| : Υπότιτλοι AUTHORWAVE Υπότιτλοι AUTHORWAVE Ο φαροφύλακας δεν ξεκουράζεται ποτέ. Πρέπει να έχει... Ο φαροφύλακας είναι τα μάτια της υπηρεσίας. Τα μάτια της υπηρεσίας φάροντ. Πρέπει να έχει ειδικά το νου του, και έξω και στη θάλασσα τι γίνεται. Εκεί στο μήνα πάνω μερικές φορές, γιατί έχει τύχει να κάτσω μήνα σε φανάρι, περνάει σε άλλο στάδιο. Δεν παλεύει τον τάχυνα. Δεν υπάρχει άνθρωπος, όταν ακούς να χτυπάνε τα παράθυρα, να χτυπάνε οι πόρτες στο αέρας, να μην μπορείς έξω, να ρίχνει βροχή και να μην έχεις τελευταία στον μισό μέτρο, και να σε αποκλεισνώσεις μόνο σε ένα νησί, το οποίο δεν υπάρχει τίποτα απ' το φάρου. Λογικό, ο κάθε άνθρωπος θα φοβάται. Δεν υπάρχει άνθρωπος να πει, δεν φοβάμαι. Είναι απίθανο αυτό το πράγμα. Οι φάροι πώς προέκυψανε? Οι φάροι προέκυψαν από ταινίες που έβλεπα, από παιδικά Mickey Mouse, από διαφημίσεις που έβλεπα στη τηλεόραση. Τι ήταν αυτό το οποίο βοήτευες στο φάρου και είχε σεστιάσει εκεί? Βασικά είναι η αγάπη μου για τη θάλασσα. Το άγνωστο, το πώς είναι μέσα ένας φάρος, το τι κάνει ένας φαροφύλακας, ήταν κάτι άγνωστο για μένα, το οποίο με βοήτευε και ήθελα να το ζήσω, γιατί μου άρεσε και η μοναχσία αυτή που έχει ο φαροφύλακας. Από μικρό παιδί που διαβάζαμε κάποια βιβλία για τους φάρους, από διάφορα λευκόματα, μας κινήσε το διαφέρον να δούμε τι είναι αυτό από μέσα. Υπήρχε κάποιος φάρος στην περιοχή που μεγάλωσες? Όχι, όχι, μέσα από βιβλία πιο πολύ. Πρώτη φορά που επισκέπτηκες φάρο? Όταν εσύ ήρθα στο βολεμικό ναυτικό. Λοιπόν Μαρίνο, πόσα χρόνια εδώ στο Δρέπανο? Στο Δρέπανο βρίσκομαι τρία χρόνια. Τρία χρόνια. Και η επιλογή, προσωπική? Προσωπική επιλογή, είναι κάτι που μου άρεσε όταν έβλεπα, άκουγα φάρους, ήταν κάτι που μου άρεσε και ήθελα να υπηρετήσω. Και γι' αυτό το λόγο, διάλεξα αυτό το κομμάτι, να υπηρετώ στον πολεμικό ναυτικό, στην υπηρεσία φάρων, στον φάρο Δρέπανο Πατρών. Η σχέση με τους φάρους ξεκίνησε εντελώς τυχαία. Κάποια χρονική στιγμή κοίταγα να βρω μια δουλίτσα να μπορέσουμε να ζήσουμε μικρός, έτσι, και έτυχε στα χέρια μου να πέσει μια κύκλωση πολεμικού ναυτικού. Και έγραφε «Παροφύλακας». Αυτό με εξτάρσε, μου άρεσε, και δήλωσα κατευθείαν να μπορώ στον πολεμικό ναυτικό, στη διδικότητα αυτή. Οι φάροι χωρίζονται σε τριών ειδών κατηγορίες. Η πρώτη κατηγορία? Η πρώτη κατηγορία είναι αυτή που και στην ορολογία ονομάζουμε φάρους και πρόκειται για τα ναυτικά φωτεινά βοηθήματα που βοηθάνε τα πλοία που πνεύουν σε ανοιχτές θάλασσες. Η δεύτερη κατηγορία είναι αυτά που στην ορολογία ονομάζουμε φανούς και βοηθάνε τα πλοία τα οποία κάνουν ακτοπλοία, δηλαδή αυτούς που πλέουν κοντά στις ακτές. Και η τρίτη κατηγορία είναι αυτά που στην ορολογία ονομάζουμε φωτοσημαντήρες και στην ουσία σημαίνουν διάβλους ναυσηπλοίας, δηλαδή οδούς ασφαλούς ναυσηπλοίας που οδηγούν τα πλοία στα λιμάνια. Το κάθε φανάρι που λέμε εμείς, η φάρος, έχει κάτι ξεχωριστό, δεν είναι όλα τα ίδια. Πολλές φορές λέει ο καφετάνιος για να μετρήσω με το φανάρι, μετράς τις αναλαμπές, πόσα δευτερόλεπτα, πόσα ανάβηματα κάνει και ξέρεις ότι το φανάρι είναι εκείνο. Μόλις βλέπεις το φανάρι ξέρεις σίγουρα ακριβώς που βρίσκεσαι, είναι μεγάλη βοήθεια. Στην υπηρεσία φάρων του πολεμικού ναυτικού υπηρετώ 28 χρονιά. Η δική σου ειδικότητα σήμερα? Η δική μου ειδικότητα είναι ηλεκτρολόγος παύλα τεχνίδις φάρων. Δηλαδή η δική μας ασχολία είναι να κάνουμε επισκευές στα μηχανήματα, να αποκαταστούμε τις βλάβες που προκύπτουν και να κάνουμε την αιτήσα συνδύριση όλου του φαρικού δικτύου, σε συνεργασία με τους φαροφύλακες. Από τους 1567 φάρους σε πόσους έχεις πάει? Σε όλους. Όχι πόσους έχω πάει, πόσες φορές έχω γυρίσει όλους τους 1567, τουλάχιστον από πέντε φορές. Ποιο ενδιαφέρον ποιο είναι το ταξίδι στη Στεργιά για να πας στους φάρους ή το ταξίδι στη θάλασσα. Κοίταξε να δεις και τα δύο έχουν την ομορφιά τους και το βαθμό δυσκολίας τους. Βέβαια πιο μεγάλη δυσκολία και πιο εντυπωσιακό είναι αυτό που κάνεις από τη θάλασσα. Γιατί ταξιδεύεις, κάθε μέρα ανεβοκατεβαίνεις στο καράβι, μπαίνεις στη βάρκα, προσεγγίζεις τον πρώτο φάρο, βγαίνει το συνεργείο έξω, θα κάνει το service που λέμε τη συντήρησή του, θα βάψει το φαναράκι, θα φύγει, μπαίνει στη βάρκα, στο καράβι, πάμε στο επόμενο και ούτε καθεξί. Βρισκόμαστε στο Ναύσταθο Μουτσαλαμίνας, πάνω στο νησί. Βρισκόμαστε στο Ναύσταθο Μουτσαλαμίνας πάνω στο πολεμικό πλοίο Λικούδης, που είναι ένα πλοίο φαρικών αποστολών. Το πλοίο κατασκευάστηκε σε ελληνικά ναυπηγεία, καθελκίστηκε το 1975, αποτελείται από 37 άτομα πλήρωμα και συμμετέχει σε αποστολές συντήρησης φαρικού δικτύου. Οι αποστολές αυτές γίνονται δύο φορές το χρόνο, συνήθως Σεπτέμβριο και Μάιο. Η επιλογή αυτή γίνεται γιατί απαιτείται μεγάλη διάρκεια της ημέρας για να γίνει συντήρηση των φάρων και καλή κερή. Η πρώτη μου μετάθεση ήταν στη Μητυλή Σιλέσβο στο φάρος ίγρυ, ο οποίος αυτός ο φάρος ήταν πάνω σε μια φραχονισίδα και εκεί ζούσα 10 μέρες μόνος. Είχα τον έλεγχο του οπτικού. Η επόμενη μου μετάθεση ήταν στο ακροτήρι Μαλέα, ένας πολύ δύσκολος φάρος από τα δύσκολα φανάρια στην Ελλάδα. Πιο δύσκολος από τη Βραχονισίδα. Πιο δύσκολος από τη Βραχονισίδα, γιατί εκεί η κερή είναι πολύ πιο δύσκολη, δηλαδή οι συνθήκες πολύ πιο δύσκολες, η πρόσβαση στο φάρο γίνονταν οδικός, έχει μια απόσταση πέντε χιλιόμετρα και έπρεπε να είσαι φορτωμένος, τα τρόφημά σου τα είχες πάνω σε μουλάρια, έπαιρες τρόφημα για τις 10 μέρες που θα είσαι στο φάρο, έπρεπε να κάνεις σωστή κατανομή της τροφής σου. Εκεί το ρεύμα σου ήταν από φωτοβουρταϊκά και το νερό που είχαμε ήταν ευρώχινο. Πέναμε νερό από το πηγάδι και κάναμε μπάνιο με το κουβά. Το έχεις κάνει και χειμώνα αυτό? Κυρίως χειμώνα. Πρώτο πόστο? Το γήθειο, το Κρανάι. Και έμεινες εκεί? 10 χρόνια. Πολλά ή λίγα? Αρκετά. Ωραίος φάρος και εκεί. Ποια είναι η μορφιά της Κρανάιλς? Είναι μοναδικός φάρος κατασκευαστικά, το σημείο είναι πάρα πολύ ωραίο, το γήθειο είναι πολύ ωραίο, θα μου λείψει είναι αλήθεια, βέβαια είναι κοντά, αλλά 10 χρόνια στο Κρανάι ήταν μια ζωή. 10 χρόνια στην κλανέντη, τι είναι αυτό το οποίο μένει από εκεί, τι είναι αυτό το οποίο έρχεται με το που πάει το μυαλό αμέσως. Οι φίλοι που έκανα βασικά, που εντάξει ακόμα έχουν παθεί και αυτές οι μέρες που ήταν μοναδικές όλες οι μέρες στην αλήθεια που περάσαμε. Είχε τα δύσκολα, είχε και τα ωραία. Μπαίνεις στον πολεμικό αναυτικό, κατευθείαν στην υπηρεσία φάρων. Ναι, με ειδικότητα φαροφύλακα. Με έναν εκπαίδευση τοποθήθηκα σε φάρο. Ο πρώτος φάρος ήταν ο φάρος Ινουσόνης Απιέντζας, ο οποίος βρίσκεται απέναντι από τη Μεθόνη στο νομό Μεσαινίας. Εκεί πώς πήγαινες? Με πρωτομέσο, με βάρκα. Κάτσαμε τέσσερις μέρες επιπλέον από την βάρδια, επειδή η καοκερία έχει ξεκινήσει ήδη όταν ήμασταν πάνω. Η ιστορία καταγράφη για πρώτη φορά φάρους στα Ομυρικά έπη. Δηλαδή υπάρχουν μαρτυρίες και γραφές ότι η ασπίδα του Αχιλέα απεικόνιζε μια φωτιά πάνω σε ένα λόπο, η οποία αντιπροσώπευε ένα καταφανές σημείο για την οδήγηση των πλοίων. Ήταν δηλαδή ένα καταφανές σημείο στην ξηρά, όπου οι παλίοι ναφικοί αναβαλφωτιές για να οδηγούν τα πλοία προς την κατεύθυνση που ήθελαν. Άρα η ιστορία φάρους ξεκινάει από πολύ παλιά και συνεχίζεται βέβαια αργότερα περίπου τον 3ο π.Χ. με το φάρο της Αλεξάδριας, το περιόνιμο φάρο της Αλεξάδριας, όπου επρόκειτο για ένα πύργο περίπου ύψους 156 μέτρων, που στην κορυφή του πύργου άναβαν φωτιά για να κατευθύνουν με τον καπνό της τα πλοία κατά τη διάρκεια της ημέρας και με τη φωτεινή φλόγα τα πλοία κατά τη διάρκεια της νύχτας. Η φωτοβολία αυτού του φάρου, ο οποίος αποτελούσε και ένα από τα θαύματα της αρχαιότητας, ήταν περίπου 30 ναυτικά μίλια. Αντιλαμβάνεσαι ότι το νούμερο ήταν πολύ μεγάλο για εκείνη την εποχή. Ήταν στους Οθονούς, βόρεια Κέρκυρα, στα διαπόντια νησιά γύρω στα 7 χρόνια. Ένα μικρό νησάκι με τρία χωριουδάκια ερυπωμένα, με πέντε κατοίκους, το φάρο και μια ελληνική αστυνομία. Και το λιμενικό βέβαια, μιλάμε τώρα για πολύ λιγάτο. Το διάστημα που ήσουνα σερή εκεί χωρίς διακοπές ήταν ποιο? Το σερή ήταν γύρω στους δύο μήνες. Πώς κατέληξες φαροφύλακας, ήταν όνειρος ζωής, ήταν κάτι που ήθελε σαφνικά? Σαφνικά, ήμουν στον ναυτικό, έκανα θετία και είχα έναν αξιωματικό ο οποίος γνώριζε και ζήτησε έτυχε να ζητήσει φαροφύλακη στο ναυτικό και με έπισε να μπω. Και τελικά, ευτυχώς, γιατί αυτός ο άνθρωπος, να είναι καλά και που είναι, αυτός μου χάραξε την πορεία αυτή και άξισε τελικά. Πόσο καιρό σου πήρε να κατασταλάξεις, αν το θέλεις ή δεν το θέλεις. Ένα μήνα. Υπήρχε κάτι που σε τρόμαζε στην ιδέα του φάρου? Η αλήθεια είναι ότι από την πρώτη μέρα που μπήκα στο γήθειο, τον άνοιξα το φάρου μετά από 50-60 χρόνια μετά χριστός, κοιμήθηκα σαν να μην τρέχει τίποτα. Και εγώ μπορούσα μετά, αλλά συνήθισα από την πρώτη μέρα. Τι είναι το πιο γοητευτικό σε αυτή τη δουλειά? Ότι βάζεις ένα λιθαράκι, όσο μπορείς, έτσι ώστε να παραδώσεις στις επόμενες γενιές ένα κομμάτι του πολιτισμού σου. Η φάρη είναι μέρος του πολιτισμού. Ο φάρος κρανά έχει ζωή 147 χρόνια. Ο φάρος σημαίνει ελπίδα. Για να γίνεις φαροφύλακας είναι κάτι που θα πρέπει να το έχεις σκεφτεί πάρα πολύ καλά, γιατί θα πρέπει να σε αρέσει η μοναξιά. Αυτό που με εγωίτησε στους φάρους ήταν το φως που εκπέμπωνε κάθε βράδυ. Και το χτίριο που για μένα ήταν κάτι το ιδιαίτερο. Είχα έρθει κάνα δυο-τρεις φορές, αλλά έτσι όπως το έχω ζήσει τώρα δεν το είχα στο μυαλό μου. Ξεκινώντας λοιπόν από την αρχαιότητα σιγά-σιγά άρχισε να γίνεται γνωστή στους ναυτικούς η αναγκαιότητα ύπαρξης του φάρου. Άρα σε σημεία όπου αναπτυλιακά αποτελούσαν κίνδυνος, οι ναυτικοί άρχισαν να κατασκευάζουν φωτεινές πηγές για να τους καθοδηγούν κατά τη διάρκεια της νύχτας. Έτσι εξελίχθηκε διαχρονικά ένα φαρικό δίχτυο, το οποίο στην αρχή ήταν εμπειρικό. Δηλαδή όπου οι ναυτικοί θεωρούσαν ότι έπρεπε να έχουν ένα φωτεινό βοήθημα το τοποθετούσαν. Η πιο δύσκολη στιγμή που έχεις αντιμετωπίσει σε φάρου είναι ποια δηλαδή θυμάσαι? Η πιο δύσκολη στιγμή είναι από κυσμούς στη συμπαχωρησία που είδα πριν, στο Σίβετ. Εκεί το φανάρι ήταν ηλεκτρικό. Εκεί όταν έφτανε το ρεύμα, έφτανε το σπίτι. Και σε έντονη κακοκέδια κόπηκε κάποιο καλόδιο της ΔΕΕ. Με αποτέλεσμα το συνεργείο να μην μπορεί να περάσει η συμπαχωρησία. Τα αναγκάσκα να μείνουν τέσσερις μέρες χωρίς ρεύμα. Τα τρόφιμά μου ό,τι είχα στο ψυγείο να χαλάσει. Το ρεύμα δεν είχα και το κινητό μου. Να ειδοποιήσω, να ενημερώσω. Θυμάμαι, λοιπόν, το 1994. Ήταν και παραμονή της γιορτής μου. Ήταν εύριος μήνας. Είμασταν στη Νίο. Τέλος πάντων, φύγαμε και έφτασα. Μας βρήκε άσχημος καιρός. Ενέα μπόφορ σίγουρα ήταν. Ήδη τις προηγούμενες τρεις μέρες υπήρχε απαγορευτικό. Είμασταν με το φαρόπλιο Λικούδης. Και με κατεύθυση την Αμμόργο. Κανονικό δρομολόγιο δύο ώρες. Κατατήσαμε να φτάσουμε μετά από 8.30. Παλεύοντας στην κυρολεξία με τα κύματα. Ήμουνα στη γέφυρα, έκανα πιδάλιο. Και θυμάμαι τον αξιωματικό γέφυρας να λέει στον κυβερνήτη. Και η κυβερνήτη είπε, από μια μισή ώρα μας στο ίδιο σημείο δεν έχουμε κουνηθεί καθόλου. Εκεί άρχισα πλέον να μαζεύομαι λίγο. Λέω, ποιο γίνεται τώρα, πού πάμε. Με φόλους τις μηχανές. Όχι, με πάρα πολύ αργά πρόσω. Όταν έχεις ένα κύμα ύψους 7-8 μέτρα δεν μπορείς να πας με φόλους τις μηχανές. Δεν υπάρχει περίπτωση. Οπότε, εκείνη τη στιγμή άρχισα να μαζεύομαι. Να λέω, μικρός και σε ηλικία και τα λοιπά. Δεν είχα κάνει και πολλά ταξίδια. Τι γίνεται τώρα που πάμε. Άρχισε να ανοιχτώνει. Όσο ανοιχτώνει αρχίζεις και δεν βλέπεις και τα κύματα έξω. Τελικά το αποκορύφωμα με τη βοήθεια του Αγίου, φτάνοντας έξω από τα κατάπολα, κάναμε τη στροφή. Βέβαια πήραμε σημαντική κλήση, θυμάμαι. Τουλάχιστον 35 μήρες κλήση μπήκε το βαππόρι. Μπήκαμε στα κατάπολα, εγκυροβολήσαμε, εδέησε ο Θεός, αγκυρίξαμε τα άγκυρα τέλος, όλα καλά, το ξεχάσαμε. Αλλά ήταν η συνταγματική στιγμή γιατί, πραγματικά στη ζωή μου, στα 28 χρόνια που έχω στην υπηρεσία φάρων, δεν έχω ξαναδει πιο ψηλό κύμα. Δεν έχω ξαναδει. Δεν υπάρχει αυτό που έβλεπα που ζούσα. Σαν να υπήρχε ο Ποσειδώνας να λέγει βαράτε τους, χτυπήστε τους, λαδί λιώστε τους, πνίχτε τους. Δεν μπορώ να το καταλάβω. Τόσο ψηλό κύμα δεν το ξαναδεί η ζωή μου. Έχει τύχει σε βάρδια να έχουμε πάνω από 10 μπουφόρ, όπου η ανεμοθή έλα καλύπτει όλο το φάρο. Υπάρχει ένα μονοπάτι 2,5 χιλιόμετρων που πηγαίνει στο φάρο. 2,5 χιλιόμετρα περοπάτημα? Ναι, με όλα τα πράγματα σου. Τα οποία χρειάζεσαι για να μπορείς να διαμείνεις στο φάρο. Και όταν είχε καιρό? Πήγαινες. Σιγά σιγά, πιο αργά, πήγαινες. Όλοι οι φάροι έχουν ιστορία. Κάτι θα γίνει πάντα. Ε, δηλαδή και εμένα μου έχουν έρθει τρεις ώρες το βράδυ και μου έχουν χτυπήσει την πόρτα. Κάτι άγγλι στο γήθιο ήταν. Έβρεχε πολύ και είχανε μείνει στο δρόμο, είχανε έρθει στο γήθιο και δεν ξέρω πού να μείνουν και ήρθαν στο φάρο για κάποιο λόγο. Και μου χτύπησαν την πόρτα και τους λυπήθηκα γιατί έβρεχε πάρα πολύ και τους έβαλα μέσα στους ανθρώπους και κοιμηθήκανε το βράδυ εκεί, το πρωί τα είπαμε. Και μετά βέβαια σκέφτηκα ότι ήτανε λίγο επικίνδυνος η φάση ότι τους άφησα μέσα, μπήκανε, κοιμήθηκα και δεν κλείσα την πόρτα καθόλου. Αλλά εντάξει, όλα καλά. Υπόσχεσαι με τα πόδια? Ναι. Οι διαφορές? Τεράστιες. Εδώ η πρόσβαση είναι με τα πόδια. Έχει 15 λεπτά περπάτημα. Βέβαια είναι το κάστρο που είναι πάρα πολύ όμορφο. Η τοποθεσία είναι πολύ ωραία, ο φάρος είναι καινούργιος. Είναι κάτι διαφορετικό. Εδώ έχουμε και μια έκθεση που δουλεύουμε καθημερινά πρωί απόγευμα. Είναι ανοιχτό στο κοινό εδώ. Είναι ανοιχτό στο κοινό, ναι. Μπορούν να έρχονται να βλέπουν, έχουμε έτσι μια ιδέα και μια αποτύπωση όλου του φαρικού δικτύου και της ιστορίας μας. Κάποια στιγμή μετά από 7 χρόνια οι οθόνοι τελειώνουν και έρχεται πλέον το μέρος που βρισκόμαστε. Ναι, επιτέλους ήρθαμε εδώ πέρα, στο Μελαγκάβη. Είχα ακούσει και γι' αυτό το φάρο. Είναι φανταστικός. Αυτός ο φάρος κατασκευάστηκε το 1897. Γεννήθηκα στην Αθήνα, καταογέχω από Τσάκιθο και μεγάλωσα στην Κινεντακία και στο Δόξο. Φίλους, παρέες? Παντού. Παντού πια. Πείτε σου όταν τους είπες ότι φαροφύλακες και φεύγω. Ναι, βασικά δεν μπορούσα να τους εξηγήσω ούτε εγώ στην αρχή τι είναι ακριβώς, μέχρι να το ζήσω, αλλά περίεργα σε όλους. Και τώρα ακόμα που γνωρίζω ο κόσμος και με ρωτάνε τι δουλειά κάνεις και τους λέω φαροφύλακας, πρέπει να τους εξηγήσω τι είναι ακριβώς. Δεν το ξέρουν, δηλαδή λέω με φαροφύλακας. Πρέπει να είσαι φίλος με τη μοναξιά, γιατί στο φαροφύλακα θα πρέπει να αρέσει η μοναξιά. Είναι το πρώτο που θα συναντήσεις. Και όταν γυρνάς στο σπίτι και τη μοναξιά την αφήνεις εδώ τι κάνεις? Καταρχήν από τη μετάβαση στο φάρο, από τη μοναξιά, στη μετάβαση στην οικογένεια και στη ζωή τρώω ένα σοκ, αλλά επανέρχομαι γρήγορα. Τη μοναξιά πως τη διαχείριζεις? Εγώ προσωπικά έχω κάτι, έχω μάθει όργανα μουσικά, έχω μάθει ξένες λόσες, ταινίες, σειρές, playstation, οτιδήποτε, όλα, οτιδήποτε μπορεί να περάσει η ώρα. Άμα το αξιοποιείς καλά το χρόνο σου δεν την ξεχνάς τη μοναξιά, στο μυαλό είναι, αλήθεια. Νομίζω ότι σου περνάνε πάρα πολλές σκέψεις, όταν είσαι στο φάρο. Καλό είναι στο φάρο να μην κάνεις ποτέ αρνητικές σκέψεις, πάντα να κάνεις θετικές σκέψεις. Γιατί είναι αυτή η μοναξιά, το ότι έχεις πολύ χρόνο να σκεφτείς, θέλει λίγο... Πόσο εύκολο είναι να ρυθμίσεις τα συναισθήματα και τις σκέψεις, να πας τις θετικές και όχι τις αρνητικές. Ίσως με κάποιον μαγικό τρόπο, δεν ξέρω αυτό, ίσως η θάλασσα το κάνει, γαλινεύεις και ό,τι κακές σκέψεις περνάνε. Γαλινέ σε βρίζεις και χωράς, αγάπες σε κυκλώνουνε και στο ματρί σε χώνουνε. Έχει τύχει ποτέ να αναρωτηθείς, μετά από μέρες, τι κάνω εδώ, γιατί είμαι εδώ. Το έχω σκεφτεί κι αυτό, μου έχει περάσει, ειδικά τις τελευταίες μέρες της βάρδιας, γιατί η αλήθεια είναι ότι και η βασικά η κούραση είναι και ψυχολογική. Και σκέψε τώρα τι κάνω εγώ εδώ πέρα μόνος μου, είναι όλοι, είναι στις καφετέρια, μπορεί να είναι οπουδήποτε, έχουν το ζεστό τους το νερό, έχουν το ρεύμα τους, έχουν όλες τους ανέσεις και εγώ είμαι εδώ πέρα, τι κάνω τώρα. Μοναξιά είναι ζητούμενο για σένα. Ναι, για κάποιες στιγμές ναι. Έχει τέσσερις στιγμές που πρέπει να σκεφτείς, να ερεμήσεις, ακόμα και ένα βιβλίο να πάρεις να διαβάσεις, να γεμίσεις μπαταρίες. Χρειάζεται ναι, μοναξιά χρειάζεται. Η εξειδίκευση του φαροφύλακα αποτελεί επιλογή, αυτοί οι οποίοι το επιλέγουν συνήθως είναι αυτοί οι οποίοι τους αρέσει και είναι και μοναχικοί χαρακτήρες εκ φύσεως. Ως εκ τούτου η επιλογή τους ανταποκρίνεται σε αυτό που κάνουν επαγγελματικά και η επιλογή τους είναι συνειδητή. Η γυναίκα μου με στηρίζει σε ό,τι κάνω. Όταν οικογενειακά νιώθεις αυτή τη στήριξη και ότι τα παιδιά σου μεγαλώνουν σωστά, γιατί στην αποσία μου είναι η γυναίκα μου εκεί. Τότε νιώθω κι εγώ πλήρης και έχω όρεξη να προσφέρω. Πρόσφατα πατέρας πλέον. Ναι. Έχεις ένα γιο πόσα νιμερών. 35 ημερών. Και έμεινες σε αυτές τις 35 ημέρες πόσα μαζί του. 15 σπαστά. Πόσο εύκολες ήταν αυτές τις 15 ημέρες με έναν νέο μέλος στο σπίτι. Δύσκολες, δύσκολες. Δύσκολες, γιατί αφήνεις πίσω σου μια σύζυγο να παλέψεις στην αρχή λίγο μόνη. Η γυναίκα σου πώς αντιμετωπίζει το γεγονός ότι δεν είσαι στο σπίτι αυτό το διάστημα. Δείχνει πάρα πολύ μεγάλη κατανόηση. Και αυτό το σεύχομαι και το εκτιμώ. Φαντάζομαι στο παρελθόν, ειδικά σε άλλους καιρούς, η φάρη θα ήταν και ένα περιζήτητο πώς το έτσι. Το πολεμικό ναυτικό προσελάμβανε σαν προσορινούς φαροφύλακες από μαχους ναυτικούς ή ντόπιους κατοίκους οι οποίοι αναλάμβαναν να εκτελούν τα χρέη των φαροφυλάκων. Και πότε άλλαξε αυτό, πότε άρχισε δηλαδή ο φαροφύλακας να είναι αξιωματικός από το πολεμικό ναυτικό. Μετά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο άρχισε η υπηρεσία φάρων να στελεχώνεται από μόνιμα στελέχη του πολεμικού ναυτικού. Και αφού ολοκληρώσουν επιτυχώς αυτά τα σχολεία αποκτούν την εξειδίκευση του φαροφύλακα ή του φαροτεχνίτη. Η οικογένεια δεν έχω κάνει ακόμα. Αυτά είναι το δύσκολο της δουλειάς. Το προσπάθησες? Δεν προσπάθησα ιδιαίτερα, αλλά έχω κάνει σχέσεις. Απλά επειδή λείπω πολύ είναι λίγο δύσκολο να... Πόσο εύκολα διαχειρίζεται μια γυναίκα το γεγονός ότι λείπεις και λείπεις για καιρό. Τους κακοφαίνεται στην αρχή. Αλλά λείπω για καιρό, απλά όταν γυρίσω θα κάτσω και για καιρό. Άρα είναι μία ή άλλη. Μερικές δεν το αντέχουν βέβαια. Και γι' αυτό είναι δύσκολο να βρουν μια κοπέλα, όλη φαροφλέξ, μία γυναίκα μάλλον που θα μείνει μαζί μας και θα κάνει οικογένεια. Οι φαροφλέξ βέβαια έχουμε σαν δικαιολογία το ότι πάω στο γιαβάρτια είναι ένας τρόπος να φύγεις για να ερεμήσεις λίγο από την καθημερινότητα. Και συνήθεια, το συνηθίζουν και ευθέες. Είναι μία δουλειά. Έχεις οικογένεια, είσαι παντρεμένος? Ναι, είμαι παντρεμένος και έχω ένα παιδάκι, 7 χρονών. Στη οικογένεια πώς αντιμετωπίζει τις ιδιαιτερότητες της εργασίας ενός φαροφύλακας? Στην αρχή το κοιτάγανε κάπως παράξενα γιατί τη ζωή αυτή στο φάρο δεν την είχανε ζήσει. Αλλά σιγά σιγά τους έφεραν στο φάρο, ζήσανε κι αυτοί, καταλαβαίνουν τώρα πλέον τι δυσκολίες υπάρχουν και δεν αντιμετωπίζω κανένα πρόβλημα. Όταν γνώρισα τη γυναίκα μου, 1994, στην αρχή δυσκολεύτηκε να το καταλάβει γιατί με γνώρισε και σε μια εποχή που έκανα πάρα πολλά ταξίδια. Φαντάζω ότι το 1995 έκανα 5 ταξίδια με το φαρόπλιο των 25 ημερών και είχα κάνει και γύρω σε 70 μέρες έκταξες αποστολές. Οπότε στην αρχή έξω να το βλέπει δεν της καλωάρεσε, το σκεφτότανε, τι θα γίνει και όλο θα λείψει από το σπίτι. Εντάξει, σιγά σιγά το κατάλαβε, το αποδέχτηκε, δημιουργήσαμε την οικογένειά μας, έχουμε τρία παιδάκια, έχω μια βοήθεια από τους γονείς μας, οπότε εντάξει λίγο το κακό. Ξέρει, το έχει αποδεχτεί, ξέρει τι δουλειά κάνω, ότι για να πάω σε στιγμή μπορεί να κληθώ να πάω κάπου, οπότε πλέον το έχει αποδεχτεί. Μουσική Μουσική Θυμάμαι ένα περιστατικό τη δεκαετία του 90, είχα μεταβεί στην Παραπόλα, είναι μια βραχονησίδα νοτίος της ίδρας, 25 μίλια, για μια μεγάλη επισκευή, η οποία θα διαρκούσε τις τρεις εργάσιμες μέρες. Ξαφνικά όλα αλλάξανε, εντάξει δεν υπήρχαν τότε εκεί ενημέρωση από τα κινητή τηλέφωνα, το ίντερντ να μαθαίνεις για τους καιρούς, η οποία έβγαλε πάρα πολύ μεγάλη κακοχερία με σκοπό να κλειστούμε στο νησί 10 μέρες. Μετά την πέμπτη μέρα τα πράγματα ξανά δυσκολεύανε γιατί είχαμε ξεμείνει από τρόφιμα, ευτυχώς είχαμε νερό και κάποια όσπρια που υπήρχαν μέσα στο φάρο, μακαρόνια, φασόλια, οπότε κάπου σιγά σιγά τη βολέψαμε και για καλή μας τύχη την εντέκατη μέρα πέρασε μια φρεγάτα του πολεμβού μας ναυτικού, σήκωσε το ελικόπτερο και μας έδωσε τροφή και μετά από τρεις μέρες ήρθε κάποιο σκάφος και μας πήρε. 14 μέρες συνολικά πάνω στην παράπολα. Είναι συντανακτική εμπειρία γιατί είναι άλλο να το λες και άλλο να το έχεις βιώσει. Ήταν πολύ δύσκολο να ακούς να χτυπάνε τα παράθυρα στο φάρο, να λες τώρα ο αέρας θα σηκώσει στο φάρο και θα το πάρει. Την τέταρτη-πέμπτη μέρα είμαστε κλεισμένοι μέσα, δεν μπορούσαμε να βγούμε γιατί εκτός του αέρα είχε τρομερή βροχή, τέτοιο πράγμα δεν έχω ξαναζήσει και πραγματικά ήταν εμπειρία μου και μικρός ηλικία, δεν είχα πολλά χρόνια στο πολεμικό ναυτικό και πάντα το θυμάμαι, όσο ζω θα το θυμάμαι. Ήταν καποκαιρία, είχε ανεμόβροχο, είχε αστραπές. Για πόσα μπουφόρ μιλάς τώρα? Μιλάμε για 8-9 μπουφόρ, ήταν δηλαδή πάρα πολύ άσχημος ο καιρός και ανέβηκα πάνω στον πύργο, στο φωτιστικό μηχάνημα. Εκείνη τη στιγμή έπεσε αστραπή, έπεσε πάνω στον φάρο, πάνω στον κλωβό. Σε αυτόν τον φάρο που βρισκόμαστε? Ο ήχος που προκλήθηκε, αν μπορώ να τον παρομοιάσω, ήταν σαν ένα καψούλι από παιδικό πιστόλι, αλλά σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό. Και σπίθες να πετιούνται από όλες τις κατεθύνσεις. Ο καιρός είναι απρόβληπτος. Εντιστυχώς, οι φάρες είναι σε σημεία που είναι σε κάβους, είναι σε ακροτήρια, είναι σε σημεία που τα πιάνουν, πάντα. Δηλαδή, ο καιρός είναι κάτι καθημερινό. Το διαβάζεις στον καιρό, το ξέρεις πλέον. Ναι, κάτω έναν μεγάλο ποσοστό. Τα σημάδια ποια είναι, πώς το καταλαβαίνεις? Είναι τα σύννεφα, η θέση, ο αέρας, η θάλασσα, πολλά, ακόμα και τα πουλιά. Τα πουλιά? Πόσο χαμηλά πετάνε, αν πετάνε καθόλου, κινείς γενικά. Κωνσταντίνε, με το που πέσει ο ήλιος, με το σούρουπο, πώς διαφοροποιείται η καθημερινότητα του φαροφύλακα? Η καθημερινότητα του φαροφύλακα, με την υποστολή της σημαίας, που για μας είναι σπουδαίο γεγονός, έτσι, και με την δύση του ηλίου, αρχίσουμε να κλείνουμε τα πάντα. Ασχέτος καιρού? Ασχέτος καιρού. Είπαση το πρωί, υποστολή σημαίας το βράδυ, ανεξαρτήτως καιρού. Με την γενική αρχή καιρό, πόσες φορές την έχεις διαβάσει μέχρι τώρα? Να σας πω την αλήθεια, ολόκληρη να με διαβάσει μια φορά. Διαβάζω όμως κομμάτια-κομμάτια, οπότε, εντάξει, κάπου δεν την ξεχνώ. Το τζάκι τι είναι, είναι η ζέστη ή είναι και η παρέα? Είναι παρέα μεγάλη το βράδυ, κυρίως το χειμό νέα νοήτα και μας κρατάει συντροφιά σχεδόν όλη την ώρα που μας ξέπνει το βράδυ. Όταν άρχισες να σκέφτεσαι για το φάρο, τα θετικά και τα αρνητικά που υπήρχαν στο μυαλό σου, στις σκέψεις σου, τότε ήταν ποια? Αρνητικά δεν υπήρχαν. Η αλήθεια είναι ότι τα θετικά ήταν η νέα ζωή που ξεκίνησα, οι εμπειρίες που θα βιώσω. Είχα πάρει μία ιδέα από την υπηρεσία τι θα ακολουθήσει και τι θα δούμε και μ' άρεσε αυτό. Γνωρίσαμε όλη την Ελλάδα, πήγαμε σε όλους τους φάρους της Ελλάδας, γνωρίσαμε πάρα πολύ κόσμο και γι' αυτό το είχα πάρει όλο θετικά, την αρχή. Το θέμα σε ένα φάρο μόνος και δεν με πείραζε ιδιαίτερα. Αν κάποιος σου ζητούσε να βρεις ένα λόγο ή κάποιους λόγους για να μην γίνει κάποιος φαροφύλακας και να του παραθέσεις και δυό τρεις λόγους για να γίνει φαροφύλακας. Εγώ θα του πω, έλεγα καταχάσαμα μ' αρέσει και η μοναξιά. Είναι βέβαια ένα βασικό στοιχείο, γιατί πάρα πολλές φορές θα ζει μόνος του, θα κινείται μόνος του, θα εργάζεται μόνος του και θα πρόσθετα και θα δείξω εσχερικές συνθήκες. Τώρα τα συνθήκες αυτά είναι αυτά τα οποία είπα πριν, τα οποία είναι για το περιβάλλον, η ελεύθερη κίνηση που μπορεί να κάνεις εργασίες στο φάρο, στη γύρω περιοχή. Η μοναξιά για σένα είναι ένα στοιχείο το οποίο αδειάζει τις μπαταρίες ή τις γεμίζει. Εμένα βασικά η μοναξιά της γεμίζει τις μπαταρίες. Δεν τις αδειάζει καθόλου. Πας κόντρα στο ρεύμα. Πας κόντρα, μ' αρέσει. Δεν μ' αρέσει πολύ η ζωή στην πόλη. Δεν μ' αρέσει κι εκείνης τα αυτοκίνητα, όλα αυτά. Οπότε με το που έρχομαι εδώ πέρα και πλησιάζω στα 300 μέτρα, αμέσως το μυαλό μου αδειάζει η ρεμή και πηγαίνω σε αυτό που μ' αρέσει και το αγαπώ πάρα πολύ. Σου λείπει αυτό που λέμε η εύκολη πρόσβαση, το να μπορείς να φύγεις, να πεταχτείς μέχρι μια καφετέρια, να πιείς ένα καφέ. Σίγουρα, αλλά η αποστολή είναι σημαντικότερη από όλα αυτά τα γεγονότα. Η αποστολή του φάρου είναι να μένεις ζωντανός, να συντηρείται, να προλαβαίνεις βλάβες και καταστάσεις που μπορεί να υπερεάσουν τη λειτουργία του. Οι γιορτές, Χριστούγεννα, Πρωτοχρονιά, Πάσχα, έχει τύχει να κάνεις μέσα? Πάρα πολλές φορές, ειδικότερα στο Τέναρο. Και Χριστούγεννα και Πρωτοχρονιά. Δεν έχει άλλο χρώμα στις γιορτές. Απλώς σου λείπει το να είσαι με δικούς ανθρώπους, με την οικογένειά σου. Αλλά από τη στιγμή που πρέπει και να πας, είναι η δουλειά σου, πρέπει να πας. Γιατί άμα δεν πάσεις, θα πρέπει να πάει κάποιος άλλος συνάδελφος, που κι αυτός μπορεί να έχει μια οικογένεια. Έχουμε έρθει και Πάσχα. Είχαμε πάει στην εκκλησία, η οποία βρίσκεται στην Περαχώρα, εδώ, σε ένα κοντινό χωριό. Καθίσαμε σε όλη την ώρα της λειτουργίας και το βράδυ σιγά σιγά ήρθαμε προς το φάρο. Καθίσαμε μία, δύο ώρες εδώ, διαβάσαμε και ταξιδευτεί τηλεόραση. Απλά πραγματάκια, τα οποία για μας είναι σημαντικά. Έχεις κάνει και μόνος σου κάποιες γιορτές? Σίγουρα θα έχω κάνει και μόνος μου. Τις έχεις διαγράψει από τη μνήμη? Δεν έχουνε μείνει ποτέ στη μνήμη. Η μοναξιά εκείνων των υγερών ήταν πιο έντονη από του υπόλοιπου χρόνου, γι' αυτό δεν τις διέγρεψες. Μπορεί, μπορεί γι' αυτό. Νιώθεις ότι κέρδισες κάτι αλλά έχασες και κάτι άλλο. Σίγουρα κέρδισα ένα καλό μέλλον, μια σταθερή δουλειά. Για την εποχή είναι πολύ σημαντικό πιστεύω. Ίσως να έχασα... εντάξει ποτέ δεν ξέρεις τι θα μπορούσες να έχεις κάνει αν δεν έχεις κάνει μια δουλειά. Γιατί αλλού πήγαινα και αλλού κατέληξα τελικά. Καλύτερα πιστεύω πάντα. Πιο παλιός χάρτης που υπάρχει στον οποίο καταγράφονται οι υφάροι στην υπηρεσία σας είναι ποιας εποχής? Περίπου στις αρχές του 20ου αιώνα, με τέλη του 19ου, αρχίζει το όλο θέμα να προσεγγίζεται πιο επιστημονικά. Συγκροτούνται ομάδες του κοινωνικού κοινωνικού. Στις οποίες μετέχουν Έλληνες μηχανικοί και αξιωματικοί τότε του πολεμικού ναυτικού, όπως ο Στυλιανός Λικούδης, οι οποίοι μελετούν το θέμα επιστημονικά, βασιζόμενοι στις τότε 12 γραμμές διεθνούς ναυσιπλοίας, οι οποίες υπήρχαν στο Αιγαίο. Για να το δώσω πρακτικά τι σημαίνει αυτό. Ένα πλοίο το οποίο ξεκίναγε από την Τεριέστη και ήθελε να πάει στη Θεσσαλονίκη. Ακολουθούσε μια συγκεκριμένη γραμμή ναυσιπλοίας. Αυτή τη γραμμή ακολούθησαν και αυτοί οι μελετητές, καταγράφοντας τα δύσκολα σημεία στο Αιγαίο, στα οποία τοποθέτησαν φάρους υφανούς. Αυτή η μελέτη λοιπόν οδήγησε στη δημιουργία 70 φάρων υφανών, οι οποίοι ακολουθούσαν επιλεγμένα σημεία σε αυτές τις γραμμές ναυσιπλοίας. Αυτή είναι η πρώτη προσέγγιση που γίνεται επιστημονικά. Από εκεί και πέρα το ελληνικό φαρικό δίχτυο συνέχισε να αναπτύσσει. Το ελληνικό δίχτυο συνέχισε να αναπτύσσεται. Είμαστε στην ίστος Λεβές, νότια Ανατολικά του Σαρωνικού. Είμαστε μισή ώρα περίπου από τη βάση μας. Ερχόμαστε με πλωτό της υπηρεσίας. Δεν είναι εύκολη η πρόσβαση, είναι δύσκολη, ανάλογα στους καιρικούς συνθηκών. Στατιστικά έχουμε δύο βλάβες σβέσης του Πυρσού το χρόνο. Είναι σημαντικό φανάρι για τη δύσκολη πρόσβαση. Είναι δύσκολη πρόσβαση για τη δύσκολη πρόσβαση. Είναι σημαντικό φανάρι για την περιοχή. Είναι φανάρι πορείας. Ήρθαμε τώρα για να αποκαταστήσουμε τη βλάβη. Ας πάρουμε την περίπτωση με το σκάφος που πηγαίνουμε την υπηρεσία. Παίρνει ένα συνεργείο μέσα τέσσερα άτομα. Μέσα στο σκάφος υπάρχουν ανταλλακτικά για κάποιους συγκεκριμένους φάρους. Συνήθως τα ανταλλακτικά ταιριάζουν σε όλους τους φάρους. Δεν έχουμε πρόβλημα. Θα έχουμε μπαταρίες, θα έχουμε το μηχάνημα που κάνει τις αναλαμπές του φάρου, τις ειδικές λάμπες που βάζουμε στους φάρους, καλώδια και ούτω καθεξής. Ο τεχνικός που βγαίνει έξω με την τσάντα του, που έχει μέσα τα εργαλεία, έχει και δύο-τρία ανταλλακτικά από αυτά. Ανεβαί λοιπόν στο φάρου για να κάνει το λεγόμενο service. Θα κάνει τους ελέγχους, θα κοιτάξει το φάρρο, θα δει τις αναλαμπές του. Κατά πρώτο θα δει αν δουλεύει ο φάρος. Το πρώτο πράγμα που κοιτάμε είναι να κοιτάξουμε να δούμε αν δουλεύει ο φάρος. Μετά πάμε στον παράγοντα, θα ελέγξουμε τις μπαταρίες του φάρου, σε τι κατάσταση είναι, τι ποσοστό ζωής έχουνε και θα καταλάβουμε όλη τη χρονιά, με ένα ειδικό μηχάνημα που μετράμε, κατά πόσο είχε πέσει ποσόστοση δύναμής τους. Αφού τα ελέγξει όλα και δεν υπάρχει κάποιο πρόβλημα, εκτελείται μετά η βαφή του φάρου. Και αφού τελειώσει και η βαφή, το συνεργείο αναχωρεί. Από εκεί πέρα, εάν υπάρχει κάποιο πρόβλημα και χρειαστεί να ανεβάσουμε ανταλλακτικά πραγματικά μπαταρίες, θα βγουν πιο πολλά άτομα από το σκάφος έξω, βγαίνουμε τις μπαταρίες, τις παίρνουμε στα χέρια και τις ανεβάζουμε στο φανάρι πάνω, να τους το υποθετήσουμε και παίρνουν τις παλιές πίσω, τόσο απλά. Απλά είναι για κάποιον που δεν το ξέρει για εμάς, είναι δύσκολα γιατί η μπαταρία δεν είναι κάτι ελαφρύ, ζυγίζει 20 κιλά και φαντάζονται να ανεβαίνει σε έναν δρόμο, να ανεβαίνει σε βράχια, σε γκρεμούς, σε μονοπάτια δυσπρόσιτα, αλλά πάντα προέχει αυτός που ανεβαίνει και πηγαίνει για το φάρο, τυρί τους κανόνες ασφαλείας και εκεί υπάρχουν κανόνες ασφαλείας. Πώς πρέπει να ανέβει, πού πρέπει να προσέξει, δεν θα ρισκάρει αν δει ότι δεν μπορεί να περάσει σε ένα σημείο θα σταματήσει ή θα φωνάξει τον αδερφό του να θα τον βοηθήσει. Δεν ρισκάρει κανένας να χτυπήσει. Για αυτό το πράγμα που περιγράφεις, το να πάρει όλες τις μπαταρίες, να ανέβει σκαρφαλός επάνω στα βράχια, να κάνει την αλλαγή, να πάρει τις παλιές, να τις κατεβάσει με τον ίδιο τρόπο κάτω. Η επιβράβευση ποια είναι, είναι οικονομική, είναι οικονομικό... Οικονομική δεν είναι όχι σίγουρα, οικονομική δεν είναι με τίποτα. Η επιβράβευση είναι ότι έβαλα κι εγώ το λιθαράκι μου στο να λειτουργεί ο φάρος, αποκατέστησα τη βλάβη του και αυτή τη στιγμή αυτός που ταξιδεύει θα βλέπει το φάρο να βοσβήνει. Πίστεψέ με ότι όταν ταξιδεύω τα βράδια, όχι με τα σκάφη της υπερεσίας, με κάποιο πλοίο της γραμμής που πηγαίνω κάπου, είτε διακοπές, είτε για κάποια άλλη δουλειά δικιά μου, θα βγω στο βαππόρι, στο κατάστρωμα, νύχτα, να ταξιδεύει και θα κοιτάω να δω που είμαι, ψάχνω να βρω ποιος φάρος ανάβει και καταλαβαίνω που είμαι, δηλαδή μ' αρέσει να το βλέπω αυτό το πράγμα το βράδυ. Και να γνωρίζω ότι είχα μεταβεί πριν λίγο καιρό στο συγκεκριμένο φάρο, κάναμε την επισκευή του, την συντήρησή του, του αλλάξαμε τις μπαταρές γιατί είχε πρόβλημα με σκοπό να συνεχίσει να λειτουργεί σωστά. Να πάμε σε κάτι διαφορετικό, να δούμε πόσο εύκολο είναι υπό συνθήκες κρίσης όπως αυτές, τις οποίες βιώνει η χώρα μας, να αντιπαρέχεται κάποιος τις ανάγκες οι οποίες να ανταποκρίνεται μάλλον, να αντιπαρέχεται κάποιος τις ανάγκες οι οποίες να ανταποκρίνεται μάλλον, να αντιπαρέχεται κάποιος τις ανάγκες οι οποίες να ανταποκρίνεται μάλλον, να αντιπαρέχεται κάποιος τις ανάγκες οι οποίες να ανταποκρίνεται μάλλον, να αντιπαρέχεται κάποιος τις ανάγκες οι οποίες να ανταποκρίνεται μάλλον, στις ανάγκες οι οποίες υπάρχουν στους φάρους. Δηλαδή ένα σπίτι πας να φτιάξεις σε φυσιολογικό σημείο και χώρο μακριά από τη θάλασσα και σου ζητάει λεφτά, πόσο μάλλον κάτι το οποίο είναι χτισμένο επάνω στη θάλασσα και τρώει όλη αυτή την αλμύρα και το αλάτι. Όπως το θέτετε είναι ακριβές, οι απαιτήσεις των κτιριακών υποδομών στους φάρους είναι εξαιρετικά υψηλές και είναι προφανές ότι η δύσκολη δημοσιονομική κατάσταση την οποία βιώνουμε σαν Έλληνες έχει επηρεάσει τη συντήρηση των κτιριακών συγκροτημάτων των φάρων, θέτοντας όμως σαν πρωταρχικό μας σκοπό την ασφαλή λειτουργία και την αποδοτική επιχειρησιακή λειτουργία των ναυτυριακών βοηθημάτων. Και προσπαθώντας μέσα από το περιβάλλον αυτής της κρίσης, με εφευρετικότητα ή με συνεργασίες με δημόσιους κρατικούς φορείς ή με φορείς οι οποίοι προσφέρονται να συνδράμουν στην υποστήριξη των κτιριακών συγκροτημάτων διότι θα πρέπει να τονίσουμε ότι κατά κανόνα τα κτιριακά συγκροτήματα των φάρων αποτελούν κτίσματα ιδιαιτέρου κάλους, χτισμένα περί τα τέλη του 19ου με αρχές του 20ου αιώνα. Πάρα πολλά από αυτά αποτελούν μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς και ως εκ τούτου σαν τέτοια προσεγγίζονται ακόμα και από ιδιότες οι οποίοι έχουν την καλή διάθεση να κάνουν δωρεές για την υποστήριξη των φάρων. Καλή μέρα. Καλή μέρα σας. Πιο ευχάριστη στιγμή είναι πάρα πολλές, πιο ωραίες είναι μετά τη δουλειά όταν καθόμαστε παράδειγμα σε ένα φάρο το βράδυ που θα κάτσουμε να μαγειρέψουμε θα συζητήσουμε, θα κάνουμε ανταλλαγή απόψε όπως πήγε εδώ η συνεργασία σήμερα θα κάνουμε το briefing της επόμενης μέρας που θα πάμε, εντάξει θα ασθιευτούμε πάμε να δούμε λίγο την ώρα, θα περάσουμε, δηλαδή η παρέα, όλο αυτό το team της παρέας είμαστε 7-8 άτομα μαζί και θα πούμε τις λεγόμενες αντροκουβέντες που λέμε. Προσήφθηκα το 1979 στην υπηρεσία φάρων με δικό διαγωνισμό. Κατετάγηκα το 1979 τον Οκτώβρη, πήρα μετάθεση για τη Ρόλου, πρώτη μετάθεση στη Ρόλου. Εκεί παρεπονιάστηκα, πήγα και με τη Σύζουμπη στο φάρο, κάναμε μια βάρδια παίρνω μετάθεση τα πέντε από δυο χρόνια για Καστερόλη. Η Σύζουμπη, ήρθε μόνο το καμήλιο ταξίδι στο φάρο πήγα. Πατρευτήκαμε εκεί και πήγαμε καμήλιο ταξίδι. Την έπιασε το πλοίο όταν πηγαίναμε και δεν ήθελε να ξανατάει. Ζαλίστηκε γιατί ήρθε εκεί πρώτον. Στο φάρο ήταν δύσκολα. Οι βάρδιες ήταν 20 ημέρα τα κάναμε. 25 ημέρα τα πρώτα δυο χρόνια τα κάναμε κάθε 25 ημέρες. Συναδευτικά δηλαδή πηγαίναμε δύο, έρχονταν δύο για την επιβιουσία μας. Το πρώτο, ψάρεμα, κυνήγι, ζύμωμα. Βγάζαμε ψωμί. Με τον συνάελφό να μ' ακούει τον Καστελλοριζιό, τον γιατρό, βγάζαμε ψωμί. Κόβαμε σκύνα, ξεραίνονταν γιατί δεν είχε σκύνα, είχε μόνο το νησί πάνω. Κόβαμε σκύνα, ξεραίνονταν και μετά είχαμε φούρνο, είχαμε φούρνο, είχαμε πάρει και φορμούλες, αλεύρι και φτιάναμε ψωμί. Και το ψωμί και στο Καστελλοριζιό, ακόμα τον καιρό εκείνο, ήταν δωμαδιάτικο. Ένα δρομολόγιο θα έκανε το καράβι και αν είχε απαγραφή όταν ερχόταν, δεν θα είχε ούτε το Καστελλοριζιό ψωμί. Και έτσι ανακαστηκάζει μόνο. Να μαγειρέψουμε, να καθαρίσουμε, να σκουπίσουμε, ό,τι κάνει μια οικογένεια, ξέρω. Οι γυναίκες το κάναμε εμείς. Πήγαινε έξι το βράδυ, θα πίναμε ένα ουζάκι, θα βάζαμε το μιζεδάκι μας, θα πιάναν τα δικά μας, εκεί που θα μαλώνουμε, εκεί που θα αγαπιόμαστε, εντάξει έτσι είναι αυτά. Αν κάθε 25 και 30 μέρες με τον άλλον, καθένας μαθαίνει τα προβλήματα του άλλου νου και εκεί και συνεργαζόμαστε. Το μόνο δύσκολο ήταν η επικοινωνία. Αυτό ήταν το πιο δύσκολο. Τα άλλα τα είχαμε μαθειμένα. Τι να κάναμε, τι να κάνουμε, τι να κάνουμε, τι να κάνουμε, τι να κάνουμε, τι να κάνουμε, τι να κάνουμε, τι να κάνουμε. Αυτό ήταν το πιο δύσκολο. Τα άλλα τα είχαμε μαθειμένα. Τι να κάναμε. Και η γυναίκα μου όταν παντρευτήκαμε ήξερε ότι η δουλειά μου είναι αυτή, το αποδέχτηκε αυτό το πράγμα. Είχαμε ένα βιεντζέφαση, έκτακτες καταστάσεις και τα λοιπά, αν χρειαζόταν να γίνει κάτι, μας ειδοποιούσαν, είχαμε υπαφή με τη λοιμηνική αρχή, να μας ειδοποιήσει, να μας έλεγε καλό ή κακό. Στο Καστελόριζο όταν ήμουν παντρεμένος και η γυναίκα μου ήταν έγκυος στο πρώτο μου παιδί, ειδοποιήθηκα, χάθηκε ο πέθανες μου παιδιός νέος. Ειδοποιήθηκα, βγήκα στο Καστελόριζο, αλλά δεν είχε συγκοινωνία. Συγκοινωνία ήταν συγκεκριμένη. Μέχρι μια ηλικία, η κόρη μου, όταν πήγαινα εγώ στο σπίτι, ήμουν ξένος. Έπεφτε, πήγα να το σηκώσω πάνω και δεν με γνωρίζει. Κι αν σήμερα ξεκινούσες από την αρχή την καριέρα σου, θα βγάλει και στο ίδιο? Φαροφύλακας πάλι, είναι κάτι που μου αρέσει, ήταν επιλογή μου και θα το υπηρετώ όσο χρειάζεται. Η μοίρα μας εδίκασε, με σκάτη τιμωρία, να είμαστε εκεί με τη φρορή, στο πλοίο την πορεία. Αυτά εγγράφτηκαν παιδιά στη μοίρα των φυλάκων, να είμαστε εκεί με τη φρορή των αγριεμένων βράχων. Αυτή η ελευθερία που νιώθεις στον Φάρο, αυτή η μοναξιά, σε ανταμείβει αυτή η ομορφιά της φύσης. Ο Φάρος είναι πολιτιστικά μνημεία, εμείς είμαστε εκεί για να υπάρχουν ζωντανοί φάροι. Παίρνεις μια νέα από τους φάρους. Ο Υιός πηγαίνει τώρα πρώτη δημοτικού, έχει έρθει εδώ στον Φάρο. Έχει έρθει πάρα πολλές φορές, του αρέσει ο χώρος, του αρέσει ο Φάρος, έχουμε ανέβει και πάνω, έχουμε αλλάξει και μια λαμπούλα μαζί. Και θα άθελε κάποια στιγμή να γίνει και αυτός ο Φάρος Φυλακός. Αυτό το οικάζει ή εσύ το έχει πει? Μου το λέει κανένα φορά και πιστεύω να μην αλλάξει γνώμου. Εσύ θα το θελες? Θα το ήθελα αρκετά. Ευχαριστώ τον Θεό που μου δώθηκε η ευκαιρία να υπηρετήσω αυτήν την υπηρεσία. Όσο φορές και να γύριζα τον χρόνο πίσω, πάλι εδώ θα ήθελα να είμαι. Είναι συνταρακτικό το να μπορείς να ταξιδεύεις, να γνωρίζεις τους ανθρώπους, να βλέπεις μέρη. Έχω γυρίσει την Ελλάδα τουλάχιστον 7-8 φορές. Ένας άνθρωπος δεν του δίνεται εύκολα η ευκαιρία να μπορέσει να γυρίσει όλη την Ελλάδα, γιατί η Ελλάδα είναι πανέμορφη. Έτσι όποιος πιστεύει το αντίθετο κάνει μεγάλο λάθος. Οπότε όσες φορές και να γύριζα τον χρόνο πίσω, πάλι στην υπηρεσία θα ήθελα να είμαι. Παρακαλώ. ήχε. [♪ Μουσική Levain |
