Διάλεξη 10: Με το σημερινό μάθημα θα ολοκληρώσουμε την παρουσίαση των εναστάσεων εναφηγήσεων στο κατά Ιωάννη Ευαγγέλιο. Θα δούμε δηλαδή το εγκωστό πρώτο κεφάλαιο του τετάρτου Ευαγγελίου, το οποίο αποτελεί μια επιπλέον αφήγηση για την εμφάνιση του αναστημένου Ιησού και έτσι θα κλείσουμε όλο τον κύκλο των εμφανίσεων του Ιησού, τον αφηγήσω μάλλον τις εμφανίσεις του Ιησού στα επαγγελία. Θα δούμε στα επόμενα μαθήματα βέβαια κάποια άλλα στοιχεία όπως για παράδειγμα το πώς μαρτυρούνται οι εμφανίσεις του αναστημένου Ιησού και αν μαρτυρούνται σε άλλα κείμενα της Καινής Διατήκης και τέλος τι συμβαίνει με την εξοκαμνική παράδοση και αυτά που λένε συνήθως απόκλειφα κείμενα, τι μαρτυρίες έχουν εκεί για την εμφάνιση του αναστημένου Ιησού. Το πρώτο κεφάλαιο το οποίο ασχολείται με την εμφάνιση του Ιησού στους μαθητές είναι το 20ο κεφάλαιο στο κατά Ιωάννη Ευαγγέλιου. Αναφωνήκαμε σε αυτό διεξοδικά στα προηγούμενα μαθήματα και είδαμε πώς ακριβώς εκεί τα διάφορα πρόσωπα τα οποία συναντώνουν ο Ιησού λειτουργούν ως τύποι των μελών της Εκκλησίας, της εξιστικής κοινότητας και πώς δηλαδή εκεί τύθηκε το ζήτημα της πίστης της κοινότητας και της πίστης η οποία δεν περιορίζεται μόνο άχα στην αποδοχή της Ανάστασης αλλά έχει και πολύ βαθύτερες προεκτάσεις. Θα δούμε τώρα ότι ενώ είχαμε πει ότι οι τελευταίοι δύο στίχοι του 20ο κεφαλαίου του Πατριάνο Κατριανδέν ουσιαστικά έκραν την αφήγηση του κατά Ιωάννη Ευαγγέλιου, ουσιαστικά δημιουργώντας μία κατακλείδα η οποία συνόψησε όλα τα προηγούμενα και κανείς θα περίμενε εκεί ακριβώς να είναι το τέλος του Ευαγγέλιου, έχουν στη συνέχεια το 21ο κεφάλαιο που επανέρχεται η αφήγηση στην εμφάνιση του αναστημένου Ιησού, όχι πλέον στην Ιερουσανή όπως συνέβαινε στο προηγούμενο κεφάλαιο αλλά τώρα στη Βαλιλέα. Το γεγονός ακριβώς ότι θέλετε να τελειώνει το Ευαγγέλιο στον 331 στίχους του 20ο κεφαλαίου, γιατί με το 21ο κεφάλαιο ξαναμπαίνουμε στην ίδια θεμετική, οδήγησε τους ερμηνευτές στο συμπέρασμα ότι εδώ πρόκειται για μία προσθήκη, έναν επίλογο ή ένα παράρτημα όπως πολλές φορές το χαρακτηρίζουν στα υπομήματα τους οι ξένοι ερμηνευτές. Και μάλιστα η συζήτηση πλέον επικεντρώνεται γιατί πλέον είναι εφαδεκτό ότι όντως πρόκειται για μία πλέον προσθήκη στο αρχικό κείμενο του 4ο Βαγγελίου, κατά πόσο προέρχεται από τον ίδιο τον συγγραφέα ή εάν πρόκειται για μία μεταγενέστερη παρέμβαση ενός άλλου συγγραφέα, ο οποίος πλέον μας είναι επίσης άγνωστος. Πραγματικά όταν το βλέπει κανείς αυτό το κεφάλαιο παρατηρεί ότι από μόνο το κεφάλαιο αποτελεί μία επιμέρους και ξεχωριστή ενότητα. Έχει ένα ιδιαίτερο ύφος, μάνα αφισμίτητα, και έχει και ένα διαφορετικό περιεχόμενο. Το σκηνικό αλλάζει εκεί που ήμασταν στην Ιουδαία και ο Ιησούς εμφανίζεται στους μαθητές στο υπερό στο δωμάτιο που είναι χτισμένοι και χτισμένοι από το χωριό την εντολή να μεταφέρουν το μήνυμα και τους μεταδίδει και το Άγιο Πνεύμα. Εδώ μεταφέρουμε σε εντελώς διαφορετικό σκηνικό. Οι μαθητές παρουσιάζονται να είναι στη Βασιλεία να ψαρεύουν και ο Ιησούς να εμφανίζεται εκεί. Μάλιστα δεν τον αγνωρίζουν από την αρχή αλλά τον αγνωρίζουν στη συνέχεια. Σαν δηλαδή να μην προϋποτίθεται η προηγούμενη αφιλίσθηση. Αυτό προκάλεσε την προσοχή θα λέγαμε για να μην ευτών οι οποίοι υπέθασαν ότι εδώ μάλλον πρόκειται για μια προσθήκη η οποία μάλλον προέρχεται από άλλο χέρι. Από την άλλη μεριά εκείνοι που δέχονται μένω ότι είναι προσθήκη αλλά υποστηρίζουν ότι κατά πάσα πιθανότατα προέρχεται από τον ίδιο συγγραφέα όπως και το υπόλοιπο Ευαγγέλιο παρατείλουν εδώ ότι πραγματικά υπάρχει το ίδιο λεξιλόγιο όπως και στο προηγούμενο Ευαγγέλιο. Και αυτό είναι αλήθεια γιατί όντως θα βρούμε όρους τους οποίους βρίσκουμε τακτικά μέσα στο τέταρτο Ευαγγέλιο και δεν τους βρίσκουμε κάπου αλλού. Ο αντίλογος σε αυτή τη θέση είναι ότι προφανώς ο συγγραφέας μιμείται με έναν προηγούμενο συντάκτο του κειμένου και γι' αυτό ακριβώς υποθετεί και κάποια ορολογία η οποία είναι ιδιαίτερα χαρακτηστική για το κατά Ιωάννη Ευαγγέλιο. Η συζήτηση είναι πολύ μεγάλη και έχουν δημιουργηθεί πάρα πολλές θεωρίες όσον αφορά το τι απογώσει δένει εδώ. Αυτό που μάλλον μπορούμε να καταλήξουμε είναι ότι στην περίπτωση αυτού του Ευαγγέλιου θα πρέπει να υιοθετήσουμε μία λύση ανάλογα με αυτή που έχουμε υιοθετήσει και για το υπόλοιπο Ευαγγέλιο. Σήμερα στην έρευνα η οποιαδήποτε διαχρονική διερεύνηση των πυρών και των παρεμβάσεων στον κατά Ιωάννη Ευαγγέλιο έχει αναταλειφθεί. Το εγχείρημα του Ρουδοφ Πουρπαν αλλά και άλλο με τον Ευαγγελίθη κανένα δείξει ακριβώς ότι μάλλον οδηγούμαστε σε αδιέξοδο. Γι' αυτό λίγο πολύ σήμερα η έρευνα και κυρίως η ερμηνεία του Ευαγγελίθη στηρίζεται σε μία περισσότερο συγχρονική ανάλογση του, δηλαδή ως ένα τελειωμένο θεολογικό κείμενο με μία ολοκληρωμένη ενότητα η οποία θα πρέπει να αντιμετωπιστεί ακριβώς αυτό το τελικό της στάδιο και όχι να αναζητηθούν οι προηγούμενες φάσεις της σύνταξας, ακριβώς γιατί είναι πλέον αδύνατο ή πάρα πολύ δύσκολο, τουλάχιστον να διερευνηθούν και να εντοπιστούν. Επομένως σε αυτή την περίπτωση μπορούμε να πούμε, αυτό που λέμε και για το υπόλοιπο κείμενο του Κατ' Αιωάννια Βαρήλη, ότι προφανώς μπορεί να υπάρχουν σ' αυτό οι στοιχεία τα οποία να προέρχονται από την Ιωάννια Χοράδοση, βέβαια δεν μπορούμε να πούμε ότι προέρχεται τον ίδιο τον συγγραφέα του κείμενου ή του υπόλοιπου κείμενου κάποιον άλλο που ανήκει στον ίδιο κύκλο, σε κάθε περίπτωση όμως έχει δεχθεί τόσο μεγάλη επεξεργασία, ώστε σήμερα να μην είμαστε βέβαιοι πού σταματά το χέρι του πρώτου συγγραφέα του κειμένου και πού ξεκινά η επεξεργασία του. Η νόμη μάλλον που επικρατεί είναι ότι πρόκειται για μεταγενέστεροι, μεταγενέστεροι όσον αφορά το υπόλοιπο Ευαγγέλιο Ρωστίκη αυτού του κεφαλαίου ως επιλόγου, στο οποίο όμως έχουν ενταχθεί διάφορα στοιχεία της Ιωάννιας παράδοσης. Και βλέποντας ως ένα συγχρονικό επίπεδο, μπορούμε να πούμε ότι ακριβώς αυτή η επεξεργασία τελικά επιτυχάνει ώστε το κείμενο αυτό να ενταχθεί οργανικά μέσα στην υπόλοιπη αφήγηση του Ευαγγελίου, έτσι ώστε ουσιαστικά στο ίδιο το κείμενο αυτό του 21ο κεφάλαιο να ολοκληρώνονται θέματα τα οποία υπήρχαν ήδη στο κατά Ιωάννη Ευαγγέλιο ή και να επανέχονται πρόσωπα και θέματα τα οποία ήδη βρήκαμε νωρίτερα. Ένα χαρακτηστικό παράδειγμα είναι η αποκατάσταση εδώ του Πέτρου, η υπόθεση βασικά του Πέτρου. Το υπόλοιπο Ευαγγέλιο το βαρουσιάζει μέχρι τη στιγμή της προδοσίας και της άνοιξης μάλλον. Προφανώς είναι ανάμεσα στους μαθητές στους οποίους συναντά ο Ιησούς. Ή πιο νωρίτερα έχει πάει και στον άδειο τάφο, αλλά δεν λέγεται τίποτα που δείχνει υπέρα για το αν παραστάθηκαν οι σχέσεις του με τον Ιησού. Εδώ, λοιπόν, στο 21ο κεφάλαιο, έχουμε την ολοκλήρωση της υπόθεσης του Πέτρου και βλέπουμε πραγματικά ότι εδώ πλέον έχουμε μία απάντηση στο τι έγινε με τον Πέτρο. Τι συνέβη ακριβώς με τον Πέτρο. Και ένα άλλο στοιχείο που εδώ, ας πούμε, συμπληρώνεται είναι η τύχη της Εκκλησίας. Τι συνέβη από εκεί και πέρα, μετά την Ανάσταση. Βλέπουμε ότι ο Λουκάς φροντίζει να δώσει ένα δεύτερο βιβλίο, να συνεχίσει στην Λαϊτοκαταλουκάνη Αυαγγέλη με τις πράξεις, να μας πει τι έγινε μετά την Ανάσταση του Ιησού. Εδώ ο συγγραφέας του Τάλο Βαγγελίου Ιωάννης τη λέει μία άλλη πρακτική στο 21ο κεφάλαιο. Ιωάννης εδώ βέβαια πάντοτε σχηματικά με την έννοια ότι στην άμεσα στο κείμεν δεν αφέρεται ο συγγραφέας και όπως είπαμε μπορεί και το συγκεκριμένο κεφάλαιο του 21ο να μην είναι και έργο του συγκεκριμένου συγγραφέα. Συγγραφέας του 21ο κεφαλαίου θέλει να συμπληρώσει την προηγούμενη Ευαγγελική Αφήγηση και να μας πει τι συνέβη μετά την Ανάσταση του Ιησού, μετά τις πρώτες συμφωνίσεις και να μας δώσει έστω και μια βιαστική και γρήγορη ματιά στο μέλλον αυτής της Εκκλησίας, στο μέλλον των μαθητών και κατά συνέπεια και καθετέκταση και στο μέλλον της κοινωνίας. Εξαιρετικά συνεργαστικό κεφάλαιο με αρκετά προβλήματα, ωστόσο οπωσδήποτε ένα κείμενο το οποίο αξίζει μιας ιδιαίτερης μελέτης και έχουν γραφτεί πολλές μελέτες για το συγκεκριμένο κεφάλαιο αλλά ακριβώς γιατί η έλεγνα εντοτίζει και τις δυσκολίες αλλά και την ομορφιά. Αυτό που μπορούμε να πούμε επίσης, μιλώντας εισαγωγικά για αυτό το 21ο κεφάλαιο, είναι ότι στο κεφάλαιο αυτό συνδυάζονται διαφορετικές παραδόσεις. Μιλήσαμε και στις αρχές των Αθηνάτων για δύο τάσεις μέσα στην παράδοση της Αρχαίας Εκκλησίας όσον αφορά την Ανάσταση. Μιλήσαμε για αναστάσιμες εμφανίσεις οι οποίες έχουν ως κέντρο του στη Νιουδέα και για εμφανίσεις οι οποίες έχουν ως κέντρο του στη Γαλληλέα. Διεδοκότερα είδαμε ότι στο Μέν Μάρκο δεν έχουμε καμία εμφάνιση αλλά φαίνεται να προϋποθήθηται οι εμφανίσεις του Ιησού στη Γαλληλέα αφού ο Άγιος δίνει την εντολή στις μαθητριές να μεταφέρουν στους Αποστόλους την εντολή να τον συναντήσουν στη Γαλληλέα. Ο Ματθέος επίσης φαίνεται να προϋποθέτει κάποιες συναντήσεις εκτός Ιουδαίας και ο ίδιος ακολουθεί την παράδοση για τη συνάντηση με τον Ιησού στη Γαλληλέα. Ο Ιησούς δίνει την εντολή στις μαθητριές να ειδοποιήσουν στους μαθητές την άποψη με τον Ιησού στη Γαλληλέα. Αυτός που διαφοροποιείται είναι ο Λουκάς ο οποίος φαίνεται να αγνοεί ή αχωσιωπά πλήρως τις εμφανίσεις του Ιησού στη Γαλληλέα και επιμένει στις εμφανίσεις του Ιησού στη Ιουδαία και στην γύρω περιοχή και εδώ να φέρουμε στην εμφάνιση στον δρόμο του Σεμαρούς. Και είπαμε και όταν μιλούσαμε για την περίπτωση του Λουκάου και εδώ έχουμε ουσιαστικά ένα χαρακτηριστικό δείγμα της θεολογίας του συγκεκριμένου συγγραφέ, καθώς ο Λουκάς ακολουθεί το προφητικό όραμα για την σύναξη όλων των λαών στις Ιών και την ανάδειξη της Ιών ως το κέντρο του κόσμου όπου όλοι οι λαοί θα θεωρηθούν να προσκυλίσουν το Θεό του Ισραήλ και φυσικά αυτό το εντάσσει πλέον στο δικό του κήρυγμα. Και επομένως θεωρώ ότι λίγο πολύ ο Λουκάς ακολουθεί μια λιωθατή περισσότερο την παράδοση για τις εμφανίσεις στη Γαλληλέα και τέλος έχουμε το Καταϊβάνιο Εφαγγέλιο, τέλος Εφαγγέλιο που έχουμε και δύο ειδών εμφανίσεις. Εμφανίσεις του Ιησού στην Ινδέα στο 21ο κεφάλαιο και εμφανίσεις του Ιησού στη Γαλληλέα στο 21ο κεφάλαιο. Νομίζω παρουσιάζει ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον αυτό γιατί δείχνει ακριβώς μία θα λέγαμε συνήπαρξη διαφορετικών παραδόσων. Αν τώρα κοιτάξουμε το κεφάλαιο θα μπορούσαμε να το χωρίσουμε σε τρεις ετημέρους ενότης έτσι πολύ πολυπλικά. Οι πρώτοι δεκατέσσερα στίχοι, ένα έως δεκατέσσερα δηλαδή, μιλούν για μία θαυμαστή αλληλεία, ένα θαύμα το οποίο επιτελεί ο αναστημένος πλανηλισσός στους μαθητές του στη Γαλληλέα. Η δεύτερη σκηνή, η δεκαπέντε έως ητος τρία στίχοι είναι η συζήτηση για τον Πέτρο και τον Αγαπημένο. Εδώ βλέπουμε δύο βασικούς ήρωες του Ευαγγελίου, τους οποίους είμαστε πολλές φορές έμμεσα και πολύ διακριτικά να ανταγωνίζονται μεταξύ τους, πλάι στον αφήγηση. Θα τους δούμε εδώ ενωμένους και να αποκαθίσταται η σχέση τους, μάλλον η θέση του Πέτρου και ο Αγαπημένος μαθητής έπρεπε να διατηρεί επίσης τη θέση του ίδιου μέχρι στη κοινότητα, αλλά αυτά θα έχουμε στη συνέχεια μεγαλύτερη λεπτομέρεια. Και τέλος έχουμε τους τύπους 24-25 που αποτελούν το τέλος στην κατακλήδα ολόκληρου γραμμού του Ευαγγελίου. Αυτά λοιπόν αποτελούν λίγο πολύ τις επιμέρους ενώ βέβαια οι ίδιοι μπορούν να επιμεριστούν σε πιο μικρές υποενότητες. Θα μιλήσουμε όλους γι' αυτά στη συνέχεια. Πρώτα-πρώτα ας επικεντρωθούμε στη λεγόμενη θαυμαστή Αλλία. Θα διαβάσω κατ' αρχάς το κομμάτι αυτό από το αρχαίο κείμενο. Λέγει ουν αυτοίς ο Ιησούς, παιδιά με τι προσφάγιο να έχετε? Απεκρίθησαν αυτοί, ου. Οδε είπεν αυτοίς, βάλετε εις τα δεξιά μέλη του δίκτυου το δίκτυρο και βρήσετε. Έβαλαν ουν και ο κέτι αυτό ελκύσε ή σχησε από το πλήθος τον Ιηθείο. Λέγει ουν να μαθετείς εκείνος ο μηγάκος ο Ιησούς το πέτρο. Ο κύριος εις τι. Σήμουν ουν πέτρος ακούσας ο οποίος ο κύριος εις τι, τον επενδύτη διεζόσα, το υγαργυμνός. Και έβαλαν εαυτόν εις την θάλασσα. Οι δε άλλοι μαθηταί το πλιαρίο ήρθαν. Ου γαρίσαν μακράν από της γης, αλλ' ως από πληχών διακοσίων σήρονται στο δίκτυο τον Ιηθείο. Όσο να πέβησαν εις την γην, βλέπουν συνανθρακία αγκυμένη και ο ψάριαν επικίνα με κιάτου. Λέγει αυτοίς ο Ιησούς, εν έγκατε από του ψαρίον ουν επιάσατε νοι. Ανέβησαν ο πέτρος και ήλκησαν το δίκτυο. Επί της γης μες στον δίκτυο μεγάλο με 100 περίπτυ κοντατριό και το σου τον όντου ουν εσχίστητο δίκτυο. Λέγει αυτοίς ο Ιησούς, δεύτε αριστείσατε. Δεις δι' αιτόρμα των αθητών εξετάσαι αυτον σετις ίδιν. Ειδώτες οτι ο Κύριος εστιν. Έρχεται ο Ιησούς και λαμβάνει τον άρπνο και δίδωσιν αυτοίς και τον ψάρι ουν ουμίως. Του το ίδιν τρίτον εφανερώθη ο Ιησούς στις μαθητές αυτού εγερθείς εκ νεκρών. Εδώ έχουμε όπως λέει στο τελευταίο κελαστικό την τρίτη εμφάνιση του Ιησού, τρίτη βέβαια υπολογίζοντας ο συγγραφέας ως άλλες δύο της δύο προηγούμενου στο 20ο κεφάλαιο. Με αυτόν τον τρόπο επιτυχάνε και τη σύνδεση του 21ου κεφαλαίου με το 20ο. Χαρακτηριστικό σε αυτή την ενότητα που είναι ένα θαύμα αλληλείας είναι πρώτα πρώτα ότι ο Ιησούς και πάλι εμφανίζεται να φλοντίζει τους δικούς του. Είναι πάρα πολύ έντονο και άλλο αυτό το θαύμα που έχουμε εδώ είναι ένα θαύμα δωρεάς. Και τα θαύματα δωρεάς όπως ονομίζουμε στην υπολογία που έχει προτείνει ο Γκέρ Τάισιν για τα θαύματα στην αρχαία χαστινική γραμματεία τα οποία είναι θαύματα πράξης ευεργεσίας το μελό της κοινότητας. Αυτό είναι το πρώτο στοιχείο εδώ στο θαυμαστή αλληλεία και επίσης ένα στοιχείο που βλέπουμε σιγά σιγά να ετοιμάζεται τώρα θα ολοκληρωθεί στη συνέχεια στο δείπνο που θα περιγράψει ο Ευαγγελιστής και όπου θα γίνει και η συζήτηση με τον Πέτρο έχουν σιγά σιγά την αποκατάσταση του Πέτρου, ο Πέτρος ο οποίος ήταν ορασικό πρόσωπος στο πάθος, πολύ αμυντικά ολοκληρισμένο περνάει μετά στη σιωπή στα υπόλοιπα κοινές για να πάρει ξανά εδώ ένα αποταγωνιστικό ρόλο πρέπει να σιγά σιγά οδηγούμαστε στην αποκατάστασή του και φυσικά θα δούμε ότι ένα θέμα θα είναι το θέμα της διακολίας και της αγάπης το οποίο θα δούμε βέβαια περισσότερο να πτήσεται στη δεύτερη ενότητα στην οποία όπως είπα είναι αυτή του δείπνου του Ιησού με τους μαθητές Οι επιμέρους ενότητες εδώ θα μπορούσαμε να πούμε είναι καταρχάς από τον στίχο 1 έως 3 η αποτυχημένη προσπάθεια ηλίας, οι στίχοι 4 έως 6 το θαύμα, 7 έως 8 η αναγνώριση του Ιησού και 9 έως 14 ουσιαστικά το δείπνο που έχουμε με τον Ιησού με τους μαθητές Ας ξεκινήσουμε λίγο να δούμε τώρα ερμηνευτικά τη συγκεκριμένη ενότητα ενώ έχει πάρα πολλά στοιχεία που μας θυμίζουν την προηγούμενη αφήγηση του Καταϊόνιου Ευαγγελίου όσον αφορά τα πρόσωπα τα οποία εμφανίζονται αλλά και το ρεξιλόγιο το οποίο σημαίνει Πολλοί χαρακτηριστικά εκείνο το με τα ταύτα είναι ένας τρόπος με τον οποίο στο 4 Ευαγγέλιο εισάγεται μια καινούργια ενότητα και ένα καινούργιο περιστατικό το οποίο βλέπουμε ακριβώς το Ιησού βένει και εδώ και επίσης είναι χαρακτηριστικός Ιωάννιος Όρος, είναι ο χαρακτηρισμός της Γεννησαρέτης, της Δήμης Γεννησαρέτης ως τάλεση της Τριβεριάρου στο Καταϊόνιμο βρίσκουμε να χαρακτηρίζεται έτσι αυτά τα 4 γέλια και βλέπουμε ότι και εδώ ο κείμενό μας ακολουθεί το ίδιο χαρακτηρισμό Εκτός από τον Ιησού ο οποίος θα αναλυθεί τα άλλα πρόσωπα της ιστορίας είναι μια ομάδα μαθητών έχουμε έναν πολύ σύντομο και θα λέγαμε αλυπί κατάλογο των μαθητών και αλυπί γιατί ακριβώς υπάρχουν πρόσωποι τα οποία παραμένουν στην Ανωνυμία Μέσα σε αυτόν τον κατάλογο βλέπουμε να εμφανίζεται ο Σίμων Πέτρος, ο Θωμάς ο λεγόμενος Δίδημος, ο Ναθαναήλ ο Αποκανάτης Βελιλαίας ή του Ζεβεβαίου και δύο ακόμη και άλλοι δύο μαθητές ανώνυμοι όμως εδώ του Ιησού Τα ονόματα τα έχουμε δει και αλλού μέσα στο Ευαγγέλιο και με αυτόν τον τρόπο δημιουργείται μια συνέχεια και δημιουργούνται και γέφυρες ανάμεσα στα επιμέρους μέρη του Ευαγγέλιου Ο Πέτρος αναφυσβήτα θα ήταν εδώ και θα αναφερόταν πρώτος για πολλούς και διάφορους λόγους αλλά κυρίως γιατί εδώ έχει τον πρωταγωνιστικό ρόλο Δεύτερον ο Θωμός ο Μεγωνανός δημιουργός έχει ήδη εμφανιστεί νωρίτερα και μάλιστα είναι και στη σκηνή την προηγούμενη που είδαμε στο προηγούμενο μάθημα όπου αναγνωρίζει τον Ιησού και ομολογεί Ο Ναθαναήλ είναι ένα πρόσωπο που συναντήσαμε ήδη στην αρχή της δημόσιας δράσης του Ιησού και όπου υπάρχει και η περίφημη συζήτηση μαζί του, μεταξύ και του Ιησού και ιδίως η Λύπιζε βέβαιο αυτό είναι μια εξαίρεση δεν βρίσκουμε αυτό το χαρακτηρισμό πουθενά μέσα στο Ευαγγέλιο, αποφέρεται το Ευαγγέλιο να χρησιμοποιεί αυτό το χαρακτηρισμό Εδώ όμως τον βρίσκουμε ενδιαφέρον όμως έχει το γεγονός ότι η Λύζε βέβαιο δεν αναφέρον μαστικά αλλά περιληπτικά χωρίς να δίνονται περισσότερες λεπτομέρειες σε αυτό Και τέλος και δύο μαθητές οι οποίοι είναι ανώνυμοι. Οι αναφορές φυσικά μας οδηγούν να κάνουμε μια σύνδεση με τα προηγούμενα και να δημιουργηθεί έτσι ακριβώς μια συνέχεια στην αφήγηση Αυτό που επίσης είναι ενδιαφέρον σε αυτό το είδη στους πρώτους τείχους είναι ότι εδώ ήδη προϋποτίδεται βασικά στοιχεία της αρχαίας χριστιανικής παράδοσης όσον αφορά τους τους μαθητές Ειδικά από τα σημαντικά Ευαγγέλια ξέρουμε ότι οι μαθητές είχαν ως αρχικό τρόπο τοπροδράση στην περιοχή της Γαλιλές, στη θάλασσα της Γαλιλές και ότι ήδη ήταν ψαράδες Με αυτό το ρόλο τους βρίσκουμε και εδώ. Με ποιες βλέπουμε αυτό το σύνδεσμο που ήδη γνωρίζουμε για τη σύνδεση για τη σύνδεση της παράδοσης ανάμεσα στον πέτρο και ως το σημούζε βεβαίως και τη σχέση που έχει γραφτεί τόσο με το επάγγελμα της Αλλίας όσο και με την περιοχή της Γαλιλιάς Βλέπουμε εδώ τα στοιχεία που μας είδαν ήδη γνωστά από την αρχαία παράδοση δεν έχουμε κάτι καινούργιο και πρωτοφανές και πάνω σε αυτά τα στοιχεία θα στηρεθεί η όλη αφήληση Μετά έχουμε την περιγραφή του θαύματος και καταρχάς τη δυσκολία ακολουθείται εδώ περίπου η ίδια μορφή όπως και στις υπόλοιπες περιγραφές θαυμάτων Έχουμε το πρόβλημα ότι οι μαθητές ψαρεύουν όλη τη νύχτα και δεν έφτιασαν τίποτε Προφανώς ψάρευαν τη νύχτα γιατί η πρωί θα έπρεπε να φύγει το εμπόριμα για την αγορά, δεν έφτιασαν τίποτε Και βλέπουν κάποιους στην παραλία, ο ιαναμός της ξέρουν ότι είναι ο Ιησούς και ο πλείος τους λέει αν έχουν να φάνε, αν μπορούμε να του δώσουν κάτι να φάνε Και ο ίδιος του λέει ότι δεν πιάσαν τίποτα και γνωστό ότι τους δίνει την εμβολή να ρίξουν στα νεξιά του πλείου το δίχτυο Η περιγραφή στη συνέχεια είναι να μαστεί, υπάρχει μια αλλία απρόσμενη 153 ψάρια και θα δούμε και αυτό το ζήτημα στη συνέχεια Το ενδιαφέρον είναι ότι εδώ έχουμε ένα θαύμα δουλεάς, ένα θαύμα το οποίο δεν το προκαλούν όπως πάντοτε συμβαίνει στα θαύματα δουλεάς ή εμπλεκόμενοι σε αυτό Δηλαδή οι μαθητές δεν είναι αυτοί που ζητούν από τότε σου να το κάνει αλλά ο Ιησούς ο ίδιος ξεκινά με δική του φωτογραφία και δίνει κλουσιοπάροκα τη δωρεά του Εδώ η ιστορία μας θυμίζει πάρα πολύ μία ανάλογη ιστορία που έχουμε στο καταλογάνε μαγγελιο και αυτό είναι ένα πολύ ενδιαφέρον στοιχείο Γιατί ακριβώς δείχνει τη σύνδεση ανάμεσα στις παραδόσεις των δύο αυτών Ευαγγελίων 3 και 4 Διότι οι αναγνώστες διαβάζοντας το κείμενο, οπωσδήποτε εδώ έχουμε μία τραγική ηρωνία με την έννοια ότι εμείς οι αναγνώστες γνωρίζουμε ότι το πρόσωπο αυτό είναι ο Ιησούς Γιατί το λέει η διαφήγηση κάτι που δεν γνωρίζουμε οι μαθητές Επίσης είναι πιθανόν οι αναγνώστες να γνωρίζουν το ανάλογο θάμμα στο καταλογάνε μαγγελιο Και αυτό το υποθέτουμε από την ίδια την αφήγηση Διότι με το που γίνεται το θάμμα ο μαθητής που αγαπούσε ο Ιησούς αμέσως αντιλαμβάνεται ότι αυτό το θάμμα είναι ένα σημάδι του Ιησού Βλέπουμε και σε άλλες περιπτώσεις ότι μια κίνηση του Ιησού ή ένας λόγος του Ιησού δηλαδή στις ανεστάσιμες εμφανίσεις ανακαλεί στη μνήμη των μαθητών περιστατικά και λόγια από την επίγεια δράση του Ιησού έτσι ώστε να τους βοηθήσει την αναγνώριση Χαρακτηριστικό παράδειγμα από τον Καταλουάνι Ευαγγέλι Μαρίι Βαχαλινί η οποία με το που ακούει το όνομα της από το στόμα του Ιησού αμέσως την αναγνωρίζει ή στο καταλογάτ η κίνηση που κάνει ο Ιησούς στην Εμμαούς εκεί στο δίπνο που του παραθέττουν να ευλογήσει και να σπάσει το ψωμί και η κίνηση που κάνει οδήγει τους μαθητές να αναγνωρίσουν τον Κύριος κατά ανάλογο τρόπο εδώ βλέπουμε οι μαθητές να αναγνωρίζουν τον Ιησού από το θαύμα και αυτό θα μπορούσε βέβαια μόνο να έχει μια αξία από τα όμως μια ιδιαίτερη αξία αν σκεφτούμε ότι τον αναγνωρίζουν ακριβώς επειδή ένα ανάλογο θαύμα έχει κάνει ο Ιησούς στην αρχή της επίγεια δράσης του σύμφωνα όμως με την παράδοση στο Καταλουάνι Ευαγγέλι τώρα αυτό βέβαια μπορεί να σημαίνει πάρα πολλά πράγματα, ήδη κάποτε νωρίτερα σε κάποιο μάθημα μιλήσαμε για τη σχέση Λουκά και 3ο και 4ο του Ευαγγέλιου πολύ πιθανόν η μία εκδοχή είναι να υπάρχει μια κοινή παράδοση γνωστή σε όλους και οπόμενως δεν χρειάζεται να εξηγήσει ο Ευαγγελιστής γιατί οι μαθητές συνέδεσαν το συγκεκριμένο θαύμα με τον Ιησού και μπορούμε και εμείς να καταλάβουμε γιατί οι αναγνώστες εδώ μπορούν να καταλάβουν αυτό που έχουν αναγνώρισε, ή ακόμα επίσης μια άλλη πιθανή εκδοχή είναι η κοινότητα που συνδέεται με το 4ο Ευαγγέλιο να είναι μια κοινότητα η οποία έχει διαβάσει και χρησιμοποιεί και διαβάζει το Καταλουάνι Ευαγγέλιο οπότε δεν μιλάμε για μία προφορική και περιβαίνουσα παράδοση αλλά μιλάμε για μία παράδοση η οποία είναι γραφή. Σε κάθε περίπτωση είτε έτσι τελείως είναι προφανές εδώ ότι έχουμε μία σύνδεση μεταξύ τον 2ο Ευαγγέλιο και ακριβώς το γεγονός που προηγείται το θαύμα στο Καταλουκάνι Ευαγγέλιο αυτό αφηγηματικά βοηθάει στην εξέλιξη εδώ της ιστορίας ένα άλλο Ευαγγέλιο και οπωσδήποτε ένα τρίτο σημείο όπως είπα είναι ότι εδώ έχουμε ένα θαύμα δωρεάς και ένα θαύμα δωρεάς ανά χρησβήρικα είναι ένα θαύμα που δηλώνει καταρχάς την βασιλεία του Θεού ήδη έχουμε ακόμα ένα άλλο θαύμα μέσα στο Καταλουκάνι Ευαγγέλιο που είναι ο χορτασμός των Ποδακιστίνων θα το βρούσουμε και στη Συνορτική Παράδοση το οποίο ας πούμε προληπτικά δηλώνει το μεσιανικό αλλά και το ευχαριστιακό κοινό δείπνο της κοινότητας και θα πρέπει και εδώ αυτό το θαύμα να το συνδέσουμε τόσο με το θαυμαστό χορτασμό των πλήδους όσο και με αυτό που είπα την ευχαριστιακή εμπειρία της κοινότητας αλλά γι' αυτά θα μιλήσουμε σε λίγο. Αυτούς που αναγνωρίζει πρώτα εδώ τον Ιησού είναι ο αγαπημένος μαθητής και αυτό είναι επίσης ενδιαφέρον διότι είπαμε ότι εδώ πλέον θα αποκατασταθεί ο Πέτρος εμμόνη στα μάτια της κοινότητας ο Πέτρος ο οποίος αγνήθηκε τον Ιησού ο Πέτρος που δεν τόνισε να σταθεί κάτω από το σταυρό σε αντίθεση προς τον αγαπημένο μαθητή Εδώ για μία ακόμη φορά όμως ενώ ο Πέτρος έρχεται στο προσκήνιο με σκοπό ακριβώς να πάρει τη θέση που πήρε τελικά μέσα στην αθιέριτησια βλέπουμε ταυτόχρονα ο μαθητής ο αγαπημένος να διατηρεί μία προτεραιότητα και μία γνήσια σχέση με το πρόσωπο του Ιησού γιατί είναι εκείνος που τον αναγνωρίζει κατά ανάλογο τρόπος η Μαγδαλινία αναγνωρίζει τον Ιησού όταν εκείνος τον προσφωνεί. Μπορούμε να πούμε ότι εδώ μοιάζουν γιατί μοιάζουν έχουν μία κοινή σχέση τα δύο αυτά πρόσωπα είναι μία κοινή σχέση έως προς τον Ιησού τα δύο αυτά πρόσωπα του Ευαγγελίου. Μπορούμε λοιπόν να πούμε ότι υπάρχει ένα είδρος εντός εισαγωγικών ανταγωνισμού μεταξύ των δύο προσώπων ενός ανταγωνισμού όμως όχι με τη λογική της εχθρότητας αλλά με τη λογική της αποκατάστασης και της ανάρεξης και του αγαπημένου αίθη του σε μία θέση ισόκυρη όπως αυτή που έχει ο Πέτρος. Αυτός ο ανταγωνισμός ήδη τον είδαμε και νωρίτερα σε παλαιότερο μάθημα όταν επισκέπτονται τον τάφο ο μαθητής που αγαπά τον Ιησού και ο Πέτρος αυτός που φτάνει πρώτος του στον τάφο και που δεν χρειάζεται να δει για να πιστέψει είναι ο αγαπημένος μαθητής. Αυτός λοιπόν εδώ είναι που αναγνωρίζει αμέσως τον δάσκαλο κάτι που είναι η απειλώς την ιδιαίτερη σχέση που έχει με το πρόσωπο του δασκάλου του. Βέβαια εδώ δείχνει ένα ερώτημα ποιος λοιπόν μπορεί να είναι ο αγαπημένος μαθητής εκτός από τον Πέτρο μπορεί να είναι οποιοσδήποτε από τους υπόλοιπους μαθητές. Γιατί όπως είπαμε το Ευαγγέλιο δεν αναφέρει σαφώς ποιος είναι ο αγαπημένος μαθητής. Η παράδοση βέβαια θεωρεί ότι ο αγαπημένος μαθητής είναι ένας από τους δύο γιους του Ζεβεντέου και συγκεκριμένα ο Ιωάννης. Όμως η αφήγηση μας εδώ δεν είναι καταλητική όσον αφορά από το ζήτημα. Μας λέει απλά ότι υπήρχε και ο Καθοναήλ, υπήρχε και ο Θωμάς, υπήρχαν και οι δύο ανώνυμοι μαθητές να είναι και ένας από τους δύο ανώνυμους μαθητές και πολλοί από τους ερευνητές που δεν δέχονται την εκδοχή ότι πρόκειται για τον Ιωάννη. Εδώ υιοθετούν ως φιλανότητες την εκδοχή ο αγαπημένος μαθητής να είναι ένας από τους άλλους δύο μαθητές που αναφέρει το κείμενό μας εδώ και το οποίο φυσικά συνάντη με τη γενικότερη τάση ανωνυμίας όσον αφορά στο πρόσωπο του αγαπημένου μαθητή, την οποία εκδηλώνει το τέτατο Ευαγγέλιο. Επομένως θα πούμε ότι μας βάζει βέβαια το πολύ βασανιστικό ερώτημα εδώ η αφήγηση για το ποιος μπορεί να είναι ο αγαπημένος μαθητής. Μας δίνει κάποια στοιχεία αλλά δεν είναι αρκετά για να μπορέσουμε να περιορίσουμε τον αριθμό αυτόν, τα πρόσωπα τα οποία θα μπορούσαν να είναι οι επιθέντες εκδοχές για τον αγαπημένο μαθητή. Ο Πέτρος εγώ εμφανίζεται με τον χαρακτήρα τον οποίο γνωρίζουμε και από τα υπόλοιπα κείμενα της Καινής Ιετήκης και προφανώς με αυτό το χαρακτήρα διασώζεται και σε όλη την αρχαία χριστιανική παράδοση. Είναι ιδιαίτερα παραγωγητικός και εδώ φαίνεται ότι έχει νεγετικό ρόλο αφού είναι ο πρώτος που θα βγει, είναι εκείνος που μεταφέρει τα ψάρια, είναι ένα πρόσωπο το οποίο μέσα στην ομάδα φαίνεται να κατέχει μια ιδιαίτερη θέση και φαίνεται ότι εδώ στο χαρακτήρα του Πέτρου έτσι όπως παρουσιάζεται στην αφήγησή μας βρίσκουμε να συνδυάζονται στοιχεία της αρχαίας χριστιανικής παράδοσης του Πέτρου αλλά και στοιχεία ιδιαίτερα που βρίσκονται στο κατά Ιωάννη Ευαγγέλια που σχεδόν είναι η ιδιαίτερη σχέση που έχει με τον αγαπημένο μαθητή και φυσικά στοιχεία τα οποία έχουν κάνει με την προκοσία του και με την άρνηση του μάλλον και του καταξής. Και ένα στοιχείο πολύ ενδιαφέρον εδώ είναι ότι ο Πέτρος ακούει αυτό που του λέει ο αγαπημένος μαθητής, διαζώσατο λέει τον επενδύτη, τι είναι δηλαδή και δένει τον επενδύτη του και πέφτει μέσα στη θάλασσα να φτάσει στον Ιησού έτσι πολύ δυναμικά. Αυτό το διαζώσατο φυσικά, υπάρχει μια μεγάλη συζήτηση για ποια ενδύματα γίνεται λόγος εδώ, δεν νομίζω ότι έχει τόσο μεγάλη σημασία. Αυτό που νομίζω ότι εδώ θα μπορούσαμε να δούμε είναι το διαζώσατο μέσα στην παράδοση της Καινής Διαθήκης και ιδιαίτερα μέσα στο κατά Ιωάννη Ευαγγέλιο συνδέεται και με την έννοια της διακονίας και της μαθητίας. Και μάλιστα θα πούμε μία ακόμα φορά μέσα στο κατά Ιωάννη Ευαγγέλιο, στο 13ο κεφάλαιο, όταν ο Ιησούς κάνει αυτή τη στοιχική κίνηση και πλένει τα πόδια των μαθητών. Δείτε μας ακριβώς ότι η διακονία είναι το κατεξοχή χαρακτηριστικό των μαθητών του Ιησού. Βέβαια εδώ θα πρέπει να το κατανοήσουμε και σε ένα σημαντικό επίπεδο και να θεωρήσουμε ότι είναι σημάδι ακριβώς της διακονίας και της μαθητίας της ετοιμότητάς του Πέτου να λάβει το ρόλο του μαθητή. Και στη συνέχεια στους τοίχους 9-11 ο Πέτους έχει λειτουργεί, οι μαθητές πλησιάζουν και αυτοί με το καράβι τους και ο Ιησούς θέλει να είναι εκείνος ο οποίος παραθέτει το δείχνο. Είναι ενδιαφέρουσα σχημή, γνωστή και από άλλα σημεία της αρχαίας σημικής παράδοσης. Αντίστοιχο παράδειγμα έχουμε στην περίπτωση του Αταλουκάνε Βακελίου στη νοστή περικοπή για την πορεία προς ΕΜΑΟΥΣ όπου τελικά όταν φτάνουμε στην ΕΜΑΟΥΣ, οι μαθητές που τον έχουν προσκαλέσει τον Ιησού που δεν τον έχουμε ακόμα να γνωρίσει να συνεπνίσει, ουσιαστικά γίνονται οι συνδετημόνες και οι υποσκεκλημένοι παρόλο που εκείνοι προσκαλούν τον Ιησού αφού εκείνος παίρνει το ψωμί, εκείνος δουράζει την τροφή και γίνεται από μέρους ο οικοδυσκότης. Βέβαια αυτό το ένα στοιχείο που υπάρχει στην Αρχαία Παράδοση και ένα δεύτερο ενδιαφέρον στοιχείο είναι ακριβώς αυτό το μοτύβο του Δίπνο, το οποίο συνδέεται με τα πασχάλια εμπειρία των μαθητών. Διαβάζοντας την αρχή των πράξεων λέει συγκεκριμένα ότι ο Ιησούς εμφανίζεται στους μαθητές για 40 μέρες και συζητά μαζί τους για τη βασιλεία και επίσης τρώει μαζί τους. Το Δίπνο δηλαδή είναι ένα χαρακτηριστικό στοιχείο ακριβώς αυτοίς της πρώτης συνάντησης, αυτοίς της συνάντησης, μάλλον αυτού των συναντήσεων της κοινότητας. Τα Δίπνα διαβαλεύουν σημαντικό ρόλο και στο κατά Ιωάννη Ομαγγέλιο. Μπορίμενο ο Ιωάννης να μην αναφέρει το μυστικό Δίπνο με τον τρόπο που αναφέρεται από τους υπόημους συνακτικούς, όμως ο Ιησούς συνειδητοί πολλές φορές με τους μαθητές και αν δούμε κιόλας όλη η αφήγηση του Βεγγινιού ξεκινάει με ένα Δίπνο στο γάμο της Κανά και καταλήγει εδώ με ένα άλλο Δίπνο. Ένα Δίπνο με τα Πασχάλια των Αθητών με τον ασθημένο Κύριο στη Βαγιλέα και έτσι βλέπουμε ότι κλείνει θα λέγαμε κατά κάποιον τρόπο η αφήγηση. Σαφώς βλέποντας όλες αυτές τις αναφορές, τα Δίπνα μέσα στο Καπεργάνιο Ευαγγέλιο, αυτά λειτουργούν προηλυπτικά για να δινώσουν εμπειρία της Επισηίας με τον ασθημένο πλέον ο Ιησούς, εδώ με πολύ πιο ξεκάθαρο τρόπο και σαφώς υπάρχουν και ευχαριστιακή υπέληγμη, γιατί θα πρέπει να σκεφτούμε ότι αυτά τα κείμενα διαβάζονται από την κοινότητα και πάντοτε μεταφράζονται και εφαρμόζονται και μέσα στο παρόν της. Δηλαδή η κοινότητα διαβάζοντας αυτά τα κείμενα, διαβάζοντας εδώ τον Ιησού ο οποίος είναι συνδετημόνας με τους μαθητές του, ουσιαστικά συμμετέχει και η υπόλοιπη κοινότητα, είναι παράδειγμα θα το λέγαμε καλύτερα, όλης της συμμετοχής της κοινότητας στο εφαρμοσιακό δίπνο με τον αναστημένο Ιησού. Ένα ενδιαφέρον επίσης και αρκετά προβληματικό στοιχείο είναι τα 153 ψάρια που αναφέρει εδώ η αφήγησή μας. Είναι παράξενο γιατί δεν προτιμάται ένας στρογγυλός αριθμός που θα περίμενε κανείς, αν όντως εν τώρα καμένα συμβουλικό νούμερο ή κάτι άλλο, αλλά αντίθετα βλέπουμε μία επισκέπτο 150, είναι πάρα πολύ ειδικός αριθμός για να είναι απλώς μια τυχαία επιλογή, αυτό τουλάχιστον ογραμίζουν και υποστηρίζουν πολύ ειδικές. Ωστόσο η ΕΕ δεν έχει καταλήξει ακόμα τι μπορεί να σημαίνουν αυτά τα 153 ψάρια του κατά Ιωάννη Ευαγγελίου. Πολλοί έχουν χρησιμοποιήσει τις γνωστές στη γνωστή γερμαντρία και προσπάθησαν ακριβώς να καταλάβουν, να βγουν ένα αριθμό και από αυτές είναι γράμματα που βρίσκονται πίσω από αυτήν την αριθμό και υποστήριξαν ότι προφανώς κρύβεται κάποιο όνομα ή κάποια φράση που έχει μια ιδιαίτερη παρήτητα για την κοινότητα και ο οποίος αρχίζει να την καταλαβαίνει αυτήν την φράση. Μια πρόταση ήταν για παράδειγμα ότι εδώ κρύβεται μια εβραϊκή έκφραση που λέει για τα παιδιά του Θεού και προφανώς αναφέρεται στην κοινότητα και επιμένως εδώ ουσιαστικά η αλληλεία που κτάει ένα συμβολικό χαρακτήρα είναι η αλληλεία που γίνεται των ανθρώπων πλέον, οι οποίοι αποτελούν τα μέλη της κοινότητας. Ο Ιερόνιμος έχει δώσει μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα εμμονία λέγοντας και παράδειγμα διάφορες αρχαίες πληγές οι οποίες όμως είναι αριστεί πως δεν είναι στη διάθεσή μας, έχουν χαρακτή και λέει ακριβώς ότι είναι 153 τα ίδια των Ζαλιών σύμφωνα με τη δίληψη εκείνης της εποχής και ουσιαστικά ο κύριος εδώ εμφανίζεται ως κύριος όλων των Ζαλιών και οπομένως το θαύμα κάνει πραγματικά συγκλονιστικό θαύμα το οποίο έχει προεκτάσεις δείχνει ακριβώς μάλλον την κυριαρχία του Ιησού στη δημιουργία. Είναι πάρα πολύ ενδιαφέρος η ελληνία, πολλοί ερμηνευτές την συζητούν σοβαρά, το πρόβλημα είναι ότι δεν έχουμε κάτι το οποίο να μας βοηθά να στηρίξουμε τη θέση του ακριβώς γιατί δεν υπάρχουν ποιες τις οποίες αναφέρεται ο Ιερόνιμος. Συνέχεια του προηγούμενου μαθήματος που είχε να κάνει με το Καταϊβάνιο Ευαγγέλιο. Ένα θέμα το οποίο έχει προκαλέσει πάρα πολύ μεγάλη συζήτηση σε αυτό το τελευταίο κεφάλαιο του Καταϊβάνιου Ευαγγέλιου είναι η αναφορά που γίνεται εδώ στο κείμενο μας στα 153 ψάρια. Να φέρει χαρακτηριστικά δηλαδή εκεί στη συνάντηση των μαθητών με τον Ιησού όμως αυτή η συνάντηση παραπέμπει σε ένα θαύμα το οποίο προφανώς είναι μοστός τους αναγνώστες του Καταϊβάνιου Ευαγγέλιου από το Καταλουκάνι Ευαγγέλιου γιατί μόνο εκεί το έχουν, μόνο εκεί αυτό το θαύμα της θαυμαστής δηλαδή Αλλίας, το οποίο θα πείτε πως είπαμε και νωρίτερα στην αρχή της επίλαιες δράσεις του Ιησού. Εδώ λοιπόν είναι ένα σημαντικό στοιχείο το οποίο δεν υπάρχει και στη δοχή του Ιθρά είναι ότι όταν οι μαθητές δείχνουν το δίχτυ καταφέμουν και το ανεβάζω στη συνέχεια και είναι γεμάτο με 153 ψάρια. Αυτό το νούμερο είναι πολύ ιδιαίτερο γιατί αν το προσέξει κανείς ένα νούμερο το οποίο ούτε, δηλαδή έχει μία λεπτομέρεια το οποίο δεν είναι θα λέγαμε ένας στρογγυλός αριθμός όπως θα περίμενε κανείς αν ήταν ένας στεπτός αριθμός, θα το λογικό να πει 150 ψάρια για παράδειγμα να πάντα υπάρχει στην παράδειγμα τάση που στρογγυλοποιείς. Εδώ βλέπουμε όλη αυτή τη λεπτομέρεια το οποίο έχει προκαλέσει συζητήσεις μεταξύ των λεπτών. Δεν έχει λυθεί το ερμηνευτικό αυτό ζήτημα γιατί δηλαδή εδώ έχουμε να κάνουμε με τόσα ψάρια και τι μπορεί να συμβαίνει αριθμός. Μερίδα ερμηνευτών έχει θεωρήσει ότι πίσω από αυτό το αριθμό κρύβεται κάποιο όνομα και αν είναι σπιθανός υποψήφιος ο τίτλος είναι «Παιδιά του Θεού» γιατί ακριβώς συμβολίζει την θαμαστία αλλιεγών ανθρώπων την Εκκλησία όταν έχει να πάθει προς συμβουλικό και εκκλησιωρικό περιεχόμενο. Είναι πολύ ενδιαφέρουσα αυτή η ερμηνεία έχει βέβαια τα προβλήματά της γιατί δεν είμαστε απόλυτα βέβαιοι ότι ακριβώς αυτός είναι ο τρόπος τον οποίο θα έπρεπε να κατανοήσουμε εδώ το κείμενό μας. Μια άλλη ερμηνεία η οποία γενικά έχει θα λέγαμε μεγάλη αποδοχή είναι η ερμηνεία που δίνει ο Ιερόνιμος, ο γνωστός πατέρας της Αρχαίας Εκκλησίας ο οποίος λέει ότι αριθμούς 153 αντιστοιχεί στα 153 είδη ψαριών τα οποία θεωρούσαν ότι είναι όλα τα είδη των ψαριών σύγχρονα με την αντίληψη εκείνης εποχής και ο κύριος θα κάνει το θαύμα εδώ με αυτόν τον τρόπο θέλει να δείξει ότι είναι ο κύριος όλης της δημιουργίας στην περίπτωση των ψαριών. Εκεί που μέσα εδώ κρύβεται δηλαδή μια γνωστή ιδέα την οποία βρίσκουμε και σε άλλα θαύματα του Ιησού της προπασχαλικής περίοδο που Ιησούς ακριβώς μέσα από τα θαύματα που κάνει αναλυκνύεται ως ο κύριος όλου του κόσμου της δημιουργίας και των ανθρώπων και του θανάτου βέβαια. Και Ιησούς εδώ μπορεί να θεωρθεί λένε οι ερμηνευτές ότι ακριβώς έχουμε την ίδια ιδέα. Αν βεβαιδεχτούμε την θεωρία του Ιερόνιμου, το πρώτο που βλέπουμε στην θέση του Ιερόνιμου είναι ότι οι πηγές σε οποίες παραθέτει για να αποδείξει την θέση του είναι χαμένες, όμως δεν μπορούμε να πιστωπίσουμε την ορθότητα της ανάγνωσής του και γι' αυτό είμαστε αρκετά επιφυλακτικοί. Δηλαδή υπάρχει και η πολύ απλή εργασία γιατί εδώ απλώς πρόκειται για ένα πλήθος ψαριών, το 153 θα δείξει πάρα πολλά ψάρια και προφανώς στη λογική της παράδοσης, την οποία διασώζει τότε τους επαγγελιστές, έχουμε να κάνουμε με έναν νούμερο το οποίο προφανώς δίνονται το πλήθος. Σε κάθε περίπτωση αυτό είναι ένα θέμα το οποίο δεν έχει λυθεί, όπως είπα και πριν, είναι ένα ερμηνευτικό, μια ερμηνευτική δυσκολία την οποία έχουμε σε αυτό το σημείο. Κι εγώ όμως δεν μπορούμε να πούμε αν εδώ πρόκειται για ένα συγχωρικό νούμερο, μια λιγορική ιδέα, μια λιγορία ή οτιδήποτε άλλο. Αυτά παίρνουμε λοιπόν στο γεγονός ότι εδώ ο συγγραφέας μας δίνει ακριβώς μία, μάλλον οργανώνει την αφήγησή του με ανάλογο τρόπο που σημαίνει την αφήγηση και στο καταλοκάνια παγκέλλειο, που δίνεται για ένα θαύμα δωρεάς. Τα θαύματα δωρεάς είναι θαύματα τα οποία ως μουσπον συνδέονται, το είπαμε και νωρίτερα, με τις μεσιανικές απαρχές της βασιλείας. Αυτή είναι η αισχατολογική προοπτική ένας θαύματος δωρεάς αφού ουσιαστικά προτυπώνει το κοινό δείπνο των ανθρώπων που είναι ένα κομμάτι του μεσιανικού οράματος και στα ινδιαϊκά αλλά και σε χριστιανικά κοινά. Το θαύμα εδώ βέβαια εντάσσεται μέσα σε μια γενικότερη αφήγηση που έχει να κάνει με την αναγνώριση του Ιησού και συνδέεται επίσης και με την επόμενη αφήγηση μας, η οποία έχει να κάνει με το πρόσωπο του Πέτρου. Ο συνδικός κρίπους είναι δύο πρόσωπο αγαπημένους μαθητής και ο Πέτρος, το οποίο εμφανίζονται και στις δύο ιστορίες. Και τους δύο τους βρίσκουμε στο θαύμα με τα θαυσάρια όπου αγαπημένους μαθητής αναγνωρίζει τον Ιησού και φυσικά και ο Πέτρος ο οποίος είναι εκείνος ο οποίος θα τρέξει από τη βάρκα για να πλησιάσει τον Ιησού και αυτό προετοιμάζει για τη σκηνή που θα πληθεί, που είναι η σκηνή γύρω από την Αλκυκιά με τους μαθητές μαζεγένους και τον Ιησού να κάνει ένα διάλογο με τον Πέτρο. Είπαμε ότι γενικά στο Κατά Ιωάννη Ευαγγέλιο υπάρχει μια τάση προβολής ιδιαίτερα του αγαπημένου μαθητή. Ισχυνά θα λέγαμε κατά κάποιον τρόπο του Πέτρου, είπαμε και νωρίτερα ότι ο Πέτρος είναι αυτός ο Ιησούς Ευαγγέλιος, ο οποίος θα συνοδεύσει μέχρι τελευταία στιγμή τον Ιησού, είναι αυτός που θα παραλάβει τη μητέρα του Ιησού, είναι αυτός που στη συνέχεια θα τρέξει πρώτος στον τάφο του Ιησού και δεν θα χρειαστεί να μπει μέσα ή να πιστεύσει, είναι αυτός εδώ που θα νομιρίσει πρώτος τον Ιησού. Και διότι το Πέτρος έχει πάνω του βαριά τη σκιά της προδοσίας και της άγνυσης και το Ευαγγέλιο όμως εδώ έχουμε να συμπληρώσει ένα κομμάτι της ιστορίας που μας είναι άγνωστο από τα άλλα Ευαγγέλια, γνωρίζουμε τον Ιησού Πέτρο από όλες τις εκδοχές του πάθους και από τους τέσσερις Ευαγγελιστές, όμως βλέπουμε στη συνέχεια τον Πάβου να μένει μέσα στη ζωή της Εκκλησίας, και το ερώτημα που δημιουργείται είναι τι υπήρξε ανάμεσα στα δύο αυτά σημεία της ιστορίας και αν τελικά ο Ιησούς αποκατέστησε με κάποιο τρόπο τον Πέτρο, αν τελικά ο Πέτρος μπόρεσε να πει στον Ιησού όσο εξέπρασε με τα δάκρυά του και τη μετάνοια του. Και εδώ το κατά Ιωάννη Ευαγγέλη στο 21ο κεφάλαιο ουσιαστικά έχει συμπληρώσει την ιστορία, δεν κάνει μόνο αυτό όμως, δηλαδή δεν είναι απλώς η πρόθεση του να συμπληρώσει ένα και εδώ, αλλά επίσης αυτό που τη διώκει είναι κατά κάτι όπως λέμε την αποκατάσταση του Πέτρου στα μάτια των μαθητών και στα μάτια της κοινότητας. Βέβαια και εδώ ακόμη όπου ο Πέτρος αποκαθίστεται θα δούμε ότι ο αγαπημένος μαθητής συνεχίζει να παίζει ένα σημαντικό ρολόι, είναι πάρα πολύ ενδιαφέρον ότι ενώ η συζήτηση συνέχεια είναι για τον Πέτρο, ενώ η συζήτηση συνέχεια είναι για το τέλος του Πέτρου όπως θα δούμε, ουσιαστικά τι θα το ζητούμε το αγαπημένο μαθητή και πάλι, ποιο θα είναι το δικό του τέλος, είναι αυτός που είναι δίπλα εκεί που Ιησούς μιλά στον Πέτρο, θα μπορούσα να το πούμε λοιπόν αυτό που είπα και νωρίτερα, είναι ένας μικρός ανταγωνισμός, ανεπέστος βέβαια και πολύ λεπτός ανάμεσα στα δύο αυτά πρόσωπα όπου η κοινότητα φυσικά προωθεί και προβάλλει τον αψεδικό της μάρτυρα που είναι ο αγαπημένος μαθητής και για τον οποίο διεκδικεί με τον τρόπο αρουσιάζεται μέσα στην αφήγηση μια θέση δίπλα στον Πέτρο, ο οποίος λοιπόν αποτελεί ένα από τους τύμους της Αρχαίας Εκκλησίας, σημαντικό πρόσωπο, όχι μόνο στον κύκλο των 12 Αναγωντών, αλλά και ανάμεσα στη ζωή της Πρώτης Εκκλησίας. Και οπωσδήποτε έρχεται η ιστορία μας, εκτός από να συμπληρώσει όπως είπαμε το κενό, όσον αφορά την ιστορία του Πέτρου, εκτός από την αποκατάσταση την οποία επηγήχαν του προσώπου του Πέτρου, έρχεται να μας δώσει στοιχεία για την ιστορία του νοικοστώνου, το οποίο αποτελεί ακριβώς και τη συνέχεια θα λέγαμε της κοινότητας και αυτή θα λέγαμε όσα λέει, να αφανεί ένα φως προς το μέρος της κοινότητας. Γιατί ακριβώς εδώ υπάρχουν κάποιες πληροφορίες, έστω και όσοι παινιγμοί όπως θα λέμε για το τέλος των συγκεκριμένων μαθητών και επομένως επίσης και για τη ζωή τους, ξέρω βέβαια ελάχιστα για τη ζωή των Αποστόλων, τα αποστόλωσαν σε απόκροφα κυρίως κείμενα και σε διάφορες παραδόσεις, όμως, τις αρχές επίσης, όμως εδώ βλέπουμε για πρώτη φορά μέσα στα κείμενά μας πληροφορίες για την συνέχεια της ζωής τους και για το τέλος τους. Ακόμα και ο Παύλο, όσον είναι ο Λουκάς, όταν συστράξει τον Αποστόλον μιλάει για τον Παύλο, δεν μας δίνει πληροφορίες. Εν τω τέλος πάρα τον αφήνει εκεί, δέζει μες στη Ρώμη, χωρίς να μας λέει τι επακολούθησε. Εδώ όμως, το τέλος του Καταϊμάνια Ευαγγελίου, έχουμε υπενιγμούς γι' αυτό. Ο Ιησούς δέχει λοιπόν στον Πέτρο ένα τρυπρό ερώτημα, «Αν αγαπάς περισσότερο από αυτούς», που εδώ σαφώς είναι ένας υπενιγμός στα όσα προηγήθηκαν στη Συμβουλιά του Πέτρου, ότι θα μείνει πιστός μέχρι τέλος, στην αποτυχία του και στην τρυπλή του άρνηση. Έτσι λοιπόν, τρυπλή είναι η άρνηση τρυπλών και το ερώτημα, ώστε να γίνει η αποκατάσταση της. Βλέπουμε δηλαδή μία θα λέμε φορμαλιστική διατύπωση με σκοπό ακριβώς στην αποκατάσταση του Πέτρου. Και το ερώτημα που τέτρου Ιησούς είναι το ρήτυρο της αγάπης, που Ιησούς ρωτάνε λοιπόν τον μαθητή του αν με αγαπάει, αν τον αγαπάει, αν τον αγαπάει περισσότερο από τους άλλους και στην καταφρατική απάντηση του Πέτρου ο Ιησούς δίνει μία εντορή, δίνει την εντορή της διαπήμασης. Εδώ βλέπουμε την αγάπη στον Ιησού, πώς συνδέεται με τη διαπήμαση της κοινότητας, γιατί ακριβώς είμαστε σκένια, έστω κατά Ιωάννη Αυαγγέλιο, αυτό που καθιστά κάποιον αληθινό μαθητή του Ιησού είναι αν αγαπά τον Κύριο, που αυτό βέβαια έχει προεκτάσεις στη ζωή του και συνέπειες φυσικά ανάλογες με αυτές που είχε, ανάλογες με το παράδειγμα του ίδιου του Ιησού Χριστού. Όμως η αγάπη αυτή είναι αυτό που τον καθιστά μαθητή και που δίνει το δικαίωμα στη συνέχεια να πειμένει, να φροντίζει δηλαδή και να καθαριγεί τα υπόλοιπα μέλη της κοινότητας. Έτσι βλέπουμε στον Καταγιάννη Ευαγγέλιο δύο πολύ βασιλικές έννοιες που μας βρήκαν στο τέλος, κυρίως το τελευταίο μέρος του Ευαγγελίου, εκεί στον Οχευριστήριο Λόγο, όπου γίνεται λόγος για την αγάπη, την αγάπη προς τον Ιησού και την αγάπη μεταξύ των ερωτών, όπου γίνεται λόγος για το μοιμένα και τα πρόβατα. Βλέπουμε λοιπόν εδώ όλα αυτά να μεταφέρονται πλέον σε μια μεταπασχάλια περίοδο και μέσα στη ζωή της Αρχαίας Εκκλησίας και κατά ανάλογο τρόπο, υπάρχει μια άλλη, θα λέγαμε αντιπαραβολή, ανάμεσα στην Αγία του Ψαβιό, η οποία προηγείται και στη διαπήμαση των ανθρώπων. Εδώ βέβαια δεν είναι τόσο έντονη η σύνδεση όπως είναι στο Καταλουκάν Ευαγγέλιο. Στο Καταλουκάν Ευαγγέλιο το θαύμα εκεί της μεταψάριες, σημαίνει ακριβώς ότι ο Ιησούς θα ακούσει τους μαθητές ότι εντάξει και εσείς θα γίνετε τώρα πλημένους ανθρώπων και αλλείες ανθρώπους. Αλλά εδώ το θαύμα της Αγίας διηγεί σε μία άλλη εικόνα, στην εικόνα της διαπήμασης. Μια εικόνα πολύ γνωστή από το Καταλουκάν Ευαγγέλιο, όπως έχουν διαπιστώσει πολλοί ελληνευτές που έχει παλαιολογικές καπάπολες. Σε κάθε περίπτωση εδώ η θαυμαστή Αγία συνδέεται με τη διαπήμαση των μερών της Εκκλησίας και ίσως όπως είπα και πριν υπάρχει ένας παραλειδισμός, ένας ανεπαίσθητος και λεπτός παραλειδισμός με την Αγία, το θαύμα της Αγίας στο Καταλουκάν και τους μαθητές εκεί ως Αγίες, Αγχαροβουλού. Εκεί περισσότερο λόγος είναι για τον ιεροποστολικό ρόλο των μαθητών, εδώ είναι περισσότερο για τον δηματικό. Και φυσικά μετά από την αποκατάσταση του Πέτρου υπάρχει μια συζήτηση που γίνεται ανάμεσα στον Πέτρο και στον Ιησού, ο Ιησούς βέβαια με αρκετά σαφή τρόπο για εμάς, προφανώς πολύ σαφή για τους αναγνώστους, τους πρώτους αναγνώστους του Ευαγγελίου, οι οποίοι γνωρίζαν την ιστορία και το τέλος του Πέτρου, ο Ιησούς μιλά στον Λυνέ Πέτρο και του λέει τι θα επακολουθήσει. Λέω ότι σας πείω ότι όταν ήσου νέος μπορούσες να ζώσεις το ζωνάρι σου και να πας όπου θέλεις, όμως θα δει κάποια μέρα που θα κεράσεις και δεν θα μπορέσεις να πας όπου θέλεις, αλλά άλλοι θα σε οδηγήσουν εκεί που εσύ δεν θέλεις και ο ίδιος σου συγγραφέας βάζει ένα εμπνευτικό σχόλιο εδώ, ένα υπόμοιμα θα λέγαμε εμπνευτικό στα λόγια του Ιησού, λέγοντας ότι αυτό το είπε ο Ιησούς ενδεχόντας το θάνατο του Πέτρου. Βέβαια για το θάνατο του Πέτρου δεν έχουμε πληροφορίες μέσα από την Καινή Διαθήκη, ένα υπενυγμό έχουμε μόνο στη Δήτα Πέτρου, η οποία βέβαια δεν θεωρείται ότι προέρχεται από το ίδιο το Πέτρου, αλλά προφανώς αντικατοχθρίζει την παράδοση της αρχαίας εκκλησίας για το Πέτρου, στο ένα κεφάλαιο στο σκήφο 14, κάνει ένα πολύ σύντομο υπενυγμό λέγοντας, «Ιδώσω τη ταχυνή αισθήνια απόθεσης του σκηνώματός μου, καθώς και ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός εδείλωσέ». Ξέρω λέει πως δουλεύω να καταλήξω αυτόν τον πρόσχυρο κόσμο, πως άλλωστε μου το έχει φανερώσει ο Κύριος όμως ο Ιησούς Χριστός. Αυτό μπορεί να είναι ένας υπενυγμός, αυτό που λέει «δε δώστο κατά Ιωάννην Ευαγγέλιο» στο 21ο κεφάλαιο, μπορεί όμως και να αναφέρεται γενικότερα σε μία, θα λέγαμε, παράδοση αρχαία η οποία επικρατεί στην αρχαία εκκλησία. Βέβαια για το θάνατο του Πέτρου έχουμε πολλές πληροφορίες από την Απόκρυφη Γραμματεία και κυρίως από τις λεγόμενες πράξεις Πέτρου, όπου εκεί παρουσιάζεται το νουστό, η νουστή ιστορία με τον Πέτρο να φεύγει από τη Ρώμη, μετά το ξέσπωνο του Γιώργμου Πονέρωνα και μετά από παράκληση των καστρεμών της Πόλης, αλλά όταν γένει έξω από τα σήμερα της Πόλης, συναντά τον Ιησού, ο οποίος του λέει ότι πάει να σταυρωθεί στην Πόλη και να πεθάνει, εφόσον ο Ιησούς ο Πέτρος αρνείται να πεθάνει για το όνομά του και ο Πέτρος φυσικά μετανημένος γυρνάει πίσω. Είναι αυτό το περίφυμο βόβα της Δόμινεφ, το ομολύζουμε γιατί ακριβώς έχει δημοκρατεί το ιστορίμα και η κινηματογραφική ταινία. Αυτή η υπομονιστική είναι από αυτή την παράδοση για το τέλος του Πέτρου. Εδώ δεν δίνονται πολλά στοιχεία και η έμφαση δεν είναι τόσο πολύ στο πώς θα πεθάνει ο Πέτρος, αλλά κυρίως είναι η έφταση σε ένα πολύ αγαπημένο θέμα στον κατά Ιωάννη Αυαγγέλια, ότι το μαρτύριο αποτελεί και αυτό το κομμάτι της μαθητίας. Ο Πέτρος είχε από τα δισταθείως μαθητής, ο Πέτρος είναι επιμένος της εκκλησίας, ο Πέτρος όμως όπως και κύριος, ως ο δάσκαλός του και αυτός θα πρέπει να πεθάνει και αυτό που φαίνεται στο τέλος της ζωής του είναι το μαρτύριο. Από την άλλη μεριά έχουμε τη συνέχεια της συζήτησης για τον αγαπημένο μαθητή και το δικό του τέλος, όπου εδώ βλέπουμε, να το ζητήσουμε από μέρος του Πέτρου για τον αγαπημένο μαθητή, ο Ιησούς να λέει εάν αυτό θέλω μένει νέος έχω με τι προσέ, σοι ακολουφηνοί, μιλάει στον Πέτρο, δηλαδή μην είναι μαθητής, δηλαδή από το ακολουφόν, μέσα στα εγκαγγέλια, σημαίνει το μαθητή και μετά έχω πάλι το εμπνεύστο πόσο μαθητή, που λέει εξήδινε ο λόγος ούτως εις τους αδελφούς ότι ο μαθητής εκείνος ούκα ποθμίσκει και ουκ είπεν αυτό ο Ιησούς, ότι ούκα ποθμίσκει εάν αυτό θέλω μένει νέος έχω με τι προσέ. Εδώ έχουμε ένα εμπνευστικό σχόλιο το οποίο μάλλον προειποθέτει ότι ο αγαπημένος μαθητής έχει φύγει από τη ζωή, κάτι που ενισχύεται όπως θα δούμε και από το τέλος του Ευαγγελίου, ο οποίος μιλάμε για μία διόρθωση θα λέγαμε, μία προσπάθεια εδώ πέρα από μια μεριά μεν ο αγαπημένος μαθητής παραμένει κεντρικό πρόσωπο και πρόσωπο κλειδί στην ιστορία μας και στην προφανώς την κοινότη, η οποία βρίσκεται πίσω από τον Καταγιάν Ευαγγέλε, από την άλλη μεριά όμως υπάρχει μια προσπάθεια μετριασμού της σπουδαιότητας και ενός υπερβολικού ενθουσιασμού για τον πρόσωπο, του δηλώθησα ακριβώς ότι και εκείνος πέθανε και βέβαια η αρχαία εκκλησία όπως έχουμε πει ταύτισε τον αγαπημένο μαθητή με τον Ιμάνη, ένα από τους βασικούς μαθητές του πιο κλειστοί κύκλου των μαθητών του Ιησού και θέλει η παράδοση επίσης ο Ιησούς, ο Ιωάννης ο μαθητής, να μην πεθαίνει με μαρτυρικό θάνατο αλλά πεθαίνει σε βαθιά γυρατιά Ιησούς, αυτή η παράδοση απηχεί ακριβώς εδώ το λόγο του Ιησού, όπου εδώ ο Ιησούς δεν συνδέει το μαρτύριο με τον Ιωάννη αλλά τον συνδέει με τον δέτο. Προφανώς εδώ έχουμε, όπως είπα και πριν, απηχήσεις των αρχαίων παραδόσων για το τέλος των αφητών. Και κλείνοντας το Ευαγγέλιο, γιατί είναι σημαντικό έστω και μιλώντας γιατί της αναστάσιμης αφηγής να δούμε λίγο τον επίλογο του Ευαγγελίου, γιατί μας λέει πάρα πολλά, είπαμε ότι έχει δύο επίλογους αστικά το Ευαγγέλιο, κλείνοντας όμως το Ευαγγέλιο θα δούμε ότι εδώ στο τέλος του, στίγμου 26-25 είναι προφανής η συντακτική παρέμμαση του συγγραφεάνου, για βάση του τελευταίου στίγμου, λέει ούτως εστίν ο μαθητής ο μαρτυρός περί τούτων και γράψας τα αυτά και είδαμε να διαλυθείς εστίν η μαρτυρία αυτού, έστιδε και άλλα πολλά όσα επίησε ο Ιησούς, άτι να εάν γράφετε καθέν, ούτ δεν αυτολεί με τον κόσμο χωρίς τα γραφόμενα λιβλία, αμήν. Εδώ το ενδιαφέρον είναι ότι έχουμε τρία διαφορετικά πρόσωπα αφηγητοί. Καταρχάς ξεκινάμε με το τρίτο πρόσωπο Νικό, το οποίο μιλάει για τον μαθητή, λέει ούτως εστίν ο μαθητής, το εστίν ο μαθητής, στη συνέχεια όπου στο ίδιο στίγμο, στο δεύτερο μέρος λέει και είδαμε να διαλυθείς εστίν η μαρτυρία, το πρόσωπο αλλάζει και από το τρίτο πληθυντικό γίνεται πρώτο πληθυντικό. Μια ομάδα ανθρώπων πιστωπιγεί ότι είναι αληθινή η μαρτυρία αυτού που μιλούσε μέχρι τώρα και στη συνέχεια, ουμιλώντας για τα θαύματα του Ιησού, λέει ότι τόσο πολλά που δεν νομίζω, δεν πιστεύω, θα μπορούσαν να χωρέσουν στον πλειό του κόσμου. Και το πρόσωπο πάλι αλλάζει και πάμε στο πρώτο πρόσωπο. Εδώ για το φαντί είναι από τα χαρακτηστικά σημεία στο τέτοιο ευαγγέλιο, που θεωρείται ότι είναι ένδειξη ακριβώς αυτό που λέγεται συνηθώς είμαστε στην έρευνα, ότι το τέτοιο ευαγγέλιο έχει δημιουργηθεί πολύ έντονη επαξεδρασία, τόσο που σημαίνει πάρα πολύ δύσκολο να διακρίνουμε τις επιμέρους πληγές και τα επιμέρους τάδια της διαμόρφωσης του ευαγγέλιου. Αυτό που μπορούμε να πούμε είναι ότι εδώ προφανώς η ίδια η κοινότητα, αυτή που λένε είδανε, αυτή λοιπόν η ίδια η κοινότητα είναι που πιστωποιεί την αλήθεια της μαρτυρίας του αγαπημένου μαρτυρίου. Και επικυρώνει θα λέγαμε με το δικό της κύρος την δικιά του μαρτυρία και αυτό είναι πάρα πολύ ενδιαφέρον. Και αυτό μας δίνει και πολύ προφύγια σκέψη όσον αφορά την παράδοση και τον τρόπο που διανοφώθηκε η παράδοση για τον Ιησού, δηλαδή στην Αρχαία Εκκλησία, δεν είναι απλώς τα πρόσωπα, αυτά από μόνα τους, έγγυρα, αυτό που πιστωποιεί την αγγερότητά τους, είναι η ίδια η κοινότητα. Λοιπόν αυτό, να λέγαμε κάτι σαξοδραγγελιστές, όχι ως πρόσωπα αυθεντίας έξω από την κοινότητα, οι οποίοι άνθρωποι επιβάλλουν στην κοινότητα τη δική τους αλήθεια, αλλά ως, θα λέγαμε, παιδιά της ίδιας κοινότητας, τα οποία ουσιαστικά προσφέρουν στην κοινότητα, χρωμάτι της παράδοσης, η οποία είναι καινή και γνωστή στην κοινότητα. Και φυσικά, αυτό που είναι πάρα πολύ ενδιαφέρον, ότι και το Καταϊβάν με τη δικιά τους σειρά είχε ανοιχτό τέλος. Δεν είναι χαρακτηριστικό των Ευαγγελίων ότι έχουν ανοιχτό τέλος, το καθένα είναι το δικό τους τρόπο. Ο Μάρκος, όπως είδαμε, αφήνοντας ανοιχτό το τι έγινε αμέσως μετά την επίσκεψη με τον γυναίκο μας στον τάφο, πήγε ο Άγιος, λέει, δεν είναι εδώ και καταλήπτουν τα πάντα και φέρουν, και δεν έντυξε κανένα τίποτα, και αυτό φυσικά δημιουργεί το τι έγινε πρώτα. Ο Ματθαίος με την εντολή τους μαθητές να φύγουν, θα έρθουν και να διδάξουν και τι μένει το ανοιχτό τέλος του, τι έγινε, και μέχρι που έφτασαν οι μαθητές. Ο Λουκάος, ο οποίος βέβαια δεν τελειώνει, το τέλος του το ανοιχτό μένει στις πράξεις, μεταφέρατε από εδώ, γιατί ακριβώς το Ταταλουκάνινες έχει συνέχεια στις πράξεις, που εκεί εμφανίζει τον Παύλο, δέζει μου στη Ρώμη, χωρίς να μας λέει πως τι έγινε από εδώ και πέρα με τη ζωή του. Τε τέλος εδώ έχω ο Ιωάννης, λέγοντας αυτό το αρκετά ενοιγματικό, ότι υπάρχουν πάρα πολλά πράγματα τα οποία δεν έχουν γραφτεί, δεν μπορούν να γραφτεί όλα όσα είπαν και έκανε ο Ιησούς, γιατί αν γράφονταν όλα αυτά θα έπαιδε χωρίς να είναι τα παιδεία του κόσμου, που μας αφήνει ένα πάρα πολύ μεγάλο ενοιγματικό, δηλαδή τι μπορεί να ήταν όλα αυτά, δηλαδή αυτό έχει τη σκοπημότητά του, γιατί ακριβώς αφήνει χώρο και για όλα τα υπόλοιπα μέσα στη δρασκαλία της κοινωνικής. Στο τέταρτο Ευαγγέλιο βλέπουμε για μία ακόμη φορά πως διαφορετικές παραδόσεις συνδυάζουν μεταξύ τους, πως ουσιαστικά συνδέονται σε μία ενιαία αφηγήση και πως και στο κατά Ιωάννη Ευαγγέλιο η έμφαση, η θεωροκύη είναι διαφορετική από τα προηγούμενα Ευαγγέλια και αυτός λέει την ίδια ιστορία στιγμικές γραμμές, όπως η έμφαση μας και καλούντα, οι ιστορίες τις οποίες διασώζουν διαφορετικές με το τέλεσμα να τονίζουν άλλα πράγματα κάθε φορά, στοιχεία τα οποία φυσικά έχουν σημασία κάθε φορά για την εικάσπη του τεκνικού. |