους θεατές. Όπως εγώ παίζω με εσάς, εσείς τώρα έτσι κι αυτοί παίζουν με τους θεατές. Παίζοντας. Πολύ σωστά! Παίζοντας, ο μικρός. Πολύ σωστά! Στο τέλος, όλοι σηκωθήκαμε όρθιοι. Πώς σηκωθήκαμε όρθιοι, με ποια κίνηση? Έλα Χρήστο, χειροκροτώντας με ω. Πολύ σωστά, ρήμα δεύτερης συζυγίας που τονίζεται και αυτό στο ο, στη λίγουσα, έτσι και η μετοχή του θα τονιστεί στο ο και θα γίνει με ω. Και πάμε να κάνουμε και το τελευταίο μαζί και τα υπόλοιπα. Να σας αφήσω να κάνετε και κάτι στο σπίτι, έτσι, μόνοι σας. Πολύ σωστά, δείχνοντας με αυτό τον τρόπο την αγάπη μας στα παιδιά. Δείχνοντας με ο μικρόν. Λοιπόν, τι είπαμε, τι θα έχουμε για την επόμενη φορά. Για την επόμενη φορά θα διαβάσετε πολύ καλά όλα αυτά που είπαμε για τους επιρρηματικούς προσδιορισμούς. Θα συνεχίσετε τα τεραστηριότητα στο τετράδιο εργασιών. Θα πειραματιστείτε με τα ονόματά σας και με το αλφάβητο στη νοηματική γλώσσα. Έτσι και μπορείτε να κάνετε και άλλες λέξεις, ενδεχομένως και προτάσεις. Και πάντα να θυμάστε ότι πρέπει να είμαστε αισιόδοξοι, να έχουμε θετική σκέψη. Και ότι για να καταφέρουμε κάτι δεν πρέπει να σταματάμε την προσπάθεια, αλλά να συνεχίζουμε, γιατί όπως είπαμε ότι όλα κατακτυούνται με κόπου. Οπότε, για να επιτύχουμε το στόχο μας πρέπει να είμαστε σταθεροί, να έχουμε αισιόδοξια, θετική σκέψη, θετική ενέργεια και όλα θα πάνε πάρα πολύ καλά. Παιδάκια μου, αυτά από μένα. Σας εύχομαι καλή συνέχεια, θα τα πούμε την επόμενη φορά. Γεια σας! |
