| : Καλημέρα σε όλους. Είναι χαρά μου που βρίσκομαι σήμερα εδώ στην Κρήτη. Ευχαριστώ πολύ. Ευχαριστώ πολύ. Ευχαριστώ πολύ. Ευχαριστώ πολύ. Ευχαριστώ πολύ. Ευχαριστώ πολύ. Ευχαριστώ πολύ. Ευχαριστώ πολύ. Ευχαριστώ πολύ. Ευχαριστώ πολύ. Ευχαριστώ πολύ. Ευχαριστώ πολύ. Ευχαριστώ πολύ. Ευχαριστώ πολύ. Ευχαριστώ πολύ. Ευχαριστώ πολύ. Ευχαριστώ Όπως μερικοί από εσάς έχετε ακούσει τα καλά αποτέλεσματα των φιλανδών μαθητών σε διεθνείς συγκρίσεις, όπως είναι η έρευνα πίσω του ΟΣΑ που διοργανώνεται κάθε τρία χρόνια. Ποια είναι τα χαρακτηριστικά του φιλανδικού συστήματος που ξεχωρίζουνε. Σημαντικά θεωρούνται το υψηλό μορφωτικό επίπεδο των εκπαιδευτικών, μετά η ευελιξία του συστήματος και επίσης η ισότητα ευκαιρίων που υπάρχει για όλους, ανεξάρτητα από την οικονομική κατάσταση της οικογένειας. Η Φιλανδία εφαρμόζει το σύστημα της αποκεντρωμένης διοίκησης και έτσι το κεντρικό κράτος δεν είναι ιδιαίτερα μεγάλος μέγεθος. Οι δήμοι έχουν αρκετές αρμοδιότητες και σε αυτές αρμοδιότητες ανήκει και η εκπαίδευση. Και όλοι οι δημότες πρέπει να κάνουν την εγγραφή τους σε κάθε δήμου για να υπάρχει πρόσφαση σε υπηρεσίες υγείας, εκπαίδευσης και κοινωνικής πρόνοιας. Και έτσι το Υπουργείο Παιδείας δεν είναι ιδιαίτερα μεγάλος μέγεθος, περίπου 260 άτομα εργάζονται σε αυτό. Και ο ρόλος του Υπουργείου είναι να καθορίσει περισσότερα τους γενικούς στόχους και τις ελάχιστες ώρες των μαθημάτων που διδάσκονται και κάθε αυτά τα μαθήματα που διδάσκονται. Και μετά υπάρχει δεύτερος οργανισμός που λέγεται Εθνικό Συμβούλιο Παιδείας, που μετά εξειδικεύει αυτούς τους στόχους και καθορίζει και το περιεχόμενο του κάθε μαθήματος. Μετά σε τοπικό επίπεδο, δημή μαζί με τα σχολεία, αποφασίζουν την τελική μορφή του αναλυτικού προγράμματος. Ήδη, ας πούμε, τη δεκαέτεια του 60, οι φιλαντικές αρχές συνειδητοποίησαν πόσο σημαντική είναι η εκπαίδευση για το μέλλον της χώρας. Και τότε πάρθηκαν οι αποφάσεις για την ανανέωση του συστήματος εκπαίδευσης και αυτό έγινε με πολιτική συνέναιση. Και τα θεμέλια του σημερινού συστήματος χτίστηκαν τότε. Και οι μετέπειτα αλλαγές πάντα χτίζονται πάνω σε αυτά τα θεμέλια. Άρα δεν υπάρχουν ρησιγικές αλλαγές στο σύστημα. Το φιλαντικό εκπαιδευτικό σύστημα έχει δημόσιο χαρακτήρα. Δεν υπάρχουν ιδιωτικά σχολεία με δίδακτρα και οι λίγοι ιδιωτικοί φορείς που προσφέρουν υπηρεσίες σχολικές επιδοτούνται από το κράτος. Το φιλαντικό σύστημα δίνει ιδιαίτερη έμφαση στη βασική εκπαίδευση διότι τότε χτίζονται τα θεμέλια, τα πολύ γερά θεμέλια για το μέλλον των παιδιών. Και πάντα είναι το πιο κοντινό σχολείο της γειτονίας που αρκεί. Δεν χρειάζεται να ψάξουνε παραπέρα. Και τα παιδιά ξεκινάνε το σχολείο όταν είναι 7 ετών και τα σκάνει και ένα χρόνο νηπιαγόγιο από πριν. Στο σχολείο υπάρχουν στις πρώτες τάξετ περίπου 20 ώρες μαθημάτων την εβδομάδα και στις ελάχισες ώρες δηλαδή. Και μετά στο γυμνάσιο περίπου 30 ώρες, αλλά στην πράξη αυτές είναι περισσότερες, μπορεί να τοπικά να προσθεθούν κάποια επιπλέον μαθήματα. Και στο σχολείο προσφέρεται πάντα ένα ζεστό γεύμα δωρεάν σε όλα τα παιδιά. Και αυτό δίνει ευελιξία ως προς τις συνολικές ώρες των μαθημάτων πανταημερισίως, ιδιαίτερα στις μεγαλύτερες τάξεις, που μπορεί να είναι και μέχρι τις 4 ώρες. Και για τους μικρούς μαθητές υπάρχει πάντα δυνατότητα παραμονή στο σχολείο μετά τα μαθήματα μέχρι τις 4 ώρες και να ασχοληθούν με διάφορες δημιουργικές δραστηριότητες και να κάνουν και τα μαθήματά τους για την επόμενη μέρα. Και έτσι αυτό το ζεστό γεύμα και η δυνατότητα παραμονής σε ασφαλές περιβάλλον είναι κατά κάποιον τρόπο μια κοινωνική στήριξη προς τις οικογένειες. Διότι στις πιο πολλές οικογένειες και οι δύο γονείς εργάζονται και δεν υπάρχουν παππούδες και γιαγιάς από κοντά να βοηθήσουν. Στα σχολικά βιβλία, ο ρόλος του κράτους περιορίζεται μόνο στο καθορισμό του περιοχόμενου. Δηλαδή τι πρέπει να μάθουν τα παιδιά κατά τη διάρκεια του έττου σε κάθε μάθημα. Και μετά οι εκδοθοί και οι οίκοι τους χώρας αναλαμβάνουν να γράψουν τα βιβλία μας οι μελλιδικούς και εκδίδουν βεβαίως. Και οι δήμοι, μαζί με τα σχολεία της περιοχής, μετά μπορούν να αποφασίσουν ποια διαθέσιμη σειρά σχολικών βιβλίων θα πάρουν. Και οι δήμοι καλύπτουν αυτά τα έξω από τον προϋπολογισμό τους. Μετά η εκμάθηση γίνεται με διάφορους τρόπους μέσα και έξω από το σχολείο. Θα λέγατε κάποια χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι ομαδικές εργασίες και παρουσιάσεις, είναι οι επισκέψεις στη φύση, σε μουσεία, σε ερευνητικά ινστιτούτα. Μετά η μελέτη διάφορων φαινόμενων με όλα τα διαθέσιμα μέσα μπορεί να είναι χρησιμοποιούντας ίντερνετ ή βλέπονται σαν ντοκιμεντέρα. Και έτσι σκοπός έχει να συμμετέχουν τα παιδιά όσο το δυνατό περισσότερο στο μάθημα. Μαζί να κάνουν κάποια πράγματα. Και έτσι ο ρόλος του εκπαιδευτικού σε αυτή τη διαδικασία είναι περισσότερο σαν προπονητής ή σαν καθοδηγητής στη διαδικασία της εκμάθησης καθεαυτής. Επέρα απ' τα συνηθισμένα μάθηματα που υπάρχουν σε όλο τον κόσμο, όπως είναι μαθηματικά ιστορία και η μήτρική γλώσσα, στη Φιλανδία υπάρχει δυνατότητα στη βασική εκπαίδευση εκμάθησης τριών ξένων γλωσσών. Συνήθως τα αγγλικά είναι από την τρίτη δημοτικού, τα σουηδικά που είναι η δεύτερη επίσημη γλώσσα στη χώρα από την πρώτη γυμνασίου και μετά η τρίτη ξένη γλώσσα με επικοιλία επιλογών από τη δεύτερα γυμνασίου. Σε μερικά σχολεία οι δήμοι έχουν αποφασίσει και μία ταξινορία να ξεκινήσουν αυτές τις ξένες κομμάτες. Μετά υπάρχουν και βέβαια φροντιστήρια δεν υπάρχουν σαν θέσμος στη Φιλανδία, όλα γίνονται μέσα στην τάξη. Πέρα από τα θεωρητικά μαθήματα, υπάρχουν και αρκετά πρακτικά μαθήματα στη βασική εκπαίδευση. Πέρα από τις χειροτεχνίες, τη μουσική και τη ζωγραφική, που λίγο πολύ ίσως υπάρχει σε όλα τα σχολεία, υπάρχουν και αρκετά πρακτικά μαθήματα. Υπάρχουν και άλλα μαθήματα, ειδικά στο γυμνάσιο, που ίσως δεν υπάρχουν παντού, όπως είναι η μαλληρική, είναι η ξυλιουρική, η ραπτική, που είναι κάποιες ικανότητες ή κάποιες συντεξιότητες που θα χρειαστούν και τα παιδιά σαν ενήλικοι μεθαύριο. Όταν, ας πούμε, φτάνουν στο τέλος γυμνασίου τα παιδιά, έχοντας κάνει όλα αυτά τα μαθήματα, πρέπει να διαλέξουν αν θα πάνε στο λύκειο ή στην δευτεροβάθμια επαγγελματική εκπαίδευση. Δεν είναι αυτόματι διαδικασία ότι τα παιδιά γυμνασίου μεταφέρονται στο λύκειο. Πρέπει να πάρουν την απόφαση μόνοι τους. Και για να μπορούν να πάνε στο λύκειο, ο μέσος όρος τους πρέπει να είναι αρκετά καλός. Διότι είναι περισσότερο θεωρητικά μαθήματα και αν κάποιος δεν είναι τόσο καλός στα θεωρητικά, μπορεί να πάει στη δευτεροβάθμια επαγγελματική εκπαίδευση. Όμως, υπάρχει και μια δυνατότητα στο τέλος γυμνασίου για μια πρόσθετη τάξη. Δηλαδή, σαν τέταρτη γυμνασίου. Εκεί τα παιδιά μπορούν να παρακολουθήσουν ξανά κάποια μαθήματα όπου ο βαθμός τους δεν είναι καλός, δηλαδή ένα παραπάνω έτος και έτσι με τους βελτιωμένους βαθμούς, ίσως να μπορούν να περάσουν μετά στο λύκειο. Περίπου 42% των απόφητων γυμνασίου διαλέγει την δευτεροβάθμια επαγγελματική εκπαίδευση για να συνεχίσει τις σπουδές του. Πολλούς νέους προσελκύνται ο γεγονός ότι όταν έχουν πάρει στα χέρια τους το πτυχίο, μπορούν να δουλεύσουν άμεσα, διότι αναγνωρίζει το πτυχίο τους από την αγορά εργασίας. Αυτό δεν έγινε αυτόματα και η τιμωτικότητα των επαγγελματικών σπουδών δεν ήταν αυτόματα η διαδικασία, εκεί χρειάστηκε να δουλέψει και το κράτος. Έτσι διαμορφώσαν μαζί με τους επαγγελματικούς κλάδους το πρόγραμμα σπουδών, έτσι ώστε να αντιστοιχεί στις δεξιότητες της αγοράς εργασίας. Έτσι θεωρείται ίσης αξίας με το απολητήριο λυκείου σήμερα, για να μπορεί να συνεχίσει ένας νέος μετά στην τρίτη βαθμιά εκπαίδευση. Σε αυτές οι σπουδές υπάρχει και η πρακτική έξι μήνων σε αντίστοιχο χώρο εργασίας και θεωρητικά μαθήματα, ώστε να υπάρχει και μια θεωρητική κατάρτιση. Στα φιλανδικά λύκια δεν υπάρχουν πλέον τα παραδοσιακά εξάμινα, όπως ήταν παλιά. Το σχολικό έτος διαιρείται, όπως και πριν, σε πέντε κύκλους μαθημάτων διάρκειας περίπου έξι εβδομάδες ο καθένας, όπως είναι και στο πανεπιστήμιο πλέον. Δεν υπάρχουν εκεί εξάμινα. Και στο τέλος αυτής της περιόδου υπάρχει πάντα μια μικρή εξεταστική περίοδος. Παραδοσιακά εξάμινα. Παραδοσιακά εξάμινα. Παραδοσιακά εξάμινα. Εκεί υπάρχουν περίπου πενήντα υποχρεωτικά μαθήματα και εικοσιπέντε κατά επιλογή μαθήματα. Άρα, για να ολοκληρώσει κάποιος νέος η νέα της σπουδαίας στο Λύκειο, πρέπει να έχει πάρει συνολικά εβδομήντα πέντε μαθήματα. Αλλά αυτό δεν αρκεί για να πάρει το απολητήριο Λυκείου. Πρέπει να συμμετέχει και στις εθνικές απολητήριας εξετάσεις, δηλαδή μερικές λύνες εδώ. Και θα εξεταστεί τουλάχιστον πάνω σε τέσσερα μαθήματα. Μέχρι εφτά, αν επιλέξει να πάρει και περισσότερα. Σήμερα υπάρχει δυνατότητα πλέον οι μαθητές να πάρουν μέρος σε τρεις διαδοχικές εθνικές εξετάσεις, που γίνεται δύο φορές το χρόνο, άνοιξη και φτινόπωρο, αν θέλει να μοιράσει λίγο το βάρος του διαβάσματος σε δύο ή τρεις εξετάσεις. Και τα αποτελέσματα των εξετάσεων έχουν αρκετή σημασία, αλλά δεν είναι το μοναδικό κριτήριο αν θέλει να πάει κανείς στα πανεπιστήμια. Τα πανεπιστήμια έχουν εισαγωγικές εξετάσεις, τα περισσότερα πανεπιστήμια, όπου ένας υποψήφιος ίσως θα πρέπει να μελετήσει δύο με τρία βιβλία, πολλές φορές είναι κοντά στο αντικείμενο που θέλει να σπουδάσει και μετά θα εξεταστεί πάνω σε αυτά τα βιβλία πολλές φορές μορφή ερωτήσεων και πολλών απαντήσεων. Αλλά δεν πρέπει να τα μάθει από έξω, απλώς πρέπει να κατανόησει τις έννοιες πολύ καλά. Θα έλεγα ότι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι πολιτεχνικές σχολές, όπου αρκούν οι καλή βαθμί, οι άριστοι ουσιαστικά βαθμί στις εθνικές εξετάσεις, στη φυσική, στα μαθηματικά και στη χημία. Και δεν είναι απαραίτητο τότε υποψήφινας να πάρουν μέρος εισαγωγικές εξετάσεις. Αλλά μπορεί να συνδυάσει και τα δύο, αν νομίζει ότι θα πετύχει καλύτερα αποτελέσματα. Άρα υπάρχει ευελιξία. Έτσι, στο σύστημα δεν υπάρχουν αδιέξοδα, όπου δωρώμακε να ακολουθήσει ένας νέος μετά το γυμνάσιο. Δηλαδή, πιένοντας και στην δευτεροβάθμια επαγγελματική εκπαίδευση, μπορεί να καταλήξει να έχει διδακτορικό στέλλο. Απλώς είναι λίγο πιο μακρύς ο δρόμος από εκεί. Τα πανεπιστήμια έχουν στη Φλάντη αυτονομία και παίρνουν μέρος της χρηματοδότησής τους από το κράτος. Και για κάποιες τραστηριότητες, όπως είναι η έρευνα, πρέπει να κάνουν αιτήσεις χρηματοδότησης, όπου ανταγωνίζονται και άλλα πανεπιστήμια, και ερευνητικά ινστιτούτα για τα ίδια κονδύλια. Άρα, με αυτόν τον τρόπο, πρέπει να προσπαθήσουν περισσότερο. Στη Φιλανδία ισχύει και το γενικό ευρωπαϊκό πλαίσιο σπουδών τρία χρόνια για bachelor και δύο χρόνια για master. Και όταν ένας νέος μπει σε κάποια σχολή, έχει το δικαίωμα να τελειώσει τις σπουδές του στο επίπεδο master, χωρίς να κάνει πρόσθετες αιτήσεις ή οτιδήποτε. Έχει το δικαίωμα αυτό από την αρχή. Βέβαια, υπάρχουν και κάποια αγγλόφωνα πρόγραμματα master και εκεί δεν υπάρχουν δίδακτρα για κατοίκους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, παρά μόνο για τρίτες χώρες. Στην αρχή, ανέφερα ότι το ψηλό μορφωτικό επίπεδο των εκπαιδευτικών έχει μεγάλη σημάσια για την επιτυχία του φιλανδικού συστήματος. Οι δάσκαλοι και οι καθηγητές έχουν επτυχείο master και συνήθως συμμετέχουν εισαγωγικές δραστηριότητες, συνήθως συμμετέχουν εισαγωγικές εξετάσεις για να μπουν στις παιδαγωγικές σχολές και όσοι πεταίχουν καλούς βαθμούς στις κραυπτές εξετάσεις πρέπει να συνεχίζουν μετά σε δεύτερο στάδιο, που είναι προσωπική συνέντευξη. Για να δουν αν είναι κατάλλωσες για το επάγγελμα. Και έτσι, οι μελλοντικοί εκπαιδευτικοί έχουν περάσει κιόλας από μια αξιολόηση πριν μπουν στο επάγγελμα. Και βεβαίως υπάρχουν και μετά ένα είδος συστητήσεις με τους διευθυντές και βάζουν στόχους. Άρα, υπάρχει συνέχεια μια αξιολόγηση, αν και δεν είναι εξωτερική, είναι μέσα στα σχόλια αυτή η αξιολόγηση μετά. Οι εκπαιδευτικοί πληρώνονται αρκετά καλά. Περίπου 3,5 χιλιάδες ευρώ μείνει έως μικτά. Έχουν αυτονομία στη δουλειά τους. Και αυτό σημαίνει ότι μπορεί να διαλέξουν τη μέθοδο διδασκαλίας τους ανάλογα με τα παιδιά, ανάλογα με τους μαθητές που αναλαμβάνουν. Και μετά το ίδιο ισχύει και για την αξιολόγηση. Μπορεί να αξιολογήσουν κατά τη διαρκεια του έτους, τις ομαδικές εργασίες, τα τεστ που βάζουν. Στο τέλος δεν υπάρχουν κάποιες τελικές εξετάσεις κάθε χρόνο. Είναι κατά τη διαρκεια του έτους, ας πούμε και απαντήσεις που θα δώσουν τα παιδιά, συμμετόχη γενικό στην τάξη. Αυτή είναι η τρόπη αξιολόγησης. Και οι εκπαιδευτικοί δεν διορίζονται από το κράτος. Ήδη πρέπει να τραστηριοποιηθούν για να κάνουν αιτήσεις στους δήμους για τις καινέστες εκπαιδευτικών που υπάρχουν. Υπάρχει αξιοκρατία και γι' αυτό οι πολίτες και οι ίδιοι εκπαιδευτικοί εμπιστεύονται όλες τις διαδικασίες. Και στο τέλος κάθε σχολικής χρονιάς, οι εκπαιδευτικοί συμμετέχουν σε επιμορφωτικά σεμινάρια για να ακούσουν για επίκαιρα θέματα της εκπαίδευσης, να μπορούν να ανταλλάξουν ιδέες με τους συναδέλφους και μετά μπορούν να κάνουν και κάποια μαθήματα βελτίωση των γνώσεων της καινούργιας τεχνολογίας. Σχετικά με το φετινό θέμα το μύτο. Θα έλεγα ότι και το φιλανδικό εκπαιδευτικό σύστημα αυτό που προσπαθεί να παρέχει στους νέους της είναι ένα κουβάρι γνώσεων και δεξιοτήτων και την ικανότητα για κριτική σκέψη και έρευνα έτσι ώστε ως αυριανοί ενήλικες και εργαζόμενοι να μπορούν να προσαρμοστούν στις συνέχεια μεταβαλώμενες συνθήκες του παγκόσμιου περιβάλλοντος. Είναι και μια μικρή ώρα σαν τη Φιλανδία με 5,5 εκατομμύρια κατοίκους μόνο. Έχει ανάγκη από ανθρώπινο δυναμικό και από εργαζόμενους με υψηλόμορφωτικό επίπεδο που μπορούν να υιοθετήσουν καινοτόμες λύσεις όπου και να εργάζονται και έτσι βασιζόμενη στο ανθρώπινο της δυναμικό η Φιλανδία να μπορέσει να ανταγωνιστεί χώρες μεγαλύτερος συμμέγεθος και με ευθυνότερο εργατικό κόστος ώστε και αύριο να μπορεί να διατηρήσει τις θέσεις εργασίας της και το κοινωνικό της κράτος που υπάρχει σήμερα και μελλοντικά. Ευχαριστώ για την προσοχή σας. |
