Διάλεξη 7 / Διάλεξη 7 / Διάλεξη 7

Διάλεξη 7: Στα προηγούμενα μας μαθήματα είχαμε την ευκαιρία να δούμε τις αναστάσεμες αφηγήσεις όπως αυτές διασώζονται στο Καταλουκάν Ευαγγέλιο. Και μάλιστα εκεί, μιλώντας για διάφορα θέματα, αναφερθήκαμε και στην πιθανή σχέση μεταξύ Καταλουκάν και Καταϊβάνιου Ευαγγελίου. Είναι μια σχέση για την οποί...

Πλήρης περιγραφή

Λεπτομέρειες βιβλιογραφικής εγγραφής
Κύριος δημιουργός: Τσαλαμπούνη Αικατερίνη (Επίκουρη Καθηγήτρια)
Γλώσσα:el
Φορέας:Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
Είδος:Ανοικτά μαθήματα
Συλλογή:Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας / Ευαγγελικές αφηγήσεις της Ανάστασης
Ημερομηνία έκδοσης: ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2014
Θέματα:
Άδεια Χρήσης:Αναφορά
Διαθέσιμο Online:https://delos.it.auth.gr/opendelos/videolecture/show?rid=94dd0fa6
Απομαγνητοφώνηση
Διάλεξη 7: Στα προηγούμενα μας μαθήματα είχαμε την ευκαιρία να δούμε τις αναστάσεμες αφηγήσεις όπως αυτές διασώζονται στο Καταλουκάν Ευαγγέλιο. Και μάλιστα εκεί, μιλώντας για διάφορα θέματα, αναφερθήκαμε και στην πιθανή σχέση μεταξύ Καταλουκάν και Καταϊβάνιου Ευαγγελίου. Είναι μια σχέση για την οποία θα μιλήσουμε προέστοιρα με αφορμή τα επόμενά μας μαθήματα, τα επόμενα τρία μαθήματα, στα οποία θα ασχοληθούμε με το Καταϊβάνιου Ευαγγελίου και τις αφηγήσεις που έχουμε εκεί της Ανάστασης. Οι οποίες αφηγήσεις, επαρουσιασμένα, ιδιαίτερα ενδιαφέρον, διότι, καταγράφει, πρέπει να έχουμε υπόψη μας, πρέπει να πάρουμε την εισαγωγή στην Καινή Διαθήκη, ένα μάθημα το οποίο δάσκονται συνήθως στις θεολογικές σχολές στο πρώτο εξάμινο των θεολογικών σπουδών. Εκείνη λοιπόν, στην εισαγωγή στην Καινή Διαθήκη, επανειδημένα τονίζεται ακριβώς ο χαρακτήρας, αν θέλετε, και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του Καταϊβάνιου Ευαγγελίου. Και ως νοστον του Καταϊβάνιου Ευαγγελίου, το τέταρτο Ευαγγέλιο στη σειρά του κανόνα της Καινής Διαθήκης και είναι το Ευαγγέλιο εκείνο το οποίο γράφεται αρκετά αργότερα από τα άλλα τρία Ευαγγέλια, οπωσδήποτε υπάρχουν διάφορες θεωρίες όσον αφορά το πότε τελικά αυτό το κείμενο έχει συνταχθεί. Από τι φαίνεται είναι ένα κείμενο το οποίο θα πρέπει να το πάμε αρκετά κοντά στο τέλος του πρώτη ώρα, τουλάχιστον μια ομάδα ερευνητόδου θεωρεί πιθανή με τέτοια αρχοδότηση, όμως είναι ένα Ευαγγέλιο πολύ πιθανόν, είναι σχεδόν βέβαιο σήμερα, έχει υπόψη του ως συγγραφέας, δηλαδή που επίσης συνέχεια του έπαιξε ευγάστηκαν, είναι ένα Ευαγγέλιο το οποίο γνωρίζει τα άλλα Ευαγγέλια, έχει υπόψη του όσο λέγοντας τα τρία συνεπτικά και έρχεται κατά κάποιο τρόπο να τα συμπληρώσει, έρχεται να αναπτύξει ένα θεωρηγικό λόγο πάνω σε οσμήνα πράγματα κοινά με τα συνεπτικά Ευαγγέλια, σε κάθε περίπτωση όμως έχει πάρα πολλές διαφορές στην αφήγηση από εκείνη την αφήγηση των συνεπτικών Ευαγγελίων και τα λέω διαφορές ενώ κυρίως ότι περιέχει μεριστατικά τα οποία μας είναι άγνωστα από τους άλλους Ευαγγελιστές ή περιέχει ερμηνεία αν θέλετε ή τρόπον το οποίο οργανώνει το παραδοσιακό υλικό, το υλικό της παράδοσης, το οποίο είναι καινούργιος, μας δίνει ουσιαστικά μια καινούργη αφήγηση. Ήταν πάρα πολύ ενδιαφέρον, πάρα πολύ σημαντικό ένα κομμάτι της έρευνας σήμερα με το οποίο προσελκύει το ενδιαφέρον των ερευνητών, υπάρχουν πάρα πολλές μελέτες για την πιθανή σχέση μεταξύ Ιωάννη και των συνεπτικών ή τη σχέση του Ιωάννη με έναν από τους συνεπτικούς ή τη μη σχέση του Ιωάννη με τους συνεπτικούς ή τη σχέση του με άλλα βιβλία της Καινής Διατήκης ή με ένα εξοκανονικά αδομέριζο. Αυτό είναι το κανόντιο που έχουμε υπόψη μας γιατί πραγματικά μελετώτας τις εφηγήσεις για την ενάσταση, θα δούμε να επανερχοντοσμένα από αυτά τα θέματα και φυσικά να επανερχεται συνεχώς το θέμα του ποιεουηλικού του κατά Ιωάννη Βαγγεδία και του τρόπου χρήσης του από το συγγραφέα και όσους στη συνέχεια έρχονται και επιμελούνται και επεξεργάζονται ξανά αυτό το πρώτο κείμενο. Και αυτό το δεύτερο στοιχείο που πρέπει να έχουμε υπόψη είναι ότι στο κατά Ιωάννη Βαγγεδία είναι το μόνο Ευαγγέλιο στο οποίο ξεκάθαρα έχουμε την πληροφορία ότι το κείμενο το οποίο έχουμε στα χέρια μας δεν είναι το κείμενο του πρώτου συγγραφέα του, αλλά είναι κείμενο που είναι αποτέλεσμα επεξεργασίας και αν θέλετε επίσης επικαιροποίησης ή ακόμα αν θέλετε και έγκρισης από ένα ή περισσότερους συγγραφείς που έρχονται μετά τον αρχικό συγγραφέα. Αυτό είναι πάρα πολύ ξεκάθαρα και θα το δούμε όταν θα συζητάμε επιμέρους το κεφάλαιο 21, παλαιολόγως το 21, στους τελευταίους τύπους του Ευαγγελίου όπου κανείς θα περίμενε ένα τέλος ξεκάθαρο ή έστω ανοιχτό όπως έχουμε δει στους άλλους Ευαγγελιστές. Εδώ έχουμε ένα προσδόκητο τέλος γιατί ακριβώς εδώ έρχεται η κοινότητα να πιστωποιήσει ότι όλα αυτά που λέγονται παραπάνω είναι τους αυθεντικά και ότι η κοινότητα, ή εμείς, ή η μίσο όπως αναφέρονται εδώ, έρχονται να πιστωποιήσουν ότι πραγματικά είναι αυθεντικά και λέω τέλος του κατά Ιωάννη Ευαγγελίου, γιατί θα το πούμε και στα μαθήματά μας τα εθνικά, ότι το κατά Ιωάννη Ευαγγελίου φαίνεται να έχει δύο τέλη, φαίνεται δηλαδή να τελειώνει δύο φορές. Ενώ η αφήγηση προχωρά, αφθάνιστε να φανήσεται ο Μεστιμένος Ιησούς στο κεφάλαιο 20 και θα περίμενε κανείς δική θα τελώσει το ευαγγέλιο, μάλιστα τα λέει στο στίχο 30 πολλά, μένουν και άλλα σημεία επί εισόδου ο Ιησούς ενώπιον του μαθητών αυτού, ακόμα και στη γεγραμμένα είναι το βιβλίο τούτο, πρέπει να πω κανείς ότι κάποτε τελειώνουμε, στη συνέχεια όμως έρχεται και λέει τα αυτά δεν γέγραπτε ή να πιστεύσετε ότι Ιησούς εις ο Χριστός ο Υιός του Θεού και να πιστεύουν ζωνημένοι γιατί είναι το όνομα τι αυτά παίρνει, θα πρέπει να λοιπόν κανείς εδώ ότι έχουμε τελειώσει, ότι είμαστε μια χαρά, ότι δεν θέλει επομένως κανείς να πει τίποτε παραπέρα και όμως θα επανέθυμως στο κεφάλαιο 21 θα ξαναγυρίσουμε στην αφήγηση για να μιλήσουμε για άλλες αναστάσεις αφηγής δηλαδή δημιουργήθηκε καινούργιο τέλος για το οποίο θα μιλήσουμε στα επόμενα μαθήματα και στο στίχο 24 στο 21 κεφάλαιο θα γραφτεί ότι ούτως αισθανόμαστείς ο μαρτυρόν περί αυτον και ο γράψας τα αυτά και είδαμε ότι αληθείς αυτού η μαρτυριεσθεί και τώρα εδώ αυτό το είδαμε ότι αληθείς η μαρτυρία αυτού εσθεί είναι πάρα πολύ ενδιαφέρον γιατί μέχρι αυτό το σημείο μιλάμε στο τρίτο ενικό ο μαθητής που άκουσε ο Ιησούς, ο Ιησούς είπε ο Πέτρος έκανε το ένα ή το άλλο και τώρα ξαφνικά η εφήγηση σταματάει και περνάει στο πρώτο πληθυτικό. Ποιοι είναι αυτοί που γνωρίζουν ότι είναι αληθεινή η μαρτυρία του αγαπητού μαθητή. Αυτό είναι ένα μεγάλο ζητούμενο και εδώ είναι μια ένδειξη και εδώ έχουμε πλέον τη σφραγίδα θα λέγαμε μιας ομάδας ανθρώπων, η σύμφωνα η κοινότητα η Ιωαννή, που έρχεται και πιστοποιεί την ευθεντία των λεγωμένων και γραφημένων. Και το δεύτερο στοιχείο το οποίο φαίνεται ότι υπάρχει επεξεργασία από το κείμενο και ότι δεν είναι το έργο ενός συγγραφέα αλλά το τυχηρεχτή επεξεργασία είναι ακριβώς αυτό καθ' αυτό το πρόβλημα που έχουμε σήμερα με τις πηγές του κατά Ιωάννη Ευαγγελίου. Είναι πάρα πολύ μεγάλο θέμα το οποίο δεν έχει κλείσει στην έρευνα και το οποίο αφορά στις οποίες είναι οι βασικές πηγές τις οποίες έχει υπόψη ο συγγραφέας όταν γράφει το κείμενο. Διαβάζω λοιπόν αισθαντικά είναι πολύ πιο εύκολο να διακρίνουμε την πηγή του λογίου ή το ιδιαίτερο υλικό. Εδώ διαβάζω στον κατά Ιωάννη Ευαγγελίου και πιστώνω ότι υπάρχει μια τέτοια καλή θα λέγαμε επεξεργασία του υλικού, ώστε πάντα δεν είναι τόσο εύκολο να διακρίνει κανείς τι προέρχεται από πού, ποιος ή ποιον χέρι θα λέγαμε βρίσκεται πίσω από κάθε αφήγηση, ποιος είναι αυτός ο οποίος έχει αξιοποιήσει τι. Καταλαβαίνετε ότι εδώ μιλάμε για ένα επόμενο επίπεδο επεξεργασίας και επιμέλειες του κειμένου, πέρα από τις δοστές επιμέλειες ή πέρα από τις δοστές ταχνοστά στάδια που εύκολα διακρίνουν ή τελικά εύκολο να διακρίνουν τα συλληπτικά Ευαγγελία. Γι' αυτό σήμερα και πάρα πολλοί ερμηνευτές του κατά Ιωάννη Ευαγγελίου προτείνουν να τον ερευνήσουμε όχι διαχρονικά πλέον, διότι όλες οι προσπάθειες παλαιότερες δεν οδήγησαν σε πολύ καλά αποτελέσματα, αλλά θα το δούμε σημονικά. Να το δούμε δηλαδή ως ένα τελειωμένο κείμενο με συστηθωμένη συγκεκριμέντας και να θέσουμε άλλα ερωτήματα. Όχι το ερωτήμα ποιος βρίσκεται πίσω από το κάθε κομμάτι ή τι είναι το κάθε κομμάτι, αλλά γιατί τελικά ο συγγραφέας ή οι συγγραφείς ή οι επιμελητές, αυτοί που τέλος πάντων επιμελούνται και διορθώνουν το κείμενο, δέχνουν συγγραφή του, γιατί τελικά όλοι αυτοί επιλέγουν αυτή την μορφή του κειμένου και όχι κάποια άλλη. Γιατί επιλέγουν αυτές τις παραδόσεις, γιατί επιλέγουν αυτές τις αφηγήσεις, γιατί στοποθετούμε αυτήν την αφηγηματική σειρά τραζινών και ποιο σκοπό έχουν ακόμα να εκπληρώσουν. Αυτά έτσι πολύ γενικά για το κατά Ιωάννη Ευαγγέλιο, πάρα πολύ γενικά. Υπάρχουν πάρα πολλά πράγματα που θα πούμε στη πορεία, θα συζητώ σε επιμέρους ενότητες. Θα πω έτσι πολύ σύντομα επίσης ότι το κατά Ιωάννη Ευαγγέλιο είναι επίσης ένα Ευαγγέλιο το οποίο έχει μελετηθεί πάρα πολύ αφηγματολογικά, ακριβώς γιατί το αντιποκροτήσαμε και υιοθετήσαμε μία πιο συγχρονική καταγωγής του κειμένου, βοήθησης συνέχεια να περάσουμε σε πιο συγχρονικές αναγνώσεις και αναλύσεις του κειμένου και μία από αυτές μια τέτοια είναι και αφηγματολογία. Και έχουν ιδιαίτερα μελετηθεί οι χαρακτήρες του, γιατί πραγματικά τα πρόσωπα τα οποία ενεργούν μέσα στο κείμενο, ουσιαστικά είναι και τύποι χαρακτήρων, είναι τύποι ανθρώπων, τύποι μελών της κοινότητας. Και μόνος του το επαγγένιο δεν γίνεται απλώς μία αφήγηση, το κατά Ιωάννη Αναγγένιο μία απλή αφήγηση της ιστορίας του Χριστού, αλλά γίνεται και ένα παράδειγμα, θέλετε, ένα καθρέφτησμα όλων αυτού των ανθρώπων, οι οποίοι θα μπορούσαν ή μπορούν να συμμετέχουν ακριβώς σε αυτό που λέμε εκκλησία του Θεού. Πρέπει δηλαδή στις αναστάσιμες αφηγήσεις να πούμε, ήδη το λίγο πολύ το αναφέραμε στην αρχή, ότι οι αναστάσιμες αφηγήσεις συγκεντρώνονται σε δύο κεφάλαια στο κατά Ιωάννη Αναγγένιο, στο 2021. Και όπως είπα και νωρίτερα, θα περιμένει κανείς ότι στο 2020 τελειώνει η αφήγηση, κλείνει όλο το Ευαγγέλιο με μία και όλα σε αποτροπή στο τέλος, σταύτατε λέγεται, ή να πιστεύσετε ότι Ιησούς εις είναι ο Χριστός ο Υιός του Θεού και ή να πιστεύω ότι η ζωή να έχει τέτοιο γνώματι αυτού, θα μπορούσε χαλάρα να μην στο τέλος και να κλείσει το Ευαγγέλιο. Και αυτή είναι η πρώτη εντύπωση που δίνεται στον Αγνώστιο, όμως τελικά ο συγγραφέας δεν επιλέγει αυτό να καταλήξει εκεί το Ευαγγέλιο του, αλλά επιλέγει απέναντίες να κάνει κάτι άλλο. Να προσθέσει ένα πρώτο κεφάλαιο με νέες αφηγήσεις για την Ανάσταση, οι οποίες όμως διαφοροποιούνται από τις χώρες από πολλές απόψεις και διαφοροποιούνται ως τον τόπο και το χρόνο. Αμέσως δίνεται η Ανάσταση την πρώτη μέρα και δεν επεκτείνονται σε άλλες μέρες και επίσης όλα τα γεγονότα που λαμβάνουν χώρας στην Ευουσαλία. Από την άλλη μέρα θα βρούμε ότι στο κεφάλαιο 20 η αφήγηση, η κατημία είναι ουσιαστικά η αφήγηση Ανάσταση εκεί, η αρφάνιση θα λέτε μας, δεν λαμβάνει χώρα στην Ευουσαλία, αλλά λαμβάνει χώρα στην Γαλλία. Και πολύ φυσικά μάων αργότερα από τις πρώτες αρφάνισης δεν μας λέγεται. Ξεκάθαρα απλά στην αρχή του 20ου του 1ου επαγγελίου αναφέρονται μετά τα αυτά. Εδώ βλέπουμε λοιπόν δύο γραμμές της παράδοσης για τις οποίες μιλήσαμε στα εισαγωικά μας πρότατα, την παλιστυνιακή, τη γερυσολυμιτική και την γαλληλαϊκή, οι οποίες συνηπάρχουν και μάλιστα χρησιμοποιείται εδώ σε σχέση με το να αναδείξουν και να εξηγήσουν και να προβληματίσουν τη σχέση μεταξύ των δύο κορυφαίων Αποστόλων, ηρώων, ας πούμε, προναμονιστών στον κατά Ιωάννη Βαγγελίου, του Πέτρου και του αγαπημένου μαθητή. Ο μαθητής θα τους παρουσιάσει σαν όνειρος μαθητής μέσα στον κατά Ιωάννη Βαγγελίου. Η παράδοση βέβαια προσγελεί τον ταύτησε με τον Ιωάννη τον μαθητή του Ιησού, όμως αυτό δεν λέγεται ξεκάθαρα απόθενά μέσα στο κείμενό μας. Προφανώς η παράδοση εδώ γνωρίζει τα λύτερα, όμως οφείλουμε να πούμε κιόλας ότι από απόψε σκημένου πουθενά μέσα στο κείμενο δεν αναφέρεται το όνομα αυτού του ανθρώπου. Σχετικά με τις παραδόσεις τις οποίες διασώζει το κάθε κεφάλαιο, σήμερα θα κεντρωθούμε στο κεφάλαιο 20 και μάλιστα θα δούμε το πρώτο κομμάτι για το οποίο θα μιλήσουμε στη συνέχεια. Αυτό που παρατηρούμε είναι ότι μέσα στα δύο κεφάλαια του Ιωάννη οι αφηγήσεις για την Ανάσταση που έχουμε και πάνε δύο τύπου, να είναι ο Γαλλικός και ο Ιεροσαννίκος, έχει ένα άλλο χαρακτηριστικό. Φαίνεται ότι διασώζουν, τουλάχιστον αυτό προκύπτει από την έρευνα παρά τις διαφωνίες, αυτές οι αφηγήσεις αρχαίες παραδόσεις για την εμφάνιση του Ιησού με την Ανάσταση. Δηλαδή πράγματα τα οποία πηγαίνουν από χώρος πίσω στην περιφορική απαράδοση και θα πρέπει με μεγάλη ευκολία να αποδοθούν στον συγγραφέα. Από την άλλη μου ευαγγελία είναι επίσης προφανές ότι όλο αυτό το πηγαίο υλικό έχει δεχτεί μια σοβαρή επεξεγρασία από τους συγγραφέους και από τον Ευαγγελιστή και πολύ πιθανόν ο Κωσιολυμμέ και από μια επόμενη ομάδα η οποία έρχεται και ξαναβλέπει το κείμενο. Συγγενικές αφές θα λέγαμε λοιπόν ότι εδώ όπως και στα υπόλοιπα Ευαγγέλια με πρώτη στο χαρακτηστικό από όλα το καταλουκάλ Ευαγγέλιο έχουμε ένα πηγαίο υλικό για την Ανάσταση το οποίο εμπλουτίζεται το οποίο υπομοιματίζεται και γεννιέται σε περισκοπητώσεις από τον ίδιο του συγγραφέα με βάση τις θεολογικές του προκοθέες και σκοπημότες και επίσης την προσωπική του ιστορία και σχέση με τον Θεό. Όπως είπα και πριν, τα δύο κεφάλαια διασώζουν αναστάσιμες εμφανίσεις οι οποίες λαβάνουν χώρα όμως διαφορετικές μέρες. Στο 20ο κεφάλαιο οι εμφανίσεις του Ιησού όλες λαβάνουν χώρα την πρώτη μέρα της Ανάστασης, τη μία του Σαββάτων στο 1.18 και μάλιστα φέρνει ότι υπάρχουν πάντα αναφορές για το πότε ακριβώς την πρώτη μέρα της Ανάστασης έγιναν όλα αυτά, ας πούμε στο πρώτο περιστατικό με την επίσκεψη της Μαγδαλινής στον τάφο και την επίσκεψη των δύο μαθητών του Ιωάννη και του Πέτρου, μάλλον από καρία της πρώτης επίσκεψης της Μαγδαλινής στον τάφο, το γεγονός λαμβάνει χώρα το πρωί, εδώ στη συνέχεια στιγμής 12-21 λαμβάνει χώρα το πρωί. Αλλά, ουσιαστικά καλύπτει όλο το εύρος της ημέρας, αυτό δεν θα παρακόψω τώρα ότι είναι μία ανάλογη λογική, είχαμε και στην περίπτωση του κατά Λουκάνε Βακελείο, όπου ο Λουκάνε καταβάζει κάθε φορά την προσπάθεια όλα τα περιστατικά να συνδυαθούν με την ημέρα της Ανάστασης, βέβαια εκείνος δεν έχει άλλη ημέρα, αλλά έχει πολύ στο τέλος, αλλά ουσιαστικά η αφασίλειο είναι ότι όλα αυτά λαμβάνουν χώρα στην Κυριακή ή αν θέλετε τιμία του Σαββάτου και στην Ιερουσαλήν, και κάτι αντίστοιχο βλέπουμε και στην περίπτωση του κατά Λουκάνε Βακελείο. Τώρα, το μεγάλο ερώτημα όπως είπαμε και στην αρχή είναι ποια είναι η σχέση των συνοπτικών με τον Ιωάννη, είπαμε ότι είναι ένα τεράστιο θέμα το οποίο δεν έχει λυθεί σήμερα, υπάρχουν πάρα πολλές ιστορίες, άλλοι δέχονται ότι ο Ιωάννης συμβαίνεται με τους αυγγελιστές συνοπτικούς, γνωρίζει, και είτε τους σχολιάζει, είτε τους ασκεί, κριτικεί, είτε παραθέτει από κοινούς πράγματα και υπάρχουν διάφορες λέξεις, στις οποίες με παραπέμουν, επιστήριζω να πω αυτή τη θέση, το θέμα είναι ότι από ό,τι φαίνεται μέσα στο κεφάλαιο 20, γιατί αυτό θα μιλήσουμε σήμερα, υπάρχουν τέτοια πράγματα τα οποία θα μπορούσαν να θεωρηθεί πραγματικά από τους συνοπτικούς, αν και η έρευνα σήμερα, διαρρυσμένα από αυτά είναι περισσότερο εμφυλακτική και περισσότερο προσεκτική από ό,τι ήταν παλαιότερα. Ας πούμε να πω ένα παράδειγμα, αν δούμε στο στίχο 2 του κεφαλαίου 20, εκεί αναφέρεται για τη Μαρήτη Μαγδανή, τρέχει και έρχεται προς ήμουνα Πέτρο και προς τον άλλο μαθητήνα με φίλο Ιησούς και λέγει αυτής, ήραν τον Κύριο εκ του Μαρτύρου και ουκ είδαμε που έθηκαν αυτοί. Αυτό το ουκ είδαμε, αυτό το πρώτο πληθυντικό πρόσωπο είναι εξαιρετικά σημαντικό, διότι παραπέμπει σε περισσότερους παράγγιπτες, μάρτυρους του γεγονότος, κάτι το οποίο δεν φαίνεται πιο πριν, γιατί πιο πριν να φαίνεται μόνο η Μαρήτη Μαγδανή, η οποία φτάνει στον τάφο. Αυτό φαίνεται ότι ίσως απλήχει την αφήγηση και όχι στα συνοπτικά Ευαγγέλια ότι οι γυναίκες πήγαν στον τάφο και τον είδε να έρθει στον τάφο. Καταμαθέ μάλιστα είδαν και τον ίδιο Ιησού. Αυτό είναι ένα θέμα. Το οποίο έχει κάνει πολλούς ερευνητές να υποστήριζει ότι όντως εδώ έχουμε σαφώς έναν έμισο ειχονισμό και μία ένδειξη ότι ο Ιωάννης μορίζει τους συνοπτικούς ή τουλάχιστον έναν από τους συνοπτικούς. Όμως υπάρχουν και προβλήματα σαν να φύγεις. Αν δείκαν εις το 1921 θα δει κανείς ότι η Μαρία ξαναεφανίζεται μπροστά στον τάφο. Δηλαδή ενώ στην αρχή του κεφαλαίου η Μαρία βλέπει ό,τι βλέπει και αποφασίζει να ενημερώσει τους απαστοσογμένους, όπως ο απαστοσογμένος φέρνει αυτήν την αφώ, στη συνέχεια ξαπνικά και όπως σημανθεί καμία απολύτως εξήγηση του στίχου «Δέκα η Μαρία ξαναεφανίζεται», να στέκεται μπροστά στο μημείο και να κλαίει. Να κλαίει γιατί νομίζει ότι έχει κλάβει ο Ιησούς. Και φυσικά όλα αυτά, ή τι μας οδηγούν, θα λέγαμε τα επιχειρήματα, της δεύτερης πλευράς που λέει ότι εδώ έχουμε εξάρτηση σε ψωμιτική παράδοση, της άλλης πλευράς που λέει, όχι δεν έχουμε εξάρτηση, γι' αυτό όπως είπα και τελικά, το θέμα των πηγών του κατά Ιωάννια Νακελή είναι πάρα πολύ μεγάλο θέμα και δύσκολο είναι η πληθυσία. Παραδάστα, φυσικά είναι θεμητό κανείς να εκφράζει θεωρίες, οι οποίες όμως να μην είναι αστερήτητες, αλλά να έχουν μια βάση. Και υπάρχει ένα άλλο στοιχείο ενδιαφέρον εδώ στο 20ο κεφάλαιο, είναι η αφορά στον αγαπημένο Ιησού και στον αγαπημένο σωμένο μαθητή. Πάρα πολλές φορές, εδώ σε αυτό το κεφάλαιο, αλλά και στο επόμενο φοβό, ο αγαπημένος μαθητής του Ιησού διαδραματίζει ένα σημαντικό ρόλο. Προφανώς έχει να κάνει με την κοινότητα, θα τα πούμε δύσκολα συνέχεια, ωστόσο, καταρχάς να πούμε ότι η παρουσία αυτού του μαθητή, αυτού του χαρακτήρα μέσα στην αφημένηση, ουσιαστικά λειτουργεί ως μια γέφυρα, η οποία συνδέει στους παράλληλους κόσμους, ή θα λέγαμε τους δύο κόσμους, τον κόσμο των πάθους που έχουν στο 19ο κεφάλαιο, τον κόσμο της Ανάστασης συνέχεια. Δηλαδή, ακριβώς ο αγαπημένος μαθητής είναι αυτός, ο οποίος θα το βρούμε στο πάθος, αυτός ο οποίος ουσιαστικά, στον αφημένητικό κόσμο του πάθους είναι αυτός ο οποίος είναι σκύλος χαρακτήρας, θα δούμε συνέχεια διαιτρία αυτό το όλο και στο 20ο κεφάλαιο στην Ανάσταση. Ένα πολύ ενδιαφέρον στοιχείο που έχουμε στον κατά Ιωάννη Αυαγγέλιο είναι ότι, στον κατά Ιωάννη Αυαγγέλιο, οι τρόποι που παρουσιάζονται προς έστη την Ανάσταση και οι εμφανίσεις του Ιησού είναι ότι πλέον δίνεται περισσότερη έμφαση, όχι στο ίδιο το γεγονός της Ανάστασης, αλλά κυρίως στους τρόπους ο οποίος εμφανίζεται ο Αναστημένος Ιησούς, είναι πάρα πολύ ενδιαφέρον. Θα δούμε στα σημαντικά για παράδειγμα ότι γίνεται πολύ μεγάλη προσπάθεια να εξηγηθεί τι έγινε απλώς στον κάθρο. Υπάρχει και μια απολογική διάθεση και ένα πιστούνι να γνωρίζει πραγματικά ότι ο Ιησούς Αναστήθηκε και δεν πρόκειται ούτε για φάντασμα ούτε για μία απάτη μέρος των μαθητών. Εδώ υπάρχουν αυτά τα στοιχεία, αφού δεν τα πρέπει να παραδορίσουμε, όμως η έμφαση δεν βρήκε σε αυτό, ότι δηλαδή ο Ιησούς Αναστήθηκε, αλλά κυρίως βρίσκεται στο πώς ο Ιησούς εμφανίστηκε στους μαθητές. Αυτό φαίνεται ότι είναι ένα θέμα που μάλλον απασχολεί την κοινότητα. Οι κοινότητες μίλησαν επανάζει μια ύστερη περίοδο του αρχαίου οικουστιανισμού όταν υπάρχουν πολύ έντονες συζητήσεις όχι μόνο για το αν Αναστήθηκε ο Ιησούς, αλλά οι γενικότερα συζητήσεις αυτού του Ιησούς. Οπότε καταλαβαίνετε ότι είναι περίοδος το τι είναι ο Ιησούς έτσι γενικά το πρόσωπο του, οπότε καταλαβαίνουμε ότι προφανώς τα κείμενά μας μπορεί να απειχούν και τέτοιες συζητήσεις. Και μια δεχθρονή ισχύ ιδέως που αν εφαρμόζεται και στην περίπτωση του Κοτερουάννιου, ο Ιωάννης Ραύφιο Ποζοράφι, γιατί είναι δημοτωπίσει διάφορες ομάδες, οι οποίες αφησβητούν τη θεότητα από μια μεριά του Ιησού, αλλά κυρίως αφησβητούν και την αγαπώτητά του. Και όπως είπα και πριν, τέλος ο αγαπημένος μαθητής λειτουργεί ως ηγεία εφευρετωμένου, τον κορφό της Τάβουσης, τον κορφό της Ανάστασης, τον κορφό αγαπημένου πριν από την Ανάσταση και μετά την Ανάσταση. Και είναι και ένας κατεξοχήν εκπρόσωπος της Αρχαίας Εκκλησίας, ο αγαπημένος μαθητής, γι' αυτό γνωρίζουμε επίσης και τη μεγάλη σημαντική θέση πλέον, ακριβώς λόγω αυτής της θέσης και μέσα στην αφήγηση, καταλαμβάνει η λεγόμενη Ιωάννια Παράδοση στην Αρχαία Εκκλησία. Λίγο να δούμε τη δομή τώρα του κειμένου. Α, δούμε λίγο τη δομή, θα δούμε ότι το κείμενο μας εύκολα μπορεί να ξεχωρίσει στις ενότητες, από τον 1ου μέχρι τον 20ο στίχο. Το θέμα μας είναι, αναφέρεται στην αρχή πολύ γρήγορα σχετικά η Μαρία Ιωάννια Παράδοση και συνέχεια αναφέρεται και οι δυο μεχθές οι οποίοι πηγαίνουν στον τάφο. Αυτό είναι η πρώτη δελικοπία του στίχου Ανάστασης. Στη συνέχεια, από το στίχο 1-10, από το στίχο 11-18 έχουμε την εμφάνιση του Αναστημένου Ιησού στη Μαρία, ξεχωριστά, είπαμε να φέρει στην αρχή Μαρία μαζί με τους δυο μαθητές, στο 1-10, στη συνέχεια ξαναεμφανεί στη Μαρία την Αναστημένη. Ακολουθεί η ενότητα 19-23 όπου έχουμε την εμφάνιση του Αναστημένου στους μαθητές και στους στίχους 24-29 έχουμε την εμφάνιση του Ιησού στο Θωμά για να κρύσουμε μια σύντομη κατακλείδα στους στίχους 30-31 για τους οποίους ήδη μίλησε επαγγελμένα, να είπε ότι είναι το τέλος, το πρώτο τέλος σαφένεται που κατάει η Άνια Παγκηλία και είναι μια όντως εκπληκτική έκφραση γιατί ακριβώς λέει ότι έκανε πάρα πολλά σημεία ο Ιησούς και πολλά άλλα σημεία μπροστά στους μαθητές, τα οποία δεν μπορούν να γραφτούν σε κανένα από τα βιβλία δηλαδή ο Ιησούς Συγγραφέας αφήνει το παράθυρο σε άλλους συγγραφείς και στους αναρμόστες για να καταλάβουν ακριβώς ότι δεν είναι το τέρμα όσα λέγονται εδώ στο κείμενο αλλά υπάρχουν πάρα πολλά άλλα που για διάφορους λόγους τελικούς δεν καταγράφεται. Αυτό λίγο πολύ είναι το σχεδιάγραμμα, η δομή του κεφαλαίου μας. Εμείς σήμερα στο μάθημά μας θα περιοριστούμε στο πρώτο μέρος στην πρώτη επίσκεψη της Μαρίνης Μαρβαρινής στον τάφο και στη συνέχεια για την αντίδραση των μαθητών του Πέτρου και του μαθητή που αγαπούσε ο Ιησούς και της μεγάλης δήλος της δικιάς τους αγάπης προς τον Ιησού, της επίσκεψής τους στον τάφο και πάνω στις διαθείσεις τους εθνικές μέρες που ο τάφος είναι κενός. Ξεκινώντας λοιπόν θα δούμε ότι ο Ιωάννης δίνει τον χρονικό προσδιεσμό των όσων διαδραματίζονται. Προφανώς οι πρώτοι αναγνώστες, ή τουλάχιστον ανάμεσους τους αναγνώστες, εδώ θεωρούν δεδομένου ότι τα γεγονότα έχουν γίνει στην Αιουσαλήν, γιατί άλλωστε όλα τα προηγούμενα είναι γεγονότα που έλαβαν χώρα στην Αιουσαλήν. Οι δεδομένους και ο Ιωάννης συμφωνεί και με τους νουματικούς, ή τουλάχιστον σε ένα μεγάλο μέρος με τον Μάρβο κυρίως και τον Λουκά, ότι όλα τα γεγονότα λαβάνε χώρα τη μία του Σαββάτου, για το οποίο θα μιλήσουμε στη συνέχεια, και κυρίως ότι λαβάνε χώρα στην Αιουσαλήν. Όταν λέμε μία του Σαββάτου, δηλαδή η πρώτη του Σαββάτου, ουσιαστικά εδώ έχουμε ένα συνητισμό, δηλαδή προτιμάει το αριθμητικό, το απλό αριθμητικό μία, ένας μία ένα, αντί θα λέγαμε γέρο τακτικό αριθμητικό εδώ, και αυτό προφανώς το ατλίασκουν τη μία του Σαββάτου από την ίδια την παράδοση, που φαίνεται και πως και στο γεγονός ότι χρησιμοποιήθηκε ένα συνητισμό. Τώρα, πρωί, είναι το άλλο πολύ ενδιαφέρον στοιχείο, μας το λέει επίσης στο στίχο 1, όλα αυτά λαβάνουν το χωράδο πρωί. Και ό,τι φαίνεται εδώ, οπωσδήποτε ο Ιωάννης ακολουθεί την παραδοσιακή χρονολόγηση και τοποθετήση μέσα στη μέρα της Ανάστασης. Δεν είναι όμως, αν προσέξουμε από Ευαγγέλιο σε Ευαγγέλιο, ακριβώς ο ίδιος προσδιορισμός της μέρας. Δηλαδή, θα δούμε δηλαδή ότι, για παράδειγμα στο Μάρκο, αναφέρεται ότι ο Ιησούς, εντός από ότι οι μαθητές πήγαν να επισκεφθούν τον τάφο, λίγο πριν, πάρα πολύ νωρίς, και ότι είχε ήδη ανατελεί ο ήλιος. Είναι πολύ ενδιαφέρον, γιατί με τον τρόπο τον οποίο παρουσιάζει το πότε έγινε η Ανάσταση, το αφήνει ανοιχτό για το πότε ακριβώς γίνεται το γεγονός, λαμβάνει η χώρα αυτό το γεγονός. Λαμβάνει η χώρα αυτό το γεγονός, εντός από να διαπιστώνεται αυτό το γεγονός για να είναι περισσότερο ακριβής. Ο Μαθαίος, λοιπόν, κάνει κάτι άλλο, μιλά γενικά ότι έγινε τη τρίτη μέρα, όπως το είχαν ογκρίσει οι γραφές. Και τέλος ο Λουκάς προσθέτει και λέει εδώ ότι τα χειρόγραφά του, αυτό που έχει ενδιαφέρον εδώ είναι ότι ο Λουκάς λέει στα βαθιά γεράματα, αυτό δηλώνει ότι υπάρχει ασυγκένεια με τον Λουάννη, γιατί ακριβώς και εδώ αν προσέξουμε το ίδιο μας λέει και ο Ιωάννης, μας λέει δηλαδή ότι αυτό το γεγονός έλαβε χώρα πρωί σκοτίας αιτιούσης, δηλαδή ότι είμαστε πάλι σε μια φάση αρκετά νωρίς, εδώ είναι από τα σημεία αυτά για τα οποία μιλήσαμε και άλλη φορά. Και είπαμε για τη συγγένεια που υπάρχει πιθανόντων άμεσα στον Λουάννη και στον Λουκά και είχαμε ήδη πει τι θεωρίες υπάρχουν, μπορεί να επώκειται για μια απλή εξήγηση ότι εδώ έχουμε ένα κοινό υλικό προφορικό στην παράδοση από το οποίο ο Λουκά και οι δύο, ή μπορεί να πρόκειται εδώ για την περίπτωση ο ένας να μιλήσει στον άλλο, για την περίπτωση δηλαδή ο Ιωάννης να μιλήσει στον Λουκά. Κάθε περίπτωση εδώ, με αυτό που λέει ο Ιωάννης, φέρνει να πλησιάζει πιο πολύ την αφήγηση του Λουκά από ότι εκείνη του Ματθαίου. Και φυσικά ο Λουκάς βρίσκεται και πει συμφωνία λίγο πολύ με τον Μάρκο, ξέρω μάλλον ότι ο Λουκάς συγυρώνει, αλλά με πολύ διαφορετικό τρόπο που το κάνει ο Ματθαίος, τον Μάρκο. Το πρόσωπο που εμφανίζεται στη σκηνή πρώτο είναι η Μαρία Μαδαλνή. Έρχεται, λοιπόν, η Μαρία Μαδαλνή, όπως λέει η ιστορία μας και αυτό είναι ένα πολύ ενδιαφέρον στοιχείο της αρχαίας παράδοσης για την Ανάσταση. Και λέω σημαντικό, διότι θα τη δούμε τη Μαρία Μαδαλνή σε όλες τις αμαστάσιμες αφηγήσεις. Δεν υπάρχει αμαστάσιμη αφηγήση, στο οποίο να μην αναφέρεται η Μαρία Μαδαλνή εδώ, δε στον Ιωάννη, όχι μόνο αναφέρεται μία φορά, αλλά θα έρθει δύο φορές. Είναι ολόκληρη εμφάνιση, η οποία αποκλειστικά αφορά εκείνη και τον Ιησού. Αυτό είναι ένα στοιχείο που δεν το βρίσκουμε πουθενάλλου, αλλά που αποτελεί κομμάτι του ιδιαίτερου υλικού του Ιωάννη. Μαρία Μαδαλνή έρχεται, δεν είναι θέμα τώρα, έρχεται μόνη της ή αν έρχεται με άλλους μαζί. Αυτό που μας λέει το κείμενό μας, έρχεται προείας, δεν μας λέει ποιος άλλος θα μαζί. Και στο στίχο δύο, στο τελευταίο κομμάτι, όταν μιλάει και μεταφέρει, τέλος πάντων, τις εμπειρίες της στο Σύνονα και στον άλλο το μαθητή που αγαπούσε ο Ιησούς, αυτό που λέει είναι αυτό που με και πριν χρησιμοποιεί το πρώτο πληθυντικό πρόσωπο. Αυτό έχει οδηγήσει διάφορους εμπεινευτές να πουν ότι εδώ έχουμε μία συμπόρευση με τη Συνοπτική Παράδοση, γιατί ξέρουμε τη Συνοπτική Παράδοση ότι η Μαρία Μαδαλνή και άλλες δύο Μαρίες, ή δύο μοναχα Μαρίες, όπου σίγουρα είναι η Μαρία Μαδαλνή, επισκέφτεται από τον τάφο. Λοιπόν εδώ είδαμε, γνωρίζουμε, προφανώς η Μαρία Μαδαλνή μιλάει για τον εαυτό της, αλλά μιλάει γενικότερα για την ομάδα. Ωστόσο ο Μπουλτμαν και άλλοι εμπεινευτές έχουν πολύ διαφορετική άψοδο, προσθέτουν λοιπόν ότι αυτό το είδαμε. Κάθε άλλο παρά δηλώνει ότι πρόκειται για μία ομάδα γυναικών, αλλά μάλλον είναι συνητισμός εδώ, γιατί κατά την αρχαιότητα και στη Ναραμαϊκή πολύ συχνά εξοβεί το πρώτο πληθυντικό για να δηλωθεί ένα πρόσωπο ή για να εκφράσει ένα πρόσωπο του εμπεινού, και ότι αυτή εχθρός η χρήση είναι ένα εδεικτικό ότι εδώ είναι ένα συνητισμός στο πωέτσι και δεν είναι απόλυτα αποδεκτό ή απόλυτα δυνατό να αποδειχθεί ότι εδώ πρόκειται για αυτό στο οποίο αναφέθηκα νωρίτερα. Ένα άλλο σημείο που μας κάνει να χρησιμοποιεί η ομάδα η οποία δεν δέχεται εδώ στην όποια επαφή του κειμένου με τη συνοκτική παράδοση είναι ότι καταγραφώς αυτό με τη Μαρία η οποία φανίζεται δύο φορές, διότι αυτό μπορεί να έχει μία απάντηση, μπορεί να υπάρχει ανάμεσα στο στίχο 2 και στο στίχο 11 μία παραθετική αφήγηση και στη συνέχεια να επανέρχεται ο ευογελιστής μιλώντας τη Μαρία και αυτό θα εξηγούσε επίσης κάποια άλλα πράγματα μέσα στην αφήγηση. Αυτό που είναι ενδιαφέρον λοιπόν είναι ότι έτσι όπως παρουσιάζεται αυτή τη στιγμή το κείμενο, γιατί πρέπει να το δούμε και συγκονικά, η Μαρία μαρδανή δεν φαίνεται να έχει κοιτάξει μέσα στον τάφο, φαίνεται ότι πήγε, είδε το τάφο ανοιχτό, είδε το λίθο κυρισμένο και δεν κάνει τίποτα άλλο, ούτε μπαίνει μέσα στο τάφο ούτε τίποτα από αυτά αλλά φεύγει. Ο κόσμος να έχει κοιτάξει το τάφο ενώ αντίθετα γνωρίζουμε από τη συλλογική παράδοση ότι οι γυναίκες κοίταξαν τον τάφο στον μάκρο ξεκάθαρο, το ίδιο και στο Μαρδέ και στο Λουκά φαίνεται ότι συμβαίνει το ίδιο πράγμα και το μήνυμα που μεταφέρει στον πέτρο δεν είναι αυτό που ξέρουμε ότι ο Ιησούς είπε στις γυναίκες κατά την Ανάσταση. Δηλαδή η Μαρία φαίνεται εδώ όχι μόνο να μη γνωρίζει τι ακριβώς συνέβη γιατί δεν είδε, απλώς βλέπει το τάφο ανοιχτό και φαντάζει το τι φαντάζει το τι βλέπει συνέχεια, αλλά και το μήνυμα το οποίο μεταφέρει στο σύμπωνα πέτρο δεν είναι αυτό το οποίο έχουμε, ξέρουμε ότι είπε ο Ιησούς είτε ο Άγγελος ή οι Άγγελοι στις γυναίκες να μεταφέρουν. Δηλαδή αυτοί πηγαίνουν στους μαρτές και λέει ότι ο τάφος είναι άδειος και μάλλον κάποιος έκλαισε τον κύριο. Εδώ έχουμε ένα μοτίβο, το μοτίβο αυτών της κλοπής του σώματος, για το οποίο θα μιλήσουμε στη συνέχεια, το οποίο είναι πάρα πολύ σημαντικό γιατί διατρέχει όλο αυτό το πρώτο μέρος της αφήτησης. Αλλά λοιπόν αυτά που είπαν, προκύπτουν ότι άλλες, ότι οι επιχειρήματα έχουν και οι δύο πλευρές και αυτή που δεν έχετε την εξάρτηση από τη συμμετική παράδοση για την ενάσταση και την επίσκεψη των γυναικών στον τάφο, αλλά υπάρχουν επίσης αντίστοιχα επιχειρήματα από εκείνους, οι οποίοι δεν δέχονται καμία τέτοια σχέση και επομένως δεν θα μπορούσαμε εδώ κατά τη νόημα να κάνουμε οποιαδήποτε σύνδεση με τα σημαντικά Ευαγγέλια. Αυτό είναι ένα θέμα, νευριτά του κινείται στο χώρο της υπόθεσης, γιατί ακριβώς δεν έχουμε στο χέρι την πλευρή εμπεινάρι και είμαστε βάσης ενδείξης. Σημαίνει ενδείξη η οποίας πάντα δεν μπορούμε να πούμε ότι είναι απόλυτη ασφαλής. Η Μαρία λοιπόν στέκεται στον τάφο, μεταφέρει στο Σίμονα και στον άλλο μαθητή το περιστατικό και λέει χαρακτηριστικά ότι «Ίρα τον Κύριον εκ του μήματος». Κάποιος έχει πάρει δηλαδή το σώμα του Ιησού από τον τάφτο, ξενίσουστο σύγχρονο αναγνώστηκε μια έκπληξη. Αν είναι δυνατόν να έχει κανένα νόημα μια τέτοια κλοπή σώματος, θα πρέπει όμως εδώ να πούμε, για να μεταφέρουμε τα πράγματα στην εποχή της Καινής Διαφύγης, ότι έχουμε να κάνουμε με μια εποχή, και ειδικά στα αρωμαϊκά χρόνια και στην επαρχία, μια εποχή για την οποία την βολυχία ήταν κάτι το διαδεδομένο, προέρχονται αυτού, ότι η κλοπή των σωμάτων είναι ένα συνηθισμένο φαινόμενο στην αρχαιότητα, γι' αυτό νομίζουμε ότι οι αποπηγραφές έχουν πάρα πολλές αποπηγραφές με κατάριστα. Δηλαδή κάποιος πάει να κλέψει, για να μην κλαπεί μάλλον το σώμα κάποιου, υπάρχουν αποπηγραφές με κατάριστα που σκοπεύουν να προστατεύσουν πάση θυσία το σώμα, ώστε αυτό να μην τέλος πάντως πιστεύει οποιαδήποτε παιδίλωση ή έτσι ετοιμοθεί με οποιαδήποτε τρόπο. Και αυτό βεβαιώνεται επίσης από μία επίγραφή που έχουμε από την περιοχή της Ναζαρέτη, η περίφημη επίγραφή της Ναζαρέτη, η οποία διασώζει ένα διάταυμα. Δεν είμαστε δεύτεροι από ποια εποχή προέρχεται αυτό το διάταυμα και ανάλογα με το πόθο το οχινολογήσουμε, θα αποφασίσουμε για τη σύνδεση του με το χρυσιανόχευμα. Εγώ με χρυσιανόχευμα όχι, μία επικρατούσα άποψη θέλει αυτό το διάταυμα να είναι από την εποχή του κλαυδίου, οπότε λίγο πολύ εντάσσετε μέσα στα γεγονότα της Καινής Διαθήκης και αυτή η ομάδα θεωρεί επίσης ότι αφού αχωρημογείται στην εποχή του κλαυδίου, ουσιαστικά μπορεί να πηχεί και τις αφηγήσεις του Ευαγγελίου για την Ανάσταση, όπως επίσης και την αντίθεση που πρέπει να υπάρχει όσο από τις ουδιακές αρχές. Αυτό λοιπόν το διάταυμα αναφέρει και απαγορεύεται ποιοί θα είναι ο οποιαδήποτε βεβίλωση του τάφου ενός νεκρού και επίσης η λευρασία του, οποιαδήποτε παράνομη πράξη απέναντι στο νεκρό, παράνομη με βάση πάλι του ρωμαϊκού και του ελληνικού δίκτυου. Υπάρχει αυτή η ιδέα στην αρχαία ο κόσμος, υπάρχει η ιδέα δηλαδή της κλωπής των σωμάτων, που έχει μόνο σαν ιδέα αλλά και σε μια αυτη πραγματικότητα. Υπάρχουν διάφορους τρόπους για να δεσμεύσεις τον άλλο να μην προβλήξει μια τέτοια πράξη. Ένας είναι, όπως είπαμε, ένας στεσκευτικός εγχειριασμός. Υπάρχουν και πάρα πολλά πρόστιμα με τα οποία απειλούνται όσοι θελήσουν να ανοίξουν κάποιο τάφο. Άρα λοιπόν, για να υπάρχουν αυτές απαγορέψεις, σημαίνει ότι υπήρχε και μία αντίστοιχη πρακτική, όσο και, όπως είπαμε, αυτό προκύπτει και από το συγκινά διάταλμα, το οποίο δεν θα μπορούμε να πω έτσι πολύ σύντομα μόνο στο τέλος, ότι μία υπόθεση είναι την οικονομολογή της εποχής του Αυγούστου και δηλαδή προφανώς ιδέεται μόλις αυτήν την ανέωση, την οποία κάνει ο Άβουστος, την τρομαϊκού μοσμαγιόρον, το ίθος των προγών, το οποίο ο ίδιος ο Άβουστος προσπαθεί να εσαρκώσει και το οποίο το προνοτά και προωθεί σε όλους τους υπουκόρους του ως τρόπος ζωής και ίσως εδώ αυτό απειχεί ότι αυτοί οι άνθρωποι δεν φέρθηκαν μεσανασμό απέρριντι σε κάτι το οποίο είναι ιερό όπως είναι το σώμα. Υπάρχει όμως ενός νεκρού. Ακριβώς υπάρχει μία θεωρία ότι εδώ πρόκειται για το γεριατήμα την εποχή του κλαβδίου. Οπότε σε αυτήν την περίπτωση είναι πολύ πιο εύκολο να το συνδέσουμε με το ξενισμό. Για να πούμε όμως απλά, έτσι πολύ απλά πάνε λόγια, η υπόθεση, το θέμα μάλλον της επικραφής στην ασαρέτη δεν έχει ακόμα, ας το πούμε έτσι, ικανοποιητικά λύπη γιατί ακριβώς τα νέα μας δεν είναι ίδια η επικραφή είναι αρκετά, είναι λιγοστά και αποσφασματικά και που μένωση πρέπει να είστε πάρα πολύ στιγμής της υποθέσμισης. Άρα βέβαια για την εποχή του κλαβδίου πολύ πιθανόν να απειχεί και την ανάσταση του κλαβδίου που πολύ πιθανόν να έρχεται στον απόγεχο της μυθήνης, η οποία δημιουργεί στην Παραιστίνη ότι ο Ιησούς αναστήθηκε από μια μεριά και από μια μεριά της αντίδρασης των Ιουδαίων ότι το σώμα του εκλάπηκε, δεν αναστήθηκε ποτέ. Έτσι λοιπόν είναι πολύ ενδιαφέρον αυτό, αλλά δεν πρέπει να μείνουμε εδώ. Θα πρέπει λίγο παραπέρα να πάμε και εδώ αυτό που θα παρατηρήσουμε σχέση με όλη τη συζήτηση με όλη τη συζήτηση που δίνεται εδώ πέρα για το σώμα. Είδα το μπωτίβ αυτό για το θέμα αν θέλετε της κοπής του σώματος από τους μαθητές. Αυτό είναι πολύ ενδιαφέρον θέμα και δεν ενδιαφέρον γιατί το δούμε να επαναλαμβάνεται πάρα πολύ μέσα στην ιστορία. Είδαμε ήδη το θέμα αυτό στο Ματθαίο σε κάφερα. Εδώ δεν λέγεται ότι οι μαθητές του έκλειψαν, ωστόσο φαίνεται η Μαρία να πηγαίνει στους μαθητές και να λέει ότι εκλάπει το σώμα. Ουσιαστικά με αυτό ανασκευάζεται η φήμη ότι οι μαθητές βρίσκονται πίσω από αυτό. Και αυτή η κοπή, όπως είπα, του σώματος κυριαρχεί στο πρώτο μέρος του κεφαλαίου. Από ακριβώς τι θέτει αυτό το ζήτημα για το αν ο Ιησούς εκλάπει ή όχι. Να πω ότι το θέμα της κοπής του σώματος του Ιησού και ειδικότερα από τους μαθητές είναι ένα θέμα το οποίο το αναπτύσσουν ιδιαίτερα ηραγνικές και μεταγενέστες ιουδαικές πηγές στη σχέση με τον Ιησού ακριβώς και μέσα στο πλαίσιο ενός αντίλογου και μιας θα λέγαμε κατά κάποιον τρόπο εκθετικής και από τις δύο πλευρές στάσεις απέναντι στην Ανάσταση και στον Ιησού. Οι μαθητές λοιπόν διαφορούνται από τη Μαρία ότι το σώμα του Ιησού εκλάπει και φυσικά λειτουργούν πάρα πολύ λογικά όπως θα πρέπει να κανείς να λειτουργείς να αποφασίζουν να πάνε ήδη με επισκεφή στον τάφο. Φυσικά υπάρχει αυτή η έννοια ότι η Μαρία είναι μιας γυναίκας, αυτό μόνη της δεν θα μπορούσε να σταθεί. Χρειάζεται η βεβαιότητα των μαρτύρων που θα προστοποιήσουν ότι όμως συνέβη το γεγονός. Και βλέπουμε ότι και στον Ματθαίο αλλά και εδώ στον Μάρκο, εσύ τον Ιωάννη, αφού τονίζεται ότι λέχθηκε ότι ο τάφος είναι ανοιχτός αλλά ότι πάνε κάποιοι να δουν αυτό το τάφο και επομένως αυτή είναι κατά κάποιο τρόπο η μάρτυρα της Ανάστασης. Και είναι πάρα πολύ σημαντικό το θέμα των μαρτύρων. Είναι το κατεξοχή θέμα συζήτησης, ουσιαστικά έμεισης, πιο σαφής όμως σαφούς συζήτησης στις αφηγήσεις για την Ανάσταση. Τώρα το πώς παρουσιάζει ο Ιωάννης τους δυο μαθητές να τρέχουν προς τον τάφο είναι πάρα πολύ ενδιαφέρον γιατί δίνει την αίσθηση αγώνα δρόμου. Δηλαδή βλέπουμε και τον Πέτρο και τον αγαπημένο μαθητή του Ιησού να τρέχουν προς το τάφο ωστόσο πρώτος να βγαίνει ο αγαπημένος μαθητής και όχι ο Πέτρος όπως θα περίμενε κανείς. Και λέω όχι ο Πέτρος όπως θα περίμενε κανείς γιατί πρέπει να σκεφτόμαστε ότι πάντα στα Ευαγγελία θα πηγαίνει ασάχνημα να ζητούμε μια ρεαλιστική αφηγησία αλλά υπάρχει και μία θα λέγαμε παρομυσμένες θερμικές υποθέσεις ή αφηγηματορικές υποθέσεις που κανείς δεν σε έχει υπόλοιπος του όταν μελετάει τέτοια κείμενα. Καθώς σε κάθε περίπτωση εδώ παρουσιάζονται όλα ως ένας αγώνας δρόμου όπου οι δύο αδρομείς θα λέγαμε είναι οι δύο σημαντικοί ήρωες του κατά Ιωάννη Ευαγγελίου. Αυτοί λοιπόν φτάνουν στον τάφο και φυσικά κερδίζει στα σημεία ο μαθητής που αγαπούς ο Ρησούς. Τώρα εδώ φυσικά η παράδοση θέλει να είναι νεότερος ο μαθητής που αγαπούς ο Ρησούς και επομένως αυτό να είναι πλέον έκτημα εναντί του Πέτρου και επομένως εδώ λίγο πολυτονίζεται με αυτόν τον τρόπο όπως το λέει ότι ο μαθητής αυτός ήταν ο πιο γρήγορος. Από την άλλη μορδευιά μπορεί να είναι και το ακριβώς το ότι επειδή ακριβώς είναι ο αγαπημένος ο μαθητής είναι αυτός που περισσότερο από όλους αισθάνεται αυτοί του λαχτάρα να πάει γρήγορα στον τάφο και να διαπιστώσει με τα δικά του μάτια το τι ακριβώς συνέβη στον τάφο. Πολύ συχνά βέβαια και θα το πούμε στη συνέχεια εκτενέστερα εδώ όπως και στο επόμενο κεφάλαιο αλλά και πολύ νωρίτερα μέσα στο Ευαγγέλιο μπορεί κανείς να διακρίνει αφού το λέγαμε με μεγάλη προσοχή ένα είδος σύγκρισης ή θα λέμε και ανταγωνισμού όπως πολλές φορές αναφέραμε μεταξύ του πέτρου και του αγαπημένου μαθητή που όπως είπαμε έφυσε στην παράδοση θα φτύστηκε με τον Ιωάννη. Αυτό είναι ενδιαφέρον θέμα και το οποίο έχει αποτελέσει σε αντικείμενο μελέτης από όλοι οι διάφορες διαδρομές στο εξωτερικό τι συμβαίνει τελικά εδώ και γενικότερα σε όλο το Ευαγγέλιο ποιος είναι ο πρώτος από τους δύο μαθητές, ποιος είναι ο πιο σημαντικός να θυμίζω ότι στα συνεκτικά Ευαγγέλιο κάθε εξωχήν ήρωας ο αρχηγός της ομάδας των πρώτεκα είναι ο Πέτρος. Εδώ στο κατά Ιωάννη τα πράγματα δεν είναι ακριβώς έτσι όπως θα δούμε στη συνέχεια. Αυτό που πρέπει να πούμε εδώ όσον αφορά το κατά Ιωάννη, Ευαγγέλιο και όσον αφορά τον τρόπο που παρουσιάζεται εδώ η Ανάσταση ότι ο τρόπος με τον οποίο παρουσιάζονται ή περιγράφονται οι δικαστές, ο τρόπος με τον οποίο παρουσιάζεται η όλη υπόθεση, η όλη ιστορία είναι ότι ακριβώς ο Ιωάννης είναι ο αγαπημένος μαθητής, είναι αυτός ο οποίος κάπου έχει ένα μικρό προβάσμα, θα το δούμε αυτό στη συνέχεια. Αυτό που είναι ενδιαφέρον και πρέπει να το ανοίσουμε αυτό είναι ότι είναι ενδιαφέρον στοιχείο στην αφήγησή μας, υπάρχει ένας απολογητικός τόνος, δηλαδή η αφήγησή μας δεν είναι απλώς να συζητήσει για την Ανάσταση αλλά θέλει να δώσουν και κάποια στοιχεία να πιστοποιούν ακριβώς ότι πραγματικά έγινε η Ανάσταση, έτσι ακριβώς όπως τη μαρτυρεί το κατά Ιωάννη και βλέπουμε ότι εδώ υπάρχει ακριβώς ένας τόνος όπως υπάρχει και σε άλλα Ευαγγέλια όσον αφορά την Ανάσταση, για παράδειγμα στο κατά Μαθαίον Ευαγγέλιο, όπου εκεί πραγματικά είναι πάρα πολύ έντονος αυτός ο απολογητικός τόνος, κυρίως εκεί στη συζήτηση που γίνεται για το σώμα του Ιησού και αν εκλάπει να το έκλειψαν οι μαθητές και έχουν έρθει, λένε την αλήθεια οι φύλακες μία πρόκειται για δόλο, εκεί βλέπουμε ότι ο Μαθαίος επιλέγει να αποκαλύψει την πραγματική ιστορία πίσω από τα γεγονότα έτσι ώστε με αυτόν τον τρόπο να αποδείξει έμεσα, χωρίς τόσο να πηγαίνει κατευθείαν σε αυτή τη συζήτηση ότι ο Ιησούς δεν εκλάπει αλλά να στήθηκε. Στο Λουκά έχουμε κάποια στοιχεία κυρίως εκεί που παρουσιάζει στοιχεία τα λέμε απολογητική όσον αφορά τη σωματικότητα του Ιησού, όταν δεν εμφανίζεται σωματικές, εδώ όμως τώρα έχουμε ένα απολογητικό τόνο κυρίως σε θέματα όσον αφορά το πώς και κυρίως το αν αναστήθηκε. Έτσι ένα στοιχείο που βεβαιώνει ή παρουσιάζεται το δημοσκοπό να βεβαιώσει ότι έλαβε χώρα η Ανάσταση είναι εκείνη η περιοχή που μας δίνει τον ενδυμά του και του εσωτερικού του τάφου. Λέει λοιπόν ότι όλα είναι διπλωμένα, τακτοποιημένα μέσα στο τάφο και αυτό που διαπιστώνει ο Πέτρος τα μπαίνει εκεί μπρος πρώτος μέσα στον τάφο. Ερευνείς πολλές φορές έχουν ασχοληθεί τι ακριβώς εννοεί εδώ τα λέει αυτό το πράγμα. Μία θέση είναι ότι όλα ήταν διπλωμένα και το σουδάριο αλλά και τα τένια συμμετοχήσεις ήταν τελειωμένα στο σώμα του Ιησού και τοποθετημένα στην άκρη. Η άλλη θέση είναι που λέει ότι φαίνεται σαν ο Ιησούς να βγει και μέσα από το σαβανό του χωρίς να έχει καμία δυσκολία και φυσικά και να είναι διπλωμένα το σουδάριο. Αυτά θέλουν να δείξουν ακριβώς όπως και οι πατέρες της αρχαίας, οι πατέρες της εκκλησίας τόνισαν πολλές φορές στις ομιλίες μας ότι δεν υπάρχει βιασύνη εκτός του Ιησού, δεν υπάρχει η λογική της φλωπής. Ένας κλέφτης ποτέ δεν θα αφήνε σημαζεμένα φεύγοντας πίσω, το απέναντίας φέρει πολύ βιαστικό σκοπό να διαφύγει σε περίπτωση κίνδυνου. Δεν ξέρω αν τελικά ο Ιωάννης θέλει να το προχωρήσει τόσο πολύ και αν ενδιαφέρεται πραγματικά να δώσει τόσες πολλές δεκτομέρειες για το πώς ήταν τελικά τα ενδύματα μέσα στο τάφο και τι ακριβώς συνέβη. Νομίζω ότι περισσότερο θέλει να εμίνει στο γεγονός ότι αναστήθηκε ο Ιησούς και ότι αυτό είναι έναν εθνό γεγονός και δίπλα στη μαρτυρία τον Αποστόλου βάζει και αυτή την περιοχή. Το δεύτερο στοιχείο που δείχνει αυτό το απολογικό τόμο του κεφαλαίου είναι ακριβώς αυτή η επανάληψη του θέματος της κλωφής. Ότι πολύ συχνά λέγεται εδώ σε αυτό το πρώτο μέρος ότι ο Ιησούς εκλάπη, ότι το σώμα του είναι εκλάπη και ούτε και εξής και αυτό το γεγονός αμα αυτό το θέμα έρχεται και αντιπαρατίθεται με όλα τα υπόλοιπα. Με το ότι είναι διπλωμένα τα φυκά έγκληματα, με το ότι πηγαίνουν κάποιοι και βλέπουν ότι βλέπουν, με το ότι υπάρχουν συνομιλία με τον αναστημένο. Έρχονται και σε αντιπαράθεση μέσα στο παιδί τους να αναγκάσουν τον αγνώστη να φτάσει στο λογικό συμπέρασμα ότι δεν μπορεί παρά ο Ιησούς να έχει πρωματικά αναστηφή. Και τέλος ένα τέλος στοιχείο απολογητικό είναι ακριβώς η παρουσία των διαμαρτύρων που βρίσκουν εδώ στον ΤΑΦΑ. Είπαμε και σε παλαιότερα μαθήματα, όταν στην αρχαία ο κόσμος και στον Λιβουδαϊκό, αρχικά ειναι το Ρεσταρνό, μίωσε το 19ο κεφάλαιο του 2015, μια μαρτυρία για να χρησιμοποιήσει την αξιοπιστία που πρέπει, πρέπει να υποστηρίζεται από δύο μάρτυρες. Έτσι εδώ βλέπουμε δεν είναι ένας ο μαθητής που μπαίνει μέσα στον ΤΑΦΑ, αλλά δύο, βέβαια την ίδια ιστορία, ή αν θέλετε κάτι παρόμοιο έχουμε και στο Καταλουκάν Ευαγγέλιο, όπου και πάλι είναι ο Πέτρος αυτός που πηγαίνει στον ΤΑΦΑ, αλλά δεν αναφέρεται ο άλλος μαθητής. Εδώ βλέπουμε αντίθετα ότι το Ευαγγέλιο εδώ κατά Ιωάννη θα θα βάλει τάθετο σπάτια να τα αυτοποιήσει αυτόν το μαθητή και να μας δώσει ποσοί τέτοια στοιχεία για αυτό και θα δούμε στη συνέχεια αυτό τι μπορεί να σημαίνει. Για αυτό αν δούμε στο στίχο 12 στο Καταλουκάν λέει πιο πριν ότι αυτές ακούνε όσα λέει ο Ιησούς, εσείς να μας λένε μαθητρίες, δεν τα πιστεύουν, φοβούν ότι είναι από τις γυναικείες κουβέντες και μετά στη συνέχεια λέει ο Πέτρος σηκώθηκε και πήγε μέχρι το μημείο και σκύψε και είδε τα αφώνια και γύρισε πίσω αφορώντας για το γεγονός. Εδώ σπέντει ο Ιωάννης να ακούει ότι ο Πέτρος δεν ήταν μόνος του αλλά όπως αφήνει να εννοηθεί μπορεί ένας αναγνώστης να υποψιαστεί από το 24 κεφάλαιο του Κατά Ιωάννη όπου ο Πέτρος δεν εμφανίζεται μόνο εδώ αλλά και στη συνέχεια στη συζήτηση προς αιμαούς ότι πάλι λέγεται ότι εμφανίστηκε ο Ιησούς και κάποιοι από μας πήγαν στον τάφο και τα λοιπά, αφήνει να εννοηθεί ότι όμως μπορεί να ήταν περισσότεροι από τον Πέτρο. Εδώ δηλαδή γίνεται μια προσπάθεια όλες αυτές οι παραδόσεις κάπως να μαζευτούν και να γίνουν κάτι πολύ συγκεκριμένο. Και ακριβώς αυτός ο δεύτερος πρόσωπο είναι πολύ σημαντικό με σωραπμένους μαθητές και το καινούργιο στοιχείο εδώ σε κάθε περίπτωση που είναι από τη θεολογική σημασία που μπορεί να έχει αυτό θα πρέπει να δούμε και την ιστορική, αν θέλετε να είναι απολογητική ότι ακριβώς επειδή είναι δύο οι μάτρες που πηγαίνουν στο τάφο και οι οποίοι βλέπουν ότι βλέπουν αυτοί μπορούν να γίνουν επιμένους πιστευταί. Το ενδιαφέρον είναι ότι όταν αυτά είναι δύο μαθητές, στην περίπτωση του κατάει ο άλλης, τρέχουν μαζί, περνάει πρώτους αγαπημένους μαθητές, πους αγαπημένους μαθητές δεν μπαίνει πρώτος μέσα στο τάφο. Αυτό είναι ένα ενδιαφέρον στοιχείο για το οποίο θα συζητήσουμε λοιπόν στη συνέχεια. Ξέρουμε από άλλες αφηγήσεις, το Καταλουκάνο μιληφέρε τώρα, αλλά και στην αφακολυθού συμφέρεται, ότι κυρίως όμως το Καταλουκάνο, ότι ο Πέτρος είναι αυτός στο οποίο ερφανίστηκε ο Ιησούς καταρχάς, ή ξέρουμε από το Καταλουκάνο ότι εκείνος που πήγε στο τάφο και είδε τα σχετικά, εδώ πρώτος φτάνει ο δάφνης με άντρες μαθητής, αλλά δεν μπαίνει και Ιησούς, όταν προσπαθεί να γίνει μια εναρμόνιση της παράδοσης, της αφήγησης του Ιωάννη με τις υπόλοιπες παραδόσεις. Αν και αυτό είναι μια υκασία, δεν ξέρω, δεν μπορούμε να μπατήσουμε βεβαίωτα γιατί τελικά ο Ιησούς, ο κανένας μαθητής δεν μπαίνει και στραγετά απ' έξω και μπαίνει ο Πέτρος. Μπαίνει λοιπόν ο Πέτρος μέσα τελικά, αν και έρχεται ο δεύτερος, μπαίνει, βλέπει αυτά που είπανε στην αρχή, τα λυγμένα και τα τρακτοποιημένα του Σουντάριον και όλα τα υπόλοιπα ταφικά υφάσματα και δεν μπαίνει τίποτα άλλο για την αντίδραση. Ενώ στο Καταλουκάν λέμε ότι έφυγε θαυμάζονται λεμονούς από ο Ρόνδας, τους δυο της έκπληξης που είναι συνεισμένος στο Καταλουκάν Ευαγγέλιο, εδώ ο Πέτρος δεν λέει τίποτε. Αντίθετα μετά από αυτόν μπαίνει μέσα στον τάφο ο μαθητής ο Λαγμένος, ο οποίος όμως δημιουργεί πολύ διαφορετικά. Αυτός μπαίνει μέσα στον τάφο και βλέπει φυσικά ότι ο μαθητής αυτός πιστεύει. Και μάλιστα στο Δεύτερο Ευαγγέλιο ξέρουμε ότι το πιστεύω όσο μετά από το ίμμα, δηλαδή ακριβώς την πραγματική και ηλικρινή και βαθιά πίστη. Αλλά φτάνει στο σημείο της πίστης. Και πολύ παράξενα στη συνέχεια, αμέσως μετά, υπάρχει ένα σχόλιο το οποίο έχει προκαλέσει πολύ μεγάλη συζήτηση μεταξύ του δεδομένου δευτόριου, γιατί ακριβώς έρχεται πολύ ξαφνικά μέσα στην αφήγηση, όπου ουσιαστικά στο φύγω ανέα, ο συγγραφός δεν κάνει τίποτε άλλο παρά να κρίνει, να σχίλει μια κριτική στην αδυναμία του μαθητών να κατανοήσουν τις γραφές. Λέει λοιπόν εκεί ότι δεν μπορούσαν να καταλάβουν τι έλεγαν οι γραφές και κυρίως ότι έλεγαν ότι θα πρέπει αυτός να αναστηθεί από τους νεκρούς. Αυτό το θέμα, το γραφό και τη σεκπήρωσή του στην Ενάστηση και στο Πάζι μόνο πρώτα και στην Ενάστηση του Ιησού, είναι ένα θέμα που δεν έχω αντιμετωπίσει στο κατά Ιωάννη Ευαγγέλιο, αλλά το βρίσκουμε πάλι μέσα στο Καταλουκάν Ευαγγέλιο. Είχαμε δει στο 24 κεφάλαιο ότι αυτό είναι ένα από τα θέματα που έγινε και επανέρχεται σε όλες τις αφηγήσεις. Δεν σε όλες τις αφηγήσεις θα γίνει λόγος για την εκπλήρωση των γραφών και την εκπλήρωση στον πρόσωπο του Ιησού. Και έχω την αίσθηση ότι εδώ αυτό ουσιαστικά αναφέρεται αυτός ο στίχος. Όχι όπως θέλει βέβαια ο Μπούρκιμαν να είναι μια γλώσσα η οποία πέρασε από το περιθώριο του χειρογράφου κάποια στιγμή μέσα στο κείμενο, αλλά κυρίως γιατί με ένα πάρα πολύ λεπτό τρόπο όσοι οι γραφές εδώ συγκρίνει τους δυο μαθητές. Και μπορεί με να μην καταλαβαίνουν τις γραφές, όμως ο Πέτρος φαίνεται να μην αντιδρά, είτε όσο αν δεν μας δίνεται καμία πληροφορία για την αντίδρασή του, αντίθετα ο μαθητής που αγαπούς ο Ιησούς είναι αυτός που τελικά πιστεύει. Και πιστεύει από την πρώτη στιγμή. Αυτό είναι θέμα της πίστης, το οποίο δούμε και μαζί στο πίστημα ανάστασης του Ιησού. Είναι θέμα που θα το δούμε ότι υπάρχει πολύ τακτικά μέσα στα δύο αυτά κεφάλαιο στο οικοί σπουσκοσιαί. Και θα δούμε ότι οι χαρακτήρες, και τώρα μιλώ αφηματολογικά, σε αυτές τις αφηγήσεις των δύο κεφαλαίων, διτουργούν κατά κάποιο τρόπο θα λέγαμε ως τυπολογία, τυπολογικά για όλους τους πιστούς μέσα στην κοινότητα. Και επομένως ο αγαπημένος μαθητής εδώ είναι ένας τύπος πιστούς μέσα στην κοινότητα, αυτός ο οποίος μπορεί με να μην αντιλαμβάνεται κάθε φορά σε όλο το εύρος το τι ακριβώς συμβαίνει, αλλά πιστεύει βαθιά, γιατί ακριβώς έχει την αγάπη στο πρόσωπο του ίσου. Ένα πολύ σημαντικό θέμα, το οποίο συσχύεται συνήθως όταν κανείς εισαλιάζει τη συγκεκριμένη περιοχή, είναι ποια είναι η σχέση ανάμεσα στον πέτρο και του αγαπημένου μαθητή που είπατε νωρίτερα, ότι υπάρχει μια σύγκριση και ένας συναγωνισμός, ή τουλάχιστον έτσι φαίνεται μεταξύ των δύο μαθητών, πολύ συχνά κιόλας μάλιστα στην έρευνα γίνεται λόγος για την άμυλα ή αν θέλετε για τον ανταγωνισμό των δύο μαθητών, ακριβώς γιατί υπάρχουν όλοι αυτοί που τρέχουν, πρέπει να είναι πρώτος ο αγαπημένος μαθητής, ο οποίος όπως είπα στην παράδοση συνδέθηκε με τον Ιωάννη τον παθητή. Και μάλιστα προχωρώντας λίγο παραπέρα οι ερευνητές είπαν ότι δεν πρόκειται μόνο για μια απλή σύγκριση δύο πολύ σημαντικών ομαρφών και στήλων θα λέγαμε στις αρχές εκκλησίες του Πέτρου και του Ιωάννη, αλλά πολύ περισσότερο οι δύο αυτοί απόστολοι αντιπροσωπεύονται εντελώς σε διαφορετικές στάσεις μέσα στην κοινότητα, μέσα στην αρχαία εκκλησία. Ο Μέμ Πέτρος όπως γνωρίζουμε όλοι λίγο πολύ έχει συνδεθεί με τον εξουδέων χριστιανισμό, ο δε Ιωάννης εδώ στην περίπτωση εξηδέται κατά έναν πολύ παράξενο τρόπο με τους χριστιανούς από τα έθικη, αλλά παράξενο γιατί γενικά γνωρίζουμε ότι ο Ιωάννης είναι ένα πρόσωπο της εσωτερικής κοινότητας, τύλωσε ο σωμαντικός κοινότητας και δεν έχουμε στοιχεία ακριβώς για τη δράση του στα έθνια, εκτός βέβαια από τα απόγευα κείμενα, τα οποία φυσικά έχουμε μια άλλη αξία και θα πρέπει να τα αντιμετωπίσουμε πολύ προσεκτικά. Βούλτμα λοιπόν και ΛΟΑΣΙ υποστήριξε ότι εδώ από πίσω κρύβονται οι δύο μεγάλες ομάδες της Αρχαίας Εκκλησίας, οι εξεγνών και οι εξηδεών χριστιανοί, μάλιστα επηρεαζόμενοι και οι δύο από τη σχολή της τη Βίγκλης τον Μπάουρ και παλαιότερα από το Ιελιανό σχήμα για την ιστορία υποστηρίζουν ότι εδώ φαίνεται αυτή η σύγκρουση, είναι ένα κείμενο που κατατοπίζει αυτή τη σύγκρουση των δύο ομάδων και ο Μένος Χουλούν κατανοεί και αυτό το κομμάτι αρκετά νωρίς σε σχέση με αλλακείμενα της Καινής Διαθήκας. Όμως, αυτό είναι πάρα πολύ που πρέπει να το πούμε, στο τέτοτο Ευαγγέλιο οι δύο μαθητές δεν εμφανίζονται πάντοτε ως ανταγωνιστές της Ακληνδίας, εμφανίζονται μάλλον ως φίλοι. Θα τους δούμε δηλαδή πάρα πολλές φορές μαζί να συνεργάζουν, να συμμονηλούν, ο ένας να βάζει τον άλλο να ρωτήσει για κάτι, ο ένας να μισολαβεί για τον άλλο, θα τους δούμε και τους δύο στην αυλή του Αρχιερέα και συνεχεια σε διάφορα σημεία όσον αφορά την Ανάσταση. Δεν εμφανίζουν δηλαδή ως δύο αντίπαλοι, όπως θα ήθελα ίσως η Συσκολή της Τιβήγης να δει αυτές τις δύο ομάδες. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει και μία λανθάνουσα σύγκριση. Είναι ξεκάθαρα όταν τρέχουν δύο μαθητές και ξέρουμε ότι η παράδοση λέει ότι ο Πέτρος είναι αυτός που μπήκε στον τάφο, το γεγονός ότι βάζει ο Ιωάννης πρώτα τον αγαπημένο μαθητή να φτάνει στον τάφο και στη συνέχεια τον Πέτρο και όπως θα δούμε και στο 21ο κεφάλαιο που γίνεται η μεγάλη συζήτηση για το πώς συζητήσει και την αποκατάσταση κατ' αρχάς του Πέτρου πάντως στα μάτια του υπόλοιου με αυτό, γιατί και αυτός ανέφυγε την ουρία και μετά όλη αυτή η συζήτηση για το τι θα γίνει με το μέλλον του Πέτρου και του αγαπημένου μαθητή. Και πάλι φαίνεται αυτή η σύννηση, πάλι φαίνεται η μία μικρή υπεροχή του αγαπημένου μαθητή και όντως είναι προφανές ότι ο ήρωας του κατά Ιωάννη Ευαγγελίου φυσικά δεν είναι ο Πέτρος π.χ. ο ήρωας του κατά Ιωάννη Ευαγγελίου είναι ο αγαπημένος μαθητής, το οποίο θα δούμε σε όρατα βήματα της δημόσιας δράσης του Ιησού και θα το βρούμε ως κυρίως αυτό που είναι πολύ σημαντικό κάτω από τον τάφο και να εμπιστεύεται ο Ιησούς σε αυτόν την Πέτρα του. Επομένως εφόσον ο Ιωάννης αντιπροσωπεύει την κοινότητα ή μια κοινότητα ουσιαστικά ο Ιησούς εμπιστεύεται και σε αυτή την κοινότητα την Πέτρα του όπως υπάρχει ένας μηχανισμός νομιμοποίησης και φυσικά υπάρχουν και πάρα πολλά άλλα σημεία στα οποία είναι προφανές ότι ο Ήρωας, το κεντρικό πρόσωπο είναι ακριβώς ο αγαπημένος μαθητής. Και αυτό είναι ενδιαφέρον στοιχείο, αυτό και άλλες λέμε ότι δεν μπορούμε να μιλήσουμε για έναν σαφή ανταγωνισμό, αλλά υπάρχει μια αναφάνουσα τάση ακριβώς σύνδυσης. Και θα πούμε ότι αυτό βέβαια σε καμία περίπτωση είναι έναν μερή τη σπουδαιότητα και το πρωτίο κατάλα του Πέτρου. Και όταν λέω πρωτίο δεν το λέω φυσικά με τη γνωστή δογματικία και από που σημασία στην εκκλησιαστική ιστορία. Ενώ δηλαδή το πιο ιστορικό, το πιο σημαντικό μέσα στην Αρχαία Εκκλησία είναι ένα φίβο, ένα πάρα πολύ σημαντικό πρόσωπο στην Αρχαία Εκκλησία, είναι ένας τύλος της Αρχαίας Εκκλησίας από πέτρου. Είναι αυτός ο οποίος όπου το λέμε παντού να εμφανίζεται στα Ιεσσυγκράκης Μακροστώνα της υπόλοιπης εκκλησίας. Βλέπετε μαζί την ολόκληρη παράδοση εκειμένου, τόσο κανονικό, τόσο και εξωκανονικό. Είναι ένα πρόσωπο λοιπόν υπεροχής και σπουδιώτης μέσα στην Αρχαία Εκκλησία. Ενώ όμως αυτός, όταν λέγα να κατέχει αυτό το πρωτίο της εξουσίας, αν θέλετε, όταν όμως προφανώς είναι αυτός ο οποίος ηγείται της ομάδας του Ιησού, έρχεται δίπλα του στο Καταγιάνιο Βαγιό και φανείστε συνέχεια, όσο θα λέγαμε, ένα μέτρο σύγκρισης, ένα άλλο πρόσωπο, ανώνυμο κατά άλλα, που ονομάζεται τους αγαπημένους μαθητές, φυσικά η κοινότητα η οποία έχει γραφτεί το κείμενο. Το κείμενο κατανοεί εδώ περίπου πώς πρόκειται και ποιος είναι, εδώ θα πρέπει να πούμε λίγο ότι, τουλάχιστον αυτό ηκάζουμε στα κείμενα τα οποία συνδέονται με τις κοινότητες, οποίες πολλές φορές καλώς ή κακώς έχουν ονομαστεί μέσα στην έρευνα ως Ιωάννηες κοινότητες. Έχουμε μια ιδιαίτερη γλώσσα, θα λέγαμε σχεδόν σειδηματική, η οποία όμως κατανοούν ήδη πάρα πολλές φορές και στον κατά Ιωάννη, αλλά και στις επιστολές, διάφορες, θα λέγαμε έμμεσες αναφορές στην ταυτότητα αυτής της κοινότητας. Είναι προφανές ότι δεν υπάρχει διάθεση, ας το πούμε έτσι, υποσχελισμού ή αμαύρωσης του ονόματος του Παεδρού Σαΐστος του 21 κεφάλαιο, είναι κάθε προσπάθεια να κατοχυρωθεί και να αποκατεσταθεί το όνομα του Πέτρου, όμως κάθε περίπτωση ο αγαπημένος μαθητής είναι αυτός ο οποίος είναι το αποδέχτης της αγάπης και της εμπιστοσύνης του Ιησού. Δηλαδή θα λέγαμε είναι αυτός ο οποίος κατέχει, το πρωτογραφείο θα λέγαμε π.χ. αυτός ο ός της αγάπης, λοιπόν βλέπουμε ότι ο Ιωάννης εμφανίζεται, ο αγαπημένος μαθητής, ίσως μες στην παράδοση Ιωάννης, εμφανίζεται πλέον με έναν έμμεσο βέβαιο, αλλά πολύ ξεκάθαρο τρόπο ως αυτός στο οποίο αναφέρεται η κοινότητα και ο οποίος φασικά βαδίζει δίπλα με τον Πέτρο και σε κάποιες περιπτώσεις είναι ακόμα και καλύτερος από τον Πέτρο, όπως εδώ παντειμονάται γεγονότα, πιστεύει ενώ ο Πέτρος δεν φαίνεται να διδρά. Δεν είναι τυχαίο βέβαιο ότι τα δύο αυτά πρόσωπα, ακριβώς επειδή υπάρχει αυτή η αίσθηση ότι εδώ γίνεται μια σύγκριση, δεν είναι τυχαίο λοιπόν ότι αυτά τα δύο πρόσωπα μέσα στην ιστορία της Εκκλησίας ταυτίσθηκαν με δύο διαφορετικές Εκκλησίες, ο ένας ο Πέτρος συμβαίνεται κυρίως με την Εκκλησία της Ρώμης, αντίθετα το Εκκληνικό Πατηδιωχείο και η Ανατολή, κυρίως πρόβαλα τη θεολογία του Ρωμάνη. Βέβαια πάντα θα πω εδώ, χωρίς αυτή τη διάθεση που μπορεί να καταζόμαστε σήμερα ως πολύ σκληρού ανταγωνισμού, όπως ας πούμε αυτόν που αντιλαγανότανε η Σχολή της Τηλήγης. Σε κάθε περίπτωση και αυτό θα το δούμε και στη συνέχεια στο 21ο κεφάλαιο, όπου τους είπα αποκαθίστετε ο Πέτρος, ο Πέτρος παραμένει σημαντικός, ο Πέτρος είναι ένας σημαντικός ήρωας μέσα στο Ευαγγέλιο, αυτός όμως που θα λεπιδραπεί αυτή η εκφρασιλεύει την παράσταση, αυτός που αναφεσβείται ότι το πρόσωπο το οποίο αναγνωρίζει ως την αυθεντία η κοινότητα είναι ο μαθητής ο οποίος ονομάζεται αυτός ο μαθητής που αγαπούσε ο Ιησούς. Για αυτόν όμως θα δούμε και στη συνέχεια στο 21ο κεφάλαιο. Στο επόμενο μας μάθημα θα περιουστούμε στο πρόσωπο της Μαρίας και θα δούμε τις μέρες της Μαναλινής και θα δούμε πως να φύγεις ή που έχουν ολοσυνητικά Ευαγγέλιο την επεξεργάζει με ποιον τρόπο δηλαδή και να ξοδεί ο Ιωάννης με ένα πολύ ιδιαίτερο τρόπο και ξεχωριστό και θα δούμε και τις πιθανότητες από πού μπορεί να πω έρχεται αυτή η πηγή ή ποια σκομιμότητε θεολογική εξυπηρετεί μέσα στο κείμενο του Καταυράνιου.