Γεωγραφία - Γεωγραφικά Διαμερίσματα - Δ'-Ε' Δημοτικού Επ. 78 /

: [♪ Μουσική Με το ποια κριτήρια χωρίστηκε η χώρα μας σε γεωγραφικά διαμερίσματα. Η Ελλάδα από την αρχαία εποχή χωριζόταν σε μεγάλες ενότητες που είχαν και το δικό τους όνομα. Αργότερα χωρίστηκε σε γεωγραφικά διαμερίσματα ανάλογα με τη μορφολογία του εδάφους. Τα γεωγραφικά διαμερίσματα χωρίζονται σε...

Πλήρης περιγραφή

Λεπτομέρειες βιβλιογραφικής εγγραφής
Γλώσσα:el
Φορέας:Υπουργείο Παιδείας
Μορφή:Video
Είδος:Ανοικτά μαθήματα
Συλλογή: /
Ημερομηνία έκδοσης: Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων 2020
Θέματα:
Διαθέσιμο Online:https://www.youtube.com/watch?v=MtppZn6Xpb8&list=PLvLZ8duymN1Bdag3D9ibNaERK3A-nG3pI
Απομαγνητοφώνηση
: [♪ Μουσική Με το ποια κριτήρια χωρίστηκε η χώρα μας σε γεωγραφικά διαμερίσματα. Η Ελλάδα από την αρχαία εποχή χωριζόταν σε μεγάλες ενότητες που είχαν και το δικό τους όνομα. Αργότερα χωρίστηκε σε γεωγραφικά διαμερίσματα ανάλογα με τη μορφολογία του εδάφους. Τα γεωγραφικά διαμερίσματα χωρίζονται σε μεγάλες οροσιρές, ποταμούς, θάλασσες και άλλα. Τον χωρισμό επηρέασαν και ιστορικά κριτήρια. Τώρα πάμε να δούμε αν θυμάστε πόσα είναι τα γεωγραφικά διαμερίσματα και ποια είναι. Πολύ ωραία! Τα γεωγραφικά διαμερίσματα είναι εννιά. Είναι η Θράκη, η Μακεδονία, η Ήπειρος, η Θεσσαλία, η Στερεά Ελλάδα, η Πελοπόννησος, η Κρήτη, τα νησιά του Ιονίου και τα νησιά του Αιγαίου. Παράλληλα, για την καλύτερη οργάνωση της ζωής των Ελλήνων, το κράτος χωρίστηκε σε 13 περιφέρειες, με κριτήρια κυρίως οικονομικά και κοινωνικά, αλλά και με άλλα. Τα γεωγραφικά διαμερίσματα και οι περιφέρειες ταυτίζονται μόνο με την Ήπειρο, τη Θεσσαλία, την Κρήτη και τα νησιά του Ιονίου. Θα ξεκινήσουμε κοιτώντας την Θράκη. Εδώ έχουμε ζωγραφίσει τη Θράκη. Η Θράκη βρίσκεται ανάμεσα στον ποταμό Εύρω και στον ποταμό Νέστο. Έχει, όπως βλέπετε και εδώ πέρα, δύο τμήματα, το βόρειο και το νότιο. Το βόρειο είναι το ορεινό από την οροσυρά της Ροδόπης και το νότιο είναι παιδινό και έφορο. Στη Θράκη υπάγεται και η Σαμοθράκη, ανήκει η Σαμοθράκη και μπορούμε να προχωρήσουμε στην Μακεδονία. Η Μακεδονία, όπως θα δείτε και εδώ πέρα, είναι καταρχήν μεγάλης σε έκταση. Βρίσκεται στη Βόρεια Ελλάδα, γι' αυτό και θα το βάλουμε και δίπλα στη Θράκη. Και είναι το μεγαλύτερο σε έκταση γεωγραφικό διαμέρισμα και δεύτερο σε μεγαλύτερο σε πληθυσμό. Εδώ βλέπουμε ότι συνορεύει με τη Θράκη. Θα βάλουμε κι άλλο ένα για να μην μας φύγει από εκεί. Εκτείνεται από την οροστειρά της Πίνδο που θα σας δείξω και ανήκει στα ευρύτερα όρια της ιστορικής περιοχής της αρχίας Μακεδονίας. Εδώ είναι η Πίνδος, είναι το δυτικό της όριο και από εδώ είναι ο Νέστος. Η Μακεδονία, επειδή είναι πολύ μεγάλη, χωρίζεται φυσικά σε τρία μέρη. Στο δυτικό της, που είναι από την Πίνδο μέχρι και τον Αξιό Ποταμό. Στο κεντρικό τμήμα της, που είναι από τον Αξιό Ποταμό μέχρι τον Στριμόνα Ποταμό. Και στο ανατολικό τμήμα της, που είναι από τον Στριμόνα Ποταμό μέχρι τον Ποταμό Νέστο. Η Μακεδονία, όπως βλέπετε, έχει αρκετές πεδιάδες και μεγάλες, που είναι και έφορες, θεωρείται ορεινή. Θα περάσουμε στο τρίτο γεωγραφικό μας διαμέρισμα, που είναι η Ήπειρος. Η Ήπειρος βρίσκεται στο δυτικό άκρο της Ελλάδας και συνορεύει με τρία γεωγραφικά διαμερίσματα. Το ένα είναι η Μακεδονία, που έχουμε ήδη δει. Το άλλο είναι η Θεσσαλία, που θα δούμε και η στερεά λιλάδα από κάτω, που θα δούμε σε λιγάκι. Όπως βλέπουμε, όπως το κολλάω κιόλας εδώ πέρα, η Ήπειρος συνορεύει στην οροσυρά της Πίνδου. Θα βάλουμε κι άλλο για να κολλήσει καλύτερα ζυλοτέιπ. Και στην Ήπειρο βρίσκεται και η περιοχή του Σουλίου, που διαδραμάτησε σπουδαίο ρόλο στον απελευθερωτικό αγώνα εναντίον των Τούρκων. Το έδαφο της, όπως βλέπετε, είναι ορεινό και έχει πολλές οροσυρές και έχει ποτάμια, τα οποία βέβαια δεν έχω ζωγραφίσει, καθώς αυτά τα ποτάμια σχηματίζουν και βαθιά φαράγγια. Η Ήπειρος έχει μία πολύ μεγάλη φυσική λίμνη, τον Ιωαννίνο. Και τώρα θα πάμε να περάσουμε στο επόμενο γεωγραφικό μας διαμέρισμα, που είναι η Θεσσαλία. Η Θεσσαλία, όπως θα δείτε τώρα που θα αρχίσω να την κολλάω, περιτριγυρίζεται από βουνά και συνορεύει και αυτή με την Μακεδονία και την Ήπειρο, που ήδη έχουμε κολλήσει και από κάτω με τη Στερεά Λάδα, που θα δούμε σε λιγάκι. Χαρακτηρίζεται από... Θα το ξεκολλήσω λίγο γιατί έβαλα το αυτοκόλλητο πιο γρήγορα από ό,τι έπρεπε. Ναι, θα δούμε την πεδιάδα που δεν έχει κολλήσει πολύ καλά, αλλά δεν πειράζει γιατί μετά στο τέλος θα δούμε έναν χάρτη που θα είναι πιο καλός από αυτόν εδώ πέρα. Λοιπόν, είπαμε ότι έχει κύριο χαρακτηριστικό τη θεσσαλική πεδιάδα, στην οποία σημαντικό ρόλο παίζει ο ποινιός ποταμός που δίνει ζωή, διότι με τα νερά του βρέχεται η πεδιάδα και μπορεί και είναι και καλλιεργίσιμη και επίσης έχει και μια τεχνητή λίμνη, τη λίμνη πλαστήρα. Στην Θεσσαλία ανήκουν και τα νησιά του από τις βόρειες σποράδες, εδώ έχουμε τη Σκιά, αυτό της Κόπελ, είναι και η Κιαλόνισο και κάποια άλλα μικρά. Και επίσης η Θεσσαλία μας βρέχεται και από το Αιγαίο Πέλαγος. Στη Θεσσαλία μας, όπως έχω σημειώσει και δεν το είπα, εδώ που συνορεύει πάνω με τη Μακεδονία, έχουμε τον Όλυμπο, ο οποίος έχει την ψηλότερη κορφή σε όλη την Ελλάδα, είναι το βουνό με την ψηλότερη κορφή. Θα συνεχίσουμε με το επόμενο γεωγραφικό μας διαμέρισμα, που είναι η Στερεά Ελλάδα, λεγόταν και Ρούμελη και εδώ πέρα βρίσκεται και η Αθήνα, στην οποία είμαστε εμείς αυτή τη στιγμή. Περιλαμβάνει ένα μεγάλο νησί την Εύβοια, βρέχεται ανατολικά από το Ιόνιο Πέλαγος, όπως θα το κολλήσω θα το δείτε και καλύτερα, εδώ δεν το έχουμε κόψει πολύ καλά, δεν πειράζει, θα το φανταστούμε και λίγο. Από εδώ βρέχεται από το Ιόνιο Πέλαγος και από ανατολικά βρέχεται από το Αιγαίο Πέλαγος, όπως είδαμε και στη Μακεδονία, έτσι και στην Στερεά Ελλάδα έχουμε το δυτικό κομμάτι και το ανατολικό κομμάτι. Επίσης βρέχεται από τον Πατραϊκό, Κορινθιακό και Σαρωνικό κόλπο. Στο δυτικό μας κομμάτι έχουμε πεδιάδες κυρίως στην περιοχή εδώ του Αγρινίου, ενώ στο ανατολικό μας κομμάτι έχουμε την πεδιάδα της Λαμίας και της Βιοτίας και το πολύ γνωστό βουνό του Παρνασσού. Το υπηρετικό της κλίμα, γιατί όπως βλέπετε έχουμε αρκετά βουνά, από εδώ κάτω είναι το γεωγραφικό διαμέρισμα της Πελοποννήσου που θα κολλήσουμε σε λίγο και το υπηρετικό κομμάτι της Στερεάς Ελλάδας μαζί με την Πελοπόννησο αποτέλεσε το πρώτο ελληνικό κράτος μετά την επανάσταση του 1821. Να πω πριν προχωρήσουμε στο επόμενο γεωγραφικό μας διαμέρισμα ότι στη Στερεά Ελλάδα ανήκει και η λίμνη του Μαραθώνα. Και περνάμε στην Πελοπόννησό μας. Η Πελοπόννησο, όσο γνωστή και ως Μοριάς, βρέχεται γύρω γύρω από θάλασσα, συνδέεται με τη γέφυρα του Ρίου Αντιλίου με τη Στερεά Ελλάδα και από την άλλη μεριά έχουμε τον Ισθμό της Κορίνθου που πάλι συνδέεται με την Αθήνα που βρίσκεται επίσης στη Στερεά Ελλάδα. Εάν παρατηρήσουμε, έχει πολλές χερσονίσους και μεγάλους κόλπους και μοιάζει σαν πλατύφλιο ή αν κάνετε έτσι το χεράκι σας, σαν το χεράκι σας. Στην Πελοπόννησο βρισκόντουσαν μερικές από τις σημαντικότερες πόλεις-κράτης που έχουμε δει στην ιστορία μας, την Σπάρτη, την Κόρνθο και το Άργος. Από την Πελοπόννησο ξεκίνησε και ο Μυκηναϊκός πολιτισμός που έχουμε δει στην ιστορία μας. Και η Πελοπόννησος, όπως βλέπετε, είναι ιδιαίτερα ορεινή στο βόρειο και στο κεντρικό της τμήμα. Και έχουμε μόνο Παιδιάδες, εδώ στο νομό Ηλίας και στη Μεσσινία. Και έχουμε και το ψηλότερο βουνό, το ψηλό βουνό μάλλον του Ταϊγέτου. Και έχει ποτά πολλά η Πελοπόννησος, τα οποία δεν έχω σχογραφίσει και αυτά είναι χύμαρη, δηλαδή έχουν νερό μόνο το χειμώνα. Ο μεγαλύτερος πόταμος είναι ο Αλφιός που είναι εδώ, αλλά δεν μπορεί να με το βλέπετε και πολύ καλά. Και πάμε να προχωρήσουμε στην Κρήτη μας. Η Κρήτη είναι το μεγαλύτερο νησί της Ελλάδας, βρέχεται όπως θα δείτε, θα κολλήσουμε λίγο καλύτερα και εδώ πέρα, μιας και το είδαμε, όπως θα κολλήσουμε και την Κρήτη μας τώρα, για να φαίνεται λίγο πιο ωραία. Βέβαια μπορείτε να το κάνετε κι εσείς αυτό και να σας βγει πιο ωραία, γιατί θα το κάνετε με περισσότερη προσοχή από ό,τι το κάνω εγώ. Η Κρήτη μας, όπως βλέπετε εδώ πέρα, βρέχεται από το Κλητικό Πέλαγος βόρεια και νότια από το Λιβικό Πέλαγος. Στην Κρήτη, από το βόρειο μέρος έχουμε πολλούς κόλπους που είναι εδώ πέρα και στο βόρειο τμήμα υπάρχει μόνο ένας ανοιχτός κόλπος, ο κόλπος της Μεσαράς. Η Κρήτη και αυτή είναι ένα νησί που συνδυάζει κάτι εντυπωσιακό. Έχει μεγάλο ορεινό κομμάτι και συνδυάζει και τη θάλασσα. Έχουμε τρία μεγάλα όρη, είναι τα λευκά όρη, ο ψιλωρήτης και το όρος δίκτη. Σε αυτά τα βουνά υπάρχουν και έφορα οροπέδια, έχουμε σημαντικά σπήλαια και επιβλητικά φαράγγια, γνωστότερο είναι το φαράγγι της Αμαριάς που είναι εδώ πέρα στο νομού Χανίων. Και θα περάσουμε να πούμε ότι εδώ πέρα που θα το δείτε μετά, γιατί τώρα δεν το έχω ζωγραφίσει καθότι είναι πολλά, είναι τα νησιά του Αιγαίου. Χωρίζονται και αυτά σε τρία τμήματα. Έχουμε το βόρειο, το κεντρικό Αιγαίο και το νότιο Αιγαίο. Στα νησιά του Αιγαίου είχαμε και τον κυκλοδικό πολιτισμό που ήταν από τους παλαιότερους. Τα νησιά του Αιγαίου έπαιξαν και αυτά πρωταγωνιστικό ρόλο στον αγώνα μας εναντίον των Τούρκων, που η Τουρκία βρίσκεται από εδώ πέρα. Φανταστούμε λίγο το χάρτη. Τέλος, το τελευταίο μας γεωγραφικό διαμέρισμα είναι τα νησιά του Ιωνίου Πελάγους. Βρίσκονται εδώ πέρα που λέμε Ιώνιο Πέλαγος και αυτά δεν τα έχω ζωγραφίσει. Εσείς βέβαια μπορείτε να το κάνετε, είναι πολύ ωραία δραστηριότητα αν θέλετε να τις κάνετε αυτές τις μέρες. Και τα νησιά του Ιωνίου επηρεάστηκαν από τους Ενετούς και ήταν και η μοναδική ελληνική περιοχή που δεν καταχτίθηκε ποτέ από τους Τούρκους. Καλύπτονται από βουνά και λόφους και επίσης τα νησιά του Ιωνίου είναι και από τις πιο σεισμογενείς περιοχές της Ελλάδας, δηλαδή έχουν πολλούς σεισμούς. Τώρα θα πάμε να δούμε λίγο για το κάθε γεωγραφικό διαμέρισμα που είπαμε λίγο και τους νομούς τους. Έχουμε την Θράκη, η οποία έχει τον ομό Εύρου με πρωτεύουσα την Αλεξανδρούπολη, τον ομό Ροδόπης με πρωτεύουσα την Κομοτινή και τέλος τον ομό Ξάνθης με πρωτεύουσα την Ξάνθη. Άρα λοιπόν η Θράκη μας έχει τρία γεωγραφικά διαμερίσματα. Όπως βλέπετε και καταλαβαίνετε, η Μακεδονία μας έχει πολλά περισσότερα. Έχουμε, ξεκινάμε, γιατί είναι πολλά εδώ, τον ομό Δράμας με πρωτεύουσα την Δράμα, τον ομό Καβάλλας με πρωτεύουσα την Καβάλλα, τον ομό Σερών με πρωτεύουσα τις Σέρες. Βλέπετε είναι και εύκολο, γιατί οι νομοι είναι οι δυο με τα όνοματα των πρωτευουσών. Δεν συμβαίνει πάντα βέβαια αυτό. Τον ομό Κυλικής με πρωτεύουσα το Κυλικής, τον ομό Θεσσαλονίκης με την Θεσσαλονίκη πρωτεύουσα, τον ομό Χαλκιδικής με πρωτεύουσα τον Πολύγυρο. Να πούμε λίγο εδώ πέρα που δεν είπαμε πριν, ότι στη Μακεδονία έχουμε και το Άγιο Όρος, που είναι ένα πολύ ξεχωριστό κομμάτι και είναι και αυτό διήκητο. Συνεχίζουμε με τον ομό Πέλλας που έχει πρωτεύουσα την Έδεσα. Να βλέπετε εδώ πέρα διαφέρει. Τον ομό Ιμαθίας με πρωτεύουσα τη Βέρεια, τον ομό Πιερίας με πρωτεύουσα την Κατερίνη. Συνεχίζουμε, γιατί είπαμε ότι είναι αρκετά. Τον ομό Φλόρινα με πρωτεύουσα τη Φλόρινα. Τον ομό Κοζάνης με πρωτεύουσα την Κοζάνη. Τον ομό Καστοριάς με πρωτεύουσα την Καστοριά. Και τέλος τον ομό Γρεβενών με πρωτεύουσα τα Γρεβενά. Συνεχίζουμε με την Ήπειρο. Εδώ έχουμε τέσσερις νομούς, είναι πιο λίγοι. Τον ομό Ιωαννίνων με πρωτεύουσα τα Ιωάννινα. Τον ομό Θεσπρωτίας με πρωτεύουσα την Ιγουμενίτσα. Τον ομό Πρέβεζας, που δεν φαίνεται πολύ καλά, είναι με πρωτεύουσα την Πρέβεζα. Έχουμε καλύψει λίγο και τον ομό Άρτας με πρωτεύουσα πάλι την Άρτα. Και έτσι ολοκληρώνουμε και την Ήπειρο. Και περνάμε να δούμε τους νομούς της Θεσσαλίας. Ξεκινάμε με τον ομό Τρικάλο, πρωτεύουσα είναι τα Τρίκαλα. Έχουμε τον ομό Λάρισσας με πρωτεύουσα τη Λάρισα. Νομό Καρδίτσας με πρωτεύουσα την Καρδίτσα. Και τον ομό Μαγνησίας με πρωτεύουσα τον Βόλο. Και έτσι έχουμε κλείσει και τη Θεσσαλία μας, που επίσης είναι μικρούλη. Και περνάμε στη μεγάλη μας Στερεά Ελλάδα. Που εδώ έχουμε αρκετά να ξεκινήσουμε να βλέπουμε. Πάμε από εδώ. Έχουμε τον ομό Ετολοκαρνανίας με πρωτεύουσα το Μεσολόγγι. Τον ομό Ευρυτανίας με πρωτεύουσα το Καρπενίση. Και δεν μπερδευόμαστε με το όνομα. Νομό Φθιώτιδας με πρωτεύουσα τη Λαμία. Το νομό Φωκίδας με πρωτεύουσα την Άμφισα. Το νομό Βιωτίας με πρωτεύουσα τη Λιβαδιά. Το μεγάλο μας νησί που ανήκει στη Στερεά, που είπαμε, είναι ο νομός Εύβιας με πρωτεύουσα τη Χαλκίδα. Και τέλος, το νομό Αντικής με πρωτεύουσα την Αθήνα, στην οποία βρισκόμαστε και εμείς αυτή τη στιγμή. Συνεχίζουμε με το επόμενο μας γεωγραφικό διαμέρισμα, που είναι η Πελοπόννησος. Στην Πελοπόννησο έχουμε το νομό Αχαίας με πρωτεύουσα την Πάτρα. Το νομό Ηλίας με πρωτεύουσα τον Πύργο. Το νομό Μεσσινίας με πρωτεύουσα την Καλαμάτα. Το νομό Λακωνίας με πρωτεύουσα τη Σπάρτη. Το νομό Αρκαδίας με πρωτεύουσα την Τρίπολη. Και έχουμε το νομό Αργολίδας με πρωτεύουσα τον Άφπλιο. Και τελευταίο έχουμε το νομό Κορυνθίας με πρωτεύουσα την Κόρινθο. Να πω λίγο ότι όλα αυτά που είπαμε αποτελούν το υπηρωτικό κομμάτι της Ελλάδος. Και πάμε στο νησιωτικό μας. Στο νησιωτικό έχουμε την Κρήτη μας, που χωρίζεται σε τέσσερις νομούς. Το νομό Χανίο με πρωτεύουσα τα Χανιά. Το νομό Ρεθύμνης με πρωτεύουσα τον Ρέθυμνο. Το νομό Ηρακλίου με πρωτεύουσα τον Ηράκλειο. Και τέλος το νομό Λασιθείου με πρωτεύουσα τον Άγιο Νικόλαο. Όπως σας είπα και πριν, τα νησιά δεν τα έχω ζωγραφίσει. Γι' αυτό και έχουμε εδώ πέρα να δείξουμε έναν χάρτη, στον οποίο βλέπουμε τα νησιά του Αιγαίου είναι εδώ. Και από εδώ είναι τα νησιά του Ιωνίου, που λέγονται αλλιώς και Επτάνησα. Πολύ ωραία! Πάμε να θυμηθούμε τα Επτάνησια που είναι πιο λίγα εδώ πέρα. Πολύ ωραία! Έχουμε την Κέρκυρα, τους Παξούς, την Κεφαλονιά, τη Νιθάκη, τη Ζάκυνθο και τα Κύθηρα. Ελπίζω να μην ξέχασα κανένα. Άμα το ξέχασα πρέπει να μου το θυμίσετε. Και κάπως έτσι έχουμε ολοκληρώσει τα γεωγραφικά μας διαμερίσματα. Ελπίζω να τα θυμόμαστε. Μπορείτε να τα συνδυάζετε και με πράγματα από μέρη που είστε, ή άλλοι άνθρωποι έχετε επισκεφθεί στις διακοπές σας. Σας ευχαριστώ πολύ που με παρακολουθήσατε. Καλή συνέχεια!