Διάλεξη 4 / Διάλεξη 4 / Διάλεξη 4

Διάλεξη 4: Υπότιτλοι AUTHORWAVE Γεια σας, αγαπητές φίλες και φίλοι. Στα πλαίσια της τέταρτης διάλεξης της γενικής θεματικής με θέμα οδηγίες για την εξέταση της νομοθεσίας των νομοθεσιών των κρατών που αφορούν τη θρησκεία ή την κοσμοθεωρία, εξηγούμε το γενικό σχόλιο, δηλαδή την ερμηνεία στο άρθρο 18...

Πλήρης περιγραφή

Λεπτομέρειες βιβλιογραφικής εγγραφής
Κύριος δημιουργός: Κυριαζόπουλος Κυριάκος (Επίκουρος Καθηγητής)
Γλώσσα:el
Φορέας:Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
Είδος:Ανοικτά μαθήματα
Συλλογή:Νομικής / Εκκλησιαστικό Δίκαιο Ι (Μεταπτυχιακό)
Ημερομηνία έκδοσης: ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2015
Θέματα:
Άδεια Χρήσης:Αναφορά-Παρόμοια Διανομή
Διαθέσιμο Online:https://delos.it.auth.gr/opendelos/videolecture/show?rid=9b2f5019
Απομαγνητοφώνηση
Διάλεξη 4: Υπότιτλοι AUTHORWAVE Γεια σας, αγαπητές φίλες και φίλοι. Στα πλαίσια της τέταρτης διάλεξης της γενικής θεματικής με θέμα οδηγίες για την εξέταση της νομοθεσίας των νομοθεσιών των κρατών που αφορούν τη θρησκεία ή την κοσμοθεωρία, εξηγούμε το γενικό σχόλιο, δηλαδή την ερμηνεία στο άρθρο 18 του Διεθνού Συμφώνου για τομικά και πολιτικά δικαιώματα, το οποίο έκανε η Επιτροπή του Συμφώνου για τομικά και πολιτικά δικαιώματα. Εκεί είμαστε στην παράγραφο 10, η οποία αναφέρει ότι αν ένα σύνολο πεποιθήσεων καθίσταται ως αντικείμενο μεταχείρισης μιας επίσημης ιδεολογίας σε συντάγματα, νόμους, διακηρύξεις κυβερνών των κομμάτων και λοιπά, ή στην πρακτική… αυτό δεν θα πρέπει να έχει ως αποτέλεσμα οποιαδήποτε παραβίαση των ελευθεριών, δυνάμη του άρθρο 18 του Διεθνού Συμφώνου για τομικά και πολιτικά δικαιώματα ή άλλων δικαιωμάτων που αναγνωρίζονται, δυνάμη του Συμφώνου, ούτε οποιαδήποτε διάκριση εναντίον των προσώπων που δεν αποδέχονται την επίσημη ιδεολογία, ή που αντιτήθενται σε αυτήν. Συνεπώς μπορεί να υπάρχουν σύνολα πεποιθήσεων που αποτελούν επίσημη ιδεολογία, συνταγμάτων, νόμων, διακηρύξεων κυβερνών των κρατών ή πρακτικής, εφόσον δεν παραβιάζουν το άρθρο 18 για τη σκεφτική ελευθερία και τα άλλα δικαιώματα που αναγνωρίζονται από το Διεθνό Συμφώνου για τομικά και πολιτικά δικαιώματα ή εφόσον δεν παραβιάζουν την αρχή της ισότητας και της απαγόρευσης των διακρίσεων για λόγους θρησκείας και κοσμοθεωρίας ή δεν παραβιάζουν το δικαιώμα στην ισότητα του νόμου και νόπιον του νόμου. Το άρθρο 11, η παράγραφος 11, η οποία είναι και η τελευταία αυτού του General Comment, νούμερο 22, επί το άρθρο 18 του Διεθνού Συμφώνου για τομικά και πολιτικά δικαιώματα, το οποίο ο General Comment διατυπώθηκε την Επιτροπή του Συμφώνου για τομικά και πολιτικά δικαιώματα, αναφέρεται στην εναλλακτική θητεία και αναφέρει ότι πολλά άτομα έχουν διεκδικήσει το δικαίωμα να αρνούνται να εκτελέσουν στρατιωτική θητεία για λόγους αντίρρησης συνείδησης, στη βάση ότι αυτό το δικαίωμα πηγάζει από τις ελευθερίες τους με βάση του άρθρο 18, ελευθερία της συνείδησης. Σε απάντηση σε τέτοιες διεκδικήσεις, ένας αυξανόμενος αριθμός κρατών έχουν στους νόμους τους απαλλάξει από την υποχρεωτική στρατιωτική θητεία πολίτες, οι οποίοι πραγματικά, ειλικρινά έχουν θρησκευτικές ή άλλες πεποιθήσεις που απαγορεύουν την εκτέλεση στρατιωτικής υπηρεσίας και την αντικαθιστούν με εναλλακτική, εθνική υπηρεσία. Το Διεθνές Σύμφωνο για Τομικά και Πολιτικά Δικαιώματα δεν αναφέρεται ρητά στο δικαίωμα αντίρρησης συνείδησης, αλλά η Επιτροπή πιστεύει ότι ένα τέτοιο δικαίωμα μπορεί να προκύπτει από το Άρθο 18 στην έκταση που η υποχρέωση χρήσης βίας εναντίον αυτών των προσώπων μπορεί σοβαρά να έρθει σε σύγκρουση με την ελευθερία της συνείδησης και το δικαίωμα εκδήλωσης της θρησκείας ή της κοσμοθεωρίας τους. Όταν αυτό το δικαίωμα αναγνωρίζεται από το νόμο ή την πράξη, δεν θα πρέπει να υπάρχει διαφοροποίηση μεταξύ των αντιρρυσιών συνείδησης στη βάση του χαρακτήρα των ιδιαίτερων πεποιθήσεών τους. Ομοίως, δεν θα πρέπει να υπάρχει διάκριση αντί των αντιρρυσιών συνείδησης, διότι δεν επιθυμούν να εκτελέσουν στρατιωτική υπηρεσία. Η παράγραφος 11 του General Comment 22 της Επιτροπής Συμφώνου για Νομικά και Πολιτικά Δικαιώματα αναφέρει ότι το άρθρο 18 ρητά δεν αναφέρεται σε ένα δικαίωμα αντίλησης συνείδησης, αλλά ότι η Επιτροπή του Συμφώνου για Νομικά και Πολιτικά Δικαιώματα ερμηνεύει ότι ένα τέτοιο δικαίωμα μπορεί να προκύπτει από το άρθρο 18 του Διεθνού Συμφώνου για Νομικά και Πολιτικά Δικαιώματα, εφόσον υποχρεώνονται τα πρόσωπα που έχουν ειλικρινή αντίρηση συνειδήσεως για θρησκευτικούς ή κοσμοθεωρητικούς λόγους στην εκτέλεση θεωρητικής θητείας, εφόσον εξαναγκάζονται βίαια στην εκτέλεση θεωρητικής θητείας και ενδεχομένως με απειλή ποινικών κυρώσεων, σε αυτή την περίπτωση θα υπήρχε μία σύγκρουση με την ελευθερία της συνείδησης και την ελευθερία εκδίδουσης θρησκείας ή κοσμοθεωρίας. Δεύτερη παρατήρηση που προκύπτει από την παράγραφο 11 του General Comment 22 είναι ότι δεν θα πρέπει από το νόμο στην πρακτική να γίνεται διάκριση, διαφοροποίηση μεταξύ των αντιρρυσιών συνείδησης, δηλαδή αν αυτή η αντίρρηση συνειδήσεώς τους στην εκτέλεση θρησκευτικής θητείας δεν υπηρίζεται σε θρησκευτικούς ή σε κοσμοθεωρητικούς λόγους. Και εισερχόμαστε στις διεθνείς πράξεις τις περιφερειακές που αφορούν την Ευρώπη. Και ξεκινάμε τον οργανισμό για την ασφάλεια και τη συνεργασία στην Ευρώπη. Η τελική πράξη της συνδιάσκεψης, αρχικά δεν λέγονταν αυτός ο οργανισμός, δεν υπήρχε οργανισμός. Μέχρι να γίνει οργανισμός ήταν διάσκεψη. Στη συνέχεια αποφασίστηκε να γίνει οργανισμός για την ασφάλεια και τις συνεργασίες στην Ευρώπη, ή ΟΑΣΕ, στην αρχή λέγονταν διάσκεψη. Γι' αυτό τελική πράξη της διάσκεψης για την ασφάλεια και τις συνεργασίες στην Ευρώπη του έτους 1975 στο Ελσίνκη. Αυτή η διάσκεψη ο ζωωθόν συγκλήθηκε με πρωτοβουλία της τότε Σοβιετικής Ένωσης, η οποία ήθελε να διασφαλίσει την εθνική της κυριαρχία από παρεμβάσεις διδικών χωρών στα ιστορικά της και πήρε τη μορφή διάσκεψης για την ασφάλεια και της συνεργασίας στην Ευρώπη, όπου οι δυτικές χώρες έφτασαν τα ζητήματα της προστασίας των ανθρωπινων δικαιωμάτων. Αυτά βέβαια δεν έχουν τώρα σημασία μετά την κατάρευση των κομινιστικών καθεστότων, αλλά τα ζητήματα ανθρωπινων δικαιωμάτων αποτελούν έναν άξονα των σκοπών του Οργανισμού για την Ασφάλεια και της Συνεργασίας στην Ευρώπη. Αυτή λοιπόν είναι η τελική πράξη της διάσκεψης για την ασφάλεια και της συνεργασίας στην Ευρώπη. Στα ζητήματα που αφορούν την ασφάλεια στην Ευρώπη, στο κεφάλαιο 1α περιέχει μια διακήρυξη των αρχών που καθοδηγούν τη σχέση μεταξύ των συμμετεχών στη διάσκεψη κρατών. Η αρχή 7 αναφέρεται στο σεβασμό των ανθρωπινων δικαιωμάτων και θεμελιδιών ελευθεριών, περιλαμβανομένης ελευθερίας σκέψης, συνείδησης, θρησκείας ή κοσμοθεωρίας. Και αναφέρει στον αριθμό 1 τα συμμετέχοντα κράτη θα σεύονται τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις θεμελιώδεις ελευθερίες, περιλαμβανομένης ελευθερίας σκέψης, συνείδησης, θρησκείας ή κοσμοθεωρίας για όλους, χωρίς διακρίσεις φιλής, φύλου, γλώσσας ή θρησκείας. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο τα συμμετέχοντα κράτη θα αναγνωρίζουν το σεβασμό στην ελευθερία των ανθρώπων, να μολογούν και να ασκούν. Μόνο τους οι αποκινούμε άλλα. Τη θρησκεία ή την κοσμοθεωρία και να ενεργούν σε συμφωνία με τις υπαγορεύσεις της συνειδησίας τους. Παρατηρούμε ότι στα κείμενα του Οργανισμού για την Ασφάλεια και συνεργασία στην Ευρώπη γίνεται αναφορά στην προστασία των ανθρωπίνων κοιωμάτων και θελωμιδιωδών ελευθεριών ως δέσμευση ή μάλλον ως δεσμεύσης των συμμετεχών των κρατών, αλλά τονίζεται το θέμα της δέσμευσης, τονίστερη τά, το θέμα της δέσμευσης στην ελευθερία της σκέψης, συνείδησης, θρησκείας ή κοσμοθεωρίας. Στο κεφάλαιο συνεργασίας σε ανθρωπιστικούς και άλλους τομείς κεφάλαιο έναν ανθρώπινες εμπαφές αναφέρεται τα συμμετέχοντα κράτη επιθυμώντας να συμβάλλουν στην ενίσχυση της ειρήνης και της κατανόησης μεταξύ των κρατών και στον πνευματικό εμπλουτισμό της ανθρώπινης προσωπικότητας χωρίς διακρίσεις φυλής, φύλου, γλώσσας ή θρησκείας, έχοντας επίγνωση ότι οι αυξανόμενες πολιτιστικές και εκπαιδευτικές ανταλλαγές, η ευρύτερη διάδοση ενημέρωσης, οι επαφές μεταξύ των λαών και η λύση των ανθρωπιστικών προβλημάτων θα συμβάλλουν στην επίτευξη αυτών των σκοπών, αποφασισμένους να συνεργαστούν μεταξύ τους ανεξάρτητα από τα πολιτικά, οικονομικά και κοινωνικά συστήματα, προκειμένου να δημιουργήσουν καλύτερα συνθήκες στους παραπάνω τομείς, να αναπτύξουν και να ενισχύσουν τις υπάρχουσες μορφές συνεργασίας και να επαξεργαστούν νέους τρόπους και μέσα κατάλληλα για αυτούς τους σκοπούς, πεποισμένα ότι αυτή η συνεργασία θα πρέπει να λάβει η χώρα με πλήρη σεβασμό των αρχών που καθοδηγούν τη σχέση μεταξύ των συμμετεχών των κρατών, όπως προβλέπονται στο σχετικό έγγραφο, έχουν υιοθετήσει τα ακόλουθα. ΔΕΛΤΑ. Ταξίδι για προσωπικούς ή επαγγελματικούς λόγους. Επιβεβαιώνουν ότι οι θρησκευτικές πίστης, οι θρησκευτικοί οργανισμοί που ασκούν στο συνταγματικό πλαίσιο των συμμετικών κρατών και οι αντιπρόσωποι τους μπορούν στο τομέα αυτών των δραστηριοτήτων να έχουν επαφές και συναντήσεις μεταξύ τους και να τα λάσουν ενημέρωση. Αυτή βέβαια η ΔΕΛΜΕΦΣ είχε σημασία όταν υπήρχαν τα κανονιστικά καθεστώτα που απαγόρευαν τα ταξίδια. Μάλλον τα απαγόρευαν, λέει, θα ήταν σοβαρούς περιορισμούς στα ταξίδια, ακόμη και για τους εκπροσώπους των σκεμμάτων, αλλά σήμερα δεν έχει ιδιαίτερη σημασία αυτή η ΔΕΛΜΕΦΣ, διότι δεν είναι τίθεται τέτοιο ζήτημα. Το καταληκτικό έγγραφο της συνάντησης συνεχίας της Βιέννης, της διάσκεψης ακόμα για την ασφάλεια και συνεργασία στην Ευρώπη του 1989, οι αρχαία 11 ζητήματα που σχετίζονται με την ασφάλεια στην Ευρώπη, τα συμμετέχουν τα κράτη, προβλέπετε σε αυτή την αρχή, επιβεβαιώνουν ότι θα σεύονται τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις θεμελιώδεις ελευθερίες, περιλαμβανομένης ελευθερίας σκέψης συνείδησης, θρησκείας ή κοσμοθεωρίας, για όλους χωρίς διακρίσεις φυλής, φύλου, γλώσσας ή θρησκείας. Επίσης επιβεβαιώνουν την οικουμενική σημασία των ανθρωπινων δικαιωμάτων και θεμελιωδών ελευθεριών, ο σεβασμός για τα οποία είναι ουσιώδης παράγοντας ηρήνης, δικαιοσύνης και ασφάλειας, που είναι αναγκαίως για τη διασφάλιση της ανάπτυξης φιλικών σχέσεων και συνεργασίας μεταξύ τους, όπως και μεταξύ όλων των κρατών. Έχουμε λοιπόν εδώ επιβεβαίωση του σεβασμού των ανθρωπινων δικαιωμάτων και θεμελιωδών ελευθεριών. Τονίζεται πάλι μεταξύ όλων, ρητά τον ίστηλε, ο σεβασμός της ελευθερίας και επσυνείδησης της θρησκείας υπεποίθησης, σε συνδυασμό με την απαγόρευση των διακρίσεων. Αρχή 13, ζητήματα που σχετίζονται με την ασφάλεια στην Ευρώπη. Τα συμμετέχοντα κράτη θα διασφαλίζουν τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις θεμελιώδεις ελευθερίες σε οποιοδήποτε μέσα στο εδαφός τους, ο οποίος υπάγεται στη δικαιοδοσία τους, χωρίς διακρίσεις οποιοδήποτε είδους, όπως φυλής, χρώματος, φύλου, γλώσσας, θρησκείας, πολιτικής ή άλλης γνώμης, εθνικής, κοινωνικής καταγωγής, περιουσίας γέννησης ή άλλης κατάστασης. Η Αρχή 16, ζητήματα που σχετίζονται με την ασφάλεια στην Ευρώπη είναι ιδιαίτερα σημαντική αυτή η Αρχή 16, διότι μετά την διακήρυξη για την απάληψη όλων των μορφών μισανδοξίας και διακρίσεων που βασίζονται στη θρησκεία ή την κοσμοθεωρία του έτους 1981 της Γενικής Συνέλευσης του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, μια διεθνής πράξη ηθικο- πολιτικά δραστηματική, όπως είναι το καταλυτικό κείμενο της συνάντησης συνεχείας της Βιέννης του 1989 της διάσκεψης και τώρα του Οργανισμού για την Ασφάλεια και συνεργασία στην Ευρώπη, αναπτύσσει λεπτομερέστερα τη συλλογική διάσταση της διεσκευτικής ελευθερίας και ειδικότερα της ελευθερίας εκδήλωσης θρησκείας και κοσμοθεωρίας, διότι στα συμβατικά κείμενα, όπως είναι το Άρθρο 18 του Διεθνού Συμφώνου για Τομικά και Πολιτικά Δικαιώματα του ΟΗΕ. Έχουμε αναγνώριση της συλλογικής διάσκευτικής ελευθερίας χωρίς να έχουμε ανάπτυξη της λεπτομερέστερη, εδώ έχουμε λεπτομερέστερη ανάπτυξη της σε επιμέρους δικαιώματα. Το 16.1 αναφέρει ότι τα συμμετέχοντα κράτη προκειμένου να διασφαλίσουν την ελευθερία του ατόμου να αμολογεί και να ασκεί τη θρησκεία ή την κοσμοθεωρία του. Μεταξύ των άλλων στο 16.1 θα λαμβάνουν αποτελεσματικά μέτρα για να παρεμποδίζουν και να απαλήφουν τις διακρίσεις εναντίον ατόμων ή κοινοτήτων, διεσκευτικών κοινοτήτων ή κοσμοθεωρητικών, για λόγους, ειδικίες ή κοσμοθεωρίες, στην αναγνώριση, άσκηση και απόλαυση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και θεμελιωδών ελευθεριών σε όλους τους τομείς, αστικό, πολιτικό, οικονομικό, κοινωνικό, πολιτιστικό και να διασφαλίζουν την αποτελεσματική ισότητα μεταξύ πιστευόντων και μη πιστευόντων. Εκείνη την εποχή αιτήθητο τέτοιο ζήτημα, διότι τα κομμουνιστικά κράτη ευνοούσαν τους μη πιστεύοντες έναντι των πιστευόντων, γι' αυτό και τέθηκε αυτή η δέσμευση να διασφαλίζουν τα συμμετέχοντα κράτη την αποτελεσματική ισότητα μεταξύ πιστευόντων και μη πιστευόντων. Δεκαέξι παράγραφος δύο, να ευνοούν ένα κλίμα αμοιβαίας ανοχής και σεβασμού μεταξύ πιστών των διαφόρων κοινοτήτων καθώς και μεταξύ πιστών και μη πιστών. Δεκαέξι τρία, να χορηγούν κατόπινη αιτήσεώς τους σε κοινότα πιστών που ασκεί ή προετοιμάστε να ασκήσει την πίστη τους μέσα στο συνταγματικό πλαίσιο των κρατών τους, αναγνώριση του καθεστότος που προβλέπεται από αυτά στις αντίστοιχες χώρες. Δηλαδή τι έχουμε εδώ. Έχουμε αναγνώριση, μια πρόημη μορφή αναγνώρισης του δικαιώματος στην απόκτηση νομικής προσωπικότητας από τους θρησκευτικούς ή κοσμοθεωρητικούς οργανισμούς. Η διατύπωση είναι προσαρμοσμένη στα ισχύοντα στις χώρες που είχαν τότε κομμουνιστικό καθεστώς. 16.4. Θα συμμετέχουν τα κράτη. Θα σέβονται το δικαίωμα των θρησκευτικών κοινοτήτων. 1. Να ιδρύουν και να διατηρούν ελεύθερα προσβάσιμους χώρους λατρείας ή συνάθροισης. 2. Να οργανώνονται σύμφωνα με τη δικιά τους ιεραρχική και θεσμική μορφή. 3. Να επιλέγουν, να διορίζουν και να αντικαθιστούν τον προσωπικό τους σύμφωνα με τις αντίστοιχες απαιτήσεις και κανόνες τους καθώς και σύμφωνα με τις ελεύθερα αποδεκτές συμφωνίες μεταξύ αυτών και του κράτους τους. 4. Να ζητούν και να αναβάνουν εκούσιες οικονομικές και άλλες συνισφορές. Δηλαδή το 16.4 αναγνωρίζει τα εξής δικαιώματα που ανήκουν στη συλλογική διάσταση, τα αναπτύσσει μάλλον λεπτομερός, τα εξής δικαιώματα που ανήκουν στη συλλογική διάσταση της ελευθερίας εκδήλωσης της θρησκείας. Δηλαδή το δικαίωμα των θρησκευτικών κοινοτήτων να ιδρύουν και να διατηρούν χώρους λατρείας ή συνάθρησης που να είναι ελεύθερα προσβάσιμοι. Δεύτερον, να οργανώνονται σύμφωνα με την ιραρχική και θεσμική τους δομή. Αυτό σημαίνει κατοχύρωση του δικαιώματος στην αυτονομία. Αυτονομία σημαίνει το δικαίωμα των θρησκευμάτων ή των κοσμοθεωριών να νομοθετούν με δικά τους εσωτερικά όργαλα νομοθετικά για τα λεγόμενα εσωτερικά τους ζητήματα. Και επίσης να αυτοδιοικούνται και να διαθέτουν και ένα δικό τους δικαστικό σύστημα. Ένα μερικότερο δικαίωμα του δικαιώματος στην αυτονομία που κατοχυρώνεται σαν δεύτερο δικαίωμα στο 16.4, δηλαδή να οργανώνονται σύμφωνα με τη δικιά τους ιραρχική και θεσμική δομή, ένα μερικότερο δικαίωμα αυτού του δικαιώματος στην αυτονομία είναι το τρίτο δικαίωμα. Και ένα μερικότερο του δευτέρου να επιλέγουν να διορίζουν και να αντικαθιστούν το προσωπικό τους σύμφωνα με τις αντίστοιχες απαιτήσεις, διατάξεις και κανόνες του ικίου θρησκεύματος ή της ικίας κοσμοθεωρίας ή και σύμφωνα με ενδεχόμενη συμφωνία θα μπορούσε να υπάρχει μεταξύ ενός θρησκεύματος ή κοσμοθεωρίας με το αντίστοιχο κράτος. Αλλά αυτή η συμφωνία θα έπρεπε να είναι ως προς την συναψή της να υπάρχει ελευθερία. Και ένα τέταρτο δικαίωμα που αναγνωρίζετε στο 16.4 είναι αυτό να ζητούν και να λαμβάνουν εκούσιες οικονομικές και άλλες συνεισφορές, δηλαδή αφορά την χρηματοδότηση των θρησκευμάτων ή κοσμοθεωριών, δηλαδή την οικονομική τους ελευθερία. Το 16.5 τα κράτη θα έρχονται σε διαβουλεύσεις με τις θρησκευτικές πίστης, καθηδρίμματα και οργανισμούς, δηλαδή μεταθρησκεύματα, προκειμένου να αποκτούν μια καλύτερη κατανόηση των απαιτήσεων της θρησκευτικής ελευθερίας. Αυτή είναι μια δέσμευση, εδώ περιέχεται μια δέσμευση στο 16.5 των κρατών για διαβούλευση με τα θρησκεύματα ή τις κοσμοθεωρίες, για να έχουν από πρώτο χέρι κατανόηση των αναγκών και των απαιτήσεων των θρησκευμάτων που σχετίζονται με τη θρησκευτική ελευθερία. Το 16.5 κατοχυρώνει το δικαίωμα όποιουδήποτε, δηλαδή ατόμων, αλλά όχι μόνο ατόμων, να δίνουν και να λαμβάνουν θρησκευτική εκπαίδευση στη γλώσσα της επιλογής τους, είτε ατομικά είτε από κοινού με άλλους. Το να δίνουν αφορά άτομα ή θρησκεύματα. Το να λαμβάνουν θρησκευτική εκπαίδευση αφορά βεβαίως άτομα. Το 16.7 κατοχυρώνει την ελευθερία των γονέων να διασφαλίζουν, δέσμευση των κρατών των συμμετεχών στη διάσκεψη ή οργανισμό για την ασφάλεια στην Ευρώπη, να διασφαλίζουν τη θρησκευτική και ηθική εκπαίδευση των παιδιών τους, σύμφωνα με τις δικές τους παιπηθήσεις. Το 16.8 περιέχει τη δέσμευση των κρατών να επιτρέπουν την εκπαίδευση του θρησκευτικού προσωπικού σε κατάλληλα εκπαιδευτικά ιδρύματα. Το 16.9 περιέχει τη δέσμευση των συμμετεχών των κρατών να σεύονται το δικαίωμα των ατόμων πιστών και των θρησκευτικών κοινοτήτων να αποκτούν, να κατέχουν και να χρησιμοποιούν ιερά βιβλία, θρησκευτικά δημοσιεύματα στη γλώσσα της επιλογής τους και άλλα αντικείμενα και υλικά που σχετίζουν με την πρακτική της θρησκείας υπεπίδησης. Αυτό, βέβαια, είχε κάποια σημασία την εποχή που υπήρχαν κομμυστικά καθεστώτα και αντίστοιχοι επιρροσμοί, αλλά τώρα δεν έχει ιδιαίτερη σημασία αυτή η δέσμευση, διότι είναι κατοχυρωμένη η ελευθερία και η δίδωση της θρησκείας σε αυτόν τον τομέα. Το 1610 περιέχει τη δέσμευση των συμμετεχών των κρατών να επιτρέπουν στα θρησκεύματα να παράγουν, να εισάγουν και να διαδίδουν θρησκευτικά δημοσιεύματα και υλικά. Ό,τι είπαμε ως προς το ότι δεν έχει ιδιαίτερη σημασία αυτή η δέσμευση σημαίνει η εποχή για την προηγούμενη δέσμευση ισχύει και για αυτή τη δέσμευση. Το 1611 περιέχει τη δέσμευση των συμμετεχών των κρατών να εξετάζουν ευνοϊκά το ενδιαφέρον των θρησκευτικών κοινοτήτων να συμμετέχουν στο δημόσιο δίδαάλογο περιλαμβανομένο εκείνων των μέσων μαζικής ενημέρωσης. Δηλαδή, εδώ περιέχεται μια δέσμευση των συμμετεχών κρατών να αναγκωρίζουν το δικαίωμα στην ενευθερία της έκφρασης των θρησκευτικών κοινοτήτων. Η αρχή 17 ζητήματα που σχετίζονται, είμαστε πάνω στο καταλυτικό έγγραφο της συνάντησης συνεχίας της Βιέννης του 1989 του Οργανισμού για την Ασφάλεια και συνεργασία στην Ευρώπη, αρχή 17 ζητήματα που σχετίζονται με την ασφάλεια στην Ευρώπη. Τα συμμετέχοντα κράτια να γνωρίζουν ότι η άσκηση των παραπάνω δικαιωμάτων που σχετίζονται με την ελευθερία θρησκείας ή κοσμοθεωρίας μπορεί να υπόκτε μόνο σε τέτοιους περιορισμούς που προβλέπονται από τον νόμο και είναι σύμφωνα με τις υποχρεώσεις τους, δυνάμεις του διεθνούς δικαίου και σύμφωνα με τις διεθνείς δρασμέψεις τους. Θα διασφαλίζουν στους νόμους τους και στις κανονιστικές πράξεις τους και στην εφαρμογή τους την πλήρη και αποτελεσματική άσκηση της ελευθερίας και της συνήθισης και στις κοσμοθεωρίες. Δηλαδή, η αρχή 17 περιέχει τη δέση των κρατών να επιβάλλουν περιορισμούς στην ελευθερία εκδίδεωσης θρησκείας σύμφωνα με τους κανόνες του διεθνούς δικαίου ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Σε αυτό το σημείο θα ολοκληρώσαμε την τέταρτη διάλεξη με γενική θεματική οδηγίες για την εξέταση της μοθεσίας των κρατών που αφορούν θρησκεία και κοσμοθεωρία του μετατυχιακού του εκκλησιαστικού δικαίου. Σας ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας.