"Η ελληνική γλώσσα στη διαχρονία της εντός και εκτός Ελλάδας" (30/3/2017): Ιωάννης Καζάζης /

: Παρακαλώ. Παρακαλώ. Παρακαλώ. Παρακαλώ. Παρακαλώ. Παρακαλώ. Παρακαλώ. Παρακαλώ. Παρακαλώ. Παρακαλώ. Παρακαλώ. Παρακαλώ. Παρακαλώ. Παρακαλώ. Καλησπέρα σας. Σας καλωσορίζω και σε αυτήν την καρδιά με θέμα, το επαναλάβω για αγώση, το έχω να εξετάσεις εδώ την πληγή. Το ένα, το οποίο θα μιλήσει ο καθηγη...

Πλήρης περιγραφή

Λεπτομέρειες βιβλιογραφικής εγγραφής
Γλώσσα:el
Είδος:Ακαδημαϊκές/Επιστημονικές εκδηλώσεις
Συλλογή: /
Ημερομηνία έκδοσης: Ίδρυμα Μελετών Χερσονήσου του Αίμου 2017
Θέματα:
Διαθέσιμο Online:https://www.youtube.com/watch?v=3BDSohht4PU&list=PLJpizJmCRHW3KgTUY1MKYxulNJ7DjFc7p
Απομαγνητοφώνηση
: Παρακαλώ. Παρακαλώ. Παρακαλώ. Παρακαλώ. Παρακαλώ. Παρακαλώ. Παρακαλώ. Παρακαλώ. Παρακαλώ. Παρακαλώ. Παρακαλώ. Παρακαλώ. Παρακαλώ. Παρακαλώ. Καλησπέρα σας. Σας καλωσορίζω και σε αυτήν την καρδιά με θέμα, το επαναλάβω για αγώση, το έχω να εξετάσεις εδώ την πληγή. Το ένα, το οποίο θα μιλήσει ο καθηγητής κ. Καζάνης, είναι η ελληνική δόξα στην διακομμύνια της εντός και εκτός Ελλάδας και οι ελληνικές σπουδές του σύγχρονου κόσμου. Και το δεύτερο, το οποίο θα μιλήσει ο αναζημιωτής καθηγητής κ. Παναστασίας. Θα πω μετά από λίγο λίγα πράγματα γεωγραφικά τους. Η λογή σε ένα μεταβαλώνεινο κόσμο, από την αρχιότητα μέχρι σήμερα. Εποθέτω ότι για όλους μας είναι ενδιαφέροντα τα τρία θέματα αυτά, γενικά η πόσα είναι ενδιαφέροντα, γιατί δεν την ξέρουμε καλά και αλλιώς δεν την ξέρουμε καλά και δεν την ξέρουμε καλά και αυτοί που ασχολούνται με τη γλώσσα. Όσο μάλλον εκείνοι που τελικά δεν νομίζουμε πως είναι κάτι το σοβαρό. Αλλά φαίνεται πως παράειν είναι σοβαρό και ιδιαίτερα όταν συμβαίνει και στα Πανεπιστήμια, επιτρέπεται να πω με κάτι. Δεν μοιάζεται να πω τώρα χωρίς λεπτοβλέρειας, αλλά υπευλήθηκε υποβλητική έδειση από φιλτική και από κάτω υπάρχει υποστέρεται ο ετών. Και ερωτήθηκε από τη Γρανατία μου βάλτε αυτά τα πράγματα και απαντάει, ας πούμε, 24. Όσο ετών είναι το παιδί. Δεν είναι σύγχρονο. Λοιπόν, ας ξεκινήσουμε το εξής. Κάθε φορά ονοστοποιούμε το επόμενο θέμα της θεματικής δραστηριάς και μετά περνάμε στα δικά μας. Το επόμενο θέμα θα είναι η σύγχρονη Θεσσαλονίκη, προβλήματα και προοπτικές. Θα έχουμε δύο μιλήτες, έναν από τον επιχειρηματικό κόσμο, για να δούμε λίγο πώς θα πάρουν τα οικονομικά ή πώς πρέπει να πάρουν και να δούμε το δείγμα της Θεσσαλονίκης, ο οποίος θα σχολείται περισσότερος από πιο πολλούς ή από τους περισσότερους με τα προβλήματα και τις προοπτικές της Θεσσαλονίκης. Αυτό, κατά 99%, θα είναι στις 3 του Μαΐου ή μέρα 4. Λέω κατά 99%, γιατί δεν έχει επιβεβαιωθεί και από τον δεύτερο μιλητή η ημερομηνία όντως του Τεριάς. Λοιπόν, να περάσουμε στους ομιλητές μας. Ο κύριος Καζάδης έχει γεννηθεί στη Θεσσαλονίκη με σπουδές στην κλασική φιλογραφεία, προπτυχιακό υπέρος, στη φιλοσοφική σχολή του Απιθύπλα και μέτρα πτυχιακή, Master και Ph.D. διδακτορικό στα Πανεπιστήμια του Ιλινόης και Gay. Δεύτερη ειδικότητα στη λεξιτογραφία στο Πανεπιστήμιο της Ντακότα. Από το 1979 έως το 2014, καθηγητής κλασικής φιλολογίας στο Απιθύπλα, ο πρόεδρος του τύματος φιλολογίας για τρεις θετικίες, υπήρξε πρόεδρος του σχολείου της Νέας Ελληνικής Γλώσσας, συντονιστής έρευνας στο κέντρο συντάξεως του ιστορικού λεξικού της Νέας Ελληνικής Γλώσσας της Ακαδημίας Αθηνών και διευθυντής μικρών γωλωσσών στο Atlas Liguan Europa, Reserve Fellow στο Center for Hellenic Studies του Χάρβερ 82-83 και στην Ακαδημία Επιστημών της Αυστρίας στην Βιέννη. Επισκέντης κατηγητής στα αγαπημιστήμια του Μέριλαν και του Ελληνοείς από το 1994 και έξι, συνεχώς υπήρξε αρχικά ως αναπληρωτής και μετά ως πρόεδρος και γενικός διευθυντής του κέντρου ελληνικής γλώσσας, διευθύνοντας συνάματα, τμήματα λεξικογραφίας και προβολής και διάδοσης της ελληνικής του κέντρου αυτό. 2010-2013 πρόεδρος του Εθνικού Συμβουλίου Παιδείας για την πρωτοβάθμια και τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Από το 1994 έως σήμερα, οργάνωσε και υποκτεύει για λογαριασμό του ΑΠΤ τον ΙΑΣΟΝΑ, πρόγραμμα ίδρυσης και στερέωσης των ελληνικών σπουδών σε ένα δίκτυο 16 ΑΕΙ στην παρεξίδια ΖΟΝΙ, ένα ενιαίο περιβάλλον ψηφιακής φιλολογικής εργασίας, που με τους 750 ως σήμερα υποτρόφους του, εκ των οποίων 75 είναι διδάκτορες, αποτελεί επιπλέον θαλερό φυτώριο φιλελληνισμού. 2014 ο Μότιμος πλέον κατηγητής, άρα καλώς ήρθατε, κυρίες σράδελφα, στην ιστορία μας του ΑΠΤ. Το 2015 ανακηρήθηκε επίτιμος διδάκτος του Coupang State University της Ρωσίας και εντιμήθηκε από την έδρα UNESCO του Παραστημίου Μακεδονίας για το σημαντικό έργο του. Εργογραφικά, εκπαινταμένο ερευνητικό και συγγραφικό έργο. Τασική φιλολογία, άρθα μονογραφίες για το έπος, το γυρόντο, η ελληνική πίεση, την ιστοριογραφία, το ελληνογραφικό επίγραμμα, την ιστορία των ελληνικών σχολών στην Ευρώπη. Και στη Μεσαιονική και Ελληνική Λεξικογραφία. Λοιπόν, να μην πω όλες οι πληκτομερίες. Ψηφιακά περιβάλλοντα. Τα τελευταία χρόνια ασχολείται ενδατικά με τη δημιουργική ενσωμάτωση των νέων τεχνολογιών στην ικροσηβική διδασκαλία βάσης δεδομέρων, ολοκληρωμένα ψηφιακά, ψηφιακές κυμάτες πρακτικής και αρχιτεκτονική του ψηφιακού μαθήματος. Στα πλαίσια του κέντρου της Ελληνικής Λόσας υπήρξε επιστημονικός υπέρθυνος δύο ευρωπαϊκών προγραμμάτων, που δημιούργησαν ευρύτατα χρησιμοποιούμενα ολοκληρωμένα ψηφιακά περιβάλλοντα εργασίας για την Αρχαία και την Ελληνική Λόσα και τη Λογοτεχνία. Τους κόμπους θα τους βρείτε πιστεύω για την Ελληνική Λόσα, πείδι για την Ελληνική Λόσα και μία ψηφιακή κοινότητα. Αυτό θα το εξηγήσει, θα το ξέρω, φεκτορίες είναι. Σήμερα η πείδη έχει αναδειχτεί στον βασικό ελληνικό πυρόνα ελληνομάχειας, εντός και εκτός της χώρας, με τη μεγαλύτερη διεθνώς έκπληση και ψημότητα. Με άλλα δύο ευρωπαϊκά προγράμματα εκπονήθηκε το θεωρητικό πλαίσιο για πολύ μεσικά σενάρια διδασκαλίας και παρήκτησαν δύο χιλιάδες εκπαιρευτικά σενάρια για την Αρχαία και την Ελληνική Λόσα και λογοτεχνία για το ψηφιακό σχολείο του Υπουργείου Περίας. Με τον κ. Φέγκο συγκρότησε ένα πρότυπο course management system για το Ελληνοαμερικανικό Εκπαιρευτικό Ίδρυμα, για το οποίο το Ίδρυμα έχει επανειδημένα τιμηθεί και δυνατότητες διακρίσεις του προγράμματος Partners in Learning is Micro-Software. Καλώς ήρθατε, ανοιχτές δράσεις. Ο κ. Παπαναστασίου Γιώργος είναι αναπτυλωτής καθηγητής της Ιστορικής Βουλωσολογίας στο Τύμα Φυλλολογίας του Ραξοτουλίου Πανεπιστήματος Θεσσαλονίκης, όπου διδράσκεται από το 2002 και είναι διευθυντής του Ινστιτούτου Νεοπονικού Σπουδών του γνωστού, κατά τάλλα ίσως περισσότερο, αν μπορώ να πω έτσι, Ιδρύματος Μανιώλη Τριανταφυλίδη του ΑΠΟΙΔΕΤΑ από το 1999. Ο ίδιος που δεν έχω ασκοληθεί με τα πράγματα, κοίταξα λίγο και το ιστορικό του Λοιπονιστήματος αλλά κοίταξα ιδέτερα και τι έχει κάνει αυτός ο Τριανταφυλίδης για την ελληνική γλώσσα και τι αγάπες βρήκε η Ελληνία, δεν βρήκε μόνο. Ξεχωράω το πως έχει λίγο αγάπη σε ισαλονικά, δηλαδή φαίνεται πως όποιος θέλει να προσφέρει κάτι στη χώρα πρέπει να υποφέρει, αλλά αν πράγματι έχει αντοχές τελικά μένει και φαίνεται πως η προσφορά του θα έχει πολύ πολύ μακρύ μένω. Γεννήθηκε στην Κοζάνη, φίλη στη φιλοσοφική σχολεία του Απηθήκα από όπου το 1988 έλαβε τεχείο φιλολογίας με ειδίκηση στη γλωσσολογία. Έκανε μετριακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο της Σορβώνης στο Παρίσι και στο Απηθήκα από όπου έλαβε το διδακτορικό του δίκουμα στο περίοδο της ινδοευρωπαϊκής γλωσσολογίας. Έχει δώσει πλήτως διαλέξεων στην Ελλάδα και στο εξωτερικό και έχει δημοσιεύσει άρθρα σχετικά με την ιστορία της ελληνικής γλώσσας, την περιγραφή της και τις διαλέκτους της καθώς και τρία βιβλία. Το τελευταίο με τίτλο «Νεοελληνική Ορθογραφία, ιστορία, θεωρία, εφαρμογή» του 2008 έλαβε παραδείο από την Ακαδημία Αθηνών το 2009. Σας ευχαριστώ πολύ όλους σας και εύχομαι να έχουμε μια καλή κουβέντα μετά από την παρουσία. Ο κύριος Καζάρις έχει το λόγο. Θέλετε από εκεί, θέλετε από εδώ. Θα σας καλησπαιρίσω να ευχαριστήσω πάρα πολύ τον πρόεδρο για την ευγενική του πρόσκληση και όλους εσάς που παρευρεθήκατε. Νομίζω εσύ θα πω όσα είπε για μένα, περιμένω ερωτήσεις, τελείωσα. Αν όπως επιμένετε, πρέπει να πω ότι επειδή η απόψινη θεματική είναι απέραντη, όποιο τμήμα της και να διαλέξουμε, λίγο πολύ θα αφτερετήσουμε. Έτσι για απόψε αποφάσισα να αφτερετήσω και εγώ με τον δικό μου τον τρόπο. Θα μιλήσω για λίγα πράγματα και πολύ συγκεκριμένα, για επιτεύματα περισσότερο, παρά για απλούς σχεδιασμούς που στο Κέντρο Λοιπιστόσης έχουμε πάρα πολλούς, αλλά η κακία των κεράν δεν μας επιτρέπει να τους συλλοποιήσουμε έτσι όπως θέλουμε. Κυρίως θα πω δύο λόγια για τις ελληνικές σπουδές στο εξωτερικό, ενώ για το εξωτερικό θα πρέπει να πούμε δύο λόγια για το πώς αναπτύχθηκαν ύστερα από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο για να βρεθούμε σε αυτή τη στιγμή που χρειαζόμαστε τον καρπό τους να έχουμε πλήρη καρποφορία. Ως προς την ελληνομάθεια λοιπόν στο εξωτερικό. Η συχνότερη ερώτηση που δέχεται κανένας είναι υπάρχει άραγε και πώς η συζήτηση για τα ελληνικά στο εξωτερικό. Και αν ναι η δεύτερη ερώτηση είναι ποια είναι η ανταπόκριση της πολιτείας ή των ακαδημαϊκών ιδρυμάτων στη ζήτηση αυτή. Απαντήσω λοιπόν με τη διπλή μου ιδιότητα. Όπως είπατε ως παλιός καθηγητής της Φιλοσοφικής Σχολής ο οποίος εξακολουθεί και έχει το πρόγραμμα του Ιάσονα που αναφέρατε αλλά και ως πρόεδρος του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας. Σύντομη απάντηση λοιπόν στο πρώτο ερώτημα είναι ναι ζήτηση υπάρχει και μάλιστα είναι διάσπαρτη σε όλο τον κόσμο με διαφορετική ασφαλώς κατά τόπους πυκνότητα άλλοι προφανώς στους Σικάδων και άλλοι στην αγροτική και αριοκατοικημένη Βόρεια Διακότα όπου πέρασα ένα ιδιλιακό χρόνο. Άλλοι σε μεγάλες βιομηχανικές πόλεις της Γερμανίας στο Μόντρεαλ και το Τωρώντο του Καναδά και άλλοι σε απομονωμένες περιοχές στα άκρα της γης. Δεν είναι υπερβολή λοιπόν να ισχυριστούμε ότι και στο Βοδειο το Κέρατο ακόμη θα βρεις Έλληνες ή μάλλον κοινότητες γιατί έχουν το βίτσιο οι Έλληνες να δημιουργούν κοινότητες. Παντού όπου πάνε αισθάνονται ότι πρέπει να συμπήξουν κοινότητες και αυτό σημαίνει εκκλησία και ελληνικά. Τα ελληνικά του εξωτερικού καταλαμβάνουν μια ολόκληρη γκάμα από τα ταπεινά ελληνικά του παπά της ενορίας ως τα ελληνικά των περίοπτων εδρών ελληνικών σπουδών. Και έτσι θα επιμερήσω λίγο την απάντηση. Πρώτα, οι παπάδες είναι πάμπολοι κρισικά και η εκκλησία με κεφαλαίο αρχικό ως θεσμός στο εξωτερικό, στο σύνολό της, φροντίζει πράγματι για την ελληνομάθεια. Εκτατικά η εξάπλουση των ελληνικών της εκκλησίας της είναι η μεγαλύτερη δυνατή. Τώρα αν είναι και συστηματική και επιδέξια ή σπασμονική και αδέξια, αυτό είναι άλλο ζήτημα. Γεγονός πάντως παραμένει ότι υπάρχει μεγάλη κατά τόπους ανισότητα, στόχων, προσπάθειας και αποτελεσμάτων. Δεύτερο, οι έδρες. Αυτές που λέμε έδρες εντός εισαγωγικών είναι σήμερα περίπου 200 σε ισάριθμα πανεπιστήμια σε όλο τον κόσμο. Θεραπεύουν άλλες τα αρχαία, άλλες τα βυζαντινά, άλλες τα νέα ελληνικά. Από αυτές, 65 πυρήνες νέου ελληνικών σπουδών είναι ενταγμένοι, οι περισσότεροι, σε τμήματα κλασικών σπουδών. Ως ένα πρόσφατο φρούτο παραγόμενο από ένα δέντρο με ρίζες που κάποτε φτάνουν στο 15ο αιώνα. Τότε ιδρύθηκαν τα περισσότερες έδρες ελληνικών σπουδών στο εξωτερικό. Οι περισσότερες λοιπόν είναι αυτοτελείς. Να σημειωθεί βέβαια ότι ό,τι ονομάζουμε έδρες, χρειάζεται εισαγωγικά, διότι είναι μονάδες διδασκαλίας και έρευνας τριών και τριών μορφών. Παλαιού τύπου, γερμανικού τύπου θα λέγαμε, όπου κάθε έδρα είναι γύρω από έναν καθηγητή, ο οποίος συνιστά ταυτόχρονα μονάδα, ο ίδιος, έρευνας, διδασκαλίας και εφαρμογών, για τις εφαρμοσμένες επιστήμες περισσότερο. Άλλες είναι τμήματα ελληνικών σπουδών με την ευρεσιτεχνία του αμερικανικού τύπου. Είναι γνωστή, έχει μεταφιτευθεί και στην Ελλάδα από το 80 και πέρα. Διάβουμε περίοδο ραγδαίων αλλαγών και μετασχηματισμού του τοπίου των ελληνικών σπουδών. Η έγκλη των λεγόμενων θετικών επιστυμών ανάγκωσε πολλά μικροτμήματα ανθρωπιστικών σπουδών, είτε σε αφανισμό, είτε σε στρατηγική σύμπτυξη, με πιο πρόσφατο παράδειγμα σύμπτυξης των ελληνικών σπουδών στο King's College εδώ και δύο χρόνια, όπου τα αρχαία και τα νέα συγκατοίκησαν επιτέλους και με τα Βυζαντινά. Η τρίτη κατηγορία βέβαια είναι το λεγόμενο πρόγραμμα σπουδών, που σημαίνει ότι γύρω από ένα διοικητικό πυρήνα που εδρεύει σε ένα χώρο, όπου διδάσκεται η ελληνική ως γλώσσα καθαρά, έχουμε μια σειρά από άλλα μαθήματα, όπως ελληνικός κινηματογράφος από το τμήμα κινηματογράφη, ελληνική τέχνη από το τμήμα των καλών τεχνών, ελληνική μουσική από το οικείο τμήμα και ούτω καθεξής και έτσι διαμορφώνεται ένα ευέλικτο σχήμα, το οποίο το προτιμούν πολύ στην Αμερική και γύρω από μια διοικητική μικρομονάδα που συνήθως είναι ένα ή δύο άτομα, πραγματικά έχεις τη δυνατότητα να αναπτύξεις συνέργειες, οι οποίες σώζουν πάρα πολλές φορές την παρτίδα. Αυτό είναι το πιο ευέλικτο σχήμα και πραγματικά με κάποιες προϋποθέσεις θα μπορούσε να είναι και το κυρίαρχο, αρκεί να συνειδητοποιούσαν οι συνάδελφοι, οι οποίοι διδάσκουν σε τέτοια τμήματα, ότι θα πρέπει ταυτόχρονα να υπηρετούν τον τριπλό τους στόχο. Ο ένας είναι απέναντι στην επιστήμη να την προάγουν με πρωτότυπη έρευνα, περισσότεροι εξαντλούνται σε αυτό. Ο δεύτερος στόχος είναι να παράγουν τους διαδόχους τους, επομένως να παράγουν την διαδοχή. Και ο τρίτος στόχος είναι, απέναντι στην κοινωνία, θα έλεγα, που χρηματοδοτεί και τροφοδοτεί τα πανεπιστήμια και τις έδρες αυτές, να αποδίδουν και στην κοινωνία, με μορφή υψηλής εκλαϊκεύσης, ένα μέρος του πιστημονικού προϊόντου. Άρα, ερευνητικός, διδακτικός και γενικότερα υψηλής ποιότητας, εκλαϊκευτικός, μπορεί να είναι και πρέπει να είναι ο στόχος των Εδρώναυτών. Και επειδή πάρα πολύ συχνά αναζητούμε εξωτερικές αιτίες για την παρακμή των ελληνικών σπουδών, πρέπει να σας πω για μένα ότι είναι πολύ σημαντικότερος παράγον παρακμής, ο εσωτερικός παράγον. Διότι σπανιότατα θα βρείτε ανθρώπους ερνευσμένους, που να είναι πολύ καλοί στην έρευνα, ταυτόχρονα στη διδασκαλία και να βγάζουν και το προϊόν λιγάκι παραέξω και να κερδίζουν για το τμήμα, όχι μόνο συμμαχίας, αλλά και πραγματικές χορηγίας. Αυτό είναι το δράμα των ελληνικών σπουδών στο εξωτερικό, διότι σπανιότατα θα βρείτε ανθρώπους να είναι επικεφαλείς αυτών των μονάδων και να παίζουν τον τριπλό τους αυτό ρόλο. Μπορεί στην Ελλάδα μέχρι τώρα να φανταζόμαστε ότι δεν χρειαζόμαστε τριπλό ρόλο για τον πανεμιστημιακό καθηγητή, για το εξωτερικό όμως αυτό είναι όρος επιβίωσης. Όσον αφορά τον τρίτο πιλό, όπου είναι τα σχολεία, αυτό είναι μια περιληπτική ονομασία για τις πάσης φύσεως και μορφής, τυπικής και άτυπης μονάδες εκπαίδευσης, που βρίσκονται στα πιο πικίλα στάδια ανάπτυξης και απόδοσης, ανάλογα με την τοπική ιστορία και πάλι τις εμπλεκόμενες προσωπικότητες. Έχουμε αμυγή σχολεία, παραδείγματος χάρη, στην Ευρώπη 43, στο Βέλγιο, στην Ιταλία, στη Ρουμανία, στο Ηνωμένο Βασίλειο, στη Γερμανία, στην Αφρική 19, Αιθιοπία, Κονγκό, Σουδάν, Αίγυπτο, Κάηρο και Αλεξάνδρια, στην Ασία 2 δίγλωσα σχολεία, έχουμε 70 τον αριθμό. Στην Ευρώπη βρίσκονται τα 35 εξ' αυτόν, Αλβανία, Αυστραλία, Γερμανία και τα λοιπά. Στη Βόρεια, Αμερική, άλλα 35 σχολεία, όπου υπάρχει αυτή τη στιγμή και ένας καινούριος πειραματισμός, με τα λεγόμενα charter schools, που αξίζει τον κόσμο να μας απασχολήσουν κάποια στιγμή. Μετά υπάρχουν ενταγμένα τμήματα ελληνικής γλώσσας, 72 τον αριθμό. Ευρώπη 40, Αμερική 5, Ασία 1, Αφρική 2, Αυστραλία 24. Τμήματα ελληνικής γλώσσας στα πανεπιστήμια, όπως είπαμε είναι γύρω στα 200. Θα έλεγε κανένας ότι αυτό είναι ένα τοπίο, όπου οι δεοδός θα έπρεπε να συνεργάζονται στο μακρό και στο μικρό επίπεδο, μεταξύ τους οι μονάδες οι πανεπιστημιακές, με τα σχολεία τα οποία εμπίπτουν στην περίμετρό τους. Στενότερη την ευρύτερη, όπως θέλετε πείτε το. Κάτι τέτοιο δεν υπάρχει παρά σε σπανιότετες περιπτώσεις και οφείλεται σε ατομικές πρωτοβουλίες, άρα δεν μας ενδιαφέρουν. Έχω την αίσθηση ότι εδώ βρισκόμαστε στην καρδιά του προβλήματος. Κάθε τόσο, στο παραλειθόν βέβαια υπήρχαν τρεις χιλιάδες απεσπασμένοι και κάθε τόσο παραπονιόμαστε και διαρκώς ο αριθμός μειώνεται. Απεσπασμένοι σήμερα είναι γύρω στους 800 καθηγητές από τη μέση εκπαίδευση και κάποιοι δάσκαλοι, οι οποίοι πηγαίνουν και εμωδοτούν όλα αυτά τα σχολεία. Οι ίδιοι τις περισσότερες φορές δεν θέλουν να έχουν τίποτα να κάνουν με το πανεπιστήμιο. Τα πανεπιστήμια δεν θέλουν να έχουν τίποτα να κάνουν με αυτούς γιατί τους θεωρούν ότι οπωσδήποτε θέλετε να το πείτε, δεν θέλουν να υπάρξει η πόνη ρατσισμού. Αλλά γενικά δεν υπάρχει καμία συνέργεια μεταξύ τους ούτε και με τους παπάδες, ούτε με τα ενωριακά σχολεία, διότι όσο και εξωφρενικό να ακούγεται έχω την αίσθηση ότι πρέπει κάποια στιγμή να τα λέμε τα πράγματα. Η εκκλησία ως θεσμός δεν νομίζω ότι εξυπηρετεί την ελληνική εκπαίδευση και χωρίς το νομίζω. Δεν την εξυπηρετεί προγραμματικά. Τώρα, μια τομή μικρή σε βάθος. Όλα αυτά, θα έλεγα, γράφουν ιστορία. Αντί πολλών θα ήθελα να αφηγηθώ και μια ιστορία δικιά μας, για να μην κρινιάζουμε συνέχεια και νομίζουμε ότι όλα αυτά πραγματικά δεν αποφέρουν καρπούς. Αυτή βρίσκεται πολύ κοντά μας, είναι στην πρόσφατη επικαιρότητα και θα ήθελα να δείξω σε τι αποτελέσματα μπορεί να φτάσει η πραγματική και όχι ρητορική συνέργεια στην Ελλάδα. Μια ιστορία, η οποία δείχνει επιπλέον με ποιον τρόπο πρέπει να περάσει, οφείλει να περάσει σε θέματα ελληνομάθειας το παραγωμένο στο Πανεπιστήμιο Προϊών, στην πρωτοβάθμια και στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση για να φτάσει τελικά ως και στο τελευταίο ομογενειακό κεμί, βέβαια, σχολή σπίτι. Και τούτο χωρίς να χρειάζεται να δαπανά το ελληνικό κράτος τα υπέροντα προσάπη πλέον δεν έχει με τις αποσπάσεις. Σήμερα που είναι η εποχή της πανταχού παρούσας ψηφιακότητας η οποία από τους φιλολόγους αναθεματίζεται και από τους μη φιλολόγους όλους τους άλλους θεοποιείται. Στην πραγματικότητα η ιστορία με την ψηφιακότητα είναι πολύ πιο σύνθετη δεν μπορεί να τη χρησιμοποιήσει σε εντελώς εργαλειακά, μπορείς όμως να τη χρησιμοποιείς και εντελώς ευρηματικά γιατί μέσα στον πυρήνα της βρίσκεται αυτό που θα έπρεπε να το αναλύουμε πιο συχνά, μια ευρηματική στάση απέναντι στα πράγματα που δεν υπάρχει χρόνος να αναλύσω. Αυτό θα μπορούσε να το κάνουμε κάποια άλλη στιγμή. Άρα η ψηφιακότητα σε χέρια δημιουργικών ανθρώπων είναι η κατεξοχή δημιουργική παράμετρος θα έλεγα στη διδασκαλία μας σήμερα. Το τμήμα φιλολογίας στέγασε την πρωτοβουλία των πλειτανικών αρχών που εκδηλώθηκε το 1994, τον Νιάσονα. Από την ίδρυσή του λοιπόν εδώ και δώδεκα χρόνια το τμήμα ελληνικής φιλολογίας στο Kouban State University, δηλαδή στο πανεπιστήμιο το οποίο δεσπόζει στο Νότιο Τρίτο της Ρωσίας σήμερα, αντιμετώψε πάρα πολύ σοβαρά την υπόθεση της πανεπιστημιακής διδασκαλίας της ελληνικής γλώσσας. Ήταν ένα από τα 16 πανεπιστήμια με τα οποία συνεργαστήκαμε εξαιρετικά. Ειδικά λοιπόν αντιμετώψω το ζήτημα της συγγραφής διδακτικού υλικού για τις δικές τους ανάγκες. Με έλαβε όμως τη συνέχεια με ανάλογο ζήλο και τον εξυγχρονισμό της σειράς άλλων εγχειριδίων της αείμνησης καθηγήτριας Ρήτοβα, η παλιότερη την Ζέρνε, μια θρυλική υφυσιογραμμία, και τη μεταποίησή τους σε σχολικά εγχειριδία με στόχο να κινήσει εν καιρό και τη διαδικασία εισαγωγής της ελληνικής στα σχολεία μιας περιοχής, όπου η ομογένεια αριθμεί τουλάχιστο 50.000 ψυχές σήμερα βέβαια. Το Красnodar λοιπόν είναι αυτή η πόλη, στο επίκεντρο, της οποίας βρίσκεται το Kuban, όπως ονομάζεται, State University. Αυτό συνάντησε τον Ιάσουελ. Το 1993 ξεκίνησε λοιπόν από το Απηθήτα το ταξίδι για τη Μαύρη Θάλασσα, μια ιδιότυπη τριάγα σύγχρονων αργωναυτών. Τήχη αγαθεί λίγο αργότερα ο νέος Ιάσων. Συνάντησε και το τμήμα ελληνικών σπουδών στο Kuban. Εκείνη την εποχή ήτανε ούτε στη μορφή του εμβρίου σχεδόν θα έλεγα. Αυτό το οποίο έμελε να αποτελέσει ένα από τους δυναμικότερους κρύκους της αλυσίδας του Ιάσονα. Η συνεργασία λοιπόν ξεκίνησε με τους καλύτερους Ιονούς και εδώ έχει τη θέση του μια πολύ πολύ σύντομη περιγραφή για τον Ιάσονα, που δεν είναι ίσως τόσο πολύ γνωστό σε πολύ ευρύτερους κήτους. Ο Ιάσον είναι ένας σταθερό πρόγραμμα του Αριστοτελίου Πανεπιστημίου. Συστάθηκε όπως είπα το 1994 με πρωτοβουλία των πρυτανικών αρχών και με την έγκριση της συγκλήτου του ΑΠΙΘ με στόχο την ύδρυση ή την πρακτική ενίσχυση πυρήνων ελληνικών σπουδών σε πανεπιστήμια της Παρευξίνιας περιοχής. Εκτελεστικός μοχλός η Φιλοσοφική Σχολή του ΑΠΙΘ, ο Ιάσον τελείο, όπως είπα, ειπω την αγίδα του Πρύτανη, η λειτουργή με την επιστημονική ευθυντική μου, στην επικουρήτρα του διαθηγήτρια της ιστορίας στην Άρτεμη Ξανθοπούλου Κυριακού και με διερμηνία και γραμματέα των διδακτωρων πια δροσικής φιλολογίας, τον κ. Φωτιάδη. Μετά τις απαραίτητες λοιπόν τοπικές διερευνήσεις, επιλέγθηκαν τα εξής πανεπιστήμια, δεν θέλω να τα απαριθμίσω όλα, αλλά τουλάχιστον στη Ρωσία είναι τέσσερα, τέσσερα στην Ουκρανία, τα οποία δυστυχώς αυτή την εποχή βρίσκονται υπό κρυό, εσωτερική πολιορκία περισσότερα παρά οτιδήποτε άλλο, στη Γεωργία και στο Ιερεβάν της Αρμενίας, στο Ιουσινάο της Μολδαβίας, στο Ιάσιο της Ρουμανίας και στο Βουκουρέστη, πανεπιστήμιο του Βουκουρεστή. Για να ενταχθεί όμως το πρόγραμμα, έπρεπε το καθένα από τα τμήματα αυτά, είτε πλήρη είτε πυρηνικά, όσα υπήρχαν τότε, τα περισσότερα ήταν mini-departments, θα λέγαμε, να πληρεί βασικά κριτήρια. Να συγκροτεί ένα σώμα από τρία τουλάχιστον διδακτικά στελέχη. Να διαθέτει στοιχειώδη βιβλιοθήκη και βασικό εξοπλισμό και διδακτική και ερευνητική δραστηριότητα συγκροτημένη σε πρόγραμμα σπουδών, το οποίο να οδηγεί σε κρατικό πτυχίο, σ' αυτό επιμέναμε, σε επίπεδο minor, συνήθως, ο κυβέρνερ major, αναγνωρισμένο από τις επίσημες αρχές των κρατών. Αποκλειώταν έτσι η συχνή τότε σύνθεση με την κατηγορία πανεπιστημίων που απλώς πρόσφεραν ελεύθερα μαθήματα ελληνικών. Με αυτές τις προϊκοθέσεις, ο ένας μ' αυτός τους άλλους, τον άλλον, έξι ως τώρα Βρυτάνης του ΑΠΤ, άρχισαν να υπογράφουν σταδιακά προγραμματικές συμφωνίες με τα ανωτέρω δεκαέξι ιδρύματα, πράγμα που επέτρεπε και την διασύνδεση μεταξύ τους τώρα πια των πλημάτων αυτών για τη δημιουργία μια άλλης συνέργειας, αλλά και την πρακτική ενίσχυση από τη δική μας την πλευρά. Τι ήταν αυτή η ενίσχυση, ήταν παροχή ερευνητικών μέσων και διευκολύνσεων από το ΑΠΤ προς τα ξένα αυτά πανεπιστήμια, προπάντων με τη χορίγηση υποτροφιών για εκμάθηση της ελληνικής και για μετεκπέδευσης του ΑΠΤ. Ακόμη και σήμερα που σταμάτησαν οι υποτροφίες του Ίκη, προχθές είχα την ευχάριστη αγγελία ότι το Ίκη μας έδωσε πάλι 10 υποτροφίες για τα μαθήματα αυτά κατεξέρεση, ενώ εδώ και τέσσερα χρόνια κανένα πανεπιστριακό πρόγραμμα δεν έχει πάει υποτροφίες του Ίκη. Αγοράστηκαν λοιπόν και αποστάλησαν δύο σώματα βασικών βιβλιοεθνικών και στα 16-17 πανεπιστήμια με 1500 τόμους έκαστο, από τους οποίους 250 τόμοι είχαν να κάνουν με ελληνική ιστορία και όλοι ξέρουν πόσο ευαίσθητο θέμα είναι η επιλογή του κατάλληλου ιστορικού βιβλίου για να ταξιδέψει. Εκεί ο Ξανδοπούλου τα ήξερε πολύ καλά. Παράλληλα οργανώθηκαν και οργανώθηκαν συνεχώς σεμινάρια, workshops και συνέδρια ακόμα από τις καλύτερες εποχές. Μέχρι σήμερα έχουνε σταλεί λοιπόν πάνω από 15.000 βιβλία και τα βιβλία αυτά είχανε επιλεγεί με ειδικό πρόγραμμα στο πλαίσιο του θμήματος φιλοδογίας ώστε να είναι μια αντιπροσωπική διατονή της νεοελληνικής λογοτεχνίας, συν ρεγαλία βασικά. Πλειάδε καθηγητών της φιλοσοφικής σχολής συνέβαλε συμβουλευτικά στην εκπόνηση 70 διδακτορικών στα μητρικά πανεπιστήμια και άλλων τόσων μάστες. Παρίθη τέλος μια σημαντική τάξη ελληνόγλωσων στέλεχων, επιχειρήσεων, οργανισμών αλλά και δασκάλων ελληνικών στη Ρωσική Ομοσπονδία που ήρθε η στιγμή να αξιοποιηθούν τώρα. Καθώς και πάνω από 30 εξειδικευμένα στην ελληνική μέλη του διπλωματικού σώματος. Από την αρχή κέρια ήρθαν και οι συμβολοί του Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας οι οποίοι ιδρύθηκαν τα δύο την ίδια χρονιά. Το Κέντρο που είναι ένα ίδρυμα Έρευνας και Ελληνικών Εφαρμογών του Υπουργείου υπήρξε ως συνδιοργανωτής των σεμιναρίων και των συνεδρίων. Προπάντων προσέφερε την προηγμένη τεχνογνωσία του για την μετεκπέδευση των νέων επιστημών στη δημιουργική χρήση των νέων τεχνολογιών και στη γλωσική εκπαίδευση και τα υπόλοιπα τα παιδιά του Κέντρου είναι γνωστά. Ύστερα από 850 υποτροφίες αυτό το οποίο έχει επιτευχθεί είναι να υπάρχει σήμερα μια ψηφιακή κοινότητα ανθρώπων και θα έλεγα ψηφιακή κοινότητα φιλελληνισμού. Εξακολουθούμε μέσω του ΙΑΣΟ να αναστέλνουμε πληροφορίες για το θετικό πρόσωπο του πανεπιστημίου, της πόλης ή και της χώρας, τα αρνητικά τα ακούνε και τα μαθαίνουν από παντού και με τα social media στα οποία συμμετέχουν οι ίδιοι καταλαβαίνετε τι διάδοση σε ποιο ευρύτερο ορίζοντα επαγγελματικό και κοινωνικό δικό τους φτάνει αυτό που θα έπρεπε να φτάσει. Αυτή λοιπόν είναι μια ψηφιακή κοινότητα θα λέγαμε φιλελληνισμού η οποία είναι εξακολουθεινέια δραστήρια αν λάβετε υπόψεο ότι αυτοί οι άνθρωποι τώρα διάβουν την τέταρτη δεκαετία της ζωής τους είναι πάνω στον φόρτε. Έκτις λοιπόν των παραπάνων ευεργετημάτων ανάμεσα στις άλλες τις έδρες ή τα mini-departments αυτά που λέγαμε ήταν και το κοινήμα του κουμπάν γιατί σε όλα δεν είχαμε την ίδια αντιμετώπιση δεν είχαμε την ίδια σταθερή απόδοση. Στο κουμπάν ήταν εξαιρετικά φαίνεται αφουσιωμένο το έδαφος είναι η χώρα των Κοζάκων φαίνεται υπάρχει και μια έτσι ηρωική άποψη για τα πράγματα. Αυτό που έγινε ήτανε ότι συνεγράψανε τα σχολικά βιβλία στα οποία βοηθήσαμε κάναμε ένα editing πρώτον βοηθιών και το 2016 που είναι το αφιερωματικό έτος Ελλάδας και Ρωσίας έφτασαν να λάβουν την έγκριση από το κεντρικό τους επιστημονικό συμβούλιο να χρησιμοποιηθούν αυτά τα βιβλία σε όλη τη Ρωσία ως διδακτικά εγχειρίδια. Ταυτόχρονος θεσμοθετούμενες και της διδασκαλίας των ελληνικών εφόσον υπήρχαν αυτές οι προϋποθέσεις και εφόσον είχαμε παραγάγει και τους καθηγητές όχι μόνο στο Κουμπαν αλλά σε όλα τα συνεργαζόμενα πανεπιστήμια σε αρκετά ικανό αριθμό. Επομένως ήρθε και το κερασάκι στην Τούρτα η οποία υπερακόντισε πραγματικά τις φιλοδοξίες μας διότι αυτή ήταν μια αρχική φιλοδοξία, μια αρχική στόχευση αλλά δεν μπορούσε να περιμένει κανείς ότι θα συμβεί γιατί το δυσκολότερο πράγμα είναι να μπορέσεις να διησδύσεις το εκπαιδευτικό σύστημα, το επίσημο εκπαιδευτικό σύστημα μιας χώρας. Εάν λοιπόν κοινούμασταν, για να το γεννιδεύσω τώρα πια, στο επίπεδο των συνεργειών μεταξύ πανεπιστημίων, σχολείων, εκκλησίας και οτιδήποτε άλλο στο επίπεδο τοπικό με μία στόχευση πώς θα μπορέσουμε στις χώρες που βρισκόμαστε μέσα από διακρατικές συμφωνίες, αλλά προσέξτε εδώ και μέσα από την ετοιμασία όλης της υποδομής. Όχι λόγια μόνο να έχεις δασκάλους ντόπιους, όχι να στέλνεις από εδώ. Να υπάρχει ένα κλίμα καλλιέργειας των ελληνικών σπουδών, να υπάρχουν όλες αυτές τις συνεργειές και να δημιουργηθεί κάτι ένα μουμέντουμ έτσι αντίστοιχο με αυτό. Πιστεύω τότε σε πολύ περισσότερες χώρες θα δίνονταν η ευκαιρία να υπάρχουν ελληνικές σπουδές στο επίσημο πρόγραμμα σπουδών, εννοείται πάντα ως δεύτερη ή τρίτη γλώσσα κατ' επιλογήν και σύμμετρα με τις δυνατότητες της ζήτησης της τοπικής. Δεν πλάμε για εξωπραγματικά πράγματα, αλλά αυτό θα σημαίνει ότι οι έδρες θα είχαν προσθέσει και κάτι πάρα πολύ σημαντικό, το οποίο δεν θα το πω πάρα πολύ σύντομα στη συνέχεια, θα είχαν προσθέσει ένα καινούργιο διδακτικό αντικείμενο. Και αυτό το διδακτικό αντικείμενο είναι η διδασκαλία της ελληνικής ως δεύτερης εξέμισης. Αυτό είναι απαραίτητα, αυτό έγινε στο κουμπάν αμέσως. Γιατί το λέω, διότι αυτό το αντικείμενο ήταν άγνωστο στην Ελλάδα ως περίπου το 1950. Ως τότε υπήρχαν βέβαια κλίματα ιταλικής, αγγλικής άρχιζε τότε να παίρνουν προς, γαλλικής κτλ στα πανεπιστήμια, τα οποία είχαν μια θεωρητική βάση για το πώς θα διδάξουν τις ξένες αυτές γλώσσες ως ξένες στην Ελλάδα. Το μεγάλο μομμέλ του μήρθε με την αγγλική, η οποία υπερακόντυσε όλες τις άλλες γλώσσες μέσα στη δεκαετία του 50 και οδήγησε κατόπιν και στη μήνυση των τμήματων από τα παραρτήματα τότε όπως τα είχαμε, τα πώς τα λέγαμε, ινστιτούτα ξένων γλωσσών. Αυτό συνέβη έτσι λοιπόν στην Ελλάδα δημιουργήθηκε μέσα στη δεκαετία του 70, όταν ιδρύθηκε το σχολείο της Νέας Ελληνικής το 70, δημιουργήθηκε ένας πυρήνας θεωρητικής αντιμετώπισης αυτού του αντικειμένου που τότε περιοριζόταν στα αναθεραπέδια ανάγκες φοιτητών που έρχονταν κυρίως από τη Μέση Ανατολή και σπούδαζαν στην Ελλάδα στα ελληνικά πανεπιστήμια. Την εποχή του 70 είχαμε χίλιους περίπου φοιτητές ξένους από τη Μέση Ανατολή που σπούδαζαν και Αφρική, που σπούδαζαν κυρίως ιατρικείς, στρατιωτικές τέχνες και δεν ξέρω αν τους λένε τέχνες, αλλά όχι κουμφού. Λοιπόν, τότε άρχισε να δημιουργείται το θεωρητικό υπόβαθρο και κάτι από αυτό περνούσε και στη δασκαλία της Ελληνικής μέσα από το σχολείο της Νέας Ελληνικής του πανεπιστήμιου. Κάτι αντίστοιχο υπήρχε στην Αθήνα με το Θιέσπα και νομίζω ότι μετά σιγά σιγά άρχισαν να παίρνουν μπρος και το Πανεπιστήμιο Ιδιαννίνων, Κρήτης και το καθεξής. Το 94 που ιδρύεται το κέντρο ελληνικής γλώσσας με τα προγράμματα τα οποία εξασφαλίσαμε μέχρι πριν από ένα χρόνο σε συνεχή ροή μπορούσε το κέντρο να απασχολήσει πάνω από 700-800 Έλληνες και ξένους επιστήμονες ως εξωτερικούς συνεργάτες τους περισσότερους, επομένως ουσιαστικά έδωσε τη μεγαλύτερη όθηση για να φτιαχτεί ο νέος αυτός, ας το πούμε, επιστημονικός χώρος ο οποίος έχει εφοδιαστεί πλέον στο κέντρο όχι μόνο με πάνω από 100 δημοσιεύματα μικρά, μεγάλα και μεσαία αλλά κυρίως και με όλο το ψηφιακό αυτό σύμπαντο που έχει δημιουργηθεί και είναι έτοιμο και κυρίως ελεύθερο και δωρεάν προσβάσιμο από όλο τον κόσμο. Σε αυτό το κρίσιμο σημείο λοιπόν που αναπτύσσονται τα πράγματα θα έπρεπε κανονικά και οι έδρες στο εξωτερικό να υιοθετήσουν μέσα στο πρόγραμμα τους το διδακτικό όχι μονάχα μαθήματα για τον Ελλήντη και τον Σεφέρι και τον Καβάφη αλλά και μαθήματα για τη διδασκαλία της Ελληνικής ως ξένες. Αυτό ήταν τη δεζιτερά των της εποχής. Σε αυτό οι περισσότερες απέτυχαν. Ελάχιστες ήταν εκείνοι οι πυρήνες που με συγκαταβατικότητα δέχονταν να διδάξουν κάτι τέτοιο. Έτσι αποτύχαμε να κερδίσουμε την τρίτη και την τέταρτη γενιά που υπάρχει τώρα στην Αμερική για την Ελληνομάθεια. Έκανα αυτό το εξκουρσούς για να πω ότι ενώ από τη μια μεριά έχουμε ένα πολύ μικρό πρόγραμμα το οποίο στην πραγματικότητα δεν είχε προϋπολογισμό πάνω από 20.000 ευρώ το χρόνο για ταξίδια και για διάφορες ανάγκες του προγράμματος, κατάφερε να βάλει τα ελληνικά στις τέσσερις χώρες της Ρωσίας, της Ομοσπονδίας. Και δεν τα κατάφερε το ίδιο εμείς, δεν το κάναμε εμείς, αλλά το έκανα πράγμα το οποίο είναι ακόμη καλύτερο και σημαντικότερο οι ίδιοι οι άνθρωποι των πανεπιστημίων όπου φυτέψαμε τις ελληνικές σπουδές και τις παρακολουθήσαμε. Νομίζω ότι κοντά στα άλλα για τα οποία μπορούμε να κοινιάζουμε, υπάρχουν και πράγματα για τα οποία μπορούμε και να υπερηφανευόμαστε, να υπερόμαθε αν θέλετε και αυτό είναι ένα πράγμα το οποίο τώρα πια έχει αρχίσει και κυνητοποιεί και το Υπουργείο και το τελευταίο πράγμα το οποίο προσπαθεί να δει αν μπορεί να δημιουργήσει κάτι αντίστοιχο. Αυτά όμως τα πράγματα όπως βλέπετε δεν δημιουργούνται από τη μια μέρα στην άλλη ούτε με εξαγγελίες. Αυτό πήρε 23 ολόκληρα χρόνια και μπήκε σε ένα χώρο όπου οι ελληνικές σπουδές ήταν ανύπαρκτες. Την πρώτη φορά που φτάσαμε ήταν ένα χιονισμένο βράδυ σε αυτό το μέρος και μας υποδέχθηκε μια αρμένησα, το σμήτορας των ξένων γλωσσών στο πανεπιστήμιο, η οποία ήταν πάρα πολύ ενθουσιωρής και ήθελε να αναπτύξει τα ελληνικά, τα ήθελε, έστω κι αν δεν υπήρχε απολύτως τίποτε γύρω στην περιοχή. Ο θάνατος, ύστερα από δύο χρόνια, σήμενε ότι δεν μπορούσαν να εμποδοθούν οι προσπάθειες, αλλά ξαναεπισκεφτήκαμε τον τόπο, τότε βρήκαμε τον κατάλληλο άνθρωπο και ξεκίνησε αυτή η ιστορία με το κουμπάντι, η πιο πετυχημένη μας, αν θέλετε, σπορά. Ανάμεσα στα πράγματα τα οποία βοήθησαν πάρα πολύ την Ελληνομάθεια, θέλω να αναφέρω ένα μόνο. Τόπος στο οποίο συνεργάστηκαν πάρα πολύ Έλληνες και ξένοι και αυτό είναι η πιστοποίηση της Ελληνομάθειας, διότι η πιστοποίηση της Ελληνομάθειας θέτει αυτό που λένε the exit skills, που πρέπει να έχεις τελειώνοντας τα διαφορετικά επίπεδα α1, α2, β1, β2, γ1, γ2, που παρακολουθούν το ευρωπαϊκό σύστημα κατανομής των γλωσσών ως διδασκωμένων ως ξένων γλωσσών. Η πιστοποίηση λοιπόν θέτει the end goal, ας το πούμε. Για κάθε τάξη όμως αυτό αναδρομικά αρχίζει και επηρεάζει τον τρόπο της διδασκαλίας. Έτσι λοιπόν χωρίς εμείς να επεμβαίνουμε σε κανένα διδακτικό πρόγραμμα, χωρίς να υποδεικνύουμε βιβλία. Βιβλία έχουμε να φάν και κότες. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν πάνω από 300 μέθοδοι διδασκαλίας των ελληνικών. Ο κάθε δάσκαλος θέλει να εκδόσει το βιβλίο του. Εμείς δεν επεμβαίνουμε στα βιβλία, δεν επεμβαίνουμε στο διδακτικό πρόγραμμα, δεν επεμβαίνουμε στον τρόπο με τον οποίο δουλεύουν οι άνθρωποι, εκτός όταν πρόκειται για τα workshops που έχουν να κάνουν με την ψηφιακότητα. Εκεί ναι, αλλά επεμβαίνουμε με ήπιο τρόπο, πιστοποιώντας τα προϊόντα τα οποία παράγουν αυτές οι έδρες ή τα σχολεία. Όταν λοιπόν έτσι υπαγορεύει σιγά σιγά τον τρόπο με τον οποίο θα πρέπει η διδασκαλία να κατευθυνθεί στα κέρια στις τέσσερις λεγόμενες δεξιότητες, την κατανόηση και την παραγωγή προφορικού λόγου, την κατανόηση και την παραγωγή γραπτού λόγου, στην πραγματικότητα έχεις επέμβει μέσα στο σύστημα χωρίς να φύγεις στα ιερά και όσια, η Ελληνία σε η γενία του προς τις 5ης Μαλτίου, κάθε μέρα μπορούσε. Λοιπόν, δεν υπάρχει αξιολόγηση, επόμενες δεν μπορείς να αξιολογήσεις κανέναν, αλλά αν σε ένα σχολείο από τα 20 παιδάκια τα 15 πάρουν μια πιστοποίηση, έστω στο χαμηλότερο επίπεδο που είναι πολύ σημαντικό για το εξωτερικό, έστω για το α1, ενώ στο διπλανό ούτε το 1 δεν έχει περάσει, αυτό κάτι σημαίνει και ο διευθυντής μπορεί να αρχίσει να βλέπει συμπεράσματα, ο γονιός να αρχίσει να καταλαβαίνει τι μαθαίνει το παιδί, τι δεν μαθαίνει και ούτω καθεξής. Και με αυτόν τον τρόπο η πιστοποίηση έγινε ένα εργαλείο το οποίο έχει επηρεάσει τις διεθνείς σπουδές μέσα στον πυρήνα τους, χωρίς να επεμβαίνει. Μάλιστα τώρα, τελευταία, υπήρχε πλήρης απροθυμία από τη μεριά του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας να δώσουμε το δικό μας το εγχειρίδιο, το οποίο πιστεύαμε ότι θα πρέπει ο καθένας να έχει το δικό του και να ενσωματώνει τα στοιχεία που κρίνει ο ίδιος. Αυτά από πολλές, πάρα πολλές πιέσεις έκανε το Κέντρο το δικό του εγχειρίδιο στα πέντε πίπεδα, τώρα δημιουργείται το τελευταίο που κάνουμε και ένα για παιδιά, τα οποία ακριβώς επειδή έγιναν με όσα διακηρήσαμε, απέδεισαν τελικά και πολύ χρήσιμα, πάρα πολύ χρήσιμα εγχειρίδια και τώρα που υφίστανται και μια μετατροπή σε ψηφιακό προϊόν, πλάι στο έντυπο, νομίζω θα έχουνε μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα. Χωρίς όμως την πιστοποίηση και τον προσδιορισμό του παιδίου και σε θεωρητικό και σε πρακτικό επίπεδο, πραγματικά δεν θα μπορούσε κανένα να κάνει τίποτα, ούτε το Κέντρο, ούτε ο ίδιος ο Θεός αν κατέβαινε δεν θα μπορούσε να νεκραναστήσει τις ελληνικές σπουδές στο εξωτερικό. Καμία κυβέρνηση με τους τρεις χιλιάδες και τους τέσσερις χιλιάδες που είχε, δεν θα μπορούσε να κάνει όπως και δεν έκανε τίποτε. Οφείλω να πω ότι είμαστε γνώμονες για όλους τους επιστήμονες που συνεργάστηκαν μαζί μας για το Παραπιστήμιο, για το σχολείο της Νέας Ελληνικής Γλώσσας και με το Ίδρυμα Τρία Ταφιλίδη είχαμε μια πάρα πολύ καλή συνεργασία, δημιουργώντας τα ψηφιακά προϊόντα με τον κ. Κουτσογιάν, ο οποίος πρότεινε το πρώτο πρόγραμμα ψηφιοποίησης στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, ήδη από το 1996. Και αυτό σημαίνει ότι με αυτόν τον τρόπο μπορέσαμε να οριοθετήσουμε αυτόν τον καινούργιο χώρο, μπορέσαμε μάγιστα και με μια παρέμβαση παράπλευρη όπως του Ιάσον, να δείξουμε πού μπορούσε να φτάσει αυτή η προσπάθεια στη θεσμοθέτηση, γιατί μας ενδιαφέρει και στις διακρατικές συμφωνίες να μπαίνει μέσα αυτό το πράγμα και τον τελευταίο καιρό, τα τελευταία καιρό, ένα δυο χρόνια, υιοθετείται το σύστημα και στην Κύπρο παρά τις πολύ μεγάλες αντιδράσεις που μπορεί να αναμένει κανένας από ελληνες ή συνέλληνες όπως λέμε. Πάντως αυτή τη στιγμή υπάρχουν καλές προοπτικές θα έλεγα και αισθάνεται όλος ο κόσμος που δούλεψε γύρω από το Κέντρο μέσα και έξω από το Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας ότι έχει μπει ένα σχήμα σε αυτό που λέγαμε παλιότερα ελληνικές σπουδές. Πιστεύω ότι τώρα πια μου φαίνεται σε τι αποτελέσματα αυτά μπορεί να οδηγήσει έστω και ένα μικρό τμήμα σαν του Πανεπιστημίου του Κουμπάν που έχει πέντε διδάσκοντες μόνο. Μπορούν να εμφαρρυθούν και ένα σωρό αλληλεγγύνες που δεν έχουν και περισσότερους ανθρώπους. Αυτό που χρειάζεται είναι ένα όραμα και νομίζω ότι και μέσα στη μυζέρια της σημερινή εάν μπορέσουμε να πολλαπλασιάσουμε αυτό το πείραμα θα έχουμε πετύχει στόχους με τριοπαθείς αλλά νομίζω υπαρκτούς και με μετρύσιμα αποτελέσματα. Ευχαριστώ πολύ.