| 6η διάλεξη: Λοιπόν, όπως κάθε φορά, ξεκινάμε μία σύνοξη του προηγούμενου μαθήματος, στη διάρκεια της οποίας θα μιλήσουμε και για τα τέστα. Θα πούμε τις απαντήσεις στα τέστα. Λοιπόν, ξεκινήσαμε έχοντας ανάπτυξη, ξεκινήσαμε το προηγούμενο τέστ με αναφορά στις δύο βασικές κατηγορίες των ενδροθρονικών συστημάτων, αυτά τα οποία κυριαρχεί η αέρια φάση και αυτά τα οποία κυριαρχεί η υγρή φάση. Και είπαμε ότι στον πρώτο τύπο, στον τύπο μάλλον στον οποίο κυριαρχεί η υγρή φάση, έχουμε, όπως λέει και ο όρος, νερό σε υγρή κατάσταση. Μπορούμε να έχουμε ιδροφορές καμηλής μέσης και ψηλής αθελπίας, δηλαδή ακόμα και θερμοκρασίες μεγαλύτερες από 100 βαθμούς, διότι υπάρχει, επικρατεί μεγάλη πίεση. Άρα, λοιπόν, μπορεί μέσα στην ιδροφορέα να έχουμε το νερό σε υγρή κατάσταση. Εκείνο το οποίο τονίσαμε στο προηγούμενο μάθημα είναι ότι αυτό που παίρνουμε στην επιφάνεια του εδάφους, στην κεφαλή της γεώτρησης, δεν είναι αντιπροσωπευτικό του τι συμβαίνει μέσα στον ιδροφορέα. Εντάξει. Και δώσαμε το παράδειγμα της χύτρας ταχύτητας. Όταν ανοίγει η βαρβίδα, ενώ βράζει το φαγητό και βγαίνει ατμός, στην ουσία μπορεί να έχουμε 90% ατμό και πολύ λίγα στα αγωνίρια νερού στην έξοδο από τη βαρβίδα, αυτό δεν σημαίνει ότι έχει σχεδόν να εξεντεθεί το νερό και το φαγητό καίγεται. Εντάξει. Συμβαίνει ότι επειδή αυτό που βγαίνει από τη βαρβίδα συναντά πολύ μικρή πίεση, αυτό είναι ατμός. Πολύ μικρή πίεση σε σχέση με αυτή που έχουμε μέσα στη χύτρα ταχύτητας. Η λειτουργία της χύτρας ταχύτητας είναι εξής. Πάει να εξατμιστεί το νερό και καθώς εξατμίζεται δεν μπορεί να διαφύγει από την καλά νεροστιεγός στην χύτρα, οπότε ουσιαστικά αυξάνει την πίεση. Αφού αυξάνει την πίεση, το σημείο βρασμού, θα μιλήσουμε σήμερα για τον βρασμό με λίγο μεγαλύτερη λεπτομέρεια, ανεβαίνει τη θερμοκρασία. Άρα μπορούμε να έχουμε 120 βαθμούς μέσα στη χύτρα και να μην έχει εξεντληθεί το νερό. Εντάξει. Και κάτι αντίστοιχο συμβαίνει όταν ανοίγουμε την ασφάλεια που υπάρχει στο καπάκι της χύτρας για να μπορέσουμε να την ανοίξουμε πιο γρήγορα. Γιατί όταν υπάρχει εσωτερική πίεση αυξημένη στη χύτρα, τότε επειδή έχει κάποιες τέτοιες αγκοπές στη σύνδεση με το καπάκι, η εσωτερική πίεση τα σπρώχνει το ένα από την μια μερικά το άλλο από την άλλη. Άρα δεν την αφήνει να ανοίξει τη χύτρα, πρέπει να εκτονωθεί αυτή η πίεση, να βγει ατμός που βγαίνει από την ασφάλεια, ενώ υπάρχει νερό, ξαναλέω, μέσα, και να εξουσιασθούν δύο πιέσεις, η ατμοσφαιρική με την εσωτερική μέσα στη χύτρα, ώστε να μπορούμε στη συνέχεια να ανοίξουμε το καπάκι. Ένα στοιχείο το οποίο έπαιζε ρόλο στην απάντηση του πρώτο ερωτήματος. Το δεύτερο στοιχείο που είπαμε είναι ότι εκείνο που διαφέρει στα δύο συστήματα, στο σύστημα στο οποίο κυριαρχεί η υγρή φάση και σε αυτό που κυριαρχεί η αέρια φάση, είναι η περιοχτικότητα σε ορισμένες προσμήξεις, ειδικά τα χλωριούχα, είναι ενδεικτικά για το ότι μέσα στο νετροφορέα έχουμε υγρή φάση, ενώ το βόρειο δεν μας δίνει ένδειξη γιατί υπάρχει και στα δύο συστήματα. Αντίστοιχα, στα συστήματα στο οποίο κυριαρχεί η αέρια φάση, προφανώς έχουμε μόνο συστήματα άνω των 100 βαθμών, κατά τεχμήριο ψηλής ενθαλπίας, αλλά μπορεί να είναι και μέσης προς τις πάνω θερμοκρασίες, είπαμε και να υποδιερώνται και σε δύο τύπους, μόνο αμμυάτα και λαρντερέλο. Ας δούμε λοιπόν την πρώτη ερώτηση στο δέστι, που είναι πάνω σε αυτό το κομμάτι, και την απάντησή της. Σε βάθος 600 μ.Μ. συναντάται γεωθερμικός υδροφορέας. Στην κεφαλή της γεώτευσης, η θερμοκρασία του γεωθερμικού ρευστού είναι 148 βαθμοί Κελσίου, η περιεκτικότητα σε ιδρόθειο και χλωριούχα άλατα ψηλή, και αναλογία νερού 1 προς 9. Ποια είναι η πιθανότητα της διαδικασίας θερμής του γεωθερμικού ρευστού. Καταρχήν το πρώτο που πρέπει να δούμε είναι αν έχουμε υγρή ή αέρια φάση. Ο λόγος 1 προς 9, όπως μόλις ξαναεξηγήσαμε, δεν είναι ενδεικτικός. Άρα αυτό το αφήνουμε στην άγκη. Τι όμως είναι ενδεικτικό, η ψηλή περιεκτικότητα σε χλωριούχα άλατα. Από αυτή βγάζουμε το συμπέρασμα ότι μέσα στον ιδροφορέα έχουμε υγρή φάση. Η ψηλή περιεκτικότητα σε ιδρόθειο δεν βοηθάει, είναι κοινή και στους δύο τύπους συστημάτων. Άρα σίγουρα, και αυτό κυρίως ήθελα να διαβάσω τις απαντήσεις σας, δεν έχουμε αέρια φάση μέσα στον ιδροφορέα, έχουμε υγρή φάση. Τώρα αν είναι με τον πρώτο μηχανισμό ή με τον δεύτερο, που είχαμε πει στο προ-προηγούμενο μάθημα, αν είναι απλά με αγωγή και με συναγωγή, η πιθανότητα είναι ότι είναι και με συναγωγή. Γιατί το 600 μέτρα είναι σχετικά μικρό βάθος για θερμοκρασίες κοντά στους 150 βαθμούς. Άλλωστε, η θερμοκρασία που παίρνουμε στην κεφαλή της γεώτρησης, οι 148 βαθμοί, είναι μικρότερη και αυτή από τη θερμοκρασία που έχουμε μέσα στον ιδροφορέα, που λογικά θα είναι πάνω από 150 βαθμούς. Άρα, κατά πάση, πιθανότητα είναι ο δεύτερος μηχανισμός θερμοκρασίας με συναγωγή, αλλά το βασικό που ήθελα να μου πείτε είναι ότι έχουμε υγρή φάση στον ιδροφορέα. Εντάξει. Μάλιστα, ευχαριστούμε. Ναι, βεβαίως. Αν ήταν αέρας φάσης, τι ενδεικτικά στοιχεία θα έπρεπε να έχουμε. Θα είχαμε χαμηλή περιεκτικότητα σε χωριούχα. Και φυσικά, οπωσδήποτε, να έχουμε και μια μεγάλη αναλογία να προσε νέα. Εντάξει. Αυτό προαπετούμενο, αλλά είναι αναγκαία, αλλά όχι ικανή συνθήκη, για να μας οδηγήσει στο συμβέρασμα ότι έχουμε αέρα φάση. Αυτά είπαμε στην αρχή του μαθήματος. Και στη συνέχεια προχωρήσαμε να αρχίσουμε να εξετάζουμε την περίπτωση της γεωθερμικής ενέργειας ψηλής ανθαλπίας. Και είπαμε ότι παρέχεται απαντήστηκα παιδί, ότι εξελίχθηκε με την πάλωδο του χρόνου. Οι πρώτες χώρες σε παραγωγή πανκοσμίως είναι οι Ίπα, οι Ηνωμένες Πολιτείες, οι Φιλιππίνες και η Ινδονησία. Ότι έχουμε στην Ελλάδα πολλά παιδεία τα οποία τα έχουμε αφήσει για διάφορους λόγους αλλά έχουμε άλλα αυτά, καιρός να τα αξιοποιήσουμε. Ότι η παραγωγή γεωθερμικού ρευστού, και λέω ρευστού γιατί μπορεί να είναι νερού ή αερίου, είναι παρόμοια με την παραγωγή πετρελαίου. Έχουμε μια γεώτρηση, η οποία είναι ένα σταθερό αγωγό μεταφοράς του ρευστού από εκεί που βρίσκεται μέσα στον υδροφορέα, το γεωθερμικό, μέχρι την επιφάνεια του εδάφους. Και είπαμε ότι πρέπει να κάνουμε ένα πολύ καλό σχεδιασμό του γεωθερμικού πεδίου λαμβάνοντας υπόξυν όλους τους παράγοντες που επηρεάζουν. Καταρχήν να δούμε ποια είναι η δυναμικότητα του πεδίου, την οποία μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε ώστε να βάλουμε την αντίστοιχη εγκαταστημένη ισχύ. Θα τα δούμε ξανά αυτά στο τέλος του σημερινού μαθήματος ή στην αρχή του επόμενου. Να δούμε πόσες γεωτρήσεις πρέπει να κάνουμε και σε τι θέσεις μεταξύ τους. Θέλουμε σχετικά μεγάλες αποστάσεις ώστε να μην επηρεάζει μία την άλλη, να έχουμε πιο εύκολη ροή. Θέλουμε παρούλα αυτά να αφήσουμε χώρο και για να μπορούμε να κάνουμε και γεωτρήσεις επαναφοράς του γεωθερμικού νερού μετά τη χρήση του στον ιδροφορέα, για λόγους κυρίως περιβαλλοντικούς, τους οποίους θα δούμε σε επόμενο μάθημα, αλλά και γεωτρήσεις πρόσθετες παραγωγικές όταν αρχίσει να πέφτει η παραγωγικότητα για κάποιους λόγους των γεωτρήσων που ήδη έχουμε κατασκευάσει. Άρα έχουμε ένα τέτοιο θέμα και έχουμε ένα θέμα βρετιστοποίησης για κάθε γεώτρυση χωριστά, που έχει να κάνει, και εδώ ήταν η δεύτερη ερώτηση του προηγούμενου τεστ, που έχει να κάνει με το συνδυασμό βάθους διαμέτρου και διαμέτρου της γεωτρύσης που θα κάνουμε. Είχαμε πει ότι εκείνο το οποίο δεν μπορούμε να αλλάξουμε είναι το βάθος στο οποίο πρέπει να φτάσουμε μέχρι να βρούμε το γεωθερμικό εδροφορέα. Εκείνο το οποίο μπορούμε να βρετιστοποιήσουμε είναι το πόσο θα προχωρήσουμε μέσα στο γεωθερμικό εδροφορέα. Αυτό μπορούμε να βρετιστοποιήσουμε. Όσο μεγαλύτερο είναι το βάθος στο οποίο θα προχωρήσουμε, προφανώς τόσο μεγαλύτερο είναι το κόστος. Αλλά δεν είναι το κόστος μόνο θέμα βάθος. Έχει να κάνει και με τη διάμετρο της γεωτρύσης. Πιο μεγάλες διάμετροι έχουν μεγαλύτερο κόστος, προφανές είναι αυτό το πράγμα. Μόνο που εμείς τελικά από κάθε γεωτρύση θέλουμε να πάρουμε μια συγκεκριμένη, ας το πούμε έτσι, ροή ενέργειας. Οπότε μπορούμε να πάρουμε μια συγκεκριμένη ροή ενέργειας με κάποιον συνδυασμό βάθος διαμέτρου. Μικρότερο βάθος μεγαλύτερη διάμετρο ή μικρότερο διάμετρο μεγαλύτερο βάθος. Αυτό, η επιλογή που θα κάνουμε έχει να κάνει με το κόστος. Ποιο συνδυασμός από αυτούς είναι καλύτερος για εμάς. Και αυτό πρέπει να ελεγχθεί σε κάθε περίπτωση. Πλέον, εάν έχουμε πεδίο στο οποίο κυριαρχεί η υγρή φάση, τότε παίζει ρόλο και η κατακόλφη μεταβολή της θερμοκρασίας που δεν είναι αμελητέα ή που μπορεί να μην είναι αμελητέα μέσα στο γεωθερμικό πεδίο. Δηλαδή, προχωρώντας σε μεγαλύτερο βάθος με μικρότερη, ας πούμε, διάμετρο, μπορεί να παίρνουμε τελικά πιο θερμό γεωθερμικό νερό. Άρα, για να πάρουμε τη συγκεκριμένη ισχύ, να χρειαζόμαστε μικρότερες παροχές. Εντάξει, ας πούμε, αυτό να είναι πιο βολικό, τελικά από απόψη κόστος. Και παίζει ρόλο και η διαβροτικότητα του υγεωθερμικού νερού. Καθώς προχωρούμε σε μεγαλύτερα βάθη, μπορεί να βρίσκουμε νερό το οποίο να είναι πιο διαβροτικό. Οπότε αυτό να αυξάνει το κόστος από την πίσω πόρτα. Θα έλεγα πως, υποχρεώνοντάς μας να χρησιμοποιήσουμε πιο ακριβά υλικά. Άρα λοιπόν, τελικά και η θερμοκρασία παίζει ρόλο. Άρα και η διαβροτική ικανότητα του υγεωθερμικού νερού παίζει ρόλο στο τελικό βέτηστο για κάθε συγκεκριμένη περίπτωση. Αυτό λοιπόν ήταν και το θέμα του δεύτερου ερωτήματος. Το διαβάζω. Πώς μπορεί να επηρεάσει την επιλογή του συνδυασμού βάθους διαμέτου γεώτρησης η κατακόρυφη μεταβολή της θερμοκρασίας των εσωτερικών γεωθερμικών ιδροφορέων, στους οποίους κυριαρχεί η υγρή φάση. Ήθελα να μου το γράψετε, όχι με τόσο πολλά λόγια, αλλά συνοπτικά αυτά του είπαμε μόλις προηγουμένως. Μερικοί δεν αναφέρθηκαν καθόλου στη διαβροτικότητα. Οπότε έχασαν ένα μέρος του αντίστοιχου βαθμού. Και στη συνέχεια, αφού είπαμε και κάποια άλλα στοιχεία που έχουν να κάνουνε με τις επιφανειακές ορεινώσεις, υπάρχει και εκεί ένα αντίστοιχο πρόβλημα βρετιστοποίησης. Ορισμένοι αναφέρθηκαν και σε αυτό στο τέστο που κάναμε. Αυτό το θεώρησα, δεν έφαξα μονάδες, αλλά στην πραγματικότητα είναι αρνητικό. Δείχνει στον εξεταστή ότι κάποιος που γράφει αυτό το πράγμα δεν είναι και τόσο σίγουρος για το τι πρέπει να απαντήσει. Και φυσικά αυτό δημιουργεί ένα σφίξιμο στο να δώσεις στον βαθμό που θα δώσεις τελικά. Δηλαδή μπορεί να μην έκοψα συνειδητά να πω ότι ξέρεις μίον 0,2, μίον 0,25 σε αυτόν που έγραψε και πράγματα που δεν χρειάζονται, αλλά μπορεί να έκοψε 0,1 ας το πούμε έτσι παθημολογώντας. Είναι καλό να μπορείτε να απαντάτε ακριβώς αυτό που σας ρωτάει κάποιος γιατί αλλιώς δημιουργείται την εντύπωση και δεν ξέρετε ακριβώς πρέπει να απαντήσετε. Λένε ας τα γράψουμε όλα κάτι από αυτά θα πιάσει. Εντάξει. Και στη συνέχεια ήρθαμε να μιλήσουμε για τις δοκιμές του χέτος του νερού κατά την ολοκλήρωση των υγειοτλήσων. Και δεν θα επανέλθω να πω αναλυτικά τα σχετικά με τα τρία διαγράμματα αυτά. Θα διαβάσω κατευθείαν την εφώνηση της τρίτης ερώτησης και θα συζητήσουμε την απάντηση. Σε ένα τεστ διοχέτευσης νερού με παροχή Q σε υγειοθερμική υγειότριση, διαπιστώθηκε ότι συμβαίνει ισορροή από υδροφόρος τρόμα στη υγειότριση σε βάθος από τα 460 μέτρων και η κροή προς υδροφόρος τρόμα σε βάθος 900 μέτρων. Ποια αλλαγή μπορεί να συμβεί στην κίνηση του νερού μεταξύ υγειότρισης και υδροφόρος τρομάτων αν αυξήσουμε την παροχή αλλά και την πίεση του διοριατευόμενου νερού. Ας βλέπουμε αυτή τη διαπάνεια καλύτερα. Στην πρώτη περίπτωση έχουμε ότι στο πάνω στρώμα υπάρχει ισορροή και στο κάτω στρώμα υπάρχει εκρροή. Το νερό πηγαίνει από τα ψηλά στα καμηλά από ενεργική άποψη, που σημαίνει ότι στο πρώτο υδροφόρο στρώμα έχει μεγαλύτερη πίεση το νερό μέσα στο στρώμα σε σχέση με το νερό που έρχεται από πάνω. Άρα μπορεί να υπερμηκίσει και να κατέβει και αυτό εν τέλει προς τα κάτω όπου και τελικά θα φύγει. Τώρα, αν εμείς αυξήσουμε την διοριατευόμενη παροχή, άρα και την πίεση που ασκούμε στο πάνω μέρος, υπάρχει περίπτωση, όχι βεβαιότητα, και κάποιος τώρα ψημάριστα πολύ καλά αυτό το πράγμα, θα φέρει η αυξημένη πίεση του διοριατευόμενου νερού να υπερμηκίσει την αντίστοιχη πίεση μέσα στον υδροφορέα και εν τέλει να έχουμε εκρροή και σε αυτή τη θέση και σε αυτή τη θέση. Και κάποιος έγραψε, μπορεί να έχει ακριβώς σύνδεκτο και να μην έχουμε καμία κίνηση στο πάνω μέρος και ούτω κάθε εξής. Τι λοιπόν είναι η απάντηση, την οποία οι περισσότεροι την έγραψαν λεσσιμένοι για κάποιο λόγο μπερδεύτηκαν. Εντάξει, υπάρχει κάποια απορία σε αυτά που είπαμε στην ανακεπαλαίωση που κάναμε σήμερα και τις απαντήσεις του προηγούμενου τέστη, γιατί όπως είπα και στην αρχή θα έχουμε τέστη και στο τέλος αυτού του μαθήματος. Υπάρχει κάτι που θέλετε να ρωτήσει, να δείτε. Αν δεν υπάρχει λοιπόν, ας προχωρήσουμε σε αυτά που θα ήθελα να συζητήσουμε σήμερα. Και θα με βοηθήσει αρκετά στη συζήτηση αυτή, ελπίζω τουλάχιστον, διότι το πρώτο με το οποίο θα ασχοληθούμε είναι το παινόμενο του βρασμού. Γιατί ουσιαστικά είναι ίσως το μόνο μάθημα στο οποίο κάνετε τηφασικές ροές. Δηλαδή, έχουμε συγχρόνως και νερό και ατμό. Και βέβαια δεν θέλω να πω σε βάθος, γιατί λες το μάθημα θα γίνονταν πάρα πολύ δύσκολο, δεν είναι αυτός ο στόχος του μαθήματος. Θα ήθελα να μου πείτε, γιατί αυτό το είμαι σίγουρος ότι το ξέρετε από το δημοτικό, ποια είναι η διαφορά ανάμεσα στο βρασμό και στην εξάστηση. Ποιο είναι το κοινό στοιχείο και ποια είναι η διαφορά. Το βρασμό γίνεται από όλη την μάζα του νερού, όχι από όλη την επιφάνεια. Αυτή είναι η κύρια διαφορά. Και τα δύο είναι φαινόμενα αλλαγής βάσης από την υγρή στην αερή εγκατάσταση. Μόνο που η εξάτμηση γίνεται μόνο από την επιφάνεια, ο βρασμός από όλη την μάζα και επιπλέον δεν προαπαιτείται κάποια να φτάσουμε στη θερμοκρασία κορεσμού. Μπορεί να έχουμε και σε καμηλές θερμοκρασίες εξάτμηση. Αν το πω έτσι, η ατμόσφαιρα μπορεί να κρατήσει περισσότερους υδρατμούς. Γιατί λέμε ότι τα ρούχα δεν στεγνώνουν όταν έχει υγρασία. Τι σημαίνει αυτό το πράγμα. Ότι δεν μπορεί το νερό που συγκρατείται στα ρούχα που απλώνουμε να γίνει υδρατμός. Να φύγει στην ατμόσφαιρα. Γιατί δεν χωράει εντός εισαγωγικών στην ατμόσφαιρα περισσότερος υδρατμός. Εντάξει. Και το ανάποδο φαινόμενο, το αντίστροφο φαινόμενο είναι η συμπίκνωση. Δηλαδή από την αέρια φάση να περάσουμε στην υγρή φάση. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα συμπίκνωσης που συμβαίνει όταν βάλουμε σε ένα χώρο που έχει πολλούς υδρατμούς μία κρύα επιφάνεια είναι αυτό που συμβαίνει στο καλοκαίρι και μπορεί να μαλώσει κανένας με κάποιον άλλον. Δηλαδή, θέλετε να πάτε εκδρομή, παίρνετε δυο βουκάλια κρύο νερό από το ψυγείο τα βάζετε στο κάθισμα του αυτοκινήτου, έχετε προσέξει να τα κλείσετε καλά για να μη χτύτει το νερό πάτε να πάρτε το φύλλο σας, σηκώνετε τα βουκάλια, μπαίνει μέσα στο φύλλο σας και βρέχετε. Γιατί θέλει να σας βρίζει. Της λέει ρε τάδε ας πούμε, γιατί δεν έκλεισες καλά τα βουκάλια. Έχει δίκιο? Αν δεν σας βρίζει μπορεί να έχει δίκιο. Αν δεν σας βρίζει πολύ δηλαδή. Αλλά ως προς την αιθειολόγηση. Ναι. Το νερό οφείλεται στο ότι ο ζητός αέρας έκρυσε συμφωνία με το κρύο εσωτερικό μέσο του βουκάλου και συμπλώνεται, συμπλώνει την καρμή, οπότε σας κάνει τίστατο που βέβαινε να πέφτει τα εξωτερικά. Ακριβώς αυτό. Ακριβώς αυτό. Βέβαια δεν σας απαλάει στις ευθύνεις που βράχει και ο φίλος σας αλλά τουλάχιστον πρώτον πείτε δεν ξέρεις καλή έγκυση κύριε Μεγάλε, δεν χύθηκε το νερό, είχαμε συμπίκνωση υδραθμού. Εντάξει. Επίσης αν έχουμε ένα μπάνιο, κάνουμε μπάνιο, βλέπουμε ότι κάπου θωλώνει ο καθρέφτης. Γιατί πάλι έχουμε συμπίκνωση υδραθμού στην επιφάνεια του καθρέφτη, ο οποίος είναι καλός αγωγός στις τρομμότες και προσφέρεται για συμπίπνωση κοντά ας πούμε στο παράθυρο γύρω γύρω από το παράθυρο γιατί είναι πιο κρύο. Πρώτα εκεί γίνεται συμπίπνωση και μετά σε άλλες θέσεις. Εντάξει. Αυτά λίγο πολύ τα ξέρουμε αν όχι από το δημοτικό, από το γυμνάσιο. Ας δούμε μερικά άλλα στοιχεία τα οποία δεν είναι τόσο γνωστά. Δεν τα επιμείνω πολύ γιατί είναι κυρίως για κάποιο λόγο θέματα μηχανολόγου. Δηλαδή οι μηχανολόγοι κάνουν αντίστοιχα μαθήματα, αλλά αξίζει τον κόπο ένα άκουσμα να υπάρχει και στους πολιτικούς μηχανικούς ιδίως όταν πρόκειται να ασχοληθούν με γεωθερμική ενέργεια. Ποιοι είναι οι τύποι του βρασμού. Υπάρχουν δύο τύποι βρασμού. Ο βρασμός τάσιμου υγρού, το λεγόμενο αγγλιστή pool boiling και ο βρασμός ρέοντος υγρού flow boiling ή forced convection boiling. Αν πάτε στο διαδίκτυο ή διαβάστε διάφορα βιβλία θα δείτε διάφορες ελληνικές αποδόσεις στο όρο pool boiling βρασμός υγρού στον τοχείο, τάσιμος βρασμός, ελεύθερος βρασμός. Αυτό δεν σημαίνει ότι έχει πρόβλημα η ελληνική γλώσσα στο να αποδώσει τον αγγλικό όρο. Συμβαίνει πέρα από την έλλειψη οργάνωση να αποφασίσουμε όλοι μας να χρησιμοποιούμε έναν όρο. Σημαίνει κατά κύριο λόγο ότι δεν είναι τόσο σαφής ή τόσο πετυχημένος ο αγγλικός όρος. Αυτό θα ήθελα να το τονίσω. Δηλαδή σε πολλούς δημιουργείται η εντύπωση ότι είναι δύσκολο να μεταφράσουμε την αγγλική ορολογία στα ελληνικά γιατί τα ελληνικά είναι πιο αγαμνά. Να μην πω ότι συμβαίνει το αντίστροφο, αλλά τουλάχιστον δεν ισχύει ότι είναι πιο αγαμνά τα ελληνικά. Άλλωστε η διεθνής επιστημονική ορολογία μέχρι και το 19ο αιώνα και τις αρχές του 20ου ήταν ελληνογενής. Δεν υπάρχει καμιά αφιβολία. Στις επιστήμιες όπως βιολογίας ή ιατρικές βιολογίες που αναπτύχτηκαν τότε στο βασικό τους κορμό, οι όροι είναι ελληνογενήσεις στη μεγάλη τους πιοψηφία. Διότι οι μορφωμένοι άνθρωποι που φτιάχναν αυτούς τους όρους ξέραν σίγουρα λατινικά. Και όσοι ήταν πολύ μορφωμένοι ήξεραν και ελληνικά, εντάξει, αρχαία ελληνικά. Τώρα οι πολύ καλοί επιστήμονες που κάνουν τους όρους δεν ξέρουν λατινικά, δεν ξέρουν φυσικά ελληνικά και δεν ξέρουν και καλά αγγλικά πολύ φοβάμαι, ακόμα και αν είναι Αμερικανοί πολίτες. Δηλαδή να πω ένα πολύ χαρακτηριστικό παράδειγμα στους υπολογιστές, τι σημαίνει default value. Ξέρετε τι σημαίνει, μπορείτε να με εξηγήσει κανείς τι σημαίνει default value. Σημαίνει την τιμή που θα πάρει το πρόγραμμα ή η εφαγμογή στον ηλεκτρονικό υπολογιστή, όταν εμείς δεν τη γνωρίζουμε διαφορετικά. Αν πάμε να ταρμηνεύσουμε στα ελληνικά κατά λέξη, θα πούμε τιμή απουσίας ή τιμή έλλειψης. Στα ελληνικά αυτό δεν μας ικανοποιεί, γιατί ξέρουμε ελληνικά και θέλουμε να μας τα κρύβεις. Στα αγγλικά τραβάμε έναν default value και έχουμε πάρει ο χάρος, εντάξει. Άρα λοιπόν, όταν δυσκολεύαστε να μεταφράσετε έναν ξένο όρο στα ελληνικά, ελληνικό όρο στα ελληνικά, τότε να ξέρετε ότι κατά πάση πιθανότητα δεν είναι δικό σας το πρόβλημα, είναι του όρου. Λοιπόν, εν πάση περιπτώση βέβαια και ο καθένας από εμάς μεταφράζει όπως θέλει και δημιουργείται ένα πρόσθετο πρόβλημα στα ελληνική ορολογία της πολλαπλότητας των όρων. Αυτό είναι το δικό μας πρόβλημα, εντάξει, όχι της μη δυνατότητας απόδοσης. Για να ερμηνεύσουμε τους δύο αυτούς τύπους βρασμού, στη μία περίπτωση, στην απλούστορη περίπτωση που έχουμε στάσιμο υγρό pool boiling, έχουμε την εξής κατάσταση. Έχουμε ένα δοχείο και μια θερμονόμενη επιφάνεια από κάτω. Και εδώ το γεμίσουμε με νερό, ας πούμε, ή κάποιο υγρό που θέλουμε να βράσουμε και παίρνει θερμότητα από εδώ και δημιουργείται, όταν περάσουμε κάποιο πετώπι θα το αφήσουμε αμέσως μετά, ο βρασμός. Αυτή είναι η πιο απλή περίπτωση, μελετάται πιο εύκολα. Το γεμινόμενο του βρασμού γενικά είναι πολύ βροχό. Και έχει διάφορες λεπτομέρειες, οι οποίες ακόμα είναι και τώρα αλλιευκρινίστες. Αλλά υπάρχει περίπτωση σε πάρα πολλές εφαρμογές, να έχουμε για παράλληγμα ένα σωλήνα, και μέσα σε αυτό να ρέει νερό, να θερμμένονται τετυχόμενα του σωλήνα σε ψητή θερμοκρασία και κάπου καθοδόν, να αρχίσει το νερό να βράζει. Καταλαβαίνετε ότι στην πολυπλοκότητα του αρχικού φαινομένου, προστίθεται και η πολυπλοκότητα εξαιτίας της ροής. Ένα ερώτημα. Σε ποιο σημείο θερμανόμενης πληφάνης θα αρχίσει ο βρασμός. Όχι από άψη θερμοκρασίας, αλλά από άψη σχηματισμού φυσελίδων. Εντάξει, γιατί ό,τι πάει να γίνει από ατμό, έρχεται και παρασχέδεται προς τα κάτω. Ή αν θέλετε, η κίνηση του νερού, αυτού που έχει χαμηλότερη αρχικά θερμοκρασία, οδηγεί σε μετά, παρότι στα τυχόματα μπορεί να έχουμε θερμοκρασία πάνω από την απαιτούμενη, οδηγεί σε μεταφορά, κατά κάποιο τρόπο, της έναξης του φαινομένου προς τα κατάντι της ροής. Τώρα, ας πάμε στο απλούστερο, για να δούμε τα διάφορα στάδια του βρασμού. Βρασμός, λοιπόν, σε ένα αρχικώς ηρεμούν υγρό, νερό ας πούμε. Εκείνο που συμβαίνει, πριν καν αρχίσουμε να θερμένουμε το δοχείο από κάτω, είναι απλώς εξάτρηση, εφόσον δεν έχουμε πολύ μεγάλη υγρασία στο περιβάλλον. Γι' αυτό, άλλωστε, και στα νησιά, η επιφανειακή αποθήκευση νερού με λιμνόδεξαμενές, μιλάω για τα ελληνικά νησιά του Αιγαίου και αντίστοιχα νησιά σε παρόμοιες κλιματικές συνθήκες, δεν είναι τόσο καλή λύση, γιατί χάνουμε πολύ νερό με εξάτρηση. Και χάνουμε νερό με εξάτρηση και γιατί έχουμε σχετικά ψηλές θερμοκρασίες, αλλά και επειδή πνέουν άνεμοι και παρασύρουν τους αθμούς πάνω από την επιφάνεια της νημοδεξαμενής, επομένως φέρνουν, πιθανώς, νερό αέραφ που είναι ακόρεστος και πάλι σηκώνει περισσότερη εξάτρηση. Λοιπόν, ας επανέλθω σε αυτό εδώ το σημείο. Καταρχήν, αν παρατηρήστε και κάνετε το σπίτι σας σε ένα δοχείο που έχετε βάλει πάνω στο μάτι, πότε λέτε ότι αρχίζει ο βρασμός? Ότι αρχίστε να βλέπετε και σαλίδες αθμού. Στο κάτω μέρος πάνω στη θερμή επιφάνεια. Μπορεί ήδη να έχουν ξεπεραστεί οι 100 βαθμίες, που είναι το σημείο βρασμού υπό κανονικές συνθήκες πίεσης. Ένα θέμα είναι ότι όταν αυξάνεται η πίεση, μετά αυξάνεται και αυτή η θερμοκρασία. Λέμε σε κανονικές συνθήκες πίεσης. Στην αρχή τι γίνεται, ανάβουμε το μάτι από κάτω, βλέπουμε να βγαίνουν ατμιά. Γίνεται πιο έντονη εξάτρηση. Σαλίδες δεν έχουμε δει ακόμα μέσα. Από ένα σημείο και πέρα αρχίζουν να γίνονται μικρές φισαλίδες, οι οποίες στην αρχή δεν φεύγουν προς τα πάνω, μένουν κολλημένες στην επιφάνεια κάτω, εξαφανίζονται, δημιουργούνται άλλες, μέχρι εν τέλει να πάρει μπρος το φαινόμενο και να αρχίσει ο βρασμός με σχηματισμό φισαλίδων, που λέγεται στα αγγλικά «nucleate boiling». Αυτό μπορείτε στα ελληνικά να το δείτε πυρήνωση, πυρινογέννηση, πυρινοποίηση, διάφορους τέτοιους όρους, κανείς δεν μου χαιρέσει ιδιαίτερα από αυτούς τους όρους. Η ιδέα είναι η εξής. Ο βρασμός θα αρχίσει από εκεί που έχει έναν πυρήνα που να βοηθήσει στη δημιουργία φισαλίδων, γι' αυτό λέγεται «πυρινοποίηση». Δηλαδή, αν έχει κάποιες χαραματιές, είναι λίγο χαλασμένη η επιφάνεια του σκεύου στο οποίο χρησιμοποιείται, έχει κάπου χαρακιές ή κάπως είναι φτυπημένη, θα δείτε ότι εκεί θα πάνε πρώτα να δημιουργηθούν οι φισαλίδες. Προσέξω ότι είναι πάρα πολύ χαρακτηριστικό αυτό το πράγμα. Γιατί εκεί υπάρχουν μικροκυλότητες στις οποίες είναι παγιδευμένος αέρας. Οπότε σε εκείνο το σημείο δημιουργείται μεγαλύτερη δυνατότητα για να ξεκινήσει μια φισαλίδα. Στην πραγματικότητα η αλλαγή φάσης γιατί ξεκινάει. Γιατί όταν ξεπεραστεί το σημείο βρασμού. Η κατάσταση ελάχιστες της εσωτερικής ενέργειας είναι ο ατμός. Αλλά όταν πάει να γίνει μια φισαλίδα δημιουργούνται φαινόμενα επιφανειακής τάσης. Οι οποίες αυξάνουν την εσωτερική ενέργεια και πρέπει να ξεπεραστεί αυτή ας το πω έτσι χονδρικά η αντίδραση της επιφανειακής τάσης για να μπορέσει να μεγαλώσει η φισαλίδα και να προχωρήσει προς τα πάνω. Αντίστοιχο φαινόμενο θα επανέλθω σε αυτό το σημείο και με την τεκνητή πρόκληση βροχής. Ξεκινάνε οι φισαλίδες. Στην αρχή είναι αραιές. Εδώ πέρα πολύ κοντά στην θερμαντική επιφάνεια έχουμε θερμοκρασίες πάνω από 100 βαθμούς. Στον υπόλοιπο σώμα λογικά έχουμε στους 100. Εδώ έχουμε τη θερμοκρασία του βρασμού. Εδώ λοιπόν έχουμε ένα υπέρθερμο στρώμα. Εδώ μέσα δημιουργούνται οι φισαλίδες και όταν ξεπεράσουν ένα κρίσιμο μέγεθος αρχίζουν να ανεβαίνουν προς τα πάνω. Ανεβαίνουν λοιπόν προς τα πάνω οι φισαλίδες και φτάνουν στην επιφάνεια. Στην αρχή είναι αραιές. Οπότε μπορούμε να θεωρήσουμε ότι κάθε μία φισαλίδα και άλλο η θερμοκρασία σε αυτό το στρώμα οι φισαλίδες φέχουν μία μετά την άλλη. Και αυτό τις διευκολύνει γιατί πίσω από κάθε φισαλίδα δημιουργείται ένας ολκός. Αυτό ίσως έχετε ακούσει στην λικανική των ρευστών. Είναι από το έργο. Τα απόνερα, όταν βλέπετε ένα πλοίο που πάει στη θάλασσα δημιουργείται από πίσω ένας αναβλάκι. Τα απόνερα που λένε του πλοίου. Ολκός και σωστή είναι η λέξη. Στα αγγλικά είναι τη λέξη wake. Ολκός σημαίνει το αυλάκι που δημιουργείται με το σύρσιμ. Εντάξει. Αυτό σημαίνει ολκός και είναι ακριβώς το αντίστοιχο του wake στη συγκεκριμένη περίπτωση. Θυμάστε τη λέξη ρημουλκό. Τι σημαίνει ρημουλκό. Τι σημαίνει ρημουλκό. Αυτή είναι η ίδια ρίζα με το ολκός. Εντάξει. Γίνεται πιο έντονος οβρασμός. Είμαστε ακόμα στο πρώτο στάδιο που έχουμε σχηματισμό φυσαλίδων κάποια στιγμή δημιουργούνται σχεδόν στήλες ατμού. Έχουμε όλο και περισσότερη ταχύτερη μεταφορά θερμότητας προς τα πάνω. Γιατί? Γιατί την κίνηση των φυσαλίδων την υποστηρίζει η άνωση. Και η μεγαλύτερη θερμοκρασία έχουμε φυσική συναγωγή. Και αντίστοιχα ψυχρότερο νερό σε υγρή κατάσταση κατεβαίνει κάτω υπερθερμένεται και αυτό και γίνεται αυτός ο κύκλος. Φτάνει ένα σημείο όπου είναι τόσο πυκνές οι φυσαλίδες πια που δεν μπορεί να κατέβει νερό σε υγρή κατάσταση μέχρι τη θερμαντική επιφάνεια και αρχίζουν να δημιουργούνται τμήματα όπου υπάρχει ένα ημένιο ατμού. Αυτή είναι η περίπτωση του μεταματικού βρασμού και τέλος όλη η επιφάνεια καλύπτεται από αυτό το λεπτό ημένα βρασμό με αέριο ημένα. Ας δούμε την αντίστοιχη καμπύλη εδώ. Εδώ είμαστε στην πρώτη φάση. Έχουμε την μεταφορά θερμότητας σε αυτόν τον άξονο με την θερμοκρασία την υπερθέρμαση του χωριακού στρώματος κοντά στην θερμαντική επιφάνεια. Εδώ έχουμε απλώς φυσική συναγωγή θερμαντικό το κάτω μέρος γίνεται λαφρότερα ανεβαίνει επάνω όπως έχουμε πει σε προηγούμενα μαθήματα. Από εδώ και πέρα εδώ που υπάρχει από το γόνι αρχίζει ο βρασμός με φυσαλίδες. Βλέπετε ότι εντύνεται ο ρυθμός μεταφοράς θερμότητας γίνεται πιο γρήγορη η μεταφορά θερμότητας γιατί έχουμε αυτές τις φυσαλίδες. Και φτάνει σε ένα μέγιστο ακριβώς εκείνο το σημείο να ενεργηθεί αυτός ο λεπτός σημαίνας γιατί το στρώμα αυτό που δημιουργείται του ατμού δράει κατά κάποιο τρόπο μονοτικά και από εκεί και πέρα μειώνεται ο συντελεστής μεταφοράς θερμότητας. Είμαστε σε αυτή την περιοχή μεταβατικός βρασμός φτάνει σε ένα ελάχιστο, δεν διακρίνεται αλλά λέγεται, σημείο του Leidenfrost και από εδώ και πέρα παίρνει πάλι την ανηφόρα. Εδώ σε αυτή την περιοχή επειδή έχουμε ροή θερμότητας η οποία όμως δεν μπορεί να φύγει όπως έφευγε με το ρυθμό που έφευγε, υπάρχει κίνδυνος καταστροφής θερμαντικής επιφάνειας. Για αυτό μπορεί να δείτε σε ξένη βιβλιογραφία τον όρο burnout, στα ελληνικά πολύ καλός όρος είναι κατάκαυσης, κατακέεται η επιφάνεια και παθαίνει ζυμνιά. Αλλά δεν σημαίνει ότι εφόσον φτάσουμε σε αυτό το σημείο δεν και καλά θα καταστραφεί η επιφάνεια, εντάξει, αλλά υπάρχει κίνδυνος καταστροφής της. Αυτή λοιπόν είναι η καμπύλη βρασμού. Να κάνω τρεις συναφείς παρατηρήσεις. Παρατήρηση πρώτη. Αν έχουμε, και αν θέλετε προσέξτε αυτά τα πράγματα, θερμαντική επιφάνεια οριζόντια, τότε είναι τα φαινόμενα όπως τα είπαμε. Θα μπορούσε να μην είναι αυτή η θερμαντική επιφάνεια, αλλά έχουμε βάλει από πάνω μία κατακόρυφη θερμαντική επιφάνεια. Το φαινόμενο κάπως θα αλλάξει, αλλά όχι πάρα πολύ. Θα αλλάξει πολύ όμως αν έχουμε κλείσει από πάνω το δοχείο, μπορεί να κινηθεί έτσι στο νερό όπως άλλη κατεύθυνση, ή εν πάσης περιπτώσεις μπορεί να είναι ένα κλειστό δοχείο και να θερμαίνουμε από πάνω. Σε αυτή την περίπτωση τι θα αλλάξει, γιατί κάτι θα αλλάξει και θα μειωθεί ο ρυθμός μεταφοράς θερμότητας. Σε αναλειωποιείτε, ζεστένονται από πάνω. Ζεστένονται από πάνω. Από κάτω όχι. Από κάτω όχι, ναι. Το ίδιο θερμό νερό καταρρεμβαίνει προς τα πάνω, αλλά το ζεστένιο το ίδιο θερμό. Λοιπόν, πλέον δεν βοηθάει η άνωση και η φυσική συναγωγή στην μεταφορά θερμότητας προς τα κάτω. Άρα η μεταφορά θερμότητας γίνεται βέβαια, αλλά γίνεται πολύ πιο αργά. Αν η θερμαντική επιφάνεια είναι από πάνω σε σχέση με το αν η θερμαντική επιφάνεια είναι από κάτω, είτε ούτως ή άλλως είναι πολύ πιο βολικό στην κοινή χρήση να έχουμε από κάτω τη θερμαντική επιφάνεια. Άρα τότε συμβαίνει η ευκολία στη χρήση να συμπίπτει και με την καλύτερη μετάδοση θερμότητας. Ούτως ή άλλως όμως, και στη μία και στη άλλη περίπτωση, γιατί μην μιλάμε για διά ποσό τα νερού, δηλαδή για διά ποσοθερμότητας, για να αρχίσει ο βρασμός. Για να αρχίσει και την έναρξη του βρασμού. Ναι, πρέπει να το κάνουμε ακριβώς ίδιο ποσοθερμότητας. Για να ανέβει τελικά η θερμοκρασία όλης της μαζας σε κάποια άλλη θερμοκρασία, ή για να συμβεί η εξάτειμιση όλης της μαζας. Θα γίνει πιο αργά. Αυτό λέμε. Πιο αργή μεταφορά θερμότητας, ίσως και πιο έντονης τρομάδος. Μα ο ρυθμός θα πρέπει να είναι αυτό που δίνουμε εμείς. Πολύ καλή η ερώτηση. Μπορεί να ανεβάζει, εξατάται πώς παρέχεις την θερμότητα στη θερμαντική επιφάνεια. Μπορεί να υπάρχει σχέση, αν έχουμε την περίπτωση, αλλά δεν την έχουμε πει ακόμα στο επόμενο μάθημα, είναι πάρα πολύ καλή αυτή η ερώτηση, την περίπτωση εναλλάκτη θερμότητας. Δηλαδή, έχουμε μια διαχωριστική επιφάνεια και δύο νερά με διαφορετική θερμοκρασία. Ας αφήσουμε την περίπτωση του βουρασμού. Το ένα κινείται από τη μια μορδιά, το άλλο από την άλλη, οπότε έχουμε μεταφορά θερμότητας από το πιο θερμό στο πιο ψυχρό. Ο ρυθμός μεταφοράς εξαρτάται και από τις σχετικές θερμοκρασίες. Αν, λοιπόν, το πιο ψυχρό έχει ψηλότερη θερμοκρασία, στο στρώμα που ρίχνει σε άμεση επαφή με το θελμότερο, τότε τελικά ο ρυθμός μεταφοράς θερμοκρασίας θα είναι μικρότερος. Εντάξει, αν έχουμε ένα ελεκτρικό μάτι από κάτω που ζεσταίνει και όντως παρέχει σταθερή θερμοκρασία, τότε εκείνο που μπορεί να γίνει είναι να ανεβεί η θερμοκρασία της θερμαντικής επιφάνειας, και να δημιουργηθεί κατόπιν μεγαλύτερη υπερθέρμανση του στρώματος, το οποίο είναι κοντά στην θερμαντική επιφάνεια, για να μπορέσουμε να ανεβάσουμε τη θερμοκρασία και στην υπόλοιπη μάζα του νερού. Πάρα πολύ καλή ερώτηση. Να επιχεί σε αυτήν την περίπτωση να ρίχνει το στρώμα, το οποίο είναι κοντά στην θερμαντική επιφάνεια, να επιχεί σε αυτήν την περίπτωση. Δηλαδή, τους θελαμβάνε τα ερώτηση πολύ πιο πάνω κομματήρου, έχουμε σαν πιο θερμός από τη συνδρομή περίπτωση. Αν, ας πούμε, θέλουμε ένα σύγκριμα της θερμότητας, η συνδρομή περίπτωση θέλει πέντε λεπτά για να γίνει ηλιαρία, για να γίνει αέρα και επιφάνεια, για να γίνει ευασμός, τις δεύτερες λεπτώσεις λέγονται ότι γίνεται πιο άλλα. Άρα, θέλει έξι λεπτά. Απορροφάτε πιο αργά η ενέργεια που παρέχουμε. Εντάξει, για να έχουμε το ίδιο τελικό αποτέλεσμα, προφανώς θα παράσχουμε συνολικά η ίδια ενέργεια. Όπου δεν είναι μόνο η αύξηση των θερμοκρασίας, αλλά είναι και οι λαθάνους, τα θερμότητα, αλλαγές βάσης προκειμένου βρασμού. Και βέβαια, διαφορετικά είναι τα πράγματα, όταν είμαστε στο διάστημα. Και εκεί, τι συμβαίνει στο διάστημα, τι λείπει. Έχουμε θερμαντική επιφάνεια από κάτω. Η άνωση, άρα και η φυσική συναγωγή. Γιατί αφού δεν υπάρχει βαρύτητα, πάει περίπατο και η άνωση. Οπότε το φαινόμενο του βρασμού στο διάστημα, εξελίσσεται διαφορετικά από το φαινόμενο του βρασμού, στην επιφάνεια της γης όπου έχουμε τη βαρύτητα. Εντάξει. Είπα προηγουμένως, μιλώντας για την επιφάνεια που από κάποια σημεία ξεκινάει πρώτα ο βρασμός, που είναι οι πυρήνες από τους οποίους θα ξεκινήσει ο βρασμός, ότι κάτι ανάλογο συμβαίνει με την τεχνητή πρόκληση βροχής. Ξέρει κανείς τι συμβαίνει. Έχει σχέση με αυτό που λένε μας ψεκάζουνε. Όντως ψεκάζουνε τα σύννεφα. Δηλαδή ρίχνουνε συνήθως ιωδιούχο άργυρο σε λεπτό διαμερισμό, ώστε να συμβεί πάνω σε αυτή την επιφάνεια του υλικού το οποίο γίνεται ο ψεκασμός, να έρθουν και να συμπυκνωθούν οι υδρασμοί, ώστε να αποκτήσουν οι σταγόνες νερού, την κρίσιμη μάζα που απαιτείται, για να πέσουν στη συνέχεια υπό μορφή βροχής ή χιονιού. Εντάξει. Άρα τους δημιουργούμε τις θέσεις συμπύκνωσης. Αυτή είναι η έννοια της τεχνητής βροχής. Φυσικά είναι μια παρέμβαση που μπορεί να πετύχει, μπορεί και να μην πετύχει, ότι έχει συνέπειες, ειδικά αν έχεις ιωδιούχο άργυρο γιατί αυτό θα πέσει κάτω και μπορεί να προκαλέσει προβλήματα να το κάνεις κάθε τόσο, περιβαλλοντικά και προβλήματα υγείας τελικά, είναι ένα θέμα ανοιχτό. Οι Κινέζοι έχουν ξεκινήσει ένα σημαντικό πρόγραμμα, το χρησιμοποίησαν και στους Ολυμπιακούς αγώνους του Πεκίνου. Αν θυμάστε, θέλοντας να προκαλέσουν βροχή προηγουμένως για να έχουν καλοκαιρία, να μην έχουν κίνδυνο βροχής, κατά την ημέρα έναρξες των αγώνων. Και τώρα υποτίθεται ότι ξεκινάει ένα πρόγραμμα με στόχο την καταπολέμηση της αέριας ρίπασης στις πόλεις. Να πέσει η βροχή και να συμπαρασύρει και τους ρήφους, να κατακαθήσουν κάπου, να πάνε κάπου, πιθανώς να γίνει μετά επεξεργασία του νερού, κλπ. Είναι ένα πρόγραμμα που κάποιος μπορεί να το πιστεύει, κάποιος μπορεί να μην το πιστεύει τόσο πολύ και ίσως είναι από αυτά που λέμε ότι η πράξη στο τέλος θα δείξει τι ακριβώς γίνεται. Κάποτε σε αυτήν την ιδέα και στη μία περίπτωση και στην άλλη δίνουμε, προσφέρουμε θέσεις για να ξεκινήσει ο βρασμός. Συνατάται όλη αυτή η ιστορία, δεν ξέρω αν έχετε ακούσει, αν έχετε φούρνο μικροκυμάτων και βάλετε καινούριο σκεύος μέσα, μπορεί να σκάσει και να πεταχτεί όταν το βγάζετε έξω και να σας σκάψει. Δεν είναι αδύνατο αυτό, η ιδέα είναι ακριβώς ποια. Γιατί στο φούρνο μικροκυμάτων έχουμε ταχύτητα τη θέρμαση. Μπορεί να ξεπεράσει τη θερμοκρασία των 100 βαθμών, χωρίς να προτελθεί ο βρασμός. Οπότε, αν είναι απαραίωτο σκεύος και έχει χαραγματιές, τότε υπάρχουν οι θέσεις αν είναι στο βαθμό του βρασμού και αυτό είναι περίπου αδύνατο, θα ξεκινήσει ο βρασμός. Αν όμως όντως θα ξεκινήσει ο βρασμός και έχει 130 βαθμούς, τότε μπορεί να βράσει απότομα και πραγματικά, αν εκείνη την ώρα σας βγάζετε το σκεύος, να σας κάψει. Εντάξει. Και αυτό το απότομο-απότομος βρασμός έχει σημασία και για τη γεωθερμία. Είναι αυτό το οποίο εμάς μας ενδιαφέρει. Γιατί? Γιατί όταν έχουμε βρασμό λόγω απότθερμού, δευστού, λόγω απότομης μίωσης της πίεσης, δεν πάει να κάνει μικρές πισαλίδες, αλλά πάει να μετατραπεί απότομα σε ατμό και αυτή η απότομη μετατροπή δημιουργεί ένα είδος έκρηξης. Γι' αυτό θα δούμε και σε επόμενα μαθήματα ότι ένας τρόπος εντοπισμού διόδων ανόδου υπέρθερμου νερού πάνω των 100 βαθμών, που κατά τη διάρκεια της ανόδου του περνάει από την υγρή στην αέρια φάση στις 190 μικρότερες πιέσεις, είναι να έχουμε γεώφωνα, όπως λέγονται, κάποιες εσκευές που να καταγράφουν αυτόν τον ιωνί σεισμικό θόρυβο. Αυτές οι μικροεκρήξεις είναι σαν πολύ πολύ μικροί σεισμοί. Αν μπορούμε να τους καταγράψουμε σε μια περιοχή που βέβαια υποκτεβόμαστε ότι μπορεί να συμβαίνει κάτι τέτοιο, διαπιστώνουμε που υπάρχουν οι δύοδοι, οι φυσικές δύοδοι ανόδου του υπέρθερμου νερού πάνω των 100 βαθμών. Αν όμως έχουμε 80 βαθμίους μέσα στον υδροφορέο, και αυτό το έχω βάλει πολλές φορές σε ερώτηση σε τεστ, τότε αποκλείεται να χρησιμοποιήσουμε αυτές τις μεθόδους, αφού δεν θα έχουμε βρασμό. 80 βαθμίους είναι κάτω, θα ανεβούν και θα είναι 75. Εντάξει, δεν έχουμε αυτό το φαινόμενο που μπορεί να καταγραφεί από τις αντίστοιχες συσκευές. Υπάρχει κάποια απορία έως εδώ. Επειδή έχουμε κάνει ήδη μη εδιακτική ώρα, αλλά απολέβει η ροή του μαθήματος θα σταματήσει εδώ πέρα, θα έχουμε χρειάζομα 10 λεπτών και θα προχωρήσουμε στο επόμενο μήμα του μαθήματος. Ξαναλέω ότι στο τέλος έχουμε και τεστ. Είπαμε και στο προηγούμενο μάθημα ότι στα πεδία ψηλής ενταλπίας, στην πραγματικότητα δεν θέλουμε να κάνουμε άντληση. Θέλουμε, και είναι εύκολο να γίνει αυτό, να παίρνουμε το γιοθερμικό ρευστό στην επιφάνεια χωρίς αντιστάσεις για κανείς είναι δυνατόν αυτό το πράγμα. Είναι δυνατόν, γιατί μέσα στη στήλη της γεώτρησης, όπως ανεβαίνει το νερό και βράζει, έχουμε μια στήλη η οποία έχει μικρότερο βάρος από αντίστοιχη στήλη νερού που βρίσκεται μέσα στον ειδροφορέα. Μπορεί λοιπόν να έχουμε αυτή την αυτόματη, εντός εισαγωγικών, κίνηση η οποία είναι υποφελής για μας. Υπάρχουν όμως πολλές περιπτώσεις όπου κάνουμε ένα πηγάλι, είμαστε χαρούμενοι ότι βρήκαμε το γεωθερμικό ειδροφορέα, έχει αυτά τα χαρακτηριστικά, θα έρχεται το γεωθερμικό ρευστό από μόνο του, όμως το πηγάλι δεν μας κάνει τη χάρη. Αυτό δεν σημαίνει κατ' ανάγκην ότι απέτυχηκε η γεώτρηση, αλλά μπορεί να σημαίνει ότι δημιουργήθηκε μία στήλη ψυχρού νερού, η οποία διατηρείται μέσα στον πηγάλι κατά τη διάρκεια της κατασκευής, η οποία είναι στο πάνω μέρος, είναι πάνω από το γεωθερμικό νερό που υπάρχει στο κάτω μέρος της γεωτρησης σε επαφή με τον ιδροφορέα. Είναι δύσκολο να γίνει λόγω του μικρού εύρου της γεωτρησης κάποια συναγωγική κίνηση, οπότε αυτό λειτουργεί κατά κάποιο τρόπο σαν τάπα. Δεν είναι φυσική τάπα, δεν είναι κλειστή η γεώτρηση από πάνω, αλλά έχει ένα βαρύ στρώμα ψυχρού νερού, το οποίο δεν μπορεί να υπερνηκίσει το νερό που έρχεται από το ιδροφορέα. Εντάξει, να το βγάλει έξω και να συνεχίσει μετά την κανονική ροή. Σε αυτές τις περιπτώσεις, επειδή οι γεωθερμικές γεωτρήσεις είναι ακριβές και δεν μπορεί να επικασιάσουν, δεν βαριέσουν, έκαναν μια γεωθερμική γεωτρήσεις, δεν το λέει αυτό να πάει να σκάψω παραπέρα, αυτό είναι αυτοκτονικό προφανώς, πρέπει να δοκιμαστούν διάφοροι τρόποι για να λειτουργήσει το πηγάλι, για να λειτουργήσει η γεωθερμική γεώτρηση. Αυτούς τους τρόπους θα εξετάσουμε στο σημερινό μάθημα. Και ο πρώτος τρόπος είναι η συμπίεση με αέρα. Εδώ θα κάνω μια μικρή παρένθεση. Μάλλον την παρένθεση θα την κάνω μετά στο ένα-ένα, όχι σε αυτό το σημείο. Είναι πιο σχετικό εκεί πέρα. Ποια είναι η ιδέα? Η ιδέα αυτής της μεθόδου δεν είναι να αφαιρέσουμε αυτή την ψυχρή στήλη, να λύσουμε κατά κάποιο τρόπο, υποτίον ότι είναι σε κάποιο βάθος και δεν θέλουμε να κατεβάσει η γεωθερμική γεωτρήση. Δεν είναι στα πέντε μέτρα, οπότε θα βάλουμε ένα σωλήνα και την αρτία στην επιφάνεια του εδάφους και θα κάνουμε αναρώφηση. Εδώ όμως θα ανοίξω την παρένθεση για να το συζητήσουμε καλά αυτό το σημείο. Νομίζω δεν το έχουμε συζητήσει. Αν το έχουμε συζητήσει στο προηγούμενο μάθημα, να μου το επισημάνετε. Αφήστε τη γεωθερμία, έχουμε ένα πηγάρι. Κάναμε το πηγάρι, το νερό είναι σε βάθος 15 μέτρων. Μπορούμε με μια γεωτρήση, με μια αρτία στην επιφάνεια του εδάφους, κατεβάζοντας ένα σωλήνα μέσα στη γεωτρήση, μέχρι τα 20 μέτρα, όχι μέχρι τα 15, να έχουμε και ένα περιθώριο να πέσει η στάθμη του νερού, να βάλουμε μπροστά τη γεωτρήση την αρτία και έχουμε φέρει την καλύτερη αρτία που υπάρχει στον κόσμο, την πιο τέλεια αρτία, και να πάρουμε το νερό. Έχεις αγοράσει την πιο τέλεια αρτία που υπάρχει, έχεις κάνει ένα πηγάρι, βρήκες νερό στα 15 μέτρα, κατεβάζεις λοιπόν ένα σωλήνα, οι αρτίες είναι στην επιφάνεια του εδάφους, κατεβάζεις ένα σωλήνα μέχρι τα 20 μέτρα, είναι και βυθισμένος 5 μέτρα μέσα στο νερό ο σωλήνας και βάζεις μπροστά την αρτία. Θα αρχίσει να τρέχει νερό. Αυτό είναι το επόμενο που θα πούμε. Λέω, αν θέλουμε να την κατεβάσουμε κάτω να τη διαπορούμε, να αντιμετώσουμε νερό, είναι η καλύτερη, δεν υπάρχει πιο καλή. Να την κατεβάσουμε κάτω ή να την κατεβάσουμε κάτω. Δεν λέω να την κατεβάσουμε κάτω, να είναι στην επιφάνεια του εδάφους. Αυτό λέω τώρα. Δεν θα τρέξει, όχι. Γιατί? Δεν είναι τέτοιο, υποβείς δεν δημιουργείται στο πίσω μέρος της αγγλίας. Ακριβώς αυτό που λέει ο συνάδαφος. Πώς θα λειτουργήσει αυτή η αγγλία αν είναι στην επιφάνεια του εδάφους, θα λειτουργήσει με αναρώφηση. Θα πάει να βγάλει καταρχήν τον αέρα που υπάρχει μέσα στον σωλήνα και τότε λόγω της ατμοσφαιρικής πίεσης που θα εξακολουθεί να υπάρχει στο νερό του ιδροφορέα, αυτό θα ανέβει μέσα στο σωλήνα, αλλά θα ανέβει μέχρι το πολύ τα 10,3 μέτρα, που είναι η ισοδύναμη στήλη νερού με την ατμοσφαιρική πίεση. Αυτό το σύστημα θα μπορούσε να λειτουργήσει αν βρίσκαμε το νερό στα 5-6 μέτρα, να έχουμε και περισσότερο να πέσει λίγο η στάθμη, εντάξει, και να λειτουργεί και καλά η αγγλία, να μην χτυπάει, να έχει και μια αέρα, μια νερό, τότε θα μπορούσε να λειτουργήσει με αναρώφηση. Αλλά όπως είπε ο συνάδαφος, όταν θέλουμε να αγγλίσουμε από μεγαλύτερα βάθη, τότε κατεβάζουμε είτε τον άξονα της αγγλίας κάτω, είτε όλη την αγγλία κάτω, αν εξαρτάται από το βάθος, οπότε τι κάνουμε, δεν κάνουμε πια αναρώφηση, αλλά προσδίδουμε ενέργεια από κάτω στο νερό, για να ανέβει μέχρι την επιφάνεια του εδάφους. Και έτσι μπορούμε να λειτουργήσουμε και από τα 50, και από τα 100, και από τα 150, και από τα 200 μέτρα, εντάξει. Συναφές είναι το ερώτημα, στο οποίο όμως θα μπει και η γεωθερμία, με τον Σούπερμαν. Το λέω και στο προπτυχιακό μάθημα, δεν ξέρω αν το θυμούνται οι συμπόγειες, δεν ξέρω αν το θυμούνται οι μερικοί από αυτό. Έχουμε τον Σούπερμαν, στην ταράτσα νέας τριόροφης οικοδομής, δηλαδή, ας πούμε στα 12 μέτρα από την επιφάνεια του εδάφους, βάζουμε μια, λειψάει ο Σούπερμαν, βάζουμε ένα βαρέλι με πορτοκαλάδα, του δίνουμε και ένα πολύ μεγάλο καλάμι, και του λέμε ποιες είναι, χωρίς να πετάξεις και να κατεβείς κάτω από εδώ που είσαι. Μπορεί να την πηγεί. Για τον ίδιο λόγο, όχι. Έτσι δεν είναι. Εάν είναι Σούπερμαν θα δημιουργήσει πλήρες κενό στον σωλήνα, θα ανεβεί η πορτοκαλάδα μέχρι τα 10 μέτρα, θα του λείπουν άλλα 2. Αν εκτός από ο Σούπερμαν είναι και πολύ έξυπνος και ξέρει και πολύ καλά θερμοδυναμική, έχει κανένα τρόπο να την πηγεί την πορτοκαλάδα. Και είναι και άτρωτος επίσης. Να αφήσει το γραμμάτι του να φάνει και να σε αρετήσει. Αυτό το πας κάπου αλλού. Το πας κάπου αλλού που πρέπει να βγάζεις και το καλάνι έξω και τα λοιπά. Αυτό είναι ένας άλλος τρόπος. Αλλά χωρίς να μετακινήσει το καλάνι. Θα το πω και αυτό, χωρίς να μετακινήσει το καλάνι. Ήταν πολύ καλή η παρατηρήση που έκανε ο συνάδελφος. Θα βοηθήσει τον σούπερ Μαλίκ. Αν έτσι πως είναι η σωλήνα και έχει τα ρόμα στην αστάση, πάμε και ρίξουμε εμείς τα ρόμα πάλι. Και αφήσει το λεφάκι από το τρόπο που είμαστε τώρα. Το υπόλοιπο ας πούμε που είναι προς τα κάτω. Θα αφήσει να τραβάει ή όχι. Όχι. Σκέφτεσαι το σύφωνα που πρέπει να γυμνήσει, αλλά δεν πάει πάνω απ' τα 10 μέτρα το σύφωνας από το πράγμα. Μπορείς να κλείσεις το λαπάκι, να δημιουργήσει πρώτα να δει μεγαλύτερη πίεση. Αυτό θα μπορούσε να είναι μία λύση. Καλή απάντηση. Η δεύτερη λύση όμως είναι η εξής. Αφού είναι σούπερ Μαλίκ και μπορεί να ρίξει και θερμαντικές ακτίνες, να το θερμάνει, άρα αυτό να το θερμάνει θα γίνει η πυκνότητά του μικρότερη. Άρα μπορεί να πέσει κάτω από, να πέσει τόσο πολύ η πυκνότητά του, ώστε να αντιστοιχεί σε στήλη, η οποία θα είναι πάνω από τα 12 μέτρα, οπότε θα μπορεί να το πιεί. Και επειδή είναι άνθρωπος δεν καίγεται κιόλας. Γι' αυτό έβαλε και το άνθρωπος. Αν φτάσει στους 90 βαθμούς, περίπου στους 80, θα είναι πολύ ελαφρότερο, θα μπορεί να ανέβει και να το πιεί. Γι' αυτό είπα και να είναι κοντά στα 10 μέτρα, να μην είναι στα 20 μέτρα. Εντάξει. Από όλη αυτή την ιστορία μου, το σούπερμαν, θέλω να μείνει ότι το βάρος της στήλης του νερού εξαρτάται φυσικά από το μήκος της στήλης, αλλά και από τη θερμοκρασία του. Όσο πιο θερμό είναι, τόσο πιο ελαφριά είναι η στήλη. Και αν έχει γίνει ατμός, τότε καταλαβαίνετε ότι είναι πολύ πιο ελαφριά. Ή αν είναι μείγμα νερού και ατμού. Εντάξει. Ελπίζω αυτό να έμεινε με βάση, να είναι και κάπου χρήσιμος και σούπερμαν. Εντέλειο. Λοιπόν, σε αυτή την περίπτωση, τι κάνουμε? Συμπίεση με αέρα. Κλείνουμε από πάνω τη γεώτρηση, αεροσθεγός, και βάζουμε και ένα σωλήνα. Φυσικά ο σωλήνας επικοινωνεί με τη γεώτρηση. Έχει τρύμα το καπάγι, αλλά κατάλαβε ότι είναι κλειστός αεροσθεγός. Και διοχαιτεύουμε εμείς νερό. Ατμό με πίεση. Αέρα με πίεση. Η ιδέα είναι να αναγκάσουμε τη στήλη να κατέβει προς τα κάτω. Όχι να φύγει προς τα πάνω, αφού έχουμε κλείσει και πάνω ασκούμε πίεση, αλλά να κατέβει προς τα κάτω. Κατεβαίνοντας προς τα κάτω τι θα κάνει αν μπορούμε να την κατεβάσουμε σε αρκετό βάθος. Αφενώσουμε να θα αυξηθεί η πίεση, αλλά φυτερό, όταν η στήλη αυτή κατεβεί σε μεγαλύτερο βάθος, τι θα συναντήσει. Θα θερμαθεί. Θα συναντήσει μεγαλύτερες θερμοκρασίες και αν παραμείνει για αρκετό χρονικό διάστημα θα θερμαθεί. Και μπορεί να θερμαθεί τόσο, ώστε αν στη συνέχεια ανοίξουμε απότομα το καπάκι, καταργήσουμε φυσικά, σταματήσουμε την αντλία που διοχετεύει αέρα υποπίεση και ανοίξουμε το καπάκι, τότε η πίεση αυτή θα εκτονοθεί, η στήλη πλέον που θα έχει θερμαθεί θα ανεβεί θα είναι λαφρότερη και αν η διαδικασία είναι επιτυχής θα φύγει προς τα πάνω αφού έχει προηγουμένως θερμαθεί και θα ακολουθήσει, θα βράσει δηλαδή καθώς ανεβαίνει προς τα πάνω και επομένως θα συνεχίσει κανονικά η λειτουργία της γεώτερσης. Εδώ δηλαδή έχουμε κατάργηση όχι αφαίρεση, αλλά θερμική κατάργηση της στήλης γιατί την έχουμε στήλη σε μεγάλο βάθος και μάλιστα και για την άνοδο δεν είναι ανάγκη να βράσει όλη η στήλη μπορεί να μικρό μέρος επάνω να μην βράσει αλλά θα είναι τόση η πίεση από κάτω θα μπορεί να το σηκώσει το τμήμα που θα βράζει δηλαδή ο τοις άλλος ήταν πολύ αδαπρό και ένα μικρό τμήμα πιθανώς δεν θα βράζει αλλά θα μπορεί να λειτουργήσει ως τάπα Άρα λοιπόν προσοχή, γιατί αυτό το λάθος γίνεται συχνά ότι δεν έχουμε αφαίρεση φυσική του νερού του κρύου αλλά καταβήθησή του ώστε να θερμαθεί και επομένως να γίνει τέλεια λαφρότερο και όταν βγάλουμε του καπάκι και πάψει να υπάρχει η πίεση όλο αυτό να φύγει στην ατμόσφαιρα Σύμφωνοι Αυτή είναι λοιπόν η πρώτη μέθοδος Υπάρχει μια παραλλαγή στις περιπτώσεις που τα πράγματα είναι αρκετά ευνοϊκά για μας που μπορεί να πετύχουμε ανάλογο αποτέλεσμα απλά κλείνοντας αεροστεγός πάλι τη γεώτρηση από πάνω και αφήνοντάς την για κάποιο διάστημα Πώς συμβαίνει αυτό το μαγικό? Το υγειοθερμικό νερό κατά κανόνα έχει περιεκτικότητα σε διάφορα αέρια Σύμφωνοι Άλλο περισσότερο, άλλο λιγότερο αν έχει αρκετά αέρια είναι ευνοϊκό στην περίπτωση αυτή Τι γίνεται? Όταν το κλείσουμε και το αφήσουμε τότε σιγά σιγά φεύγουν αέρια, διαχωρίζονται από το νερό τα αέρια και τι κάνουν? Συγκεντρώνονται στο πάνω μέρος της γεώτρησης να φύγουν στον δημόσφαιρο δεν μπορούν, το έχουμε κλείσει αεροστεγός Έτσι δεν είναι? Οπότε τι κάνουν? Καθώς συγκεντρώνονται αυξάνει η πίεση τους Το μόνο πράγμα που μπορεί να υποχωρήσει είναι η στήρη του νερού Έχουμε δηλαδή ευτοσυμπίεση από τα αέρια τα οποία διαχωρίζονται τα οποία δεν μπορούν να φύγουν προς τα πάνω είναι σιδερέων το κάλυμα δεν μπορεί να υποχωρήσει, είναι και καλά κλεισμένο ούτε να σπάσουν βέβαια το σωλήμα εκείνο που υποχωρεί πάντα αυτό το οποίο είναι λιγότερο ανθεκτικό άρα κατεβαίνει η ψυχρή στήλη προς τα κάτω άρα μπορεί να φτάσει σε τέτοιο βάθος που η θέρμανσή της να οδηγήσει όταν ανοίξουμε το καπάκι σε ανάλογο φαινόμενο με αυτό της προηγούμενης περίπτωσης αυτή είναι φυσικά πιο φθηνή μέθοδος η διαφορά δηλαδή με την βασική μέθοδο, γιατί η αρχή λειτουργεί είναι η ίδια, να πάλι να κατεβάσουμε την ψυχρή στήλη προς τα κάτω μόνο που αυτό δεν γίνεται με αέρα που διακετεύουμε εμείς απέξω αλλά με τη διαφυγή αερίων, διαχωρισμού αερίων που φυσικώς εμπεριέχονται στο υγειοθερμικό νερό την συλλογή τους στο πάνω μέρος της γεώτρησης την αύξηση της πίεσης επομένως το σπρώξιμο της ψυχρής στήλης προς μεγαλύτερα βάθη και εδώ ανοίγω την άλλη παρένθεση που είχα προαναγγείλει η οποία έχει να κάνει με τη σαμπάνια και το γνωστό κατευμένο όχι και πολύ εφειές έθιμο να κουνάμε μια σαμπάνια ας πούμε και κάποια στιγμή να κάνει πάχο φελός και να χαιρόμαστε όλοι και να πετάγεται έξω τι γίνεται στην περίπτωση αυτή και γιατί δεν μπορούμε να το κάνουμε με κοινό κρασί γιατί έχει ατρακτικό με πορτοκαλάδα αν βάλετε πορτοκαλάδα αεριούχο, έψα, ξέρω εγώ η lux σε μπουκάλι σαμπάνιας και την κλείστε με τον ίδιο τρόπο θα έχετε το ίδιο αποτέλεσμα που είναι αγικό στη σαμπάνια και όπως είδατε έχει ένα πραγματάκι με το οποίο μπορείς λίγο να χαλαρώσει στο σφίξιμο που υπάρχει στο φελό αν κουνάει, κουνάει ο άλλος και δεν ανοίγει κάνει έτσι λίγο και μετά πετάει για το φελός η ιδέα είναι παρόμοια όχι ακριβώς ίδια παρόμοια ότι πάλι με την ανακίνηση έχουμε στην προηγούμενη φορά δεν είχαμε ανακίνηση έχουμε διαχωρισμό του εμπεριεχόμενου στη σαμπάνια αερίου, συγκέντρωσή του στο πάνω μέρος και άσκηση πίεσης εδώ αυτό που θα υποχωρήσει από το μπουκάλι είναι κλειστό και δεν μπορεί να φύγει προς τα κάτω η υγρή σαμπάνια εκείνο που μπορεί να υποχωρήσει είναι ο φελός αν τον χαλαρώσουμε λίγο, πετάγεται λοιπόν ο φελός και χαίρονται όλοι γύρω και χειροκροτάνε με μεγάλη χαρά εντάξει μια κακή πλάκα που μπορείτε να κάνετε σε κάποιον και φθηνή δεν τη συνισθώ βέβαια, μην μου πείτε ότι στο μάθημα σας λέω τέτοια κακά πράγματα είναι με ένα αεριούχο, ένα ψυκτικό το έχετε στο ψυγείο και το βγάζετε από το ψυγείο το κουνάτε και μετά λέτε σε κάποιον ξέρεις δεν μπορώ, άνοιξέ το πάει να το ανοίξει και πετάγεται, γίνεται χάλια όχι όπως η σαμπάνια, αλλά αρκετά ώστε να τον κάνει χάλια γιατί, γιατί με την ανακίνηση πάλι έχει διαχωριστεί το εμπεριεχόμενο αέριο οπότε όταν πάει να το ανοίξει θα πεταχτεί πριν προλάβει να κάνει κάτι εάν ξέρει βέβαια αντίστοιχα θερμοδυναμική ή μηχανική των ρευστών θα το ανοίξει πάρα πολύ σιγά οπότε θα φύγει σιγά σιγά και δεν θα συμβεί τίποτα εντάξει και κάνει ακόμα πιο κακός θα πάει να το κάνει αυτό πάνω στο τραπεζομαντιλό σας εντάξει άρα λοιπόν είναι παρόμοια φαινόμενα γι'αυτό και στην περίπτωση της αυτοσυμπίεσης αλλά και της συμπίεσης σήμερα πρέπει να είναι καλά κλειστή η τάπα από πάνω, η πραγματική τάπα με την οποία έχουμε κλείσει την υγειότρηση γιατί είναι λίγο χαλαρή λίγο λίγο θα διαφεύγει το αέριο και δεν πρόκειται να επιτευχθεί συμπίεση και το αέριο καταμύζουν ο λόγος και ο λόγος θα ακολουθεί στον πιο εύκολο δρόμο έγινε κακανοητή αυτή η ιστορία με τη συμπίεση μέρα και την αυτοσυμπίεση βέβαια η αφαίρεση της τάπας που έχουμε βάλει πάνω πρέπει να γίνει απότομα απότομα ακριβώς μπορούμε να αντιδράσουμε σαν εχειμικά μέσα στους παιστανικών ερώτης αυτές να το χαραστούν το συμπίεση πώς θα μπορούσε να γίνει αυτό γιατί ίσως το κατάλαβα να αντιδράσουμε σαν εχειμικά χημικά μέσα στο δρόμο ώστε να παράγει το αέριο και να το χρειάσουμε... να διαχωριστεί το αέριο είτε να επιταχύνουμε την έκθεση του ίδιου του αερίου είτε αυτό που θα ρίξουμε μέσα να δημιουργήσει χημικά παραγωγή αερίου θεωρητικά νομίζω ότι δεν υπάρχει λάδος αυτό που λες για να αρρασφάνει την ικέραση του επειδή όμως δεν έχει εφαρμοστεί πρακτικά την λάδος του αερίου όσο ξέρω πιθανώς να μη συμφέρει οικονομικά αλλά είναι πολύ σωστή η παρατήρηση γιατί σημαίνει δίκιο ότι κατάλαβες την ιδέα η ιδέα είναι να δημιουργηθούν αέρια τα οποία με τον ένα ή τον άλλον τρόπο να σπρώξουν, εφόσον είναι κλειστό το καπάκι από πάνω να σπρώξουν τη στήλη προς τα κάτω η ιδέα είναι η βασική σκέψη είναι σωστή τώρα αν από όπως οι κόστος είναι καλοί δεν το ξέρω αυτό το πράγμα πιθανώς δεν είναι αλλά μπορεί να βρεις σε μία ουσία μεθάμβριο η οποία να είναι κατάλληλη και φθηνή βέβαια σε μεγάλες ποσότητες διάφορα τέτοια που λένε πάμε στην επόμενη μέθοδο η οποία είναι η ανήψωση με αέρα στα αγγλικά αυτή λέγεται air lift είναι μια μέθοδος η οποία μπορεί να χρησιμοποιηθεί ενώ η πρώτη είναι pressurizing with air η μέθοδος αυτή μπορεί να χρησιμοποιηθεί και σε κοινές γεωτρήσεις δεν χρειάζεται να είναι γιοθερμική η γεώτρηση ποια είναι η ιδέα εδώ η γεώτρηση είναι ανοιχτή από πάνω δεν κλείνουμε από πάνω τη γεώτρηση αλλά τι κάνουμε κατεβάζουμε ένα σωλήνα σε αρκετό βάθος μέσα στη γεώτρηση μάλιστα ας κάνω ένα σχήμα εδώ σε βάθος κάτω από το υποτιθέμενο όριο της ψυχρής στήλης αν η ψυχρή στήλη είναι εδώ μέσα στη γεώτρηση εμείς θα κατεβάσουμε από πάνω ένα σωλήνα και θα διοχετεύουμε αέριο υποπίεση εντάξει, εδώ κάτω αέρα αυτός ο αέρας, καθώς βγαίνουν οι φυσαλίδες μπορεί να έρθει και ανεβαίνουν προς τα πάνω συμπαρασίρουν μαζί τους και νερό άρα, εν τέλει, μπορούν να αφαιρέσουν εδώ έχουμε φυσική αφαίρεση της ψυχρής στήλης και αν αφαιρεθεί η ψυχρή στήλη με αυτόν τον τρόπο τότε θα μπορέσει να ακολουθήσει εάν η μέθοδος είναι επιτυχής η παροχή του θερμού νερού, του νητροφορέα που θα γίνονται το μεταξύ ατμόσεις και επομένως θα έχουμε λειτουργία της γεώτρησης λέω το εξής εδώ έχουμε φυσική αφαίρεση του νερού όπως βάζουμε το σωίμα μέχρι δεν ξέρω αν θα πηγεί η ελύζιο πίνακας μέχρι ένα βάθος μέσα στη γεώτρηση κάτω από την ψυχρή στήλη και καθώς διερχατεύουμε αέρα με πίεση από πάνω πρέπει να έχει αρκετή πίεση ώστε να μπορεί να υπερνικήσει στην έξοδο εδώ πέρα το βάρος της υπερκείμενης στήλης νερογυντείας δεν θα βγει έτσι ο αέρας οι πισελίδες που ανεβαίνουν προς τα πάνω συμπαρασίρουν και το νερό αυτό εδώ άρα κάποια στιγμή θα αφαιρεθεί αυτή η ψυχρή στήλη και θα αρχίσει να ανεβαίνει το νερό από κάτω Θα μην δημηθείξεις αμπορία πώς είναι ότι αυτά δημιουργείται αυτή η ψυχρή στήλη δηλαδή δεν θα σας πω τώρα να τα αφήσουμε δυο ώρες θα τα αφήσουμε μια εβδομάδα από τη στιγμή που έγινε στο νερό που κάποια στιγμή θα εξαφανιστεί Όχι, γιατί χάνει, έχει έξι απώλεις στα τυχόματα Ναι, αλλά και από κάτω έχουμε πολλές στα τυχόματα Από κάτω πού, μέσα στην ινδροφορέα? Όχι μέσα στην ινδροφορέα, ψυχρή στήλη μέσα στη σωλήνα Μέσα στη σωλήνα Λοιπόν, έχουμε το σωλήνα έχει δημιουργηθεί μια ψυχρή στήλη νερού Δεν μπορεί να θερμαθεί τόσο γρήγορα ώστε να γίνει όσο λαφριά χρειάζεται γιατί αντίστοιχα χάει Θερμότητα πλευρικά από την παράπλευρη επιφάνεια του σωλήνα Άρα, ειδικά αν είναι μεγάλο το μήκος και έχει σχετικά χαμηλές θερμοκρασίες τα τυχόματα τότε έχουμε μεγάλο πρόβλημα Δεν μας κατεβεί ότι το σωλήνα είναι θερμονομένος Της γεώτρισης αυτής εδώ, για τους επιφανειακούς που είναι θερμονομένοι εδώ έχουμε ένα σωλήνα μεταλλικό και δίπλα σε μεγάλο μήκος όσο δεν έχουμε ινδροφορέα είναι τσιμενταρισμένος Εντάξει? Αλλά και θερμονομένος δεν άμα έχει ψυχθεί Πάλι όπου θα πάρει θερμότητα? Από κάτω είναι λίγο δύσκολο Εντάξει? Ποιες περιορισμούς έχει αυτή η μέθοδος και να τους δούμε σε συνδυασμό με τις περιορισμούς της προηγούμενης μέθοδος γιατί μοιάζουν αλλά δεν είναι ακριβώς ίδιοι Και οι δύο έχουν τον περιορισμό της δυνατότητας που έχει το μηχανικό μας σύστημα Δηλαδή εδώ πρέπει να μπορούμε να διοχαιτεύσουμε αέρα με αρκετή πίεση ώστε να μπορεί να βγει ο αέρας εδώ κάτω Έτσι, και αρχίζουν να βγουν οι φυσαρίδες προς τα πάνω Στην άλλη περίπτωση που έχουμε κλείσει από πάνω τη γεώτρηση πάλι πρέπει να διοχαιτεύουμε αέρα με αρκετή πίεση ώστε να μπορεί να σπρώξει τη στήλη αυτή προς τα κάτω Και στις δύο περιπτώσεις λοιπόν υπάρχει ένα όριο του μηχανομελλικού εξοπλισμού Ένα το κρατούμε Δεύτερο όριο, αλλά με διαφορετική λειτουργία προσέξτε το και στη μία και στις δύο περιπτώσεις είναι τι θα γίνει αν συναντήσουμε, ας πούμε εδώ αν υπάρχει ένα στρώμα υδροφόρο έχουμε διάτοιμη το σωλήνα σύμφωνοι ή ακόμα ψηλότερα εδώ πέρα πάνω και εμείς διοχαιτεύουμε αέρα εδώ κάτω τι γίνεται ο αέρας ανεβάζει την αρχική ψυχρή στήλη και έχουμε αναπλήρωση από αυτό το στρώμα που είναι σχετικά ψυχρό και δεν το θέλουμε άρα κάνουμε κυριολεκτικώς μία τρύπα στο νερό σε αυτή την περίπτωση δηλαδή δυντουργεί η μεγάλωση, βγαίνει έξω αυτό το νερό αλλά συνεχώς αναπληρώνεται το πρόβλημα είναι δηλαδή ότι έχουμε επικοινωνία της γεώτρησης με υδροφόρο στρώμα ψυχρό το οποίο αναπληρώνει το νερό που βγάζουν οι φυσαλίδες αντίστοιχα στην περίπτωση αυτή εδώ μπορεί να έχουμε αυτό το στρώμα εδώ και εμείς θα θέλουμε να κατεβάσουμε τη στήλη εκεί κάτω τι γίνεται δεν μπορούμε να το κάνουμε αυτό το πράγμα διότι ο αέρας που διοχαιτεύουμε φέρνει μέσα αυτό το στρώμα και η στήλη δεν πάει πιο κάτω δεν πάει όσο κάτω θα θέλαμε άρα και στις δύο περιπτώσεις έχουμε το πρόβλημα της πιθανής ύπαρξης ενός στρώματος το οποίο είτε παίρνει τον αέρα που διοχαιτεύουμε από πάνω στην πρώτη περίπτωση της συνδύεσης με αέρα είτε στη δεύτερη περίπτωση αναπληρώνει το κρύο νερό το οποίο εμείς αφαιρούμε γεωλογικός, θα έλεγα, περιορισμός Αν λοιπόν είναι έτσι η γεωλογική διαμόρφωση που υπάρχει ένα τέτοιο στρώμα τότε τη βάψαμε και στη μια περίπτωση και στην άλλη δεν μπορούμε να κάνουμε τη δουλειά μας και στις δύο περιπτώσεις υπάρχει κάτι όμοιο θα έχουμε απότομη άνοδο θερμού νερού και κυρίως αυτό έχει να κάνει με την πρώτη και λιγότερο με τη δεύτερη αλλά και στη δεύτερη η απότομη άνοδος θερμού νερού ή ατμού θα θερμάνει αντιστοίχως τα τυχόματα όπως και αυτό θα δημιουργήσει κάποιες τάσεις αυτό το ξέρετε από τη στατική ίσως αυτές οι τάσεις μπορεί να δημιουργήσουν κάποιες παραμορφώσεις οι οποίες μπορεί να κάνουν ζημιά στον ίδιο το σωλήνα της γεώτασης ή στο τσιμέντο που έχουμε βάλει γύρω γύρω οπότε αυτό μπορεί να δημιουργήσει ρυγματώσεις που να έχουν περιβαλλοντικές επιπτώσεις στη συνέχεια θα το πούμε σε επόμενο μάθημα αυτό δεν θα το λέγα περιορισμό ούτε για τη μία μέρα ούτε για την άλλη πρέπει να έχουμε απόψι το να προσέξει κατά την εφαρμογή της μεθόδου οι περιορισμοί ήταν οι άλλοι δύο που είπα και ειδικά στην μέθοδο του air lift της ανύψωσης με αέρα έχουμε και το πρόβλημα της αφαίρεσης του σωλήνα αυτή τη στιγμή επιτύχει η διαδικασία και αρχίζει να ανεβαίνει το υπέρθερμο γεωθερμικό ρευστό θα πρέπει να μπορέσουμε να αφαιρέσουμε το σωλήνα και να τον αφαιρέσουμε γρήγορα το πρώτο βάθος, ώστε να μπορούμε να κατεβάσουμε έναν ελαστικό σωλήνα το πρόβλημα είναι μικρό γιατί και ο σωλήνας αυτός πρέπει να αντέχει που θα χρησιμοποιήσουμε αν το βάθος είναι μεγάλο και δεν μπορούμε να έχουμε ελαστικό σωλήνα τότε υπάρχει ένα τεχνικό πρόβλημα στην διαδικασία ανύψωσης με αέρα εντάξει το πρόβλημα του βάθους επαρμογής της μεθόδου συνήθως όχι κύριος αλλά θα μπορούσε να είναι και αυτό ένας περιορισμός το πώς θα αφαιρέσουμε το σωλήνα εφόσον πετύχει η μέθοδος και καταφέρουμε να δημιουργήσουμε τη ροή την οποία θα θέλαμε υπάρχει κάποια απορία έως εδώ άρα είναι ξεκάθερες οι δύο αυτές μέθοδες στην μία συμπιέζουμε προς τα κάτω ώστε να καταργηθεί από θερμική άποψη η ψυχρή στήλη να θερμαθεί όχι να αφαιρεθεί φυσικά στην άλλη περίπτωση έχουμε φυσική αφαίρεση της ψυχρής στήλης με ανοικτή τη γεώτευση ενώ στην άλλη την έχουμε με κλειστή γεώτευση υπάρχει περίπτωση να μην δουλεύει ούτε το ένα ούτε το άλλο και τότε υπάρχει και μια τρίτη μέθοδος που μπορεί να είναι η καλύτερη αν δεν είμαστε στην πρώτη γεώτευση του πεδίου δηλαδή αν έχουμε παραδίπλα μία άλλη γεώτευση που λειτουργεί και η τρίτη μέθοδος είναι η διοχέτευση θερμού ρευστού έχουμε λοιπόν τη γεώτευση τη δίστροπη η οποία δεν μας κάνει τη χάρη να δώσει παροχή την κλείνουμε πάλι από πάνω και διοχετεύουμε θερμό ρευστό από μία άλλη γεώτευση ή ένα ανάγκη από ένα φραστήρα αλλά θέλουμε κάποια αποσόλυτα διοχετεύοντας αυτό το θερμό ρευστό και έχοντας κλειστό από πάνω αφενώσουμε να αυξάνουμε την πίεση πάμε λίγο προς τη συμπίεση με αέρα αλλά δεν αυτό το κύριο αλλά να ανεβάσουμε τη θερμοκρασία πραγματικά εδώ να ανεβάσουμε τη θερμοκρασία με μικρή καταβήθηση της ψυχρής στήλης και όχι μόνο τη θερμοκρασία της ψυχρής στήλης αλλά και των τυχωμάτων ώστε όταν ανοίξουμε και από συμπιεστή και αρχίσει να φύγει αυτό το πράγμα αυτό που θα έρχεται από κάτω να μην προλάβει να κρυώσει και ξανά σταματήσει η ροή εντάξει αυτή η μέθοδος όπως και οι προηγούμενες έχει δοκιμασία στην πράξη με αρκετά καλά αποτελέσματα διότι αν έχουμε διαθέσιμο το υγειοθερμικό ρευστό τότε πιθανώς είναι η καλύτερη μέθοδος η οποία μπορεί να λύσει προβλήματα υπάρχει κάποια απορία έως εδώ και ως προσαφήτη μέθοδο άρα αυτή λοιπόν είναι αρκετά διαφορετική από τις άλλες έχει κάποια σχέση με την πρώτη γιατί πάλι κλείνουμε από πάνω, συμπιέζουμε αλλά το κύριο ζητούμενο δεν είναι να κατεβάσουμε τόσο πολύ την ψυχρή στήλη όσο να θερμάνουμε παρέχουμε θερμική ενέργεια και στην ψυχρή στήλη και από πάνω τώρα ζεσταίνεται αλλά και στα τυχόματα της υγειόθεσης Σε τίποτα τότε την βρήκε πάλι αρκετά ελπίση Ναι Και θερμο... θερμό ρευστό, μπορεί να είναι μείγμα αέρα και νερού από πρωιπράγματα στη υγειόθεση Αν δεν έχει θερμαέρα η πίεση... Έχει πίεση Έχει πίεση, αυτό λες πώς θα πάει αν δεν έχει πίεση, εντάξει αλλά το κύριο στοιχείο είναι ότι είναι η ψηλή του θερμοκρασία Ναι Πριν λέγαμε ότι από την κάτω μέτρα δεν μπορούσε να θερμαθεί η ψυχρή στήλη με υγρωτή να μπορέσε να θερμαθεί η ψυχρή στήλη Μάλιστα, πολύ καλή ερώτηση γιατί κάνουμε σάντουιτς και ζεσταίνουμε και τα τυχόμετα τα πλευρικά με τη διοχέτευση που κάνουμε από πάνω και την ανάμιξη που δημιουργούμε εν μέρη έχουμε τελικά το αποτέλεσμα που θέλουμε γιατί την κατεβάζουμε και όλα στην πιο κάτω κάνουμε ένα συνδυασμό δράσεων σε αυτή την περίπτωση εντάξει, οπότε τελικά ευελπιστούμε ότι θα έχουμε το αποτέλεσμα που θέλουμε Πάω σε σχέση με το ότι σε ψυχρή στήλη είναι πιο ελαφριά και υπερνήκηση από κάτω Όταν ανοίξουμε πάλι, δηλαδή πάλι έχουμε υπερνήκηση από κάτω Σωστό, πολύ σωστό αυτό Υπάρχουν και τρεις άλλες μέθοδες τις οποίες θα αναφέρουμε αυτές δεν είναι και τόσο σημαντική σημεία, είναι η διοχέτευση αζότου είναι παρόμοια με την δεύτερη μέθοδο την ανοίξωση με αέρα Εδώ επιχειρείται αυτό το πράγμα με άζωτο το οποίο είναι αρχικώς υγρομπημένο, διοχετεύεται καθώς συναντά μικρότερες πιέσεις από αυτές που χρειάζεται για να είναι υγρομπημένο σε κάποιες θερμοκρασίες Ξεφνικά εκτονώνεται και παρασύρει, αν μπορεί, τελικά είναι συτή και συνεκατάλληλη στην ψυχρή στήλη νερό Εδώ υπάρχει ένα πρόβλημα με τη θερμοκρασία, υπάρχει ένα πρόβλημα με τον εξοπλισμό που απαιτείται αλλά από ό,τι έχω διαβάσει στην βιβλιογραφία, δεν είμαι καθόλου ειδικός στο θέμα αυτό έχει χρησιμοποιηθεί με επιτυχία στην Ιταλία Άρα είναι μια μέθοδος που πρακτικά δούλεψε, όσο και αν φαίνεται λίγο απίθανη γιατί αν το κάνεις αυτό και να μην κάνεις κανονική ανοίξωση με αέρα είναι ένα θέμα αυτό στο οποίο δεν θα μπορούσα να απαντήσω αλλά είναι κάτι το οποίο έχει δοκιμαστεί Η επόμενη μέθοδος είναι και η πιο λογική για κάποιον ο οποίος δεν έχει ασχοληθεί ιδιαίτερα με το θέμα Αυτό που θα έλεγε κανένας είναι να μ' ανακατεβάσουμε ρε παιδί μου μια αλληλεία κάτω κάτω από την ψυχρή στήλη, να την βάλουμε μπροστά, να ανεβάσει την ψυχρή στήλη και να τελειώνουμε. Τι παιδευόμαστε με όλες τις μεθόδους που είμαστε παραπάνω Το πρόβλημα αυτό έχει επίσης δοκιμαστεί Το πρόβλημα που υπάρχει στην περίπτωση αυτή είναι ότι αυτή η αγγλία στη συνέχεια πρέπει να αφαιρεθεί ενώ ήδη ανεβαίνει το υπέρθερο μονερό και μπορεί να δημιουργήσει κάποιο ατύχημα Αυτό είναι το θέμα. Την έχεις κατεβάσει κάτω, είναι συνδεδεμένη με την επιφάνεια δεν έχεις το αποθετήσει μόνιμα δηλαδή, την βάζεις μπρος, δουλεύει κάποιο διάστημα βγάζει την ψυχρή στήλη, αρχίζει να ανεβαίνει προς τα πάνω υγειοθερμικό ρευστό και εσύ πρέπει να την ψαρέψεις. Την έχεις αγγιστρωμένη βέβαια, δεν πρέπει να την πιάσεις αλλά πρέπει να μπορέσεις να την ανεβάσεις. Αυτό είναι ένα τεχνικό πρόβλημα το οποίο φαίνεται ότι είναι τόσο σημαντικό, δεν θα μπορούσα να το εκτιμήσω ώστε να μην προτιμάτε αυτή η μέθοδος. Να είναι μια μέθοδος η οποία επαγμόζεται από ό,τι λένε στη βιογραφή μόνο σε περιπτώσεις αποτυχίας των άλλων μεθόδων όπου πάλι εκείνο που δεν θέλουμε είναι να χάσουμε τη γεώτερηση. Ξαναλέω ότι το κόστος είναι ψηλό κάθε γεώτερησης γεωθερμικής και επιπλέον ότι οι αχύλιες που τέρνουν το αδύνατο σημείο και της γεωθερμίας αλλά και των άλλων ανανεώσιμων πηγών ενεργίας είναι ότι απαιτείται μεγάλη αρχική επένδυση. Ό,τι την αυξάνει είναι σε βάρος της εκμετάλλευσης γιατί πάμε στη συνέχεια να πάρουμε πίσω τα λεφτά μας σε κάποιο βάθος χρόνου επειδή έχουμε πολύ μικρότερο κόστος λειτουργίας. Αν όμως αυξηθεί υπερβολικά η επένδυση τότε δεν θα έχουμε ποτέ απόσβαση αν δεν λάβουμε υπόψη μας άλλους παράγοντες όπως είναι πρώτον ο περιβαλλοντικός παράγοντες γιατί θα δούμε τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Υπάρχουν μεν αλλά είναι πολύ μικρότερες από ότι οι επιπτώσεις των πηγών ενεργίας των κλασικών πηγών ενεργίας. Και δεύτερον τα θέματα πολιτικής. Δηλαδή κάποιος μπορεί να πει ότι ξέρεις εγώ θέλω να έχω μια κάπως πιο ακριβή πηγή ενεργίας πάλι όχι πολύ πιο ακριβή, αλλά θα την παράγω εγώ και δεν θα εξαρτώ με από την εισαγωγή από την τάδε χώρα η οποία με θαύρει όμως ένα εχθρική προς εμένα ή να με εκβιάζει με βάση αυτό το ότι μου προσφέρει ενεργία. Παράλληλα θα ήταν πολύ παράλογο να πούμε εμείς ότι ξέρεις είναι πιο κοντά τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου με την μικρασιετική ακτή οπότε να παίρνουν ρέμα από την Τουρκία γιατί να φέρουν με καλόδιο από την Ελλάδα. Είναι τραγικό λάθος πολιτικής. Πάμε λοιπόν και στην τελευταία μέθοδο η οποία τελευταία μέθοδος είναι η ανακατασκευή της γιώτασης. Για να δούμε πού μπορεί να έχει νόημα και εφαρμογή αυτή η περίπτωση πρέπει να δούμε ποια είναι τα πιθανά έτια τα οποία μπορούν να αντιμετωπιστούν με ανακατασκευή. Και δύο είναι τα πιθανά έτια. Το ένα είναι να μην εκκληνωνούμε σε αρκετό βάθος με τον ιδροφορέα ώστε να μπορούμε να παίρνουμε την επαρκή παροχή και το δεύτερο είναι να έχουμε ισροή από ψυχρό στρώμα σε ανώτερο μέρος της γιώτασης. Ας το δούμε αυτό το πράγμα, ας καταρχίσουμε το air lift, το σωλήνα και ας δούμε τι μπορεί να συμβαίνει. Έχουμε μια γιώταση και εμείς οι οποίοι ήθελαμε να πάρουμε πολύ υγειοθερμικό νερό έχουμε διάρκει το σωλήνα σε όλο αυτό το μήκος. Εδώ όμως συναντάμε ένα στρώμα ψυχρό, εδώ κάτω συναντάμε ένα θερμό στρώμα το οποίο από μόνο του θα μας έδινε την παροχή που θέλουμε. Τι γίνεται? Καθώς υπάρχει και αυτό το ψυχρό στρώμα, μπορεί να είναι τέτοιες συνθήκες πίεσης ώστε όχι μόνο να μπορεί να μπαίνει στη γιώταση, εντάξει, αλλά να μπορεί να κατεβαίνει και προς τα κάτω και να γεμίζει κάπως το χώρο εδώ πέρα. Το ότι βάψαμε, ενώ έχουμε ένα καλό γεωθερμικό ιδροφορέα, έχουμε φτάσει σε αυτό το γεωθερμικό ιδροφορέα με τη γεώτρηση που έχουμε κάνει, εντούτοις δεν μπορεί το σύστημα να λειτουργήσει. Οπότε, ποια είναι λύση στην περίπτωση αυτή, να αποκλείσουμε από τη γεώτρηση αυτό το γεωθερμικό, αυτό το γεωλογικό στρώμα, να μην μπορεί να μπει νερό ούτε φυσικά να βγει, νερό από εκεί. Και αυτό γίνεται με δύο τρόπους, είτε αν φορούμε εξωτερικά με τσιμεντάρισμα, εντάξει, είτε, εφόσον είναι κατασκευασμένη η γεώτρηση, πιο εύκολα με πουκάμισο. Δηλαδή, με δεύτερο σωλήνα από μέσα, ο οποίος θα κατέβει και θα φτάσει μέχρι αυτό το στρώμα, δεν θα είναι διάδριτος, οπότε θα κατέβει από πάνω και θα έρθει και θα το αποκλείσει και θα βρούμε την υγεία μας. Αυτή η λύση, με σχέση με την προηγούμενη, την εξωτερική, είναι, στις περισσότερες περιπτώσεις, λύση ανάγκης, αυτή μπορούμε να κάνουμε, δεν μπορούμε να κάνουμε την άλλη. Ποιο είναι το μειονέκτημα της? Το κόστος και τι άλλο. Αυτό που λέει ο συνάδελος, μικραίνει τη διατομή της γεώτρησης. Άρα, εμείς έχουμε πληρώσει για να κάνουμε μια γεώτρηση με μεγαλύτερη διάμετρο, για να μπορούμε να παίρνουμε γενικά περισσότερο γεωθερμικό λεπστό, όσο, δεν είναι και πολύ μεγάλη και αυτή, δεν είναι μέτρα, είναι κάποια εκατοστά. Και κάνουμε περισσότερα λεπτά για να κατεβάσουμε τον δεύτερο σωλήνα και έχουμε τελικά και μικρότερη διάμετρο ακόμα. Αυτός πρώτον δεν είπα ότι είναι ψυχρό. Ναι. Δεν είναι και ένα μελέτημα που να ψηφίσουμε πως θα ανεβαίνει και να ψηφίσουμε από τη χώρα. Φυσικά, φυσικά. Αλλά, αυτό, η μεταφορά θερμότητας με αγγογή, που σωστά επισημαίνεις, είναι πολύ μικρότερο κακό από το να έρχεται μέσα ψυχρό νερό. Και πάλι, και πάλι. Αλλά εμπελπιστούμε ότι αν αποκατασταθεί η ροή, δεν θα έχουμε αυτόν τον τύπο το πρόβλημα. Δεν θα σταματάει η ροή, θα μπορεί να λειτουργήσει το σύστημα και επομένως θα μπορούμε να γλιτώσουμε τελικά την αρχική μας επένδυση, τυρώντας το 10% ή το 20% και όχι χάνοντας το 100%. Μετά από αυτό το πράγμα, μπορούμε να κάνουμε κάποιες άλλες μεθόδους, σωστή παρατήρηση, για να αφαιρέσουμε την υπάρχουσα ψυχρή στιγμή. Τότε θα μπορούμε να το κάνουμε, αλλά στην προηγούμενη περίπτωση δεν θα μπορούσαμε να το κάνουμε. Όπως είπαμε και στην ανοίψη μέρα, αν κάναμε ανοίψη μέρα, πάλι θα είχαμε τροποδοσία συνεχή από εκεί πέρα. Άρα, σε αυτή την περίπτωση, πάμε και το αποκλείουμε και καθαρίζουμε. Και βέβαια, μετά στη συνέχεια, αν κάνουμε επόμενες γεωτρίσεις στο ίδιο πεδίο, ξέρουμε και δεν κάνουμε σαν λύστικο βάθος, δεν το αποδοθούμε διάσημα από τις ορίνες. Να πω εδώ ότι ακόμα και αν υπάρχει η γεωλογική δομή αυτή εδώ, μπορεί τα πράγματα να μην είναι τόσο τραγικά. Γιατί? Γιατί μπορεί να είναι η πίεση σε αυτόν εδώ τον ψυχρότερο ητροφορέα τέτοια, που απλά να χάνουμε προς τα εδώ μέρος της ανερχόμενης παροχής. Αυτό λοιπόν είναι ένα μικρότερο κακό, που δεν είναι σίγουρο σε μια τέτοια περίπτωση, και αξίζει το κόπο να κατεβάσουμε τον δεύτερο σε όλες. Μπορεί το σύστημα να λειτουργεί. Είναι και θέμα σχετικών πιέσεων που υπάρχουν στους δύο ιδροφορείς. Εντάξει, πάντως και να λειτουργεί το σύστημα, πάντα έχουμε ένα σφίξιμο, ότι ξέρεις, μπορεί κάτι να αλλάξει με τις πιέσεις και να μας γυρίσει ανάποδα η δουλειά. Καλύτερα, δηλαδή, αυτό το πράγμα να μην υπάρχει. Από την άλλη μεριά, λέει, άλλος θα μην δουλέψει, ξέρω, 15 χρόνια υγιώτρηση, μετά την έχω αποσβέσει κατά κάτι τρόπο και πάω παρακάτω. Και δεν κάνω αυτή την πρόσθετη επένδυση, πριν αρχίσω να παίρνω πίσω οποιοδήποτε ποσό χρημάτων. Σύμφωνοι? Πρώτη, γιατί βάλαμε την αρχιδιά του το σωλήμα? Γιατί δεν κάναμε τόσο καλό υπολογισμό. Νομίσαμε ότι από εκεί θα παίρνουν θερμό νερό. Και επειδή θέλουμε να πάρουμε όσο δυνατόν περισσότερο θερμό νερό, είναι η ευθυμωρία της πλωνεξίας αυτό το πράγμα. Απίστευτο. Είναι δύσκολο. Στην περίπτωση αυτή, πώς θα αναλύσουμε αυτό το πρόσθετο θερμό νερό, φορές, για να κατεβάσουμε το κατάλληλο υπόλοιπο σωλήμα. Με θερμομέτρηση, πιθανώς. Ή με κάποια διασκόπηση μέσα από τη γειότητα. Υπάρχουν μέθοδοι διασκόπησης, πού να κατεβάσουμε κάποιο καταγραφικό όργαλο μέσα στη γειότητα. Αυτό την έχουμε κάνει όμως, για να δούμε τι γίνεται. Εντάξει. Υπάρχουν διάφορες τεχνικές. Θα κλείσω το σημερινό μάθημα και μετά θα κάνουμε το τεστ. Άρα και μιλήσαμε τόσο πολύ για πιέσεις ρευστών, διαφορά με θερμοκρασίας, με μια ιστορία, νομίζω αξιοσημείωτη, από τον Ήρωνα. Ο Ήρωνας δεν έχει σχέση με τη γεωθερμία, αλλά έχει σχέση με αυτό που λέγαμε για τις πιέσεις, τις υδραυλικές. Αν καταλάβει κανείς αυτό, καταλαβαίνει και αρκετά καλά αυτά που είπαμε για τη γεωθερμία. Ο Ήρωνας, ο Αλεξανδρέας, δούλευε στην Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδριας. Πρώτη αιώνα μετά Χριστόν, κατά πάσα πιθανότητα. Η Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδριας ήταν πανεπιστήμιο. Το πρώτο πανεπιστήμιο δεν ήταν της Πολωνίας, ήταν της Βιβλιοθήκης της Αλεξάνδριας. Του είχαν ιδρύσει οι φτωλεμαίοι και μάζευαν διάφορους σοφούς, που δούλευαν εκεί πέρα τους πλήρων, για να δουλεύουν. Και επιπλέον, μάζευαν και χειρόγραφα. Σπάνια χειρόγραφα. Δυστυχώς, κάγεται δύο-τρεις φορές αυτή η Βιβλιοθήκη. Κι ένας μεγάλος, από διαφόρους, κι ένας μεγάλος θησαυρός χάτης και γνώσεων. Είναι γνωστό το δίλημα του Ομάτ, αν το έχετε ακούσει. Όταν κατέκτησαν οι Άραβες την Αλεξανδρία και πρέπει να αναπτύξουν το μεγάλο αραβικό πολιτισμό που ανέπτυξαν. Γιατί ανέπτυξαν μεγάλο πολιτισμό και γιατί διέσωσαν και πολλά αρχαία κείμενα στη συνέχεια με αραβικές μεταφράσεις και τα μετέφεραν αυτοί μέσω Ισπανίας προς τη δυτική Ευρώπη. Ήταν στο στάδιο του τζιχαντισμού, ας το πω, σύγχρονη εποχή και έδωσαν, δεν είναι ακόντευλ τα Βιβλία της Αλεξάνδρας, είναι κάτι και τίποτα, μα πολύχρονεμένο, ας πούμε, γιατί να τα κάψουμε, είναι σύμφωνα με το Κοράνι, δεν είναι, όχι, αφού δεν είναι σύμφωνα με το Κοράνι πρέπει να καούν. Ήταν πήγαν να το γυρίσουν, ξέρεις, ναι μεν, αλλά στην πραγματικότητα αν τα διέσεις σε μεγαλύτερο βάθος είναι σύμφωνα με το Κοράνι. Πάλι πρέπει να καούν γιατί είναι περί τάφο έχουμε το Κοράνι, αυτό είναι το λεγόμενο δίδυμα του Ομάδου. Εν πάση περίπτωση, πριν φτάσουμε σε αυτή την κατάσταση, υπήρχε αυτό το πανεπιστήμιο και ήταν και ο Ευκλήδης. Και υπάρχει ιστορία με τον Ευκλήδη και τον Πτωλεμαίο. Ο Πτωλεμαίος, ο τότε Πτωλεμαίος δεν ξέρω ποιος από όλους, επειδή όλοι ήταν στη σειρά Πτωλεμαίοι, πήγε και είπε στον Ευκλήδη, υπάρχει κάποιος εύκολος τρόπος να μάθω Γεωμετρία. Και το απάντησε με πολύ μεγάλο θάλος ο Ευκλήδης, Βασιλιά δεν υπάρχει βασιλική οδός, δηλαδή εύκολος δρόμος προς τη Γεωμετρία. Και τότε γέλος Πτωλεμαίος και πάντα υγειά τώρα και δεν τον έδιωξε. Δηλαδή εδώ δείχνει και το ήθος του Πτωλεμαίου, τουλάχιστον σε αυτή την περίπτωση, αλλά και το ήθος του Ευκλήδης. Το Ευκλήδης δεν είπε «Α, αυτός με πληρώνει, τώρα ας του πω κάποια χαζομάρκα να του πω μετά μεγάλα μου πώς την έμαθες τη Γεωμετρία τόσο εύκολα». Εντάξει. Ο Ήρων, ο οποίος ήταν πολύ μεγάλος μηχανικός, αυτός ανακάλυψε την αρχή λειτουργίας της ατμομηχανής στην πραγματικότητα, η ουλική σφαίρα του Ήρωνα. Αυτά σε άλλο μάθημα όμως. Έκανε το εξής. Έκανε κάποιες πόρτες σε ένα ναό, οι οποίες ανοίγουν όταν ανάβει φωτιά στο θυσιαστήριο και δείχνει το αυτόματο άνοιγμα από τις πόρτες ότι η θυσία γίνεται πρόσδεκτη από τους θεούς. Μέγας, να μην το πω έτσι θεοβέκτης, αλλά ήτανε, τουλάχιστον σε αυτή την περίπτωση. Λοιπόν, ποιο είναι το μηχανικό μέρος πίσω από αυτό. Κοιτάξτε τι γίνεται εδώ. Έχουμε αυτό το δοχείο, γεμάτο νερό μέχρι ένα σημείο, και ένα άλλο δοχείο που επικοινωνούν με ένα σύμφωνο, που λέγανε ο πιο ευγουμένος. Αυτό το ύψος δεν είναι πολύ μεγάλο, δεν ξεπερδέμει, είναι πολλά μέρα. Και αυτό το δοχείο με ένα σύστημα τροχαλιών συνδέεται με τους δύο άξονες πάνω σε οποίες είναι οι πόρτες και περιστρέφονται. Σε αυτή τη θέση είναι κλειστά οι θέσεις πόρτες. Ανάβει φωτιά, τι γίνεται, θερμένεται ο αέρας εδώ πέρα μέσα, αυξάνεται η πίεση, και μέσω του σωλήν αυτού εδώ το νερό, επειδή έχει αυξηθεί πια η πίεση εδώ που ήταν μεγαλύτερη από την ατμοσφυρική, οθείται και πάει εδώ. Καθώς πήγαινε εκεί, αυξάνεται το βάρος εδώ, αυτό το δοχείο, και γυρνάει και περιστρέφει και τους άξονες και ανοίγουν οι πόρτες του νεού. Βλέπετε αυτοί που κάνουν τη θεσία. Από πάνω. Ο θερμός αέρας, ναι, αλλά υπάρχει θέρμαση με θερμότητα, καθαρά, με αγωγή. Σωστή παρατηρήση, πολύ σωστή παρατηρήση. Δεν έχω δει οχέτευση θερμού αέρα, αλλά θέρμαση εδώ πέρα. Σβήνει η φωτιά, κρυώνει ο αέρας που υπάρχει εκεί πέρα μέσα, αλλάζουν οι πιέσεις, λειτουργεί αλλιώς η ροή, πάρει συμφωνισμός και επανέρχονται οι πόρτες και κλείνουν. Εντάξει. Καταπληκτικό για την εποχή του. Δηλαδή, μακάρι να ξέραμε όλοι τόσο καλοί οι εδραυνικοί όσοι ήξερε αυτός ο άνθρωπος. Αυτό δείξει ένας φιλίσσιμος, το βαριβαρίδι. Αντίβαρο, αντίβαρο, ναι. Υπάρχει στο τεχνολογικό μουσείο της Θεσσαλονίκης. Και υπήρχε και σε μια έκθεση αρχαίας τεχνολογίας που είχε γίνει πλέον από αρκετά χρόνια στην πλατεία δικαστηρίων εκεί σε Κεντιστωά που υπάρχει. Και τα αυτόματα του ήρωνα υπάρχουν επίσης με άλλη αρχηλετουργίας, τα οποία όλα δείχνουν εντυπωσιακές ονόσεις πραγματικά για τη συγκεκριμένη περίοδο. Υπάρχει κάποια απορία στη συγκεκριμένη όμως κατασκευή, η οποία αν μήτι άλλο χρειώνεται στον ήρωνα. Υπάρχει? Αν δεν υπάρχει, διάλειμμα 6-7 λεπτά και έχουμε τέστα. |
