| : Μαζί θα σας παρουσιάσω την τελευταία ενότητα του προγράμματος που αφορά στη διαχείριση της COVID-19. Μια ενότητα η οποία έχει ο στόχος να δούμε και να σκεφτούμε μερικές όψεις που δεν σχετίζονται ακριβώς με το υγειονομικό κομμάτι αυτής της νόσου, αλλά με τις επιπτώσεις που είχε στην εκπαίδευση και στη ζωή μας γενικότερα. Η COVID είναι η νόσος, coronavirus disease δηλαδή, αυτό σημαίνει COVID. Μπήκε πραγματικά στην ικανότητα του προγράμματος που αφορά στη διαχείριση της COVID-19 αυτό σημαίνει COVID, μπήκε πραγματικά ξαφνικά στη ζωή μας και μας βρήκε απροετοίμαστος σε όλα τα επίπεδα και σε όλα τα κράτη και σε κάθε κοινωνία και σε κάθε κοινωνική ομάδα. Έφερε μεγάλες αλλαγές και ανατροπές στην καθημερινότητά μας, στην εκπαίδευση, στα συστήματα εκπαίδευσης τα οποία ήταν από τα συστήματα που πραγματικά ταλανίστηκαν και ακόμα παιδεύονται πολύ από όλη αυτή την κατάσταση. Επιρέασε τις σχέσεις μας, το ζητούμενο που ήταν η εγγύητητα, το μοίρασμα, το να είμαστε κοντά και μαζί με τους άλλους ξαφνικά πρέπει να υιοθετήσουμε αντίθετες στάσεις με αυτό. Τα σχέδια μας ανατράπηκαν, οι μετακινήσεις έγιναν δύσκολες, προβληματικές, με πολλές μέσα ανατροπές και γενικά η ζωή μας ήρθε τα πάνω κάτω κυρίως λόγω των επιπτώσεων και των απαγορεύσεων που σχετίζονται με τη νόσο. Πρέπει να πούμε ότι το πανεπιστήμιο, που είναι ένα σύστημα, αντιμετωπίζει μια κρίση. Όλα τα συστήματα, συστήματα στη ζωή μας, εκτός από τη βιολογία που υπάρχουν, τα συστήματα στη ζωή μας είναι η οικογένειά μας, οι συμφετητές μας, η γειτονιά μας, οι φίλοι μας, η ομάδα μας. Όλα αυτά είναι μικρά συστήματα της καθημερινότητάς μας. Έτσι λοιπόν και το πανεπιστήμιο ήρθε αντιμέτωπο με μια κρίση, εξωγενή κρίση, και πρέπει να βρει τρόπους, χρειάστηκε να βρει το κάθε πανεπιστήμιο, και χρειάστηκε να βρει τρόπους να αντιμετωπίσει αυτή την κρίση. Γενικά μέσα σε ένα πανεπιστήμιο, η πανελσυνιακή κοινότητα μπορούμε να πούμε ότι είναι μια ομάδα, ένα δυναμικό σύνολο ατόμων που βασίζεται στην αλληεπίδραση και όχι στην ομοιότητα, που υπάρχουν κοινείς στόχοι, τα μέλη είναι λίγως πολύ σταθερά, υπάρχουν συναντήσεις και διαδικασίες τακτικές και συμφωνημένες και γνωστές, υπάρχει μια αίσθηση του εμείς και κυρίως υπάρχει ένας κοινός παρανομαστής που λέγεται επιστήμη. Τα πανεπιστήμια υπηρετούν την επιστήμη. Έτσι λοιπόν μέσα στην πανεπιστημιακή κοινότητα τα καθήκοντα όλων επηρεάστηκαν, ίσως και αναάλλαξαν, οι σχέσεις σίγουρα έγιναν διαφορετικές, το πώς θα φτάσουμε να σχετιζόμαστε με τους ανθρώπους, τα συναισθήματα όλων επηρεάστηκαν και πραγματικά νομίζω ότι πήγαμε από ένα άκρο στο άλλο, νιώσαμε πολύ μεγάλες απογοητεύσεις και ματαιώσεις, πολύ μεγάλες ικανοποιήσεις στη διάρκεια των μηνών της πανδημίας και γενικά οι συμπεριφόρειες αλλά και οι προσδοκίες για συμπεριφορά και αυτές πήραν μια νέα τροπή. Αυτό είναι απλώς ένα σχεδιάγραμμα για να δείτε πόσο σύνθετες μπορεί να είναι οι σχέσεις μέσα σε ένα σύστημα, είτε πρόκειται ένα σύστημα των 2, των 4, των 12 ή των 20 μελών. Έτσι λοιπόν οι ρόλοι ανατράπηκαν και αναδύθηκαν καινούργιοι ρόλοι. Σίγουρα και μόνο το εκπαιδευτικό πρόγραμμα που ανατράπηκε αυτό ήταν μια πάρα πολύ μεγάλη ματέωση για όλους και για τους διδάσκοντες και για τους εκπαιδευόμενους. Το άγχος ήταν το κυρίαρχο συνέστημα και η ανασφάλεια σε όλη αυτή τη διάρκεια, όχι μόνο για θέματα υγείας, που και αυτό είναι κυρίαρχο, αλλά και για θέματα εκπαιδευτικά, για θέματα που έχουν να κάνουμε το εκπαιδευτικό και επαγγελματικό μέλλον των φοιτητών. Ήρθαν στην επιφάνεια διαφορές και αντιθέσεις απόψεων, ιδεολογιών, αντιλήψεων για διάφορα πράγματα, κάποιες αμφισβητήσεις, σίγουρα κρίσεις, αντιπαραθέσεις και πολλώσεις τις είδαμε να δημιουργούνται και οι προσδοκίες όλων άλλαξαν μορφή. Το τι περιμένει ο καθένας από το επόμενο εξάμινο, από το επόμενο ακαδημαϊκό έτος, από τους εκπαιδευόμενούς του, από τους διδάσκοντές του, από τη διοίκηση, από τα στελέχη, τα διοικητικά και τα λοιπά, είναι ένα ζήτημα το οποίο πρέπει να δούμε με μεγάλη προσοχή. Γενικά πάντως για να εστιάσουμε στους φοιτητές, σίγουρα οι φοιτητές και οι φοιτήτριες αισθάνθηκαν πολύ μεγάλη πίεση, άγχος και ανασφάλεια και συγχρόνως είδα ότι και αυτό έχω πάρα πολλά προσωπικά παραδείγματα φοιτητών που αισθάνονται πολύ μεγάλη ευθύνη για το πώς πρέπει να κινηθούν μέσα στην πανδημία και σίγουρα έχουν ανάγκη να αναγνωριστούν οι προσπάθειές τους γιατί όλη η διαδικασία, ειδικά η διαδικασία στο lockdown, όπου απομακρύνθηκαν από τα εργαστήρια, από τους χώρους τους, από τους συμφοιτητές τους, από την αγαπημένη και ανακουφιστική ρουτίνα και καθημερινότητα όλων. Όλο αυτό το πράγμα δημιούργησε πολύ μεγάλη σύγχυση και ανασφάλεια στους φοιτητές. Κουνήθηκε το πάτο στο οποίο στεκόμαστε. Θέλουν λοιπόν να αναγνωριστούν οι προσπάθειες που έκαναν και νομίζω πως ήταν πραγματικά εξαιρετικές. Διδάξαμε όλοι εξ αποστάσεως και πολύ γρήγορα τα μαθήματα του Αιρινέ Ξαμίνου. Έγιναν οι εξετάσεις σε δύο εξεταστικές περιόδους. Νομίζω ότι και οι φοιτητές και οι διδάσκοντες κατέβαλαν πραγματικά μεγάλη προσπάθεια και πρέπει να αναγνωρίσουμε τη θετική στάση όλων και την προσπάθεια που κατέβαλαν. Και νομίζω ότι αυτό μας πήγε και ένα βήμα παραπέρα. Θα ήθελα όλοι μαζί να σημειώσουμε μια πρόοδο. Νομίζω ότι εξελιχθήκαμε. Όχι δεν ήταν πάντα το τέλειο, ούτε τα μαθήματα εξ αποστάσεως, ούτε οι εξετάσεις εξ αποστάσεως, αλλά αυτά είναι επιμέρους θέματα. Όλοι μαζί νομίζω πήγαμε ένα βήμα πιο μπροστά. Φυσικά όλοι έχουμε ανάγκη και οι φοιτητές ακόμα περισσότερο να νιώσουν μια ασφάλεια ότι η ζωή θα επανέλθει στην κανονικότητά της και νομίζω ότι η πανδημία όπως όλες οι πανδημίες στην ανθρωπότητα και στην ιστορία της ανθρωπότητας έχουν ένα τέλος και φυσικά δεν θα πρέπει ποτέ να σταματήσουμε να κάνουμε σχέδια για το μέλλον. Ειδικά οι νέοι άνθρωποι που έχουν όλη τη ζωή μπροστά τους θα πρέπει να σχεδιάζουν κανονικά το μέλλον τους. Γίνεται προσπάθεια να μην διαταραχτούν αυτά τα σχέδια. Στο βαθμό βέβαια που αυτό είναι εφικτό λόγο των εξωτερικών συνδικών που δεν είναι πάντα στο χέρι μας να τις ορίσουμε. Γενικά πρέπει να πούμε ότι ειδικά την περίοδο του καλοκαιριού οι νέοι ήταν αυτοί που πιο πολλοί από όλους βγήκαν, διασκέδασαν, πέρασαν καλά στις διακοπές τους σε υπαίθριους χώρους κλπ. Αλλά δεν είναι σίγουρο ότι πάντα παίρνουν τις κατάλληλες προφυλάξεις. Γυρίζοντας πίσω χρειάζεται να δραστηριοποιηθούμε με ένα συγκεκριμένο τρόπο απέναντι στην πανδημία. Και ξέρετε η θεωρία λέει ότι υπάρχουν δύο ειδών παρακινήσεις, δύο ειδών λόγοι που μας κάνουν να αντιδρούμε κάπως. Η μία είναι η εσωτερική παρακίνηση, αυτό δηλαδή που αισθανόμαστε εμείς ότι πρέπει να κάνουμε και υπάρχει και η εξωτερική παρακίνηση που πηγάζει από τις απαιτήσεις και τις ανάγκες του περιβάλλοντος. Έτσι λοιπόν το πώς με υπευθυνότητα θα σταθούμε και θα πάρουμε κάθε δυνατό μέσο προφύλαξης για τους εαυτούς μας και για τον απέναντί μας είναι ένα θέμα που πρέπει να το έχουμε μέσα μας, ειδικά οι νέοι επιστήμονες, οι αρχάροι επιστήμονες όπως είναι όλοι οι φοιτητές μας και άρα η παρακίνηση πρέπει να είναι από μέσα μας και όχι να πηγάζει από την απειλή προστήμων, τέλος πάντων πιέσεων, οδηγιών κτλ. Βεβαίως όλοι χρειαζόμαστε και οι φοιτητές μας χρειάζονται μια συνεχή ενημέρωση για την πανδημία, για τους τρόπους μετάδοσης του ιού, για τους τρόπους με τους οποίους μπορούμε να προφυλαχτούμε και αυτό το πρόγραμμα αυτό το σκοπό ακριβώς έχει. Όλοι πρέπει να επιδείξουμε μια αυτοπιθαρχία, δεν είναι εύκολη η αυτοπιθαρχία, ίσως είναι δυσκολότερη και από την πιθαρχία που μας επιβάλλεται απέξω, με θάρρος, με ισιοδοξία και με θετική στάση ότι θα τα καταφέρουμε, προσπαθώντας πάντα να βρίσκουμε λύσεις και να προσαρμόζουμε τις ανάγκες μας, την καθημερινότητά μας, τις δουλειές μας, όλα αυτά που έχουμε να κάνουμε στη δεδομένη κατάσταση, φυσικά να είμαστε πάντα πρακτικοί, να καταλαβαίνουμε να μπαίνουμε και στη θέση του άλλου, γιατί η ενσυνέσθηση είναι μια πολύ δύσκολη έννοια, αλλά νομίζω ότι χαρακτηρίζει όλους τους ευαίσθητους και νοήμωνες ανθρώπους, πρέπει να μπορούμε να καταλαβαίνουμε και σε ποια θέση βρίσκεται ο άλλος. Και απέναντί μας δεν έχουμε πάντα νέους και υγιείς ανθρώπους, μπορεί να έχουμε ανθρώπους με χρόνια νοσήματα, ανθρώπους που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες, ανθρώπους που ζουν με άτομα που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες πίσω στο σπίτι τους κλπ. Άρα χρειάζεται πραγματικά ένα αίσθημα ευθύνης και ατομικής και συλλογικής και βέβαια πρέπει όλοι να αντέξουμε. Είναι λίγο μονόδρομος η αντοχή, δεν έχουμε περιθώρια να λυποψυχήσουμε και να στραφούμε σε άλλες λύσεις και να τα παρατήσουμε. Φυσικά οι διδάσκοντες, τα ΜΕΛΙΔΕΠ και όλοι οι διδάσκοντες και νομίζω ότι όλα τα μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας, αλλά κυρίως οι διδάσκοντες, πρέπει να είναι εκεί για τους φοιτητές και εκτός από γνώσεις και δεξιώτες που σχετίζονται με το γνωστικό αντικείμενο του καθενός, είναι οι άνθρωποι που στοχεύουν πάντα στο να βοηθήσουν τους νέους ανθρώπους να αναπτύξουν αξίες, πρότυπα, στάσεις, συμπεριφορές στο πλαίσιο αυτού που εμείς λέμε της αναδιώμενης ενηλικιότητας των φοιτητών και φοιτητριών μας. Οι φοιτητές και οι φοιτήτρες είναι οι νέοι άνθρωποι που πορεύονται στο να κατακτήσουν την ενηλικιότητα, την ικανότητα δηλαδή της αυτοδιάθεσης και της οριμότητας. Πίσω μας έχουμε την παιδική ηλικία, την έχουμε αφήσει για πάντα εκεί. Όλοι ενηλικιωνόμαστε κατά τον νόμο στα 18 μας χρόνια, αλλά κατακτούμε την ενηλικιότητα δηλαδή γινόμαστε ενηλικοί μέσα από τις εμπειρίες, τα βιώματα και την προσωπική οριμότητα που δείχνουμε ειδικά στις δύσπολες στιγμές, όχι μόνο στις εύκολες. Είναι ώρα λοιπόν να σκεφτούμε κάποια πράγματα όλοι μας, να κάνουμε μια ρεαλιστική εκτίμηση των προσδοκιών μας αυτή την εποχή. Τι πρέπει να περιμένουμε, τι πρέπει να ζητάμε, τι πρέπει να απαιτούμε, πού πρέπει να κάνουμε πίσω. Πρέπει να συμφιλιοθούμε με τις ανατροπές που πραγματικά η πανδημία έφερε στη ζωή μας, γιατί είναι κάτι που δεν το αποφασίζουμε εμείς, ευτυχώς είναι παροδικό και γενικά πρέπει να επανεξετάσουμε κριτικά αυτό που λέμε τις παραδοχές μας, δηλαδή αυτά που θεωρούμε τα σιγουράκια στη ζωή μας, που τα θεωρούσαμε δεν τα σκεφτόμασταν καν. Δηλαδή το να μπορείς να ανοίξεις την πόρτα του σπιτιού σου και να πας να πιείς ένα καφέ ή να πας μια βόλτα ή να πας μεχθού περίπτερο ή οτιδήποτε. Δεν σκέφτηκε ποτέ κανείς από εμάς, μικρούς και μεγάλους, ότι μπορεί να μην γίνεται. Και όμως φτάσαμε μπροστά και σε αυτό. Γενικά αυτό που χρειάζεται είναι αυτό που οι ειδικοί λένε να βγούμε από το comfort zone μας, από τη βολή μας, από τη βόλεψή μας και να προσαρμοστούμε σε καινούργιες συνθήκες που θα δημιουργήσουμε χωρίς να χρειαστεί να χάσουμε τα βασικά κομμάτια της ζωής μας. Βέβαια, πόσο προετοιμασμένοι είμαστε όλοι γι' αυτό, αυτό είναι αναρωτηματικό. Και αυτό που παρατήρησα εγώ είναι ότι οι νέοι άνθρωποι πραγματικά ίσως ήταν και καλύτερα προετοιμασμένοι. Οι μεγαλύτεροι πάντα είναι πιο δύσκολοι στο να περάσουν σε αλλαγές και σε προσαρμογές. Οι νέοι είναι πιο ευέλικτοι πάντα. Ελπίζουμε ότι όλα αυτά θα τα θυμόμαστε και εσείς θα τα θυμόσαστε όταν γεράσετε και θα τα διηγήσετε στα παιδιά και στα εγγόνια σας σαν ένα κακό όνειρο. Αυτή τη στιγμή εκεί που πρέπει να επικεντρωθούμε είναι στο πώς θα καταφέρουμε να εμποδίσουμε την μόλινση να μεταφέρεται από τον ένα στον άλλον, στον αέρα, στο περιβάλλον μας, στους χώρους μας κτλ. Και όπως νομίζω ότι πολύ καλά σας εξήγησαν και οι γιατροί μας μεταφέρεται με τα σταγονίδια. Άρα η χρήση της μάσκας, η οποία είναι πάρα πολύ δυσάρεστη αλλά είναι υποχρεωτική, είναι ένα πρώτο εύκολο όπλο, εύκολο στη χρήση εννοώ, το οποίο έχουμε όλοι στα χέρια μας και το οποίο όλοι πρέπει να χρησιμοποιήσουμε. Ελπίζουμε ότι δεν θα χρειάστηκε για πολύ και όλοι ευχόμαστε, θέλουμε και κάνουμε ό,τι περνάει από το χέρι μας για να γυρίσουμε πίσω στην αγαπημένη καθημερινότητα του Πανεπιστημίου την οποία έχουμε αποχωριστεί και να είστε σίγουροι ότι λείπει και στους διδάσκοντες και όχι μόνος σε εσάς τους φοιτητές. Εύχομαι να έχουμε όλη η υγεία, δύναμη και αντοχή και θα το ξεπαράσουμε και αυτό. Σε ευχαριστούμε. |
