| : [♪ Μουσική Για κάτι που όλοι αγαπάτε, τον κινηματογράφο. Ξέρω πως στο βιβλίο της 6ης Δημοτικού υπάρχει και ένα πολύ ωραίο κεφάλαιο, Θεάτρου Κοινηματογράφος, και έχει πάρα πολύ ωραίες δραστηριότητες πραγματικά. Εκεί αναφέρονται πολύ γνωστές ταινίες από την ιστορία του παγκόσμιου κινηματογράφου, και πολύ ωραίες δράσεις τις οποίες μπορείτε να κάνετε κι εσείς, βλέποντας, αναλύοντας και συζητώντας για ταινίες. Εμείς εδώ θα μιλήσουμε λίγο για το πώς ξεκίνησε, τα είδη του κινηματογράφου, και κάποια βασικά βήματα τα οποία θα σας βοηθάνε, ίσως, ελπίζω, και να παρακολουθείτε ταινίες με μια κινηματογραφική ματιά, και να δημιουργείτε, αν θέλετε, τις δικές σας ταινίες με τους φίλους σας και τις παρέες σας. Τι είναι ο κινηματογράφος? Ο κινηματογράφος είναι μία από τις καλές τέχνες. Ξεκίνησε πολύ μετά τη ζωγραφική, τη μουσική, το θέατρο, το χορό, αλλά ουσιαστικά αφομείωσε όλες τις τέχνες, και γι' αυτό απέκτησε πολύ μεγάλη δυναμική και μία τόσο μεγάλη γοητεία. Θεωρείται η έβδομη τέχνη. Έχουν μπει και η φωτογραφία και τα κόμιξ, για να ξέρετε, στις καλές τέχνες. Και όλα αυτά είναι πολύ καλά εργαλεία έκφρασης για εμάς. Πώς ξεκίνησε? Ξεκίνησε από την ανάγκη του ανθρώπου να πει ιστορίες. Αυτό δεν είναι. Μία ταινία, η οποία περιέχει πάρα πολύ ωραία το ινιστορία, το σενάριο, τα σκηνικά, τους χαρακτήρες, και ανήκει στην ιστορία του παγκόσμιου κινηματογράφου, θεωρείται η πρώτη ταινία τέχνης, θα λέγαμε, είναι το ταξίδι στη Σελήνη, του Ζώρους Μελιά. Είναι ταινία του 1902 και ουσιαστικά εκεί πρώτη φορά βλέπουμε μία ολοκληρωμένη ταινία με αρχή, μέση και τέλος. Θα δούμε ένα μικρό απόσπασμα τώρα, θα το συζητήσουμε λίγο μαζί. Εδώ βλέπουμε κάποιες κοπέλες ουσιαστικά να βάζουν μια οβίδα σε έναν πύραβλο... και να ετοιμάζεται η εκτόξευση ενός πυράβλου στο διάστημα. Πρόκειται για το πρώτο ταξίδι ανθρώπων στη Σελήνη. Έτσι σκέφτηκαν εκείνοι την εποχή, έτσι σκέφτηκε ο Μελιάς να αποτυπώσει την ανάγκη του ανθρώπου να φτάσει στο διάστημα. Βλέπετε ότι φοράνε κοστούμια, σκηνικά, ήταν κάτι πρωτόγνωρο για την εποχή. Οι ηθοποιοί παίρνουν διάφορους ρόλους. Αυτή η σκηνή θεωρείται από τις πιο εμπληματικές εικόνες στον κινηματογράφος, στην ιστορία. Είναι αυτό το φεγγάρι που αποκτά μορφή, είναι φτιαγμένο από γύψο. Τα σκηνικά παίζουν πάρα πολύ μεγάλο ρόλο σε όλες τις ταινίες του Μελιάς, που δυστυχώς δεν έχουν διασωθεί. Το ταξίδι στη σελήνη το έχουμε και το βλέπουμε. Εδώ βλέπουμε την προσελήνωση. Ουσιαστικά βγαίνουν οι αστρονόμοι, αστρονάφτες της εποχής, από την Οβίδα σε ένα σεληνιακό τοπίο, έτσι όπως το φαντάστηκε ο σκηνοθέτης. Γιατί ξέρετε, στον κινηματογράφο φανταζόμαστε ό,τι θέλουμε και μπορούμε να χρησιμοποιούμε τη φαντασία μας και να δημιουργούμε δικό μας περιβάλλον, ατμόσφαιρες, δικούς μας κόσμους. Εδώ λοιπόν βλέπουμε τους αστρονόμους της εποχής. Ο Μελιάς χρησιμοποιεί σε πολλές τεχνικές θεάτρου. Βλέπετε αλλάζουν τα σκηνικά από πίσω, πρώτη φορά χρησιμοποιήθηκαν το 1902 εκείνη την εποχή σε ταινίες μικρού μήκους. Βλέπουμε σπέσιαλ εφέ, καπνούς, φωτιές, γιατί ο ίδιος ήταν και ταχυδακτηλουργός στο θέατρο, οπότε έπαιζε πάρα πολύ με τα τρικ. Θεωρείται λοιπόν και ο μπαμπάς των εφέ, στον κινηματογράφο θα λέγαμε. Εδώ η σκηνή προχωράει, έχουνε ξαπλώσει να ξεκουραστούν και θα δείτε τώρα πώς εμφανίζονται και οι πλανήτες. Όλα αυτά είναι με σκηνικά, εδώ έχει χρησιμοποιηθεί και η διπλοτυπία, μία άλλη τεχνική του κινηματογράφου. Βλέπουμε τους πλανήτες να ανοίγουν και να αποκτά μορφή, κάθε πλανήτης να είναι ένας διαφορετικός χαρακτήρας, πολύ σημαντικό και στον κινηματογράφο. Βλέπουμε τον Θεοκρόνο, την Άρκτο, όλα αυτά για πρώτη φορά τα είδαμε σε αυτήν την ταινία. Το ταξίδι λοιπόν στη Σελήνη. Αν θέλαμε τώρα να φτιάξουμε εμείς ένα δικό μας ταξίδι στη Σελήνη, θα πρέπει καταρχήν να έχουμε στο μυαλό μας τα τρία γενικότερα είδη, θα λέγαμε, του κινηματογράφου. Ο κινηματογράφος χωρίζεται σε πολλές υποκατηγορίες, αλλά αν θέλουμε να το χωρίσουμε απλά και σε τρία είδη, θα λέγαμε ότι υπάρχουν οι ταινίες ντοκιμαντέρ, οι αφηγηματικές, οι ταινίες μυθοπλασίας δηλαδή, και οι ταινίες κινουμένων σχεδίων. Το ντοκιμαντέρ είναι ουσιαστικά μια παρατήρηση της πραγματικότητας. Παίρνουμε δηλαδή μία αληθινή ιστορία, παίρνουμε ένα γεγονός που ισχύει, που υφίσταται, και το παρουσιάζουμε μέσα από την οπτική βέβαια της κάμερας πάντα, αλλά το παρουσιάζουμε με έναν ντοκιμαντερίστικο τρόπο. Μπορούμε δηλαδή να πάρουμε συνεντεύξεις, να ψάξουμε αρχιακό υλικό, να ανακαλύψουμε την ιστορία που θέλουμε να πούμε. Όταν έρχομαι έτσι στα σχολεία σας, πολλές φορές διαλέγετε να κάνουμε μαζί ταινίες ντοκιμαντέρ, γιατί είναι πάρα πολύ ωραίο θέμα για να γίνει και ωραία έρευνα πριν. Δηλαδή αν σας απασχόλει κάτι για ένα παλιό κτίριο στον τόπο σας, κάτι που έχετε ακούσει να έχει συμβεί στη γειτονιά σας, κάτι για την περιοχή που μένετε, αν έχει ένα ωραίο δάσος, ένα ωραίο τοπίο, μια ωραία ιστορία, είναι πάρα πολύ όμορφο να δουλέψουμε όλοι μαζί και να δημιουργήσουμε μια ταινία ντοκιμαντέρ. Η άλλη μεγάλη κατηγορία είναι οι ταινίες μυθοπλασίας. Το λέει και η λέξη πλάθω ένα μύθο ή αφηγηματικές, όπως θα τις ακούσετε να λέγονται. Στις αφηγηματικές ταινίες έχουμε μια ιδέα και δημιουργούμε τη δική μας ιστορία. Κι αυτές είναι πάρα πολύ ωραίες αφορμές για να δουλέψουμε σε ένα σχολείο, να διασκευάσουμε ίσως ένα βιβλίο, ένα ποίημα ή να δραματοποιήσουμε μια σκηνή συγκεκριμένη από ένα αληθινό γεγονός ή από ένα βιβλίο που μας άρεσε, ή και κάτι τελείως φανταστικό που ήρθε στο μυαλό μας και θέλουμε να το εκφράσουμε με κάποιο τρόπο. Ό,τι μας απασχολεί, ό,τι θέλουμε να μοιραστούμε, είναι ωραίο να βρίσκουμε έναν τρόπο να το κάνουμε ταινία. Είναι ένα πολύ δυνατό αργαλείο στα χέρια σας. Και υπάρχει και το άλλο είδος, το μεγάλο είδος που αρέσει σε μικρούς και μεγάλους και από πολύ μικρές ηλικίες όλοι το βλέπουμε, είναι οι ταινίες κινουμένων σχεδίων. Θα τις ακούσετε και ως ταινίες εμψύχωσης, γιατί ουσιαστικά δίνουν ψυχή σε εικόνες. Η ταινία κινουμένων σχεδίων είναι ο τρόπος να κάνουμε τα σχέδια και τις εικόνες να αποκτούν κίνηση. Είτε με το χέρι, είτε με ψηφιακά μέσα πια, είτε μέσω ενός κομπιούτερ. Τώρα, ας πούμε λοιπόν ότι ξέρουμε περίπου έτσι τα τρία είδη και διαλέγουμε με την ομάδα μας, με τους συμμαθητές μας, με τους φίλους μας, να εκφράσουμε μία ιστορία που μας απασχολεί. Καλό είναι να ξεκινήσουμε και να έχουμε στο μυαλό μας και έξι βασικά εργαλεία που θα μας βοηθήσουν πάρα πολύ στο πώς να στήσουμε την ταινία μας. Λοιπόν, αυτά τα έξι βασικά στοιχεία θα σας τα δείξω εδώ σε έναν κύβο. Το λέω κύβο, γιατί από όποια πλευρά κι αν πέσει ένας κύβος, έχει την ίδια βαρύτητα. Δηλαδή το ένα είναι αλληλέντετο με το άλλο. Δεν μπορεί να υφίσταται το ένα χωρίς το άλλο. Για παράδειγμα, θέλουμε να μιλήσουμε για το σενάριο. Είναι πολύ σημαντικό λοιπόν μία ιδέα, μία ιστορία να την κάνουμε σενάριο. Το σενάριο μας πρέπει να έχει κάποιους χαρακτήρες, κάποιες προσωπικότητες, κάποιους ήρωες γύρω από τους οποίους θα διαδραματίζεται η ιστορία μας. Αυτό πρέπει να μπει σε ένα περιβάλλον φυσικά, πρέπει να φτιάξουμε τον κόσμο του ήρωα, μέσα από τα σκηνικά, τα κοστούμια, τις τοποθεσίες που θα επιλέξουμε. Υπάρχει μετά η σκηνοθετική επιμέλεια, είναι η κλακέτα, όπως τη βλέπετε στον κύβο μας, η οποία έχει πολύ μεγάλη βαρύτητα, γιατί η σκηνοθετική ομάδα ουσιαστικά θα πάρει το σενάριο και θα το σπάσει σε μικρές σκηνές. Θα φτιάξει τον πίνακα της ιστορίας, το storyboard, όπως θα δούμε και αργότερα. Θα κρατήσει σημειώσεις στην κλακέτα, θα χρησιμοποιηθούν μετά αυτές οι σημειώσεις και για τον διευθυντή φωτογραφίας, και για τον ηχολύπτη και για τον μοντάζ. Ο διευθυντής φωτογραφίας είναι υπεύθυνος για την κάμερα, για το φως και για την κινηματογράφηση της ιστορίας μας. Ο ήχος πολύ σημαντικός, για να τα δούμε και λίγο αναλυτικά. Ένα-ένα λοιπόν τώρα, εδώ τα βλέπετε όπως τα είπαμε. Σενάριο λοιπόν, χαρακτήρες, ρόλοι, ερμηνείες, σκηνικός χώρος, σκηνοθετική επιμέλεια, κάμερα, φωτογραφία, ήχος και μουσική, όλα έχουν την ίδια βαρύτητα όταν θέλουμε να ξεκινήσουμε να δημιουργούμε μία ταινία. Ή ακόμα και όταν θέλουμε να αναλύσουμε απλά μία ταινία που είδαμε, καλό είναι να τα έχουμε όλα λίγο πολύ στο μυαλό μας για να αποκτάμε έτσι μία κινηματογραφική σκέψη και άποψη. Λοιπόν, έχουμε λοιπόν την ιδέα μας. Έχουμε την ιστορία μας. Παίρνουμε καταρχήν την ιστορία μας και την κάνουμε σενάριο. Τι είναι το σενάριο? Το σενάριο θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι ένα βουνό, όπως το είπαμε και εμείς στα κινηματογραφικά σχολεία μας. Αν δούμε το σενάριό μας σαν ένα βουνό που πρέπει να ξεκινήσουμε από τις πρόποδες, να το κατακτήσουμε, να φτάσουμε στην κορφή, αλλά και να επιστρέψουμε και να φτάσουμε σε ένα αποτέλεσμα, θα μας βοηθήσει πολύ να γράψουμε την ιστορία μας, όσο κι αν μας φαίνεται δύσκολο και κουραστικό στην αρχή να καταγράψουμε το σενάριό μας. Για παράδειγμα, όπως βλέπετε εδώ στο βουνό που έχουμε φτιάξει, ξεκινάμε την ιστορία μας με μία εισαγωγή. Βάζουμε τους ήρωες και το χρονικό πλαίσιο, την τοποθεσία που βρισκόμαστε, τι συμβαίνει εκείνη την στιγμή στους ήρωές μας. Μετά μπορούμε να εξελίσουμε την ιστορία μας, να φτάσουμε σε κάποια κορύφωση. Συνήθως στη μέση μιας ταινίας γίνεται κάτι. Ένα πρόβλημα, δημιουργείται μια ένταση, δημιουργείται μια έντονη στιγμή, που πρέπει πάνω εκεί να βρεθεί μία λύση, να γίνεται μία ανατροπή. Και πρέπει να δοθεί μία συνέχεια. Μετά την κορύφωση κάθε ταινίας, πρέπει να ξεκινήσει η λύση. Πρέπει ο χαρακτήρας μας, ο ήρωας μας, η ομάδα των ανθρώπων που παίρνουν μέρος στην ταινία μας, να προχωρήσουν να βρουν μία λύση, να προχωρήσουν προς ένα τέλος. Δεν σημαίνει βέβαια ότι κάθε ταινία πρέπει να έχει ένα τέλος, καλό ή κακό. Πολλές φορές, και αυτό είναι πολύ γοητευτικό στις ταινίες, το τέλος μένει λίγο ανοιχτό, λίγο διφορούμενο. Δηλαδή το τέλος είναι αυτό που μπορούμε και εμείς να φανταστούμε τι συνέχεια μπορεί να έχει. Αυτά είναι ωραία στοιχεία να τα αφήνετε στη ιστορία σας, στα σενάρια σας. Ο χαρακτήρας και οι χαρακτήρες που θα βάλετε στο σενάριό σας παίζουν και αυτοί πολύ σημαντικό ρόλο στην ιστορία μας. Καλό είναι να υπάρχει ένας κύριος ήρωας τον οποίο ακολουθούμε, ή μια παρέα ηρώων, οι οποίοι μας προχωράνε την ιστορία μας, ή ίσως κάποιος που να αφηγείται την ιστορία, ή κάποιος που να βιώνει τα θέματα της ταινίας και να τα εκφράζει. Όλα αυτά βέβαια πρέπει να τα τοποθετήσουμε σε ένα σκηνικό χώρο. Πρέπει να διαλέξουμε τις τοποθεσίες που θα γίνει το γύρισμα, πρέπει να διαλέξουμε τα σκηνικά μας, τα κοστούμια, πώς θα παρουσιάσουμε αυτούς τους ήρωες, αν είναι ταινία εποχής, να βρούμε τα κατάλληλα μέσα, τα ενδύματα, πράγματα που μας θυμίζουν το παρελθόν, αν είναι μία ταινία για το μέλλον, πώς φανταζόμαστε αυτό το μέλλον. Το σκηνικό και οι τοποθεσίες και το πώς θα παρουσιαστούν οι ήρωές μας, παίζει πολύ σημαντικό ρόλο και μην το φοβηθείτε. Και μετά όλα αυτά τα στοιχεία τα παίρνει η σκηνοθετική ομάδα, γιατί αυτή την ιστορία μας, αυτό το σενάριο μας, ενώ θα το πάρεις σε μία μορφή σαν αυτή που θα σας τη δείξω τώρα, αυτό είναι ένα δείγμα σενάριου. Ας πούμε εδώ βλέπουμε μία σκηνή. Βασικά χαρακτηριστικά είναι να έχουμε σημειώσει στη σκηνή μας... αν διαδραματίζεται σε εσωτερικό ή εσωτερικό χώρο, ποιος είναι αυτός ο εσωτερικός χώρος και αν είναι μέρα ή νύχτα. Εδώ στο παράδειγμα που σας έχω φτιάξει, είναι μία ιστορία που γίνεται μέσα σε μία σχολική τάξη, είναι δυο παιδιά, έχουν μόλις σχολάσει... και κανονίζουν πού θα πάνε μετά. Καλό είναι και το όνομα του κάθε ήρωα, να το έχετε έτσι κεντραρισμένο όπως τα λέγαμε στη σελίδα, σε λίγο πιο έντονα γράμματα και από κάτω να υπάρχει η ατάκα του, να υπάρχουν τα λόγια του, για να είναι πολύ ευανάγνωστο και να μπορούν όλοι να δουλεύουν άνετα με αυτό. Παρ' όλα αυτά, στη σκηνοθετική ομάδα δεν είναι αρκετό αυτό. Πρέπει να φτιάξει την ιστορία σε εικόνες. Πρέπει να φτιάξει το λεγόμενο storyboard. Το storyboard το φτιάχνει συνήθως ο σκηνοθέτης και δουλεύουν όλοι μαζί με αυτό. Ένα δείχμα storyboard είναι αυτό που σας δείχνω εδώ. Ουσιαστικά είναι μία οπτικοποίηση της ιστορίας μας. Αν, για παράδειγμα, έχουμε αυτή την ιστορία μέσα στη σχολική τάξη, μπορεί να διαλέξετε στο πρώτο κουτάκι να φτιάξετε όλο το σχολείο. Να ζωγραφίσετε έτσι με πολύ απλούς τρόπους, δεν χρειάζεται να είστε ζωγράφοι για να φτιάξετε storyboard, ένα σχολείο με μια αυλή. Δίπλα, στο άλλο κουτάκι, θα θέλατε να δείξουμε ίσως τα δύο παιδιά που παίρνουν μέρος στο σενάριό μας, στην ιστορία μας, στους δύο φίλους, οπότε τους δείχνουμε στο θρανίο τους την ώρα που μαζεύουν ίσως τα πράγματά τους για να φύγουν. Μετά, στο άλλο κουτάκι κάποιος λέει κάτι. Ίσως σ' αυτό να θέλουμε να πάμε πιο κοντά στο πρόσωπο του παιδιού για να παρακολουθήσουμε τον λόγο του. Σε αυτό τώρα έρχεται και μας βοηθάει πάρα πολύ ένα πολύ γερό εργαλείο κινηματογραφικό, που είναι τα κινηματογραφικά κάδρα. Θα σας δείξω αναλυτικά τι εννοώ. Αυτό θα βοηθήσει και το διευθυντή φωτογραφίας και την ομάδα της κάμερας, και το σκηνοθετικό να φτιάξει το storyboard και να είμαστε έτοιμοι για το γύρισμα. Με απλά λόγια, ένα πολύ γενικό κάδρο είναι αυτό που μας δείχνει τον χώρο, την τοποθεσία που βρισκόμαστε, για παράδειγμα ένα πάρκο. Ένα γενικό μας οριοθετεί κάποιον ήρωα. Καταλαβαίνουμε λοιπόν αν πρόκειται για ένα γέροντα ή για ένα παιδί ή για ένα ζωάκι, ένα πλάσμα. Ένα μεσαίο είναι συνήθως, ξεκινάει κάτω από τη μέση, μπορεί να το ακούσετε και αμερικάνικο, και μας δίνει περισσότερα χαρακτηριστικά για τους ήρωές μας, για τα πρόσωπα. Ένα ακόμα πιο κοντινό κάδρο είναι το λεγόμενο μπούστο, που ξεκινάει από τη μέση και πάνω περίπου. Αυτό μας βολεύει πάρα πολύ όταν θέλουμε να έχουμε διαλόγους, όταν διαδραματίζεται μια σκηνή ανάμεσα σε δύο πρόσωπα, μια παρέα. Και υπάρχουν και τα πιο κοντινά, γκρο και τρεγγκρο μπορεί να τα ακούσετε, για να ακούτε και κινηματογραφικούς όρους. Είναι τα κοντινά πλάνα, στα οποία δίνουμε έμφαση στη συζήτηση, στα λόγια ή στα συναισθήματα, ή στα πράγματα που θέλει να εκφράσει μέσα από τα μάτια του ο χαρακτήρας. Και το τρεγγκρο ακόμα περισσότερο, όταν θέλουμε να τονίσουμε μία λεπτομέρεια. Υπάρχουν μετά και, εκτός από τα κάδρα μας, και οι θέσεις, οι γωνίες λήψης, οι θέσεις που θα βάλουμε την κάμερα. Υπάρχουν διάφοροι τρόποι. Θα σας δείξω μερικούς, ας πούμε, όταν διαλέξουμε να δείξουμε μία λήψη από ψηλά, ίσως ο χαρακτήρας μας μας φανεί έτσι λίγο πιο μικρός, πιο ευάλωτος. Όταν θέλουμε να τραβήξουμε το χαρακτήρα μας από μία λήψη από κάτω, μπορεί να δείξει πιο μεγάλος, πιο επιβλητικός. Για κάποιο λόγο να διαλέξουμε αυτό το κάδρο και αυτή τη γωνία λήψης. Ένα επίπεδο βλέμματος είναι μία στάνταρ άποψη για να έχουμε τη συζήτηση και τους διαλόγους μας. Υπάρχει η λήψη από ψηλά για να δείξουμε και το περιβάλλον. Υπάρχει η λήψη από το έδαφος, όταν θέλουμε να έχουμε μία υποκειμενική ματιά, ένα περίεργο σημείο που δεν θα το βλέπαμε εύκολα. Υπάρχουν και οι κινήσεις της κάμερας που πρέπει να χρησιμοποιήσουμε και είναι ωραίο να τις χρησιμοποιούμε στο γύρισμα. Υπάρχει η πανωραμική κίνηση από τη μία πλευρά στην άλλη, δεξιά-ριστερά. Η κατακόρυφη κίνηση πάνω-κάτω. Μπορούμε να ακολουθήσουμε τον ήρωά μας μέσα από την κίνηση σε ράγες. Υπάρχει η κάμερα στο χέρι, πολύ χρήσιμη. Υπάρχουν βέβαια και διάφορες σταθεροποιητές για να είναι ομαλή η κίνηση, διαφορευγερανή. Αλλά αυτά δεν είναι τόσο εύκολα να τα χρησιμοποιήσουμε ίσως σε σχολικές ταινίες. Καλό όμως είναι να τα ξέρετε, γιατί είναι ωραίο όταν βλέπετε ταινίες να καταλαβαίνετε πώς έχουν δημιουργηθεί. Η κάμερα λοιπόν παίζει πολύ σημαντικό ρόλο, πώς θα κινηματογραφίσουμε το έργο μας. Από κάθε σημείο που θα διαλέξουμε να δείξουμε τη γωνία μας, το κάνουμε για έναν λόγο, έχει μια σημασία που το επιλέγουμε. Το πώς θα χειριστεί ο διευθυντής φωτογραφίας το φως, επίσης είναι πολύ σημαντικό. Ας πούμε σε ένα δάσος, σε μια ταινία ίσως που θέλουμε να την κάνουμε λίγο πιο δραματική, μπορεί να διαλέξουμε μία σκοτεινή μέρα, μπορεί να διαλέξουμε μία μέρα με σύννεφα ή με περίεργες σκιές ανάμεσα στις φιλωσιές. Ή μπορεί να διαλέξουμε μία ηλαιόλουστη μέρα για μία ταινία με μία δράση στη φύση. Το φως, πολύ σημαντικό, μας δίνει τον τόνο στην ταινία μας, όπως και ο ήχος, ο ήχος και η μουσική. Ο ήχος, ξέρετε, ήρθε με τα γενέστερα στον κινηματογράφο, γι' αυτό έχουμε και πάρα πολλές ταινίες βοβού κινηματογράφου, όπου τη μουσική την έπαιζαν μέσα στην αίθουσα σε ένα πιάνο ζωντανά, γιατί δεν μπορούσαν να καταγράψουν τον ήχο στην εικόνα. Άργησε πολύ να μπορέσει να γίνει αυτός ο συγχρονισμός, όταν όμως έγινε ο κινηματογράφος απέκτησε μία άλλη έγκλη. Όταν ξεφύγαμε από τον βοβό κινηματογράφο και τις καρτέλες αφήγησης, και μπήκε ο ήχος στον κινηματογράφο, πήρε μία άλλη δυναμική το μέσο και μάλιστα η μουσική επίσης είναι πολύ ωραία να γράφεται πάνω στην ταινία. Ξέρω ότι πολύ είστε μουσική στα σχολεία, που έρχομαι και σας βλέπω, με απλά πράγματα, με πλήκτρα, με μία κιθάρα. Μπορείτε να γράψετε μόνοι σας τη μουσική για μια ταινία που θα σκεφτείτε, για μια μικρή μήκος που θα κάνετε, ίσως με τους συμμαθητές σας. Προσπαθήστε το, είναι ωραία. Η προσπάθεια μετράει, έχουμε πει. Βέβαια μπορείτε να διαλέξετε και τη μουσική επιμέλεια, πάντα όμως όταν βάζουμε μουσική ή δείχνουμε άλλο οπτικό υλικό στις ταινίες μας, προσεύχουμε πάρα πολύ τα πνευματικά δικαιώματα και σεβόμαστε τους καλλιτέχνες. Οπότε και αυτό να το προσέξετε πάρα πολύ όταν φτιάχνετε ταινίες. Και κλείνουν οι ταινίες μας με το μοντάζ, πηγαίνουν όλα τα υλικά, οι σημειώσεις, ό,τι έχουμε καταγράψει, ακόμα και η σημειώση της κλακέτας, τα σημειωματάρια που κρατάει το σκριπτ, άλλος ένας κινηματογραφικός όρος, στη σκηνοθετική ομάδα ανήκει. Και προσέχει έτσι να μην γίνονται πολύ μεγάλα λάθη στις σκηνές. Όλα αυτά λοιπόν πηγαίνουν στο μοντάζ. Το μοντάζ ουσιαστικά τι κάνει. Το μοντάζ θα λέγαμε ότι ενώνει την ταινία μας και ενώνει τα κομμάτια που έχουν γυριστεί ξεχωριστά. Γιατί ξέρετε, μια ταινία δεν την γυρίζουμε όπως είναι γραμμένη στην ιστορία. Μπορεί να γυρίσουμε την τελευταία μέρα πρώτη. Γιατί έτσι μας βολεύει ο χώρος. Εκείνη τη μέρα μπορεί να έχουμε το σχολείο διαθέσιμο για να κάνουμε μια λήψη στο προάβλιο. Ή μπορεί να θέλουμε βροχή που ανήκει στην πρώτη σκηνή της ιστορίας μας. Οπότε να περιμένουμε μια άλλη μέρα βροχερή να κάνουμε εκείνη τη σκηνή. Οπότε όλα αυτά πάνε στο μοντάζ και δίνει έναν άλλο ρυθμό και έναν τόνο στην ταινία μας. Τώρα, αν μου πείτε, εμείς δεν θέλουμε να κάνουμε ταινίες, εμάς μας αρέσει να βλέπουμε ταινίες. Πολύ ωραία! Όταν γνωρίζετε όλα αυτά τα κινηματογραφικά εργαλεία και τα βηματάκια που σας έδειξα, νομίζω ότι μπορείτε και με άλλο μάτι να βλέπετε ταινίες και να τις αναλύετε, να τις συζητάτε με τους φίλους σας. Αρχίστε λίγο να σκέφτεστε κινηματογραφικά. Για παράδειγμα, βλέπουμε μια ταινία. Δεν έχει μόνο μ' αρέσει δεν μ' αρέσει, δεν αρέσουν όλα τα πράγματα στους ίδιους ανθρώπους, λογικό. Αλλά αρχίστε να σκέφτεστε τι δεν σας άρεσε, τι σας άρεσε, τι θα θέλατε να δείτε αλλιώς, τι θα αλλάζατε εσείς ίσως. Αρχίστε να σκέφτεστε τι μας αφηγήθηκε, πώς παρουσίασε τον ηρωάτος-σκηνοθέτης, πώς ερμήνευσε το χαρακτήρα ο ηθοποιός. Εγώ τι θα έκανα αλλιώς, ίσως σε κάποια κρίσιμη στιγμή της ταινίας, εμένα δεν μου άρεσε η τροπή που πήρε. Άρα τι θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά, τι άλλη εξέλιξη θα είχε πάρει η πλοκή της ιστορίας μας, αν είχαμε αλλάξει μία απόφαση του ηρωά μας, για παράδειγμα. Γενικά αρχίστε λίγο να το σκέφτεστε αυτό, τι θα μπορούσατε να αλλάξετε. Ή ακόμα κι αν σας άρεσε πάρα πολύ μία ταινία, μπορείτε να γράψετε τη συνέχειά της. Τι έγινε στην επόμενη σκηνή μετά το τέλος. Τι έγινε άρα για την επόμενη μέρα ή σε 10 χρόνια. Σκεφτείτε τα λίγο αυτά, φτιάξτε τις δικές σας ιστορίες, πάρτε τις ιδέες σας, κάντε storyboard. Αν δεν θέλετε να ζωγραφίζετε μπορείτε να κάνετε και κάτι σαν φωτοκόμικ, δηλαδή να βγάζετε φωτογραφίες από αυτά που θέλετε να δείξετε. Γενικά μην φοβηθείτε να δώσετε ζωή στις ιδέες σας, όποιες κι αν είναι αυτές. Θέλω να περνάτε όμορφα, να μένετε δημιουργικοί και να σκέφτεστε κινηματογραφικά. Σας ευχαριστώ πάρα πολύ που ήσασταν μαζί μου. Γεια σας! |
