| Διάλεξη 8: Υπόσχεσθαι, αγαπητές φίλοι, φίλες και φίλοι, στην όγδοη διάλεξη του μεταπτυχιακού του εκκλησιαστικού δικαίου με γενική θεματική οδηγίες για την εξέταση των ομοθεσιών των κρατών που αφορούν τη θρησκεία ή την κοσμοθεωρία θα ασχοληθούμε με τις κοινές οδηγίες των δύο επιστημονικών επιτροπών, δηλαδή της Επιτροπής Βενετίας του Συμβουλίου της Ευρώπης και του πάνη λιδικών για τη σκεφτική ελευθερία του ΑΣΕ, οι οποίες κοινές οδηγίες αναθεωρούν και επίσης επικαιροποιούν το έκτο κεφάλαιο των οδηγιών των ίδιων επιστημονικών επιτροπών του έτους 2004, οι οποίες αφορούν το θέμα της νομικής προσωπικότητας των θρησκευτικών ή κοσμοθεωρητικών κοινοτήτων. Σε αυτές τις κοινές οδηγίες των δύο επιστημονικών επιτροπών, τις οποίες προανέφερα, του έτους 2014, υπάρχουν τα εξής ουσιαστικά τμήματα. Τμήμα 1. Η ελευθερία θρησκείας ή κοσμοθεωρίας και η επιτρεπτή περιορισμή εν γένη. Μέρος 2. Η ελευθερία εκδήλωσης θρησκείας ή κοσμοθεωρίας από κοινού με άλλους. Μέρος 3. Θρησκευτικοί ή κοσμοθεωρητικοί οργανισμοί. Μέρος 4. Προνόμια θρησκευτικών ή κοσμοθεωρητικών κοινοτήτων ή οργανισμών. Από αυτά τα τέσσερα ουσιαστικά μέρη των Κοινών Ιοδηγιών του 2014, θα ξεκινήσουμε με το μέρος 3, το οποίο επιγράφεται «Θρησκευτικοί ή κοσμοθεωρητικοί οργανισμοί». Θα παρουσιάσω το σκεπτικό των δύο επιστημονικών επιτρόπων, θα το αναλύω και θα το σχολιάσω. Το ΔΝΔ αναφέρει παράγραφος 17 στο μέρος 3 «Θρησκευτικοί ή κοσμοθεωρητικοί οργανισμοί» των Κοινών Ιοδηγιών του 2014, το Διεθνές Δικαιοθροπήρων Δικαιωμάτων, χωριή προστασία στις θρησκευτικές ή κοσμοθεωρητικές κοινότητες, ανεξάρτητα από το εάν έχουν ή δεν έχουν νομική προσωπικότητα. Οι θρησκευτικές ή κοσμοθεωρητικές κοινότητες μπορούν να επιλέγουν όμως να ιδρύσουν θρησκευτικούς οργανισμούς για να διασφαλίσουν ότι είναι ικανές να δρούν στη νομική σφαίρα. Για τους σκοπούς αυτού του εγγράφου, θρησκευτικοί ή κοσμοθεωρητικοί οργανισμοί είναι θρησκευτικές ή κοσμοθεωρητικές κοινότητες που αναγνωρίζονται ως ανεξάρτητα νομικά πρόσωπα στην εθνική νομική τάξη. Το εθνικό δίκαιο μπορεί να αναφέρεται στη αναγνώριση της νομικής προσωπικότητας κάτω από έναν αριθμό διαφορετικών ονομάτων και μπορεί να χρησιμοποιεί μία επικοιλία νομικών τεχνικών για να διασφαλίσει ότι οι θρησκευτικές ή κοσμοθεωρητικές κοινότητες είναι ικανές να ενεργούν ως νομικά πρόσωπα στην εθνική νομική τάξη. Ανεξάρτητα από τη μέθοδο που επιλέγεται για την εφαρμογή της υποχρέωσης να διασφαλιστεί η εκούσια πρόσβαση στη νομική προσωπικότητα για τις θρησκευτικές ή κοσμοθεωρητικές κοινότητες, τα κράτη πρέπει να διασφαλίσουν ότι το ισχύον εθνικό νομικό πλαίσιο για αυτό το σκοπό συμμορφώνεται με τις διεθνείς πράξεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων στις οποίες αυτά τα κράτη είναι μέρη, καθώς και με τις άλλες διεθνείς δεσμεύσεις τους. Τα κράτη πρέπει επίσης να διασφαλίσουν ότι η απόκτηση της πρόσβασης στη νομική προσωπικότητα δεν θα πρέπει να είναι πιο δύσκολη για τις θρησκευτικές ή κοσμοθεωρητικές κοινότητες από ότι είναι για τους άλλους τύπους ομάδων ή κοινοτήτων. Μέχρι σε αυτό το σημείο, δηλαδή στην παράγραφο 17 του τρίτου μέρους των κοινών οδηγιών του 2014, οι δύο επιστημιονικές επιτροπές τις οποίες προνέφερα, επαναλαμβάνουν αυτό το διεθνές στάνταρ, αυτό το διεθνή κανόνα ότι η απόκτηση νομικής προσωπικότητας δεν αποτελεί προϋπόθεση για την απόλαυση των θρησκευτικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Αν και είναι η απόκτηση αυτή νομικής προσωπικότητας από τις θρησκευτικές ή κοσμοθεωρητικές ομάδες ή είναι στην πράξη απαραίτητη προκειμένου να ασκήσουν ένα σύνολο δικαιωμάτων που συνδέονται με την απόκτηση νομικής προσωπικότητας. Υπάρχουν, αναφέρει αυτή η παράγραφος των κοινών οδηγιών του 2014, υπάρχει μια επικοιλία νομικών τεχνικών για τη ρύθμιση της νομικής προσωπικότητας των θρησκευτικών ή κοσμοθεωρητικών οργανισμών. Πάντως, ανεξάρτητα από τις τεχνικές αυτές, τα κράτη πρέπει να συμμορφώνονται με τις διεθνείς υποχρεώσεις και τις διεθνείς δεσμεύσεις τους στα θέματα θρησκείας ή κοσμοθεωρίας. Πάντως, αναφέρει η παράγραφος 17, η απόκτηση νομικής προσωπικότητας από τους θρησκευτικούς και κοσμοθεωρητικούς οργανισμούς δεν πρέπει να είναι πιο δύσκολη απ' ότι για τους άλλους τύπους ομάδων ή κοινοτήτων. Στη συνέχεια, αναφέρονται μερικά παραδείγματα καλών πρακτικών κρατών. Σε αυτά τα θέματα τα οποία αναφέρεται η παράγραφος 17 των κοινών οδηγιών, χρησιμοποιούνται τα εξής κράτη, οι Ηνωμένες Πολιτείες, Εσθονία και Ισπανία. Στις Ηνωμένες Πολιτείες αναφέρουν οι κοινές οδηγίες ένα άτομο ή ενώσης ατόμων ενωμένων για ένα ειδικό σκοπό και στις οποίες επιτρέπεται να αναπτύσσουν δραστηριότητα κάτω από μια συγκεκριμένη επωνυμία, μπορεί να χαρακτηριστεί ως νομικό πρόσωπο, δηλαδή είτε μονοπρόσωπο είτε συλλογικό νομικό πρόσωπο. Έτσι η νομική προσωπικότητα μπορεί να συνδέεται με άτομα, οργανισμούς ή εμπορικές εταιρίες. Έτσι οι θρησκευτικές κοινότητες μπορούν να ινδρύουν εμπορικούς οργανισμούς όπως corporations, sole proprietorships, general partnerships, limited liability partnerships, limited liability companies ή μη κυβερνητικούς οργανισμούς, δηλαδή εμπορικές μπορούν να ιδρύουν οι θρησκευτικές κοινότητες, commercial organizations, non-profit organizations ή μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς, που οργανώνονται τυπικά ως corporations προκειμένου να αποκτήσουν νομική προσωπικότητα. Οι εμπορικές εταιρίες και οι μη κυβερνητικοί οργανισμοί διέπονται σύμφωνα με το δίκιο του κράτους το οποίο ιδρύονται. Η πλειοψηφία των θρησκευτικών ομάδων στις ΗΠΑ οργανώνονται ως μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί σύμφωνα με το εφαρμοστεοκρατικό δίκαιο και τον νομοσπονδιακό κώδικα φορολογίας εισοδήματος προκειμένου να διασφαλίσουν ευνοϊκό φορολογικό καθεστώς και μεταχείριση. Σε αυτή την παράγραφο καλής πρακτικής των ΗΠΑ αναφέρεται ότι ένα άτομο μπορεί να ιδρύσει ένα νομικό πρόσωπο μια ομάδα ατόμων μπορεί να ιδρύσει επίσης ένα νομικό πρόσωπο. Οι θρησκευτικές κοινότες μπορούν να ιδρύσουν είτε εμπορικές εταιρίες είτε μπορούν να ιδρύσουν μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς. Και ότι η πλειοψηφία των θρησκευτικών ομάδων στις ΗΠΑ για λόγους φορολογικούς επιλέγει να ιδρύσει μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς. Στην Εστονία ως καλό παράδειγμα πρακτικής σε υποσυνταγματικό επίπεδο η νομική προσωπικότητα των θρησκευτικών και κοσμοθερωτικών κοινοτήτων αναφέρουν οι κοινές οδηγίες, ρυθμίζεται από το νόμο για τους μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς και τις εκκλησίες και τις θρησκευτικές κοινότητες. Σύμφωνα με αυτό το νόμο ένα θρησκευτικό σωματίο είναι ένα νομικό πρόσωπο κατά το αστικό δίκιο. Είναι μη κερδοσκοπικός οργανισμός. Αυτός ο νόμος έχει πέντε διαφορετικούς τύπους θρησκευτικών οργανισμών. Ένα, εκκλησίες, δύο θρησκευτικές κοινότητες, τρία, ενώσεις θρησκευτικών κοινοτήτων, τέσσερα, μονέες και πέντε, θρησκευτικοί οργανισμοί. Μια θρησκευτική κοινότητα ή ένωση θρησκευτικών κοινοτήτων μπορεί να είναι μια ένωση φυσικών προσώπων που ομολογούν τη χριστιανική πίστη ή οποιαδήποτε άλλη θρησκεία ή υπεπίδηση. Το ίδιο θαρμόζεται και για τα μοναστήρια. Δεν υπάρχουν περισσότεροι υπεριορισμοί για τις θρησκευτικές κοινότητες στο να επιλέξουν την κατάλληλη νομική μορφή για την δραστηριοτητά τους. Τι μας αναφέρει λοιπόν για την Εστονία, μας αναφέρουν οι κοινές οδηγίες, ότι η νομική προσωπικότητα των θρησκευτικών και κοσμοθεωρητικών κοινοτήτων διέπεται από έναν ειδικό νόμο. Και είναι μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί και έχουν νομική προσωπικότητα οι πέντε τύποι θρησκευτικών οργανισμών που ρυθμίζονται από αυτόν τον νόμο. Εκκλησίες, θρησκευτικές κοινότητες, ενός θρησκευτικών κοινοτήτων, μονές και θρησκευτικοί οργανισμοί. Και ότι δεν υπάρχουν περισσότεροι υπεριορισμοί για τις θρησκευτικές κοινότητες στο να επιλέξουν την κατάλληλη νομική μορφή γιατί δεν είναι πιο δύσκολη η απόκτηση νομικής προσωπικότητες για τους θρησκευτικούς οργανισμούς από ότι είναι για τους άλλους οργανισμούς. Για την Ισπανία, σαν καλό παράδειγμα πρακτικής τι αναφέρουν οι οδηγίες, υπάρχουν τρεις διασυνδεώμενες μορφές νομικής προσωπικότητας που είναι ανοιχτές θρησκευτικές κοινότητες. Πρώτα, οι κονφισιώνες ρελιγιώσας, δηλαδή οι θρησκευτικές κοινότητες, η οποία είναι η βασική μορφή νομικής προσωπικότητας για κοινότητες, εκκλησίες και θρησκευτικές κοινότητες. Οι εντηδάδες ρελιγιώσας, δηλαδή οι θρησκευτικοί οργανισμοί είναι μορφή νομικής προσωπικότητας για συγκεκριμένες εδαφικές, ενωσιακές ή δομικές υποδιαιρέσεις αναγνωρισμένων θρησκευτικών κοινοτήτων. Τέτοιες εδαφικές, ενωσιακές ή δομικές υποδιαιρέσεις είναι ένα σεμινάριο, δηλαδή ιεροσπουδαστήριο, μία επισκοπή, μία τοπική κοινότητα ή εκκλησία, μία εδαφική υποδιαιρέση μιας θρησκευτικής κοινότητας για να απλοποιήσει τις νομικές υποθέσεις. Τρίτη μορφή νομικής προσωπικότητας είναι οι θρησκευτικές ομοσπονδίες, που είναι ομοσπονδίες που αποτελούνται από μία ομάδα θρησκευτικών κοινοτήτων που έχουν μερικά χαρακτηριστικά, όπως δόγμα, ιστορική καταγωγή κλπ. Υπάρχουν επίσης ομοσπονδίες θρησκευτικών οργανισμών. Επιπλέον, οποιαδήποτε θρησκευτική κοσμοθερητική ομάδα μπορεί να καταχωρίζεται ως ένα κοινό σωματίο στο κρατικό μητρό σωματίων. Στο κρατικό βιβλίο σωματίων. Τι μας λένε οι οδηγίες για την Ισπανία, ότι υπάρχουν τρεις μορφές νομικής προσωπικότητας. Είναι οι θρησκευτικές ομολογίες η μία, οι θρησκευτικές κοινότητες δηλαδή η μία, μορφή νομικής προσωπικότητας, οι θρησκευτικοί οργανισμοί δεύτεροι και οι θρησκευτικές ομοσπονδίες. Οι θρησκευτικές κοινότητες είναι η βασική μορφή νομικής προσωπικότητας για κοινότητες, εκκλησίες, θρησκευτικές κοινότητες κλπ. Οι θρησκευτικοί οργανισμοί είναι μορφή νομικής προσωπικότητας για εδαφικές, νοσιακές, ιδομικές υποδιαιρέσεις των αγνορισμένων θρησκευτικών κοινοτήτων. Και οι θρησκευτικές ομοσπονδίες είναι μορφή νομικής προσωπικότητας για συνενόσεις θρησκευτικών κοινοτήτων που έχουν κάποια κοινά χαρακτηριστικά. Συνεχίζομαι με την παράγραφο 18 των κοινών οδηγιών του 2014. Πρέπει να παρατηρηθεί ότι η αυτόνομη ύπαρξη θρησκευτικών ή κοσμοθεωρητικών κοινοτήτων είναι απαραίτητη για την πολυφωνία, για τον πλουραλισμό σε μια δημοκρατική κοινωνία. Και είναι ένα ζήτημα που έγκειται στην καρδιά της προστασίας, την οποίαν η Λευθερία Θρησκίας ή κοσμοθεωρίας παρέχει. Αφορά άμεσα όχι μόνον την οργάνωση αυτών των κοινοτήτων ως τέτοια, αλλά και την αποτελεσματική απόλαυση του δικαιώματος στην Ελευθερία της Θρησκίας από όλα τα ενεργά μέλη της. Όταν η οργανωτική ζωή της κοινότητας δεν προστατεύεται από την Ελευθερία της Θρησκίας ή κοσμοθεωρίας, όλες οι άλλες πλευρές της ατομικής θρησκευτικής ελευθερίας γίνονται ευπρόσλητες. Η ικανότητα ίδρυσης ενός νομικού προσώπου για να ενεργήσει λογικά σε έναν τομέα αμοιβαίου ενδιαφέροντος είναι μία από τις πιο σημαντικές πλευρές της ελευθερίας της συσσωμάτωσης του συνεταιρίζεστε, χωρίς το οποίο το ελόγο δικαίωμα θα στερούνταν οποιασδήποτε σημασία. Όσον αφορά την οργάνωση μιας θρησκευτικής κοινότητας, η άρνηση αναγνώρισης της ως νομικού προσώπου έχει κριθεί ότι συνιστά παρέμβαση στο δικαίωμα της ελευθερίας της θρησκείας δυνάμη του άρθρου 9 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης όπως αυτοί ασκείται τόσο για την κοινότητα κάθε αυτήν όσο και για τα ατομικά μέλη της. Τα συμμετέχοντα κράτη έχουν επομένως δεσμευθεί να χωριγούν, τα συμμετέχοντα κράτη στο ΝΟΑΣΕ έχουν επομένως δεσμευθεί να χωριγούν κατόπιν αιτήσεως σε κοινότητες πιστών που ασκούν ή ετοιμάζονται να ασκήσουν την πίστη τους στο συνταγματικό πλαίσιο των κρατών τους, αναγνώριση του καθεστότος προβλέπεται για αυτές σε αντίστοιες χώρες. Δηλαδή έχουν δεσμευθεί τα συμμετέχοντα κράτη στο ΝΟΑΣΕ να αναγνωρίζουν ή να χωριγούν νομική προσωπικότητα στις θρησκευτικές κοινότητες οι οποίες υποβάλλουν σχετική αίτηση. Η παράρρυφος λοιπόν 18 των κοινών οδηγιών αναφέρεται στην αυτόνομη ύπαρξη των θρησκευτικών ή κοσμοθεωρητικών κοινοτήτων και λέει ότι είναι απαραίτητη αυτή η αυτόνομη ύπαρξη, δηλαδή η διακεκριμένη από το κράτος ύπαρξη των θρησκευτικών ή κοσμοθεωρητικών κοινοτήτων είναι απαραίτητη για την πολυφωνία, για τον πλουραλισμό σε μια δημοκρατική κοινωνία. Και αφορά πρώτον την οργάνωση αυτών των κοινοτήτων, την αυτόνομη οργάνωση. Και δεύτερον αφορά την αποτελεσματική απόλαυση της θρησκευτικής ελευθερίας από όλα τα ενεργά της μέλη. Έχει κριθεί από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Αθροποιών Δικαιωμάτων ότι η άρνηση αναγνώρισης ως νομικού προσώπου μιας θρησκευτικής κοινότητας συνιστά παρέμβαση στο δικαίωμα της ελευθερίας της θρησκείας με βάση του άρθρου 9 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης, σε συνδυασμό βεβαίως με το άρθρο 11, το δικαίωμα του «Συνετερίζεστε» για θρησκευτικούς σκοπούς. Στη συνέχεια θα εφαρμοστεί παρέμβαση, σημαίνει η άρνηση αναγνώρισης ως νομικού προσώπου μιας θρησκευτικής κοινότητας και συνιστά αυτή παρέμβαση στη σκεφτική ελευθερία, σημαίνει ότι στη συνέχεια θα εφαρμοστεί το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίων Δικαιωμάτων το γνωστό τες νομιμότητας, προκειμένου να διακριβώσει εάν αυτή η παρέμβαση στην ελευθερία της θρησκείας, η θρησκευτική ελευθερία, η οποία παρέμβαση κρατική εκδηλώνεται με την άρνηση αναγνώρισης νομικής προσωπικότητας σε μια θρησκευτική κοινότητα, εάν είναι νόμιμη ή δεν είναι νόμιμη σύμφωνα με τα διεθμή standards και αν κρίνεται υπόθεση από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Σύμφωση Ανθρωπινων Δικαιωμάτων. Προχωρούμε στην παράγραφο 19. Δυνάμι του Διεθμούς Δικαίων Ανθρωπινων Δικαιωμάτων, μία άρνηση από το κράτος να χορηγήσει νομική προσωπικότητα σε μία συσσομάτωση ατόμων που βασίζεται στη θρησκεία ή την κοσμοθεωρία, ισοδυναμή με παρέμβαση στην άσκηση του δικαιώματος, στην ελευθερία της θρησκείας ή κοσμοθεωρίας σε συνδυασμό με την ελευθερία του συνεταιρίζεστη. Η άρνηση των αρχών να καταχωρήσουν μία ομάδα ή η ανάκριση της νομικής της προσωπικότητας. Έχουν κριθεί ότι επηρεάζουν άμεσα τόσο την ομάδα αυτή-καθεαυτή και επίσης τους προέδρους, τους συντριτές ή τα ατομικά μέλη. Μια άρνηση αναγνώρισης της νομικής προσωπικότητας των θρησκευτικών ή κοσμοθεωρυτικών κοινοτήτων έχει επομένως κριθεί ότι συνιστά μία παρέμβαση στο δικαίωμα στην ελευθερία της θρησκείας ή κοσμοθεωρίας όπως ασκείται τόσο από την κοινότητα αυτή όσο και από τα ατομικά μέλη. Εδώ έχουμε μία επανάληψη αυτού που ελέγχθησαν προηγουμένως και σε αυτή την περάγραφο και επομένως παρέλεικη περαιτέρω σχολιασμός. Σας ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας. |
